Орыс Географиялық Қоғамының Түркістан бөлімінің ғалымдары мен өлкетанушыларыныңхалықты зерттеуі
Мазмұны
Кіріспе….............................................................................................................3
Орыс Географиялық Қоғамы.......................................................................8
Қоғамның 1845-1861 жылдардағы қызметі...............................................8
Қоғамның Орынбор бөлімшесінің құрылуы және қызметі....................22
Қазақстан тарихын зерттеудегі Орыс Географиялық
Қоғамының дамуы............................................................................................27
Орыс Географиялық Қоғамының Түркістан бөлімінің ғалымдары мен өлкетанушыларының
халықты зерттеуі..............................................................................................27
Орыс Географиялық Қоғамының Семей бөлімшесінің құрылуы және Қазақстанның
Қорытынды.......................................................................................................45
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...................................................................47
Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Халқымыздың ғасырлар бойы армандаған тәуелсіздікке жеткен
Жұмыстың зерттелу деңгейі. Орыс Географиялық Қоғамы XIX ғасырда
Орыс Географиялық Қоғамы туралы мәлімет беретін келесі еңбек
Келесі сөзді А.С. Бейсенованың 1987 жылы шыққан «Первооткрыватели»
Жұмыстың мақсаты. Курс жұмысының басты мақсаты осы таңда
Жұмыстың міндеттері. Жоғарыда аталған мақсатқа жету үшін келесі
1. Орыс Географиялық Қоғамының 1845-1861 жылдарда атқарған қызметі
2. Қоғамның Орынбор бөлімшесінің құрылуы мен жұмысына тоқталу;
3. Орыс Географиялық Қоғамының Түркістан бөлімінің ғалымдары мен
4. Орыс Географиялық Қоғамының Семей бөлімшесінің құрылуы және
Жұмыстың географиялық шеңбері. Қазақстанның қазіргі территориясының оңтүстігі мен
Жұмыстың хронологиясы. Жұмыс Орыс Географиялық Қоғамының 1845 жылдан
Жұмыстың әдістемелік негізі. Курс жұмысын жазу барысында келесі
1. Тарихи салыстырмалы
2. Тарихи типологиялық
3. Ретроспективті әдіс
4. Сан әдістер
Жұмыстың тәжірибелік маңызы. Курс жұмысының мәліметтерін гуманитарлық бағыттағы,
Жұмыстың құрылымы. Курс жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытынды
Жұмыстың қысқаша мазмұны. Жұмыстың бірінші бөлімі Орыс Географиялық
Екінші бөлім Қазақстан тарихын зерттеудегі Орыс Географиялық Қоғамының
1. Орыс географиялық қоғамы
1.1 Қоғамның 1845-1861 жылдардағы қызметі.
XIX ғасырдың ортасы орыс этнографиясы тарихында елеулі орын
Орыс географиялық қоғамы өзінің қызметінің екі жылында орта
Я.В. Ханыков (1818-1862) талантты орыс географы және картографы,
Орыс Географиялық Қоғамының келесі мүшесі М.И. Иванин (1801-1874)
Арал маңындағы қазақтар туралы қызықты және тың мәліметтерді
Бутаковпен экспедиция құрамында болған Ұлы украиндық ақын Г.Г.
А.И. Бутаков пен А. И, Макшеев еңбектері мен
Қазақ даласына алғашқы ғылыми сапарды Орыс Географиялы Қоғамының
XIX ғасырдың 50-жылдарында Орыс Географиялық Қоғамының қолдауы және
Г.В. Кломогоров өзінің «О промшленности и торговле
1856-1857 жылдары Қазақ даласының шығыс және оңтүстік-шығыс аймақтарында
Өкінішке орай біз қарастырып отырған жылдары Қазақ даласына
XIX ғасырдың ортасында Орынбор Петербургтен кейінгі Ресейде қазақ
Этнографиялық материалдар кей-кезде шенеуніктерімен тікелей ғылым үшін жиналды.
В.В. Григорьев (1816-1881) патшалық ресейдің отарлық саясатын қолдаушы,
Орынборда Григорьев ғылыми зерттеулерін тоқтатқан жоқ. Географиялық Қоғам
Григорьевтың замандасы, әріптесі және белгілі дәрежеде оқушысы келесі
1856 жылы Петербургқа көшіп келген соң Қасым хандығының
Ірі орыс түркологы және арабисі Н.И. Ильминский (1822-1891)
Орынборда сондай-ақ қарастырып отырған кезеңде ірі орыс монголист-филологы
XIX ғасырдың ортасына қарай Ішкі орданың қазақ рулары
Батыс Сібірде XIX ғасырдың ортасында ірі мәдени орталыққа
50-жылдары Омбыда шығыстанушы Н.Ф. Костылецкий (1818-1869) қазақ халқының
Қазақ жерін зерттеуде елеулі еңбек еткен келесі орыс
Орыс Географиялық Қоғамы мен орыс шығыстануының тарихымен атақты
П.П. Семенов өзінің әйгілі 1856 жылғы Орталық
1858-1859 жылдары Шоқан Еуропа ғалымдары үшін есігі жабық
Ш.Уәлихановтың Ұлы жүз қазақтарының тарихын зерттеуде еңбегі зор.
Шоқан этнографиялық және фольклорлық дерек көздерін іздеуге, жинақтауға,
Көптеген шығыстың қолжазбаларының арасынан Уәлихановтың назарын Рашд-ад-диннің «Джами-ат-тауарих»
Ш.Ш. Уәлиханов, Л.И. Левшин мен А. Вамбери ұстанған
Сонымен Орыс Географиялық Қоғамының 1845-1861 жылдардағы еңбегін қортындылай
1.2 Қоғамның Орынбор бөлімшесінің құрылуы және қызметі.
XIX ғасырдың екінші жартысында Орынбор Ресейдің Шығысындағы
Жергілікті іскер адамдар «Оренбургские губернские ведомости» басылымында
1850-1860 жылдары Орынбор өлкесінде қазақ этнографы М.С.К. Бабаджанов
Орыс Географялық бөлімінің Орынборлық бөлімінің ашылуы туралы шешімі
Орынборлық бөлім төрт бөлімшеден тұрды. Этнографиялық бөлімді Н.П.
Орынборлық Бөлім қазақтардың этнографиясын зерттеуде үлкен еңбек етті.
Орыс Географиялық Қоғамының Орынборлық бөлімінің ең бір үздік
1872-1873 жылдары Алтынсарин өзінің қазақ өлеңдері жинағын
Алтынсаринды этнограф ретінде сипаттау үшін оның публицистикалық мақалалары
Орыс Географиялық Қоғамының Орынбор бөлімінің белсенді мүшесі
С.А. Жантөрин (1837 жылы туған) Орынборлық кадет корпусының
Орынборлық бөлімнің келесі мүшесі, этнограф Б. Даулбаев.
Қорытындылай келе Орыс Географиялық Қоғамының Орынбор Бөлімшеснің атқарған
2.Қазақстан тарихын зерттеудегі Орыс Географиялық қоғамының дамуы.
2.2 Орыс Географиялық Қоғамының Түркістан бөлімінің ғалымдарымен өлкетанушыларының
XIX ғасырдың 50-жылдардың аяғы 60-жылдардың басында Ресейдің
М.И. Венюков (1832-1901) 1859-1860 жылдары әскери экспедиция мен
А.И. Макшеевтың (1822-1892) Түркістанға саяхаты 1867 жылы болып
1868 жылы В.В. Григорьев пен П.П. Семенов Орыс
В.В. Радловтың саяхатына баға бере отырып В.В. Бартольд
1867-1868 және 1869-1870 жылдары Түркістанда ұлы орыс
1867 жылы Түркістан генерал-губернаторлығы құрылуымен Ташкент ірі
Н.А. Маевтың (1835-1896) Түркістан өлкесіндегі саяхаты мен ғылыми
Басқа еңбектерінде Маев өзінің саяхттары нәтижесінде Қазақ даласының
Түркістанның ғалымдары Қызыл Құм қазақтарын зерттеуді ұйымдастырған.
1872 жылы Ташкентте «Русскиий Туркестан» жинағы баспаға дайындалады.
Осылайша қорытындылай келе, түркістандық ғалымдар 1870-1880 жылдары қазақ
2.2 Орыс Географиялық қоғамының Семей бөлімшесінің құрылуы және
XIX ғасырдың аяғында Ресейде қазақ халқының этнографиялық тарихын
1878 жылы Семейде өлке халқының мәдениеті мен тұрмысына
Михаэлис Семейден кеткен соң комитетте белсенді рөлді жергілікті
Маковецкий тұсында Статистикалық Комитет Семей мұражайы үшін қазақ
Императорлық Орыс Географиялық Қоғамының Батыс Сібір бөлімінің Семей
1897 жылғы «Памятная книжка...» мәліметтерінде Семей облысында шағын
Семипалатинск, некогда областной центр так называемой Омской области,
Семей географиялық бөлімшесі ашылғанда 97 құрылтайшы, оның ішінде
Ш. Уәлихановтың досы, қазақ халқының мәденитеі мен ауыз
Семей географиялық бөлімшесінің ұйымдастырушысы, белсенді мүшесі, ұзақ жылдар
Семей жерінде туып-өскен ағайынды Николай, Виктор, Федор, Алексей
XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында
Әлихан Бөкейханов қазақ мемлекетінің пайда болу тарихына,
Ал Семей Орыс Географиялық Қоғамына мүше болған қазақ
Ұлтымыздың жарқын болашағы үшін күрескен зиялыларымыздың бірі -
Семей Орыс Географиялық Қоғамының қазақ мүшелері қатарында Алашорда
Семей Орыс Географиялық Қоғамы «Записки Семипалатинского Подъотдъла Западно-Сибирского
Географиялық бөлімше ғьлыми-зерттеу жұмысында Бұқтырма жазығына, Қарқаралы, Зайсан
Шығыс Казақстанда Аққаба, Қарақаба өзенінің бойын мекендеген Найманның
Мұрағат мәліметтеріне сүйеніп Н.Я. Коншин саяси әкімшілік жазалау
Географиялық бөлімше мәжілісіңде осы өлкеге қатысты: ел
Б. Герасимовтың мәселе көтеруімен 1924 жылы географиялық бөлім
Семей Географиялык Қоғам бөлімі 1929 жылдың 25 мамырында
Семей Орыс Географиялык Қоғамы қызмет еткен жьлдары оның
Қорытынды.
Жоғарыда айтылған Императорлық Орыс Географиялық Қоғамының XIX ғасырдың
Қазақстан тарихын зерттеудегі Орыс Географиялық Қоғамыныңдамуы атты курс
Ал енді осы бөлімде көрсетілген Семей бөлімшесіне
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Масанов Э.А. Очерк истории этнографического изучения казахского
2. Бейсенова А.С. Первооткрыватели : научно-популярная литература /
3. Цымбульский В.В. Научные экспедиции по Казахстану (А.
4. Отчет Императорского Русского Географического Общества за 1883
5. Қарасаев Г.М. Қазақстанның Шығыс өңірі XVIII-XX ғасыр
6. Белгібаев М. Орыс географиялық бөлімінің Семей бөлімшесі
7. Белгібаев М. Орыс географиялық бөлімінің XX ғасырда
8. Белгібаев М. Орыс географиялық бөлімінің XX ғасырда
9. Бейсенова А.С. Исторические основы географических исследований Казахстана.
10. Приложение к отчету Императорского Географического Общества, СПб
11. Оглезнева Г.Н. Русское географическое общество : Изучение
12. Русское географическое общество 150 лет. – Москва
28
Орыс Географиялық Қоғамы
Орыс географиялық қоғамының тарихы
Орыс ғалымдары ХІХ ғасырдың Қазақстан өндіргіш күштері мәдениеті мен тұрмысы
ИОГҚ мұражайының басшылары
Қазақ жері туралы ерте географиялық мәліметтер
Қазiргi кезеңде материалдық мәдениет және тұрмыс ескерткiштерiн сақтау және насихаттау
Шоқан (Мұхаммед-Ханафия) Уәлиханұлы
Қазақ АКСР Халық ағарту комиссариаты жанындағы Қазақстанды зерттеу қоғамы: құрылуы мен қызметінің тарихы (1920-1936 жж.)
XVIII ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы Қазақстанды еуропа және орыс ғалымдарының зерттеуі
Оңтүстік Қазақстанда XIX ғ. аяғында жүргізілген археологиялық және этнографиялық зерттеулер