Дене тәрбиесі мәселелері

МАЗМҰНЫ
Кіріспе.................................................................................................3-4
Негізгі бөлім.......................................................................................5-10
І тарау
Дене тәрбиесі мәселелері......................................................5-7
1.2 Қазақтың ұлттық қозғалмалы ойындары мәселесі.............................7-10
ІІ тарау
2.1 Дене тәрбиесіндегі қозғалмалы ойындардың маңызы......................11-15
2.2 Бастауыш сынып оқушыларының қимыл дағдысын ұйымдастыру....................................................................................11-13
2.3 Қозғалмалы ойын алдындағы гимнастиканы ұйымдастыру ерекшеліктері...................................................................................13-15
Практикалық бөлім..............................................................................16-23
Қосымша...........................................................................................24-26
Әдебиеттер тізімі.....................................................................................27
Кіріспе
Зерттеу жұмысының тақырыбы: Бастауыш сыныптарда дене шынықтыру сабақтарында
Зерттеу жұмысының өзектілігі: Бастауыш сыныптардағы дене тәрбиесі сабағында
Зерттеу жұмысының мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларының мақсатты түрде
Осы жас ұрпақты дене жетілдіруінің бастауыш сынып дене
Зерттеу жұмысының міндеттері:
Дене тәрбиесі мәселелеріне шолу;
Қазақтың ұлттық қозғалмалы ойындарының мәнін көрсету;
Дене тәрбиесіндегі қозғалмалы ойындардың маңызын анықтау;
Балалардың қимыл-қозғалыстарын қалыптастыру жолдарын көрсету;
Қозғалмалы ойындар алдындағы гимнастиканы ұйымдастыру ерекшеліктерін анықтау;
Балалардың қимыл-қозғалыстарын қалыптастыру жолдарын көрсету;
Қозғалмалы ойындар алдындағы гимнастиканы ұйымдастыру ерекшеліктерін анықтау.
Зерттеу объектісі: Бастауыш сыныптағы дене тәрбиесі
Зерттеу заты: Дене тәрбиесіндегі қозғалмалы ойындар
Ғылыми болжам: Бастауыш сынып оқушыларының дене шынықтыруда және
Әдіс-тәсілдер: Психодиагоностикалық, жаттығулар, дене тәрбиесіндегі әр түрлі ойын
Зерттеу базасы: 3 сынып, Қарағаш орта мектебі
Зерттеу жаңалығы:
Баланың физиологиялық дамуында ұлттық қозғалмалыойындардың алатын орны зор.
Қозғалмалы ойындар бастауыш сыныптағы баланың дамуына үлкен роль
Дене тәрбиесі оқытушыларына әдістемелік материал ретінде ұсынуға болады.
I тарау
1.1 Дене тәрбиесі мәселелері
Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасында 2001- 2006 жылдарға
Л. Матвеевтің пікірінше, жеке тұлғалармен және жалпы қоғаммен
Т. Усманходжаев «дене жетілдіруі» ұғымының негізгі параметрлерін нақтылап
«Дене дайындығы» деген тусініккке организмнің вегетативтіқалпы, қозғалыс әсерлерініңәр
Қозғалыс белсенділігінің дәрежесін анықтайтын факторларға биологиялык, әлеуметтік, елдегі
Дене тәрбиесі сабақтарының тиімділігін жетілдіру жолдарының арасында оқушылармен
Оқушылардың дене дайындығы мен дене даму дәрежесін арттыруға
Оқушылардың дене дайындығы мен дене даму дәрежесін арттырудыңәдістемелік
а) өзін-өзі қаржыландыру, 2003-2006 ауыл жылына байланысты жоғары
б) экологиялық жағдайларға қарсы тұру (ашық, таза ауада,
в) ауыл оқушыларының дене дайындығының деңгейін көтеру үшінқимыл-
спортпен шұғылдану, т.т;
г)оқушылардың дене даму деңгейін көтеру жолдарын іздеу.
Ең бастысы, әр мұғалім жоспарлауды дұрыс іске асыра
Зерттеу нәтижесіне сүйене келе мынадай қорытынды жасауға болады:
Мамандардыңпікірі бойынша ауыл мектептерінде дене тәрбиесінің мәселелерін шешу
Ауыл мектебінің материалдық базасының нашарлығына байланысты жоспарлау құжаттарында
Ауыл мектерінде дене тәрбиесіүрдісін жетілдіру үшін қазіргі кезенде
1.2. Қазақтың ұлттық қозғалмалы ойындары мәселесі
Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындарын спорттық ойындардан ажыратып, алғаш
XX ғасырдың басында көшпенді халықтар: қазақ, өзбек, қырғыз,
Орыс миссионері А. Васильев «Игры сартовских детей» мақаласында
Кеңес дәуірі жылдарында қазақтыңұлттық дәстүрлі халық ойындары күн
зерттеген деректерініңөзі жеке мәселе. Оның негізгі еңбектеріҚазақстандағы спорт
Ә.Бүркітбаевтың авторлығымен 1985 жылы жазылған «Спорттың ұлттық түрлері
Бала өмірінде ұлттық және спорттық қимыл-қозғалыстың және ойынның
Ғалым А.Усова өз еңбегінде ойынның мәнін баланың дербес
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту барасындағы спорттық жаттығулар
Д. Хухлаеваның пікірі бойынша, дене шынықтыру жаттығуларын ойынмен
М.Конторович, Л.Михайлованың авторлығымен бірге жазылған еңбекте жыл мезгіліне
А.Быкованың басшылығымен баспадан шыққан («Физическое воспитание в детском
II тарау
2.1. Дене тәрбиесіндегіқозғалмалы ойындардың маңызы
Дене шынықтыру пәнінің белгілі бір теоритиктері П.Ф.Лесгафт жәнеВ.В.Гориневскийдің
Балалардың жоғарғы тыныс жолдары тар, олардың шарышты қабаттары
2.2. Бастауыш сынып оқушыларыныңқимыл-қозғалысын ұйымдастыру
4сынып бастауыш оқушыларыныңқимыл дағдысын қалыптастыру барысында күрделіқозғалысты меңгеру
Жаттығуларды біртұтас, дара, ойынмен қолданысқаенгіземіз. Баланыңкүші дамыған сайын,
Ойын барысында балалар әртүрліқимыл жасайды. Тұрады, еңкейеді, қашады,
7-8 жастағы балаларға қимыл-қозғалыс ойындарын дамытуда тұрып, отырып,
7-8 жастағы балалардың негізгіқозғалыс-қимылдары ойын арқылы шыңдалады. Онда
Бастауыш сынып оқушыларының дене тәрбиесінің негізгі міндеттері -
2.3. Қозғалмалы ойын алдындағы гимнастиканы ұйымдастыру ерекшеліктері
Мектепте сабак таңертеңгілік гимнастика өткізуден басталады, ол сауықтыру
Сабаққа дейін күнделікті дене жаттығуларын өткізу көмегімен оқушылар
Сабаққа дейінгі гимнастиканы мектеп алаңында өткізген дұрыс. Ауа
Сабаққа дейінгі гимнастиканыңұзақтығы 8-10 минут, апталық көлемі шамамен
Гимнастиканы оқушылар бірден сабаққакірісетін баяу жаттығулармен аяктағаны дұрыс.
Мұғалімнің жаттығу көрсетуі нақты анық және қысқа болуы
Шағын кешенді ауыл мектептерінде жаттығулар өткізгенде мұғалімге жаттығулар
Сабаққа дейінгі гимнастика жаттығу түрлері бағдарлама талаптарына сәйкес
Барлық гимнастикалықжаттығулар түрлерін мұғалім оқушылардың дене дайындығына, олардың
Практикалық бөлім
Қазақтың ұлттық ойындарын спорт түрлерінде қолданғанда дене тәрбиесіне
Көптеген ауылдық мектептерде дене тәрбиесі сабағын арнайы мамандығы
Барлық сабақтар мектеп алаңында ашық ауада өткізіледі. Тәжірибеде
Оқу жылы көлемінде бастауыш сынып оқушыларының дене дайындығы
Мен оқушылардың дене қабілеттерін жетілдіру мақсатында «Қара бөрік»,
Ойнаушылар екі топқа бөлінеді. Олардың сандары бірдей болулары
-Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек.
Екпіні желдей өршіген
Шепті бұзар ер керек.
Екінші топ:
-Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек
Күші мығым, қуатты,
Екпіні желдей өршіген
Саған қандай ер керек?-дейді.
Алдыңғы топ:
-Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек
Күші мығым, қуатты,
Екпіні желдей өршіген
Бізге пәлен ер керек,- деп бір ойнаушының атын
-Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек.
Сайысқанда саспайтын,
Самала күнге бастайтын,
Пәлен деген ер шыққан,
Топ бұзуға мен шыққам,- деп сол жүгірген бойы
да ойын ережесін сақтауға тиіс.
«Орамал тастау» ойыны.
Жастардың сүйіп ойнайтын ойындарыньщ бір – «Орамал тастау».
«Соқыртеке» ойыны.
Ойынға қатынасушылар жиылып, алқа-қотан тұрғаннан кейін, бір қыздың,
Қараңғыда көзім жоқ,
Тиіп кетсе сөзім жоқ
Қайда кеттің қалқа жан
Жетектейтін өзің жоқ.
Қолға түскен құтылмас,
Қала бермек көзім боп, - деп таяғын өзі
Соқыр-соқырақ,
Оң көзіңе топырақ.
Топырағын алайын,
Тотияйын салайын
Саған бір ем табайын, - деп келіп, «Соқыр
«Белбеу тастау» ойыны.
Ойын кең алаңды жазық жерде ойналады. Ойынға қатынасамын
«Атшылар жарысы» ойыны
Ойын алаңда, спорт залында өткізіле береді. Ойынға қатынасушылардан
«Аударыспақ» ойыны
Спортшыдан үлкен ептілікті, күштілікті, төзімділік пен батылдықты талап
«Тартыс» ойыны
Ойын көгалды алаңда, спорт залда ойналады. Спорт залда
«Теңге алу» ойыны
Ертеден келе жатқан ойындардың бірі - Теңге алу.
Сонымен бастауыш сыныптарда дене тәрбиесінің сабақ жоспарын дұрыс
Дене тәрбиесі сабағында ойындар неғұрлым көп өтілген сайын
Қосымша
Эстафеталык ойындар
Сынып: 4-сынып
Тақырыптары: 1.Доппен нысананы көздеп лақтыруға машықтану.
2. Эстафеталық ойындар
Сабақтың мақсаты: Нысананы доп лақтырып көздеуді оқушыға дәлдеп
Сабақ өтетін орын: спорт зал.
Спорт жабдығы: нысана (мишень), резина доптар, баскетбол доптары,
Дайындық бөлімі: (10-15 минут)
Аяқтарының ұшын бір сызықпен түзеп, сапқа тұру.
Сапта тұрып бұрылу жаттығуларын орындау.
Спорт залды айнала 2-3 минут тоқтамай жүргізу.
Бір тізбекті сапта адымдай жүріп келе жатып, төрт
тоқтап, таяқшаны пайдаланып төмендегі жалпы дамыту жаттығуларын орындау:
-Екі қолмен таяқты көлденең ұстап тұрып, «1-2» дегенде
-Сол қалыпта тұрып, «1-2» дегенде таяқты жоғары көтеріп,
-Аяқты алшақ қойып тұрып, таяқты жоғары көтеріп тұрып,
кеудені оң (сол) жаққа ию (әр жаққа 8-10
-Аяқты алшақ қойып тұрып, «1-2» дегенде көлденең ұстаған
-Тік тұрып, «1-2» дегенде таяқты аяқтың астынан артқа
-Таяқты оң (сол) жағына қойып тұрып, екі жаққа
Негізгі бөлім: 25-30 мин.
Кішкентай резеңке добымен өз беттерінше нысананы ұрып жаттығу.
Оқушылар екі топқа бөлініп, эстафеталық ойын ойнау.
Оқушылар санау арқылы екі командаға бөлініп, бір-біріне созғанда
Доп жетелеу. Екі топқа бөлінген оқушыларға мұғалім ойынның
Екі команда араларын 1-1,5 метр қалдырып, аяқтарын алшақ
Қорытынды бөлім. (4-5 минут).
Сабақты қорыту.
Үйге тапсырма беру.
Өтілген сабақтың орындау сапасына қарай оқушыларға баға қою.
Әдебиеттер тізімі:
1. Ботағариев Т. «Дене:тәрбиесі мәселелері). Қазақстан мектебі №9
Тәнекеев М. «Дене тәрбиесінде ұлттық ойындардың қолданысы». Бастауыш
Балғымбаев М. «Казахские национальные виды спорта и игры»
Бүркітбаев Ә. «Спортың ұлттық түрлері және оның тәрбиелік
Быкова А. «Физическое воспитание в начальных классах» Ташкент,
Құранбекұлы А. Әкімбайұлы С. «Оқушылар дене шынықтыруының этнопедагогикалық
Былиеева Л.В. Яковлев в.г. «Подвижные игры» 1959 ж.
Поддьякова Н.Н. Михайленко Н.Я. «Бастауыш сыныптарға арналған
ойындар мәселесі» Педагогика, 1987 ж. 1926.
Шашкина В.А. «7-8 жастағы оқушылардың қозғалу белсенділігі» Москва,
Шалыгина Г.В. «Бастауыш сынып оқушыларының қозғалу дайындығын зерттеу»
Қуанышев Т.Ш «Болашақ дене тәрбиесі мұғалімін дайындау» Алма-Ата
Меңдалиев Б. «Балалардың қозғалмалы ойындарды қажет етуі» Бастауыш
Есірнепов Ж. «Гимнастиканы ұйымдастыру ерекшелктері» Қазақстан мектебі №4-2006ж.
4

Ұқсас жұмыстар

Гигиеналық дене шынықтыру

Жалпы орта мектептерде оқушылардың дене мәдениетін қалыптастыру

Болашақ мұғалімдерді оқушылардың дене тәрбиесі жүйесін жүзеге асыруға дайындаудың ғылыми - педагогикалық негіздері

Дене тәрбиесінің оқыту мәселелері

ҚАЗІРГІ ФИЛОСОФИЯДАҒЫ САНА ЖӘНЕ ДЕНЕ МӘСЕЛЕЛЕРІНІҢ АСПЕКТІЛЕРІ

Дене шынықтыру және спорттың қазіргі кездегі өзекті мәселелері

Эстетикалық тәрбиенің мәні мен маңызы

Дене шынықтыру сабағының міндеттері

Дене шынықтыру және спорт туралы