Сапа талаптары
Квалиметрия - өніммнің сапасын бағалау және өлшеу мен
Классификация - обьекттер жиынның қабылданған классификация әдістеріне сәйкес
Өнімнің сапасы - оның қолдануна сайкес өнімнің белгілі
Пәндік квалиметрия - техника мен өнімнің квалиметриясы, еңбек
Сапа - әртүрлі, біртұтас факторларды анықтайтын синтетикалық көрсеткіш.
Сапа көрсеткіштер - жасау пайдалану немесе тұтыну шарттарның
Қолданбалы квалиметрия - заттың, өнімнің нақты түрне байланысты,
КВАЛИМЕТРИЯЛЫҚ ШКАЛА - өлшенетін қасиеттердің немесе олардың өлшемдернің
Ақаулар - өндіруші кәсіпорында да, одан тысқары жерде
БӘСЕКЕ - тауар өндірушілердің капиталды ыңғайлы
БӘСЕКЕЛЕСТІК – (латынның «concurred» деген сөзінен аударғанда –
Өндірістік емес шығындар - керек емес немесе артық
СМЕТА – ол шығындарды азайту жолдарын табу мен
Сапаны қамтамасыз ету шығындары - тұтынушының өнімге немесе
Сапаны жақсарту шығындары - тұтынушының шамаланған талабын қанағаттандыруын
Тура шығындар - белгілі бір өнім немесе қызмет
МАЗМҰНЫ
кіріспе
1 Квалиметрия сапа туралы ғылым……………………………………………4
1.1 Квалиметрия ұғымдары…………………………………………………….4
1.2 Сапаға философиялық тұрғыдан көзқарас ……………………………….5
1.3 Квалиметрияның қарастыратын мәселелері ……………………. .……...6
2 Сапа көрсеткіштерінің классификациясы мәні, қызметі және өзара
2.1. Өнімнің сапа көрсеткішін анықтау әдістері. Сапа талаптары
2.2 Сападағы ақаулар. Өнім сапасына байланысты шығындар……………10
2.3 Өнімдегі бәсекелестік және оның пайда болу шарттары……………….16
2.4 Қазақстандағы кәсіпорындардың бәсекеге қабілетін арттыру…………26
3 Дайын өнімнің сапасын бағалаудың негізгі әдістері………………….......32
ҚОРЫТЫНДЫ ………………………………………………………………..34
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ…………………………………...35
КІРіСПЕ
Сапа - әртүрлі, біртұтас факторларды анықтайтын синтетикалық көрсеткіш.
Қазіргі кезде ғылыми техникалық прогрестің қарқынды дамуына, халықтар
Сапаны бағалау жеке сипаттамалар мен сапаның жалпы көрсетілетін
1 Квалиметрия сапа туралы ғылым
Квалиметрия - өнім сапасын сандық тұрғыдан бағалау әдістерін
Квалиметрия кешенді және интегралдық сапа көрсеткіштерінің әдістерін талдап
Нормативті құжаттамадағы сапа көрсеткіштерінің регламенттеу бойынша қызметтің, қабылдап
Осы салаға байлансты негізгі міндеттердің бірі болып өнім
1.1 Квалиметрия туралы анықтамалар мен ұғымдар
Квалиметрия - өніммнің сапасын бағалау және өлшеу мен
Квалиметрия ғылым ретінде жалпы дәреже мен, өлшеу және
Жалпы квалиметрия - мұнда жалпы теориялық мәселелер қарастырылады:
Арнайы квалиметри - бағалаудың моделдері мен алгоритмдері, бағалаудың
Пандік квалиметрия - бағалау паны бойынша техника мен
1.2 Сапаға философиялық тұрғыдан көзқарас
Квалиметрия 1960 жылдан бастап қолданысқа ене бастады. Профессор
Ағылшын ғалымы Аврама Маслоудің тұжырымы бойынша ең көп
Маслоу тұжырымы бойынша, əр деңгейдің қажеттілігі алдыңғы деңгейдегі
Сапа - бұл тұтынушының тауар және қызмет көрсетулер
1.3 Квалиметрияның қарастыратын мәселелері
Жалпы квалиметрия жалпы теориялық мәселелерді қарастырады.
Түсінік жүйесі терминологиялар; Бағалау теориясы ережелер, заңдар, әдістер;
Арнайы квалиметрия бағаның алгоритімімен моделін, бағалаудың дәлдігімен, нақтылығын
Таксономия – күрделі құрлымды ұйымдастырлған обьектілердің жүйелілгі мен
Ықтималдық статикалық квалиметрия - математикалық статистика мен ықтималдық
Пәндік квалиметрия - обьектілер бойынша бағалауды қарастырады.
Өнімнің сапасын жалпы және кешенді басқару. Кезкелген өнім
Олар мынадай элементтерден құралған: өндіріс; өндірстік процестерді жасау
Квалиметрияның негізгі міндеті: бағалаудың барлық әдістерін әзірлеу және
Квалиметрияның мақсаттары мынадай болып табылады:
Белгілі бір өлшем бірліктер мен өлшенеді және бағаланады
Сапа ең жоғары деңгейінде және сапаның ең төменгі
Сапа көрсеткішінің базалық мәндері.
Сапа көрсеткішінің тазалығын анықтау және тепе-теңдік көрсеткішін анықтау.
Абсолюттық және жеке көрсеткішінің мағынасы әрбір негізгі және
Көрсеткіш коэффициенттері сапа деңгейін көрсетеді.
Сапа бағалаудың кешендік құрлымы
2. Сапа көрсеткіштерінің классификациясы, мәні мен қызметі және
Бүгінгі таңда тұтынушының талғамына бірдей болып көрінетін тауарлардың
Тағайындау көрсеткіштері өнімді белгілі бip бағыт бойынша қолданудан
Сенімділік көрсеткіштері өнімдердің төзімділігін, ұзақ уақыт сақталуын, жөндеуге
Технологиялық көрсеткіштер өнімдерді шығарудағы және жөндеудегі еңбек өнімділігін
Стандарттау және сәйкестендіру көрсеткіштері шығарылған өнімдердің стандартталған және
Эргономикалық көрсеткіштер адамдар мен заттардың арасындағы арақатынастар, адамдардың
Эстетикалык көрсеткіштер өнімнің сыртқы орындалуын, формасын, тауарлық түрін
Тасымалдауға шыдамдылық көрсеткіштері өнімнің тасымалдауға бейімділігін, шыдамдылығын көрсетеді.
Патенттік-құқықтық көрсеткіштер патенттік тазалық, патенттік қорғалымдылықты, өнімдердегі жаңа
Экологиялық көрсеткіштер — өнімдерді icкe қосқанда және қолданғанда
Қауіпсіздік көрсеткіштер (өнімді жөндеу, сақтау, тасымалдау, шығару, колдану
Экономикалық көрсеткіштер — өнімнің сапасын жоғарылату үшін шығындар
Бұйымның жоғары сапасы әртүрлі факторлармен анықталады, олардың бастылары
әлеуметтік сипаттағы факторлар (құқықтық, кадрлық және т.б.);
2.1 Өнімнің сапа көрсеткішін анықтау әдістері. Сапа талаптары
Сапаның көрсеткішін анықтау оның сандық маңызын түсіну болып
өлшеуші әдіс (аспаптар, приборлардың көмегімен);
тіркеу әдісі – бұл тіркеуге және есептеуге негізделген.
есептеу әдісі - өнім сапасы жөніндегі көрсеткіштерді анықтау
органолептік әдіс – адам мүшесін сезу-көру, есту, дәм,
әлеуметтік әдіс - өнім, оны нақты немесе тұтынушылардың
сапаршылық әдіс – мамандар тобы арқылы жүзеге асырылады.
Жеке көрсеткіштер әртүрлі және олар өнімнің өзіндік ерекшелігіне
Ағынды талаптар – нормативті құжаттар мен регламенттеледі және
Перспективтік талаптар – болжам бойынша анықталатын шикізаттың жаңа
Жалпы талаптар – бұл талаптар жалғыз немесе басым
Өндіріс сапасымен тиімділігі арасында тікелей байланыс болады. Басқаша
А. Тұтынушыға осы процестің маңызды құрамдасы ретінде қарау;
Сапаны шығынды қысқарту мен халықаралық бәсеке жағында тіршілік
Б. Талаптар мынаған қойылады: бақылау мен өнімді сынау
Сапа – ол шын мәнінде баршаның және әркімнің
2.2 Сападағы ақаулар. Өнім сапасына байланысты шығындар
Кәсіпорынның саясатының мақсаты жоғары сапалы өнім шығару болу
Ақаукөрсеткіштерінкөрсету
№ Көрсеткіш, ақша бірлігі Алдыңы жыл Есептік жыл
1 Соңғы ақаулы өнімнің өздік құны 20000
2 Ақауларды жөндеуге шығындар 10000 7500
3 Ақаулардың абсолют көлемі (с1+с2) 30000 31000
4 Қолдану бойынша ақаудың құны 6000 6500
5 Ақауларды жіберген адамдардан ұсталған ақша — 1500
6 Жеткізушілерден ұсталған ақша — 8000
7 улардан болған шығындардың абсолют көлемі (с.3-с.4-с.5-с.6) 24000
8 Өндірістік құн бойынша тауарлық өнім 400000 420000
9 Ақаулардың салыстырмалы көлемі (с.3/с.8*100%) 7,5 7,5
10 Ақаулардан болған шығынның салыстырмалы көлемі (с.7/с.8*100%) 6,0
Кестеден ақаудың негізгі себебі сапасыз шикізат немесе басқа
Ақаулардан болған шығынның салыстырмалы көлемі 2,5%-ға қысқарды.
Ақаулардың болмауы жағдайында жарамды өнімнің құнын да анықтауға
Мысал үшін q1РПЛ= 500000 болса
Онда
Менеджерлер басшылыққа өндіріске сапалы шикізат жеткізетін кәсіпорынды таңдауды
Кәсіпорында табылған ақаулардың және рекламацияларды талдауда пайда болу
Маркcистік концепция бойынша өндіріс шығындарды капиталистікке тауардың не
2-суретте ең көп істен шығуларға алып келетін ақау
1-сурет. Түрлі ақаулар үшін
3-сурет. Ақаулардың алдын алу
Әрине, сапа басқарудағы шығындарды арттыру ақаулы өнімді шығарудан
Сапа шығындары мен ақаулар шығындары бір графикте 5-сурет
5-сурет Сапа
Екі қисықтың қиылысу нүктесі минимал(ең аз) шығындарға сәйкес
Өнім сапасына байланысты шығындар[13].
Сапа мәселесі өнім сапасын қамтамасыз ету және жақсарту
Қазіргі уақытта сыртқы саудаға шығу үшін: өнімнің сапасы
Өнім сапасын қамтамасыз ету белгілі бір шығындар мен
Өнім шығару мен қызмет көрсету кезінде өндіріс шығындары
Өнім сапасын жоғарлату, оның жоғары деңгейіне жету ─
«Өнімнің сапасы» түсінігінің объективтік трактовкасы сапаны жақсарту мәселесін
Өнім сапасының жоғарлауы, экономиканың дамуының құрама элементі, ол
Өнімнің сапа шығындары өнімді өндіруге, қолдануға кететін жалпы
Өнімнің сапасы тұтынушының талаптарының қанағаттандырылуына, өнімнің сенімділігіне және
Өнім мен қызмет көрсетуге кететін шығындардың қалыптасу тізбегі
Кесте 2
Бұл тізбек сапаға кепілдік беру принціпін түзетуге және
Сапа шығындары тек тікелей өнімді өндіруге ғана байланысты
Сапа шығындарын ғылыми-техникалық, басқарушылық және өндірістік деген үш
Егер жаңа өнімді жобалау мен құрастыру сыртқы ұйымдар
Жалпы түрде айтсақ, сапаға кепілдік беру мен байланысты
тасымалдау — шикізатты, құрамдас бөлшектерді, дайын өнімдерді сыртқы
қамтамасыздандыру — түрлері мен мөлшері бойынша жоспарланған шикізатты
өндірісті бақылайтын бөлімшелерге шығындар;
өнімнің сапасы тәуелді болатын экономикалық қызметтер жұмыстарына байланысты
қызметіне жұмыскерлердің біліктілігін тексеру, арттыру және талап етілетін
Негізгі шығындардың басым бөлігі өндіріс факторларының құндық шамасын
Қосымша шығындарға бағалау мен алдын алу шығындары жатады.
2.3 Өнімнің бәсекелестік қабілеттілік және оның пайда болу
Бәсекелестік-бұл нарық шуаруашылығына катысушулардың арасындағы өндірістің жақсы
Бәсекелестік-экономикалық күрес, оқшауланған өндірушілердің өнімі, жұмыс, қызмет көрсетуі
Бәсеке-тауар өндірушілердің капиталды ыңғайлы салу саласы
Бәсеке қоғам өмірінде өте маңызды орын алады.
Қазіргі жағдайда бәсекелестік күрестің бағалық тәсілі қолданылады.
Қазақстан Республикасындағы бәсекелестік қатынастардың дамуы
Бәсекелестік күрестің баға еместік тәсілі де пайда
Бұл тәсілдер негізінен екі топқа жіктеледі: өнім үшін
Өнім үшін бәсекелестік-бәсекелестің сала нарығының бір
Сату шарты бойынша бәсекелестік-сатып
Бәсекелестің баға еместік ерекше тәсіліне тауарды
Бәсекенің болмауы монополизмге алып барады. Сондықтан жеке кәсіпорын,
Нарық субъектілері көп болса, бәсеке тиімді жүреді. Себебі
Бәсеке пайда болып дамитын
Қазақстан экономикасының дамуының қазіргі кезеңінде ресурстардың сиректігі
Бәсекеге қабілеттілік бәсекелік артықшылықтардың барын
Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін ең бастысы
Ұйымның бәсекеге қабілеттілігін талдау
Тәсілдемелер, авторлар Бәсекеге қабілеттілік өлшемі Талдау нәтижесінде
Д. Рикардоның Салыстырмалы артықшылықтар теориясы Барынша төмен
А.Маршалдың Фирма мен саланың тепе-теңдік теориясы
Э. Хекшер мен Б. Олиннің Өндіріс факторларының арақатынасының
Тиімді бәсекелестік теориясы Фирманың бәсекелестігінің қарқындылығы. Жоғары
Басқарудың стратегиялық тәсілдемесінің негізінде бәсекеге қабілеттілікті
Бизнес жағдайының өзгеруі салдарынан ұйымның
Кәсіби жасалған талдау іске асырылатын бәсекелестік бағдардың
Ұйымның бәсекеге қабілеттілігін талдау нәтижелерінің негізінде
Ұйымның бәсекеге қабілеттілігі жүйелік тәсілдеме
Бәсекелестік артықшылықтарды бағалау кезінде кешенді
Бағалауда нормативтік тәсілдемені қолдану мен қатар ұйымның
Нарық типтеріне байланысты сатушы баға қалыптастырғанда
1. Таза бәсекелестік нарығы ұқсас тауар өнімінің, мысалға,
2. Монополиялық бәсекелестік нарығы келісімді біркелкі нарықтық бағамен
3. Олигополистикалық нарық баға белгілеу саясатына және бір-бірінің
4. Таза монополия жағдайында нарықта тек қана бір
Беделді тауарлар үшін сұранымның қисығы басқаша болады. Тұтынушылар
Сұраныс ұсыныстан артық. Мысалы, өндiрiстiк тауарлардың шетелдiк түрлерiне
Еңбек ақының өсуi еңбек өнiмдiлiгiнiң өсуiнен немесе тауар
Сатушының талабы әсер еткен жоғары баға. Кейбiр өнiмдердi
Баға жақын арады көтерiледi деген
Бағаның төмендеуiне әсер ететiн факторлар: ұсыныс
Еңбек өнiмдiлiгiнiң артуы мен тауарларды
Сатушының не болса да сатам деген
Коммерциялық көрсету саласының ерекшеліктері: жеке тұтыну сипаты, қорланудың
Коммерциялық маркетинг саласында баға сұранымы икемді келеді. Өйткені,
Мемлекет реттейтін қызмет көрсету бағасының тарифі;
Нарыққа қатысушылардың өздері реттейтін қызмет көрсету бағасының тарифі;
Таза нарық механизмі қалыптастыратын
Бірінші топқа қызмет көрсетудің мына түрлерін жатқызуға
Екінші топқа, қызмет көрсетудің баға тарифін
Ал, үшінші топқа баға тарифі толықтай нарық жағдайымен
Коммерциялық маркетинг саласында бағаның
Көптеген ондаған жылдар ішінде біздің елде, өндірушілер монополизацияның
Тауарларға қатысты бәсекелестік саясатта ең алдымен оның фунционалдық
Халықаралық еңбекті бөлу мен ғылыми-техникалық дамудың әсерінен бәскелестіктің
Халықаралық тәжірибеде мақсатқа жетушілік болып бір бұйымды шығару
Тауардың бәсекеге қабілеттілігін бағалау үшін сұрақтардың кең шеңберін
Тауардың затты және перспективті бәсеке қабілеттілігін бағалап болған
Нарықтық стратегияны жасап шығарғанда өнеркәсіптік өндіріс өндірістік бағдарламасынан
Талаптарға сай, жеке нарықтағы моральді ескірген тауарлар алынып
Тауардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату жолын таңдау кезінде жаңа
Өнімнің бәсеке қабілеттілігін жоғарылату мәселелерін шешуде жыл сайын
Біз бір өнімді сатып алғанда оның сапасын бағалай
Тұтынушылар сапа деп өнімнің сыртқы түрін, жақсылығын, экологиялылығын,
Экологиялық көрсеткіштер өнімді дайындау мен тұтыну процесінде қоршаған
Нарықтық қатынастар мен өндірушілердің тұтынушыға бағытының дамуына байланысты
Сенімділігі; Материалды, энергетикалық және адам ресурстарын тиімді қолдану;
Бұл атрибуттар өнім сапасының нарықтық лидерлі өнім сапаларының
Өнім сипаттамасы, бәсекеқабілеттілігі сандық өлшеніп, анықталған жағдайда, әрбір
Тауардың бәсеке қабілеттілігі сапамен, сатып алушыға күмәнсіз қызығушылық
«Тауардың бәсеке қабілеттілігі» термині «тауар сапасы» және «тауардың
2.4 Қазақстандағы кәсіпорындардың бәсекеге қабілетін арттыру
Қазақстаның бәсекеге қабілеттілгін арттыру үшін ең бастысы отандық
Соңғы кездерде біз өнімнің сапасы, сенімділгі, бәсекеге қабілеттілгі
Қазргі уақытта басекелестікті талдау мен бағалаудың өте көп
Біздің ойымызша, бұған осы әдістерді пайдалануға қажетті ақпаратқа
Кез-келген өнімнің бәсекелестік қабілетін бағалау үшін қазіргі жағдайдағы
Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру Қазақстан Республикасы үшін үлкен
Жоғарыдағыларды ескере отырып, өнімнің бәсекелестік қабілетін арттыру нарықта
Тауардың бәсекеде жеңіске жетуі оның техникалық-экономикалық көрсеткіштер мен
Бәсекеге қабілетті өнім жалпы кәсіпорының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз
Сапа деңгейі халықтың анықталған деңгейіне сай әртүрлі болуы
Осы негізде шығарылған өнімдер сапасына қарай түрлі талаптар
Бт = Бс Шт,
Мұнда, Бт - тұтыну бағасы, Бс - сатылу
КК = ККэ ККт ККс
Мұнда, КК - тауар деңгейінің кешенді көрсеткіші; ККэ
Бәсеке адал ниетті және адал ниетті емес деген
Қазіргі таңда, адал ниетті емес бәсекенің бөтен немесе
Бәсекеге қабілеттілік - нарықтың талабын анықтайтын және тауардың
Өнімнің бәсекеге деген қабілеттілігін жоғарылатуда сертификаттау үлкен рөл
Сертификаттауды ұйымдастыру төмендегі кезекпен жүргізіледі:
Өндіруші бәсекелестік жағдайында сатып алушыға және оның тауары
Сертификаттауды жүргізу барысында оған қатысушылар арасында жауапкершілік былай
Нарықтық экономика жағдайында бәсекелестік өндірушілерді тек қажеттілігі бар
Тауардың бәсекелестік қабілеттілігі белгілі бір уақыт сәтінде оның
3. Дайын өнімнің сапасын бағалаудың негізгі әдістері
Өнім сапасын оның пайдасын сипаттайтын бір ғана, бірақ
Сапа деңгейін бағалауының қолданылуына байланысты көрсеткіштерді келесі әдістерге
Дифференциалды; Компелексті; Интегралды; Аралас.
Дифференциалды әдіс бағаланатын өнімнің бір сапа көрсеткіштерін бір
Машина жасайтын өнімдердің техникалық деңгейін бағалаудың Дифференциалды әдісінде
Укі=Pі/Рібаз немес Укі=Рібаз/Pі і=1,2,3………..,n
Pі - бағаланатын өнімнің сапа көрсеткішінің і -
Бағалау нәтижесі әр бағаланатын көрсеткіш үшін жеке көрсетіледі.
Егер, өнім негізгі үлгінің бірнеше көрсеткішінен төмен болса,
Егер, өнім негізгі үлгінің бірнеше көрсеткішінен де жоғары
Егер, бағаланатын өнім мен негізгі үлгінің сапа көрсеткішінің
Комплексті әдіс – мұнда өнімнің сапа деңгейін анықтау
Vk=K0/Kб немесе Ук=Кб/К0
K0 - бағаланатын өнімнің құрастырма көрсеткіші; Кб -
Көмплексті көрсеткіш бірлік және көмплексті көрсеткіштердің функциясын білдіреді
өнімнің функционалдық жарамдылығын, қажеттіліктің қанағаттанарлығын көрсететін негізгі көрсеткішпен;
бірлік және комплексті көрсеткіштерді бар санға алып келетін
Бағалаудың комплексті әдісі мен бағаланатын өнімнің сапасы туралы
Өнім сапасын комплексті бағалау келесі операциялардан тұрады:
өнімнің техникалық құжаттамалар бойынша сапасының бірлік көрсеткіштерін ,
өнімнің негізгі үлгісін таңдау негізінде сапасының бірлік көрсеткіштерін
сапаның бірлік негізгі үлгі көрсеткіштерінің мәнін анықтау;
өлшеулер мен сынақтардың берілуінің негізінде бағаланатын өнімнің нормативтік
сапаның салыстырмалы бірлік көрсеткіштерінің мәнін анықтау;
ескерілетін көрсеткіштерідің өзара байланысының сипатталу мүмкіндігі болғанда, функционалды
Бұл әдіс арқылы өнімнің функционалдық жарамдылығын қажеттіліктің қанағаттанарлығын
Интегралды әдіс - бағаланатын өнімді оны қолданудың пайдалы
Кинм =Э/(Зс+Зэ)
Э - өнімді тұтыну немесе қолдану кезіндегі пайдалы
Зс - өнімді жасауға кеткен өндірушінің шығыны; Зэ
Бағалау жүргізілуінің жұмысының кезектігі сапа жүйесі, өнім мен
Сапа квалиметриясының мақсаттарына сәйкес өнім сапасын бағалаудың мақсаты
өнім сапасын бағалаудың жоспар алдындағы мақсаты болып оның
Өнім сапасын бағалау бәсекешілдердің тауарлар мен салыстырыла отырып
Өнім сапасын бағалаудың жоспарлық мақсаты болып өнімнің техникалық
Өнім сапасын бағалаудың өндірістік мақсаты:
Өндірістік жаңа өнімді бағалау; өнімнің қауіпсіздік деңгейі; өнімнің
Қорытынды
Квалиметрияны өнім сапасын бағалаудың әдісі ретінде қарастыру нәтижесінде
Квалиметрия жалпы дәреже мен, өлшеу және бағалау әдістер
Жалпы теоретикалық мәселелер қарастырылады. Арнайы квалиметрияда экспертті квалиметрия,
Сипатталатын қасиеттеріне байланысты, сипатталатын санына байланысты, жеткізу тәсіліне
Сапа деңгейін бағалауының қолданылуына байланысты келесі төрт әдісті
Менің көзқарасым бойынша, квалиметрияның дамуы және оны ары
Бұл бағыт сапа көрсеткіштерінің тізілімін негіздеу, оларды анықтау
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Ә.Едігеева . Сапа менеджмент жүйесі. Ақ жол.-2007
2. Смагулов А.К., Умирбекова Ж.Т Учебное пособие. Квалиметрия
3. Жетесова Г.С., Жүнісова А.Ш. Квалиметрия негіздері. Алматы,
4. Фейгенбаум А.Контроль качества продукции: Сокр. с англ.-
5. Азгальдов Г. Г., Гличев А. В. и
6. Хамханова Д.Н Основы квалиметрии. Учебное пособие.-Улан-Удэ: Изд-во
7.Фогмин В. Н. Квалиметрия: Управления качеством. Сертефикаия: Учебное
8. Крылова Г. Д. Зарубежный опыт управления качеством.
9. Крылова Г. Д. Зарубежный опыт управления качеством.
10. С.В.Пономарев и др.- М. РИА Управление качеством
11. Риввелл Дж.Б. Главное о качестве: Справочник от
12. Под ред. В. В. Бойцова. А. В.
13. Караначева Т.Г. Өнім сапасының шығындарын бағалау.
14. М.Б.Самсаеав, И.М.Самсаев, Б.Ж.Жүнісбаев, Х.М. Илямов, А.Е. Сафарғалиев.
15. Метрология. Стандартизация. Сертификация; под ред. В.М. Мишина.-
16. Нұрманов М.Ш., Құрманов А.Т. Метрология, стан-дарттау және
17. Шәбікова Г.Х. және т.б. Метрология, стандарттау және
18. Әубәкіров, Ғ. Метрология, стандарттау және өнім сапасын
19. Сағадиев Қ.С. Сертификаттау. Республикалық баспа кабинеті. Оқулық.
20. Жетесова Г.С., Жүнісова А.Ш. Квалиметрия негіздері. Практикалық
21. Мазур И.И., Шапиро В.Д. Управления качеством: Учебное
22. Проблемные вопросы современной экономики Казахстана // Жас
23. Ұсен Б., Асембаева М.Қ. Дайын өнімдердің бәсекеге
2
Жобалау
Технологиялық жобалау
Қуатты жобалау
Өндірістік жобалау
Сұранысты жоспарлау
Сатылымдар
Өндірісті ұйымдастыру мен дайындау
Қамту
Дайын өнімді сақтау
Өндіріс
Кіріс қорларды сақтау
Дайын өнімді тиеу мен сату
Сатудан кейінгі қызмет көрсету
Қазақстан Республикасында сапа жүйесін сертификаттау
Өнімдердің сапасы және қасиеттері
Сапа менеджменті жүйесін сертификаттау
Сапаны басқару әдістері
ИCО 9000 сериялы сапа жүйесінің халықаралық стандарттары
Өнім сапасын қамтамасыз ететін жүйелердің халықаралық стандарттары
Квалиметрия пәні
Тағам өнімдерін өндіретін кәсіпорында стандарттардың талаптарына сәйкес сапалы және қауіпсіз өнімдерді қамтамысыз ету
«Райымбек Агро» ЖШС-те СМЖ және қаупсіздік жүйесін дайындау
АҚ «ҰССО» сынау лабораториясында өнімнің сапасын талдау