Лауазымды тұлға
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ..................................................................................................... 3
1. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ МҮДДЕЛЕРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ...........................................5
1.1 Лауазымды адамдардың түсінігі........................................................26
2. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ МҮДДЕЛЕРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН ҚҰРАМДАРЫ.......................................33
2.1 Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы сыбайлас
3. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕГІ КӘСІБИ ӘДЕП ЖӘНЕ ОНЫҢ
ҚАҒИДАЛАРЫ...................................................................................................51
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................55
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ....................................................58
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы құрлықтық (қылмыстық) құқықтың құрамдас бөлігі бола отырып,
Қоғамның түбегейлі қайта қаралуы кезінде әлеуметтік-саяси тұрғыдағы дамуы мен
Басқа мемлекеттердің Конституциясындағыдай, Егемен Қазақстан
Мемлекеттердің соның ішінде Қазақстанның заңдылықтары
Дүние жүзілік қауымдастықта лайықты орын алуды мақсат ете отырып,
Көпшілік сипат азаматтарға, мемлекеттік органдарға, лауазым иелеріне, жергілікті өзін-өзі
Осы тақырыпты таңдап алудағы басты мақсатым:
- Қазіргі қоғамда мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы қылмыс
туралы жалпы ережелерін қабылдап, дамытып, базистермен жалпы ережелерді анықтап
Болашақ заңгер ретінде мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы
қылмыс құқығын барынша кеңінен ашу және заң талаптарына сәйкес
Демократиялық құқықтық мемлекетте ең маңызды субьектілердің бірі адам болып
Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының кейбір жағдайда бұзылу себептерінің бірі-лауазымды
Бұл тақырыптың өзектілігі әкімшілік-басқару қатынастары мен қылмыстық істер жүргізу
Бұл дипломдық жұмысты жазу барысында Ағыбаев А.Н, Наумов А.В,
1. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ МҮДДЕЛЕРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
Қоғамның түбегейлі қайта қаралуы кезінде әлеуметтік-саяси тұрғыдағы дамуы мен
Мемлекеттік қызметтің әділ жүзеге асырылуы оның қызметкерлерінің өз міндеттеріне
Мемлекетгік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметкерлері өздерінің
Мемлекеттік қызмет мүдделері — коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет
кедергі келтіре алмайтындығымен айрықшаланады. Мемлекеттік аппараттың лауазымды тұлғалары өздерінің
Декоммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүддесіне қарсы қылмыстардың ерекшелігі
Қылмыстық заңмен, яғни мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстарға тікелей
Қылмыстық кодекстің аталған тарауындағы қылмыстардың жасалуына қарай, өзіне тән
Осы тараудағы барлық көзделген қылмыстардың нұқсан келтіретін
объектісі болып — жергілікті өзін-өзі басқарушы органдардың мемлекеттік аппараттың
Аталған қылмыстардың тікелей объектісі болып - тараудағы қарайтын нақты
"Қылмыстардың қосымша объектісі болып — азаматардың немесе ұйымдардың меншігі,
Басқару органдары немесе мемлекеттік органдардың қызметіне нұқсан келтірілуіне байланысты,
Осы тараудағы қылмыстардың объективтік жағы, арнаулы белгідерге ие бола
Қылмыстың материалды құрамының міңдетті белгілері болып — қоғамға қауіпті
Азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен занды мүдделерін не қоғамның
Біріншіден, лауазымды тұлға немесе өкімет өкілі қызметін жүзеге асыруында,
Екіншіден, (қызмет мүддесіне қарсы қылмыстар) өкілеттідік бойынша өкіметтің өкілі
құқықтары мен занды мүдделерін не қоғамның немесе мемлекеттің заңмен
Қылмыстың субъективтік жағы - ҚК аталған тарауда көзделген қылмыстардың
Кейбір қылмыстар (мысалы. ҚК 307, 310, 314-баптары) пайда күнемдікпен
Қылмыстың субъектісі - заңға сәйкес лауазымды тұлғалар және мемлекегтік
Аталған қылмыстың объектісі - мемлекеттік аппараттың заңды тұрғыдағы қалыпты
органдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, Қазақстан Республикасының басқа
Коммерциялык немесе өзге ұйымда басқару қызметтерін атқаратын адамның өз
Қызмет өкілеттігін теріс пайдалануда, қылмыстың объективтік жағының міндетті белгісі
бұзылуы қылмыстық жауаптылыққа әкеп соқтырады.
Азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен занды мүдделерін не қоғамға
Материалды зардап - мүліктік, жеке адамға қарсы, топтасқан болып
Мүліктік зардап, қылмыс жасаған сәтте, Қазақстан Республикасы заңымен белгіленгсн
Жеке адамға қарсы зардап, жәбірленушінің денсаулығына жеңіл, орташа ауырлықтағы,
Топтасқан зардап, жалпы қоршаған ортаға, яғни ұйымдарға, мекемелер мен
Мүліктік және адамға қарсы, топтасқан зардап өздеріне тән баға
Лауазымды тұлғаның заңсыз әрекеті мен түскен зардаптың арасындағы
себептік байланыс айқыңдалуы кажет. "Қызмет
Әрине, себептік байланыстың белгілерінің орын алмағандығы, қылмыс құрамының жоқ
ҚК 307-бабын қолдануға, аталған кылмыс құрамының субъективтік жағын анықтау
Лауазымды адамның өз қызмелтік өкілсттігін қызмет мүдделеріне кереғар пайдалануы,
Қазақстан Республикасы жаңа Қылмыстық кодексі бойынша, қызмет өкілеттігін теріс
Жоғарыда аталған, қызметтік қылмыстардың түрлері бойынша жаңа Қылмыстық кодексте,
Пайдакүнемдікпен жасалған кылмыстар ниеттің, мақсаттың болуы, лауазымды тұлғаның заңсыз
Өзге де жске басының мүддесі үшін жасалған әрекеттер деп,
Заңға сәйкес аталған қылмыс құрамының субъектісі болып, біріншідсн, өкімет
Мемлекеттік қызметшінің анықтамасы 23 шілде 1999 жылғы, Қазақстан Республикасының
Қылмыстық кодекс бойынша осы аталған мемлекеттік қызметшілер жеке санаттарға
өкімст өкілінің міндеттерін немесе арнайы өкілеттікті ұдайы, уақытша
ұдайы, уақытша немесе арнайы өкілеттік бойынша өкімет өкілінің міндеттерін
Өкімет өкілі деп - өзіне тен қызметі бойынша, тәуелді
Өкімет өкілінің қызметі (Заң шығарушы, заң атқарушы, соттық) өкімет
Заң шығарушы органның өкілдері болып, Мәжіліс депутаттары,
Парламент Сенатының сенаттары және мәслихат депутаттары табылады. Заң шығарушы
Ұйымдық-өкімдік міңдеттер деп - адамдармен тікелей басқарылатын ұжымдарды немесе
Әкімшілік-шаруашылық міндеттер, мемлекеттік меншіктегі мүліктерге, яғни оларды пайдалану мен
Оларға шаруашылык жоспарлау, есеп білімі қызметкерлері, қойма, мемлекеттік дүкен
Арнаулы өкілеттіктер, ұйымдық-өкімдік немесе әкімшілік-шаруашылық міндеттемелерді кадағалап жүзсгс асырудағы
Қарастырылып отырған баптың 2-бөлігі, жауапты мемлекеттік лауазым атқаратын адам
атқаратын адамдар жауапты мемлекеттік қызмет атқаратын адамдар деп түсініледі.
Аталған баптың 3-бөлігі ерекше дәрежеленген мән-жайларға байланысты ауыр зардаптарға
Егер лауазымды адамның теріс әрекеттері пайдакүнемдікпен немесе өзге де
Қылмыс құрамының нақты белгілерін анықтау үшін, лауазымды адамның қызмет
Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдаланудың объектісі болып -
Билікті немесе қызмттік өкілеттікті асыра пайдалану тек сол лауазымға
Қылмыстың объсктивті жағы бойынша бұл қылмыс үш міндетті белгілерімен
Лауазымды адамның құқықтары мен өкілеттігі шегінсн көрінеу асып кетуі
аталған әрекеттерді өкілеттілікке ие адамның құзіретімен ғана іске асырылуы
басқа ведомстволардағы лауазымды тұлғаның кұзіретіне қатысты әрекеттер (мысалы, қылмыстық
- коллегиалды органдардың құзіретіне қатысты әрекеттер (мысалы, арнаулы дәрігерлік-еңбектік
- лауазымды тұлғаның немесе белгілі бір органның құзіретіне қайшылық
Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдаланудағы қылмыс құрамының белгілерінің
Білікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдаланудағы мемлекеттің заңмен қорғалатын
Қылмыс аяқталған болып, азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды
Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдаланудағы физикалық күштеуге –
Психикалық мәжбүр ету ауызша немесе қағаз жүзінде жәбірлснушінің тікелей
Аталған қылмыс құрамы субъективтік жағы бойынша тек қасақаналық болып
Қылмысты дәрежелеу кезінде қылмыстың себебінің (түрткісі) әсері болмайды. Қылмыс
Аталған баптың 2-бөлігі, жауапты мемлекеттік лауазымда істейтін адам жасаған
Бұл бөлік жаңа дәрежеленуші мән-жай болып саналады.
Аталған баптың 3-бөлігі, ерекшс дәрежеленген мән-жайлар ретінде осы баптың
Билікті немесе қызметтік өкілеттіктерді асыра пайдаланудағы қасақана кісі өліміне
Мемлекет, кызмет өкілетгігін теріс пайдаланушылармсн немесе қызметтік өкілеттікті асыра
Осы аталған қылмыс құрамының объектісі болып мемлекеттік аппараттың кейбір
Қылмыстың объективтік жағы - лауазымды адам болып табылмайтын мемлекеттік
Қылмыс белсенді түрдегі әрекет арқылы жасалынады. Кінәлі,- мемлекеттік қызметші,
Мысалы, аудандық өкімнің қатардағы қызметкер-референті адамдарды қабылдап, олардың сұрақтарын
Лауазымды адамның өкілеттігін иемденуі салдарынан, оның жасаған қоғамға қауіпті
Қылмыс құрамы құрылымына қарай - материалды болып саналады. Осыған
Қылмыс аяқталған болып ұйымға немесе мекемелерге не болмаса азаматтардьщ
Лауазымды адамның өкілеттігін иемденудің, субъек-тивтік жағы - тікелей қасақаналықпен
Қылмыстың субъектісі болып, тек лауазымдык қызметкс ие болмаған, мемлекеттік
бойынша дәрежеленбейді.
Бірақ мән-жайларға байланысты осы кодекстің басқа да баптарымен мысалы;
Қызмет өкілеттігін теріс пайдалануда (ҚК 307-6.) қылмыс субъектісі лауазымды
"Кәсіпкерлік қызмет"деп азаматтардың мүдделеріне олардың сұраныстарын тауарлық немесе басқалай
Кінәлі лауазымды адам өзінің, қызмет бабын пайдаланып, өз мүддесі
Кінәлі адамның осы немесе өзге де нысандағы әрекеттері заңмен
Казақстан Республикасының заң күші бар 23 шілдеде 1999 жылгы
Республикасының заңдарына сәйкес оның қызметтік міндетіне кірмейтін болса, ұйымдық-құқықтық
Қылмыс құрамы бойынша қылмыстық жауаптылықтың қажетті шарттарының бірі болып,
Аталған қылмыс құрамы формальді болып табылатындықтан қылмыс, яғни ҚК
Қылмыс субъектісі болып - лауазымды адамдар танылады (ҚК 307-6.
Парақорлық, яғни пара алу, пара беру және парақорлыққа делдал
Пара алуда ақша болып, яғни қылмыстың заты ретінде Қазакстан
да мемлекеттердің каражаттары табылады. Ең басты ақша параның заты
Бағалы қағаздар деп - мүліктік құқықтарға ие бола
Өзге де мүліктерге материалдық құндылығы бар, қандай да болмасын
Параның заты ретіндс пайдақорлық сипаттағы өзге дс жеңілдіктер болып,
Қылмыстың субъекгивтік жағы болып - лауазымды адамның өзі немесе
кіретін болса, не ол қызметтік жағдайына байланысты осындай іс-әрекетке
Пара алу әр түрлі нысанмен жүзеге асырылады: заттай, ақшалай
Аталған қылмыс құрамының міндетті белгісі ретінде лауазымды адамның әрекетімен,
Пара алу тек нақты келісімді әрекеттермен ғана емес, сонымен
Пара алу - қылмыстың формальды құрамына жатады. Қылмыс -
Осыған сәйкес пара алушы, параның толық немесе жартылай алынғандығының
дігін біле алмауы мүмкін. Демек, заң бойынша ешқандай маңыздылығы
Егер пара жартылай алынып, бірақ ірі мөлшерде деп танылса,
(әрекстсіздігі) үшін алдын ала уағдаластық болмаған жағдайда, оның кылмыстық
Пара алудың субъективтік жағы - тікелей касақаналы болып танылады.
Ең бастысы, лауазымды адамның пара алуға өз еркі болғаңдығын
Аталған қылмыс құрамының субъектісі болып – тек лауазымды тұлға
ҚК 311-бабы екінші бөлігі, дәрежеленгсн қылмыс құрамы, яғни лауазымды
ҚК 311-бабының 3-бөлігі, жауапты мемлекеттік лауазымды атқарушы адам жасаған
Осы баптың төртінші бөлігі пара алудың ерекше дәрежеленген белгілерін
а) қорқытып алу жолымен;
б) адамдар тобы алдын ала сөз байласып немесе ұйымдасқан
в) ірі мөлшерде.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1995 жылғы 22 желтоқсандағы
берушінің заңды мүддссіне залал келтіретін әрекеттер істелінетінін айтып қор-қыту
Адамдар тобы алдын ала сөз байласып немесе ұйымдасқан топтың
Осы қылмыстың құрамына кіретін субъектілер — лауазымды адам болып
Ірі мөлшердегі пара алудың түсінігі ҚК 311-бабы-ның 1-ескертуінде белгіленген
ретінде сараланады. Пара берудің объектісі немссе оның қылмыс заты,
Қылмыстың объективтік жағы болып — лауазымды адамға тікелей немесе
Егер лауазымды адамның пара берушімен пара алуы туралы келісімі
Парақорлық үшін жауапкершілік жөніндегі зандарды соттардың қолдануы туралы Қазақстан
Параны беруде қылмыстың субъективтік жағы болып тікелей қасақаналық табылады.
Жоғарыда аталған Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының қаулысында құнды
Пара берудің субъектісі болып — 16 жасқа толған қандай
Аталған қылмыс құрамының екінші бөлігі дәрежеленген құрамды; көрінсу заңсыз
Көрінеу заңсыз іс-әрекет (әрекетсіздік) әр түрлі сипатта болуы мүмкін;
босату т.б.
Пара беруші адам пара алушы адамның жасаған әркеттерін заңсыз
Қылмыстың әлденеше рет жасалуы ҚК 311-бабында белгіленгендей, яғни осы
Егер әрбір пара берушінің, мүддесі үшін жеке-жеке әрекет жасалып,
Пара берушінің қажет еткен нәтижссін қамтамасыз ететтінін орындағаны немесе
Ұйымдасқаи топтың пара беруі. пара алудағы қылмыстың құрамы түсінігімен
Аталған баптың 2-ескертуінде, егер лауазымды адам тарапынан оған қатысты
Параны қорқытып алудың түсінігі ҚК 311-бабында анықталған. Пара беруі
Пара бергендігі туралы белгілі бір органға мәлім болғандығы туралы
Парақорлыққа делдал болудың объектісі және оның қылмыстың заты толық
Парақорлыққа дедал болудың объективтік жағы екі нысанымен сипатталынады:
а) пара алушыға және пара берушіге пара алу мен
б) пара алушыға және пара берушіге пара алу
Парақорлыққа делдал болу осы екі нысанның белгілерімен не болмаса
Пара алушы мен пара берушінің параны беруі және оның
Парақорлыққа де дал болудың нысандары, қылмыстың аяқталуы белгілсріне байланысты
Парақорлыққа делдал болудың екінші нысаны бойынша - пара алушыға
Парақорлыққа делдал болуда, параны алуға немесе беруге қатысушыдан айырмашылығын
Республикасы Жоғарғы Соты Пленумы 1995 жылғы 22 желтоқсандағы №
Парақорлыққа делдал болудың субъективтік жағы тікелей қасақаналық яғни кінәлі
Қылмыстың субъектісі болып - қандай да болмасын он алты
Аталған баптың екінші бөлігі — парақорлыққа делдал болудың дәрежеленген
Әлденеше рет немесе ұйымдасқан топтың түсінігі туралы ҚК 11,
Тәжірибеде жасалған парақорлыққа делдал болудың белгілерін кездестіруімізге болады. Егер
саралануы тиіс деп белгіленген (жоғарыда аталған Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Жаңа Қылмыстық кодекс бойынша, қызметтік жалғандық жасаудың заты болып
Қызметгік жалғандық тек белсенді түрге әрекст арқылы жасалынады. Құжаттарга
Интеллектуальды жалғапдық жасау болып құжаттың белгілі бір бөлігі,
яғни құжаттың нысаны сақталып бірақ, мазмұнына өзгертулер жасалынады.
Ресми құжаттарға корінеу жалған мәліметтер енгізу, аталған кұжаттарға мазмұнын
Қызметгік жалғаңдық жасауда лауазымды адамның қызмет өкілеттігін пайдалана отырып
Қызметтік жалғандық жасау формальды қылмыс құрамы болып табылады.
Қоғамга қауіпті зардаптардың болуына қарамастан Қылмыстық кодекстің осы бабында
Жалғандық жасаудың субъективтік жағы — тікелей қасаканалықты көздейді, яғни
Сонымен қатар бұл әрекеттер пайдакүнемдікпен немесе өзге де жеке
Өзге де жеке мүддесінде жасалуы деп – кінәлінін жағымпаздық,
Пайдакүнемдікпен немесе өзге де жеке мүддесіне жасалудың белгілері болмаған
Қазақ КСР-ның 1959 жылғы Қылмыстык кодек-сінен айырмашыдығы сол, аталған
Қызметтсгі әрекетсіздіктің белгілері болып:
а) Лауазымды адамның пайдакүнемдікпен немесе өзгс де жеке мүддесінде
б) егер бұл азаматтардың немесе ұйымдардьң құқықтары мен занды
в) олардың арасындағы себептік байланыс.
Егер лауазымды адамның өкілеттігіне тіптен қатысығы жоқ іс-әрекеттерді жасайтын
Қызметтегі әрекетсіздік бойынша қылмыстық жауаптылық, лауазымды адамның пайдакүнемдікпен немесе
Қызметтік міндеттерін орындамау мен (азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен
Егер қызметтегі әрекетсіздікте пайдакүнемдікпен немесе өзгс де жеке мүддесіңде
азаматтың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін не қоғамның
Субъективтік жағы бойынша - аталған қылмыс құрамы тек қасақаналық
Талданып отырған қылмыс құрамы, лауазымды адамның қызметіне адал қарамауы,
Қызмет міндетіне адал қарамауы деп — лауазымды адамның қызмет
Лауазымды адамның қызметіне адал қарамауы, яғни салақтық, қызмет өкілеттігін
Салақтықтың қылмыс қүрайтын әрекеті белсенсіз түрде, яғни материалды мазмүны
Лауазымды адам өзіне тікелей байланысты өкітеттігін жүзеге асыру барысында,
Лауазымды адамды қызметіне адал қарамауы немесе лайықты орьшдамағаңдығы үшін
1999 жылғы 23 шілдеде «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазакстан Республикасы
Әкімшілік, еңбек салаларын зерттеуші ғалымдардың көзқарастары бойынша мемлекеттік қызмет
кабылдануы да мүмкін. Бұл көзқарасты негіздеу үшін жекелеген зерттеушілер
Көпшілік сипат азаматтарға, мемлекеттік органдарға, лауазым иелеріне, жергілікті өзін-өзі
Дегенмен де батыс елдерінде мемлекеттік қызмет қатынастары саласындағы қатынас
1.1 Лауазымды адамдардың түсінігі
Азаматтардың лауазымды адамдардың заңсыз әрекеттерінен қорғалудың түрлеріне тоқталмас бұрын
Лауазымды адамдар дегеніміз тұрақты, уақытша немесе арнаушы өкілеттік бойынша
Жауапты мемлекеттік қызмет атқаратын адамдар-мемлекеттің міндеттері мен мемлекеттік органдардың
Қазақстан Республикасы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңына сәйкес
Мемлекеттік міндеттерді атқаруға уәкілдік берілген өзге адамдарға:
-Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңдарына сәйкес барлық мемлекеттік
-құқық қорғау органдары мен арнаулы қызметтердің лауазымды дамдары жатады;
Осы заңды қолданған кезде мемлекеттік мемлекеттік міндеттерді атқаруға уәкілдік
-жергілікті өзін-өзі басқару органдарына сайланған адамдар;
-заңда белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының уәкілдік берілген адамдар.
-жергілікті өзін-өзі басқару органдарында тұрақты немесе уақытша жұмыс істейтін,
-мемлекеттік ұйымдардың немесе жарғылық капиталында мемлекеттік меншіктің жиынтық үлесі
Қазақстан Республикасы Президентінің «Мемлекеттік қызмет туралы» 1995 жылғы
Функционалдық міндеттер борышын өтеумен байланысты мемлекеттік қызметші: Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік қызметшінің заңсыз өкімді орындағаны үшін сол өкімді мақұлданған
Қазақстан Республикасы Президентінің «Мемлекеттік қызмет туралы» 1995 жылғы 26
Өткен жылдың шілде айында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы»
Облыстық прокуратура органдарымен сыбайлас жемқорлық сипатындағы және мемлекеттік қызмет
Үстіміздегі жылы облыста сыбайлас жемқорлыққа байланысты 42 қылмыс тіркелді.
Сөйтіп, өнеркәсіп және көлік басқармасы, төтенше жағдайлар жөніндегі басқарма,
Құқықтық статистика және ақпарат орталығында сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық
Облыстық прокуратура органдарымен сыбайлас жемқорлық сипатындағы және мемлекеттік қызмет
Заң қабылданғаннан бергі уақытта прокурорлардың жеке қолға алуымен заң
Сыбайлас жемқорлықпен құқық бұзушылық жасауға байланысты жасасқан мәмілелерді сот
2. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ МҮДДЕЛЕРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН ҚҰРАМДАРЫ
Қызметтік өкілетті теріс (заңсыз) пайдалану қызметтік қылмыстардың неғұрлым кең
Оның кауіптілігі сол, лауазымды тұлға өзінің қызметтік әкілетін кызметтік
Мемлекеттік аппараттың калыпты, занды қызметіне қол сұғу осы қылмыстың
Қызметтік өкілетті теріс пайдаланудың объективті жақтарының міндетті белгілері мыналар
Мынадай іс-әрекеттер лауазымды адамның өзінің қызметтік өкілеттігін пайдалануы деп
Занда (ҚК-тің 307-бабы) қызметтік өкілетті пайдалану туралы айтылған. Осыған
Лауазымды адамдардың құзыреті тиісті лауазымды адамдардың қызметі жөніндегі құқықтар
Лауазымды адамның әрекеті деп лауазымды адам оның атқарып отырған
Лауазымды адамның іс-әрекеті егер ол қызметтік парызын бұзса, яғни
Егер іс-әрекет мемлекеттік аппаратқа қойылатын жалпы міндеттер мен талаптарға
Қызметтік мүдде деп, сондай-ақ нақты бір мекеменің, кәсіпорынның
қалыпты жұмыс барысын, тәртіптің, жеке және занды тұлғалардың занды
Қызмет мүддесі талаптарының бұзылуы қай уақытта болса да лауазымды
Егер лауазымды адамның қызметтік өкілетін заңсыз пайдалануының салдарынан занда
Қызметтік өкілетті теріс пайдалану, билікті және қызметтік өкілетгі шамадан
Азаматтардың, ұйымдардың құкыктары мен заңмен корғалатын мүдделерін не коғамның,
Материалдык зиян мүліктік, жеке бастық және ұйымдык зиян болып
Мүліктік зиян қылмыс жасалған сәттегі республиканын заңдарында белгіленген ең
Жеке басқа келтірілген зиян егер ол жәбірленушінің денсаулығына жеңіл,
Ұйымдықзиян кәсіпорынның, мекеменің, ұйымның жұмысының тоқтап калуымен, өнім шығарудың
Сондай-ақ азаматтардың негізгі конституциялык кұкыктары мен бостандығының бұзылуы, тиісті
Іс-әрекеттің нақты кәсіпорынның, мекеменің калыпты жұмысына тигізген теріс әсерінің
Мүліктік, жеке бастык және ұйымдық зияндар бағалау сипатында болады,
Азаматтардың, ұйымдардың құқықтары мен заңмен корғалатын мүдделерін не коғамның,
Лауазымды адамдардың заңсыз іс-әрекеттері мен пайда болған зардаптарының арасында
Себептік байланыстың болмауы қылмыстық жауапкершілікті жоққа шығарады және кылмыс
КК-тің 307-бабын колдану үшін аталған қылмыс құрамының субъективті жағын
мақсатына кол жеткізу үшін пайдаланғысы келеді, яғни іс-әрекетке, сондай-ақ
Парақорлықтың да пайдакүнемдік себептен жасалатындығы жалпыға мәлім. Ақшаны, мүлікті,
Өзте де жеке мүдделілік, мүліктік емес сипаттағы, мансапқорлық, пайдакүнемдік,
Заңға сәйкес қаралып отырған қылмыстың субъектісі, біріншіден, тек қана
Мемлекеттік қызметші түсінігі "Мемлекеттік қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің
2) мемлекеттік органда не Қарульқ Күштерде немесе ҚР басқа
Жаңа ҚК 309-бабы (лауазымды тұлғаның өкілеттін иемдену), 314-бабы (қызметтік
Өз қызметінің түріне қарай оларға бағынышты қызметкерлерге қатысты ғана
Өкімет өкілдерінің функциялары өкіметтің барлық салаларында жүзеге асырылады —
Ұйымдық өкімдік міндеттері дегенді ұжымға, жұмыс учаскесіне басқа қызметкерлердің
Әкімшілік-шаруашылык міндеттер дегенді мемлекеттік мүлікке тікелей иелік етумен және
Арнаулы екілеттік деген штаттык қызмет орнында есептелмейтін адамға белгілі
Мұндай жағдайда өкілеттік белгілі бір уақытқа немесе нақты тапсырманы
Мемлекеттік органдарда біржакты кәсіби немесе қосалқы техникалық міндеттерді орындайтын
Түсінік беріліп отырған баптың қатаң жауапкершілікті көздейтін түрі (2-бөлігі),
отырған адамдар түсініледі. Мемлекеттік қызмет туралы заңмен бекітілген мемлекеттік
Егер лауазымды тұлғаның әрекеті пайда күнемдік немесе өзге де
Кінәлі лауазымды тұлға каралып отырған қылмысты жасай отырып, солардын
Билікті немесе лауазымдық өкілетті шамадан тыс асырудың және өзге
Билікті немесе лауазымдық өкілетті шамадан тыс асыру тек қана
Объективті жағынан алғанда бұл кылмыс міндетті түрде болуы керек
саналатын 3 белгімен сипатталады: лауазымды тұлғаның оған заңмен берілген
КСРО Жоғарғы Сотының 1990 жылғы 30 наурыздағы жоғарыда аталған
басқа ведомствонын лауазымды тұлғасының құзыретіне кіретін іс-әрекеттер (мысалы, тінтуді
алқалы органнын, құзыретіне кіретін іс-әрекеттер (мысалы, заң бойынша мүгедектік
осы лауазымды тұлғаның құзыретіне кіре тұрса да, бірақ заңда
бірде бір лауазымды тұлға немесе орган жасауға құқылы емес
Билікті немесе қызметтік өкілетті кылмыстық асыра пайдалану құрамы болу
қажет. Билікті немесе қызметтік өкілетті асыра пайдаланудың объективті жақтарының
Ашықтан-ашық заң бұзушылықтың белгілері жасалған іс-әрекеттердің берілген өкілеттіктердің шегінен
Занда көрсетілген зардаптар оасталған сәттен бастап қылмыс, атап айтқанда
Билікті асыра қолдану кезіндгі зорлық дене күшін жұмсау
Мұндай қорқытулар субъект қарапыйгін сөзбен, жазбаша, дене козғалысы, ым
Мемлекеттік аппараттың жекелеген буыңдарының қалыпты дұрыс қызметі түсіндіріліп отырған
Аталған құрамның объективтік жағы лауазымды тұлға болып табылмайтын мемлекеттік
Қылмыс белсенді әрекеттер жолымен жасалады. Қылмыс жасаушы кінәлі адам
Кінәлі адам лауазымды тұлғаның өкілетін заңсыз әрекеттер жасау мақсатымен
Талданып отырған кұрам өзінің кұрылымы бойынша материалдық кұрамға жатқызылатындықтан,
Лауазымды тұлғаның екілетін иемденудің субъективтік жағы тікелей касақаналықпен жүзеге
Каралып отырған қылмыс субъктісі лауазымды тұлға болып табылмайтын мемлекеттік
бойынша жауапкершілік атқармайды, бірак олардың әрекеті істің нақты жағдайына
Кінәлі лауазымды тұлға өзінің атқарып отырған кызметтік екілеттігінің арқасында
Осы қылмыс үшін кылмыстық жауапкершіліктің қажетті шарты болып кінәлі
Занда белгіленген шектеулерді бұзған мемлекеттік кыз-метшінің.барлық езге де іс-әрекеттері
Бұл кұрам формальдық санатқа жатқызылады, сол себепті 310-бапта көрсетілген
Түсіндіріліп отырған қылмыстың субъективтік жағы тек тікелей касақаналықпен ғана
Қоғамымызға парақорлық кандай зиян келтіріп отырғаны белгілі. Бұл лауазымды
Парақор көптеген лауазымды тұлғалардың адал екеніне күмән туғызып, масқаралау
Парақорлықтың ұғымы үш кылмыс құрамымен түсіндіріледі. Пара алу (311-бап);
Лауазымды адамның өзі немесе делдал арқылы пара берушінің немесе
Пара алудың объектісі мемлекеттік ақпараттың дұрыс қызметі, беделі болып
Қылмыстың қажетті белгілерінің бірі параның заты болып табылады.
Пара заты болып табылатындар: акша, бағалы кағаз, материалдық игіліктер,
Қазіргі кезенде нарықтык экон шика жағдайында паракорлыктың жаңа түрлері
жоқ ақша қаражатын нақты акшаға аудару, пайдалы банктік несие
Пара ретінде автомобильдер, акша, мал, кәсіптік тауарлар, азық-түліктер, бағалы
Тәсіліне карап параны алу.екі түрге белінеді: ашық және көмескі
а) Ашық пара беруде пара заты лауазым адамының өзіне
б) Көмескі түрде пара беруде пара затын беру сырттай
Тапсырылу уақытына қарай пара алудың екі түрі болады: оның
Екіншісі пара — сыйлау, мұндай пара лауазым адамына келісілген
Пара үшін жүзеге асырылатын іс-әрекеттің мәніне қарай бұл кылмыс
2. Пара — ақы (лихоимство). Лауазым адамына заңсыз әрекеттерді
Пара алу – формальдық құрамға жатады.
Пара алудың аса ауырлататын түрлеріне мыналар жатады:
А) қорқытып алу жолымен;
Б) Адамдар тобы алдын ала сөз байласып немесе ұйымдасқан
Жаңа Қылмыстық кодексте бұл қылмыстың мазмұны ашып көрсетілмеген. Занда
Объективтік жағынан пара беру:
лауазымды адамға пара затын немесе мүлік сипатындағы өзге де
пара затын адам тікелей өзі немесе делдал арқылы бе-реді;
лауазымды адам өз кызметін пара берушінің мүддесіне белгілі бір
Пара беру немесе тапсыру әдістері қылмыстың құрамы үшін маңызды
Субъективтік жағынан пара беру тікелей қасақаналық арқылы істеледі. Яғни
Пара берудің ниеті сан алуан болуы мүмкін: Олар кінәлі
Пара беру субъектісі боп 16 жасқа жеткен есі дұрыс
Егер лауазымлы адам тарапынан оған катысты қорқытып пара алу
Адам пара бергені туралы қылмыстық іс қозғауға құкығы бар
Қылмыс жасағандығы туралы ерікті түрде хабарлағанда пара беруші ғана
Параны қорқытып алу орын алган жағдайда және пара беруші
Делдалдык пара беру мен алуды жалғастыратын ерекше түрі —
Паракорлыққа делдал болу қылмысының құрамы с|юрмаль-ды және пара накты
Пара алуды немесе беруді ұйымдастырған немесе оның жүзе-ге асырылуына
параны беруді немесе параны алуды жүзеге асырады. Ал делдал
Субъективті жағынан делдалдық тікелей қасақаналықпен жасалады. Делдал пара берушінің
Делдалдық ниет алуан түрлі болуы мүмкін. Бірақ оның мәні
Делдалдықты жалған делдалдык жағдайынан ажырату керек.
Егер адам пара берушіден ақша немесе баска құнды заттарды
Егер делдал адам пара берушінің паралық нәрсені ұрлап алатынын
Параға делдалдықтың субъектісі 16-ға толған, кез келген есі дұрыс
Бұл кылмыстың мәні — түпнұска құжаттың мазмұнын өзгертуге не
Жаңа ҚК бойынша қылмыстың негізіне — ресми құжаттар жатады.
Қызметтік жалған құжат жасау — белсенді іс-әрекет жасау жолымен
Интеллектуалдық жалғандык кезінде құжаттын түпнұсқасы оның мазмұнына қол сұғушылық
Материалдық түрге құжатгың ресми түпнұсқасын қолдан жасау немесе өшіріп
(мысалы төлем чегін жасау) не құжаттың түпнұсқасына бұрмалау енгізу
Қызметі бойынша әрекетсіздіктің белгілері мыналар болып табылады:
а) лауазымды тұлғаның пайдакүнемдіктен немесе өзге жеке бас мүдделілігінен
б) егер бүл азаматтардың немесе ұйымдардың құқыктары мен занды
в) олардың арасында себептік байланыстың болуы.
Нақты бір тұлғаны КК-тің 315-бабы бойынша қылмыстық
жауапкершілікке тарту үшін лауазымды тұлғаның, атап айтқанда қандай нақты
Әрекетсіздіктің тек осындай нақты мазмұны ғана лауазымды тұлғаны КК-тің
Егер лауазымды тұлға онын қызметтік міндетіне жатпайтын әрекетті жасамаған
Егер лауазымды тұлға өзінің кыметтік міндеттерін пайдакүнемдіктен немесе өзге
қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделеріне елеулі түрде нұқсан
Қызметтік міндеттерді дұрыс атқармау деп лауазымды тұлғаның өзінің
Қ.ызметтік міндеттерін тиісті дәрежеде атқармау деген — лауазымды тұлғаньің
Қызметтік салақтык кұрамындағы әрекеттің лауазымды тұлғаның өз міндеттерін уақтылы
Қызметтік салақтықтың субъективтік жағы менмендік немесе немқұрайдылық түріндегі абайсыздықпен
Қылмыстық кодекстің 13 тарауы «Мемлекеттік қызмет пен басқару
2.1 Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы
Сыбайлас жемқорлық деп мемлекеттік қызметті атқаруға уәкілетті адамның не
мақсатыңца қызмет мүдцелерін кереғар пайдалаңу нәтижесінде жеке
адамның заңды құқықтары мен мүдделеріне, қоғамның, мемлекеттің заңмен қорғалатын
Сыбайлас жемқорлыққа жататын қылмыстар құрамының тізбегі тұңғыш рет
Жергілікті өзін-өзі 6асқару органдарына сайланған адамдар;
заңда белгіленген тәртіппен Казақстан Республикасының Парламенті мен мәслихатты депутаттығына,
жергілікті өзін-өзі басқару органдарында тұрақты немесе уақытша жұмыс істейтін,
4) мемлгкеттік үйымдарда жөке жарғылық капиталында мемлекеттің үлесі
кемінде отыз бес пайыз болатын ұйымдарда басқару қызметтерін атқаратындар
Билікті немесе өкілетті асыра пайдаланудың айрықша түрлерінің бірі болып
Билікті немесе қызметтік өкілетті шамадан тыс асыру тек қана
Объективті жагынан алғаңда бұл қылмыс міндетті турде болуы керек
Сыбайлас-жемқорлықпен күрестің негізгі қағидаларына келесі жатады:
1. Баршаның заң және сот алдында теңдігі.
Бұл қағиданы сақтау және жүзеге асыру сыбайлас-жемқорлықпен күресте өте
Бұл қағиданың сақталуының кепілі азаматтардың өздерінің белсенділігі болып табылады—сыбайлас-жемқорлық
2. Мемлекеттік органдар қызметінің нақты құқықтық тәртібін, заңдылығын және
Қазіргі таңда ҚР Президентінің 2005 жылғы 23 желтоқсандағы Жарлығымен
Бағдарламада ерекше орын азаматтық қоғам ұйымдарын сыбайлас-жемқорлыққа қарсы қызметке
Нормативтік құқықтық актілерді сыбайлас-жемқорлыққа қарсы сараптаудың пәрменді тетігін енгізу,
ҚР Әділет министрлігі “Мүддес болу туралы” заң жобасын әзірлеп,
3.Жеке және заңды тұлғалардың құқығы мен заңды мүдделеріне қатысы
Мемлекеттік бағдарламамен мемлекеттік органдар мен кәсіпкерлік субъектілерінің өзара іс-әрекетінің
Заңға сәйкес аталған қағидалар:
-мемлекеттік функцияларды орындауға өкілетті;
-лауазымды, сондай-ақ олардың қатарына жататын басқа адамдардың құқықтарын және
-жеке және заңды тұлғалардың бұзылған құқықтары мен заңды мүдделерін
-сыбайлас-жемқорлық құқық бұзушылықпен күреске ықпал жасайтын азаматтардың жеке қауіпсіздігін;
-кәсіпкерлік қызметке бақылау жасайтын жеке және заңды тұлғаларға мемлекеттік
Сыбайлас-жемқорлық бірталай экономикалық заңдардың іс-әрекетін төмендетеді және әлемдік қауымдастық
Сыбайлас-жемқорлық әсіресе мемлекеттік билік органдарында қауіпті. Мұндай жағдайда ол
Практика көрсеткендей, сыбайлас-жемқорлық мемлекеттік жүйенің барлығын бұзады, мемлекеттік билік
Сыбайлас-жемқорлық экономиканың дамуына кедергі жасайды және ұйымдастырылған қылмыстың, әсіресе
Мемлекеттік функцияларды орындауға өкілетті және оларға теңелген адамдардың қандай
“Сыбайлас-жемқорлықпен күрес туралы” Заңның 12 бабына сәйкес мемлекеттік функцияларды
-заңсыз басқа мемлекеттік органдардың, ұйымдардың қызметіне араласуы;
-өз қызмет өкілеттігін аталған адамдардың немесе олардың жақын туыстарының
-мемлекеттік және соған теңелген қызметке түскен және жылжыған кезде
-шешімді дайындаған және қабылдаған кезде заңды және жеке тұлғаларға
-кім болса да кіріс алумен байланысты кәсіпкерлік және басқа
-мемлекеттік міндетті орындау кезінде алынған ақпаратты жеке немесе топ
-жеке және заңды тұлғаларға заңнамамен беруге қарастырылған ақпаратты негіссіз
-жеке және заңды тұлғалардан заңнамамен қарастырылмаған ақпаратты талап ету;
мемлекеттік және материалдық ресурстарды жеке үміткерлердің немесе қоғамдық бірлестіктердің
жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау және олардың құзыретіне
жоғарғы ресми адамдарға сыйлық беру және қызметтен тыс қызмет
жеке және заңды тұлғаларға олардың құқықтарын және заңды мүдделерін
жеке және заңды тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеуге құзыретін
мемлекеттік мәртебесі жоқ ұйымдарға мемлекеттік бақылау және қадағалау міндеттерін
жоғарғы немесе төменгі лауазымды адамдармен немесе олардан басқаша тәуелділермен
Мемлекеттік міндеттер орындауға өкілетті немесе соларға теңелген адамдар өз
Сыбайлас-жемқорлық қылмыстың салдарын жою бойынша қандай шаралар қолданылуы мүмкін?
Заңға сәйкес мемлекеттік міндеттер орындауға өкілетті адамдар немесе соларға
Заңсыз алынған мүлікті өз еркімен қайтарудан немесе мемлекетке оның
Сот шешім шығарғанға дейін өкілетті органдар құқық бұзушыға жататын
3. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕГІ КӘСІБИ ӘДЕП ЖӘНЕ ОНЫҢ
ҚАҒИДАЛАРЫ
Басқару – адамдардың интеллектуалды және практикалық қызметтерінің ең күрделі
2000 жылдың қаңтар айынан Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызмет туралы»
Алғаш рет, дүниежүзілік тәжірибеге сүйене отырып, 1997 жылдың 16
Этика ережелерін дайындауда мемлекеттік қызметшінің өкілі ретіндегі статусы, оның
Билік беделі, стратегиялық мақсаттар мен нақты басқарушылық шешімдерін іске
Кәсіптік этика әрбір мемлекеттік қызметшінің еңбегіндегі аса маңызды элементті
Алайда, мемлекеттік қызметшілердің этика мәселелері толық меңгеріліп болған жоқ.
Егер дүние жүзіндегі тәсілдерді зерттесек, мемлекеттік қызметке деген азаматтар
Өтпелі кезеңді басынан өткеріп отырған елдер дағдарыстың екі кезеңінен
Этика мәселесі өте тереңіректе жатыр, тарихқа үңілсек, Қытайдың ескі
Көптеген батыс елдері экономикалық дағдарыстан өтіп, енді азаматтық дағдарысты
Мемлекеттік қызмет жұмысында тек ведомстволық заң ғана емес, жалпы
Ал, еліміз Қазақстанға келсек, оның жеке өзіндік мәдениеті бар
Егер бізде мемлекеттік қызметшілер өз қызметтік міндеттерін атқаруда ежелгі
Президент Н.Ә.Назарбаев «Мемлекеттік қызметшінің негізгі міндеті – біздің тәуелсіздігімізді
Бұл мәселелер қызмет этикасы ережесінде «Мемлекеттік қызметті атқару қоғам
Адамдық қасиет – бұл тек сенім ғана емес, сонымен
Енді мемлекеттік қызметші үшін мәдениет дегеніміз не? Бұл заңдылықты
Қызмет этикасының басты мақсаты – мемлекеттік қызметтің бүтінділігін, басқарымдылығын
Мемлекеттік қызмет саясатын жүзеге асыруда қызметшілерді халық қалай таныса,
Шенеуніктердің тұлға ретінде танылуы, өз қажеттілігін түсінуі – бұл
қызмет бабында немесе одан да тыс кез-келген жағдайда шенеуніктер
жақсы іскерлік қабілет мансаптық өсуге мүмкіндік тудырады, сондықтан біліктілік
басшылық тарапынан бағыныстыларға қатынасы ғана емес, бағыныстылардың басшылыққа да
Түйінде сөз ретінде айта кететін жайт, мемлекеттік қызмет –
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан Республикасы құрлықтық (қылмыстық) құқықтың құрамдас бөлігі бола отырып,
Қоғамның түбегейлі қайта қаралуы кезінде әлеуметтік-саяси тұрғыдағы дамуы мен
Лауазымды адамның өз қызметтік өкілеттігін қызмет мүдделеріне, кереғар пайдалануы,
мүддесі үшін жасалса және азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтарымен
заңды мүдделерін не қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдде-
лерін елеулі түрде бұзуға әкеп соқса - жүзден екі
Өкімет өкілі деп - өзіне тән бойынша, тәуелді қызметкерлерге
өкіметтік уәкілетккке ие бола отырып мемлекеттік қызметтерді жүзеге асыратын
Өкімет өкілінің қызметі (Заң шығарушы, заң атқарушы, соттық) өкімет
Заң шығарушы органның өкілдері болып, Мәжіліс депутаттары, Парламент Сенатының
Ұйымдық-өкімдік мшдеттер деп - адамдармен тікелей басқарылатын ұжымдарды немесе
Арнаулы өкілеттіктер, ұйымдық-өкімдік немесе әкімшілік-шаруашылық міндеттемелерді қадағалап жүзеге асырудағы
1. Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану, қызметтік
теріс пайдаланудың ерекше бір түрі болып танылады. Бұл қылмыс
қызметі өкілеттігін теріс пайдаланудан (ҚК 307-бабы) айырмашылығы, яғни ла-
уазымды адамның құқықтары мен өкілеттігі шегінен көрінеу асып кететін
азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін не қоғамның
Қылмыс құрамының нақты белгілерін анықтау үшін, лауазымды апамның қызмет
2. Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдаланудың объектісі болып
Лауазымды адам болып табылмайтын мемлекеттік қызметшінің лауазымды адамның өкілеттігін
елуден жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде немесе сотталған
1. Мемлекет, қызмет өкілеттігін теріс пайдаланушылармен немесе қызметтік өкілеттікті
1."Кәсіпкерлік қызмет" деп азаматтардың мүдделеріне олардың сұраныстарын тауарлық немесе
2. Кінәлі лауазымды адам өзінің, қызмет бабын пайдаланып,
ұйым құрады немесе мұндай ұйымды басқаруға тікелей өзі не
білдірген адам арқылы қатысады.
Кінәлі адамның осы немесе өзге де нысандағы әрекеттері заңмен
Қылмыс құрамы бойынша қылмыстық жауаптылықтың қажетті шарттарының бірі болып,
Аталған қылмыс құрамы формальді болып табылатындықтан қылмыс, яғни ҚК
Қылмыс субъектісі болып - лауазымды адамдар танылады (ҚК 307-бабының
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Қазақстан Республикасының конституциясы 1995 ж
2 . Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім Ағыбаев А.Н.
3. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім Ағыбаев А.Н. 1999 ж
4. Қазақстан Республикасының қылмыстық кодекісі 1.01.1998 ж
5. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Курстық лекция Наумов А.В.
6. Советтік қылмыстық құқық. Алматы Мамытов А.Н. 1970 ж
7. Советтік қылмыстық заң. Дурманов Н.Д. М, 1967 ж
8. Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім Қайыржанов Е.И.
9. Ресей фередациясының қылмыстық кодекісне коментариясы. Жалпы бөлім Сакуратова
10. Қылмыстық құқық практикум. М, 1996 ж
11. Құқық теориясы. Алексиеев С.С М, 1994 ж
12. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім Бопанов
13. Заң журналы № 9 (1038) 19.01.06 ж Ағыбаев
14. Заң және заман журналы № 3 /99 1999
15. ҚР Мемлекеттік қызмет турал заң 1999 ж
16. Қылымыстық құқық )Қайыржанов Е.И. Алматы 1998 ж
17.Кулжакаева Р.Б. Қылымыстық кодестің жалпы бөлімі бойынша оқулық құралы.
18.Ашитов З.О Қылмыстық құқық Алматы 2002 ж
19.Қылмыстық кодекске түсініктеме түсініктеме. Қарағанды 2003 ж
20.Боршашвили И:Ш. ҚР қылымыстық құқығы Алматы 1999 –2000 ж.
21. Рогова.И.И ҚР қылмыстық құқығы Алматы 2001 ж
22. Сахарова:В.Н Қылымыстық құқық ҚРАлматы 2004 ж
23.Рогов И.И ,Рахметов С.М Қылмыстық кодекс Алматы 2005 ж
24.Бисенова Б. Қылмыстық құқықтың өзекті мәселесі Алматы 2005 ж
25. Наумов А.В Қылымыстық құқық Астана 2001 ж
5
Мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы қылмыс
13-тарау
Билікті немесе қызметтік өкілетті асыра пайдалану
308-бап
Лауазымды адамның өкілеттігін имдену 309-бап
Салақтық 316-бап
Пара алу 311-бап
Қызметтегі әрекетсіздік
315-бап
Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу 310-бап
Қызметтік жалғандық жасау 314-бап
Парақорлыққа делдал болу 313-бап
Қызмет өкілеттігін теріс пайдалану 307-бап
Пара беру 312-бап
Лауазымды тұлғаның түсінігі (307-бапқа ескерту)
Лауазымды тұлға деп
өкіметтің өкілі қызметін жүзеге асырушы
Мемлекеттік органдарда, жергілікті өзін-өзі басқару органдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
Ұйымдық-өкімдік қызметтерді
әкімшілік-шаруашылық қызметтерді
Тұрақты, уақытша немесе арнаулы өкілеттік бойынша рорындаушы адамдар танылады.
Қызмет өкілеттігін теріс пайдалану (307-бап)
Объективтік жағы
Объект
Мемлекеттік аппараттың заңды тұрғыдағы қалыпты қызмет атқаруы
Лауазымды адамның өз қызметтік өкілеттігін қызмет мүдделерін кереғар пайдалануы,
қасақаналық
Лауазымды тұлға
Субъект
Билікті немесе қызметтік өкілдері асыра пайдалану
Объективтік жағы
қасақаналық
Субъективтік жағы
Осы баптың 1,2 немесе 3-бөліктерінде көзделген әрекеттер, егер олар:
А) қорқытып алу жолымен
Б) адамдар тобы алдын ала сөз байласып немесе ұйымдасқан
В) ірі мөлшерде
Г) әлденеше рет
жасалса
Пара алудың ерекше дәрежеленген түрлері (311-бап 4-бөлік)
4 – бөлік
Субъективтік жағы
Тікелей қасақаналық
Осы баптың 1 немесе 2-бөліктерінде көзделген, жауапты мемлекеттік лауазымды
(3-бөлік)
Лауазымды адам өзі немесе делдал арқылы пара берушінің немесе
Лауазымды адамның заңсыз іс-әрекет (әрекетсіздігі) үшін пара алуы
(2-бөлік)
Мемлекеттік аппараттың заңды тұрғыдағы қалыпты қызмет
Объект
Объективтік жағы
Пара алу
(311-бап)
Пара беру «312-бап)
16 жасқа толған қыздар
Субъект
Тікелей қасақаналық
Субъективтік жағы
Объективтік жағы
Оның көрінеу заңсыз іс-әрекеті (әрекетсіздік) жасағаны үшін лауазымды адамға
Объект
Лауазымды адамға тікелей немесе делдал арқылы пара беру (1-бөлік)
Мемлекеттік аппараттың заңды тұрғыдағы қалыпты қызмет атқару
Салықтық (316-бап)
Лауазымды тұлға
Субъект
Абайсыздық
Субъективтік жағы
Объективтік жағы
Қасақана өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырған
Объект
Мемлекеттік мазмұны бойынша лауазымды адамның қызметіне деген елеусіз дәрежедегі
Лауазымды адамның қызметіне адал қарамауы немесе ұқыпсыз қарауы салдарынан
(1-бөлік)
Осы баптың 1 немесе 2-бөліктерінде көзделген, жауапты мемлекеттік лауазымды
(3-бөлік)
Лауазымды өкілеттіктерін теріс пайдаланған қылмыс құрамының ұғымы
Парақорлықтың түсінігі және жалпы сипаттамасы
Парақорлық қылмыстар
Мемлекеттік қызмет мүддесіне қарсы қылмыстардың жекелеген құрамдар
Қылмысқа қарсы күресте жасырын әдістерді қолдануға қатысатын лауазымды адамдар
Мемлекеттік қызмет мүддесіне қарсы қылмыстардың құрамы, саралануы мен түрлері
Парақорлықты ұқсас қылмыстардан ажырату
Парақорлықтағы делдалдық
Кеден ісі саласындағы құқықбұзушылықтың теориялық негіздері
Билiктi немесе қызмет өкiлеттi асыра пайдалану