Халықаралық валюта жүйесінің эволюциясы
Мазмұны
Кіріспе…………………………………………...........................….…..3
I-бөлім Валюта нарығы. Валюта динамикасы
1.1.Валюта және оның түрлері. Валюта курсы…………...............…4
1.2.Валюта нарығының мәні: түрлері, дамуы………......................10
II-бөлім Халықаралық валюта жүйесі.
2.1.Халықаралық валюта жүйесінің эволюциясы……...............….17
2.2.Халықаралық валюта жүйесінің мәні, түрлері,
элементтер .............................................................................19
2.3. Халықаралық валюта жүйесіндегі халықаралық
қаржы ұйымдарының ролі….…………..................…....…..........…22
Қорытынды…..……………………………....................…................25
Қолданылған әдебиеттер тізімі…………..................…..............…27
Кіріспе
Менің курстық жұмысымның тақырыбы: «Валюта нарығы. Валюта курсы
Курстық жұмыстың мақсаты – валюта нарығының мәні:
Валюта (итальян сөзі, сөзбе-сөз-құн ) – елдің ақша
Валюта қатынастары - әлемдік шаруашылықта валюта айналымынан қалыптасатын
Валюталық бағам – бұл бір елдің ақша бірлігінің
I-бөлім Валюта нарығы. Валюта динамикасы
1.1.Валюта және оның түрлері. Валюта курсы
Валюта (итальян сөзі, сөзбе-сөз-құн ) – елдің ақша
Шаруашылық жағдайларын интернационалдандыру және әлемдік еңбек бөлінісін интенсивтендіру
Валюта қатынастары - әлемдік шаруашылықта валюта айналымынан қалыптасатын
Валюта қатынастарының туындауы ұдайы өндіріске байланысты болғанымен оған,
Валюталық жүйенің маңызды элементі- валюталық бағам болып табылады.
Валюталық бағам – бұл бір елдің ақша бірлігінің
Бағамның қалыптасуына ықпал ететін үш факторлар тобын бөліп
Саяси – саяси тұрақтылық, валюталы заңдылықтардың ырықтандырылуы, валюталық
Экономикалық, халқаралық тәжірибеде анықталатын экономикалық тікбұрыштың шыңы сияқты:
Психологиялық: жаппай сұраныс, негізгі капиталды тәуекелден қорғануға ұмтылыс
Монометаллизм тұсында – алтын немесе күміс – валюталық
Валюталық бағам алтын нүктелерінің шегінен шығып кете алмады,
1971 жылы долларды алтынға ресми бағасы бойынша ауыстыру
Бұл жағдайда валюталық бағамның қалыптасу ерекшелігі мынада: валюталар
Валюталық бағам валюталық паритет шеңберінде ауытқиды. ХВҚ-ның жарғысы
Валюта бағамдарының динамикасы ақша бірліктерінің сатып алу қабілеттеріне,
Жалпы алғанда валюталық бағамның қозғалысының бағыттарын анықтайтын факторларды
Фундаментальды факторлар олта мерзімде әрекет ететін ұлттық экономиканың
Техникалық талдау – бұл бағамды жүргізу графигін талдауды
Қысқа мерзімді күтпеген факторлар валюталық бағам динамикасына маңызды
АҚШ-тың ішкі айналысында жанама баға белгіленімі неміс маркасына
Валюталық баға белгіленімінің түрі валютаның жағдайына, оның курстық
Әр валюта бойынша сұраныс пен ұсынысты салыстыру жолымен
Сатушы және сатып алушы курстарының арасындағы айырма банктің
Банкаралық валюталық нарықтардағы операциялар халықаралық төлем және резерв
Сауда - өнеркәсібі клиентурасы үшін валюталар котировкасы банкімен
Чектің бағамы телеграф аударымының бағамынан төмен, өйткені, осы
Кейбір мемлекеттерде операцияның әр түрі бойынша қолданылатын ұлттық
Айырбас валюталық бағамдардан басқа статистикалық және экономикалық талдау
АҚШ долларының валюталық бағамдарының тиімді индекстерінің ішіндегі біршама
Валюта бағамдарының ағымын талдау барысында номиналдық және нақты
Нақты валюта бағамының индексі сәйкес келетін екі елдің
1.2 Валюта нарығының мәні: түрлері, дамуы
Валюталық нарықтар уақтылы есеп айырысуларды жүзеге асыруды,
Халықаралық есеп айырысудың өзіндік ерекшелігі барлық елдер үшін
Валюталық нарықтарда шетел валютасына деген сұраныс пен ұсыныс
Сонымен, валюталық нарықтарда валюталық операцияларды жүргізуге халықаралық сауда
Валюталық нарықтар – сұраныс пен ұсыныс негізінде ондағы
шаруашылық байланыстардың интернационалдануы негізінде валюталық нарықтардың интернационалдануының күшеюі;
байланыстың жаңа жүйелерін пайдалану;
әлемнің барлық бөліктеріне тәулік ішінде үздіксіз операцияларды жасау;
банктердің корреспонденттік шоттары бойынша жазбаша түрде негізделетін валюталық
коммерциялық валюталық мәмілелерімен салыстырғанда алыпсатарлық және арбитраждық валюталық
Валюталық операциялардың көлеміне, сипатына және пайдаланылатын валюталар тобына
Халықаралық валюталық нарықтар ірі дүниежүзілік қаржы орталықтарында шоғырланған.
Аймақтық және жергілікті нарықтарда белгілі бір конвертирленетін валюталармен
Ұлттық валюталық нарықтар деп, ережеге сәйкес, халықаралық операцияларды
Сол немесе басқа елдің ішкі валюталық заңдылықтарының ырықтандырылуына
Институтциональдық көзқараспен қарағанда, валюталық нарық банктер, банкирлер үйін,
Қалған банктер мен брокерлік фирмалар өздерінің операцияларын ірі
Валюталық операцияларды жүргізуге құқылы банктер өкілетті немесе девиздік
Девиздік банктердің валюталық нарықтағы операцияларға қатысу дәрежесі
Әдетте, валюталық операциялар банктер арасында тікелей жүргізіледі (телекс
Дүниежүзілік тек өте ірі банктерінде валюталық департаменттер және
Банктердің басқа да топтары ірі, бірақ азырақ диверсификацияланған
Брокерлік фирмалар 30%-ға жуық валюталық операцияларға қызмет етеді
Брокерлер делдал ретінде бола отырып, клиенттерден брокерлік комиссиялық
Брокер мәміле жасайтын және баға белгілейтін өзінің банк
Банктердің валютамен жасалатын операциялары клиенттердің есебінен де,
Аударым – бұл басқа елдегі банк - корреспондентіне
Банктік чек – шетелдік банк - корреспондентке чекті
Банктік вексель – осы елдің банктің шетелдік банк
Несиелік айналыс құралдары халықаралық төлем айналымынан алтын мен
Халықаралық есеп айырысулардың сызбалы механизімін былай беруге болады:
II-бөлім Халықаралық валюта жүйесі
2.1.Халықаралық валюта жүйесінің эволюциясы
Бірінші дүниежүзілік валюта жүйесі алтын монеталы стандарт негізінде
Екінші дүниежүзілік валюта жүйесі 1922 жылы Генуя халықаралық
Девиз деген кез-келген формадағы шетел валютасы.
Үшінші дүниежүзілік валюта жүйесі 1944 жылы 22
Төртінші (қазіргі) дүниежүзілік валюта жүйесі 1976 жылдың қаңтарында
Ямайка валюта жүйесінің бұрынғы жүйеден айырмашылығы:
алтын өзінің монетарлық қызмет атқаруын тоқтатты, яғни енді
алтын девизді стандарттың орнына жаңа халықаралық есеп айырысу
ХВҚ-ның мүшелері валюталық паритетті қолданбай кез-келген валюта бағамының
Бреттон Вудс жүйесінен ауысқан ХВҚ-ның міндетті мемлекетаралық валюталық
1979 жылы Европалық экономикалық одақтың шеңберінде Батыс Европа
ЕВЖ-нің дамуындағы маңызды кезең - саяси, экономикалық және
Екінші кезеңде Европа валюталық институты құрылып, оның құрамына
Үшінші кезең экономикалық одақтың бірнеше мемлекеті несие –
2.2. Халықаралық валюталық жүйенің
түрлері, элементтері
Валюта жүйесі – ол экономикалық көзқарас тұрғысынан шаруашылық
Тарихи үш түрлі: ұлттық, дүниежүзілік және мемлекетаралық немесе
Ұлттық валюта жүйесі деген қоғамның ұдайы өндірісті қалыптастыруға
Ұлттық валюта жүйесі ұлттық валютаға негізделіп құрылады. Ұлттық
Ұлттық валюта жүйесінің негізгі элементтері мыналар:
ұлттық валюта;
ұлттық валютаның шетел валютасына айырбасталу жағдайлары;
валюталық паритеттің бірдейлік ережесі - валюталардың алтын құрамына
валюта бағамының тәртібі.
валюталық шектеудің болуы немесе болмауы.
төрт қосындыдан тұратын (елдің ресми алтын және валюта
халықаралық несиелік айналым құралдары мен халықаралық есеп айырысу
валюта қатынастарын реттейтін ұлттық органдардың статусы.
Әлемдік шаруашылық қатынастарының дамуына байланысты әр елдің ұлттық
Дүниежүзілік валюта деген халықаралық валюта қатынастарының ұйымдастыру формасы,
Дүниежүзілік валюта жүйесі елдер арасындағы ақша - есептесу
Алғашқыда әлемдік ақшаның бірден-бір түрі болын алтын, кейін
Ұзақ тарихи дамудың нәтижесінде дүниежүзілік валюта жүйесінің негізгі
әлемдік ақшаның міндетті формасы (алтын, резервтік валюта, халықаралық
валюталық паритет пен валюта бағамы тәртібін үйлестіру;
валюталық шектеу көлемін тәртіптеу;
халықаралық валюта өтімділігінің құрамдас бөліктерін белгілеу;
халықаралық несиелік айналым құралдарын қолдану тәртібін үйлестіру;
әлемдік валюта нерығы мен алтын нарығының ережесі;
мемлекетаралық реттеу институтының статусы – 1944 жылдан халықаралық
Аймақтық валюта жүйесі – дүниежүзілік валюта жүйесінің шеңберінде
Дүниежүзілік валюта жүйесінің ерекшеліктері мен тұрақтылығы оның құрылымдық
2.3. Халықаралық валюта жүйесіндегі халықаралық
қаржы ұйымының ролі
Бұл мекемелер ағымдағы жүзжылдықта пайда болды. Олар
Халықаралық есеп айырысу банкі ( ХЕБ-БМР ).
Халықаралық есеп айырысу банкі – алғашқы халықаралық дәрежедегі
ХЕБ-ны құрудың мақсаты қатысушы – елдердің орталық банктерінің
Халықаралық есеп айырысу банкі – алғашқы халықаралық бәрежедегі
Бұл елдердің орталық банктері ХЕБ-ның құрылтайшылары, әрі оның
Қазіргі кезде ХЕБ мүшесі болып 30-дан астам мемлекет
ХЕБ-ның қызметін акционерлердің жалпы жиналысы мен директорлар
ХЕБ әлемдік басты валюталардың бағамын қолдау мақсатында
Қорытынды
Валюталық жүйенің басты элементі – валюталық бағам. Валюталық
Валюталық нарықтарды валюталық оперпцияларды жүргізудің негізіне халықаралық сауда,
Валюталық нарықтардың қатысушыларын екі басты топқа бөледі:
Шетел валютасы халықаралық төлем айналымында ең басты банктік
Валюталық бағам – басқа елдің ақша бірлігіне қатысты
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Байжомартов У.С " Основы экономической теорий"
2.Баукина М.К Семенов В.А "Макроэкономика"
3.Бисенғазиев М.Е "Макроэкономика" Орал БҚМУ, 2000ж
4.Гайнулин "Основы экономический теорий"1998 г
5.Жүнісов Б,Мәмбетов Ұ,Байжомартов У "Нарықтық экономика негіздері" 1994
6. Зубко Н.М "Экономическая теория
7.Казаков А.П,Минаев И.В. “Экономика" 1996 г
8.Камаева "Экономикалық теория" 1998 ж
9.Мадешев Б. "Нарықтық экономикалық теорияға кіріспе" 1995ж
10. Мадиярова Д.М "Сыртқы экономика саясаты және экономикалық
11.Мамыров Н.Қ,Құлекеев Ж.Ә,Сұлтанбекова Г.Қ "Макроэкономика","Экономика " 2000 ж
12.Осипова "Общая теория" 1994 г
13.Шиденов Ө.Қ,Сағындықова Е.Н,Жүнісов Б.А"Жалпы экономикалық теория" Ақтөбе, 2004
4
Әлемдік шаруашылықтағы валюта жүйесі және валюта курсы
ӘЛЕМДІК ВАЛЮТАЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ЭВОЛЮЦИЯСЫ
Валюта нарығы. Валюта курсы және динамикасы
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ВАЛЮТАЛЫҚ-ҚАРЖЫЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ЖАЙЫНДА
Халықаралық валюталық – қаржылық жүйе
Халықаралық валюталық-қаржылық қатынастар
ҚР-ның валюта нарығы
Жаңа теңгеге сипаттама
Халықаралық валюта жүйесі туралы ақпарат
Валюталық нарық және валюта жүйесі