Кенді Алтай темір жолдарының тарихы мен даму
Мазмұны
Кіріспе............................................................................................................3
1 Қазақстан темір жолы – ел тарихының бөлінбес
1.1 Орта Азия темір жолы...............................................................................
1.2 Транссібір магистралі...............................................................................
1.3 Батыс - Сібір темір жол желісі..............................................................
1.4 Аты аңызға айналған Түркісіб...................................................................
2 Кенді Алтай темір жолдарының тарихы мен даму
2.1 Кенді Алтайда........................................................................................
2.2 Облыс темір жолының екінші тынысы.................................................
2.3 Шар - Өскемен желісі – ғасыр құрылысы..............................................
Қорытынды........................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Жолдар... Шығыста «Жол дегеніміз -
Бұл сөздер, солтүстіктен оңтүстікке, батыстан шығысқа жүздеген шақырымға
Қазақстан әлемдегі мықты мемлекеттердің бірі Ресеймен көрші отырғандықтан,
Бұл кезеңге қарай байланыс және керуен жолдары толықтай
Ресейдің еуропалық бөлігінен бір ерекшелігі, Қазақстанның біршама мән
Темір жол көлігінің пайда болуы өндіріс пен сауданың
Темір жолдардың салынуы бір жағынан, Орта Азия мен
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Қазақстанның темір жолының тарихы
Оның негізгі көрінісін бұл тақырыпқа байланысты еңбектердің көптігінен-ақ
Ғалым ХІХ ғасырдың 70-жылдарынан бастап, 1913 жылға дейінгі
Сонымен қатар М. Асылбеков жұмысшылар мен қызметшілер санының
В.И. Ленин өзінің «Империализм, капитализмнің ең жоғарғы дәрежесі
Қазіргі күні темір жол тарихына қатысты бірқатар еңбектердің
1958 жылдан бастап, объективті қажеттіліктерге байланысты Қазақстанның
Сан қилы оқиғаларға толы темір жол тарихының –
Курс жұмысының мақсаты. Курс жұмысының мақстаты –
Курс жұмысының міндеттері. Жоғарыда көрсетілген мақсатқа жету
- Қазақстан территориясындағы алғашқы темір жол желілерінің пайда
- алғашқы жолдардың тарихымен танысу, оларға байланысты құжаттар
Жұмыстың әдіснамалық негізі. Жұмыс жазылу барысында әдіснамасы тарихилық,
Жұмыстың деректік негізі. Курс жұмыстың дерек көзі ретінде
Тақырыпты зерттеу барысында кездескен және қолданылған заң актілері:
Курс жұмысының тәжірибелік маңызы. Жұмыстың негізгі нәтижелері
Жұмыстың құрылымы. Курс жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан,
Курс жұмысының қысқаша мазмұны. Жұмыстың Кіріспе бөлімінде
«Қазақстандағы темір жол құрлысының тораптары жайлы» атты бірінші
Бұл тармақшаларда негізінен Қазақстан территориясын басып өтетін алғашқы
«Түркістан – Сібір темір жолы» деп аталатын тарау
Екінші тарауда курс жұмысының негізі болып табылатын Түркістан
«1931-1958 жылдардағы Түркісіб темір жолы» аталатын үшінші, соңғы
Жұмыстың соңғы тарауында Түркістан – Сібір желісінің пайдаланымға
Қорытынды бөлімінде жоғарыда көрсетілген әрбір тарауына жекелей тоқталып,
Курс жұмысы жазылу барысында негіз болып, қолданылған барлық
1 Қазақстан темір жолы – ел тарихының бөлінбес
1.1 Орта Азия темір жолы
ХІХ ғасырдың 70 жылдары тау-кен және өндіруші өнеркәсіп
1880-1881 жылдары Каспий теңізінің шығыс жағалауындағы орыс иелігіндегі
Соғыс мүддесі үшін салынған бұл желінің стратегиялық маңызы
Соғыс бола қалған жағдайда әскерлерді Ауғанстан шекарасына шоғырландыру
Жолдың Самарқандқа келіп тірелуі оны Ташкентке дейін созу,
Аса бай Түркістан аймағына дейін жеткізілген Орта Азия
Жол бағытын таңдау. Темір жолдардың Орталық Ресейде жақсы
1899 жылдың аяғында темір жол тасымалына мүдделі министрліктердің
- бұл бағыттың құрылысы анағұрлым арзанға түсетін болды;
- жол Сібірді және Оралдың өнеркәсіпті аудандарын Орта
Жолды салу. Жұмыстар 1901 жылы магистральдың екі жақ
Солтүстік бөлікті салудың алғашқы кезінде орасан зор қиындықтар
Оңтүстік бөліктегі құрылыстың қиындықтары Сыр бойының су жайылып
Құрылыс 1900 - 1905 жылдары жүріп, оның бірінші
Жолдың Ташкенттен Қазалыға дейінгі оңтүстік бөлігін салуға 58710891
Әкімшілік жағынан жол үшке бөлінді: 1 - бөлім
Жолдың маңызы. Орта Азия және Орынбор - Ташкент
Орта Азиядағы мемлекеттік темір жол көлігінің үлес салмағы
Қазақстанда жұмысшы кадрларын қалыптастырудың маңызды факторына айналды. 30
Үлкен және баяу жылдамдықтағы коммерциялық пойыздармен тасылған жүктермен
Жылдар Жергілікті қатынас Әкетілген жүктер Әкелінген жүктер Транзит
1910 ж 17036487 51927305 30556107 17501145 117021044
1913 ж 47060072 61967202 49941495 22714656 181683425
% 276 119 163 130 155
1.2 Транссібір магистралі
Сібірде темір жол салу ойлары ХІХ ғасырдың 30
Алғаш қатынас жолдар министрі П.П. Мельников шығыс бағытындағы
Жол бағытын таңдау. Сібір жолы төңірегіндегі пікір-ұсыныстар көбейіп,
Кинешма – Пермь – Екатеринбург – Тюмень бағыты;
2) Нижний Новгорд – Қазан – Екатеринбург –
3) Алатырь – Уфа – Челябинск бағыты [29.140-б]
1875 жылы 8 - желтоқсанда бірінші бағыт бекітілді,
Уфа губерниялық земствосының өкілетті басшысы Волков мырзаның Санкт-Петербургке
«Самара- Челябинскі желісінің құрылысы Нижегород – Екатеринбург желісіне
Оңтүстік Оралда 14 зауыт бар. Бірақ мұндағы тау-кен
Еділ, Кама өзендерінің маңындағы ағаштар әбден кесіліп бітті,
Биржа комитеті мен Санкт-Петербургтегі сауда мен өнеркәсіпті қолдау
1882 жылдың наурыз айында 1875 жылғы жоба қайта
Еділден Оралға дейін. 1885 жылдың аяғына дейін бұл
Жолдың екінші бөлігі Уфа – Златоуст телімі болып
Дәл сол жылы Александр ІІІ-ші Владивосток пен Оңтүстік
1887 жылдың маусым айында, Сібір магистралін салу жөнінде
1. Жол салуды Тюменнен бастап Томскі, Красноярск арқылы
2. Орынбордан бастап Орскі, Ақмола, Мичуринскі арқылы Нижнеудинскіге
3. Миасстан бастап Челябинскі, Қорған, Петропавлов, Омбы, Красноярскі
Біріншісі қолайсыз деп табылды, өйткені Пермь – Тюмень
Алғашқы пойыз Челябинскіге 1892 жылдың 25 қазанында келді.
Сібір жолының экономикалық және мәдени ықпалын күшейте түсу
1892 жылдың 10 желтоқсанда айрықша Кеңестің ұсыныстарын Император
1. Транссібір магистралін салу үш кезекке бөлінеді. Ең
2. Сібір темір жолының бірінші кезекте қосымша кәсіпорындарын
1.3 Батыс – Сібірлік темір жол желісі
Осы жолды салу жөнінде соңғы шешім қабыланған кезде
1892 жылдың мамыр айында Министрлер Комитеті Батыс Сібір
1893 - 1894 жылдары құрылыс жұмыстары кең көлемде
Жоба бойынша жолдың ұзындығы 1322 километр болды, оған
Құрылыс материалдарын дайындап тасу да оңайға түсе қоймаған,
Құрылыстың бастығы инженер К.Я. Михайловский жол салу жұмыстарын
Негізгі жолға ІІІ және ІІІ-а типті рельстер төселді,
Сібір магистралінің маңызы. Транссібір магистралінің басы болып табылатын
Темір жолдардың Оралда, Орал сыртында және Батыс Сібірде
Тек 1896 жылдың өзінде ғана Батыс Сібір темір
Темір жол магистралінің бойындағы елді мекендер мен жаңа
Жолдың Қазақстан арқылы өтуі. Батыс Сібір жолының Қорғаннан
Темір жол магистралінің Солтүстік Қазақстандық телімінің салына басталуы
Омбы газетінің тілшісі П.С. Черданцев жол құрылысы жөнінде
«11 шілде Петропавл үшін әрқашан есте қаларлық күн
1894 жылдың тамыз айынан бастап Қорғаннан Омбыға дейін
Бұл жол сол аймақта сауданы жандандырып, жергілікті өнеркәсіп
Петропавл станциясы қаланың солтүстік-батыс жағында бес километрдей жерде
Жеке телімдерді салып болғаннан кейін біртұтас Батыс –
Петропавлден былай қарай трасса суы ащы, тұзды көлдері
1913-1917 жылдары кең далаларды игеру, жер өңдеу мен
1.4 Аты аңызға айналған Түркісіб
Жетісу темір жолын жалғастыру. Түркістанды Сібірмен темір жол
1898 жылы осы іске мүдделі 3 министрлік өзінің
1912 жылдың сәуірінде Мемлекеттік Кеңестің екінші департаменті Арыс
1924 жылдың 1 қыркүйегінде Жетісу темір жолы елдің
Жетісу темір жолының салынуы Қазақстан мен Қырғызстанның үлкен
Түркістан - Сібір магистралі. Кеңес өкіметі кезінде де
1926 жылы КСРО Мемлекеттік жоспары республикандың халық шаруашылығын
1926 жылдың 3 желтоқсанында Еңбек және Қорғаныс Кеңесінің
1. Пішкекті Сібір магистралімен Семейде түйістіру қажеттілігін есепке
2. 150000 а. к. қуаттылығы бар болатын Днепрдегі
Осылай алғашқы бесжылдықтың ең ірі екі құрылысы Түркісіб
1927 жылы 7 қаңтарда РКФСР ХКК жанынан
РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесі жанындағы Қолдау Комитетінің
1927 жылы 28 ақпанда РКФСР Халық Комиссарлары
«Жетісу темір жолының магистралін салу Орта Азия, Қазақстан
а) Орта Азияның мақташылық аудандарын арзан Сібір және
ә) қазіргі кездері Орта Азияға РКФСР-дің еуропалық бөлігінен
б) Сібірдің ауыл шаруашылығының өнімдерін Орта Азияның нарығына
в) Қазақстан мен Қырғызстанның негізгі экономикалық аудандары арқылы
г) Батыс Қытайдың және Батыс Моңғолияның шекараларына тікелей
РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің 1927 жылы 18 мамырдағы
РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесі төрағасының орынбасары Т.Рысқұлов 1926
Түркісібтің құрылысы. Магистральды салу үшін Қатынас Жолдары Халық
Түркісібтегі партияның ықпалын күшейту үшін Қазақ өлкелік комиеті
Түркісібтің трассасын ең соңғы талдап - зерттеу жұмыстарын
Талдап - зерттеу жұмыстарында темір жол құрылысшыларымен бірге,
Темір жол құрылысының тәжірибесінде алғаш рет магистральді салу
Магистральдың құрлысы 1927 жылдың көктемінде басталды. Бастапқысында бұл
Түркістан – Сібір жолының құрылысы климаттық, техникалық және
Солтүстік басқарманың құрылысшылары Ертіс арқылы сал өткелін орнатты,
Түркісібтегі жұмысшылардың санының өте тез өсіп, 1930 жылға
Көпір салушылар Семейде Ертіс өзені арқылы ұзындығы –
Жолды төсеу үшін жол бойындағы қалашықтары салынды. Әрбір
Жылдар
1927жыл 1928жыл 1929жыл 1930жыл
Солтүстік телім 150км 187км 343км 120км
Оңтүстік телім 5км 202км 350км 85км
Солтүстік пен Оңтүстік, телімдердің, төсем қалашықтарының, бригадалардың арасында
Түйісу және пайдаланымға берілуі. 1930 жылдың 25 сәуірінде
Келесі күні осы оқиға туралы «Правда» газетінде жарияланған
«Бүгін Мәскеу уақытымен 7 сағат 6 минутта Оңтүстіктің
Құрылыс бастығы Шатов».
Бірнеше күннен соң Айнабұлақ станциясында түйісу салтанаты өткізілді.
Шынымен де Түркісібтің ашылуы бүкіл құырылыс жұмыстарының бәрі
Бұл қауіптер бекер болмай шықты, түйісуден соң жұмыстың
Түркістан - Сібір темір жолының құрылысы бойынша басқарманың
«Төрт жылдық жұмыстардың нәтижесі мынадай пайдаланымға беріледі:
1. Ұзындығы 1441,9 километр болған Семей станциясынан Арыс
2. Ұзындығы 417,62 километр болған Луговая станциясынан Арыс
3. Ұзындығы 174,27 километр болған Луговая станциясынан Қант
Жиынтық жалпы ұзындығы 2033,07 километр болып, соның ішінде
Барлығы 175.000.000 сом тұратын жұмыстар атқарылды, оның ішінен
Жол тарихының алғашқы кезеңдері. Түркісіб темір жолын тұрақты
Жолдың құрамында үш - орталығы Аягөзде болған Семей
1931 жылы жол негізгі үш паравоз депосы –Аягөз,
Тіпті, осындай техникалық жарақтандырылуының арқасында Түркісіб Қазақстан мен
Түркісібтің ұлттық кадрларды қалыптастыруда да орасан зор рөлі
Түркісібшілер үшін де, сонымен қатар желі өтетін аудандар
Түркісіб құрылысы аудандарында бүкіл қазақ халқының үштен бірден
Қорытынды. Осылайша Қазақстан территориясында темір жолдардың алғашқы тораптары
Патша Александр ІІІ-нің өзі Владивосток пен Оңтүстік Уссури
Ал, аты аңызға айналған Түркісібтің қазақ елі үшін
2 Кенді Алтай темір жолдарының тарихы мен
2.1 Кенді Алтайда
Алтай тауларының Қазақстанның аумағында орналасқан бір бөлігінің жер
1914 - 1916 жылдары негізгі қожайыны болған ағылшын
Азамат соғысы кезінде қирап - бүлінген халық шаруашылығын
Ғылым Академиясының 1932 жылғы Қазақстанның өндіргіш күштерін талдап
Шын мәнінде Алтай бүкілодақтық темір жол желісінен жүздеген
Металлургиялық орталықтарды болат жолдар арқылы Кеңес Одағының жалпы
Кенді Алтайға апаратын болашақ жолдың бойын зерттеу жұмыстары
1930 жылдың 1 қыркүйегінде Еңбек және Қорғаныс кеңесі
1930 жылы Рубцовск станциясынан темір жол салу басталды.
1932 жылы 1 қаңтарда жолдың құрылысы тоқтатылды. Николаевск,
1934 жылдың наурызында Локоть - Шемонаиха теліміндегі темір
Жұмыстың жоғары қарқынын 1935 жылы да сақтап қалудың
Құрылыс әрі қарай Шемонаиха – Глубокое – Защита
Рубцовка – Защита темір жол желісін төсеу 1935
1936 жылы 4 қаңтарда «Гудок» газеті төмендегідей рапорт
Рубцовка – Риддер темір жол желісінің ондаған мың
Құрылысшылардың тапсыруы бойынша: құрылыс бастығы Кудрявцев, саяси бөлімнің
Бастан - аяқ жүріс ашылса да, құрылыс жұмыстары
Темір жол магистралінің құрылысымен бір мезгілде станциялар да
1936 жылы Өскеменнің шет жағында Защита темір жол
Жұмыстың алғашқы жылында ұжымда 22 адам болды. ОВ
БК(б)П Қазақ өлкелік комитетінің 1936 жылдың 21 -
Риддер – Рубцовка желісін салу бойынша қабылданған резолюцияда
Құрылыстың бағасын төмендетуді қамтамасыз ету үшін барлық телімдерде,
Шығыс Қазақстан облыстық комитеті және облыстық атқару комитеті
Өлкелік комитеттің пленумы да «құрылыс басшыларын, телім бастықтарын,
2.2 Облыс темір жолының екінші тынысы
Партия ұйымдарының араласуы бесжылдықтың осынау маңызды құрылысындағы жұмысты
1937 жылы темір жол Риддер қаласына дейін толығымен
Риддер – Рубцовка желісінің құрылысындағы жұмыстың үш жылы
1937 жылдың 7 қарашасында паровоздың ұзын - сонар
Үшінші бесжылдықтың жоспарларын жасау кезінде Кенді Алтайдың келешегі
Үлкен Алтай кешені – түсті металлургияның және сонымен
Үлкен Алтай өндірістік кешенін салу едәуір мөлшердегі құрылыс
Үшінші бесжылдықта жаңа кәсіпорындардың құрылыстарын және Қазақ КСР-ның
Томск темір жолы бойынша 1939 жылғы 10 қазандағы
1943 жылы Локоть – Риддер телімінің жұмысын басқару
Зыряновскіге тартылған жол. Дегенмен, шешілмей қалған келесі көліктік
ХVІІІ ғасырдың екінші жартысында рудатанушы Георгий Григорьевич Зырянов
Кеңестік дәуір кезінде Зыряновск рудниктерінің жұмыстары қайта жанданды,
Өскемен – Зыряновск темір жолының трассасын толығымен талдап-зерттеуді
Соғыс жылдарында барша кеңес халқындай қазақстандықтар да «Барлығы
Бес жылға созылған қанды майданның соңынан халық шаруашылығын
Соғыстан кейін «Одақкөлікжобаның» Сібір бөлімшесіне осы жобаны нақтылау
Желіні салу 1950 жылдың екінші жартысында басталды. Жол
Жұмыстарды атқару темір жол әскеріне жүктелді. 1952 жылдың
1954 жылдың басында ұзындығы 172 километр болған желі
Бұл жол Зыряновск полиметалл рудаларын өндіру бірнеше есе
Екінші тыныс. 1954 жылдың 13 сәуірде Защита
1960 жылдардың басында паровоз парктері жаңа үлгідегі «Л.В»
1977 жылы кең байтақ Қазақстандағы теміржол саласын бір
Қазақстан тәуелсіздік алып еркін нарықтық қатынасқа көшкелі Защита
Бүгінгі таңда Защита локомотив пайдалану депосында қолданыстағы «2ТЭ10Л-1»,
2007 жылы жүк айналымы 9 миллиард 233 миллион
А. Степура басқаратын станцияға барлығы 27 кірме жол
2007 жылдың жұмысының қорытындылары бойынша Защита кіші бөлімінде
2.3 Шар - Өскемен желісі – ғасыр құрылысы
Жол тарихы. Бұрынғы КСРО тұсында қалыптасқан Қазақстанның темір
Кеңестік үкіметтің солақай саясаты осындай игілікті шаруаның түпкілікті
1996 жылы сол тұстағы Қазақстан Республикасының көлік және
Жол бағытын таңдау. 1996 жылы Шығыс Қазақстан
1. Семей – Шемонаиха;
2. Шар - Өскемен;
3. Жалғыз Төбе - Өскемен
Топографиялық, инженерлік-геологиялық және гидрологиялық жағдайлар бойынша, жер жұмыстары,
Үшінші, өзінің түзу бағытына қарамастан оның негізгі кемшілігі
Сондықтан да қарастырылған бағыттар арасынан зерттеу жұмыстарының нәтижесінде
Кейінгі кезде, дәлірек айтқанда 2005 жылы жаңа темір
№ Көрсеткіштер атаулары: Өлшем бірліктер Темір жолодар
Шар-Өскемен Белағаш-Шемонайха
1 Құрылыс ұзындығы км 150,0 91,0
2 Құрылыс шығыны млн.USD 88,39 48,32
3 ЖҚН (жасанды құрылыс нысандары) млн.USD 7,66(8,67%) 3,90(8,07%)
4 10000 тн-км брутке кететін жанармай шығыны кг
5 Желінің шығындары млн.USD 4,0 2,46
6 Желінің пайдасы млн.USD 7,74 11,01
7 Өтелу мерзімі жыл 12,04 4,4
Сондықтан Шар - Өскемен бағытымен салыстырғанда, Белағаш –
Республика темір жолымен тасымалдау:
1990 1995 1998 2000 2003 2005 2007
жолаушыларды
млн.адам 42,6 37,4 21,6 21,3 17,7 16,5 17,2
жүктерді
млн.тонна 345 161,1 170 171,8 202,7 222,7 231,4
Соның ішінде шығыс өңірі бойынша:
1990 1995 1998 2000 2003 2005 2007
жолаушыларды
млн.адам 1,7 1,4 1,2 1,1 0,8 0,8 0,7
жүктерді
млн.тонна 10,9
11,2 12,1 12,7 13,7 14,4 15,2
Жоғарыда айтылғандай жобалық-сметалық жұмыстар тікелей Шығыс Қазақстан облысының
Желінің пайдасы мен ерекшелігі. Шар - Өскемен темір
темір жол желісін салу саланың дамуы үшін орасан
қазіргі күні жұмыс істеп тұрған Локоть станциясы арқылы
бір емес екі кедендік тексерулерді және ұзындығы 82
Өскеменнен Алматыға дейінгі аралық 330 километр, ал Семей
жолаушылардың 10 - 12 сағатқа дейінгі уақыттарын үнемдеуі;
ұлттық темір жол жүйесінде Шығыс Қазақстанның елдің басқа
аймақтың экономикалық даму қарқынын көбейтіп, оның экспорттың мүмкіндіктерін
Жаңа темір жол желісі Кенді Алтайдың ірі темір
Сонымен қатар жаңа темір жол телімінің ашылуы Защита
Шығыс Қазақстанның экономикалық маңыздылығы зор бірқатар өндіріс орындары
Өскемен қаласының және облыс тұрғындарына ерекше қамқорлық көрініс
Бұдан бірер жыл бұрын елбасының өзі бұл іске
Шар - Өскемен желісінің құрылысында концессиялық құрылымды
1990 жылдардың басына дейін дамыған және дамушы елдердің
Бұл құрылымды Шар - Өскемен желісінде пайдаланудағы тағы
Негізгі иегерлік құқығын белгілейтін құжат концессиялық келісім болып
- құрылыс кезеңі: 2005 жылдың 27 тамызынан 2007
- пайдалану кезеңі: 2008 жылдан 2028 жылға дейін.
Аймақтың жоғары экономикалық мүмкіндігі өте жоғары, яғни шығыста
Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрлігінде «Қазақстан темір
Жалпы құрылыс басталмас бұрын жасалынған жобада құрылысқа кететін
Өскеменде ғана жаңа темір жол стансасы, алты бекет,
Ғасыр құрылысы. 2005 жылдың 27 тамызында Шығыс Қазақстан
Сағат 16.00-де Шар станциясына Қазақстан Республикасының премьер-министрі Д.
Даниал Кенжетайұлы жиналғандардың алдына шығып сөйлеп, станцияға Қазақстанның
Жолдың құрылыс жұмыстары. Шығыстың жері сай-салалы, биік таулары
Желі бойындағы 68 нысанда инженерлік жүйенің жоғары вольтті
Құрылыс барысында жұмысшыларға бірден-бір кедергі болған ауа-райы болды.
Қыстың аязында жұмыс тоқтамастан вахталық жүйе арқылы атқарылып
Желі құрылысының дирекция басшысы – Владимир Сиврюковтың айтуынша
Таңғы сағат төрттен ауысымға келетін жұмысшыларға барлық жағдай
Түйісу және пайдаланымға берілуі. Жол мұраты – жету
Ашылу салтанатында ҚР көлік және коммуникация министрі С.Ахметов
Жаңадан, тыңнан салынған Шар - Өскемен темір жолдың
Техникалық жарақтандыру жағынан желі елдегі ең үздіктердің бірі
Құрылыстың директоры Әли Қарабалин ШҚО әкімі Ж.Кәрібжановке соңғы
Рәсімге сондай-ақ еңбек ардагері Қ.Әлсейітов, Ұлан және Жарма
Қорытынды. Өткен ғасырдың 30-шы жылдары Шығыс Қазақстан өңірі
Бұл құрылыстардың ұзақ жылдардан кейінгі жалғасы ретінде, маңызы
Шар - Өскемен желісі ұлттық темір жол жүйесін
Елдің шығыс өңірінің әлеуметтік – экономикалық дамуы тұрақты
Темір жол желісі өтетін көптеген шөл далалардың бейнесі
Қорытынды
Бітіру жұмысының бірінші бөлімінде Қазақстан территориясындағы алғашқы темір
Қазақстан территориясында темір жолдардың алғашқы тораптарының пайда
Патша Александр ІІІ-нің өзі Владивосток пен Оңтүстік Уссури
Ал, аты аңызға айналған Түркісібтің қазақ елі үшін
Түркісібтің Қазақстанның экономикалық өміріндегі, өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығын
Жұмыстың екінші бөлімінде Кенді Алтай темір жолдарының тарихы
Бұл тұста шын мәнінде Алтай бүкілодақтық темір жол
Бұл құрылыстардың ұзақ жылдардан кейінгі жалғасы ретінде, маңызы
Шар - Өскемен желісі ұлттық темір жол жүйесін
Желінің шығыс өңірі және бүкіл ел үшін пайдасы:
Бұл желінің басқа көптеген жобалардан ерекшелігі: оның ТМД
Өскемен - тұйық қала. Мемлекеттің оңтүстік - шығысындағы
Темір жол желісі өтетін көптеген шөл далалардың бейнесі
Әрине, әр құбылыстың екі жағы болады. Темір жолдың
Бірақ қазақ халқына әкелеген бұндай қасіреттерге қарамастан оның
Қазақстанның темір жолы – бұл жер аумағының үлкендігі
Елдің экономикасындағы темір жолдың рөлі мемлекеттің географиялық жағдайына,
Қазақстанның темір жол көлігіндегі қазіргі бар бүкіл өндірістік
Қазақстандық темір жол қашанда болмасын елдің берік тірегі
50-жылдардың Қазақстанның бүкіл темір жолы біртұтас жүйеге біріктірді.
Дала өңіріне алғашқы шақырымды төсеуден басталған, жалпы ұзындығы
Елдің болат жолдарының орасан зор жүйесін қалыптастыру ісі
Бүгінгі таңда темір жол тек жүк пен жолаушы
Темір жол – мемлекеттің экономикалық күре тамыры, қарым
Статистика бойынша жыл сайын темір жолмен 15 миллион
2007 жылдың 29 қаңтарында «Қазақстан темір жолы» Ұлттық
«Темір жол көлігі бүгінде еліміздегі жүк ағынының 70
1997-2007 жылдардағы Қазақстан Республикасы темір жол көлігінің жұмыс
Жылдар жүк тасымалдау
(млн.т.) жүкайналым (млрд. т/км) жолаушы айналымы (млн.)
1997 140,1 112,7 32,7 14,2
1998 137,7 106,4 20,1 12,8
1999 129,9 99,9 15,6 10,1
2000 123,9 91,7 14,2 8,9
2001 156,3 124,9 15,9 10,2
2002 165 135,6 16,1 10,4
2003 163,3 133,1 14,9 10,4
2004 185,4 147,7 13,9 10,7
2005 193,8 163,4 13,9 11,8
2006 198,8 171,9 14,3 12,1
2007 219,4 191,2 14,7 13,6
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Исингарин Н.К. Железные дороги Казахстана. Становление. – Алматы:
Калиев Е.Ж. Вековая деятельность железнодорожного транспорта Казахстана. –
Никитин Н.С. Турксиб - магисталь социализма. – Алма
Рыскулов Т.Р. Собрание сочинений: В 3-х томах. –
Дахшлейгер Г.Ф. Турксиб – первенец социалистической индустриализации. –
Достық жолы. – Алматы: Транспорт, 1995. - 49
Бейсен Шорманов Стальная магисталь республики (очерк истории). –
Исингарин Н.К. Хроника магистали (К 75 - летию
Екібаев Р. Ертіс өңіріндегі Түркісіб құрылысы. // Қазақ
Ешенқожаев Д. Қазақстан темір жолы. // Қазақ
Асылбеков М.Х. Қазақ тарихының өзекті мәселелері хақында. //
Асылбеков М.Х. Индустриализация Казахстана и ее социально -
Осадчий Ф.Я. Бессмертный командарм Турксиба. – Алматы:
Әбеков Д. Темір жол отарлау құралы болды.
Асылбеков М.Х. Түркісібте тағдыры түйіскен арыстар. // Қазақ
Осадчий Ф.Я. Великий творец добра и света. –
Годы мужания. – Алматы: Издательсво «АНКССР», 1969. -
Данильченко С. Защита - Зырян 50 жыл ел
Смағұлова Ж. Кәсіптік – техникалық білім жүйесі қалай
Қосабекова А. Түркісіб және теміржолшы әйелдер. // Қазақ
Тұяқова А. Алғашқы жұмысшы факультеттері. // Қазақ тарихы.
Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық.
Әлімханова Г. Жетпіс жылдың жемісі. // Семей таңы.
Атамқұлов Е. Күретамыр Темір жолдың өткені, бүгіні және
Черных С.Е. Начало положила крепость. Сборник статей,
Нусупбеков А.Н. Вопросы истории Казахстана (Избранные труды).
Нусупбеков А.Н. Формирование и развитие Советского рабочего
Ленин В.И. Таңдамалы шығармалар: 10 томдық. – Алматы:
Сулейменов Б.С., Басин В.Я. Казахстан в составе
Алексеенко Н.В. Усть - Каменогорск и устькаменогорцы.
Алексеенко Н.В. Население дореволюционного Казахстана. - ?????
Потапов А. Гвардейцы фронта и тыла (Рудный Алтай
Симанов К. Очерк развития промышленности Казахстана. – Алма
Асылбеков
Портной Л.И. Знамя, овеянное легендой. – Алма -
Асылбеков М.Х., Нұрмұхамедов С.Б., Пан Н.Г. Рост индусриальных
Турксиб – магистраль социализма: Сб. Подготовлен по инициативе
История рабочего класса Советского Казахстана: В 3-х томах.
Семенов С.А. Дорога Рубцовка - Риддер. // Рудный
3
Қазақстан темір жолы – ел тарихының бөлінбес бөлігі
Шқо физика-географиялық сипаттамасы
Шығыс Қазақстанда өнеркәсіптердің шығарған өнімдері
Шығыс Қазақстан облысының экономикасы
Қазақстанға капиталистік қатынастардың енуінде тау-кен өнеркәсібіндегі шетелдік акционерлік қоғамдар мен өнеркәсіптің дамуы
Шығыс Қазақстан қазіргі экномикалық жағдайы
Шығыс Қазақстан аумағының геоглогиялық құрылымы
Қазақстанның өнеркәсіптің дамуы
Химияны оқытудa aймaқтық компонeнттeрді кіріктіріп оқыту
Ертіс өзені мен Зайсан көлі