Орман шаруашылығы мекемелерін басқарудың ұйымдастырушылық - экономикалық механизмдерін жетілдіру
Жоспар
І. КІРІСПЕ............................2
1.1 Орманды қорғау.............4
1.2 Қарағайлы орман зиянкестері...........8
1.3 Орманды ұдайы өндіру, өсіру.........10
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ..............15
2.1 Зерттеу нәтижелерінде орман орналастыру және жобалау-іздестіру
2.2.Қарағайлы орманның табиғи жаңаруына ықпал ету шараларын
2.3 Семей орман екпелерін құру, табиғи жаңарту шаруашылықтардың
ҚОРЫТЫНДЫ.....................20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.......................22
КІРІСПЕ
Қарағайлы орман шаруашылығы мекемелерін басқару жүйесінде мемлекет, орман қорының
Сонымен, зерттеу тақырыбының өзектілігі өзіндік түсім көздерін арттыру есебінен
Орман кодексімен анықталатын Қазақстан Республикасы орман шаруашылығының негізгі саясаты
Орман кодексімен анықталатын Қазақстан Республикасы орман шаруашылығының негізгі саясаты
Сонымен, зерттеу тақырыбының өзектілігі өзіндік түсім көздерін арттыру есебінен
Орманды қорғау
Бүгінгі адамзат алдында тұрған негізгі мәселелердің бірі адамның денсаулығы,
Қазіргі уақытта адамзат - экологиялық қарама- қайшылыққа қарсы тұру
Қоршаған ортаның экологиялық күйзелісі адамзатқа болашақты жеке бастың емес
Жасыл ағаштар бір тәулікте 220-280 кг көміртегі қышқылын жұтып
Ресей мемлекетінің ботаник ғалымдары қала ауасының табиғи баланысын сақтау
Фитонцидті өсімдіктер арқылы адам ағзасын зиянды микроорганизмдер және вирустардан
Ежелгі Мысырда табыттың қабырғаларын алоэ, анис, түймедақ және басқада
Ұшатын фитонцидтер- агрофолиндер (эфир майы, спирттер, альдегидті қышқылдар) олар
Ғылыми деректерге қарағанда адам ағзалары тәулігіне 3-4 кг фитонгенді
Фитонцидотерапия- қазіргі кезде фитотерапияның ең маңызды бөлігі болып саналады.
Ароматерапия- эфир майының базасында құрылған қоршаған ортаны жақсартады, адамның
Гултерапиясы (цветотерапия) әртүрлі аурулы адамдарды әртүрлі гүлдер арқылы емдеу.
Ағашты өсімдіктің жапырақтары (зиянды) шаңдарды жұтуда және қоршаған
Ағаш өсімдіктерін ауадағы токсинді (улы) газдардың мөлшерін азайтып, ауаны
Токсинді газдарды жұтатын өсімдіктерге емен, мойыл, қызыл үйенкі. Ауыр
Ауаның иондануы-адам ағзасына жақсы әсер етеді. Теріс иондар
Көптеген фитонцитті көп жылдық ағаштар адам ағзаларына пайдалы әсер
Қалаларда жасыл желекке айналдыруда, төмендегі ағаштарды еккен тиімді болар
Қазіргі уақытта Алматы, Астана мегаполистеріне басқада қалаларға осындай емдік
Бүгінде Мексикада Куаутла деген қалада парктер жоғары декоративті фитонцитті
1.2 Қарағайлы орман зиянкестері
Барлық жағдайда, 100 өрттік оқиғаның 90-ы адам үлесіне келеді.
Кесте 1
Қазақстан бойынша өрттердің 2003- 2007 жылғы көрсеткіштері.
Жылдар 2003 2004 2005 2006 2007
Өрттер, оқиғалар саны 990 786 668 1057 1312
Өрт жүрген орман алқабы,/га 27995 30863 31426 91927 59570
Орман өртінен болған нүқсан, ағымдағы бағада,/млн теңге 107,8 353,6
Кестеде Қазақстан бойынша өрттердің 2003- 2007 жылғы көрсеткіштері берілген.
Қазақстан бойынша 2003-2007 жылдары тіркелген орман өрттері.
Төменді өртте көбінесе құрамы мүк жэне шөптен тұратын барлық
Өрттің үшінші типі-жоғарғы өрт, ағаштарды жерде басына дейін, немесе
Орман өртімен күресу шараларынегізінен үш топқа бөлінеді: ескерту шаралары,
Екінші топқа-өрт метео қызметі, өртке қарсы мұнара (вышка) қызметі,
Өртпен үшінші күресу ету түрі екі формадан тұрады. Ол-отпен
Тәменді өрт оты бұтақпен ұрып, топырақ шашып тастап, су
Орманды кесу жүмысында өрт болғанда да ағаш тұқымдарының құрамы
2002 жылы 990 өрт ошақтары тірклген, 27995 га жер
1997 жылы республикамыздың орман қорының территориясыда 2257 орман өрттері
Өрт 4 млн. м³-ге жуық ағашты жойған. Ірі орман
50 мың га орман алқабында зиянкестер мен аурулар аңықталған.
1.3 Орманды ұдайы өндіру, өсіру ерекшелігі.
Қазақстанның орман қорына ормандар, сондай-ақ орман өсімдігімен қамтылмаған, бірақ
Кесте 2
Қазақстанның орман қоры ауданының серпіні (қала және аудан
әкімшілігінің ормандарын қоспағанда)
жыл Орман қорының жалпы ауданы, мың га
Орманды аудан Соның ішінде орман шаруашылығы комитетінің иелігінде
соның ішінде орманмен қамтылған аудан жалпы
аудан,
мың га соның ішінде орманмен қамтылған аудан
мың га %
мың га %
1993 24568.2 10503.6 42.7 23974.0 10273.7 42.8
1998 26444.7 11427.1 43.2 25565.0 11067.8 43.3
2003 26129.3 12340.7 47.3 26069.2 12280.8 47.1
2007 26770.5 12303.4 46.0 3801.1 1179.2 31.0
2007 жылдың 1-қаңтарының мәліметтері бойынша республиканың орман қорының 3801.1
Сурет 1. Қазақстан Республикасының ведомстволары бойынша
Мемлекеттік орман қорлары жерлерін бөлу (2007 жылдың 1-қаңтарына)
Енді республика облыстары бойынша ормандылық көрсеткішіне тоқталайық. Жалпы, ҚР
Кесте 3
Қазақстанның басым тұқымдары бойынша қамтылған орман
аумағының серпіні
Ағаш түрлері Жылдар 2003 жылды 1993 жылға пайызбен шаққанда,
1993 2003
Қарағай 963.2 831.8 86.3
Шырша 168.2 185.0 109.9
Майқарағай 384.4 400.1 104.0
Балқарағай 175.0 176.3 100.7
Самырсын 43.3 44.7 103.2
Арша 8.4 12.9 153.5
Қылқанды жапырақтылар 1742.5
21.4 1650.8
17.8
94.7
Қайың 899.6 921.6 102.4
Көктерек 298.8 322.3 107.8
Қаңдыағаш 1.8 2.2 122.2
Терек 78.8 79.2 100.5
Тал 45.0 47.4 105.3
Жұмсақ жапырақтылар 1324.0
16.2 1372.7
14.8
103.6
Қатты жапырақтылар 95.2
1.2 100.3
1.1
105.3
Сексеуілдер 4994.7
61.2 6136.9
66.3
122.8
Барлығы 8156.4
100 9260.7
100
113.5
Кестенің мәліметтерінен байқайтынымыз, 2003 жылғы 1-қаңтардағы тексеру кезеңінде республиканың
Қылқанды ормандардың арасында қарағай (50.4%) мен майқарағайдың (24.2%), жұмсақ
Республика деңгейінде орманды құрайтын негізгі екпелердің жас топтары бойынша
Қылқанды және жұмсақ жапырақтылар аудандарында орташа жастағы (сәйкесінше 16.6%
Осылай бөліну орман өсірудің тым қатал жағдайлары мен едәуір
ҚР Үкіметінің 2003 жылы 23 қаңтарындағы №75 Қаулысы мен
«Ертіс орманы» резерваты – ландшафтық және биологиялық әралуандықты сақтау
«Ертіс орманы» МОТР-ң жерлері облыс аумағының 4%-ын алады. Ормандардың
Орман қорының есебі бойынша 2005 жылдың 1-қаңтарында табиғи резерват
«Ертіс орманы» табиғи резерваты бойынша орманшылықтардың аудандары, орман шебері
Кестеден көріп отырғанымыздай, «Ертіс орманы» табиғи резерваты Шалдай және
Орман қорын есепке алу аудан, қор және басқа да
Кестеден көріп отырғанымыздай, табиғи резерват бойынша ормансыз алқап жалпы
2.1 Зерттеу нәтижелерінде орман орналастыру және жобалау-іздестіру жұмыстары.
Орман қорының жай-күйi туралы ақпарат алу 10 жылдық тексеру
Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2000 жылғы 10 қарашадағы N 1692
"Жасыл аймақ" PMК-ның материалдық-техникалық базасын арнайы орман шаруашылығы техникасымен
2.2 Қарағайлы орманның табиғи жаңаруына ықпал
Қоршаған ортаны қорғау және биологиялық әртүрлiлiктi сақтау жөнiндегi халықаралық
2.3. Семей орман екпелерін құру, табиғи жаңарту шаруашылықтардың қорытындысы.
Орманды қалпына келтірудің имитациялық моделі – бұл табиғи оңтайландыру
Біз орманды қалпына келтірудін экономикалық-математикалық моделі.
Кесте 4
Орманды қалпына келтіру есебінің матрицасы және оңтайлы шешім нәтижелері
Белгілеулері
Шалдай орманшылығы
Бесқарағай орманшылығы
Кері
матрица Шектеулер түрі
Мәні
У1 - орманды қалпына келтіруді қажет ететін жалпы аудан,
1
1
1
1
1
1
1
1
19506.3
(
54431.5
У2 - орман екпелерін құруды қажет ететін аудан, га
У3 - орман екпелерінің табиғи жаңаруын қажет ететін аудан,
0
0
1
1
0
0
1
1
3728.0
(
3728.0
ҚОРЫТЫНДЫ
Орман шаруашылығы мекемелерін басқарудағы ұйымдастырушылық-экономикалық механизмдерін жетілдіру мәселелерін зерттеу
1. Орман шаруашылығы мекемелерінің қызметін басқару механизмі орманды ұтымды
2. Орман басқаруды экономикалық және құрылымдық өзгерту – бұл
3. Нарықтық экономика жағдайларында орман шаруашылығы мекемелерінің төменгі бөлімшелері
4. Орман өсіруді оңтайландыруда ізделінетін матрица мәліметтерімен салыстыра отырып,
Орманды қалпына келтіру тәсілдерінің үйлесуін оңтайландыру есебін шешуге мүмкіндік
5. Ұсынылған басқару механизмдері орман шаруашылығы мекемелеріне аумақтардың ормандылығын
6. Орман пайдалануды ұйымдастырудың нарықтық нысандарын белсендету ресурстар мен
Қорта келе орман шаруашылығы мекемелерінің өзіндік қаражаттарын арттыру және
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
«Қазақстан Республикасында орман шаруашылығын жүргізу және орманды басқару реформаларьшың
Фарида Бықай "Қайран қара орман" // "Егемен Қазақстан" газеті
3. Мұқаұлы Е. «Табиғат пайдалану
Алматы,Экономика, 1999 жыл.
"Орман шаруашылығы мекемелерін басқарудың ұйымдастырушылық-экономикалық механизмдерін жетілдіру.// Игембаева Сауле
Орман шаруашылық мекемелерін басқарудың функцияларын қүру ерекшеліктері //Алматы гуманитарлы-техникалық
Орман шаруашылығын басқару мен өндірісін ұйымдастыру формалары /Лзденістер, нэтижелер.
Ормандарды тұрақты басқару мен орман шаруашылығыиың даму
стратегиясы //Ізденістер, нәтижелер. - Алматы, 2007. - №1. -
Орман шаруашылық мекемелерін басқарудың экономикалық
механизмдерін құруда орманшылықтардың рөлін арттыру //Жаршы. - Алматы,
2007. - №8. -Б. 3-6
Акимова Т.А.,. //Экология - М.ІОнити,1998 жыл.
Хаскин В.В «Орман шаруашылығын қайта қалпына келтірудің имитациялық моделі»
Макуловой А.Т. «Оптимизация лесовосстановления» //«Проблемы и перспективы индустриально-инновационного развития»
«Состояние развития лесного сектора в Республике Казахстан»
//«Национальная конкурентоспособность Казахстана: теория, практика,
перспективы» Материалы международной научно-практической конференции,
посвященной 15-летию независимости Республики Казахстан. - Алматы, 2006. -
2-часть. - С. 78-80
Айхан Шәріп "Темір жолы жасыл желек, тас жолы неге
Төлемісов.Е. //( табиги ресурстар жэне табиғатты пайдалануды реттеу басқармасының
2
19
6699
19
23
6699
23
Қарағайлы орман зиянкестері
Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын басқару жүйесі
Орман және орман-парк шаруашылығы
Орман және саябақ шаруашылығын басқару
Орман шаруашылығы
Жергілікті биліктің қалыптасуымен құрылымы
Шағын кәсіпкерліктің қызметін басқарудың тиімділігі
Жергілікті бюджеттердің реттеу формалары
Жергілікт өзін-өзі басқару жүйесіндегі қаржылық экономикалық механизмдерді зерттеу
Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық әдістері