Көлеңкелі экономиканың қызметінің механизмі
Кіріспе………………………………………………………………………….…3
1. Көлеңкелі экономика: негізгі тенденциялар және даму кезеңдері………...5
1.1. Көлеңкелі экономика анықтамасы…………………………………………5
1.2. Пайда болу себептері және даму көздері………………………………….6
1.3. Қазақстандағы көлеңкелі экономиканың дамуының факторлары мен кезеңдері.................................................................................................................13
2. Көлеңкелі экономиканың әлеуметтік-экономикалық салдарлары...............17
2.1. Көлеңкелі экономикалық іс-әрекеттің көрсеткіштері.................................17
2.2.Президенттің жолдауына сәйкес көлеңкелі экономиканы заңдастыру.....20
2.3.Елдің экономикалық қауіпсіздігіне көлеңкелі экономиканың әсері..........21
3. Көлеңкелі айналымды шектеудің механизмі………………………………..23
3.1. Көлеңкелі бизнесті шектеудің бағыттары ………………………………...23
Қорытынды............................................................................................................27
Пайдалынған әдебиеттер тізімі…………………………………………………29
КІРІСПЕ
Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігін алғаннан кейін жас мемлекеттің дамуында
Қазақстанда қысқа уақыттың ішінде ұлттық шауашылық балансынан ұлттық
Соңғы жылдары экономикалық қылмыстар, ұйымдасқан қылмыстық топтар, көлеңкелі
Қылмыстық кодекс бойынша азалануы тиісті шаруашылық іс-әрекет авторлардың
Тақырыптың өзектілігі. Қара бизнес жүргізу елде көлеңкелі экономиканың
Көлеңкелі экономика – бұл табыстарды жасыру, салықтарды төлемеу,
Жұмыс мақсаты: ҚР территориясындағы көлеңкелі экономиканың дамуының ерекшеліктерін
Осыны ескере отырып келесі міндеттер қойылды:
Көлеңкелі экономиканың пайда болуының себептерін анықтау;
Қазақстанағы көлеңкелі экономиканың даму кезеңдері мен факторларын сипаттау;
Көлеңкелік айналымды шектеудің механизмдерін көрсету.
Осылайша менің мақсатым – құбылыс ретінде көлеңкелі экономиканы
Көлеңкелі экономика ұғымын, формаларын және түрлерін анықтау;
Көлеңкелі экономиканың пайда болуының алғышарттарын табу;
ТМД елдеріндегі көлеңкелі экономиканың масштабтарын талдау;
Онымен күресу жолдарын анықтау.
Құрылымы.
1. Көлеңкелі экономика: дамудың негізгі тенденциялары және кезеңдері
1.1. Көлеңкелі экономика анықтамасы
Шаруашылық реформаны радикализациялау және нарыққа өтуге қарсы аргуменнтерге
Көлеңкелі экономика дегеніміз не деген сұраққа әр түрлі
Көлеңкелі экономиканың ішкі құрылымын шаруашылықтың феодалдық түрі ретінде
Әр көзқарас өзінше дұрыс және экономикада болып жатқан
Халықаралық тәжірибеде көлеңкелі экономиканың келесі анықтамалары бар:
Экономикалық іс-әрекеттердің жарияланбаған және жасырын түрлері;
Ресми статистикамен есептелмейтін және салық салынбайтын экономикалық іс-әрекеттердің
Қоғаммен бақыланбайтын өндіріс, бөлу, айырбас және тауарлар мен
Бақыланбайтын экономиканың көлемдерін бағалауда кең таралған – ұлттық
Бақыланбайтын экономика бақыланатын негізгі сегменттер:
Ресми емес іс-әрекет – статистика және салық салу
Жасырын іс-әрекет – ресми тіркелген кәсіпорындардың тауарлар мен
Заңсыз (заңға қайшы) іс-әрекет – заңмен тиым салынған
Көптеген елдерде заңсыз іскерліктен түсетін табыстар экономикалық дамудың
Ұрлық, көзбояушылық, әр түрлі жолдармен ақша суыру сияқты
- осындай іс-әрекеттер барысында жаңа тауарлар мен қызметтер
- бұл іс-әрекеттер контрагенттер арасындағы келісім негізінде жүрмейді,
1.2. Пайда болу себептері және даму көздері
Жаһандық экономикадағы табыстарды жасырудың себептері белгілі бір елдің
Экономиканың дамуының және халықтың әл-ауқатының төмен деңгейі;
Табысты мемлекет пен басқа экономика арасында бөлуді регламенттейтін
Жемқорлықтық іс-әрекетті тудыратын бизнесті ашу және жүргізудің тым
Жасырын экономиканы бағалау және мемлекеттік органдар арасындағы мәлімет
Әкімшіліктік және экономикалық қылмыстармен күрес органдарының материалды-техникалық
Бұлардың толығырақ сипаттамасы:
Экономиканың дамуының және халықтың әл-ауқатының төмен деңгейі. Ел
Әлеуметтік экоомикалық дамудың төменгі деңгейіндегі көлеңкелі экономиканың болуының
Жұмыссыздықтың жоғары деңгейінде және жалақының төменгі деңгейінде қалай
Өндірістің техникалық және ұйымдастыру деңгейінің төмендігі. Бұл салықтарды
Жалған және контрафактілі өнімдерге сұраныстың көптігі;
Экономиканың бәсекелестігінің төмендігі, қаржы және кредиттік рыноктардың
Қазақстанда ірі және кіші мекемелер арасындағы өндірістік кооперация
2. Табысты мемлекет пен басқа экономика арасында бөлуді
Көлеңкелі экономиканы осы блок бойынша өсіретін себептер:
Салық салудың негізсіз жоғары ставкалары(тауарлар мен қызметтерді кеңінен
Жеке тұлғалар мен кіші кәсіпорындарда өндірісиі үлкейту мен
Негізсіз жоғары кеден тарифтері және басқа алымдар.
Кедергілердің пайда болуы нормативтік-құқықтық базаның жеткіліксіздігіне байланысты. Заңдар
Халық пен кәсіпкерлер коммуналды қызметтер (сумен, жарықпен, жылумен
Қызметтер көрсету барысында көптеген органдардың қызметкерлеріне қызмет мүмкіндіктерін
Халық пен кәсіпкерлер керек кезде мемлекетік қызметкерлердің әрекеттерін
Кәсіпкерлер мен халықтың ойынша мемлекеттік қызмет өкілдерінің сұраулары
3. Жемқорлықтық іс-әрекетті тудыратын бизнесті ашу және жүргізудің
Осы блок бойынша көлеңкелі экономиканың дамуының негізгі сеьептері:
Заңды және жеке тұлғалардың қысқа уақыт ішінде және
Тексеруші ұйымдар тапқан заң бұзушылықтар салдарынан іскерлікті тоқтатуды
Тауарлар мен қызметтер өндірісіне мемлекеттік тапсырыстарды алуға (беруге)
4. Жасырын экономиканы бағалау және мемлекеттік органдар арасындағы
Себептердің бұл блогында көлеңкелі экономика жағдайын бағалау көрсеткіштері
Бұл блокта көлеңкелі экономиканы дамытатын себептер мыналар:
Жасырын өндіріс есебінен баюға ұмтылу;
Жасырын цехтар мен мемлекеттен жасырылған табысты анықтауда қорғаныс
Мемлекеттік қызметкерлердің жасырын өндіріс иелерімен сыбайластығы.
Халықаралық тәжірибе зерттеулері көрсетуі бойынша көлеңкелі экономика көлемін
Есептік-статистикалық бағалау. Оның негізгі критериі – ресми тіркелген
Фомальді-құқықтық бағалау. Негізгі критериі – реттеудің нормативтік жүйесіне
Бұл көзқарастың ерекшелігі: Отличительной особенностью этого подхода являются:
Бірінші екі әдістің критерийлерін қосатын кешенді бағалау.
Кешенді бағалау зерттеудің келесі әдістерін жүргізуді талап етеді:
Микроәдістер (тікелей әдістер): халық пен эксперттер арасында сауалнама
Макроәдістер (жанама әдістер): өзара байланысты көрсеткіштерді салыстыру; жұмысбастылық
Қазақстанның көлеңкелі экономикасының көлемін зерттеуде тек есептік-статистикалық бақылау
5. Әкімшіліктік және экономикалық қылмыстармен күрес органдарының
Жеке және заңды тұлғалардың табиғи ресурстарды заңсыз пайдаланунын
ТМД елдерімен мемлекеттік шекараның айқындығы.
1.2 Көлеңкелі экономиканың негізгі үш блогы
Көлеңкелі экономика үш ірі блокқа бөлінеді:
1. Ресми емес экономика. Мұнда заңмен рұқсат етілген
2. Жалған экономика. Бұл – ұрлық, спекулятивтік келісімдер,
3. Жасырын экономика. Бұл – заңмен тыйым салынған
Қазақстандағы көлеңкелі экономиканың тез қарқынмен өсуінің объективті себебі
1.3 Қызмет ету көздері
Бұлардың біріншісі – барлығына белгілі капиталдың, шикізаттық
Көлеңкелі экономиканың екінші және негізгі көзі – мемлекеттік
Ресми статистикаға сәйкес Қазақстандағы халық өмірінің деңгейі 1995
Жалпы әлемдік масштабта ЖІӨ-дегі көлеңкелі экономиканың үлесі 5-10%
40-50% көрсеткіші критикалық нүктеге жеткенін көрсетеді. Факторлардың
Көлеңкелі іс-әрекеттің негізгі белгісі – коммерциялық келісімдердің
1.4 Криминалдық «пирамида»
«Көлеңкелік шымылдықты» ашатын болсақ, оның арғы жағында экономиканың
Көлеңкелі экономиканың өзінше бір қозғаушылары – криминалдық элементтері:
Ортаңғы деңгейдегілер – көлеңкелік шаруашылықтар: кәсіпкерлер, коммерсанттар, қаржыгерлер,
Үшінші топ – физикалық және интелектуалдық еңбек ететін
«Пирамиданың» барлық қабаттарының негізгі мүддесі – «құқықтық
Криминалдық структуралар негізінен табыстарды бөлу саласында әрекет етеді.
Ортаңғы қабат өкілдері негізінен өндірілетін табыстардың иелері
«Пирамиданың» криминалдық қабаты көлеңкелі күшеюіне мүдделі. Себебі оның
Көлеңкелі шаруашылықтар үшін қазіргі ситуация жақпайтыны түсінікті: олар
1.3. Қазастандағы көлеңкелі экономиканың даму факторлары мен
Көлеңкелі экономиканың қалыптасуының өз даму тарихы бар және
1 этап (1980 жылдары) көлеңкелі экономика дамуы мен
2 этап - 1989—1992 жылдар, бұл этаптың басты
3 этап - 1992—1993 жылдар. Көпшілік приватизацияның басына
4 этап – 1993 жылдың соңы—1998 жыл. Бұл
Әкімшілік шаруашылық (министрліктер және ведомстволар) - 1 орын
Шаруашылық экономикалық{ұлттық компаниялар, мемлекеттік кәсіпорындар) – II орын
— құқықтық (сот құқық қорғау және салық органдары)
5 этап — 1999 жылдан осы уақытқа дейін.
Қазақстандағы көлеңкелі сектордың дамуының негізгі көздері мен себептері:
Мемлекеттегі жұмыссыздық, қылмыс, өмір сүрудің төмен деңгеәмен сипатталатын
Бақылау ревизиялық, құқық қорғаушы органдардың әрекетінің.
Көлеңкелі экономиканы ығыстырудың негізінде оны тудыратын себептерді жою
Заңсыз шығындар екі түрге бөлінеді:
Біріншісіне жалпы қылмыстық сипаттағы шығындар жатады. Олар коррупция,
Екіншісіне, мемлекет регламентіне жатпайтын, заңды бұзумен байланысты шаруашылық
Жоғарыда айтылып кеткен «тіке» және «жанама» әсер етудің
А. «тікелей әсер» факторлары:
Атқарушы биліктің тиімсіз басқару іс-әрекеттері;
Бақылау-ревизиялық органдардың біліктілігінің жеткіліксіз деңгейі;
Мемлекет саясатындағы басымдылықтар мен стратегиялық бағыттар,
Геосаяси жағдай мен сыртқы экономикалық қатынастар;
Басқару органдарының жемқорлықтың деңгейі;
Халықтың мүліктік жағдайындағы айырмашылық.
Б. «Жанама әсерлердің» факторлары:
Тұрғындар табыстары арасындағы үлкен айырмашылығы;
Халық менталитетінің ерекшеліктер.
Көлеңкелі экономика дамуына тән факторлар:
Әлеуметтік салаға шығындардың азаюы;
Қазақстандық капиталды шетелге шығару;
Аймақтардың дамуының тепе-теңдігінің бұзылуы;
Қоғамның криминализациялануы, экономикалық қылмыстың артуы;
Қоғамның мемлекетке сенімінің жоғалуы.
Көлеңкелі экономиканы шектеу тәжірибесінде белгілі бір механизмдер жұмыс
а) салық мөлшерін азайту және оларды алу процедурасын
ә) кәсіпкерлікті тиімсіз ететін заңдардағы құқықтық олқылықтарды жою;
б) өндірісті кеңейту мен жаңа жұмыс орындарын ашуға
в) жинақтар мен капиталдардың сақталуын мемлекеттік қамтамасыз ету.
Индикатор 1. Кіріс
Сарапшылардың бағасына сәйкес 1991 жылы Қазақстанда материалдық қиын
Қазақстан үшін халықтың өмір сүруі үлкен мәселеге айналды,
Соңғы он жылда Қазақстанда еңбек ақы мәселесі жан
Индикатор 2. Жұмыссыздық
1994 жылдың басында Қазақстан Республикасында 536,4 мың жұмыссыз
1991 жылы 282,4 мың адам жағдайының жақсарғандығы жайында
Жұмыссыздар деңгейі білім деңгейіне байланысты ажыратылады, жұмыссыздар санының
Индикатор 3. GINI коэффициенті
GINI коэффициенті —қарастырылып отырған белгінің біркелкі емес деңгейін
Индикатор 4. Жұмыспен қамту
Мемлекетте экономикалық қызметтің жандануы, жаңа өндіріс орындарының құрылуы,
Индикатор 5. Экономика саласындағы өзгерістер
Өтпелі кезең – бұл экономика эволюциясындағы ерекше кезең,
2 бөлім. Көлеңкелі экономиканың қызметінің механизмі.
2.1 Көлеңкелі экономиканың әс-әрекеттің көрсеткіштері
2.1.1 Көлеңкелі экономиканың қызметінің негізгі схемасы
Механизмді екі үлкен классқа бөлуге болады. Бұлар –
Бірінші. Кәсіпорындар жанында шектеулі жауапкершілікті серіктестіктер құрылады (
Екінші. Бір коммерциялық структура базалық кәсіпорыннан, зауыт өніміне
Үшінші. Базалық кәсіпорын НПО немесе ҒЗИ түрінде болады.
Механизмдердің жоғарыда айтылған үш механизмі алынған табысты мемлекеттік
Қазіргі кездегі іскерлік белсенділік деңгейі көптеген өндірістік, құрылыстық
2.1.2 Көлеңкелі іскерлікті жүргізудің жалпы құрылымы
Ортақ «көлеңкелі іскерлікпен» айналысатын топтың құрылымы.
- тауарлық және өндірістік операциялар жүргізетін кәсіпорындар;
- банк;
- «қауіпсіздік қызметі»;
- байланыстар.
Бұл элементтердің әрқайсысының мәні неде? Бір шаруашылық қазақстандық
Банк ақшаны қолма-қолға ауыстыру және басқа да операцияларын
Көлеңкелі экономиканың тамырлары 80 жж. әкімшілік жүйенің толық
Қоғам реформалар нашар жүргізілетіндігі туралы тайталас жүргізе отырып
2.1.3 Криминалдық кландардың қалыптасуының салдары
Осындай кландардың пайда болуының салдарлары – қаржы
Үшінші салдар – бюджеттік жүйенің деградациясы (жүйеге бұл
Төртінші салдар – ұлттық табысты элиталық топ арасында
Тағы біреуі – қазақстандық капиталдың шет елдерге ағып
2.1.4 Мемлекеттік аппараттың сыбайлас жемқорлығы
Мемлекеттік аппараттың таңдаулы кландардың мүдделеріне бағынатынына далел –
Басқа жағынан - әлеуметтік-мәдени қажетіліктерге, денсаулық сақтау мен
Нағыз нақты рецепт – барлық әлеуметтік-экономикалық процестерді демократияландыру,
Бизнестің криминализациялануы мемлекеттің көмегінсіз жүзеге аспады. Мемлекет мемлекеттік
Көлеңкелі экономиканы заңдастыру отандық өндірістің өмірін қамтамасыз етуге
Шетел инвесторларына, несиелер мен халықаралық қаржы институттарының көмегіне
2.2. Н.А. Назарбаевтың жолдауына сәйкес көлеңкелі экономиканы заңдастыру
Мүлікті заңдастыру – тиітмді экономиканы құрудың маңызды элементі.
Экономика және бюджетті жоспарлау министрлігінің есебі бойынша заңдастырылмаған
Қазіргі кезде Қазақстанның көлеңкелі секторында айтарлықтай капитал мен
Көлеңкелі капиталды, мүлікті, ақша қаражаттарын заңдастыру
Үкімет дұрыс фискалды саясат жүргізуі тиіс: салықтық түсімдерді
Көлеңкеге кету тиімсіз болатындай экономикалық жағдайлар жасау керек.
Дамыған елдерде орта және кіші кәсіпорындарда ЖІӨ
2.3. Елдің экономикалық қауіпсіздігіне көлеңкелі экономиканың әсері
Республикадағы көлеңкелі экономиканың ерекшелігі аймақтардың мамандануы мен обылыстардың
Республикада өмірдің төменгі деңгейі мен жалақының аздығы салдарынан
Өзінен жұмысбастыларға тіркелмеген кәсіпорындардың иелері жатады. Жалданып жұмыс
Отандық рыноктар шығу орны белгісіз сапасыз контрафактілік
Контрабанда белгілі бір құндылығы бар кез келген
Республика Ресей, Украина және Беларусиядан кейін адам
АҚШ мемлекеттік департаментінің баяндамасы бойынша Қазақстан адамдарды сатудың
Қазақстан аз ғана халқымен, географиялық және геосаяси жағдайына
Заңсыз мигранттар ақша табу мақсатында Қазақстан арқылы Батыс
Көлеңкелі экономика жемқорлықты көрсетеді. Жемқорлықтың қанат жаюы экономиканың
Осындай жағдайларда Республиканың көлеңкелі экономикасының қауіп төндіруші масштабтары
3.Көлеңкелі айналымды шектеу механизмі
3.1.Көлеңкелі бизнесті шектеудің бағыттары
К.Келимбетовтың бағдарлауынша, көлеңкелі экономиканың қазіргі таңдағы Қазқстандағы үлесі
Көлеңкелі экономиканың үлесін азайту мақсатында Үкімет бірқатар бағдарламалар,
2010 жылға дейінгі бағдарламаның негізгі мақсаты шаруашылық жүргізуші
Алдына қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер орындалуы
Экономикалық өсу мен елдің ауқаттылығының жоғарғы қарқынын
Кәсіпкерлікті дамыту және жемқорлықты азайту жолындағы негізсіз кедергілерді
Мемлекеттік органдар арасында ақпарат алмасу арқылы көлеңкелі экономиканың
Экономикалық қылмыстарды әшкерелеу мен алым-салық жинаушы органдардың материалдық-техникалық
Мемлекет пен қалған экономика арасындағы кірістерді бөлу жүйесін
Мемлекеттік саясаттың көлеңкелі экономиканы азайтуды қамтамасыз етуінің негізгі
1.Экономикалық даму мен ел ауқаттылығын өсіру.
Экономикалық даму мен ел ауқаттылығы деңгейін өсіруге бағытталған
Бұл құжаттарды орындау әлеуметтік-экономикалық даму және Фискальды
Елдегі көлеңкелі экономиканың азаюына тиімді әсер ететін мәселелердің
Құрылыс стандарттары мен жол жөндеу стандарттарын ұстанбағаны үшін
Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіші төмен,еңбек күші мен нормативті салыстырмалы
Өндірістік және азаматтық құрылысы нысандарының қауіпсіздігінің мемлекеттік бақылауды
Елдегі еркін бәсеке жағдайында әр түрлі саудалық формалар
Көлеңкелі экономикадағы үлкен үлесті сауда салысындағы «күменді сауда»жүйесі
Сауда саласындағы көлеңкелі экономиканың үлесін азайтудағы негізгі бағыттар:
1)Ел арасына қолдауға ие болған отандық бәсекеге қабілетті
2)Басқаруды ұйымдастыру жүйесін мемлекет реттеуді жетілдіру.
Қазіргі таңда ҚР мемлекеттік саясатты жүзеге асыру елудің
Алайда,негізгі мәселе ретінде экономикалық қызметі жүзеге асырудың мемлекеттік
Салықтық ұйымдастыруды жетілдіру.
Көбіне көлеңкелі экономиканы азайтудағы жұмыс сәттілігі салықтың ұйымдастыруды
Салықтың ұйымдастыруды жетілдірудегі негізгі іс-шаралар:
-Жалпыға ортақ физикалық тұлғалардың кірістері туралы жариялауға сатылы
-Салық төлемшілермен жұмыс істейтін бірыңғай орталарды салу;
-“Акциз”ақпаратық жүйесін енгізу.
-Ақпаратық жүйелер арасындағы экспорттық-импорттық операцияларда электронды мәлімет алмасуды
-Желілік маркетинг саласындағы салықтың ұйымдастырушылығы тұлғаларды арттыру;
-Салықтық есептік тиімді жүргізу жұмыстарын жалғастыру
Кедендік бақылаудан өту процесін жетілдіру.
Бұл салада:
-кедендік орындарды халықаралық талаптарға сай реконструкциялау,кешенді бақылау жүргізетін
-кедендік төлемақыларды жеңіл әрі тез түрде жүргізу үшін
-кедендік бақылау стратегиясы бар «электронды кеден» ақпараттық жүйесін
-кедендік саладағы нормативтік – құқықтық базаны жетілдіру және
-кедендік ұйымдастыруды жетілдіру, кедендік процедураларды жеңілдету арқылы тиімділігін
-халақаралық серіктестік кеңейту мақсатымен көршілес шекаралы елдермен ендендік
Заң шығарушы және мемлекеттік жүйені ұйымдастыруды жетілдіру.
Ұйымдастырушылық барьердің ң үлкен көлемді түрі ұйымдастырушылық заң
Соңғы уақытта ведоствалық және аймақтық деңгейде кәсіпкерлікті бақылау
Заң бұзушылық жұмыстарында ұйымдастырушылық басқаруды жетілдіру үшін заң
Көлеңкелі экономиканы төмендетуде кәсіпкерлікке рұқсат ету, қолдау жұмыстары
Бұл жағдайда нарық субъектілеріне өзінің экономикалық қызметтерін жүзеге
Берілген мемлекеттік бақылау секторында (рұқсат беру жүйесінде) айқын
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен көлеңкелі экономика саяси, экономикалық, әлеуметтік, құқықтық салаларына
1 этап (1980 жылдары) көлеңкелі экономика дамуы мен
2 этап - 1989—1992 жылдар, бұл этаптың басты
3 этап - 1992—1993 жылдар. Көпшілік приватизацияның басына
4 этап – 1993 жылдың соңы—1998 жыл. Бұл
Әкімшілік шаруашылық (министрліктер және ведомстволар) - 1 орын
Шаруашылық экономикалық{ұлттық компаниялар, мемлекеттік кәсіпорындар) – II орын
— құқықтық (сот құқық қорғау және салық органдары)
5 этап — 1999 жылдан осы уақытқа дейін.
Көлеңкелі капиталды, мүлікті, ақша қаражаттарын заңдастыру
Көлеңкелі экономика жемқорлықты көрсетеді. Жемқорлықтың қанат жаюы экономиканың
Осындай жағдайларда Республиканың көлеңкелі экономикасының қауіп төндіруші масштабтары
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
2007ж 9 сәуірдегі ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтің халыққа
Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 сентября 2005
Алимбаев Г. «Объективные индикаторы экономической трансформации: позитивные и
Бурливаева А. «Көлеңкелі экономика: себебі, факторлары және шектіктегі
Денисов Ю. «Как вывести бизнес из « тени»//
Джанкуразова Г. К. «Көлеңкелі экономика» Алматы: 2000 ж.
Карагусова «Көлеңкелі экономика: үрдістері және дамуы»Алматы : 2004
Ахметов Д. К. «Нарықтық экономикада мемлекеттің экономикалық деңгейін
Завельский М. Г. «Теневая экономика и трансформационные процессы»//
Никифоров Л., Кузнецов Т., Фельзенбаум В. «Теневая экономика:
Глинкина С. «Теневая экономика в современной Казахстане»// Саясат
Макаров Д. «Экономические и правовые аспекты теневой экономики
Лисова Н., Суиндыков Ж. «Преступления, разрушающие экономику»//Мысль –
Толибаев М. «Челночник как социальное явление»: Экспресс –
Шен В. «Налоговая культура против теневого бизнеса»: Казахстанская
Нуриев Р.М. Основы экономической теории: Микроэкономика. Учебник для
Борисов В. Г. «Экономическая теория» Оқулық. М.: 200жг
Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика. Учебное пособие М.:
Амосова Н. «Экономическая теория» Оқулық М.: 2004ж.
Базилива Е. «Экономическая теория» Оқулық М.: 2005ж.
Булатова А. С. «Экономическая теория» М. : 2004ж.
Долан, Эдвин Дж.,Линдсей, Девид Е. Макроэкономика. М.: 2005ж.
Крымова В. «Экономическая теория» Учебное пособие .Алматы 2002ж.
Қазақастан Республикасы Білім және ғылым Министрлігі
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Экономикалық факультеті
«Экономикалық теория» кафедрасы
«Макроэкономика» пәні бойынша
«Көлеңкелі экономика және оның Қазақстандағы көрінісі »
тақырыбына:
Курстық жұмыс
Орындаған:
Э-21 тобының студенті
Нысанбекова Е.А.
Ғылыми жетекші:
аға оқытушы Досмағанбетов Н. С.
Астана, 2010
Көлеңкелі экономика анықтамасы
Салықтардың экономикалық мәні мен қажеттілігі туралы
Салық жүйесi жайлы
Банктік қызметте салық салуды құқықтық реттеу
Көлеңкелі экономиканың экономикаға әсері
Салықтар елдің орнықты экономикалық дамуын қамтамасыз ету факторы ретінде
Корпорациялық табыс салығын салудың жетілдіру жолдары
Салықтардың икемділік принципі
Нарық шаруашылық өмірдің басты саласы
Жанама салықтарды есептеу және төлеу механизміжәне олардың бюджеттегі орнын талдау (Алматы қаласы Медеу ауданы бойынша Салық Комитетінің мәліметтері негізінде)