Инновациялық қор
Жоспар:
КIРIСПЕ....................................................................................................................3
1.Индустриялық–инновация құрылымының сипаттамасы мен даму институтттары..........................................................................................................5
1.1 Инновацияның ұғымы.......................................................................................5
1.2 Мемлекеттің даму институттары.....................................................................6
2. Индустриялық–инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру
2.1 Қазақстан Республика экономикасының қазіргі жай күйінің талдауы
2.2 Стратегияның мақсаты, міндеттері және оны жүзеге асыру
2.3 Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері
3. Индустрия–инновацияны қаржылық ресурстар мен қамтамасыз ету және
3.1 Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері............................23
3.2 Жаңа техникасы мен технологияның техникалық деңгейінің көрсеткіштері.........................................................................................................25
3.3 Ғылыми–техникалық прогрестің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі................................................................................................................26
4. Саясат түрлері …………………………………………………………...28
4.1 Инвестициялық саясат………………………………………………………28
4.2. Мемлекеттiк инвестициялар..........................................................................29
4.3. Ғылыми-техникалық және инновациялық саясат………………………...30
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................33
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.....................................................35
КIРIСПЕ
Бағдарлама Қазақстан Республикасы Yкiметінің 2000 жылғы 7- наурыздағы
Бағдарлама ғылым мен техника жетістіктерін пайдалану негізінде елдің
"Қазақстан-2030" стратегиясының ең тұтқалы басымдықтарының
Қазақстанда бұл үшiн барлық алғышарттар бар. Бұл -
Сонымен бiрге, бiрқатар бөгеушi факторлар да бар. Атап
Бұдан басқа, технологиялық даму мен инновациялық әлеует деңгейi
Экономикалық қарым-қатынастардың жалпы жүйесiнде инновациялық қызметке негiзгi орын
Бағдарлама республиканың инновациялық дамуының ұзақ мерзiмдi кезеңге арналған
1.Индустриялық–инновация құрылымының сипаттамасы мен даму институтттары
1.1 Инновацияның ұғымы
Кәсіпорынның инновациялық қызметі – бұл жаңа немесе өнімнің
Инновацияның екі тұрпаты ажырытылады:
• өнімділік;
• үдерістік;
Жаңа өнімді өндіріске негізу инновацияның түбегейлі өнімділігіретінде анықталады.
Процестік инновация – бұл жаңалықты енгізу немесе өндіріс
Жаңалық дәрежедегі инновация негізінде жаңа, яғни өткен, отандық
Инновацияның өмірлік кезеңі өзара байланысты процестердің және жаңалықтарды
Кәсіпорынның инновациялық қызметін әзірлеуде, енгізуде, жаңалықтардыпайдалануда қосылатындары:
• жаңалық идеяны әзірлеу, зертханалық ғылыми жұмыстар, өнімнің
зертханалық үлгілерін, техниканың жаңа түрлерін, жаңа конструкцияны
және бұйымдарды дайындауда ғылыми-зерттеу және конструкциялық
жұмыстарды жүргізу;
• өнімнің жаңа түрлерін дайындау үшін шикізаттар мен
қажетті түрлерін таңдап алу;
• жаңа өнімді дайындауда технологиялық процесті әзірлеу;
• қажетті өнімдерді дайындаә үшін жобалау, жасау, сынақтан
техниканың үлгілерін енгізу;
• қажетті ақпараттық ресурстарды және инновацияны ақпаратпен
қамтамасыз етуді зерттеу және әзірлеу;
• жаңалықтарды іс жүзіне асыруға бағытталған ұйымдастырушылық –
басқарушылық шешімдерді әзірлеу және енгізу;
• қажетті ғылыми – зерттеу және конструкторлық жұмыстарды
үшін дайындау, оқыту, жаңа мамандық беру және қызметкерлерді
арнайы әдіспен іріктеу;
• лицензиялау, патенттеу, цоу-хау жұмыстарын жүргізу немесе қажетті
құжаттарды алу;
• инновацияны жетілдіру ұйымдастыру және маркетингтік зерттеулерді
жүргізу.
1.2 Мемлекеттің даму институттары
Стратегияның маңызды мiндеттерiнiң бiрi мақсатты инвестициялық және ғылыми-техникалық
Стратегияда айқындалған мақсаттарға қол жеткiзу үшiн жаңа мемлекеттiк
Тұтастай алғанда, даму институттарының тұрлаулы жұмыс iстеуi орталықсыздандыру,
Орталықсыздандыру қағидаты жеке сектордың бастамашылықтарын қолдау (қаржылай қолдауды
Бұл:
•шешiмдер қабылдау кезiнде ықтимал жүйелi қателердi болдырмауға;
•бәсекелестiктiң негiзiн салуға, соның нәтижесi ретiнде қолдау көрсету
•жеке сектордың бастамашылықтарын неғұрлым терең талдауды жүзеге асыруға
Мамандану қағидаты даму институттарының қызметтiң белгiлi бiр операцияларына
Бәсекелестік қағидаты даму институттарының қызметiн бәсекелестiк негiзде жүзеге
Ашықтық қағидаты менеджерлердiң есептiлiгi мен жауапкершiлiгiн, қаржы ресурстарын
1.2.1. Қазақстанның инвестициялық қоры
Қазақстанның инвестициялық қорының (ҚИҚ) мақсаты Қазақстанда да, шет
ҚИҚ құру қажеттiлiгi қор рыногының дамымауымен, отандық компаниялардың
Жеке инвестициялық қорлардың пайда болуымен мемлекеттiк қаржы институты
Қаржылай қолдау көрсету туралы шешiм ҚҚТ әдiснамасы бойынша
Бағалаудың басқа өлшемдерi жобаның экспортқа бағдар ұстануы немесе
Жобаларды қаржыландыруды жеңiлдету үшiн, жеке секторда қаражат жетiспеген
Бұл ҚИҚ-қа жаңа өндiрiстер, оның iшiнде жоғары технологиялы
ҚИҚ Қазақстанның Даму Банкiмен тығыз қарым-қатынаста жұмыс iстеуi
Таяу және орта мерзiмдi перспективада шетелдiк маманданған қаржы
1.2.2 Инновациялық қор
Инновациялық қор тiптi дамыған елдердiң бәрiнде бiрдей толық
Инновациялық қорды құру инновацияларды енгiзудiң тиiмдi және нарықтық
Бұл проблеманың екi жағы бар. Бiрiншiден, бұл әзiрленген
Осы проблеманы шешу үшiн Инновациялық қордың негiзгi күш-жiгерi
Инновациялық қор отандық еншiлес капиталдың құралуы және өсуi
Қордың негiзгi мiндеттерi:
•инновациялық инфрақұрылым элементтерiн (технополистер мен технопарктердi, ақпараттық-талдау орталықтарын
•отандық және әлемдiк деңгейдегi iрi еншiлес инвесторлармен бiрлесiп
•құрылатын және жұмыс істеп тұрған кәсiпорындардың жарғылық капиталдарына
•коммерциялық тиiмдiлiгi мен экономиканы технологиялық дамыту тұрғысынан әлеуеттi
Инновациялық қордың гранттарды бөлу туралы шешiмi шетелдiк ғалымдарды
Елдегi венчурлiк институттардың кенже қалғанын ескере отырып, Стратегияны
Ғылыми зерттеулердiң барлық түрлерiнiң жаңа бiлiмдердi жинақтау жүйесiнде
Сондықтан да iргелi ғылыми зерттеулердi қаржыландыру мемлекеттiк бюджеттен
Инновациялық қор өз қызметiн мемлекеттiк ғылыми-техникалық және инновациялық
2. Индустриялық–инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру
2.1 Қазақстан Республика экономикасының қазіргі жай күйінің талдауы
Қазақстанда соңғы он жылдықта республиканың нарықтық тетіктерге негiзделген
Шикiзатқа деген бағаның ауытқу кезеңдерiндегi экономиканың шикiзатқа тәуелдiлiгi
Қайта өңдеу салаларының (машина жасау, жеңiл, тамақ, электрондық,
Осылайша өнеркәсiпте 1990-1999 жылдарда шикiзаттық емес салалардың үлесi
1999 жылы қол жеткен (1998 жылға 102,2 %)
2000 жылдың iшiнде өткен жылдың тиiстi кезеңдерiмен салыстырғанда
Елдiң инвестициялық саясатының шикiзаттық бағыты өнеркәсiпте орын алған
Ауыр жағдай ауыл шаруашылығында қалыптасты. ¤ткен жылдары ауыл
Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығындағы өндірістің құлдырауы, кәсiпорындар мен
1990-1999 жылдар кезеңiнде жүктердi барлық көлiк түрлерiмен тасымалдау
Елдiң экспортында, алдыңғы жылдардағы сияқты, шикiзаттық бағытталу басым
Экономикасының шикiзаттық бағытталуы елдi дүниежүзiлiк рыноктардың минералдық шикiзатына,
Проблемалар қара металдардың өнiмдi кен қорларының тозуынан, Қазақстанның
Әлемдiк қоғамдастықтың даму үрдiсi инновациялық қызметтің экономикалық өсу
Тәжiрибе жоғары технологиялық салаларында жаңалықтар енгізуге деген көтерiңкi
Қазiргi уақытта еңбекке қабiлеттi тұрғындарды еңбекпен қамтуды арттыру
Инновациялық қызмет жаңа шаруашылық-аумақтық құрылымдарды (технопарктердi, бизнес-инкубаторларды, аймақтық
Инновациялық процестер тек өндiрiске ғана емес, шынтуайтында қоғамдық
Жоғары технологиялық өндiрiстер мемлекеттiк бюджеттi толтырудың негiзгi көздерiнiң
2.2 Стратегияның мақсаты, міндеттері және оны жүзеге асыру
Индустриялық саясат дегенiмiз мемлекеттiң бәсекеге түсуге қабiлеттi және
Индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттiк стратегиясы 2010 жылға дейiнгi кезеңге
Стратегияның басты мақсаты шикiзаттық бағыттан бас тартуға ықпал
Өңдеушi өнеркәсiпте және қызмет көрсету саласында бәсекеге түсуге
Бәсекеге түсу қабiлетi дегенiмiз қазақстандық кәсiпорындардың экспортқа шығарылатын
Экономиканың шикiзаттық секторын дамыту Үкiметтiң салалық және секторлық
Стратегияның мiндеті:
• өңдеушi өнеркәсiпте орташа жылдық өсу қарқынын 8-8,4
• өңдеушi өнеркәсiптiң негiзгi қорларының өнiмдiлiгiн арттыру;
• кәсіпкерлiк ахуалды, құрылымды қалыптастыру және жеке секторды
• ғылымды көп қажет ететiн және жоғары технологиялық
• елдiң экспорттық әлеуетiн қосылған құны жоғары тауарлар
• сапаның әлемдiк стандарттарына көшу;
• дүниежүзiлiк ғылыми-техникалық және инновациялық процестерге қосылу арқылы
Стратегия мынадай қағидаттарға негiзделедi:
•жеке сектормен серiктестiк;
•инвестициялық және инновациялық ұсыныстардың өнеркәсiптің шикiзаттық емес салаларында
•өнеркәсiптi жаңғыртуға, оларға қолдау көрсету жөнiндегi рәсiмдердiң жариялылығы
•қосылған құн тiзбегiн дамытуды қамтамасыз ететiн салаларға мемлекеттiк
•тең бәсекелестiк жағдайларды және салауатты бәсекелестiк ортаны қалыптастыруды
•қандай да болсын жеке сипаттағы жеңiлдiктерден және преференциялардан
•индустриялық саясаттың бәсекелестiк артықшылықтарды қалыптастыруға бағытталуы.
Аталған қағидаттар сақталғанда және экономика құрылымында түбегейлi сапалық
2.3 Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері
2.3.1Инновациялық даму стратегиясы мен басымдықтары
Дамыған елдермен салыстырғанда Қазақстанда мемлекеттiк ғылыми-техникалық саясатының принциптiк
Қазақстанда ғылымды қаржыландыру жеткiлiктi емес. Шаруашылық субъектiлердiң ғылым
Мұндай жағдайда Қазақстан мен дамыған елдердiң ғылыми-техникалық дамуындағы
Осыған байланысты негiзi жоғары және ғылымды қажетсiнетiн технологияларға
Қазақстанда экономиканы дамытудың инновациялық жолына көшуiне бiрқатар экономикалық,
Өндiрiстi кең ауқымды жаңарту үшiн қазiргi уақытта республикада
Шетелдiк технологиялар мен техниканың бақылаусыз ағылуы отандық қолданбалы
Кесте
Қазақстандағы инновациялық қызметтің дамуына ықпал ететін
факторлардың салыстырмалы сипаттамасы
Оң факторлар
бай табиғи ресурстар;
бос өндiргiш қуаттардың болуы;
салыстырмалы түрде дамыған
ғылыми-техникалық әлеует;
технологиялық жағдайлардың
қатарында технологиялық
баяндамалардың болуы;
жеткiлiктi бiлiктi инженерлiк- техникалық қызметшi;
жеткiлiктi жоғары жалпы бiлiмдiк
деңгейiмен үйлескен арзан жұмыс күші;
елдiң екi құрлықтықтың тоғысында
географиялық орналасуы;
инженерлiк-техникалық кадрларды
даярлаудың қалыптасқан жүйесi.
инновациялық қызметтi жеткiлiксiз
нормативтiк құқықтық реттеу;
жаңаформациядағыбасқарушылық
кадрлардың болмауы; экономиканың шикiзаттық
бағытталуы;
дүниежүзілiк деңгейдегі меншікті
технологиялар салаларының шектелуi;
iшкi қаржы ресурстарының тапшылығы;
инновациялық қызметтiң инфра-құрылымының дамымағандығы; өндiргiш күштердi
лансыздандыру материалдық-техникалық базаның жарақтануы;
техникалық жағынан әлсiз өндiргiш күштердi бөлудегi теңсiздiк;
ғылыми-техникалық қызметтi ком -мерциялау үшiн тетiктер мен нақты
өндiрiстiң жоғары технологиялық салаларының қатарында техникалық
ішкi рыноктың мардымсыз
сыйымдылығы.
Осыған байланысты Қазақстан үшiн, жоғары дамыған шет елдердiң
"Yстемелеу" инновациясы - жаңа өнімдер мен отандық ғылыми-техникалық
"Қарыз алу" инновациясы - бұрын Қазақстанда шығарылмаған және
"Көшiру" инновациясы - шетелдiк ғылыми-техникалық әлеует пен жаңа
Қазақстан үшiн жақын болашақтағы неғұрлым қолайлы стратегия "үстемелеу"
Отандық экономиканың даму шамасына қарай дүниежүзiлiк рыноктарда республика
Инновациялық дамудың маңыздылығын ескере отырып, қазiргі жағдайда ауыл
Басымдықтарды таңдап алу кезiнде экономиканы әлеуметтiк қайта бағыттауға,
Бұл бағыт үшiн өсу нүктелерi - тұрмыс техникасын,
Дамыған елдер, энергетикалық және экологиялық дағдарыстардың қысымымен, энергия
Бұл бағыт үшiн өсу нүктелерi - минералдық, көмiрсутегiлiк
Неғұрлым жоғары технологиялық жағдайларды айқындау кезiнде елдiң экономикасы
Бұл бағыт үшiн өсу нүктелерi - информатика мен
2.3.2. Бағдарламаны қалыптастыру тәртiбi
Республиканың инновациялық дамуының базалық принципi Бағдарламаның бiрiнен соң
Бағдарламаның қысқа мерзiмдi кезеңi (2001-2003 жылдар) екi кiшi
Дайындық (2001-2002 жылдар) - инновациялық қорларды, технопарктердi, бизнес-инкубаторларды
Негiзгi (2003 жыл) - өнеркәсiптiң, ауыл шаруашылығының, көлiк
Бағдарламаның қысқа мерзiмдi кезеңiнiң мiндеттерi:
• инновациялық қызметтiң инфрақұрылымын дамыту (өндiрiстiк-технологиялық және ақпараттық
• ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтi ақпараттық қамтамасыз ету
• заңнамалық және нормативтiк құқықтық кесiмдердi әзiрлеу;
• ақталу мерзiмi 2 жылға дейiнгi аймақтық және
Бағдарламаның орта мерзiмдi кезеңi (2003-2008 жылдар) перспективалы ғылыми-техникалық
Бағдарламаның орта мерзiмдi кезеңi отандық ғылымның жетістіктері, шетелдiк
Бағдарламаның ортамерзiмдi кезеңінің мiндеттерi:
• экспортқа бағдарланған өнiмдердiң шығарылуын қамтамасыз ететiн технологияларды
• технологиялық жабдықтар, мұнай-газ, тау-кен өндiру, металлургия өнеркәсiбi,
• iшкi және сыртқы рыноктарда тұрақты сұранымға ие
• инновациялық сала үшін кадрлар даярлау мен қайта
Бағдарламаның ұзақ мерзiмдi кезеңi (2008-2015 жылдар) орта мерзiмдi
Бағдарламаның ұзақ мерзiмдi кезеңi шеңберiнде отандық ғылыми мекемелердi
Бағдарламаның ұзақ мерзiмдi кезеңiнiң мiндеттерi:
• орта мерзiмдi бағдарламаның неғұрлым талап етiлген жобаларын
асыру;
• өнiмдi өткiзудiң тұрақты рыноктарымен iрi өндiрiстердi қалыптастыру;
• экономика салаларының технологиялық дамуын қамтамасыз ету.
Бағдарламаның орта мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi кезеңдерiн iске
Бағдарлама нақты экономикалық көрсеткiштер бөлiгiнде ұлттық әлеуметтiк-экономикалық басымдықты
Барлық салаларды олардың әлеуметтiк-экономикалық мәнi мен даму ерекшелiгiн
Осыған байланысты таяудағы және алыс перспективаға ғылым мен
Осы тiзбелерге сүйене отырып, конкурстық негiзде инновациялық бағдарламалар
2.3.3.Тiкелей және жанама қолдау әдiстерi
Мемлекет инновациялық процестердi реттеу мақсатында жаңалықтар енгiзуде бастамашылық
Инновациялық қызметтi тiкелей реттеу:
• ғылым мен техниканы дамытудың басымдықты бағыттарын таңдау
• мемлекеттік бюджеттен мақсатқа бағытталған қаржыландыру;
• инновациялық бағдарламалар мен жобаларды iске асыру үшiн
• мемлекеттік емес құрылымдар iске асыратын инновациялық жобалар
•көрнектi жобаларды бастамалау және жүзеге асыру;
• инновациялық жобаларды елдiң инновациялық даму басымдықтарына сәйкестiгiне
• инновациялық қызметтiң инфрақұрылымын қалыптастыру (технологиялық парктер,
• халықаралық ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамыту негiзiнде жүзеге асырылатын
Инновациялық қызметтi жанама реттеу:
• жеңiлдiктi салық заңнамалар;
• отандық және шетелдiк инвесторлар үшін жеңiлдіктi инвестициялық,
2.3.4 Инновациялық инфрақұрылымды қалыптастыру
Инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдаудың бiр тәсiлi республика аумағында
Инфрақұрылымды қалыптастыру кезiнде мемлекет аймақтардағы олар құратын ғылыми-техникалық
Конструкторлық-технологиялық жаңалықтарды жетiлдiру мен өндiрiстердi дайындауға, бәсекелестiкке қабiлетті
Аймақтардың экономикалық мамандануын, өнеркәсiптiк, ғылыми және оқу әлеуеттерiнiң
Инновацияларды тұтынушылар мен жаңа енгiзiлiмдердiң авторлары арасында ақпараттық
2.3.5. Инновациялық қызметтi дамытудың құқықтық негiздерi
Инновациялық қызметтi дамытуды тиiстi нормативтiк құқықтық базаны құрусыз
Қазақстандағы ғылыми-техникалық қызметті құқықтық реттеудiң негiзi "Қазақстан Республикасының
Экономиканың инновациялық даму жолына өту кезiнде құқықтық қатынастарды
Өнiмдердiң сапасына, өнеркәсiптiк құқықтар мен интеллектуалдық меншiктi қорғауға
Өнімдердiң, тауарлардың және қызмет көрсетулердiң сапасына қойылатын талаптардан
Ел экономикасына ИСО 9000 сапасындағы Жүйесi және ИСО
Инновациялық қызметтi дамытуға өзiне өнеркәсiптiк меншiктi (өнертабыстар, үлгiлер,
Осыған байланысты экономикалық, өндiрiстiк, инвестициялық және қаржылық нормалар
Мемлекеттiк интеллектуалдық меншiктi түгендеудi өткiзу, оның шын құнын
2.3.6.Халықаралық ынтымақтастық
Дамыған елдерде iшкi рыноктар, әдетте, ендi кең ауқымды
Алайда, дүниежүзiлiк экономикалық көш бастаушылар арасындағы кооперацияның тереңдеуiмен
Осы жағдайларда мемлекетке халықаралық инновациялық байланыстарды реттеуде, дүниежүзiлiк
Осыған байланысты мемлекет халықаралық ғылыми-техникалық ынтымақтастықты ынталандыру мақсатында
Қазақстан Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерiмен өзінің ынтымақтастығын 1998
Республикада инновациялық белсендiлiктiң өсуiне ТАСIS, ЮНИДО, МАГАТЭ, ЮНКТАД
Шетелдiк мамандар мен сарапшыларды республика үшiн маңызды халықшаруашылық
Елден инновациялық әзiрленiмдердiң, бiрiншi кезекте олардың пайдаланылуы дүниежүзiлiк
3. Индустрия–инновацияны қаржылық ресурстар мен қамтамасыз ету және
3.1 Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері
3.1.1 Қаржылық қамтамасыз ету
Нарықтық экономика жағдайында инновациялық қызметтi қаржыландыру жүйесiнiң өзiндiк
Бұл жүйе, бiрiншi кезекте, техникалық жаңалықтарды ел экономикасына
Осы жүйенiң элементтерi:
• қаржылық қаражаттардың түсу көздерiнiң жиынтығы;
• ақшалай қаражатты шоғырландыру және оларды инновациялық бағдарламалар
• қайтарымдылық жүйесiн және оларды пайдалану тиiмдiлiгiне баға
Инновациялық қызметтi дамытуға арналған қаражат республикашiлiк көздерден iздестiрiлуi
инновациялық инфрақұрылымды дамыту - бизнес инкубаторлар, арнайы конструкторлық
Мыналарды:
• қаржы ресурстарына қажеттiлiк пен оларды алудың нақты
• кәсiпорындардың мемлекеттiк бюджеттер алдындағы алған қаржылық мiндеттемелерiнiң
• материалдық және қаржылық ресурстардың ұтымды пайдаланылуын;
• тапсырыс берушiлермен, контрагенттермен және жеткiзушiлермен
экономикалық қарым-қатынастар iс-тәжiрибесiнен туындайтын өзге де
мiндеттердi шешудi қамтамасыз ететiн қаржылық бақылау жүйесi қалыптастырылатын
Осыған байланысты мемлекет инновациялық қызметтi қаржыландыру жүйесiн мынадай
• жүйенiң ғылыми-техникалық жетiстiктердi тез және тиiмдi енгiзуге
•қаржыландыру көздерiнiң көптiгi;
• инновациялық қаржыландырудың барлық жүйесiнде де, сол сияқты
• іс жүзiнде қолдану үшiн техникалық және технологиялық
•қолданылатын тетiктердiң негiздiлiгi және заңдық қорғалуы.
Жалпы салалық, салааралық және аймақтық ғылыми-техникалық бағдарламаларды, сондай-ақ
Инновациялық қызметтi мемлекеттік емес қаржыландыру көздерi:
• инновациялық кәсiпорындардың меншiктi қаражаты;
• бағалы қағаздар эмиссиясының есебiнен жұмылдырылатын қаражат;
• коммерциялық банктердiң несиелерi;
• мамандандырылған және қайырымдылық қорлар;
• жаңа өнімнiң тез шығарылуына мүдделi инвестициялық компаниялардың
Қымбат бағалы станоктар, жабдықтар, бiрегей бақылау-өлшеу техникаларын сатып
3.1.2.Ғылыми-техникалық қамтамасыз ету
Ғылыми-техникалық қамтамасыз ету инновациялық дамудың айқындаушы шарты болып
Технологиялар мен жабдықтар экологиялық, техникалық қауiпсiздiк және санитарлық
Мемлекет ғылыми-техникалық қамтамасыз ету функцияларына, жабдықтар мен технологияларға
•инновациялық бағдарламалар мен жобаларды қалыптастыруды;
•кешендi ғылыми-техникалық сараптама жүргiзудi;
•іргелi ғылыми зерттеулер жүргізудi;
•инновациялық бағдарламалар мен жобаларды ғылыми-техникалық алып жүруді;
•дүниежүзiлiк ғылыми-техникалық дамудың болжамын;
•тендерлiк негiзде мiндеттi түрде кешендi ғылыми-техникалық, технологиялық және
3.1.3.Кадрлық қамтамасыз ету
Қазақстан дамудың инновациялық жолына өту кезiнде қазiргi менеджмент
Инновациялық саланың кадрлары - бұл, ең алдымен, жаңа
Инновациялық кәсiпорындар алғашқы кезеңде дербес қаражатының есебiнен кадрларды
Нақты кәсiпкерлiк жобаларды басқару және iске асыру үшiн
Қазақстанның қазiргi кадр әлеуетiнiң жағдайы дүниежүзiлiк деңгейдегі технологияларды
Кадрлық қамтамасыз етудiң басымдықты және неғұрлым тиiмдi бағыттарының
3.2 Жаңа техникасы мен технологияның тезникалық деңгейінің көрсеткіштері
Нарықтық экономика жағдайындаинновациялық қызметінің тиімділігін талдау қиындайды және
Техникалық-ұйымдастырушылық деңгейінің экономикалық тиімділігін арттыру көрсеткіштері және өз
Техникалық және ұйымдық дамудың экономикалық тиімділігін арттыру шаралары
• еңбек өнімділігінің үстелуі, жұмыс істеушілердің саны және
қорының салыстырмалы ауытқуы;
• материалдық қайтарымның үстелуі (материалды қажетсіну),
материалдық ресурстардың шығындарының салыстырамлы ауытқуы;
• негізгі өндірістік қорлардың қор қайтарымының үстелуі (қор
сиымдылығының төмендеуі), негізгі өндірістік қорлардың
салыстырмалы ауытқуы;
• айналым қаражатының айналым жылдамдығының үстелуі, (босатып алу
немесе байлау) айналым қаражатының салыстырмалы ауытқуы;
• қарқындату есебінен еңбек, материалдық және қаржы ресурстарын
тиімді пайдалануда өнімді шығару мөлшерінің үстелуі;
• пайданың немесе өнімнің өзіндік құнының үстелуі;
• кәсіпорынның төлем қабілеттілігі және қаржы жағдайының
көрсеткіштерінің үстелуі.
Қолданылатын техникалық және технологиялық шешімдердің үдемелігі өндірістің мүмкіншілігімен
3.3 Ғылыми–техникалық прогрестің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
Жобалауда, әзірлеуде және жаңа техника мен технологияны өндіріске
Бірінші кезең - бұл инновациялық шаралардың іске асыру
Екінші кезең – бұл қаржыландырудың мүмкіншілік көздерін анықтау;
Үшінші кезең – бұл жаңа техника мен технологияны
Төртінші кезең – бұл экономикалық көрсеткіштерді салыстыру арқылы
Өндіріс жағдайында экономикалық тиімділікті анықтау кезінде мыналар пайдаланылады:
• өнімде дәне қызмет көрсетуде қолданыстағы көтерме сауда,
сауда бағалары және тарифтер;
• қолданыста заңды түрде белгіленген өндірістік ресурстар (өндірістік
қорлар, еңбек және табиғи) үшін нормативтік төлемдер;
• қолданыстағы кәсіпорынның пайдадан нормативтікаударымы және
резервтерді қалыптастару үшін жоғары ұйымдардың, мемлекеттік және
жергілікті бюджеттердің бірігуі;
• банкілердің несие берудегі немесе жеке қаржыларын сақтау
кәсіпорынның тәртібі мен есеп ажырасу мөлшері;
• валюталық түсімдерді қайта есептеу нормативтері, т.б.
Жалпы түрінде ғылыми-техникалық прогресті жеделдету тиімділіктің бірнеше түрін
Экономикалық нәтижелілік – бұл еңбек өнімділігінің артуы, еңбек
Ресурстық нәтижелілік – бұл кәсіпорындарда ресурстарды босатып алу:
Техникалық нәтижелілік – бұл жаңа техника мен технологияның,
Әлеуметтік нәтижелілік – бұл халықты материалдық және мәдени
Бұл нәтижелерге қол жеткізуге болады, егер де үкімет
4. Сая6. Инвестициялық саясат
Мемлекеттiк инвестициялық саясаттың индустриялық-инновациялық дамуға қатысты мақсаты қаржыландыру
Мемлекеттiк инвестициялық саясатты жүргiзу шикiзаттық емес өндiрiстердi дамыту
Стратегия аясында мемлекеттiк инвестициялық саясаттың барлық мүмкiн болатын
Жер қойнауы инвестициялары жеке инвестицияларда айтарлықтай үлеске ие,
Қызметтiң басым түрлерiне тiкелей отандық және шетелдiк инвестициялар
Алайда, өңдеушi өнеркәсiптiң, оның iшiнде инновациялық сектордың салалары
Жеке инвестицияларды тарту процесiн ынталандырудың экономикалық тетiктерi ретiнде
Экономикалық тетiктердiң қолданылуы ұйымдық сипаттағы iс-шаралармен толықтырылуы тиiс.
Индустриялық-инновациялық дамудың iрi инвестициялық жобаларын бiрлесе iске асыруда
Бұдан басқа, басым өндiрiстердiң инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатында
•миноритарлық акционерлердiң құқықтарын қорғауды күшейту және корпоративтi басқарудың
•кәсiпорындарды тiркеудiң оңайлатылған жүйесiн енгiзу;
•қызмет түрлерін лицензиялаудың ашық жүйесiн құру;
•қаржылық есептiлiктiң халықаралық стандарттарына
кәсiпорындардың өтуiн жеделдету.
6.2. Мемлекеттiк инвестициялар
Индустриялық-инновациялық даму саласында жүзеге асырылатын мемлекеттiк инвестициялардың көздерi
Бюджеттiк инвестициялар басымдықтарының арасында индустриялық-инновациялық даму үшiн зияткерлiк
Бюджеттiк инвестицияларды тiкелей индустриялық-инновациялық сектор салаларына жiберу негiзгi
Әр өндiрiстiң әлеуетiн айқындағаннан кейiн инвестициялық саясатты Қазақстан
Басқаша айтқанда, мемлекеттің инвестициялық және әкiмшiлiк ресурстары шектеулi
Индустриялық-инновациялық дамуда мемлекеттiк индустриялық саясатты жүзеге асырудың басқа
8.2.2.Ғылыми-техникалық және инновациялық саясат
Экономикалық қатынастардың жалпы жүйесiнде инновациялық қызметтiң түпкi нәтижелерi
Дамыған индустриялы елдерде технологиялардан, құрал-жабдықтардан, кадрлар даярлаудан, өндiрiстердi
Қазiргi уақытта ғылымды көп қажетсiнетiн отандық өндiрiстi дамыту,
Қазақстанның ғылыми-технологиялық саясаты инновациялық процестердi жандандыруға, жаңа технологиялық
Ғылыми техникалық салада кәсiпкерлiк секторды қалыптастырмай инновациялық қызметтi
Шағын инновациялық кәсiпкерлiктiң дамуы тежелуiнiң негiзгi себебi шағын
Шағын кәсiпкерлiктi iрi кәсiпорындармен бiрiктiру (кооперациялау) мақсатында табиғи
Қазақстандық өндiрушiлерге ғылыми әзiрлемелердi рыноктық тауар деңгейiне жеткiзу
Қазақстандағы ғылымның қазiргi таңдағы жағдайы аяқталған ғылыми әзiрлемелер
Зияткерлiк меншiктi пайдалану мен құқықтарын қорғау инновациялық қызметтi
Инновациялық дамудың базалық моделi негiзiнде iшкi (өcipу) және
Сонымен, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттiк саясаттың
•мемлекеттiң қатысуымен маманданған венчурлiк қорлар құру және венчурлiк
•инновациялық қызмет субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау нысандары мен әдiстерiн
•инновациялық қызметтiң мемлекеттiк, салааралық, салалық және өңiрлiк сипаттағы
•инновациялық сала үшiн кадрлар даярлау және қайта даярлау;
•өнеркәсiптiң базалық салаларында жаңа технологиялық құрылым қалыптacтыру;
•технологиялардың өркениеттi рыногы үшiн жағдайлар жасау, яғни авторлық
•отандық кәсiпорындардың үздiк әлемдiк тәжiрибеге сәйкес сапа стандарттарына
•халықаралық донор ұйымдардың, мүдделi қаржы-кредит және шаруашылық құрылымдарының
10. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КYТIЛЕТIН НӘТИЖЕЛЕР
Бағдарламаны iске асырудың басты нәтижесi республикада сыртқы рыноктарда
Интеллектуалдық меншiк рыногын құрудың есебiнен шаруашылық қызметке отандық
Бағдарламаны iске асыру:
• ғылым және техника жетiстiктерi негiзiнде ең бiрiншi
• өнеркәсiптiң базалық салаларының жаңа технологиялық тәртiпке және
• экономиканың шикiзат секторына экономикалық қысымды төмендетуге;
• шағын және орта кәсiпорындарды қарқынды дамыту есебiнен
• шағын инновациялық бизнестi дамыту үшiн жағдай жасауға;
• меншiк иелерiнiң экономикалық белсендi қабатын қалыптастыруға;
• халықтың арасында әлеуметтiк шиеленiсудi азайтуға мүмкiндiк
Ғылымды қажетсiнетiн өнiмдердiң қағидатты жаңа түрлерiн өндiруді игеру
тұрақты өсу қамтамасыз етiлетiн болады.
Экономиканың басымдықты салаларында - энергетикада, химия және мұнай-химия
Бағдарлама отандық ғылыми-техникалық әлеуеттi барынша тартуға, ғылым мен
Елдiң инновациялық дамуы экономиканың бiрыңғай құрылымды қайта құруды
Мемлекет инновациялық даму үшiн қажеттi жағдайлар жасай, халықтың
инновациялық белсендiлiгiн ынталандыра отырып, инновациялық қызмет
саласында өндiрiстiк кәсiпкерлiктiң қалыптасуы мен дамуына ықпал ететiн
болады.
Республикада қолайлы инновациялық ахуал жасау Қазақстанның әлеуметтiк бағдарланған
ҚОРЫТЫНДЫ.
Бұл жұмыста Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға
Стратегия Қазақстанның 2015 жылға дейiнгi кезеңге арналған мемлекеттiк
Өңдеушi өнеркәсiпте және қызмет көрсету саласында бәсекеге түсуге
Дүниежүзiлiк экономиканың ғаламдануы аясында Қазақстан экономикасы бiрқатар проблемаларға
Проблемаларды шешу және Стратегия аясында алға қойылған мақсаттар
Бұл ретте осы институттар қосылған құны жоғары жаңа
Стратегия елде ғылымды және инновациялық қызметтi ынталандыруға бағытталған
Стратегияны ойдағыдай iске асыру экономиканың адам капиталын, өндiрiлген
Экономиканы мемлекеттiк реттеу әдiстерi мен тетiктерiн жетiлдiру жөнiндегi
Жалпы алғанда Стратегияны iске асыру нәтижесiнде 2015 жылға
Қазақстан Республикасында инновациялық жобаларды қаржыландыру мәселелері
Венчурлық кәсіпкерліктің теориялық және ғылыми-тәжірибелік проблемаларын зерттеу, Қазақстан экономикасындағы ұлттық инновациялық жүйенің басымдықтарын анықтау, елімізде венчурлық кәсіпкерліктің дамуы мен кәсіпорынның инновациялық қызметіне талдау жасау
Отандық кәсіпорындардың инновациялық қызметін экономикалық талдау
ҚР-ң индустриялық инновациалық дамуы
ҚР өнеркәсібінде инновациялық процестерді дамыту
Қазақстан Республикасындағы венчурлік бизнесті ұйымдастыру
Самұрық-Қазына ұлттық әл ауқат қорының қаржылық қызметіне талдау жасау
Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры
Нарықтық экономика жағдайында инвестициялар
Қазақстан Республикасындағы инновациялық үрдістер