Мүлік жалдау
Тақырыбы: Жылжымайтын мүлік нарығының
жалпы моделі
ЖОСПАР
Кіріспе
Жылжымайтын мүлік нарығының негізгі элементтері:
Жылжымайтын мүлік нарығы туралы түсініктеме
Жылжымайтын мүлік нарығының түрлері
Жылжымайтын мүлік нарығының субъектілері
Жылжымайтын мүлік нарығының функциялары
Жылжымайтын мүлік нарығында жасаланатын мәмілелер:
Сатып алу – сату
Айырбас
Сыйға тарту
Рента және өмір бойы асырауда ұстау
а) тұрақты рента
б) ғұмырлық рента
Мүлік жалдау
Лизинг
Үйлер мен ғимараттарды жалдау
Мүлікті тегін пайдалану
Тұрғын үй саласындағы жылжымайтын мүлікпен операциялар:
Жекешелендіру
Тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді және тұрғын жайларды
Мемлекеттік мүлікті сату
Тұрғын үйді жалдау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Бұл курстық жұмыста жылжымайтын мүлікке, жылжымайтын мүлік нарығына
Бірінші бөлімде жылжымайтын мүлік нарығының негізгі элементтерін қарастырдым:
Келесі бөлімдерде жылжымайтын мүлік нарығындағы істеленетін мәмілелер, тұрғын
Жылжымайтын мүліктің маңызды ерекшелігі әртүрлі тұлғалар үшін әртүрлі
Жылжымайтын мүліктің экономикалық ресурс ретінде екіжақтылығы оны
Осыған байланысты жылжымайтын мүлік нарығының алдында келесі сұрақтар
Тиімді қызмет етуі үшін кәсіпорынға қандай жылжымайтын мүлікті
Жылжымайтын мүлік қай жерде орналасу керек?
Жылжымайтын мүлікті пайдаланудың құқықтық мәртебесі қандай болуы керек?
Жылжымайтын мүлікті басқару қалай ұйымдасуы керек, т.б.
Қазір біздің республикамыздың экономикасы жылжымайтын мүлік нарығына, оның
Экономикада мемлекеттің экономиканың қалыптасу және даму көрсеткіші капиталды
Курстық жұмысымның тақырыбы өте актуалды, сонымен қатар оның
Жылжымайтын мүлік нарығының негізгі элементтері
Жылжымайтын мүлік нарығы бір бірінен баға деңгейімен, тәуекелділік
Жылжымайтын мүлік нарығы кезкелген ұлттық экономиканың маңызды құрамды
Жылжымайтын мүлік нарығынсыз жалпы нарық бола алмайды, өйткені
Жылжымайтын мүлікті сату жөніндегі отандық тәжірибені ескере отырып,
Жылжымайтын мүлік нарығы – бұл өзіндік сипатталары бар
Жылжымайтын мүлік нарығы – бұл шектелген ресурстардың, сатып
Жылжымайтын мүлік нарығында оның екі құрамдасы ерекшеленеді: алғашқы
Алғашқы – жылжымайтын мүлік нарыққа бірінші рет кіргендегі
Екінші нарықта Жылжымайтын мүлік бұрын қолдануда болған және
Алғашқы нарықтағы ұсынылатын жылжымайтын мүліктің саны жаңа құрылысқа
Жылжымайтын мүлік нарығының сегментациясы – бұл бірыңғай сатып
тұрғын үйлер нарығы
тұрғын емес жай нарығы
жер учаскілер нарығы.
Тұрғын үйлер нарығы. Тұрғын үйлердің тегін жекешелендіруі қысқа
Тұрғын емес жай нарығы кәсіпорындарды жекешелендіру есебінен құрылды.
Жылжымайтын мүлік нарығы мәміле қатысушыларының қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне
географиялық фактор бойынша: әр аумақ пен аудан жеке
қолдануы бойынша: тұрғын үйлер нарығы, тұрғын емес жай
құны бойынша:
қымбат жылжымайтын мүлік нарығы
салыстырмалы қымбат емес жылжымайтын мүлік нарығы
4. инвестициялық ынталандыру бойынша:
жылжымайтын мүлікке табыс әкелетін нарық
құнның өсу потенциалы бар нарық
салықтық жасырушылық нарығы.
5. меншік құқықтың түрлері бойынша:
меншік құқықтары шектелмеген
сервитут
жер қойнауына құқық
арендаға құқық
кондоминиумде қатысуға құқық
шаруашылықты жүргізу құқығы
жедел басқару құқығы
өмір бойы иелену құқығы
тағы басқа.
Жылжымайтын мүлік нарығының келесі субъектілерін айырылады. Бұл ең
Жылжымайтын мүліктің сатушылар ішінде құрылыс ұйымдары маңызды орын
Жылжымайтын мүлік объектілерін сатуды қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік
Жылжымайтын мүлік нарығы келесі функцияларды атқарады:
Ақпараттық, яғни нарықтық жағдайларда адамдарға қажет кезкелген ақпартты
Делдалдық. Дамыған еңбек бөлінісі жағдайында экономикалық жекелеген өндірушілер
Тиімді шаруашылықты, адамдар мен қоғаммен шектеулі ресурстарды тиімді
Үлестіру мен ауытыру функциясы.
Пропорционалдық функциясы. Нарық өндіру мен тұтыну арасындағы сәйкестікті
Сауықтыру функциясы. Бәсекелестік күрестің механизмі арқылы нарықтың бәсеке
Жылжымайтын мүлік нарығында жасаланатын мәмілелер
Азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен міндеттерін
Мәмілелер біржақты және екі немесе көпжақты (шарттар) болуы
Мәмілелер ауызша және жазбаша нысанда жасалады (жай немесе
Мынадай мәмілелер:
Егер мәмілелердің жекелеген түрлері үшін заңдарда өзгеше арнайы
Мәмілелерді жасау кезінің өзіне орындалатындарынан басқа, жүз есептік
Заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген өзге де реттерде
Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімімен белгіленген реттерде жазбаша
Заң актілеріне сәйкес мемлекеттік немесе өзге де тіркелуге
Сатып алу- сату
Сатып алу-сату шарты бойынша бір тарап мүлікті екінші
егер шартта мүлікті жеткізіп беру бойынша сатушының міндеті
егер мүлікті сол мүлік орналасқан жерде сатып алушыға
Тауар шартта көзделген мерзімде тиісті жерде беруге дайын
Осы мүліктің ережелеріне сәйкес мүлікті ауыстыруды талап етуге
Кәсіпорынды сату шарты бойынша сатушы тұтас алғанда кәсіпорынды
Айырбас
Айырбас шарты бойынша тараптардың әрқайсысы шаруашылық жүргізуді, оралымды
Сыйға тарту
Сыйға тарту шарты бойынша бір тарап (сыйға тартушы)
заңды тұлға сый беруші болған және сыйдың құны
шартта алдағы уақытта сыйға тартуға уәде етілген жағдайларда
Ауызша жасалған сыйға тарту шарты осы тармақта көзделген
Құны заң актілерінде белгіленген он айлық есептік көрсеткіш
жас балалар мен іс-әрекетке қабілетсіз деп танылған азаматтардың
емдеу, тәрбиелеу мекемелерінің, әлеуметтік қорғау мекемелерінің және сол
мемлекеттік қызметшілерге олардың лауазымдық жағдайына байланысты немесе олардың
Егер сый алушы сыйға тарутшының өміріне, оның отбасы
Жалпы пайдалану мақсатында затты немесе құқықты сыйға тарту
Рента және өмір бойы асырауда ұстау
Рента шарты бойынша бір тарап (рента алушы) екінші
Рента жер учаскесіне, сондай-ақ оны төлейтін етіп берілген
Жер учаскесі немесе басқа да қозғалмайтын мүлік құқығы
Тұрақты рента
Тек қана азаматтармен коммерциялық емес ұйымдар, егер бұл
Түрақты рента шартта белгіленген мөлшерде ақшалай төленеді.
Шартта рентаны төлеу рентаның ақшалай сомасының құнына сәйкес
Егер шартта өзгеше көзделмесе, төленетін рентаның мөлшері заң
Егер шартта өзгеше көзделмесе, тұрақты рента әрбір күнтізбелік
Тұрақты рента төлеуші рентаны сатып алу жолымен оны
Рента алушы:
Егер шартта өзгеше белгіленбесе, рента төлеушң оның төленуін
Рента төлеуші рентаның төленуін қамтамасыз ету жөніндегі өз
Рента төлеуші төлемге қабілетсіз деп танылған не оның
Рента төлемі ретінде қозғалмайтын мүлік жалпы меншікке түскен
Шартта көзделген басқа да жағдайларда төлеушінің рентаны сатып
Тұрақты рентаны сатып алу шартта белгіленген баға бойынша
Ғұмырлық рента
Рента төлемі ретінде мүлік берген азаматтың өмірі кезеңіне
Ғұмырлық рента шартта рента алушыға оның өмір сүруі
Өмір бойы асырауда ұстау
өмір бойы асырауда ұстау шарты бойынша рента алушы
Рента төлеушінің асырауда ұстауға беру жөніндегі міндетіне тұрғын
Мүлік жалдау (аренда)
Мүлік жалдау шарты бойынша жалға беруші жалға алушыға
Мүлік жалдауға кәсіпорындар мен басқа да мүліктік кешендер,
Мүлік жалдау шартында жалға алушыға мүлікті жалдау объектісі
Мүлікті жалға беру құқығы оның меншік иесіне тиесілі.
Бір жылдан астам мерзімге жасалған, ал егер тараптардың
Мүлік жалдау шарты шартта белгіленген мерзімге жасалады. Егер
Жалға алынған мүлікті пайдалану үшін төлемді, егер заң
Төлем барлық жалданылған мүлік үшін тұтас немесе оның
Мерзімдік немесе біржолғы енгізілетін төлемдердің тұрлаулы сомасында белгіленген;
Жалданылған мүлікті, өнімді, жемістерді немесе кірістерді пайдалану нәтижесінде
Жалға алушының белгілі бір қызмет көрсетулері;
Жалға алушының шартта келісілген затты жалға берушінің меншігіне
Жалға алушыға жалданылған мүлікті жақсарту жөнінде шартта келісілген
Тараптардың біреуінің талап етуі бойынша мүлікті жалға алу
Жалға берушінің талабы бойынша мынадай жағдайларда:
Егер жалға алушы мүлікті шарт талаптарын немесе мүліктің
Егер жалға алушы қасақана немесе абайсызда мүлікті елеулі
Егер жалға алушы мүлікті пайдаланғаны үшін шартта белгіленген
Егер жалға алушы жалға алу шартында белгіленген мерзімде
Жалға алушының талап етуімен шарт мынадай жағдайларда:
Жалға беруші мүлікті жалға алушыға пайдалануға бермеген не
Жалға беруші өзіне жүктелген мүлікті күрделі жөндеу міндетін
Жалға алушыға берілген мүлікте оны пайдалануға кедергі келтіретін
Егер мүлік жалға алушы жауап бермейтін мән-жайларға байланысты
Лизинг
Лизинг шарты бойынша лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен
Үйлер, ғимараттар, машиналар, жабдықтар, құрал-саймандар, көлік құралдары, жер
Лизинг шартында мынадай талаптар болуға тиіс:
Мүлікті сатушының атауы;
Лизинг алушыға мүлікті берудің талаптары мен мерзімі;
Төлемдердің мөлшері мен мерзімділігі;
Шарт мерзімі;
Егер шартта лизинг алушының меншігіне мүліктің көшуі көзделсе,
Лизинг шартына сәйкес төленуге тиісті мерзімділік төлемдері мүліктің
Үйлер мен ғимараттарды жалдау
Үйді немесе ғимаратты жалдау шарты бойынша жалға беруші
Үйді немесе ғимаратты жалдаушарты тараптар қол қойған бірыңғай
Үйді немесе ғимаратты жалдаушартында жалдау ақысының мөлшері көзделуге
Үйді немесе ғимаратты жалдау ақысы шартта үй (ғимарат)
Мүлікті тегін пайдалану
Мүлікті тегін пайдалану шарты (несие шарты) бойынша бір
Мүлікті тегін пайдалануға беру құқығы оның меншік иесіне
Несие беруші тегін пайдалану шартын мерзімінен бұрын бұзуды
Мүлікті шартқа немесе мақсатына сәйкес пайдаланбаған;
Мүлікті дұрыс күйінде сақтау немесе оны ұстап-тұту жөніндегі
Мүліктің жай - күйіне елеулі түрде нашарлатқан;
Несие берушінің келісімінсіз мүлікті үшінші тұлғаға барген жағдайларда
Несие алушы:
Мүлікті қалыпты пайдалануды мүмкін етпейтін немесе ауырлататын кемшіліктерін
Егер мүлік ол жауап бермейтін мән-жайларға байланысты пайдалануға
Егер шартты жасау кезінде несие беруші оған берілген
Несие беруші мүлікті беру не оның керек –
Тараптардың әрқайсысы мерзімі көрсетілмей жасалған тегін пайдалану шартынан
Тегін пайдалану шарты, егер шартта өзгеше көзделмесе, несие
Тұрғын үй саласындағы жылжымайтын мүлікпен операциялар
Жекешелендіру
Қазақстандағы экономикалық реформалар әр салада әлтүрлі уақытта, әртүрлі
Жекешелендіру өндіріс құралдарына деген меншік нысандарының өзгеруімен (мемлекеттік
шағын және орта меншік иелерінің қалыптасуы;
мемлекеттік меншігіндегі мүлік үлесінің қысқаруы;
билік негіздерінің экономикалық қайта үлестіруі.
Жекешелендіру әдісін таңдаудың негізгі өлшемі ретінде салалық бағыттауы
1991-1995 жылдарда Қазақстан Республикада мемлекет иелігінен алу және
Шағын жекешелендіру кезінде 11 мың объектілер сатылған, ол
Жаппай жекешелендіру программасы толығымен аяқталған: 22 аукционда 1600-н
Жеке жекешелендіру шегінде 5 мың адам жұмыс істейтін
Жекешелендіру программасының негізгі мақсаты Қазақстан Республикасының экономикасында жеке
Тұрғын үй қоры дегеніміз – бұл Қазақстан Республикасының
Жеке тұрғын үй қоры – мемлекеттік емес меншік
Мемлекеттік тұрғын үй қоры – меншік құқығы негізінле
Тұрғын үй қорына тұрғын үйлердегі тұрғын емес жайлар
Тұрғын үйлерді жекешелендіру:
тұрғын үйді жалға алушы мемлекеттік мұрғын үй қорындағы
Сатып алынған тұрғын үйі жалға алушының және бірег
Заңнамамен бекітілген жағдайда тұрғын жайлар жалға берушінің меншігіне
Жалпы бірлестік меншігіндегі пәтер тұратындардың және кәмелетке толған
қызметтік тұрғын үйді жекешелендіруге болмайды.
Тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді және тұрғын жайларды
Тұруға жарамсыз түрғын үйлер мен тұрғын жайлар тағайындауы
Тұрғын жайларды тұрғын емес жайларға ауыстыру тәртібі.
Тұруға жарамды тұрғын дайларды тұрғын емес жайларға ауыстыру
Тұрғын емес жайларға ауыстыруға рұқсат берілмейді:
2.1.егер осындай ауыстыру санитарлық, өртке қарсы және құрылыстық
2.2 жалға алу немесе жалдау талабында болған тұрғын
3. Тұрғын жайларды тұрғын емес жайларға ауыстырудың
3.1 Бірінші қабатта орналасқантұрғын жайлардың функционалдық бағытталуының өзгеруінің
тұрғын емес жайға үй подъезінен тыс жеке кіруді
тұрғын жайды тұрғын емес жайға ауыстыруы жүзеге асыратын
үй фасадының архитектуралық бейнесінің сақталуы және жақсаруы.
4. Тұрғын жайларды тұрғын емес қорғп ауыстыру туралы
Тұрғын үйлерді тұрғын емес қорға ауыстыру немесе тұрғын
себептерді көрсететін өтініші. Комиссия талабынша өтініш беруші өзінің
жылжымайтын мүліктің тіркеуі мен бағалауы жөніндегі техникалық инвентаризация
тұрғын жайды қайта жабдықтауы және жеке кіруді ұйымдастыру
техникалық қорытындысы және тұрмыстық-эксалуатациондық ұйымның немесе ПИК (КСК)
меншік құқығын растайтын құжаттар.
Комиссия ұсынылған құжаттарды зерттеп және орналасұан жерде жайдың
Мемлекеттік мүлікті сату
Мемлекеттік жылжымайтын мүлікті сатудың екі әдісі бар:
сауда- саттықта сату (аукцион мен тендер);
тура адрестік сату.
Сауда-саттық түрлері. Сауда-саттықтар акцион немесе тендер негізінде жүргізіледі.
Ашық сауда-саттықты жүргізу тәртібі. Сауда-саттық туралы хабарлама сатушымен
Тұрғын үйді жалдау
Тұрғын үйді жалдау шарты бойынша тұрғын үйдің иесі
Мемлекеттік тұрғын үй қорындағы тұрғын үйлерді жалдау шарты
ҚОРЫТЫНДЫ
Жылжымайтын мүлік нарығы бір бірінен баға деңгейімен, тәуекелділік
Жылжымайтын мүлік нарығы кезкелген ұлттық экономиканың маңызды құрамды
Жылжымайтын мүлік нарығынсыз жалпы нарық бола алмайды, өйткені
Жылжымайтын мүлік нарығында оның екі құрамдасы ерекшеленеді: алғашқы
Жылжымайтын мүліктің маңызды ерекшелігі әртүрлі тұлғалар үшін әртүрлі
Осыған байланысты жылжымайтын мүлік нарығының алдында келесі сұрақтар
Тиімді қызмет етуі үшін кәсіпорынға қандай жылжымайтын мүлікті
Жылжымайтын мүлік қай жерде орналасу керек?
Жылжымайтын мүлікті пайдаланудың құқықтық мәртебесі қандай болуы керек?
Жылжымайтын мүлікті басқару қалай ұйымдасуы керек, т.б.
Қазір біздің республикамыздың экономикасы жылжымайтын мүлік нарығына, оның
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Г. Поляковский. Жилищная экономика. М, Дело, 1996г.
Джек Фридман, Николас Ордуэй. Анализ и оценка приносящей
А.Б. Крутик, М.А. Горенбургов, Ю.М. Горенбургов. Экономика недвижимости.
С.Н. Максимов. Основы предпринимательской деятельности на рынке недвижимости.
И.Т. Балабанов. Экономика недвижимости. С-П, Питер, 2000г.
Закон Республики Казахстан «О жилищных отношенияхң от 16
Гражданский кодекс Республики Казахстан.
Постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 24 января
2
Мүлікті жалдау шартының мерзімдері
Мүлік жалдау шартының ұғымын анықтай отырып, оның мазмұнында қарастырылатын мәселелердің шешімін анықтау
Мүлік жалдау шарты туралы мәлімет
Мүлік жалдау шарты
Аренда шартының мерзімі
Мүлік жалдау (аренда) шартының ұғымы және элементтері
Мүлік жалдау шартының ұғымы және элементтері
Мүлік жалдау шартының ұғымы
Мүлікті жалдау шарты
Мүлiк жалдау шарты жайлы