Тұтынушылар талғамы
ЖОСПАР
Тұтынушылар талғамы 2
Тұтынушылар қалауы 3
Бюджеттің шектеулілігі 6
Тұтынушылар таңдауы 8
«Табыс-тұтыну» және «баға-тұтыну» қисықтары 9
Табыс және алмастыру әсері 12
Қолданылған әдебиеттер 13
Тұтынушылар талғамы
Нарықтық жағдайда өндірістік өнімнің өсу қарқыны
Тұтынушылар талғамын зерттеу үш кезеңнен тұрады.
Тұтынушылардың тауарлар құрамын дұрыс анықтауы олардың
Үшінші кезең тікелей тұтынушылар таңдауын зерттеуге
Тұтынушылар қалауы
Бір тауардың екінші тауарға қарағанда пайдалырақ
Жалпы жағдайда тауарлар құрамы берілген болса,
U =U(x,y)
Бұл функция тұтынушы X, У тауарларын
Егер пайдалылық функциясы тұрақты бір санға
U = U(x,y) = Со -
онда жазықтықта бұл функцияның графигі 4.1-суретте
X — алма саны;
К — алмұрт саны.
4.1-кестеде 4.1-суретті салуға негіз болған мәліметтер
Жиын
У алмұрт
X алма
4
10
4
А
6
5
А
3
6
А
1
7
4.1-кесте
4.2-сурет. Талғамсыздық қисықтарының картасы.
Талғамсыздық қисықтарының жалпы қасиеттері: 1. Талғамсыздық
2. Бір жазықтықтағы талғамсыздық қисықтары
4.3-суретте көрсетілген А жиыны талғамсыздық қисықтарына
4.3 Сурет. Талғамсыздық қисықтарының қиылысуы қарама-қайшылықты
Бірақ ескере кететін нәрсе, егер X
Тұтынушы бір уақытта В-ға қарағанда С-ны
4.1-суретте бейнеленген талғамсыздық қисығын пайдалана отырып,
Ол үшін алмастырудың шекті нормасы деп
MRSXY
Бұл жердегі MUx, MUy сәйкес түрде
Шекті пайдалылық тауардың қосымша бірлігін
Талғамсыздық қисығының бойындағы алмастырудың шекті нормасын
Тұтынушыны бұрынғы қанағаттандыру жағдайына жеткізу үшін
4.4-сурет. Талғамсыздық қисығының бойымен MRSxy азаюы.
Ауыстырудың шекті нормасы талғамсыздық қисығының бойымен
4.2-кесте
Жиын
У
X
MRS,,
А,
10
4
А,
6
5,
4бірлік У-ті 1 бірлік Х-ке
А,
3
6
3 бірлік У-ті 1 бірлік Х-ке
А,
1
7
2 бірлік У-ті 1 бірлік Х-ке
Бюджеттің шектеулілігі
Тұтынушы бар қаражатын X және Ү
Рх ∙ Х + Ру ∙
Бұл теңсіздік жазықтықта жартылай жазықтыққа сәйкес
Рх ∙ Х + Ру ∙
түзумен анықталады. Бұл бюджет сызығы деп
Жазықтықтағы бюджет сызығының бейнесі 4.5-суретте келтірілген.
4.5-сурет. Бюджет сызығы.
Бұл жердегі (Рх/Ру) - бюджет сызығының
4.6-сурет. Бюджет сызығының өзгеруі.
Сонымен, егер X тауарының бағасы арзандайтын
У тауарының бағасының өзгеруі 4.7б-суретте бейнеленген.
Табыс және бағада болатын өзгерістер.
Табыс және бағада болатын өзгерістер бюджет
4.7-сурет. Табыс пен бағаның өзгеруі.
Тұтынушылар таңдауы
Тұтынушылар талғамы дұрыс қалыптасуы үшін, олар
4.8-сурет. Тұтынушы таңдауы.
Теңдестік жағдайында алмастырудың шекті нормасы MRSxy
Бұл теңдестік тұтынушының теңдестік шарты деп
«Табыс-тұтыну» және «баға-тұтыну» қисықтары
4.9-сурет. «Табыс-тұтыну» қисығы (кәдімгі тауарларда)
Егер тұтынушының табысы көбейе түссе, онда
4.10-сурет. «Табыс-тұтыну» қисығы (сапасыз тауарларға).
Сапасыз тауарлар табыс өскен сайын оларды
Егер тұтынушының табысы өзгермей X және
4.11-сурет. «Баға-тұтыну» қисығы.
Ал егер тұтынушы өзінің барлық табысын
4.12-суреттегідей а графигіндегі IF1 бюджет сызығынан
I = P1 F1 + O,
болады, бұдан:
P1 = I / F1.
Q1
4.12-cypeт. «Баға тұтыну» қисығы арқылы сұраныс
Баға -ге тең болғанда,
Баға Р1-ге тең болғанда, сұраныс көлемі
Р2, Q2 координаталары сұраныс қисығының тағы
Бұл қисық әр түрлі бағада жеке
Табыс және алмастыру әсері
Егер X тауарының бағасы РX арзандап,
Екіншіден, ол арзандаған затты көбірек алып,
I және II бюджет сызықтарында баға
Қолданылған әдебиеттер
1. Ш.Мамыров, Қ.С. Есенғалиева, М.Ә.Тлеужанова Микроэкономика
Оқу қуралы Алматы, РКСГУ, 2001 ж.
1
Тұтынушылар талғамы
ТҰТЫНУШЫЛАР ТАЛҒАМЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МАЗМҰНЫ
Қазақстан Республикасындағы тұтыну рыногы және оны дамыту мәселелерI
Тұтынушылар талғамы мен қалауы
Қазақстандағы тұтыну рыногы және оны дамыту мәселелері
Шекті пайдалылық және жеке сұраныс
Тұтынушылар талғамы туралы
Сұраныс және ұсыныс теориясы
Сұраныс көлемінің және сұраныстың өзгеруі
Тұтыну нарығы және экономикалық мазмұны