Экономикалық теория негіздері

Мазмұны
Кіріспе .....................................................................................................................3
1. Экономикалық тану сатылары .............................................................. 6
1.1. Экономикалық білім мен тәрбие ................................................................... 6
1.2.Экономикалық тәрбиенің жүйесі мен әдістері ......................................... 11
1.3. Экономикалық теория ............................................................................ 16
2. Экономикалық тану сатыларының
экономикалық зерттеулердегі ролі .......................................................... 21
2.1. Экономикалық заңдылықтар мен экономикалық категориялар .............. 21
2.2. Экономикалық тану сатыларының экономикадағы
және экономикалық зерттеулердегі ролі .......................................................... 23
Қорытынды ........................................................................................................ 27
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ........................................................................ 29
Қосымша ............................................................................................................ 31
Кіріспе
Адамдардың экономикалық үрдістерге деген қызығушылығы - табиғи
Экономиканы тану сатылары келесідей деп атауға болады:
Экономикалық тәрбие беру
Экономикалық білім беру
Экономикалық ағартушылық, экономиканы оқыту
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Адамдар экономиканы біртіндеп, есейіп,
Күнделікті тұрмыс тіршілік, көшедегі тәрбие, жол және т.б.
Экономика негіздерін осындай әдіс арқылы үйрету шынымен де
Білім беру – қмірлік тәжірибені берудің неғұрлым дамыған
Жарнама
Насихат жұмыстары
Ағартушылық жұмыстары
Яғни, курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі – экономикалық даму
Курстық жұмыстың мақсаты: экономикалық тану сатыларын белгілеп, мен
Курстық жұмыстың мақсатына жету үшін курстық жұмыстың келесідей
экономикалық тану үрдісін зерттеу, оның сатыларын анықтау
экономикалық білім мен экономикалық ілімді үйрету кезеңдерін, экономикалық
экономикалық зерттеулер мен экономикалық сатылардың өзара байланысы экономикалық
Ағартушылық – (білім берудің бастапқы нысаны) алуан түрлі:
Оқыту – адамдарды басқа салалармен қоса экономика саласында
Мектептер жүйесі төменгі сатыдан бастап жоғарғы сатыға дейін
Мектеп шеңберінде оқытылатын пәндер экономиканың игерілген аспектілерін
Курстық жұмыстың пәні – экономикалық оқыту үрдісімен байланысты
Курстық жұмыстың объектісі – экономикалық тану сатыларының қоғамдық
Курстық жұмыстың құрылымы: жұмыс кіріспеден, курстық жұмыстың тақырыбын
Курстық жұмысты әзірлеу барысында салыстырмалы, қисынды, тарихи, және
Жұмыстың теориялық базасы – отандық және шетелдік экономика
1. Экономикалық тану сатылары
1.1. Экономикалық білім мен тәрбиенің негізгі міндеттері.
Қазіргі кезде Қазақстанның білім беру жүйесінде экономикалық ойлауды
Тәрбие жұмысы тәжірибесі мен шаруашылық саласында экономикалық білім,
калық тәрбие адам бойында тәртіптілік, ұжымшылдық, ыңыластылық, ұқыптылық,
Экономикалық тәрбие - жас жеткіншектерге әкономикалық қызмет, қоғамымыздық
• Оқушыларды қоғамның даму заңдылықтарымен, өндіріс экономикасымен
• Басқаруға тән - ұқыптылық, іскерлік, ықыластылық,
• Экономикалықесеп,талдаужасаудағдыларынаүйрету, еңбекті ғылым негіздерімен байланыстыра білу.
Жас жеткіншектерге экономикалық тәрбие берудің белгілі жүйесі:
• Экономикалық тәрбие мектепте оқу пәндерін, ғылым
• Еңбек сабағы процесінде;
• Экономикалық тәрбие қоғамдық пайдалы және өнімді
• Экономикалық тәрбие сыныптан және мектептен тыс
• Экономикалық тәрбие отбасында қалыптасады.
Қоғамдық пайдалы және өнімді еңбекті экономикаға пайда келтіре
Экономикалық санаға нарықтық экономиканың негізгі заңдары туралы білімдер
Мектеп радиоторабы арқылы экономикалық білімдерді жүйелі түрде насихаттауға
Мектеп оқушыларының биология, химия пәндері бойынша ауыл шаруашылығында
Химия сабақтарында оқушылар зертхана жабдықтарын, аспаптарды, реактивтерді құнттап
Қоғамдық циклдағы пәндер негізі экономикалық ұғымдарды меңгертеді. Оқушылар
Мектепте оқу пәндерін өтуде экономикалық тәрбие жұмысын жан-жақты
Экономикалық тәрбиенің негізі отбасында, балалар бақшасында, мектепте қалыптасады.
Экономикалық тәрбие мен білімнің өзіне тән әдістері бар.
• Жаттыңтыру. Әр түрлі іс-әрекеттерін істей білуге
• Тәжірибелік жұмыстар және эксперимент. Бұл әдістерді
• Экономикаға байланысты есептер шығару - еңбек
• Сандық материалдарды талдау әдісі - саяхат
• Ғылыми-техникалық, экономикалық әдебиеттермен жұмыс.
• Экономикалық сөздік жасау, нарықтық экономика терминдерін
Қазіргі кезде болып жатқан жаңа әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық саяси
Экономика деген сөз алғашқы ұғымында «отбасы шаруашылығын» білдірген.
Қазіргі нарық заман тұсында мектеп қабырғасында оқып жүрген
Еліміздегі экономика пәнінің мақсаты – жастарды болашақта лайықты
Экономикалық тәрбие – бұл оқушының экономикалық санасын қалыптастыруға
Қазақстан Республикасында 1995 жылдан «Жастар жетістігі – Junior
1.2. Экономикалық тәрбиенің жүйесі мен әдістері
Экономикалық тәрбие жүйесі – тәрбие беру кезеңдерінің кешенді
Экономикалық тәрбие дегеніміз тәрбиенің ерекше түрі. Ол жеке
«Қазақстан-2030» бағдарламасында: «Біздің балаларымыз білімі жоғары жұмысшылар мен
Осыған орай маман қызметінің мазмұны жақсарып, жаңа мақсат,
Бүгін де бұл елдің жедел дамып келе жатқан
Қазақстан тұрақты саяси мәдениеті және келешек әлемдегі мұнайлы
Кез келген білімнің, соның ішінде экономикалық білімнің
Экономикалық ілім шаруашылықты рационалды жүргізу заңдылық тары мен
Экономикалық заңдар экономикалық қатынастарды бейнелеу формасы. Олар адамдардың
Жаңа заманғы экономикс қоғамның шексіз қажеттіліктері мен сирек
Макроэкономика ұлттық экономиканы тұтас объект ретінде қарастырады. Қоғамның
Экономикалық ілім экономикалық әрекет принциптерін танытады. Экономикалық саясат
Позитивті экономика «не бар» деген сұраққа, ал нормативті
Экономикалық ілім шаруашылықты рационалды жүргізу заңдылықтары мен әртүрлі
Экономикалық заңдар экономикалық қатынастарды бейнелеу формасы. Олар адамдардың
Мезоэкономика халық шаруашылығының салаларының және ұлттық экономика бірліктерінің
Экономикалық ілім экономикалық әрекет принциптерін танытады. Экономикалық саясат
Позитивті экономика «не бар» деген сұраққа, ал нормативті
Экономикалық ілім тарих, статистика, философия, математика сияқты ғылымдармен
Экономикалық динамиканы және статиканы зерттеу мен талдаудың екі
Бірақ, бұлардың айырмашылықтары да бар. Біріншіден, ұдайы өндіріс
Екіншіден, болжамдайтын деңгей үшін ұдайы өндірістік негізі деп
Үшінші айырмашылық — экономикалық өсу жүйесінде бос уақыт
жүргізілуін тілейді. Бұған өндіріс , болу, айырбас және
туралы білімді тұжырымдауды, фактілеу суреттеп баяндау және жүйеге
Танып білудің нормативтік әдісі адамдардың барынша жоғары үнемділік
Экономикалық теорияда қолданылатын әдістердің ішінде эксперимент пен
1.3. Экономикалық теория
Экономикалық тану сатыларыны келесісі – жоғары оқу орындарында
Экономикалық теория басқа экономикалық ғылымдармен өзара байланысы арқылы
Келесі функциясы прагматикалық және практикалық-болжамалы. Экономикалық әдебиеттерде бұл
Адамның өндіргіш күштерінің құрылымында екі қасиет бар: жұмыс
Сондықтан да, адамның еңбекке және тұтынуға қабілеттері ретінде
Экономикалық теория адамдардың мінез-құлқын зерттейді, адам өзінің еңбегінің
Өндірістің бұл құралдары өз кезегінде, өндірістегі адам факторларының
«Адам факторы» термині мен ғылыми түсінігі, экономикалық теорияға
Экономикалық категориялардың ішінен, адам факторының анықтамалары мен атаулары
Адам капиталына салынатын инвестиция — бұл өмір жағдайын
Жұмысшыларды оқытуға арналған инвестицияны жабдықтарды сатып алуға
Дамыған нарықтық елдерде соңғы 30-40 жылдары адам капиталына
Тұтастай алғанда адам капиталына салынатын инвестициялардың төрт түрі
1. Білім беруге жұмсалатын шығындар жұмыс күшін
2. Денсаулық сақтауға, аурудың алдын алуға, медициналық қызмет
3. Солардың арқасында жұмысшылар өндірісі шектеулі орындардан өндірісі
4. Адам капиталы теориясына сәйкес еңбек өнімділігі мен
5. Экономикалық теория адам өмірінде ғылыми талдау жасағанда,
Экономикалық ғылым адам моделін жасай отырып, адам болмысының
Экономикалық теория адам моделін зерттеу инструменті ретінде немесе
Экономикалық теория басқа ғылымдар сияқты танымның әр түрлі
Жалпы ғылыми әдістер – бұл көне грек философтары
Тарихи әдіс құбылыстардың пайда болып, дамып және бірінің
Математикалық модельдер индивидиумды көрсетеді. Альферд Маршаллдың көрсетуінше «Экономикалық
Рейман Барр «Экономикалық ғылым – бұл сирек ресурстарды
Экономикалық теория экономикалық ғылымның құрамдас бөлігі болып саналады.
Экономикалық ғылымның және экономикалық пәнінің зерттеу әдістемесіндегі түсінік
2. Экономикалық тану сатыларының экономикалық зерттеулердегі ролі
2.1. Экономикалық заңдылықтар мен экономикалық категориялар
Экономикалық тану сатыларының экономикалық зерттеулердегі ролін анықта уүшін
Экономикалық заңдылықтар дегеніміз – бұл қоғамдағы көп кездесетін
айрықша экономикалық заңдар. Бұл заңдар олардың іс-әрекет жасауына
ерекше экономикалық заңдар. Бұл белгілі бір шаруашылық түрлерінің
жалпы экономикалық заңдар. Бұл заңдар барлық тарихи дәуірге
Экономикалық категориялар - адамдардың қоғамдық өндірістік қатынастарының теориялық
Экономикалық теория талдау дәрежесіне қатысты екі бөлімнен құралады:
микроэкономика – жеке өндірушілердің қызмет-әрекеттерін, кәсіпкерлік капитал мен
макроэкономика – мемлекеттің жалпы экономикасы зерттелінеді, ұлттық экономикалық
Экономикалық теория бірнеше қызметтерді атқарады:
Танып - білу қызметі - қоғамдық экономикалық процестер
Дүниетанымдылық көзқарас қызметі – экономикалық құбылыстардың сипаттамасына тіршілік
Ғылыми болжам қызметі - ғылыми болжам жасап және
Практикалық қызметі – нақты принциптерді және шаруашылықтың тиімді
Методологиялық қызметі – экономикалық теория барлық экономиканың ғылыми
Экономикалық заңдарды объективтік түрде әсер етуі адамдардың сана-сезіміне
Экономикалық заңдар адамдардың экономикалық іс- әрекеттері мен қатынастарын
Экономикалық заңдарға әлеуметтік, қоғамдық қатынастар заңдары жатады. Осылайша,
Ерекше экономикалық заңдар жеке дәуірлерге, формацияларға тән. Мысалы,
Абстрактылы ойлау кезінде мән сыртқы қабықтан босайды. Абстрактылы
Қоғамның экономикалық даму заңын анықтау – экономикалық ғылымның
2.2. Экономикалық тану сатыларының экономикадағы және экономикалық зерттеулердегі
Экономика ғылымының негізгі зерттеу аясы экономика, адамдардың
Экономикалық ғылым басқа қоғамдық ғылым сияқты әр түрлі
Қазіргі жағдайда экономикалық ғылым заңдар, заңдылықтар негізінде экономикалық
Экономикалық ғылым — білім жиыны, қоғамда үстемдік ететін
Экономикалық ғылым пәнін және әдісін зерттеу экономикалық
Дүниежүзіндегі экономистердің көбі экономикалық теорияны жан-жақты ғылым дейді.
Экономикалық ғылым әр уақытта нақты шындықты зерттеумен байланысты
Экономикалық теория, саяси экономия, экономика пәндеріне нақтылы анықтама
Біріншіден – экономикалық теория адамдар арасындағы байланысты және
Экономикалық теория оқу пәні ретінде негізгі төрт бөлімді
Экономикалық теория пәнінің анықтамасынан шығатын әр түрлі шаруашылық
Микроэкономикада талдаудың негізі ретінде ең кіші шаруашылық бірлігі
Макроэкономикада елдің экономикасы біртұтас зерттеледі. Макроэкономиканың нысандары болып
Мезоэкономика – ұлттық экономиканың белгілі бір ішкі жүйелерінің
Біріншіден, экономикалық теория адамдар арасындағы байланысты және
Екінші: саяси экономияның зерттейтін объектісі — шектеулі ресурстар
Саяси экономия өзінің пәні ретінде экономикалық заңдарды зерттеуге
Экономикалық теория пәні мен саясиэкономия пәні ұқсас. Дегенмен,
Яғни адамдардың мінез-құлқын, таптар мен таптардың материалдық,
Үшінші: шаруашылықты басқару, жүргізу ережесін сақтауды, сонымен
Экономика кәсіпкерлікке қатысты сұрақтарға да жауап береді, неге
Бұл – экономикалық ұғым ретінде қалыптасқан құбылыстардың себеп-салдарлы
Қазір экономикалық ғылым ерекше дағдарысқа ұшырап отыр.
Қазіргі заманғы мемлекет қоғам мүддесіне қоғамдық игіліктер тиімділігін
Мемлекет экономиканы реттеудің әр алуан үлгісін пайдалана отырып,
Мемлекеттік реттеу идеалдары абсолютті емес, іске асырылуы мүмкін
Экономикалық ілім қоғамдық өндірісті адамдар арасында әлеуметтік-экономикалық қатынастарды
Экономикалық теория пәні және оның зерттеу әдістері.
Ғылым мен оқу пәні арасында айырмашылық бар. Оқу
Экономикалық процестерді танып-білу әдістерінің жартылыстану ғылымдарындағы зерттеу әдісінен
Экономикалық зерттеулердің маңызды әдісі – ғылыми абстракция.
Демек, экономикалық тану сатыларының экономикадағы және экономикалық зерттеулердегі
Қорытынды
Қазақстан Республикасындағы экономика жаңа қатынастардың сапалы экономикалық жүйесінде
Нарықтық экономика біздің бәрімізге қатал талап қойып отыр.
Өскелең ұрпақтың заман талабына сай ой-өрісін кеңейтумен қатар,
Еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму заңдылықтарын нақты сипаттайтын болғандықтан және
Халықаралық экономикалық қатынастардың қалыптасқан және неғұрлым дамыған формасы
Экономиканың басты бейнесі – адам болып табылады. Экономика
Кәсіби бағдар мен экономикалық мәдениетті қалыптастыруда адам белгілі
Ал адамның экономикалық сауаттылығын ашу үрдісінде экономикалық ілімді,
Экономикалық ілім пәнін әртүрлі шаруашылық деңгейлеріндегі экономикалық заңдарды
Экономикалық ілім экономикалық әрекет принциптерін танытады.
Экономикалық саясат экономикалық мінез құлықты немесе оның салдарын
Позитивті экономика «не бар» деген сұраққа, ал нормативті
Көп жақты тұтынуды шектеулі қаржыда қанағат ету
- мүмкіншіліктің бір, не бірнеше болу жағдайына байланысты
Осымен байланысты экономика іргелі даму жағдайында экономиканың айналыс
- тұтынуды салыстырмалы және уақытша қанағаттандыру шеңберінде болмай
Ең алдымен игіліктің сан жағынан ара-қатынасы әртүрлі болады,
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Микроэкономика – оқу құралы. Б.М. Мұхамедов, Алматы-2003
Менеджмент және экономикалық модельдеу. Оқу құралы. «Жас менеджер»
Экономика негіздері және қаржылық сауаттылық: «Қазіргі кездегі Қазақстан»
Я. Әубәкіров «Экономикалық теория негіздері» Алматы
К. Р. Макконнелл, С.Л. Брю, 14-издание,
Шеденов Қ. «Жалпы экономикалық теория» Я.Ә. Әубәкіров,
Б.Б. Байжұмаев, Ф.Н. Жақыпова, С.С.Сахариев, А.С.Сахариева
«Жаңа кезең – экономикалық өркендеу».
7. Темірбекова А.Б. Экономикалық теория. - Алматы,
8. Осипова Г.М. Экономикалық теория негіздері. -
9. Тәуленова С.С Экономикалық теория. –Алматы, Экономика
10. Әубәкіров Я. Экономикалық теория. –Алматы, Санат
11. Бердалиев К.Б. Қазақстан экономикасының баскару негіздері. -
12. Сахариев С.С., Сахариева А.С. Жаңа кезен экономикалық
13. Мауленова С.С Экономикалық теория –Алматы. Экономика 2003
14. Шеденов, Байжомартов, Жунусов. Жалпы экономикалық теория.- Алматы
15. Мәдешов Н.А.Нарықтық эконмика негіздері - Алматы 1995
16. Нүрпейісов Ж.К. Экономикалық теория - Алматы
17. Жалпы экономикалық теория. - Ақтобе 2004.
18.Экономикалық теория негіздері. Оқулық / Әубәкіров Я. Ә.,
19. Экономикалық теория. Оқулық / Әубәкіров Я. Ә.,
20. Экономикс. Оқу құралы / Әубәкіров Я. Ә.,
21. Экономикалық ілімдер тарихы. Оқу құралы // Әубәкіров
22. Макроэкономика. Оқулық / Р. Дорнбуш, С. Фишер
23. Жатқанбаев Е. Б. Аралас экономика негіздері -
24. Қазақстан экономикасы. Оқулық / Нұрғалиев Қ. Р.
25. Жалпы экономикалық теория. Оқулық (Ред. Шеденов У.
26. Ақша, несие, банктер. Оқулық / Ғ. С.
27.Бердалиев К. Б. Қазақстан экономикасын басқару негіздері. Оқу
28. Мадиярова Д. М. Сыртқы экономикалық саясат және
29. Мамыров Н. Қ. ж.б. Халықаралық экономикалық қатынастар.
30. Мельников В. Д., Ілиясов К. К. Қаржы.
31. Төлемісов О. Реформалардың экономикалық тиімділігін және мемлекеттік
32. Шеденов Ө. Қ., Сағындықов Е. Н., Жүнісов
33. Экономикалық теория. ҚЭУҚ - Қарағанды, 2004.
34. Экономическая теория. Микроэкономика-1,2./Под ред. Г.Г.Журавлевой М., «Дашков
35. Экономическая теория (политэкономия): Учебник/ под общей редакцией
36. Экономика /Под ред. А.Архипова М.2005г.
37. Экономическая теория/ Под ред. А.И.Добрынина, Л.С.Тарасевича, 3-е
38. Шишкин А.Ф. Экономическая теория.- М.ВЛАДОС 1996г.
39. Шеденов У.К., Сагиндиков Е.Н., Байжомартов У.С., Жунусов
40. Экономическая теория: Учебник для студентов. Высшее учебное
Қосымша
Экономикалық теорияның зерттеу әдістері
Жалпы әдістер Жеке әдістер
Ғылыми абстракция әдісі – зерттеліп отырған құбылыстардың мардымсыз,
Талдау – зерттелінетін құбылыс өзінің құрамды бөліктері мен
Жинақтау – құрамды бөліктердің тұтас бір құбылыс болып
Индукция – жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару.
Дедукция – жалпыдан жалқыға, бүтіннен бөлшекке көшу.
Эксперимент, гипотеза және т.б. Экономико – математикалық модельдер
1

Ұқсас жұмыстар

Экономикалық жүйе және, оның экономикалық заңдылықтары

Экономика саласынан дәрістер курсы

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ ПӘНІ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ

Экономикалық ілім пәні мен әдістері

Экономикалық тәрбие беру

Экономика ғылымы ұланғайыр

К. Маркс пен Ф. Энгельстің идеялары

Әкімшілік басқару бойынша дәрістер

Қазіргі кезеңдегі жалпы білім беру орта мектептердегі экономика негіздерін оқытуың мазмұны мен ерекшеліктері