Шағын кәсіпкерліктің инфрақұрылымын дамыту
ҚАЗТҰТЫНУЛДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ФАКУЛЬТЕТІ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ ЖӘНЕ ХЭ КАФЕДРАСЫ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Кәсіпкерлік іс-әрекеттің мәні, формалары мен түрлері»
Орындады:
Ғылыми жетекші:
ҚАРАҒАНДЫ 2010
Жоспар
КІРІСПЕ …………………………………………………… 3
1 Кәсіпкерліктің теориялық негіздері ……………………... 5
1.1 Кәсіпкерліктің мәні және оның сипатты белгілері ……...
1.2 Кәсіпкерлік қызмет түрлері ……………………………… 7
1.3 Кәсіпкерлікті ұйымдастыру нысандары, сипаттамалары, олардың
9
2 Фирма нарықтық экономиканың субъектісі ретінде ……... 12
2.1 Фирма түсінігі ………………………………………………. 12
2.2 Кәсіпкерлік Қазақстан Республикасында ………………... 13
3 Қазақстанда кәсіпкерлікті қолдау және дамыту ………... 16
3.1 Қазақстан Республикасының экономикасын тұрақтандыру бойынша «Самұрық-Қазына» қорының
16
3.2 Қарағанды облысындағы кәсіпоpындар ............................
а) Облыстағы шағын кәсіпкерліктің дамуы және оны мемлекеттік
ә) «Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ ……………..
б) «Сарыарқа» Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы … 18
18
24
25
3.3 Cолтүстік Қазақстан Облысы …………………………….
a) Облыстағы кәсіпорындар ………………………………
ә) Солтүстік Қазақстан облысының кәсіпкерлік субъектілеріне көрсетілетін бюджеттік
б) Облыстың кәсіпкерлік субъектілеріне көрсетілетін қаржылық қолдау ………………………………………….
27
28
30
ҚОРЫТЫНДЫ ……………………………………………. 32
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ………………. 35
ҚОСЫМШАЛАР ………………………………………………… 36
І Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстандық кәсіпкерлік біршама қиыншылықтарды бастан кешіріп
Кәсіпкерлік – адам қызметінің ерекше саласы және ол
Экономикалық әдебиеттерде кәсіпкерлік пен бизнес ұғымдарын балама түрінде
1. Кәсіпкерліктің теориялық негіздері
1.1. Кәсіпкерліктің мәні және оның сипатты белгілері
Кәcіпкерлік - адам қызметінің ерекше саласы және ол
Кәсіпкер иелігіндегі мүлікті т.б. заңды негізде пайдалану жөнінде,
Экономикалық теорияда, экономистердің еңбегінде кәсіпкерлік термин ХVШ ғасырдың
Кәсіпкерлік французша «делдал» дегенді білдіреді. Р. Кантильон (1650-1734
Адам Смит кәсіпкер ретінде, кәсіпорынның меншік иесін, кәсіпкерлік
Ж.Б.Сэйдің (1767-1832 жж) А.Смиттен айырмашылығы кәсіпкердің негізгі қызметін
Кәсіпкерлік теорияны дамытуға неміс экономисі В.Зомбарт үлкен үлес
Кәсіпкерліктің негізгі мақсаты - істің өркендеуіне жағдай жасау
Кәсіпкерліктің жаңартпашыл түсінігін Й.Шумпетер (1883-1950 жж) берді. Онымен
А.Тюнен кәсіпкерді жоспарланбаған табыстан үмітті, ерекше қабілеттердің иесі
Экономикалык әдебиеттерде кәсіпкерлік пен бизнес ұғымдарын балама түрінде
Бизнес пен кәсіпкерлік жақын ұғымдар болғанымен, оларды бір-бірімен
Экономикалық ғылымда «кәсіпкерлік қабілеттілік» деген ұғым да бар.
Кәсіпкерліктің өмір сүруі мен дамуының негізгі жағдайлары болып
өндіріс құралына және қызметтің соңғы өніміне меншік, сондай-ақ
келісімшартпен, бірігумен, кәсіптік және тұтынушылық таңдаумен еркін
айырбас нысанының дамуы, яғни, тауарлық-ақшалай қатынастардың болуы, оның
Кәсіпкерліктің сипатты белгілері:
Субъектіде шаруашылық қызметінің түрін таңдау, өндірістік бағдарламаны қалыптастыру,
Кәсіпкерлік қабылданған шешімдерге,
Табыс алу мен коммерциялық жетістіктерге жетуге бағдар.
Меншіктің, яғни кәсіпкерлік меншіктің тұрпаттары, түрлері және нысандарының
1.2 Кәсіпкерлік қызмет түрлері
Кәсіпкерлік қызметті бағыттары бойынша келесі түрлерге бөледі:
а) өндірістік;
ә) коммерциялық;
б) қаржылық;
в) кеңестік.
Өндірістік кәсіпкерлік - бұл кәсіпкер тікелей жағдайда өнімдерді,
Өндірістік кәсіпкерлікті жүзеге асыру мен мазмұнының жалпы бейнесі
Кәсіпкер өндірісті жүргізу үшін өндіріс факторын: жұмыс күшін,
Өндірістік - кәсіпкерлік акциясының нәтижесі, өндірілген тауарлардың белгілі
Коммерциялық кәсіпкерлікте тауарлық-ақшалық, сауда-айырбас операциялары анықтаушы рөл атқарады.
Коммерциялық бағдарламаның мәмілесі өзіне мыналарды қосады:
транспортпен жеткізу, сатып алу, тауар сату, жарнама жұмыстарын
келесі жағдайда сату үшін тауарларды сатып алу;
тауарларды өткізу және сақтау үшін сауда нүктелерін,
мәмілеге тікелей қатыспайтын, бірақ, ақылы қызмет ұсынатын адамның
мәмілені қаржыландыру үшін несиеге ақша қорын тарту және
тауарды сатып алушыға өткізу және түсімді алу;
мәмілені тіркеу, салықтарды төлеу.
Қаржылық кәсіпкерліктегі сатып алу және сату объектісі арнаулы
Қаржылық кәсіпкерлікте қызметтің арнаулы түрлері бөлінеді, онда кәсіпкер
Қаржылық мәміленің негізгі бөлігі (ақшаны, валютаны, бағалы қағаздарды
Шетел тәжірибесінде, басқару мәселелері, экономика және басқару (ФЕАКО)
Капитал айналымының көлемі және іске қосылған қызметкерлердің саны
Ірі кәсіпкерліктің басымдылығы:
ғылыми-техникалык үдерісті (НТП) тездетеді;
жаппай стандартты өнімдерді ірі
мамандандыру мүмкіндігін көбейтеді;
қуатты құрал-жабдықты пайдалану тиімділігін арттырады (көтеру крандарының, өте
шаруашылық тәуекелін азайтады.
Бірақ, кәсіпорынды ірілендіру белгілі бір шекке дейін ғана
Шағын бизнестің басымдылығы:
өндірістің жоғары деңгейде мамандануы және фирма арасында тиімді
икемділігі үлкен және рынок жағдайындағы өзгерістерге тез ыңғайлануы;
өнімдердің әртүрлілігінің көптігі және жеке тапсырыс бойынша жұмыстардың
жаңа ғылыми-техникалық идеяларға үлкен алғырлығы;
алдын ала ұйымдастырудың болмауы, жұмыстың шектен тыс реттелуі;
жеке ұсыныстың іске асуына үлкен мүмкіндіктер мен саналы
қолайлы психологиялық климат және еңбек ұжымындағы үлкен демократия.
Ірі және шағын бизнестің өзінің шаруашылық жағдайы болады.
1.3 Кәсіпкерлікті ұйымдастыру нысандары,
олардың басымдылықтары мен кемшіліктері
Өндіргіш күштер дәрежесі мен сипатынан туындайтын меншік пен
Кәсіпкерліктің ұйымдастыру - құқықтық нысандарын, оның артықшылықтары мен
1. Жеке иелену - бұл оған белгілі бір
а) әр меншік иесі кәсіпорынның барлык табысына
ә) меншік иелері өздеріне-өзі қожа және кез келген
б) заң жеке меншік иелері үшін ең
Жеке иеліктің кемшіліктері:
а) толық мүліктік жауапкершілік;
ә) капиталдың шектелуі.
2. Серіктестік - бұл бір немесе бірнеше иесі
а) әріптестердің бірігуі қосымша қаржы тартуға мүмкіндік
ә) әрбір әріптес өзінің жаңа шығармашылык идеясы
б) серіктестік қарапайым түрде ұйымдастырылады және оған
Кемшіліктер:
а) көптеген жағдайда әріптестердің әрбірі шектелмеген мүліктік жауаптылықта
ә) егер бір әріптес істен шығатын болса, онда
б) серіктестікпен тартылатын капитал мөлшері шектеулі;
в) әріптестер фирманы басқаруда көзқарастары сәйкес келмеген жағдайда.
Серіктестіктің түрлері:
толық серіктестік. Ол барлық мүшелердің толық мүліктік
жауаптылығымен ерекшеленеді;
шектеулі жауапкершілікті серіктестік (мұндай серіктестіктің қатысушылары оның міндеттері
аралас ( командиттік) серіктестік (толық және шектелген
жауапкершілігі бар, әріптестерді біріктіруші).
3. Акционерлік қоғам немесе корпорация - өндіріс және
АҚ басымдылығы:
а) мүшелерді біріктірудің ұжымдық-корпоративтік сипаты;
ә) шектеулі жауапкершілік.
б) операциялар жүргізудің қарапайымдылығы.
в) өмір сүруінің шексіздігі.
АҚ кемшіліктері:
а) кұрудың күрделілігі және оның қымбаттығы;
ә) арнайы салықтар төлеудің қажеттігі;
б) коммерциялык құпияға өз құқығынан, ашық сатудағы акциялары
Акционерлік қоғамды ашық және жабық деп бөледі. Ашық
Акционерлік қоғамның оның жарғылық қоры мен бөлімшелерінің үлесіне
1-кесте
Акциялардын негізгі түрлері
Бөлу белгілері мен акциялар түрлері
Нұскау сипаты бойынша Шығарылым нысаны бойынша және айналым
Атауы
Ұсынуы Сертификаттық (материалдық ерекше құжат сертификат ұсынылатын
Дауыс бермейтіндер Әеттегі (дауыс құқығын беретін, алынған пайдаға
Акциялардың бақылау пакеті - акционерлік қоғаммен шығарылған акциялардың
Акционерлік қоғам акциялармен бірге облигациялар шығарады. Облигациялар —
Жоғарыда айтылған кәсіпкерліктердің ұйымдасқан түрлері схемада көрсетілген [5],
2. Фирма нарықтық экономиканың субъектісі ретінде
2.1. Фирма түсінігі
Фирма бизнес-қызметтің негізгі қызмет бірлігі болып табылады. Фирма
Барлық фирмаларды екі негізгі критерий бойынша жіктелімдеуте болады
Өмір сүре алуы үшін фирма сату көлемін көбейтіп,
фирманын өз ресурстары, бірінші кезекте табыстың бөлінбеген бөлшегі
банктерден және басқа да кредиттік-қаржылық институттардан алынған қарыздық
бағалы қағаздарды қосымша көптеп шығарудан алынған қаржы.
Фирманың өсуінің екінші тәсілі өндіріс пен капиталдың қосылуы
Қосылудың (жұтылудың) бірнеше түрлері болады:
жиектік бірігу бір текті өнімдер шығаратын және кейбір
тік бірігу кейбір бір технологиялық үдерісті бір кезенде
фирмалардың бірігу нәтижесінде конгломерат пайда болады, олардың технологиялық
2.2. Кәсіпкерлік Қазақстан Республикасында
ҚР заңдарымен реттелетін кәсіпкерлікті дамытпай Қазақстанның экономикасын реформалау
«Жеке кәсіпкерлік туралы» 2006 жылғы 31 ќаңтардағы №
1-тарау. Жалпы ережелер (1-5-баптар)
2-тарау. Жеке кәсіпкерлік субъектілері және олардың жұмыс iстеу
(6-13-баптар)
3-тарау. Мемлекеттік органдардың жеке кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау
(14-17-баптар)
4-тарау. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау (18-23-баптар)
5-тарау. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерінқұру және олардың нормативтік
(24-26-баптар)
6-тарау. Жеке кәсіпкерлік субъектілерін тіркеу және тарату
7-тарау. Мемлекеттік әкімшілік ету (29-36-баптар)
8-тарау. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік бақылау (37-41-баптар)
9-тарау. Мемлекеттік бақылауды, лицензиялауды жәнеаккредиттеуді жүзеге асыру кезінде
(42-44-баптар)
10-тарау. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің жауаптылығы (45-49-баптар)
11-тарау. Қорытынды ережелер (50-51-баптар)
Осы Заң жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың
Мемлекет басшысының тапсырмасымен жеке кәсіпкерлікті қолдау және әкімгершілік
Соның бірі – «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және
Типтік жарғылар дегеніміз - заңды тұлғаны тіркеу немесе
Бұрынырақ мұндай мүмкіндік тек кіші кәсіпкерлік субъектілері үшін
Типтік жарғы негізінде құрылтай құжаттарын тіркеуге (қайта тіркеуге)
Типтік Жарғы негізінде өз қызметін жүзеге асыратын шаруашылық
Белгілі болғандай, 2007 жылдың 13 тамызынан бастап әділет
1) Белгіленген формадағы өтініш;
2) Заңды тұлғаның (жарғы, коммерциялық емес ұйымдарға құрылтай
3) Заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің мемлекеттік (есептік)
4) Салық төлеуші куәлігінің көшірмесі және статистикалық карточканың
Жеке және заңды тұлғалармен (филиалдар мен өкілдіктер) сондай-ақ,
Ресей мен басқа да бұрынғы социалистік елдерде Қазақстандағы
Кәсіпкерліктің заңдык базасы тым баяу және көбінесе жүйесіз
Жеке автономияның кағидасы елеулі шектелді,
Тауарлық-ақшалай айырбас қаржылық-кредиттік қатынастарының жетілмеуінен қатты қиындатылды (қолма-қол
Меншікті мемлекет тарапынан шығару және жекешелендіру елде кәсіпкерліктің
Қазіргі таңда Қазақстанда жұмыс істейтін кәсіпорындар саны 1-кестеде
3. Қазақстанда кәсіпкерлікті қолдау және дамыту
3.1 Қазақстан Республикасының экономикасын тұрақтандыру бойынша «Самұрық-Қазына» қорының
«Самұрық-Қазына» қорының қызметтері
1. Қаржы секторын тұрақтандыру
2. Жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу
3. Шағын және орта бизнесті қолдау
4. Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту
5. Инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру
Осылар ішінде курстық жұмыстың тақырыбына байланысты Шағын және
Бағдарламаны іске асыру тетіктері
120 млрд.теңгені орналастыру іс-шаралары және қағидаттары
Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және
1) Жылжымайтын мүлік нарығында проблемаларды шешу жөніндегі қолданыстағы
құрылыс салушылардың объектілерді салуды аяқтауды одан әрі несиелендіру
мемлекеттің пәтерлерді сатып алуын;
проблемалық объектілерді салуды аяқтау үшін Астана, Алматы қалаларының
«Қазақстан Ипотекалық компаниясы» АҚ ЕДБ-ден ипотекалық несиелер бойынша
2) Жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу жөніндегі жаңа
тіркелген баға бойынша тұрғын үйді сатылуын есепке алып,
еркін баға бойынша тұрғын үйді сата отырып, ЕДБ
Ипотекалық қарыздар мынадай тәртіпте ЕДБ арқылы берілетін болады:
құрылыс салушылар ипотекалық несиелендіру сызбанұсқасы бойынша пәтерлерді
ЕДБ сатып алушыларды ипотекалық несиелендіру туралы шешім қабылдайды;
«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ ЕДБ-мен келісілген құжаттар
3) «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ еншілес ұйымдары («Даму»
Осы бағыт шеңберіндегі қаражат «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ еншілес
3.2. Қарағанды облысы
а) 2005 жылығы облыстағы шағын кәсіпкерліктің дамуы және
Облыстық статистика басқармасының деректері бойынша 2006 жылғы 1
Шағын бизнес кәсіпорындарында 45600 адам жұмыс істейді, бұл
Жеке кәсіпкерлер саны 42776, бұның 2004 жылғы осы
15148 шаруа қожалығы тіркелген, ол 2004 жылға қарағанда
Шағын бизнес кәсіпорындарының шығарған тауарлары (жұмыс, қызмет) 44,1
Шағын бизнес кәсіпорны жұмысшысының орташа айлық еңбек ақысы
2005 жылы шағын кәсіпкерлік субъектлерінен бюджетке түскен қаржы
2005 жылы облыстағы шағын бизнес саласында 11288 жаңа
2005 жылдың 11айы ішіндегі шағын кәсіпкерлікке облыстың екінші
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қорының өңірлік филиалы 2005 жылы
Облыста әрекет атқарып отырған 24 шағын несие ұйымдары
Өндірістік қызмет ұйымдастыру және тұрғындарға қызмет көрсету үшін
2005 жылы кәсіпкерлік қызмет ұйымдастыруына байланысты 330 пәтер
Барлық мәліметтер диаграммаларда көрсетілген [Қосымша 6]
Оперативтік деректер бойынша, 2005 жылы шағын кәсіпкерлік субъектілерінен
Облыстың Өскемен және Семей қалаларында әрекет атқарып отырған
Инновациялық жобаларды іске асыруды қолдау, шағын кәсіпкерліктің инфрақұрылымын
Ауылшаруашылы тауарларын өндірушілердің өнімдерін сатуларына қолдау көрсетуді қамтамасыз
Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2004 жылғы 5 сәуірдегі
Өкілетті мемлекеттік орган кәсіпкерлікті ақпараттық қамтамасыз ету, инфрақұрылым
2005 жылы облыстың кәсіпкерлік және өнеркәсіп Департаменті «Казагромаркетинг»
2005 жылғы қарашада өңірлік «ФРМП» АҚ филиалы жанынан
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қорының қатысуымен 2005 жылы облыста
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қорының өңірлік филалы кәсіпкерлік және
Кәсіпкерлік және өнеркәсіп департаменті 2005 жылғы 29
Жұмыссыз азаматтар үшін кәсіби оқыту, қайта оқыту және
Кәсіпкерлік әрекеттердің оңды тәжірибесін тарату, кәсіпкерліктің басымырақ бағыттарымен
Қоғамдық ұйымдармен келісілген шешімдер бойынша, кәсіпкерлердің қоғамдық бастамаларын
Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау және дамыту сұрақтары
Тұрақты негізде жеке меншікті қорғауды күшейтуге бағытталған жұмыстар
Облыстағы кәсіпкерлікті дамытудағы кедергілерді жою мақсатында кәсіпкерлік және
Бұқаралық ақпарат құралдарында тұрғындарды кәсіпкерліктің даму жағдайы және
Облыстық әкімдік қаулысымен Шығыс Қазақстан облысындағы шағын кәсіпкерлікті
Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары:
1. Шағын кәсіпкерлік қызметінің құқықтық жағдайларын, мемлекеттік органдармен
2. Шағын кәсіпкерлікті қаржылық-несиелік және инвестициялық
қолдау.
3. Индустриалды-инновациялық бағыттағы шағын кәсіпкерлікті дамыту. Шағын кәсіпкерліктің
4. Шағын кәсіпкерліктің инфрақұрылымын дамыту.
5. Шағын кәсіпкерлікті оқыту, ақпараттық қамтамасыз ету, насихаттау.
ә) «Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ
Шағын кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдауды күшейту және оның дамуын
«Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ қызметін 1997 жылғы
Қорды құрудың негізгі мақсаты: Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлік
«Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ басты мақсатына қол
Жобалық қаржыландыруды дамыту: шағын және орта бизнесті әртараптандыру
қаржы лизингін дамыту;
микрокредиттік ұйымдар желілерін дамыту;
шағын кәсіпкерлік субъектілерінің екінші деңгейдегі банктер алдындағы міндеттемелеріне
Қордың жүзеге асыратын бағдарламалары шеңберінде, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне
2007 жылдың басынан бері «Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры»
2007 жылдың аяғынан бастап, Қорда концептуалды өзгерістер болып
Қор «Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ мәртебесінен «Даму»
Қордың фирмалық стилі өзгерді. [15]
б) «Сарыарка» Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорация
«Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) – бұл өз қызметін өндірістен
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауынан (наурыз, 2006 ж.)
Президент Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауы мен елдің аумақтық даму
«Сарыарка» ӘКК (Қарағанды, Ақмола облыстары мен Астана қаласы);
«Батыс» ӘКК (Ақтөбе мен Батыс-Қазақстан облыстары);
«Ертіс» ӘКК (Шығыс Қазақстан мен Павлодар облыстары);
«Жетісу» ӘКК (Алматы облысы мен Алматы қаласы);
«Каспий» ӘКК (Маңғыстау мен Атырау облыстары);
«Оңтүстік» ӘКК (Жамбыл, Қызылорда және Оңтүстік Қазақстан облыстары);
«Тобыл» ӘКК (Қостанай мен Солтүстік Қазақстан облысы).
Қазақстан Президентінің Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды құруға енгізген негізгі тұжырымдамасы
ӘКК жеке бизнеспен бірге өңірлердің жер қойнауын игеруге,
«Сарыарқа» Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» Ұлттық компаниясы» АҚ 2007 жылы
Миссиясы - мемлекеттік-жеке әріптестік арқылы Ақмола, Қарағанды облыстарының,
СТРАТЕГИЯЛЫҚ МІНДЕТТЕР
Мемлекеттiк-жеке әрiптестiк негiзiнде бәсекеге қабiлеттi, экспортқа бағдарланған өндiрiстердi
Мемлекеттiк активтердi басқарудың тиiмдi жүйесiн құру;
Инвестицияларды тарту мен инновацияларды енгiзу үшiн қолайлы орта
Шағын және орта бизнестi дамыту үшiн институционалдық жағдайлар
Өңірлердің әлеуметтік проблемаларын шешуге пайданы бағыттау.
Қазіргі уақытта «Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы мынадай бағыттар бойынша
отынның баламалы түрлерін өндіру;
өнеркәсіптік-азаматтық мақсаттағы объектілерді және инженерлік желілерді жобалау;
автоматтандыру құралдарын әзірлеу, шығару және реттеу;
лифтілерді жөндеу және құрастыру;
сәулет-жобалау жұмыстары;
жер қойнауын тиімді пайдалану жөніндегі ғылыми зерттеулер жүргізу;
дәрі-дәрмек заттарын жасау және бөлшек саудаға шығару;
ауыл шаруашылық өнімдерін сақтау және сату;
көмірді, темірді, мысты және басқа да пайдалы қазбаларды
құрылыс;
қатқыл тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге асыру;
көлік және логистика. [16]
Қарағанды облысының әкімдігінде «Сарыарқа әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» Ұлттық компаниясының
3.3. Cолтүстік Қазақстан Облысы
а) Облыстағы кәсіпорындар
Облыста 2009 жылғы 1 қарашада нарықта жұмыс істейтін
Белсенді шұғылданатындар саны 72,3 мың адамды құрады: шағын
2009 жылғы қаңтар-қазанда 111,6 млрд. теңге сомаға өнім
2009 жылғы қаңтар-қыркүйекте мемлекеттік бюджетке түскен салық және
Кәсіпкерлерді қаржылық-инвестициялық қолдау бірнеше көзден жүзеге асырылды. 2009
2009 жылғы 10 айда шағын бизнес субъектілерімен экономиканың
Талап етілмеген әлеуметтік-мәдени тұрмыс объектісін шағын бизнес объектісіне
2009 жылғы 9 айда жеке кәсіпкерлерге және
2009 жылғы 9 айда қосымша 346 инфрақұрылым объектісі
ә) Солтүстік Қазақстан облысының кәсіпкерлік субъектілеріне көрсетілетін бюджеттік
Солтүстік Қазақстан облысының Әлеуметтік-экономикалық даму тұрақтылығын қамтамасыз ету
Қазіргі кезде әкімдік, «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ
Бюджеттік кредиттеу облыс экономикасын дамытудың басым бағыттары бойынша
Облыста бюджеттік кредиттеуді жүзеге асыру үшін бизнес жобаларын
Бюджеттік кредиттеудің негізгі шарттары:
кәсіпкер үшін сыйақы ставкасы жылдық 13,22%-ды құрайды;
кредиттеу мерзімі 60 айға дейін деп айқындалған. Сонда
бөлінетін кредиттік қаражаттың ең үлкен сомасы шағын бизнес
Содан басқа, Шағын және орта бизнес жобаларын қарау
Аудандар және Петропавл қ. әкімдіктерімен Комиссия отырысына 318
Қазіргі кезде 1035 млн. теңге сомаға 36
5,5 млн. теңге – дәмхана ғимаратын қайта құруға
12,35 млн. теңге – нан-тоқаш және кондитер өнімдері
20,5 млн. теңге – шұжық цехын жаңартуға және
4,5 млн. теңге – құрылыс материалдарын сатып алуға
55 млн. теңге – ауыл шаруашылығын дамытуға, сүт
69,4 млн. теңге – ауыл шаруашылығын дамытуға, шағын
143 млн. теңге – сойыс цехы және қымыз
44,1 млн. теңге – ПВХ-дан жасалған бұйымдар мен
56,5 млн. теңге – егін егу кешендерін сатып
13,4 млн. теңге – ауыл шаруашылығын дамытуға және
610,5 млн. теңге – жүк тасымалдауды жүзеге асыруға,
Банктер кесіндісінде кредит мына филиалдармен берілді: «Еуразия Банкі»
Мемлекетпен қаржылық қолдау көрсету жөніндегі қабылданған шаралар кәсіпкерлік
Көрсетілетін қолдау кәсіпкерлерге қолданыстағы өндірісті кеңейтуге және жаңаларын
2008 жылғы 11 айда шағын кәсіпкерлік субъектілерімен өнім
Шағын және орта бизнес кәсіпкерлерімен бюджет қаражаты есебінен
б) Облыстың кәсіпкерлік субъектілеріне көрсетілетін қаржылық қолдау
Облыс экономикасының өсу қарқыны кәсіпкерліктің даму деңгейімен тығыз
2008 жылғы 11 айда облыс аумағында әрекет ететін
- Солтүстік Қазақстан облысы бойынша «Ауыл шаруашылығын қаржылық
- 44 микрокредиттік ұйыммен 710,5 млн. теңге жалпы
- 13 селолық кредиттік серіктестікпен 2249,4 млн. теңге
Халықаралық қаржылық нарықтағы жағдайдың шиеленісуі банктер тарапынан шаруашылық
Осыған байланысты, мемлекет кәсіпкерлерге бюджеттік қаржының қол жетімді
Қазіргі кезде 1035 млн. теңге сомаға 36 бизнес-жоба
Шағын және орта бизнес кәсіпкерлерімен бюджет қаражаты есебінен
ІІІ Қорытынды
Қазақстанда құрылған кәсіпкерлік субъектілерінің басым бөлігі сауда саласында
Жалпы кәсіпкерліктің экономикалық белсенділігі мен әлеуметтік бағдар ұстауының
Тұрақты экономикалық жүйеде кәсіпкерлік: динамикалық түрде дамуы мүмкін,
Қазақстан Республикасы Президентінің 1996 жылғы 14 маусымындағы «Кәсіпкерлік
“Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы” 1992 жылғы
Елімізде 2007 жылдың ақпанның 7-нен бастап қолданыла бастаған
Сондай-ақ аталмыш құжатта республикада кәсіпкерліктің белсенді түрде дамуына
Жаңа заңдағы шектен тыс әкімшілік тіркеулерден өтудің алдын
“Жеке кәсіпкерлік туралы” жаңа Заң Қазақстан бәсекеге қабілетті
Бұл кәсіпорындарды қолдау және дамыту мекемелері Қазақстан Республикамызда
Бұл мекемелер кәсіпорындарға қалдау жасау үшін, кәсіпкерлік істі
1) 2009 жылдың қарашаcында Ауылдағы жастар кәсіпкерлігін дамыту
Бұл жөнінде облыстық ішкі саясат басқармасының жастармен және
Биылғы жылы конкурсқа қатысу үшін облыстың барлық аудандарынан
Гранттар Қазақстанда қарашаның үшінші жексенбісінде атап өтілетін Ауыл
2) Қарағанды облысының 2007 - 2009 жылдарға арналған
Жоғарыда аталған қоғамдардың арқасында еліміздің көптеген кәсіпкерлері жоғары
Кәсіпкерліктің орын алар жері – ең алдымен кәсіпорын.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
«Жалпы экономикалық теория» оқулық. Ақтөбе: А-Полиграфия, 2004. -
«Қазақстандағы шағын кәсіпкерлік» Статисикалық жинақ. Астана: ҚР Статистика
«Экономикалық теория негіздері» оқулық, Я.Әубакәров, К.Кәрібаев, М.Есқалиев, Е.Жатқанбаев.
Сәбден О. «Бәсекелестік экономика» Алматы, Экономика институты, 2007.
Сүйіндіков Ж.С., Толпаков Ж.С. «Экономикалық теория» әдістемелік оқу
Темірбекова А.Б. «Экономикалық теория негіздері»: қысқаша лекциялар курсы,
Шүмеков З.Ш., Сүйіндіков Ж.С., Жаңағұлов А.Ш. «Экономикалық теория
Хамитова К.З. «Экономика және кәсіпкерлік негіздері», оқулық, Астана:
Ходжаниязова Ж.Т. «Нарықтық экономика негіздері» Астана: Фолиант, 2007.
«Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау туралы» ҚР заңы
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Заң
Сайттар:
http://www.zhetysu-gov.kz/
http://www.samruk-kazyna.kz/
http://www.akimvko.gov.kz/
http://www.frmp.kz/
http://www.spk-saryarka.kz/
http://www.inform.kz/
http://www.karaganda-region.kz/"
http://www.kz.sko.kz/
ҚОСЫМШАЛАР
Қосымша 1
2 - кесте
2009 жылдың 1 қаңтарына шағын кәсіпкерліктің
тіркелген субъектілерінің саны
бірлік
Барлығы соның ішінде
заңды тұлғалардың жеке кәсіпкерлердің шаруа (фермерлік) қожалықтарының
Қазақстан Республикасы 1 001 376 203 142 603
Ақмола 44 302 6 192 33 288
Ақтөбе 39 571 7 960 26 740 4
Алматы 104 987 9 001 44 509
Атырау 38 186 5 614 30 541 2
Батыс Қазақстан 32 682 3 990 24 291
Жамбыл 46 874 5 245 25 635 15
Қарағанды 63 390 12 697 43 940 6
Қостанай 53 670 6 985 40 555 6
Қызылорда 25 864 3 590 19 613 2
Маңғыстау 31 836 6 134 24 581 1
Оңтүстік Қазақстан 155 192 17 467 68 245
Павлодар 45 337 8 763 32 943 3
Солтүстік Қазақстан 28 758 4 342 20 565
Шығыс Қазақстан 84 342 11 786 55 463
Астана қаласы 63 206 22 757 40
Алматы қаласы 143 179 70 619 72 489
3
Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау мен дамыту.Жеке кәсіпкерлік туралы заңдар
Шағын кәсіпорындарға қаржылай және қолдау көрсету
Қазақстанда шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымын қалыптастыру
Шағын бизнесті қолдау тәжірибесі
Нарықтық экономика жағдайындағы шағын кәсіпкерлік қызметтің ғылыми негіздері
Қазақстандағы шағын және орта кәсіпкерліктің қалыптасуы мен дамуы
Шағын бизнестегі инновация жәнеақпараттық технология
Қазақстан Республикасының туристік қызмет көрсету саласында шағын кәсіпкерліктің қызмет ету ерекшеліктері (Қазақстан Республикасы мәліметтері негізінде