Әкімшілік жауапкершіліктен босату жағдайлары

Мазмұны
Кіріспе
1 Әкімшілік жауапкершіліктің құқықтық сипаттамасы
1.1 Әкімшілік жауапкершілік түсінігі
1.2 Әкімшілік жауапкершілік қағидалары
1.3 Әкімшілік жауапкершіліктен босату жағдайлары
2 Әкімшілік жауаптылыққа болуға тиіс тұлғалар
2.1 Жеке адамның әкімшілік жауаптылығы
2.2 Заңды тұлғалардың әкімшілік жауаптылығы
2.3 Шетелдіктердің, шетелдік заңды тұлғалардың және азаматтығы жоқ адамдардың
2.4 Кәмелетке толмағандардың әкімшілік жауаптылығы
3 Әкімшілік жауаптылықты болдырмайтын мән-жайлар
3.1 Әкімшілік жауаптылықты болдырмайтын мән-жайлардың түрлері
3.2 Әкімшілік жауаптылықтан және әкімшілік жазадан босату негіздері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер ттізімі
Кіріспе
Республикада қоғамдық тәртіпті, басқару тәртібін орнату, азаматтардың құқықтары мен
Әкімшілік жауапкершілік жасалынған әкімшілік кұқык бұзушылыққа деген мемлекеттің реакқиясы
Әкімшілік жауапкершіліктің мәні болып, әкімшілік кұқық бұзушылық жасағаны үшін
Әкімшілік жауапкершілікті Парламент, Президент, Үкімет, жергілікті мемлекеттік өкілді және
Әкімшілік жауапкершілік — азаматтар мен лауазымды адамдардың өздерінің әкімшілік
Қазақстан Республикасында 1984 жылы 24 наурызда қабылданған (1995 жылы
1 Әкімшілік жауапкершіліктің құқықтық сипаттамасы
1.1 Әкімшілік жауапкершілік түсінігі
Қоғам қашанда белгілі бір тәртіпке, заңдылыққа сүйене отырып өмір
Заңды жауапкершілік - жеке адамның, қоғамның, мемлекеттің мақсат-мүддесін қорғаудағы
Басқа заңды жауапкершіліктің түрлеріндегідей, әкімшілік жауапкершіліктің өзіне тән қағидалары
1.2 Әкімшілік жауапкершілік қағидалары
а) әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі заңмен, заңға тәуелді актілермен
б) әкімшілік құқық бұзушылық - әкімшілік жауапкершіліктің ұйтқысы болып
в) әкімшілік құқық бұзушылардың іс-әрекеттеріне негізделген арнайы заңдарға сүйеніп
г) қоғамда құқықтық тәртіп орнатудың құралы болып есептеледі;
д) құқық бұзушылармен үнемі күрес жүргізеді және іс-әрекеттері оларға
Айтылғандарға қоса әкімшілік құқықтың өзіне ғана тән қағидалары арқылы,
Қылмыстық жауапкершіліктен айырмашылығы - әкімшілік жауапкершілікті сот және басқа
Азаматтық құқықтық жауапкершілікте басты көңілге алынатын материалдық залал -
Тәртіптік жауапкершілікте құқық бұзушылық атқаратын қызметі әсер етеді, ал
Әкімшілік жауапкершілік жөнінде қалыптасқан заңдарға сүйене отырып мемлекеттің жергілікті
Ал әскер қызметкерлері мен әскерде әскери борышын өтеушілерге, ішкі
Қазақстан Республикасының аумағындағы шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ тұлғаларға
1.3 Әкімшілік жауапкершіліктен босату жағдайлары
Қажетті қорғану жағдайында, яғни жеке басын, тұрғын үйін, меншігін,
Өздерінің кәсіби немесе өзге де арнаулы даярлықтарына және қызмет
Қол сұғу сипаты мен дәрежесіне қорғанудың айқын сәйкес келмеуі,
Кұқыққа қарсы қол сұғудан туындаған үрейдің, қорқудың немесе сасқалақтап
Аса қажеттілік жағдайында, яғни осы адамның немесе өзге де
Қатер төндірген қауіптің сипаты мен дәрежесіне және қауіп жойылған,
Қоғамдық пайдалы мақсатқа жету үшін негізді тәуекел жасалған кезде
Егер тәуекелмен байланысты емес іс-әрекеттермен (әрекетсіздікпен) аталған мақсатқа қол
Өзі үшін міндетті бұйрықты немесе өкімді орындау үшін әрекет
Көрінеу заңсыз бұйрықты немесе өкімді орындау үшін қасақана әкімшілік
Әкімшілік жауапкершілікке мынадай жағдайда тартылмайды:
Жеңіл тәртіп бұзушылық деп танылса.
- арнайы орган немесе лауазымды тұлға жеңіл тәртіп
Басқа жауапкершілік түрлерімен алмастыру немесе қоғамдық ықпал ету шараларын
- сот билігіне немесе ұжымдық талдауға барлық материалдарды беруге
- әкімшілік жауапкершілікті басқа жауапкершіліктермен алмастыру әскер қызметкерлері
- жауапкершіліктің мерзімін қысқартуға болады. Мұндай жағдай құрмет
Әкімшілік жауапкершілікті жеңілдететін жағдайлар:
- мойындау;
- кінәлаушының шын көңілмен өкінуі;
- жасалған әрекеттерді қалпына келтіру және оның қаупін болдырмау;
- кәмелеттік жасқа толмағандығы;
- жүкті әйел немесе 1 жасқа дейінгі баласы бар
Дегенмен, істі зерттеп, талдаған арнайы орган заңда көрсетілмеген басқа
- бір рет әкімшілік жауапкершілікке бірнеше олқылықтар үшін жауап
- кәмелетке толмаған жас өспірімдерді құқық бұзушылыққа итермелеген не
- құқық бұзушылық топ адамдармен жасалса;
- күтпеген күрт оқиғалар үстінде жасалған болса;
- алкоголь ішімдігін қолданып жасалған жағдай болса;
- ескертулерден ешқандай қорытынды жасамаған тұлғаларға;
- бұрын қылмыс жасаған адам болса [6].
Осы себептердің бәрі іс жүзінде дәлелденіп, ресми түрде бекітілуі
Әкімшілік жауапкершіліктің заңды жауапкершіліктің ішінде алатын орны ерекше. Дегенмен,
2 Әкімшілік жауаптылыққа болуға тиіс тұлғалар
2.1 Жеке адамның әкімшілік жауаптылығы
Әкiмшiлiк жауаптылықта болуға тиiс тұлғалар:
1) ақыл-есi дұрыс, осы Кодекс бойынша белгiленген жасқа жеткен
2) заңды тұлға.
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған кезде он алты жасқа толған
Құқыққа қарсы әрекет жасаған кезде ақыл-есi кем жағдайда болған,
Лауазымды адам қызметтiк мiндеттерiн орындамауына немесе тиiсiнше орындамауына байланысты
Заңнамада белгiленген тәртiппен тiркелген және заңды тұлға құрмай дара
Луазымды адамдар, дара кәсiпкерлер, жеке нотариустар, жеке сот орындаушылары,
Тұрақты, уақытша немесе арнаулы өкiлеттiк бойынша билiк өкiлiнiң функцияларын
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық сертификатталған арнайы бақылау-өлшеу техникалық құралдарымен және
Егер көлiк құралының меншiк иесiнiң (иесiнiң) хабарламасы немесе өтiнiшi
Көлiк құралын меншiк құқығымен иеленетiн жеке тұлғалар, сондай-ақ жеке
Сертификатталған арнайы бақылау-өлшеу техникалық құралдары мен аспаптары деп құқық
Әскери қызметшiлер мен әскери жиында жүрген әскери мiндеттiлер, ҚРӘҚБК-нің
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы режимiн, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
Мерзiмдi әскери қызметiн өткерiп жүрген әскери қызметшiлерге, әскери және
Қызмет туралы тәртiптiк жарғылардың немесе арнайы ережелердiң күшi қолданылатын,
Әкiмшiлiк жаза қолдану құқығы берiлген органдар (лауазымды адамдар) осы
Тәртiп туралы жарғылардың күшi қолданылатын темiр жол, теңiз, өзен
- темiр жол көлiгiнiң қызметкерлерi;
- теңiз көлiгiнiң қызметкерлерi;
- өзен көлiгiнiң қызметкерлерi [8,с .7-9 ].
2.2 Заңды тұлғалардың әкімшілік жауаптылығы
Көзделген әрекеттi заңды тұлғаны басқару функциясын жүзеге асыратын орган
Жеке адамға немесе заңды тұлғаға қолданылатын-қолданылмайтыны көрсетiлмесе, осы нормалардың
Шағын немесе орта кәсiпкерлiк, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын
Әкiмшiлiк жаза барлық заңды тұлғаларға қатысты бiрдей дәрежеде қолданылатын
Дербес салық төлеушi болып табылатын және салық салу саласында
2.3 Шетелдіктердің, шетелдік заңды тұлғалардың және азаматтығы жоқ адамдардың
Қазақстан Республикасының аумағында әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған шетелдiктер, шетелдiк
Шетелдiк және халықаралық коммерциялық емес үкiметтiк емес бiрлестiктердiң құрылымдық
Қазақстан Республикасының континенттiк қайраңында Қазақстан Республикасының егемендiк құқықтарына қол
Шет мемлекеттердiң дипломатиялық өкiлдерi және қорғанышты пайдаланатын өзге де
2.4 Кәмелетке толмағандардың әкімшілік жауаптылығы
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасалған кезде он алты жасқа толған,
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған кәмелетке толмағандарға тәрбиелiк ықпал етудiң
Кәмелетке толмаған адамға салынатын әкiмшiлiк айыппұлдың мөлшерi осы Кодекстiң
Айыппұл кәмелетке толмаған адамда бар мүлiктiң есебiнен төленедi. Кәмелетке
Арнаулы құқықтан айыру кәмелетке толмағандарға бiр жылдан аспайтын мерзiмге
Әкiмшiлiк жазалардың басқа да түрлерi (әкiмшiлiк қамауға алуды қоспағанда),
Кәмелетке толмаған адамға әкiмшiлiк жаза қолданған кезде оның өмiр
Кәмелетке толмаған жас басқа да жеңiлдететiн және ауырлататын мән-жайлармен
Әкiмшiлiк құқық бұзушылықты бiрiншi рет жасаған кәмелетке толмаған адамды
Кәмелетке толмаған балаға тәрбиелiк ықпал етудiң мынадай шаралары тағайындалуы
1) заңды түсiндiру;
2) ата-аналарының немесе олардың орнындағы адамдардың не мамандандырылған мемлекеттiк
3) келтiрiлген зиянның есесiн толтыру мiндетiн жүктеу;
4) бос уақытын шектеу және кәмелетке толмаған баланың мiнез-құлқына
Кәмелетке толмаған балаға бiр мезгiлде тәрбиелiк ықпал етудiң бiрнеше
Кәмелетке толмаған бала осы баптың бiрiншi бөлiгiнiң 4) тармақшасында
аңды түсiндiру кәмелетке толмаған адамға оның әрекетiмен келтiрiлген зиянды
Қадағалауға беру ата-аналарға немесе олардың орнындағы адамдарға, не мамандандырылған
Келтiрiлген зиянды жөнге келтiру мiндетi кәмелетке толмаған адамның мүлiктiк
Бос уақытын шектеу және кәмелетке толмаған адамның мiнез-құлқына ерекше
Ескiру мерзiмдерiнiң кәмелетке толмағандарды әкiмшiлiк жауаптылықтан немесе әкiмшiлiк жазаны
Өзiне әкiмшiлiк құқық бұзушылық үшiн әкiмшiлiк жаза қолданылған кәмелетке
3 Әкімшілік жауаптылықты болдырмайтын мән-жайлар
3.1 Әкімшілік жауаптылықты болдырмайтын мән-жайлардың түрлері
Қажеттi қорғану жағдайында, яғни жеке басын, тұрғын үйiн, меншiгiн,
Өздерiнiң кәсiби немесе өзге де арнаулы даярлықтарына және қызмет
Қол сұғу сипаты мен дәрежесiне қорғанудың айқын сәйкес келмеуi,
Құқыққа қарсы қол сұғудан туындаған үрейдiң, қорқудың немесе сасқалақтап
Құқыққа қарсы қол сұғушылық жасаған адамды ұстау кезiнде, бұл
Адамға қажеттiлiктен асып, шектен тыс, жағдайдан туындамаған айқын зиян
Қол сұғушылықты жасаған адамды ұстау құқығына оған арнаулы уәкiлеттiгi
Аса қажеттiлiк жағдайында, яғни осы адамның немесе өзге де
Қатер төндiрген қауiптiң сипаты мен дәрежесiне және қауiп жойылған,
Қоғамдық пайдалы мақсатқа жету үшiн негiздi тәуекел жасалған кезде
Егер тәуекелмен байланысты емес iс-әрекеттермен (әрекетсiздiкпен) аталған мақсатқа қол
Егер тәуекел адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiрумен, экологиялық
Егер мәжбүрлеу салдарынан адам өз iс-әрекеттерiн (әрекетсiздiгiн) басқара алмаса,
Санаға әсер етiп мәжбүрлеу нәтижесiнде, сондай-ақ күштеп мәжбүрлеу нәтижесiнде,
Өзi үшiн мiндеттi бұйрықты немесе өкiмдi орындау үшiн әрекет
Көрiнеу заңсыз бұйрықты немесе өкiмдi орындау үшiн қасақана әкiмшiлiк
3.2 Әкімшілік жауаптылықтан және әкімшілік жазадан босату негіздері
Әкiмшiлiк құқық бұзушылықты бiрiншi рет жасаған адамды, егер бұл
Әкiмшiлiк құқық бұзушылықпен келтiрiлген зиян елеусiз болған жағдайда судья,
Әкiмшiлiк құқық бұзушылықтың елеусiздiгi - бұл басқа мән-жайлармен қатар
Адам әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасалған күннен бастап екi ай
Жеке тұлға әкiмшiлiк сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық, сондай-ақ салық
Созылып кеткен әкiмшiлiк құқық бұзушылық кезiнде, сондай-ақ қоғамның және
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық қылмыстың жасалуына септiгiн тигiзген және бұл
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық үшiн әкiмшiлiк жаза қолдану мерзiмiнiң барысы
.
Бұл мерзiмдердi есептеу әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қозғауға
Құқық бұзушының iс-әрекетiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық белгiлерi болған кезде
Аталған мерзiмдер аяқталғанға дейiн адам жаңадан әкiмшiлiк құқық бұзушылық
Судьяның немесе уәкiлеттi органның әкiмшiлiк iс жүргiзудi тоқтату туралы
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған адам әкiмшiлiк жауаптылықтан немесе қолданылған
Рақымшылық жасау туралы актiнi Қазақстан Республикасының Парламентi жеке белгiлi
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық белгiлерi бар әрекет жасаған адам жағдайдың
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер жәбiрленушiнiң өтiнiшi бойынша ғана
Бiтiмгершiлiкке келу жәбiрленушi мен әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған адам
Қорытынды
Қоғам қашанда белгілі бір тәртіпке, заңдылыққа сүйене отырып өмір
Заңды жауапкершілік - жеке адамның, қоғамның, мемлекеттің мақсат-мүддесін қорғаудағы
Әкімшілік жауапкершілік қағидалары:
а) әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі заңмен, заңға тәуелді актілермен
б) әкімшілік құқық бұзушылық - әкімшілік жауапкершіліктің ұйтқысы болып
в) әкімшілік құқық бұзушылардың іс-әрекеттеріне негізделген арнайы заңдарға сүйеніп
г) қоғамда құқықтық тәртіп орнатудың құралы болып есептеледі;
д) құқық бұзушылармен үнемі күрес жүргізеді және іс-әрекеттері оларға
Айтылғандарға қоса әкімшілік құқықтың өзіне ғана тән қағидалары арқылы,
1) Қылмыстық жауапкершіліктен айырмашылығы - әкімшілік жауапкершілікті сот және
2) Азаматтық құқықтық жауапкершілікте басты көңілге алынатын материалдық залал
3) Тәртіптік жауапкершілікте құқық бұзушылық атқаратын қызметі әсер етеді,
Әкімшілік жауапкершілік жөнінде қалыптасқан заңдарға сүйене отырып мемлекеттің жергілікті
Ал әскер қызметкерлері мен әскерде әскери борышын өтеушілерге, ішкі
Қазақстан Республикасының аумағындағы шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ тұлғаларға
Еңбекті тәртіпті бұзғаны үшін, кінәлі тұлға тәртіптік жауапкершілікке тартылады.
Әкімшілік жауапкершіліктің негізі болып табылады. Әкімшілік құқықтық бұзу ережелері:
1) Құқыққа қарсылық, құқықтық норманы бұзады
2) Кінәлілік, кінәлі адам өзінің құқыққа қарсы іс-әрекеті
3) Жазалаушылық, яғни, әкімшілік жазасы көрсетілген іс-қимыл
Кәмілетке жасы толмағандар болып әкімшілік құқық жазалау уақытында, әкімшілік
Келтірілген залалды өз еркімен төйлеу. Әкімшілік құқық бұзушылықты алғаш
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Әкімшілік құқық. Жоғары оқу орындарына арналған. Е. Баянов.
2 Әкімшілік құқық пәні бойынша дәрістер Астана «Данекер» 2005
3 ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық Кодексі. 14 қантар 2001
4 Административное право РК. Учебное пособие (общая
5 Административное право. Академический курс. А.А. Таранов. Алматы «Жеті
6 Административное право РК Часть общая: Учебник. А.А. Таранов.
7 Административное право РК Часть особенная: Учебник. А.А. Таранов.
8 Бекетов О.И. Актуальные проблемы административного права // Государство
9 Бахрах Д. Н. Административное право. Москва .Бек. 1993
10Васильев А.М. Правовые категории. Методологические аспекты разработки системы категории
11 Драго Р. Административное право. Москва. Прогресс. 2005 г.
12 Учебник. Административное право Республики Казахстан. Алматы. «Жеті
13 Братусь С.К. Юридическая ответственность и законность. Москва. 2004
14 Шергин А.П. Проблемы административного права.
3

Ұқсас жұмыстар

Қылмыстық жауапкершіліктен босату

Қылмыстық құқықтағы соттылық ұғымы және оның өзекті мәселелері

Әкімшілік жазаларды қолдану ережелері

Еңбек туралы заңдарды бұзу үшін қылмыстық жауаптылық мәселелері

Әкімшілік жауапкершіліктің түсінігі

«КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫҢ ҚЫЛМЫСТЫЛЫҒЫ»

Әкімшілік жауапкершіліктен босату

Әкімшілік құқық -құқықтық нормалардың күрделі жүйесі

Азаматтық - құқықтық жауапкершіліктің негіздері