Мәліметтер базасының кестесін құру
« Қолданбалы информатика» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Компьютер құрушылар»
Мазмұны
Кіріспе 6
1.Есептің қойылымы 7
2. Есептің алгоритмі 7
3.Теориялық бөлімі 7-8
3.1 DELPHI ортасында жұмыс 8-9
3.3 Мәліметтер базасының кестесін құру 9-13
3.4 Программаның баяндалуы 14
3.5 Негізгі программаның логикалық құрылымы 16-20
Қорытынды 21
Қолданылған әдебиеттер 22
Қосымша 23-26
КІРІСПЕ
Мәліметтер базасы деп деректердің электрондық сақтаушысын айтады. Оларға
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды,
Көпқолданбалы МББЖ ақпараттық жүйе құруға мүмкіндік береді. Көпқолданбалы
InterBase және т.б жатады.
DELPHI-ді кәдімгі МББЖ деп айтуға, оның өзінің кестелік
Аппараттық қамтама. МББЖ мен жұмыс істеу үшін кейбір
Бағдарламалық қамтама. Бұл компонент МББЖ-ң өзінің бағдарламалық қамтамасын
МӘЛІМЕТТЕР. МББЖ ортасының ең маңызды компонеттернің бірі –
Біздің практикалық жұмыс “ Компьютер құрушылар жұмысын автоматтандыр”.
1. Есептің қойылымы.
Бұл курстық жұмыстың мақсаты−деректер базасын құру және онымен
2 ЕСЕПТІҢ АЛГОРИТМІ
«Компьтер құрушылар жүйесін құру» тақырыбын ашатын «аты», «бағасы»
Таңдалған объектілерге сәйкес мәліметтер жинау;
Объектілерді зерттеп, атрибуттарын анықтау;
Администратор рөлінде болып, барлық ақпараттарды құрастырамыз және жүктейміз.
Мәліметтер базасымен жұмыс істеуді ыңғайлы ету үшін,формалар және
Мәліметтер базасымен тез әрі эффективті жұмыс істеу үшін,
Delphi ортасында зерттелген объектілер бойынша мәлімметтер базасын
1 Теориялық бөлім
1.1 SULPAC компаниясы
SULPAC компаниясы 1991 жылы құрылған. Компанияның сол
1996 жылы SULPAC табысты жұмыс жасау үшін жұмысшыларға
SULPAC компанияның бірінші бөлімі Қырғызтан қаласында ашылды. Сол
1997 жылы SULPAC жаңа сауда базасын (30000 кв.м.)
SULPAC компаниясында клиент тілегімен коипьютер құрылғысын алған үшін
Қызмет спектрлерін кењейту үшін клиенттерге несиеге және
1.2 DELPHI ортасында жұмыс
Мәліметтер базасын ұйымдастыру
Мәліметтер базасы кейбір қолданбалы ақпараттық жүйеде қолданылатын деректерді
иерархиялық
желілік
реляциялық
объекті-бағытталған
Иерархиялық модельде деректер ағаштәріздес (иерархиялық) құрылым түрінде беріледі.
Желілік модельде деректер ерікті граф түрінде ұйымдастырылады. Желілік
Объекті-бағытталған модельде мәліметтер базасының жазбасы объект түрінде беріледі.
BDE Administrator
DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE ( Borland
Жергілікті деректер базасы және онымен жұмыс істейтін қолданба
1.2.1- сурет. Дербес сәулет
Деректер базасымен жұмыс, ережеге сай, бірқолданушылық режимде жұмыс
STANDART типті драйверлерді тек Paradox, dBASE, FoxPro кестелері
Жергілікті деректер базасына қатынау үшін BDE деректер
Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта тұрады.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін
өріс сипаты
кілт
индекс
өрістің мәтініне шек қою
кестелер арсындағы біртұтастықты сақтау
парлольдер
кіреді. Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі.
Ал енді мәліметтер базасымен жұмыс жасамас бұрын, біз
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
1.2.2-сурет
ОК-ді басып, біз осы форматты аламыз. Экранда келесідей
1.2.3-сурет. Кестенің құрылымын құру суреті
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес
Кестенің қасиетін беру
Validity Checks – бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын
1.2.1 – кесте Validity Checks қасиеттері.
Required Field
Бұл индекаторда әрбір жазбада керекті жолдар белгілену керек.
Minimum Мәннің минимумы. Бұл қасиет сандық өріске берілу
Maximum Мәннің максимумы. Бұл қасиет сандық өріске берілу
Default Бұл қасиетті сандық және логикалық өрістерге, ал
Picture Енгізілетін мәннің түрін корсетуге болады. Мысалы, телефон
Assist Бұл батырма Picture түрін құруға көмектесетін диалогтық
Table Lookup – бұл бөлім берлген кестенің өрісін
Secondary Index – бұл бөлім ары қарай жұмыс
Жаңа индекс құру үшін Define – анықтау батырмасын
Index Options радиобатырма панелі келесідей қасиеттерді құруға мүмкіндік
1.2.2 – кесте Index Options радиобатырма панелі
Unique Бұл опция екінші индекс болатын өрісті болдырмайды,
Descending Бұл опция кестені кему бойынша реттейді.
Case Sensitive Бұл опция енгізілген символдардың регистріне назар
Maintained Егер бұл опция тұрса, онда кестеде өзгерістерден
Referential Integrity – бұл бөлім әртүрлі кестелердің арасында
Update rule – радиобатырмалар тобы егер бас кестеде
Strict Referential индекаторын орнатқанда Paradox – тың алғашқы
Барлық операциялар біткеннен кейін құрылған сілтеме атын беру
Password Security бөлімі Paradox – та құрылған кестелерге
Current Password (ағымдағы пароль) терезесінде сіз парольді көрсетесіз
1.2.3 - кесте Table Rights радиобатырмалар
All Барлық операциялар қабылданады, кестені өшіру, құрылымын өзгерту,
Insert & Delete Кестедегі жазбаларға барлық операциялар қолданылады
Data Entry Мәліметтерді редактерлеуге және жазбаларды қоюға болады,
Update Кестені көруге және кілті жоқ өрістерді өзгертуге
Read Only Тек кестені көруге болады.
Table Language – бұл бөлім BDE Administrator арқылы
Dependent Tables – бұл бөлім Referential Integrity сілтемелі
Барлық керекті құрылымдық мәліметтер кестеге енгізілгеннен кейін Save
Paradox форматының кестелері
Delphi – дің өзіндік кестелік форматы жоқ, бірақ
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік :
деректердің тұтастығын
әртүрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті
енгізілген деректерді тексеруді
кестенің парольдық қорғанысын
қамтамасыз етеді .
Кесте 1.2.4 – кесте Paradox7 кестесінің өрістік
Тип
Alpha
Number
Money
Short
Longinteger I
BCD
Date
Time
Timestampt @
Memo
Formatted
қатар құрамында форматталған текст болады.
Graphic
OLE
Logical
Autoincrement +
Binary
Bytes
Ескерту:
Database Desktop программалық ортасында жұмыс істегенде Graphic,
Paradox кестесінде өріс аты әріптен басталып, әріптер мен
Paradox кестесінің кемшілігі болып, кестелік деректерді сақтайтын типтік
Paradox кестесінің файлдарының келесі кеңейтінділері бар :
DB – деректі кесте
MB – BLOB-деректер
PX – негізгі индекс
XG* және YG* – екінші индекстер
VAL – деректердің және сілтемелік тұтастықты тексеретін параметрлер
TV және FAM – Database Desktop программасында кестені
2 Программаның баяндалуы
Delphi ортасы – бағдарламаушының жоғары әрі тиімді жұмысын
Delphi-дің бірінші нұсқасы 1994 жылы жарыққа шығып, кейінгі
Delphi-дің негізгі ерекшелігі – онда қосымша құруда компоненттік
Delphi-де программа дайындау, программа мәзірін құру, анимация, мультимедиа
Әртүрлі бағыттағы аяқталған қосымшаларды Windows үшін құру;
Кез келген тілде кез келген қосымшалар үшін профессионалды
Бағдарламалаудың басқа түрлерінде қолдануға болатын функция, форма, компоненттердің
Кез келген типтегі жергілікті және жойылған мәліметтер
Кестелері, графиктері бар күрделі есеп берулерді құру және
Қосымшалардан Windows арқылы жұмыс істеуге болатын өз қосымшалары
Windows- тың барлық талаптарын және спецификасын ескеретін
Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты. Бірақ, мұнда
Delphi программалау ортасы
Дельфи программалау ортасы
1. Delphi 7-нің негізгі терезесі.
2. Форма (Form1).
3. Объект инспекторы терезесі (Object
4. Модуль терезесі (программалық код терезесі).
5. Негізгі мәзір.
6. Аспаптар панелі.
7. Компоненттер палитрасы.
2.1 Жалпы мағлұматтар
Қарастырылып отырған мәліметтер базасы Delphi 7 ортасында құрылды.
2.2 Функционалдық тағайындалуы
Мәліметтер базасының көмегімен қолданушы мәліметтерге қатынаудың жолын қысқартады.
2.4 Негізгі программаның логикалық құрылымның баяндалуы
1) Unit 1
1) unit-ке Unit1 деген ат беріледі
2) интерфейсін құру
3) модульдерді баяндау
4) типін беру
5) бірінші форманы ашу
6) Компоненттер қою
7)Менюларды қою
8) Процедуралар баяндамасы
9) декларациясы
10) айнымалылар бөлімі
11) Form1 құру және unit термен байланыс
12) Form3-ға ашу процедурасы
13) Form4-ға ашу процедурасы
14) Form5-ға ашу процедурасы
15) Form6-ға ашу процедурасы
16) Form7-ға ашу процедурасы
17) Form8-ға ашу процедурасы
18) Form 9-ға ашу процедурасы
19) Form 10-ға ашу процедурасы
20) Form 11-ге ашу процедурасы
21) Delphi ортасынан шығу командасы
22) соңы
23) компьютер құрышу проектісін ашатын батырманың командасы
2) Unit2
1) Unit2 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) Дикларациялар
6) айнымалылар бөлімі
7) Модуль куру
8) соңы
3) Unit3
1) Unit3 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) Типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Диклорациялар
7) Айнымалыларды анықтау
8) Form3 құру
9) «Добавить» батырмасын кою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою кою
13) соңы
4) Unit4
1) Unit4 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Дикларациялар
7) Айнымалылар бөлімі
8) Form4 құру және unit термен байланыс
9) «Добавить» батырмасын қою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою
13) соңы
5) Unit5
1) Unit5 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Дикларациялар
7) айнымалылар бөлімі
8) Форма5 құру Unit-термен байланыс
9) «Добавить» батырмасын кою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою
13) соңы
6) Unit6
1) Unit6 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) Дикларациялар
6) айнымалылар бөлімі
7) Форма6 құру Unit-термен байланыс
8) соңы
2.5 Қосымшак компьтер құрушылар программасының логикалық құрылымның
1) Unit 1
1) unit-ке Unit1 деген ат беріледі
2) интерфейсін құру
3) модульдерді баяндау
4) типін беру
5) бірінші форманы ашу
6) Компоненттер қою
7)Менюларды қою
8) Процедуралар баяндамасы
9) декларациясы
10) айнымалылар бөлімі
11) Form1 құру және unit термен байланыс
12) Form3-ға ашу процедурасы
13) Form4-ға ашу процедурасы
14) Form5-ға ашу процедурасы
15) Form6-ға ашу процедурасы
16) Delphi ортасынан шығу командасы
17) соңы
2) Unit2
1) Unit2 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) Дикларациялар
6) айнымалылар бөлімі
7) Модуль куру
8) соңы
3) Unit3
1) Unit3 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) Типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Диклорациялар
7) Айнымалыларды анықтау
8) Form3 құру
9) «Добавить» батырмасын кою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою кою
13) соңы
4) Unit4
1) Unit4 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Дикларациялар
7) Айнымалылар бөлімі
8) Form4 құру және unit термен байланыс
9) «Добавить» батырмасын қою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою
13) соңы
5) Unit5
1) Unit5 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) процедураларды баяндау
6) Дикларациялар
7) айнымалылар бөлімі
8) Форма5 құру Unit-термен байланыс
9) «Добавить» батырмасын кою
10) «Редактировать» батырмасын кою
11) «Сохранить» батырмасын кою
12) «Удалить» батырмасын кою
13) соңы
6) Unit6
1) Unit6 атын беру
2) интерфейсін құру
3) модульдерді таңдау
4) типтерін беру
5) Дикларациялар
6) айнымалылар бөлімі
7) Форма6 құру Unit-термен байланыс
8) соңы
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл жұмысты белгілі бір компанияда қолдануға болады, яғни
Жұмыс жасау барысында Оспанов.Е.У SULPAC компаниясы жайлы мәлімет
Және де жұмыс барысында Оспанов.Е.У ұйымдастырылған мәліметтер базасын
Сонымен қатар, Оспанов.Е.У ұйымдастырылған мәліметтер базасын және жасалған
Қорыта келегенде, мен осы курстық жұмысымды орындау барысында
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
В.Гофман, А.Хомоненко Работа с базами данных в
А.М. Епанешников , В.А. Епанешников DELPHI база данных
А.Я. Архангельский Програмирование в Delphi 7. Издательство «Бином»,
Электронный учебник по Delphi 6.
“rambler.ru” және “google.ru” сайттары.
Қосымша материалдар
1 unit Unit11;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, StdCtrls, Buttons;
type
TForm11 = class(TForm)
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label3: TLabel;
Label4: TLabel;
Label5: TLabel;
Label6: TLabel;
Label7: TLabel;
Label8: TLabel;
Label10: TLabel;
Label11: TLabel;
BitBtn1: TBitBtn;
Label9: TLabel;
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form11: TForm11;
implementation
{$R *.dfm}
end.
unit Unit12;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, StdCtrls;
type
TForm12 = class(TForm)
Memo1: TMemo;
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form12: TForm12;
implementation
{$R *.dfm}
end.
unit Unit13;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, DB, DBTables, StdCtrls, Buttons, Grids, DBGrids, ExtCtrls,
DBCtrls, Mask;
type
TForm13 = class(TForm)
Table1: TTable;
DataSource1: TDataSource;
Panel1: TPanel;
BitBtn1: TBitBtn;
Panel2: TPanel;
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label3: TLabel;
Label4: TLabel;
Label5: TLabel;
DBEdit1: TDBEdit;
DBEdit2: TDBEdit;
DBEdit3: TDBEdit;
DBEdit4: TDBEdit;
DBEdit5: TDBEdit;
DBNavigator1: TDBNavigator;
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form13: TForm13;
implementation
{$R *.dfm}
end.
unit Unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs,Unit2, Menus;
type
TForm1 = class(TForm)
MainMenu1: TMainMenu;
N1: TMenuItem;
N2: TMenuItem;
N3: TMenuItem;
N4: TMenuItem;
N5: TMenuItem;
N6: TMenuItem;
N7: TMenuItem;
N8: TMenuItem;
Meloman1: TMenuItem;
Greendog1: TMenuItem;
Grammafon1: TMenuItem;
ReportMeloman1: TMenuItem;
N9: TMenuItem;
N10: TMenuItem;
N11: TMenuItem;
N12: TMenuItem;
procedure N6Click(Sender: TObject);
procedure N7Click(Sender: TObject);
procedure N8Click(Sender: TObject);
procedure Meloman1Click(Sender: TObject);
procedure Greendog1Click(Sender: TObject);
procedure Grammafon1Click(Sender: TObject);
procedure ReportMeloman1Click(Sender: TObject);
procedure N11Click(Sender: TObject);
procedure N5Click(Sender: TObject);
procedure N9Click(Sender: TObject);
procedure N10Click(Sender: TObject);
procedure N12Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
implementation
uses Unit3, Unit4, Unit5, Unit6, Unit7, Unit8, Unit9,
{$R *.dfm}
procedure TForm1.N6Click (Sender: T Object);
begin
Form1.Visible:=True;
Form3.Show;
end;
procedure TForm1.N7Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form4.Show;
end;
procedure TForm1.N8Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form5.Show;
end;
procedure TForm1.Meloman1Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form6.Show;
end;
procedure TForm1.Greendog1Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form7.Show;
end;
procedure TForm1.Grammafon1Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form8.Show;
end;
procedure TForm1.ReportMeloman1Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Visible:=True;
Form9.Show;
end;
procedure TForm1.N11Click(Sender: TObject);
begin
form10.Show;
end.
5
BDE
қолданба
Деректер базасы
Мәліметтер базасының кестесін құру
Мәлiметтер енгiзу әдiсi арқылы кесте құру. Кестеаралық байланыстарды құру
Мәліметтер базасының схемасын құру
Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі
Сабақ кестесі жүйесінің бағдарламалық пакетін құру
«Ресторан мәзірі» деректер базасында жобалау
MS Access анықтамалық жүйесi
Mіcrosoft Access-те деректер базасын құру және жұмыс жасаудың басты принциптері
АТС жұмысын жеңілдету үшін автоматтандырылған басқару жүйелерін пайдалану
Жалпы білім беретін колледждердің информатика пәнін оқытуда,объектілік бағдарланған программалау негіздерін қарастырып,ішкі программалармен жұмыс істеу