Диск тексеру
Парольдік қорғау механизмін жүзеге асыру
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Файлдар мен папкаларды жасыру.
Жүйелік қорғау.
Локальды қатынастан қорғау.
Компьютерді және Windows жұмыс столын тұйықтау
Компьютерді осалдыққа тексеру.
Windows XP қалыпқа келтіру жабдықтарын зерттеу.
System Restore жүйені қалыпқа келтіру жабдығы.
Жүйе қауіпсіздігін талдау және баптау үшін Windows
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Windows ОЖ өзінің алдындағы MS DOS-тан көптеген
- Белгіленген файл (файлдар тобы) немесе папка
- Жасырын атрибутты файлдар мен папкаларды көрсетуге
Осы операциялар орындалғаннан кейін жасырын файлдар мен
- Жасырын файлдар мен папкаларды көрсету ауыстырып-қосқышын
- Жасырын жүйелік файлдарды (тек тәжірибелер үшін)
Егер компьютер - желінің жұмыс станциясы болса,
Файлдар мен папкаларды жасыру.
Жүйелік администратор өзінің ерекше аты бар және
Файл қасиеттерінде
а) “Жасырын” атрибутын орнату
б) “Жасырын” атрибутын орнату (папка қасиеттері)
сурет 1.1 Файлдар мен папкалар үшін
а) Папка қасиетінде (файлдық монитор арқылы -
б)Total Commander-де (Конфигурация/Баптау/Экран)
Сурет 1.2. Жасырын атрибутты файлдар мен папкаларды
Файлды соңғы редакциялаған мерзімді, оның мазмұнын (ең
Осыдан-ақ түсінікті, файлды жаңа атпен басқа папкаға
Сурет 1.3. Жасырын файлдарды іздеу.
Жүйелік қорғау.
Желілік қатынас құрудан қорғау. Тәжірибелі қолданушы құқығы
Біріншіден, өте қажет болмаса, сәйкес деректі папкаға
Екіншіден, егер қызмет бабында папканы жалпы қол
Әдетте жүйелік администратор тәжірибелі қолданушыға (топ менеджеріне)
Келесі кезең - рұқсат беру (Рұқсат батырмасын
Терезеге қайтып оралып (сурет 1.5в), Ок батырмасын
(Толық қатынас беру жалаушасын орнату, сонымен бір
Сурет 1.4 - Папкаға желілік қатынасқа тыйым
а) б)
в)
г)
Сурет 1.5 - папкаға ұжымдық қатынас ұйымдастыру.
Сурет 1.6 - файлдық мониторды папкаға және
Рұқсат терезесінен ОК басылады да, қасиеттер терезесіне
Енді деректерді қорғау тұрғысынан тексерудің мәні бар,
Мұндағы кэштеу - папкадан файлдарды қолмен немесе
Деректерді қорғауға ерекше мән берілген жағдайда (Кэштеуге
Сурет 1.7. Файлдарды кэштеуге тыйым салу.
Локальды қатынастан қорғау.
Егер компьютерді локальды түрде бірнеше қолданушы пайдаланатын
Оның алдымен жасайтыны, қолданушыларды тіркеу жазбасын құру
Екіншісі - қауіпсіздік режимін қосу, ол үшін
Қауіпсіздік терезесінде қолданушылар тізімін басқару жоғарыда баяндалған
а) б)
Сурет 1.8 папка мен файлды локальды қаупсіздендіруді
Сурет 1.9 папка мен файлды локальды қатынас
Папкаларға локальды қатынас құрудан қорғаудың тиімді жабдығы
Әр жеке қолданушы үшін Windows Менің құжаттарым
Рұқсатсыз қатынас құрудан папкаларды толыққанды қорғау NTFS
Екі утилит те жеңіл, түсінікті интерфейске ие,
Осы утилиттер және осы секілді утилиттер интернетте
Компьютерді және Windows жұмыс столын тұйықтау
Деректерді қорғаудын жүйелік радикальды жабдықтарына (желілік және
Қолданушы өзінің жұмыс орнын тастап, ашық қалған
Экрандық «заставканы» парольдын көмегімен тұйықтауға болады. «Заставка»
Жұмыс столын тұйықтаудын Интернет–утилиттері бар: Black Screen,
Black Screen утилитінің ерекшелігі, тұйықтауды алып
WinSecure-IT және Access Lock утилиттері жұмыс столынан
Утилиттердін негізгі мүмкіншіліктері:
жүйе жұмысқа қосылған кезде жұмыс столын автоматты
оқиғалар аудитының арнайы файлына жаза отырып, барлық
тұйықтау, тұйықтауды алып тастау, дұрыс емес пароль
қауіпсіздіктің кеңейтілген опциялары, онын бірі – парольды
тұйықталған кезде компьютерді өшіру мүмкіндігі.
Бұл утилиттердің интерфейсі ақырғы қолданушыларға арналған, сондықтан
Компьютерді осалдыққа тексеру.
Компьютердің осал жерлерін іздеп тексеру үшін Microsoft
Бұл утилита орнатылған патчтар мен жаңартуларға компьютерді
Бірінші кезеңде - бұл программаны интернеттен тауып
Ол үшін Интернет–шолушыны іске қосып, Microsoft–тың
www.microsoft.com/technet/security/tools/mbsahome.asp. Осы беттен MBSASetup-EN.msi файлын іске қосу
Сур 2.1 Microsoft Baseline Security Analyzer-ді орнату
Екінші кезеңде – MS Baseline Security Analyzer
Бұл процесті бірнеше кезеңмен орындау қажет:
1. Программаны қосу үшін cәйкес жарлықты басу
2. Анықтамамен танысу үшін программа терезесінің сол
3. Компьютерді осалдыққа тексеру мақсатында сканерлеу үшін,
Сур 2.2 Microsoft baseline security analyzer программасының
Сонан соң Pick a computer to Scan
Check for Windows vulnerabilities Windows осалдығын тексеру
Check for weak password Парольдер сенімділігін тексеру
Check for IIS vulnerabilities IIS осалдығын
Check for SQL vulnerabilities SQL осалдығын
Check for security updates Қорғау модификациясын тексеру
Start Scan сілтемесі басылу керек.
Компьютерді сканерлегеннен кейін программа терезесінің оң жағында
Сур 2.3 Осалдықтың бар-жоғы туралы есеп
Қызыл крест түріндегі белгі - жүйенің көрсетілген
Сары крест – қауіпті көрсетеді
Жасыл белгі – осалдылық бойынша талартарға сәйкестігін
Әр пункт бойынша нақты есепті көру үшін
4. Есепті баспаға шығару үшін немесе буферге
Программа жұмысын аяқтауға болады.
Компьютерлік жүйенің қалыпты жұмысын бұзуға, қолданушылар
Windows XP-ді құрастырушылар жүйенің қалыпты жұмысына әсер
Windows XP Professional-да қалыпқа келтіру жабдықтары
Мәселе
Құрылғы драйверін орнатканнан кейін немесе жаңартқаннан кейін
ОЖ конфигурациясына өзгерістер енгізгеннен кейін жүйе сұраныстарға
Орнатқаннан кейін немесе оның драйверін жанартқаннан кейін
ОЖ-ні алдыңғы күйге еш ақпарат жоғалтпасан кайтару
ОЖ lastKnown Good конфигурациясын қолданғанның өзінде жүктелмейді.
Windows XP қалыпқа келтіру жабдықтарын зерттеу.
Жүктеудің косымша нұсқаларының менюі.
ОЖ-ні жүктеу мәселесін шешу үшін Windows XP-ді
Осыған байланысты әрекеттер мынадай кезеңмен орындалады:
1 кезең. Windows XP-ді LastKnownGood Configuration (соңғы
а) Жүктеудің қосымша нұсқаларының менюін қолданып Windows
Windows XP Professional қосымша жүктеу нұсқасы
кесте 2.1
Жүктеу нұсқасы Әрекеттер Қандай жағдайда қолданылмақ
Safe Mode (қауіпсіз режим) ОЖ-ні тек стандартты
Safe Mode with Networking(желілік драйверлерді жүктеуді қамтитын
Safe Mode with Command Prompt (командалық қатарды
Enable Boot logging (жүктеуді хаттамалауды ажырату)
Enable VGA Mode
(VGA режимін қосу) Жүйеде орнатылған драйвердің
LastKnownGood Configuration (соңғы сәтті конфигурациясын жүктеу) Соңғы
Debugging Mode (түзету режимі) Қосылған кабель арқылы
Boot Normally (әдеттегі жүктеу) Қосымша жүктеу нұсқалары
Reboot (қайта жүктеу) Компьютерді қайта жүктеу Компьютерді
Return to OS choices Menu (ОЖ-ні таңдауға
Сурет 2.3. Windows қосымша жүктеу нұсқаларының
б) Жоғары және төмен бағыттау пернелерінің көмегімен
Ескертпе. Егер компьютерде екі немесе бірнеше операциялық
Recovery Console (Қалыпқа келтіру консолы).
Егер қосымша жүктеу нұсқаларының бірі де туындаған
Оны қолдану үшін «Администратор» тіркеу жазбасының паролін
Ол жүйеге тіркеліп, ақауларды жою үшін ОЖ
- Қызметті қосу немесе тоқтату;
- ОЖ-ң қалыпты қосылуына кедергі жасайтын қызметтерді
- Қатты дискілерді форматтау;
- FAT немесе NTFS файлдық жүйелерін қолдайтын
- Иілгіш дискіден немесе Windows XP орнатқыш
- Басқа да административтік міндеттер.
2 кезең. Қалыпқа келтіру консольін орнатып, сіздің
- Қалыпқа келтіру консольін орнату үшін орнатқыш
- Компьютерді қайта жүктегеннен кейін ОЖ-ні таңдау
- Орнатылған ОЖ-ні (Windows) іздеу үшін
- Бастапқы күйде анықталған бойынша жүктелетін ОЖ-ні
Қалыпқа келтіру консолынан шығу үшін EXIT командасы
System Restore жүйені қалыпқа келтіру жабдығы.
Windows XP-де программалық және аппараттық бұзылулардан (ақаулардан),
System Restore механизмі негізгі жүйелік файлдармен болатын
Маңызды программалық–ақпараттық модификацияны енгізер алдында қолданушыға қалыпқа
3-кезең. Осы айтылғандарды практика жүзінде іске асыруға
1. Жүйені қалыпқа келтіру туралы Windows анықтамасымен
2. Қалыпқа келтіру нүктесін құру үшін жүйені
Жүйені қалыпқа келтіру терезесінде “Қалыпқа келтіру нүктесін
3. Компьютердің алдынғы күйін қалыпқа келтіру үшін
ЖҚК шеберінің жұмысын аяқтау үшін “OK” батырмасы
Жүйе қауіпсіздігін талдау және баптау үшін Windows
«Қауіпсіздікті талдау және баптау» жабдығы жүйе қауіпсіздігінің
Осыған байланысты жүйеде мынадай әрекеттер орындауға болады,
Тапсырма 1. «Қауіпсіздікті талдау және баптау» жабдығын
Осы міндетке байланысты әрекеттер мынадай тізбекпен орындалады:
«Қауіпсіздікті талдау және баптау» жабдығы және қауіпсіздіктің
2. “Қауіпсіздікті талдау және баптау” жабдығын орнату
3. Консоль терезесіне қауіпсіздікті талдау және баптау
ҚТжБ қосу
4. Қауіпсіздікті баптаудың жаңа дерекқорын құру үшін
Ескертпе. Қауіпсіздік шаблоны дегеніміз қауіпсіздік параметрлерін қамтитын
Setup Security.inf шаблонын ашу
5. Таңдалған шаблон негізінде компьютердің қауіпсіздік параметрлерін
Компьютер қауіпсіздігін баптау барысы
6. Компьютердің қауіпсіздік параметрлерін талдау үшін ҚТжБ
7. Компьютердің қауіпсіздік параметрлерін талдау нәтижелерінің журнал
Компьютер қызметін басқару, қызмет бұзылған жағдайда қалыпқа
Жүйеге кіру уақыты және қосымшалардағы қателер сияқты
Ортақ ресуртарды құру, оларды басқару;
Локальді немесе қашықтағы компьютерге қосылған қолданушылар
Жүйелік қызметті іске қосу және тоқтату, мысалы
Еске сақтау құрылғыларының параметрлерін орнату;
Құрылғылар конфигурациясын қарау және жаңа құрылғылар драйверлерін
қосымшалар мен қызметтерді басқару.
«Компьютерді басқару» жабдығы үш компонентті қамтиды: «Қызметтік
Тапсырма 2. «Компьютерді басқару» жабдығын орнату және
«Компьютерді басқару» жабдығын ашу үшін Консоль терезесін
Жабдықты қосу немесе жою терезесінде «Қосу» батырмасын
Жабдықты қосу терезесі
«Қосымшалар» журналында жазылған оқиғаларды қарау үшін Қызметтік
Сурет 2.4. Қосымшалар журналындағы оқиғалар туралы мәліметтерді
Таңдалған оқиға қасиеттерін қарау үшін, сол оқиғаға
Осылайша, “Қауіпсіздік”, “Жүйе”,”Локальді қолданушылар және топтар”
Журналдарды қарап болған соң, басқару консольі файлын
Желілік ресурстарды қолдану қауіпсізідігі.
Тапсырма 1. Локальді желідегі компьютер ресурстарына қатынастың
1. Локальді желідегі компьютер ресурстарына қатынастың түп
Локальдік жүйе бойынша қосу
2. Интернетке қосылысқа Брандмауэр қосу үшін, Жалауша
Ескертпе. Брандмауэр – бұл қауіпсіздік жүйесі, желі
Тапсырма 2. Сіздің компьютеріңіздің ресурстарына қашықтан қатынас
Менің компьютерім белгішесіне тышқанның оң жақ батырмасын
Желідегі берілген компьютерге орнатылған баспа құрылғысына ортақ
Егер қауіпсіздік тәуекелі белгілі болса, бірақ Шеберді
Баспа құрылғысына ортақ рұқсат беру
Осыдан кейін баспа құрылғысының қасиеттері терезесіндегі Қатынас
Дискінің қатынас құру параметрлерін, қауіпсіздігін немесе белгілі
«Қолдану» батырмасын басып, папка қасиеттеріне енгізілген өзгерістерді
Ескертпе. Компьютер ресурстарына ортақ қатынас аша отырып,
Тапсырма 3. Желілік ресурстарға қашықтан қатынасты қолдану.
Желілік дискіге немесе папкаға қосылу үшін
Егер сізге папканың дәл аты белгісіз болса,
Егер берілген желілік папкаға қосылыс үнемі жүйеге
Желілік баспа құрылғысына қосылу үшін Windows Бас
Баспа құрылғылары және факстар терезесі
«Әрі қарай» батырмасы басылады, «Баспа құрылғысына қосылу»
Компьютердің жұмыс тиімділігін көтеру үшін Windows XР
Ол үшін мынадай міндеттерді алдыға қоямыз.
Жүйе туралы мағлұмат тапсырмасын пайдаланып, компьютердің келесі
Мультимедия
Еске сақтау құрылғылары
Жүйелік драйверлер
Программалар топтары
Автоматты жүктелетін программалар
Жүйе туралы мағлұматтар программасын қосу үшін Іске
Жүйе туралы мағлұмат терезесі
Еске сақтау құрылғылары туралы мағлұматтар көру үшін
Программы туралы деректерді қарау үшін Программалық орта
“Жүйе туралы мағлұматтар” программасының терезесін жабу керек.
Windows-тың стандартты программасы Дискіні тексеруді қолданып, бүлінген
Егер қате табылса дискінің бүлінген секторларын
Жүйелік қателерді автоматты түзету;
Бүлінген секторларды тексеру және қалыпқа келтіру.
Диск тексеру
Дискіні қатеге сканерлеу процесін бастау үшін “Қосу
Дискіні тазарту стандартты программасын қолданып, С: дискісін
Программаны қосу үшін
Іске қосу→Программалар→ Стандартты→ Қызметтік→
Программаның жұмыс терезесінде С: логикалық диск таңдалады,
Дискіні дефрагментациялау стандартты прогараммасын қолданып С дискісіндегі
Дискіні дефрагментациялау үшін
Іске қосу→ Прогаммалар→ Стандартты →
Егер терезеде дискіні дефрагментациялауға ұсыныс жасалса, “Дефрагментация”
Дискті дефрагментациялау терезесі
Комиьютердегі деректерді қорғау және қалыпқа келтіру
Бұл әрекет үшін келесі тапсырмалар орындалмақ.
Деректерді архивтеу қызметтік программасын қолданып, С:\Program files\Microsoft
Архивтеу программасының кеңейтілген режимі
Тасымалдағыш ретінде D дискісін және Тemplates
Деректерді архивтеу қызметтік программасын қолданып, жүйелік файлдар
Архивтеуді “кеңейтілген” режимде қосуға болады. Ол үшін
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
А.Ю.Щеглов. Защита клмпьютерной информации от несанкционированного доступа.
В.Б.Попов. Основы информационных и телекоммуникационных технологий.М.: Фмнансы
Анин Б.Ю. Защита компьютерной информации. - СПб.:
Романец Ю.Ф., Тимофеев П.А., Шаньгин В.Ф. Защита
Соколов А.В., Шаньгин В.Ф. Защита информации в
Галицкий А.В., Рябко С.Д., Шаньгин В.Ф. Защита
Герасименко В.А., Малюк А.А. Основы защиты информации.
Петраков А.В. Основы практической защиты информации. М.:
Гавриш В. Практическое пособие по защите коммерческой
Ярочкин В.И. Информационная безопасность. Учебной пособие для
Соколов А.В., Шаньгин В.Ф. Защита информации в
Утилит дегенiмiз не?
Компьютерлік утилиттер
Компьютерлік антивирустар
Компьютерлік вирустарға түсініктеме
Өздігінен жүретін пневмоторакс
Компьтерлік вирустар және олармен күрес
Қамыр илеу жабдығын жетілдіріп, нан өндіру желісіндегі қамыр араластыру машинасын жөндеу
Вирусқа қарсы бағдарламалар
Қазандық пештерді монтаждау
Температураны автоматты бақылау