Халықаралық валюталық қатынастар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Халықаралық валюталық жүйе және валюталық бағам»
Орындаған:
Тексерген:
Жоспар
Кіріспе......................................................................................................................3
І-Тарау. Халықаралық валюталық қатынастар................................4-20
1.1.Валюталық жүйелер және валюталық қатынастардың ұғымы.............4-9
1.2.Валюталық нарықтар............................................................................10-13
1.3.Валюталық бағам және валюталық “қоржын”...................................14-20
ІІ -Тарау. Халықаралық валюта-несиелік институттары..........21-30
2.1.Халықаралық валюталық қор..............................................................21-23
2.2.Дүниежүзілік банк................................................................................24-25
2.3.Еуропа қайта құру және даму банкісі.................................................26-27
2.4.Азия және Ислам даму банкісі.............................................................28-30
Қорытынды.........................................................................................................31
Қолданылған әдебиеттер тізімі..................................................................32
Кіріспе
Бұл тақырыпты алып отырған себебім, қазіргі дамып келе
Халықаралық валюталық қатынастар – бұл ұлттық шаруашылық қызметтерінің
Халықаралық валюталық қатынастар материалдық өндіріс саласына, сондай- ақ
Валюталық жүйенің басты элементі – бұл валюталық бағам
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жылдық жолдауында Қазақстан Республикасының
1.Тарау. Халықаралық валюталық қатынастар.
Валюталық жүйелер және валюталық қатынастардың ұғымы.
Халықаралық валюталық қатынастар – бұл ұлттық шаруашылық қызметтерінің
Халықаралық валюталық қатынастар материалдық өндіріс саласына, сондай- ақ
Валюталық қатынастар жағдайы ұлттық және дүниежүзілік экономиканың дамуына,
Халықаралық шаруашылық байланыстардың дамуы шамасына байланысты валюталық
Тарихта мынадай валюталық жүйенің типтері қалыптасқан: ұлттық, дүниежүзілік,
Басында елдегі ұдайы өндіріс процесіне қажетті валюталық ресурстарды
Ұлттық валюталық жүйе мен дүниежүзілік шаруашылықтың даму негізінде
Дүниежүзілік валюталық жүйені мемлекеттік-құқықтық ұйымдастыру формасы жетекші елдердің
Ұлттық және дүниежүзілік валюталық жүйелердің
Ұлттық валюталық жүйе
1. Ұлттық валюта.
2. Ұлттық валютаның айналым
дәрежесі.
3. Ұлттық валютанын паритеті.
4. Ұлттық валюта бағамының
тәртібі.
5. Халықаралық валюталық
өтімділік.
6. Валюталық шектеудің болуы
немесе болмауы.
7. Халықаралық несиелік
айналыс құралдары, оларды
пайдалану ережелерінің
регламентациясы.
8. Елдің халықаралық есеп
айырысу регламентациясы.
9. Ұлттық валюталық нарық пен
алтын нарығының режимі.
10. Елдің валюталық
қатынастарын реттеуші және
қызмет көрсетуші ұлттық
органдар. Халықаралық есептесу бірлігі, резевтік валюталар.
Валюталардың өзара айналымдылығының шарты.
Валюталық паритеттердің біртұтас режимі.
Валюталық бағамдардың режимдерінің регламентациясы.
Халықаралық валюталық өтімділікті мемлекетаралық реттеу.
Валюталық шектеуді мемлекетаралық реттеу.
Халықаралық несиелік айналыс құралдарын пайдаланудың біртұтас ережесі.
Халықаралық есеп айырысулардың негізгі формаларының біртұтастығы.
Дүниежүзілік валюталық нарықтар және алтын нарықтарының режимі.
Мемлекетаралық валюталық реттеуді жүзеге асырушы халықаралық ұйымдар.
Егер ұлттық валюталық жүйе ұлттық валютаға- елдің
Резервтік валюта – халықаралық төлем және резерв құралы
Резервтік валюта мәртебесін алудағы алғышарттар:
- дүниежүзілік өндірісте, тауарлар мен капитал экспорттарында елдердің
билік ету позициясы;
- жоғары тиімді байланыс жүйесі бар несиелік-банктік мекмелердің
торабы;
- басқа елдерде оған деген сұранысты қамтамасыз
айналымдағы валютаның еркін айналымдығы және валюталық шектеудің
болмауы.
Резервтік валюта мәртебесі эмитент-елдің экономикасына белгілі бір міндеттемелерді
Сонымен қатар, ұлттық валютаны резервтік дәрежеге көтеру
Халықаралық есептік ақша бірлігі – валюталық паритет пен
Валюталық “қоржын” 1973 жылы наурыз айынан бастап өзгермелі
Валюталардың орташа өлшемді құны, топқа кіретін валюталардың АҚШ
Елдің экономикалық және валюталық жағдайларына байланысты анықталатын
“еркін пайдаланылатын валюта”, яғни халықаралық есеп айырысуларда
және валюталық нарықтардың негізгі операцияларында кеңінен
қолданылатын;
валюталық шектеулері бар, жартылай конверсияланған елдердің
валюталары;
валюталар айырбасына тыйым салынған, елдердің конверсияланбайтын
валюталары.
Валюталық паритет –бұл валюталық бағамның негізі болып табылатын
Ұлттық валюталық жүйенің шегінде ХВҚ арқылы мемлекетаралық
Халықаралық ақшалай талаптар мен міндеттемелерді мемлекеттік реттеумен байланысты
Халықаралық несиелік құралдарды пайдалану ережелерінің регламенттелуі және халықаралық
Валюталық жүйенің институтциональдық құрылымы ұлттық және мемлекетаралық деңгейлерде
Аймақтық валюталық жүйелердің пайда болуының себептерінің біріне, жаңа
Валюталық жүйнің даму кезендері өндірістің, дүниежүзілік нарықтын, халықаралық
Бірінші дүниежүзілік валюталық жүйе өнеркәсіптік революциядан кейін алтын
Кейіннен классикалық алтын монета стандарты өзін түсіріп алды,
Екінші дүниежүзілік валюталық жүйе 1922 ж. Генуэз
Үшінші дүниежүзілік валюталық жүйе 1994 ж. Бреттон-Вудстағы (АҚШ
- алтынға және екі резервтік валютаға (АҚШ доллары
негізделген мемлекетаралық алтын девиздік стандарттың жүйесі белгіленді.
Бұл жерде алтын девиз стандарты халықаралық қатынастарда сақталып,
Ақша жүйесі айырбасталмайтын несиелік ақшаларға негізделді.
Бреттон-Вудс келісімі бойынша алтынды пайдаланудың төрт негізгі формасы
- валюталық саясат және валюталық шектеу халықаралық келісім-шарттарға
бағынды;
- валюталық паритеттер алтынмен немесе АҚШ долларымен бейнеленді,
паритетті өзгерту тек қана Халықаралық валюталық қордың рұқсаиымен
іске асты;
- валюталық бағамдардық режимі белгіленді (-0,75% немесе +0,75%
паритеттен ауытқуға болды).
60- жылдардың аяғынан бастап, үшінші дүниежүзілік валюталық жүйе
Төртінші дүниежүзілік валюталық жүйенің қағидалары Кингстонда (Ямайка) 1976-1978
СДР стандарты енгізілді, бірақ іс жүзінде долларлық
Алтынды демонетизациялауға заңды түрде тыйым салынды: ресми баға,
валюталық бағамдар режимін тандауға құқық берілді (1973 ж.
ХВҚ арқылы мемлектаралық реттеу күшейді.
Сонымен айтқанда, дүниежүзілік валюталық жүйенің дағдарысқа ұшырауы
Ямайка валюталық жүйесіне қарсы Еуропалық экономикалық қауымдастық елдері
Еуропалық валюталық жүйе мүше елдердің ресми алтын-доллар
Еуропаның экономикалық жүйелері мен монетарлы саясатының жақындасуы, экономикалық
ЭКЮ-дің нарықтық құны. (2-кесте)
Валюталар Валюталар қоржын-
Ындағы валюталардың үлес салмағы АҚШ долларының бағамы USD/ЭКЮ
GBP 0,08784 1,6798 0,371592
FRF-FF 1,332 5,6450 0,235961
ITL-Lit 151,8 1234,0000 0,123015
NLG-hfl 0,2198 1,8915 0,116204
BEF-bfr 3,301 34,7750 0,094925
LUX-lfr 0,130 34,7750 0,003738
DKK-Ir 0,008552 1,5961 0,013650
GRD-Dr 1,440 163,30 0,008818
ESB-Pta 6,885 106,52 0,064636
PTS-Esc 1,393 148,974 0,009351
1,216364
Одақты құрудың мақсаты – ЕО шегінде тауаллар, көрсетілген
ЕВО 12 елінің мемлекеттерінің басшылары Еуропалық одақ жөнінде
Келісім-шартта мемлекеттердің Еуропалық валюта одағына кіру критерийлері анықталды:
- инфляция деңгейі үш тұрақты қатысушы елдің орташа
1,5%- нан аспауы тиіс;
- бюджет тапшылығы да өте өлшеусіз болмауы керек;
- ЕВО – ға мүше болған екі жыл
девальвациялануға ұшырамауы тиіс,
- ұзақ мерзімді пайыз мөлшерлемесі үш тұрақты елдің
аспауға тиіс.
Сонымен қысқаша айтқанда, қатысушы елдердің ақша саясатын анықтайтын,
Қазақстан Республикасы Халықаралық валюталық қорға мүше бола отырып,
Валюталық нарықтар
Валюталық нарықтар уақытылы есеп айырысуларды жүзеге асыруды, валюталық
Халықаралық есеп айырысудың өзіндік ерекшелігі барлық елдер үшін
Валюталық нарықтарда шетел валютасына деген сұраныс пен ұсыныс
Сонымен, валюталық нарықтарда валюталық операцияларды жүргізуге халықаралық сауда
Валюталық нарықтар – сұраныс пен ұсыныс негізінде ондағы
- шаруашылық байланыстардың интернационалдануы негізінде валюталық
нарықтардың интернационалдануының күшеюі;
- байланыстың жаңа жүйелерін пайдалану;
- әлемнің барлық бөліктеріне тәулік ішінде үздіксіз операцияларды
- банктердің корреспонденттік шоттары бойынша жазбаша түрде негізделетін
валюталық операцияларды жүргізу техникасын біртұтастандыру;
- коммерциялық валюталық мәмілелермен салыстырғанда алыпсатарлық және
арбитраждық валюталық мәмілелер көлемін ұлғайту.
Валюталық операциялардың көлеміне, сипатына және пайдаланылатын валюталар тобына
Халықаралық валюталық нарықтар ірі дүниежүзілік қаржы орталықтарында шоғырланған.
Аймақтық және жергілікті нарықтарда белгілі бір конвертирленетін валюталармен
Ұлттық валюталық нарықтар деп, ережеге сәйкес, халықаралық операцияларды
Сол немесе басқа елдің ішкі валюталық заңдылықтарының ырықтандырылуына
Институтциональдық көзқараспен қарағанда, валюталық нарық банктер, банкирлер үйін,
Қалған банктер мен брокерлік фирмалар өздерінің валюталық операцияларын
Валюталық операцияларды жүргізуге құқылы банктер өкілетті немесе девиздік
Девиздік банктердің валюталық нарықтағы операцияларға қатысу дәрежесі көп
Әдетте, валюталық операциялар банктер арасында тікелей жүргізіледі (телекс
Нарықтың қатысушысы барлық мүшелерін екі негізгі топқа бөлуге
Дүниежүзінің тек өте ірі банктерінде валюталық департаменттер және
Банктердің басқа да топтары ірі, бірақ азырақ диверсификацияланған
Брокерлік фирмалар 30%-ға жуық валюталық операцияларға қызмет
Брокерлер делдал ретінде бола отырып, клиенттерден брокерлік комиссиялық
Брокер мәміле жасайтын және баға белгілейтін өзінің банк-клиенттеріне
Дилер мен брокердің арасындағы іскерлік ынтымақтастық тек өзара
Банктердің валютамен жасалатын операциялары клиенттердің есебінен де, сондай-ақ
Шетел валютасы халықаралық төлем айналымында әдетте ақшалай белгілер
Аударым – бұл басқа елдегі банк-корреспондентіне өзінің клиентінің
Банктік чек – шетелдік банк-корреспондентке чекті ұстаушының
Банктік вексель – осы елдің банкінің шетелдік банк-корреспондентке
Бұл жерде чектер мен тартталарды тек қана банктер
Несиелік айналыс құралдары халықаралық төлем айналымынан алтын мен
Халықаралық есеп айырысулардың сызбалы механизмін былай беруге болады:
Валюталық бағам және валюталық “қоржын”.
Валюталық жүйенің маңызды элементі – валюталық бағам болып
Валюталық бағам – бұл бір елдің ақша бірлігінің
Бағамның қалыптасуына ықпал ететін үш факторлар тобын
Саяси –саяси тұрақтылық, валюталық заңдылықтардың ырықтандырылуы, валюталық саясат
Экономикалық, халықаралық тәжірибеде анықталатын экономикалық тікбұрыштың шыңы сияқты:
Психологиялық: жаппай сұраныс, негізгі капиталды – тәуекелден қорғануға
Валюталық бағамның дамуы жай тауар өндірісінен қазіргі дүниежүзілік
Монометаллизм тұсында – алтын немесе күміс – валюталық
1930-1933 жж. Фунт стерлингтің алтындық құрамы 7,32 г
Валюталық бағам алтын нүктелерінің шнгінен шығып кете алмады,
1971 жылы долларды алтынға ресми бағасы бойынша ауыстыру
Бүл жағдайда валюталық бағамның қалыптасу ерекшелігі мынада: валюталар
Валюталық бағам валюталық паритет шеңберінде ауытқиды. ХВҚ –ның
Валюта бағамдарының динамикасы ақша бірліктерінің сатып алу қабілеттеріне,
Жалпы алғанда валюталық бағамның қозғалысының бағыттарын анықтайтын
Фундаментальды факторлар орта мерзімде әрекет ететін ұлттық экономиканың
Техникалық талдау – бұл бағамды жүргізу графигін
Қысқа мерзімді күтпеген факторлар валюталық бағам динамикасына маңызды
Валюталық нарыққа қатысушылардың арасындағы валюталық операциялар валюталары айырбастаусыз
АҚШ-тың ішкі айналысында жанама баға белгіленімі неміс маркасына
Валюталық баға делгіленімінің түрі валютаның жағдайына, оның курстық
Әр валюта бойынша сұраныс пен ұсынысты салыстыру жолымен
Мысалы, 1,9430/50 неміс маркасы АҚШ-тың 1 доллары үшін
Сатушы және сатып алушы курстарының арасындағы айырма банктің
Банкаралық валюталық нарықтардағы операциялар халықаралық төлем және резерв
Сауда-өнеркәсіп клиентурасы үшін валюталар котировкасы банкімен кросс-курс негізінде
Франция банкінің клиенті үшін неміс маркасының сатып алу
Сатушылар және сатып алушылар бағамдары ресми бюллетеньдерде жарияланады.
1997 жылдағы Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің теңгесіне шетел
Валюта атауы Валюта Бағам
Австрия шиллингі (Shilling) ATS 6,00
Бельгия франкі (Belgian franc) BEF 2,06
Швецария франкі (Swiss franc) CHF 51,77
Қытай юаны (Yuan remindi) CNY 9,12
Кипр фунты (Cyrus pound) CYP 22,62
Неміс маркасы (Deutshe mark) DEM 43,67
Еуропа экюі ECU 83,36
Француз франкі (French franc) FRF 12,65
Ағылшын фунт стерлингі (Pound sterling) GBR 121,44
Жапон йенасы (Yena) YPU 0,62
Қырғыз сомы (Som) KGS 4,36
Кореяның воны KRW 1,00
Қазақ теңгесі (Tenge) KZT 1,00
Мальтияның лирі MTH 176,92
Голландия гульдені NHG 37,75
Ресей рублі (Russian rouble) RUR 12,98
Украина гривнасы UAN 40,44
АҚШ доллары (United States dollar) USD 75,55
Өзбек сумы (Uzbekistan sum) UZS 1,46
Баға белгілеу кестесінде көрсетілген бағамдар – бұл телеграф
Телеграфтық аударымдарда шетел валютасы банкпен тура сол уақытта
Чектің бағамы телеграф аударымының бағамынан төмен, өйткені осы
Мерзімді траттаның бағамы телеграф бағамы негізінде вексельді сатып
Шетел валюталарының бағамы пошталық аударымдардың бағамына сұраныс пен
Валюталық мәмілелердің түрлеріне байланысты ағымдағы және мерзімді бағамдары
Құбылмалы және тұрақты валюталық бағамдар. 1973 жылдан бастап
Валюталық бағамдардың көптігі. Кейбір мемлекетттерде операцияның әр түрі
Айырбас валюталық бағамдардан басқа статистикалық және экономикалық талдау
Батыста көптеген валюталық бағамдардың индекстері тараған. Көптеген валюталық
Валюталық “қоржындарды” қолданудың бірден-бір сферасы осы елдің сыртқы
Көбінесе валюталық бағамдардың индекстері тауарлардың бәсекелестік қабілеттіліктеріне әсер
АҚШ долларының валюталық бағамдарының тиімді индекстерінің ішіндегі біршама
Валюта бағамдарының ағымын талдау барысында номиналдық және нақты
Нақты валюта бағамының индексі сәйкес келетін екі елдің
Соған сәйкес, нақты тиімді валюта бағамының индексі аталған
Қазіргі кездегі АҚШ долларының тиімді бағамының индексі номиналды
2. Тарау. Халықаралық валюта-несиелік институттары.
2.1 Халықаралық валюталық қор.
1944 жылы Бреттон-Вудс қаласында (АҚШ) халықаралық қаржы конференциясы
ХВҚ-ға кіргенде, әрбір мемлекет квота (жазылу бойынша салым),
Квотаның маңызы әр түрлі болып келеді. Біріншіден, олар
ХВҚ саясатын анықтауға керекті дауыс санының көп бөлігін,
Хвқ-ның жоғары директиві органы – губернаторлар кеңесі, мұнда
халықаралық валюталық ұсыныстарды әзірлеу;
экономиканы қайта құру жөнінде өте кедей елдерге кеңес
жаңа мүшелерді қабылдау, квоталарды өзгерту, ХВҚ-ға мүше елдерді
Қалған уақытта губернаторлар, штаб-пәтері Вашингтонда орналасқан атқарушы кеңесті
Атқарушы кеңестің шешімді қабылдауы мына баптарға негізделеді:
займ тек қана мүше-елдің экономикалық өсуіне көмектесетін өнімді
займ сәйкес үкіметтермен кепілдендірілуі тиіс;
займ беру шешімі экономикалық себептерге негізделуі тиіс.
ХВҚ-ның қызметкерлері 2 мыңға жуық адамнан тұрады және
ХВҚ-ның мүшесі болып кірген ел: өз ақшасының басқа
Алғашқыда ХВҚ-ды құрған кезде оның мақсаты ретінде: оған
Қазіргі уақытта, Бреттон-Вудс ыдырағаннан соң, яғни Валюталық бағамдар
ХВҚ несиелері ақылы және шартты болып табылады. Төлем
ХВҚ-ға мүше елдер, сонымен қатар, СДР жүйесінің қатысушысы
Әрбір мүшенің ХВҚ-дан квота бойынша жазылған сомадан бірнеше
Халықаралық валюталық жүйені бақылау және өздерінің мүшелерін қаржылық
90-жылдардың басында өзінің әдеттегі іс-әрекетімен қатар ХВҚ, орталықтандырылған
1. Экономикалық саясаттың әр түрлі аспектілері бойынша ХВҚ
2. ХВҚ төлем балансының мәселелерін ретке келтіруге бағытталған
3. ХВҚ бұл елдерге техникалық көмек береді және
2.2 Дүниежүзілік банк.
Бреттон-Аудскінің институттар деген атпен жалпыға танымал Дүниежүзілік банкі
Осыған қарамастан, Дүниежүзілік банк және ХВҚ принциптік айырмашылықтарға
Бреттон-Вудскідегі келісімде халықаралық қауымдастық өзінің ресми атауы –
Дүниежүзілік банк өзінің жұмысын 1946 жылы бастаған болатын.
Дүниежүзілік банкті құру туралы ұсыныс АҚШ тарапынан болған,
Дүниежүзілік банк екі үлкен ұйымнан тұрады – Халықаралық
Дүниежүзілік банкте 6000-нан астам арнайы адам қызмет істейді
Дүниежүзілік банк – инвестициялық банк, инвестор мен алушылардың
Дүниежүзілік банк әлемде нарықтық капиталдың негізгі несие алушысы
Дүниежүзілік банк құрылған кездегі негізгі капиталы 10 млрд.
Дүниежүзілік банкке мүше болғысы келген әр ел өз
Дүниежүзілік банк несиелік қабілеті бар дамушы елдердің үкіметтеріне
Дамушы елдердің, егер адам басына шаққанда жалпы ұлттық
Халықаралық даму ассоциациясы (ХДА) өте кедей елдердің үкіметтеріне
ХҚДБ қарыздарын беру шарттары:
несие тек қана үкіметтерге, олардың орталық банктері экономикалық
үшін жасаған жобаларды қаржыландыруға, әрине, сол үкімет оны
кепілдік берген жағдайда;
несие алушы өзіне қолайлы шарттармен басқа жерден несие
болмаса;
ХҚДБ-нің сарапшы комисссиясы ұсынған жобаға баға беріп оны
Рұқсат берген жағдайда;
қаражатты пайдалану қатаң мақсатты көздейді және қаржы тек
іске асыруына қарай, кезең-кезеңмен беріледі.
Бұл ережелер ХҚДБ-нің де және оның несие берушілерінің
Дүниежүзілік банк несие берген кезде көбірек көңіл бөлетін
Қазақстан Дүниежүзілік банкінің мүшесі ретінде оның несиесін пайдаланушы
2.3 Еуропа қайта құру және даму банкісі.
Еуропа қайта құру және даму банкісі (ЕҚДБ) 1990
Банктің жарғысында белгіленгендей ЕҚДБ-нің мақсаты несие және ғылыми-техникалық
ЕҚДБ-нің басты міндеті – бұрынғы социалистік елдерге саяси
ЕҚДБ-нің негізгі несие беретін обьектілеріне – жеке фирмалар,
ЕҚДБ несиелеу қызметін жүзеге асыра отырып, өз жұмысында
ЕҚДБ-нің жұмысындағы маңызды аспекті – басқаратын кадрларды дайындау,
ЕҚДБ жарғысы бойынша оған 10 млрд. ЭКЮ-ге акция
ЕҚДБ-нің несие қоры жай ресурстар мен арнайы қорлардың
Арнайы қорға, арнайы жіберілген қаражаттар, инвестициялардан алған табыстар
Өз қызметінде ЕҚДБ операцияның әр түрлі формаларын қолданады:
ЕҚДБ экспорттық несиеге кепілдеме бермейді және сақтандыру жұмысымен
Жоғарыдағы операцияларды орындау үшін ЕҚДБ мына бағыттарға қаражат
ЕҚДБ ұйымдық құрылымы бойынша өзге халықаралық қаржы институттарынан
Басқару кеңесі өкілеттілігінің бір бөлігін директорлар кеңесіне жіктеуі
Басқару кеңесі 4 жылға ЕҚДБ Президентін сайлайды. Ол
2.4 Азия жіне Ислам даму банкісі.
Азия даму банкісі (АзДБ) 1965 жылы құрылған. Оның
1980 жылы азияның 29 елі банктің аймақтық мүшелері
АзДБ өз операцияларын ЕҚДБ сияқты жүзеге асырады. 1980
АзДБ-нің мүше болған елдердің банктерінің капитал жұмсалымдар бойынша
АзДБ облигация шығару арқылы өзінің қаражаттарын әлемдік-қаржы нарығынан
АзДБ несиенің көп бөлігін мынадай 5 елге берді
Несиені беретін негізгі бағыттары – экономикалық және әлеуметтік
Ал енді кезек Ислам даму банкісіне келетін болсақ,
Ислам даму банкін құрғандағы негізгі мақсат Шариғат негізіне
1996 жылы банк 2 мыңға жуық жобаларды қаржыландырды,
Шариғат негізіне сүйеніп, банк коммуналдық шаруашылыққа, жол құрылысына,
Банк өнеркәсіп және ауыл шаруашылығын бірігіп игерудегі жобаларға
Банк өзіне мүше болған мемлекеттерге техникалық көмек, кеңес
Банк өз портфеліндегі 1 млрд. АҚШ доллары тұратын
Ислам даму банкіне Басқарма бастығы жетекшілік етеді. Басқарманы
Жарғы капиталына ең көп үлес қосқан (Сауд Аравиясы,
Басқарма бастығы өз араларынан 8 жыл мерзімге банк
Ислам конференциясының ұйымына мүше болған кез келген мұсылман
Ресми банк тілі – араб тілі, ал қарым-қатынас
Қорытынды
Бұл тақырыпты қорыта келгенде, валюталық жүйенің басты элементі
Валюталық нарықтардың қатысушыларын екі басты топқа бөледі: пассивті,
Валюталық бағам – басқа елдің ақша бірлігіне қатысты
Халықаралық валюта қоры, мүше болған елдердің төлем балансының
Азияның даму банкісіне мүше болып: Азияның дамушы елдері,
Дүниежүзілік банктің негізгі міндеті – экономикалық дамуды қаржыландыру,
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан - 2030» - Алматы: «Юристь»,
Президенттің Қазақстан халықына жылдық Жолдауы «Қазақстан өз дамуындағы
Шеденов Ө.К., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.,
Жатқанбаев Е.Б. «Аралас экономика негіздері» - Алматы 1996ж.
Куликов А. «Экономикалық теория негіздері» - Шымкент 1994ж.
Қалдыбаев О., Теміров Е. «Нарықтың экономикалық анықтамалығы» -
31
Халықаралық валюталық қатынастар
Халықаралық валюталық қатынас
Халыққаралық валюта қатынастары
Халыққаралық валюта табыстары
Валюталық реттеу және оның тәртібі
Халықаралық валюталық жүйе және валюталық рыноктар
Валюталық жүйелер
Дүниежүзілік валюта айналымы
Халықаралық валюта қатынастары және валюта курсы
Сыртқы экономикалық қатынастардың валюталы – қаржылық механизмі