Әдебиет танытқыш еңбегінің қоғамдық маңыздылығы
Жоспар
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
1.А.Байтұрсыновтың шығармашылығы
2.«Әдебиет танытқыш» еңбегінің қоғамдық маңыздылығы.
3.Қаламгерлік көсемсөзі.
4.А.Байтұрсыновтың казақ тіліне қосқан үлесі.
ІІІ.Қорытынды.
Әдебиет
Кіріспе.
XIX ғасырдың жарқын жұлдыздары — Шоқан,
Ауыл молдасынан хат таныған Ахмет 1886—1891
Осы кезде қазақ жеріне орыс шаруаларының
Осы жолдағы ізденістерін ол 1896 жылы
А. Байтұрсыновтын «Әдебиет танытқыш» еңбегінде он
«Өнердің ең алды — сөз өнері»
Ахмет Байтұрсынов Абай өлең-шерінен Абайдың әйелді
...Кемпір-шал құржаң қағып,
бала бүрсең,
Көңілсіз қора суық қырда жүрсең.
Кемік сүйек сорпа-су тимеген соң,
Тышқан аулап, үйде ит жоқ
қайда көрсең».
Кедей-кембағалдын сүреңсіз өміріне күздің қара суығы
«Мөлдіретіп көз жасын,
Жасымен жуып жартасы,
Сүйтіп сылқ-сылқ күледі.
Жылағаны — күлгені,
Күлгені — оның өлгені,
Жылай —- күле өледі», — деп
Ахмет дүниетанымында сөз өнерінің философиялық мәселелері
өлендерінің кейбіреуін 13 рет түзеткен.Орыстың асқан
Лев Толстой шығарған сөздерін баспаға беріп
талай өзгертеді екен.
Бұл ойындағы, қиялыңдағы, көңіліңдегі нәрсені тілмен
...Өлеңге әркімнің-ақ бар таласы,
Сонда да ішінде бар таңдамасы.
Іші алтын,сырты күміс сөз жақсысын,
Қазақтың келістірер қай баласы? — деп
Ахметтің осы тұжырымдарынан әр сөздің логикалық-философиялық
Ахаңның ұлылығы сонда, ол сез өнерін
«Тіл қисыны (яки лұғат қисыны) деген
Бір айтар жай, ана тілді жақсы
«Сөз талдау» атты мақаласында тіл тазалығы
Ахмет Байтұрсыновтың сез өнеріне байланысты философиялық
Егер біз ойлау объектісі ретінде тіл
Ахмет Байтұрсыновтың тіл философиясына байланысты көзқарастарының
Тілді жинақтаудың бір жолы — оны
Тіл адамның ойлау үрдісін жүзеге асыратын
Тілді ойдан, адамды ойлау үрдісінен тыс
Адамзат баласының саналы іс-әрекетінің жемісі —
Қазақ тіл білімінің іргетасын қалаудағы А.Байтұрсыновтың
Ал, А.Байтұрсыновтың ағартушылығының шоқтығы биік екені
1905 жылғы революция, Ресейдің Жапон соғысында
Дұрыс жазу тілдің қасиетіне байланысты. Этимологиялық
Тілдің әлеуметтік мәніне көз жүгіртсек, сауаттылыққа
"Сөз талғау" бөлімінде тіл тазалығы туралы
Жазу әдебиеті мәселелеріне талдау жасағанда Байтұрсынов
А.Байтұрсынов еңбектеріндегі тілдің философиялық мәселелерін көтергенде
А.Байтұрсыновтың тағы да бір айтқан мәселесі
Біздің пікірімізше, әрбір халық өзінің тілі
Ал ғалымның тілші, әдебиетші ретінде жазған
Мақалалар саны көп, олар мерзімді басылым
Автордың «Қазақ өкпесі» мақаласында («Айқап», 1911,
Бұл бағытта жазылған, бірі-бірімен сабақтас мақалалар
Осыған жалғас ойларды «Қазақша оқу жайынан»
Ғалым бұрын бір айткан пікірін тағы
Ахмет Байтүрсыновтын қазақша әліппе жасауы, араб
1929 жылы 5-мамырда Ахмет Байтұрсыновтың өз
Ахмет Байтүрсыновтың тіл білімі саласындағы енбектерін
«Тіл құрал. Дыбыс жүйесі мен түрлері.
«Тіл ~ адамның адамдық белгісінін зоры,
Қорытынды.
Қорыта айтқанда, А.Байтұрсыновтын ғылыми-теориялық мұраларындағы тілдің
Әр түрлі оқиғаларға, халықаралық жағдайға,
Ахмет Байтұрсыновтың ақын, көсемсөз шебері, ғалым,
Әдебиет
А. Байтұрсынов. Жазу әдебиеті // Шығармалары.
Е.М. Абакан. Тілдің мәдени философиясы. Алматы:Айкос,
В.З. Панфилов. Гносеологические аспекты философских проблем
А.А. Потебня. Эстетика и поэтика. Москва:
Д.С. Раев. Қазақ шешендік сөз
Алматы: 2003. 309 б.
А. Байтұрсынов. Жазу тәртібі // Айқап.
А. Байтұрсынов. Емле хакында // Қазақ.
А. Байтұрсынов. Сөз талғау // Ақ
9.А, Байтұрсынов. Тіл (лүғат) әуезділігі //
10.А.Байтүрсынов. Араб әліппесін жақтаған баяндамасы //
2
Әдебиет танытқыштың әлемдік әдебиеттану ғылым контексіндегі көрінісі
Қазіргі қазақ әдебиетін оқыту әдістемесімен Ахмет еңбегінің сабақтастығы
А. Байтұрсыновтың шығармашылығы
«Өлең бунақтарының таңдамалы және талғамалы орындары (А.Байтұрсыновтың "Әдебиет танытқыш" еңбегінің "Өлең ағындары" тарауы).»
Өлең бунақтарының таңдамалы және талғамалы орындары
Қазақ тіл ғылымының атасы
Ахмет байтұрсыновтың шығармашылық ғұмырбаяны
Шәкәрім мұрасы Ә.Бөкейханов зерттеуінде
Әдебиеттік оқу әдістемесінің даму тарихын зерттеу
Әдебиет танытқыш кітабы