Кенжебаев қазақ әдебиеті тарихын
МАЗМҰНЫ
Кіріспе--------------------------------------------------------4
Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері және
Е. Исмаилов әдебиет тарихын зерттеуші және әдебиет сыншысы-----------------------------------------28
Қорытынды-------------------------------------------------46
Пайдаланылған әдебиеттер-----------------------------50
Кіріспе
Қазақ халқының ғасырлар бойы туып, жетіліп, қалыптасып келген әдеби-
Ғасырларға созылған отаршылдық зардабынан мәңгүрттеніп кетпей, бостандық, егемендік күніне
Отызыншы жылдардағы жағдай елуінші жылдарға дейін ұласты. Е. Исмаилов,
Әдебиетімізге отызыншы жылдары келіп, түрлі саяси қысымдарды басынан өткізген
Ол саналы ғұмырын әдебиетке арнаған жан. Ғалым қаламынан күн
Ғалым еңбектеріне берілген Мұхтар Әуезов, Сәбит Мұқанов, Әлкей Марғұлан,
«Қазақ әдебиеті тарихы» аталатын кітапта Е. Исмаилов шығармашылығына арналған
Т. Кәкішев ұстазының көзі тірісінде мақала жазуы өз алдына,
Әдебиет тарихын жаңаша бажайлау профессор Д. Ысқақов зерттеулерінде, ұжымдық
Жоғарыда айтылған жүйе-жүйе материалдардың кейбірі ғылыми айналымға түсе қоймағанмен,
Тақырыптың өзектілігі осындай қажеттіліктерден туындайды. Қазақ әдебиетінің тарихының мәселелері
Зерттеудің негізгі мақсаты. Әдебиеттің тууы мен қалыптасуына тікелей ықпал
Зерттеудің ғылыми жаңалығы.
Қазақ әдебиеті тарихының мәселелеріне байланысты ғалым- зерттеушілердің көзқарастары жүйеленді.
Е. Исмаиловтың әдебиет тарихын зерттеуші ретінде қалыптасу жолы айқындалды.
Ғалымның әдебиет тарихы (ХV-ХХ), оның даму сипаты жайындағы көзқарасы
Қазақ кеңес әдебиеті дамуының алғашқы кезеңін 1917-29 жылдар аралығы
Зерттеу жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспе мен қорытындыдан, екі
1. Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері және Е. Исмайлов
Кез келген жанды құбылыстардың табиғатына тән пайда болу, өсіп-
Белгілі бір халықтың кез келген дәуірімен кезеңінің көркем дүниелер,
Тарихта қаншалықты заман қыспағы болса да, кезең қаламгерінің шығармашылығын
1915-1928 жылдар арасында әдебиет тарихын дәуірлеуге алғаш талпыныстар туды.
А. Байтұрсынов қазақ жазба әдебиетін «Діндар дәуір әдебиеті», «Ділмәр
Х. Досмұмедұлы «Қазақ халық әдебиеті» атты қысқаша очеркінде ауыз
М. Әуезов әдебиетті жанрлық түріне қарай «сыршылдық салт өлеңдері,
Қазақ әдебиетінің тарихын ауызша әдебиет және жазба әдебиет деп
«Әдебиет тарихында» сол кездегі қазақ әдебиеттану ғылымындағы ғылыми- зерттеушілік
М. Әуезов өз еңбегінде «зар заман ақындары» деп Асан
М. Әуезов осы еңбегінің соңында: «Бүгінгі мақсат- қазақ елі
Міне «Әдебиет тарихы» қазақ фольклорын жанры мен түріне жіктей
Бұл еңбектер фольклортану саласындағы әдеби- теориялық, ғылыми- зерттеушілік ой-
Әдебиет тарихын зерттеуде Ә. Марғұлан қазақ эпостарын «архаикалық эпостар»;
Ә. Марғұлан жазба деректерге сүйенуді қуаттай отырып, халық аңыздарына-
1930 жылдарда әдебиет тарихын тануда саяси өлшемдер алға шықты.
С. Мұқановтың «ХХ ғасырдағы қазақ әдебиетінде» ХХ ғасыр басындағы
Ал, А. Байтұрсынұлы, М. Жұмабаев, М. Дулатов,
Жалпы бұл еңбектер ХХ ғасыр басындағы әдебиеттің көрнекті дарындарының
С. Мұқановтан бұрын Ғ. Тоғжанов «Әдебиет және сын мәселелері»
М. Әуезов, М. Жолдыбаев, Ә. Қоңыратбаевтың «ХІХ ғасыр мен
Қазақ әдебиетінің тарихын зерттеуге көп күш жұмсаған академик Қ.
Жазба әдебиеттің арғы төркіні ауыз әдебиет екеніне құрмет ете
1930 жылдардың зобалаңы өткен ғасырлардағы әдебиет өкілдерін түгелдей феодал
Қ. Жұмалиев «Қазақ әдебиетінде» (1941 жыл 8-9-кластарға арналған оқу
Қ. Жұмалиев жазба әдебиетіміздің тарихын түрік қағанаты дәуірінен (Орхон
«Әдебиет тарихы белгілі бір халықтың әдебиеті қай кезден басталады,
Белинский Ломоносов пен Пушкиннің арасындағы байланысты көрсеткенде, Пушкиннің өзінен
Қазақ әдебиетін дәуірлеу мәселесі сөз болғаннан бері әр кезең
Қазақ әдебиеті тарихын тану туралы ғылыми көзқарастың қалыптасуы мен
1952 жылы М. Әуезовте «Орхон жазуларын тіл тарихының ескерткіші
Б. Кенжебаев қазақ әдебиеті тарихын: «Бұрынғы әдебиет (V-XV), Қазақ
Профессор Б. Кенжебаевтың бұл танымының қалыптасуына туысқан өзбек, әзербайжан
Ол өз пікіріне дәлел ретінде, «француздың орта ғасырдағы әдебиеті
Әдебиеттегі «бірыңғай ағымды» Б. Кенжебаев та ашық қолдай алмады.
Х. Сүйіншалиев «Қазақ әдебетінің қалыптасу кезеңі» (1967), «Қазақ әдебиетінің
ХІХ ғасыр әдебиетін «дәстүрлі реалистік әдебиет», «жаңа реалистік әдебиет»
М. Мағауин «ХV-ХVІІ ғасырларда жасаған қазақ ақын, жыраулары» (1965)
М. Базарбаев «Қазақ әдебиеті тарихын зерттеудің кейбір мәселелері» атты
«Қазақ ССР тарихының» ІІІ томындағы «Қазақстанның ХVІІІ-ХІХ ғасырларының алғашқы
ХХ ғасырда қазақ әдебиетінде бұрыннан дәстүрге айналған шығыстық образ
Ә. Дербісәлин «Көне әдебиет және оның зерттелуі» атты мақаласында,
А. Кірішбаев «Қазақ әдебиеті тарихының очерктері» атты еңбегінде әдебиет
Қазақ әдебиет тарихын қай дәуірден, кімнен бастау керек деген
Осы тұста, яғни әдебиеттану ғылымына бет бұрыстың дүрліккен шағында
Ә. Қоңыратбаев еңбектерінің негізгі саласы көне дәуір әдебиетіне қатысты
Профессор Ә. Қоңыратбаевтың шығыс тақырыбына арналған мақала, зерттеулері 30-
Ә. Қоңыратбаевтың Шығыс поэзиясы, оның қазақ әдебиеінде көрінген үлгілеріне
1. Сюжеті Шығыстан алынған прозалық хикаяттар («Мың бір түн»,
2. Низами, Науаи дәстүрінен бас алған қисса әдебиеті;
3. Ислам идеясына құрылған қиссалар («Салсал», «Зарқұм» т.б);
4. Махаббат тақырыбына құрылған романтикалық қиссалар.
Міне, профессор Ә. Қоңыратбаевтың Шығыс поэзиясы, оның қазақ әдебиетіндегі
Ә. Қоңыратбаев әдебиет тарихына қатысты күрделі ғылыми пікірлерін «Қазақ
«ХV- ХVІІІ ғасырлардағы әдебиет»- еңбектің алғашқы бөлімі. Мұнда негізінен
Ә. Қоңыратбаевтың күрделі ғылыми пікірлерінің бірі ХІХ ғасырдағы қазақ
ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы әдебиеттің тұлғалы өкілдері Шоқан, Ыбырай,
ХХ ғасырдың бас кезінде көрінген келесі бір бағытты ғалым
Кітаптың қорытынды бөлімі- «1916 жыл көтерілісіне байланысты туған халық
Қазақ әдебиеттану ғылымының өсіп- өркендеу жолын қазақ даласындағы қоғамдық
Бұл үш кезеңнің әдебиетінің тарихын игеру процесінің өткен жолына
Ал ғалым Е. Исмаилов «Қазақ әдебиеттану ғылымының тарихына көз
Сонымен отызыншы жылдың аяғында қазақ әдебиетінің тарихын дәуірге бөлу
Қазақ фольклоры
ХVІІІ- ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті
ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті
Негізгі жүйесі дұрыс болғанмен ХVІІІ ғасырға дейінгі ақын- жазушылыарды
Ал Қ. Жұмалиев қазақ әдебиетінің тарихын Бұқар жыраудан бастау
ХVІІІ ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет
ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы әдебиет
ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет
ХХ ғасырдың басындағы әдебиет,- деп бөледі [15].
Қазақ әдебиеттану ғылымының туу кезеңі үшін маңызы болғаны мен
Бұл мәселе тың бағыттағы ой айтуға ұмтылған С. Мұқанов
Алтын Орда тұсындағы әдебиет
Астрахань, Қазан хандықтарының тұсындағы әдебиет
Ақтабан шұбырындының тұсындағы әдебиет [64],- деп дәуірлей отырса да,
Осы тұста Б. Кенжебаев қазақ әдебиетінің тарихи даму жолын
Қазақ хандығы тұсындағы әдебиет, яғни ХV ғасырдың ортасына дейінгі
ХІХ ғасырдың алғашқы жартысындағы әдебиет
ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет
ХХ ғасырдың алғашқы 20- жылдардағы әдебиет
Совет әдебиеті
Қазақ әдебиетінің дәуірге бөлу проблемасының ғылыми зерттеушілік сипатта қарастырылып,
Ұлы ағартушы Ахмет Байтұрсынов оқу- ағарту комиссары болып тұрғанда
Әдебиет тарихын жазудың ендігі бір басқышы оқулықтар жазу. Бұл
Міне, осындай оқу құралдарын құрастырушының бірі- Есмағамбет Самұратұлы Исмаилов
Оқулық жазу талабымен таланты ұшталған жас ғалым, сыншы А.
Ол үш салада жұмыс істеді. Бірінші- оқу құралдары. «Әдебиет
Осы хрестоматияда Ыбырай, Абай, Сұлтанмахмұт творчествосын зерттеуде, олардың дүниетанымы
Ыбырай- тұңғыш педагог- ағартушы, жаңашыл- прогресшіл, қазақтың таза әдеби
Абай- өз заманының сыншысы, көркем әдебиет тілінің негізін салушы,
Сұлтанмахмұт- әділет іздеген шыншыл да сыншыл, Абайдан кейінгі ұлы
Сонымен қатар осы дарындар творчествосының халықтық, таптық сипатын танытуда
Екінші- оқулықтар «Әдебиет теориясының мәселелері» (1940), «ХХ ғасырдағы қазақ
Сондықтан тұңғыш жазылған бұл сияқты әдебиет оқу құралында кемшіліктер
Үшінші- М. Әуезов басқаруымен 1948 ж. шыққан «Қазақ әдебиетінің»
1951-55 жылдары азап пен ауыртпашылықты басынан кешірген ол өмірінің
Е. Исмаиловтың сан- салалы творчестволық жолын қарағанда теоретик, фольклорист,
«Ақындарда» мынадай ойлар бар: «Қазақтың көне әдебиет нұсқаларында жырау
Зер сала қарасақ тарихшы ғалым көне әдебиетке тек өмірінің
Екіншіден, өмірінің аяғында қазақ әдебиеті тарихы жайында тұтас еңбек
ҚР Мемлекеттік орталық архивінде Е. Исмаиловтың «О статье «Шалгез
Төртінші-ғалым архивінде жазушы Скосыревтің
Бұл төрт дәйек Е. Исмаилов әдебиеттің көне тарихына барып,
Ал, Е. Исмаиловтың қазақ әдебиеті тарихына қатысты терең толғауы-
Осы дәуірдің дара тұлғалары Махамбет, Абай, Шоқан, Ыбырайлар бірін-бірі
Бұл дәуірдегі тұлғалардың ішінде Абайды зерттеуге көп көңіл бөлді.
Алғашқы қадамды З. Шашкинмен бірге жазылған «Абайдың композициясы», «Абайдың
Көрнекті ғалым Е. Исмаиловтың ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті мен
«Қазақ ССР тарихында» (1949) авторлар (М. Әуезов екеуі) музыка
Дегенмен «Әнші ақындар» шығармашылығына тән тенденцияны ғалым «Қазақтың халық
Е. Исмаиловтың «Әнші ақындар» тағдыры жөніндегі портреттері ғалымның ХІХ
Сонымен, Есмағамбет Исмаилов қазақтың ХV-ХVІІІ ғасырларындағы хандық дәуір әдебиеті
Демек, Е. Исмаиловы қазақтың ХV-ХVІІІ ғасырларындағы хандық дәуір әдебиеті
2. Е. Исмаилов қазақ әдебиет тарихын зерттеуші және
ХХ ғасыр басы дүбірлі, дүрбелеңді дәуір. Күрделі кезеңге қазақ
Күресі мен тартысы мол дәуірді ерекше ықыласпен зерттеген ғалымның
Күні бүгінге дейін Е. Исмаилов негізінен, халық ақындары шығармашылығын,
Е. Исмаилов еңбектерінің көп уақыт бойы ұмыт қалуының себебі
Е. Исмаилов осы еңбектері үшін екі жаза алды, біріншіден
Е. Исмаиловтың ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиетін зерттеуі үш
Дәстүр сабақтастығына орай Абай мұрасын- М. Әуезов, Сұлтанмахмұтты-Ж.Аймауытов,Махамбетті- Х.
Нарманбет ақынның әдеби мұрасын жинап кітап етіп бастырған ғалым
Е. Исмаилов ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиетін зерттеуге оқу
Кейінгі толқындағы Е. Исмаилов ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті
Алғашқы оқу құралында Шортанбай, Мұрат, Ыбырай, Абай, Көпеев, С.
Ол осындай тәжірибеден кейін «ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті» аталатын
Нарманбет ақын өлеңдер жинағын құрастырып, зерттеп, жарыққа шығаруы, оқу
Әдебиет тарихын жасауда Е. Исмаилов жеке дара болған жоқ.
Ғасыр басындағы әдебиетті «Сыншыл реализм әдебиеті», «демократияшыл әдебиет» деп
Ол «ХХ ғасырдың алғашқы 15- 16 жылдарында қазақ жазушыларына
Екіншісі- соңғы ұрпақ 1910 жылдан бастап қалам ұстаған жас
Бұлар шығармашылығы бір ерекшелік қайғы- зарға салынбай, оптимизмде жырлайтындығы,
«Қазақ әдебиеті» оқулығының бірінші тарауы- «сыншы реализм әдебиеті» деп
Бұл ақындар туралы көп замандастарының өзі-ақ сөз етуден қаймығып,
Ғалым Е. Исмаилов «Нарманбет ақын» жинағына жазған алғысөзде, әсіресе
Сол кездің өзінде-ақ Е. Исмаилов «Абай, Шәңгерейдің ақындық мектебінде
«Сыншыл реализм әдебиеті» тұрғысында қарастырылатын үшінші ірі тұлға- ақын
Бұлардың бәрін кеңестік идеология қабылдамады.
Ғалым еңбектеріндегі ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиетінің үлкен тармағы-
Ал, осы зерттеулердің әуелгі бастауы- Е.Исмаилов еңбектерінде жатыр. «Қазақ
Сонымен, ХХ ғасыр басындағы әдебиет- қазақ әдебиетінің өте күрделі
Әйтседе, әдеби мұрасы көп уақыт бойы ұмыт күй кешкен
Жан- жақты ғалым Е. Исмаиловтың әдебиет тарихы саласындағы еңбектерін
ХХ ғасыр басындағы ұлы дәуір әдебиетінен- қазақ кеңес әдебиетінің
Барлай қарасақ Е. Исмаилов- қазақ кеңес әдебиетіне үш жүйеде
Ол еңбек, ғалымның өзі айтқандай- ақ «... қазақ совет
Оқулық- қазақ кеңес әдебиеті тарихына жасалған алғашқы барлау. Келешекте
Тұңғыш оқулықта алғаш рет кеңес әдебиетінің даму жолы 1917-29,
Қазақ кеңес әдебиетінің қалыптасу тарихына арналған кезекті еңбегі- «Қазақ
Ол- «Қазақ Совет әдебиеті тарихының очеркі» (1958) аталатын академиялық
Е. Исмаиловтың аталмыш еңбегі- кеңес әдебиетінің қалыптасу процесін зерттеген
«Қазақ Совет әдебиеті тарихының очеркінде» бұл кезең әдеби процесін
Еңбектің жетістігі зерттеушілер қазақ кеңес әдебиетін ХХ ғасыр басындағы
Көрнекті ғалым Е. Исмаилов өзінің осы зерттеуін ІІІ том,
Кер заманның кереғар пікірлері арасынан дәуір әдебиетінің толықтау кескін-
Қазақстан Республикасының ғылым академиясының корреспондент мүшесі Е. Исмаиловтың қазақ
1957 жылдың өзінде- ақ С. Сейфуллиннің таңдамалы шығармаларына алғысөз
Осы бір ғылыми маңызы үлкен еңбек Е. Исмаилов әдеби
«С. Сейфуллин- қазақ әдебиетіндегі жаңа эра» (42,264( деген С.
«Ақын және революция» өз кезеңіндегі ірі зерттеу болған. «Ақын
Еңбек үш тараудан тұрады. Соған орай үш тараудың жазылу
С. Сейфуллинді көзқарас, дүнетанымы жөнінен ұлтшыл ақын, жазушылармен қабыса
Әсіресе, «Сәкеннің қоғамдық, творчестволық өмірінен» деп аталатын бірінші бөлім-
Сәкен шығармаларының әсері жөнінде ғалым: «...революцияшыл әдебиет туын көтерген
Сәкен өлеңдері М. Ю. Лермонтов, Н. Некрасов,
Зерттеуші ақынды, оның әдеби мұрасын жан- тәнімен сүйеді. Қазақ
Әр жанрға жаңа уақыт ықпалы блары сөзсіз. Бірақ әр
«...революцияшыл ақын поэзиясының бойына қонбайтын екі романтиктердің сарынына қарай
Әдебиеттану ғылымы бүкіл Кеңестік ғұмырда таптық тұрғыда қалыптасты. Кеңес
«Ақын және революция» монографиясында сыншы ғалым Сәкен поэзиясындағы тақырып,
Кеңес дәуіріндегі халық творчествосы жайында зерттеу жұмыстары дамып, 1956
Кітап төрт тараудан тұрады. Біріншісі- «Ақын және оның тұлғасы»
Монографияның екінші, үшінші тараулары түгелдей Жамбыл Жабаев творчествосына арналған.
Жамбылдың совет заманындағы отыз жылға жуық творчестволық қызметі үшінші
Ақын творчествосының тағы бір көрнекті саласы- жауынгерлік жырлар. «Қазақ
Кітаптың төртінші тарауы: «Қазақ совет фольклрында эпикалық жанрдың даму
Зерттеуші ғалым халық ақындарының шығармалары өзінің реалистік ақиқаттығымен де,
«Бірінші топ- хат танымайтын, немесе шала сауатты, қазіргі өмір
Екінші топ- хат танытын қазіргі өмір шындығын газеттерден өзбетімен
Үшінші топ- хат танитын, қазіргі өмір шындығын да, жазба
Ғалым социалистік реализмнің негізгі теориялық проблемаларының бірі болып саналатын
«Ақындар» монографиясы кезінде ғылыми жұртшылықтан жақсы баға алды (47(.
Көрнекті ақын, әрі ғалым Ә. Тәжібаев былай деп жазды:
Туған елінің ауыз әдебиетін қастерлеген ғалым халықтың қымбат қазынасын
Е. Исмаилов қазақ әдебиетінің ерте дәуірлерімен қатар кеңестік дәуірдің
Е. Исмаиловтың сыншылық қырына келер болсақ, Жұмағұлов Сағымбай Ботбайұлының
В. Г. Белинский сыншы таланты сирек кездесетін, оның шығармашылық
Сыншы- ғалым, әдебиеттанушы Е. Исмаиловтың шығармашылық тәжірибесіндегі отызыншы жылдары
Сыншы бойындағы сұлулық пен әсемдікті терең сезіну қасиеттері, талғампаздық
Сағымбай Ботбайұлы кандидаттық диссертациясының тақырыбын «Е. Исмаилов- сыншы» деп
Асыл сөздің көркемдік- идеялық, эстетикалық құндылығын төмендетпеуді мақсат тұтқан
Демек, Е. Исмаиловтың өзекті ой- талғамындағы бүкпесіз шындық жеке
Е. Исмаиловтың қазақ әдеби сынындағы шығармашылық ізденіс жолы қазақ
Е. Исмаилов сыншылдық тұлғасымен алғаш көрінген отызыншы жылдардың бас
Отызыншы жылдардағы әдеби сынның өзіндік бір ерекшелігі деп полемикаға,
Әдеби процестің барысын, даму тенденцияларын, ондағы жетістіктер мен олқылықтарды
Жазушы прозасындағы Шұға бейнесін «сол кездегі қазақ әдебиетіндегі өте
Әдебиетші ғалымның көркем шығармаларды талдаудағы сыншылдық, ғылыми- эстетикалық пікірінің
Сыншы аталған поэмаларға қатысты «Шын поэзияны қалай тану керек»
Сондай-ақ Сәкен шығармасын солақай сындардан арашалап, ақынның қазақ әдебиетінде
Сыншы талантын, өнерпаздық тұлғасын бар қырымен танытқан «Сәкеннің поэзиясы»
Сол сияқты Сәкен ақындығын, шығармашылық қырын түсіну, поэзияның терең
Қазақ әдебиеті сынында форма мен мазмұнның бірлігі туралы теориялық
Әдебиет сынының түйінді мәселелерінде байсалды пікір білдіріп, қазақ әдебиетінің
«Әдебиеттегі формализм мен натурализмге қатысты сын мақаласында Е. Исмаилов
Ал, «Келелі үш мәселе» атты проблемалық сын мақаласынан көрінген
Есмағамбет Исмаиловтың қазақ пэзиясында жазылған мақалаларына тән басты сипат,
Қорытынды
1920-30 жылдарда әдеби мұраны игеру, зерттеу арқылы ғылыми- зерттеушілік
Қазақ әдебиеттану ғылымының туу, өркендеу дәуірі республика тарихындағы тарихи
Осындай қиындықтарға қарамастан әдебиет тарихын зерттеу қазақ әдебиеттану ғылымы
Енді әдебиеттану ғылымы теориялық тұрғыда зерттеу үстінде болды. Қазақ
Сонымен, соғысқа дейінгі жылдарда қазақ әдебиеттану ғылымы әдеби мұраны
Міне, осындай қиын- қыстау жылдарда қазақ әдебиеттану ғылымы мен
Төл әдебиетіміздің тарихын жазуда ұлы ғалымның көрген құрметінен гөрі
Әдебиет тарихын дәуірлеу бойынша зерттеумен бірге
Сонымен қатар, Е. Исмаилов- ХІХ ғасырдың ұлы тұлғалары
«Қазақ ССР тарихы, ерте заманнан осы күнге дейін»- аталатын
Қанша қиындық көрсе де ғалым ХХ ғасырлар басындағы қазақ
«Қазақ совет әдебиеті» (1942- 46 ж.ж)- қазақ кеңес әдебиеті
Ғалымның осыған жалғас еңбегі- С. Сейфуллин жөніндегі зерттеулер шоғыры.
Ғалым- қолайсыз уақытта, тоталитарлық режим тұсында өмір сүріп, еңбек
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
ҚРМОА /Қазақстан Республикасы Орталық Мемлекеттік архиві/.1985 қор, 861, 864,
Әуезов хаты // Қазақ әдебиеті, 1961,30 маусым: Тәжібаев Ә.
Қазақ әдебиетінің тарихы. ІІІ т; 2- кітап,-Алматы: Ғылым, 1967.-
Кәкішев Т. Сын сапары.- Алматы: 1971; Оңаша отау. –Алматы:
Сейдеханов К. Әдебиет жанашыры.- Алматы: Ғылым, 1972.- 74 б.
Ысқақұлы Д. Сын шын болсын.- Алматы: 1993; Смағұлов Ж.
Фидлендер Методологические проблемы литературоведение.- Ленинград: Наука,1984.- 20 с.
Досмұхамедұлы Х. Казахская народная литература кратки очерк.- Ташкент, 1928.-
Марғұлан Ә. Ежелгі жыр аңыздар.- Алматы: Жазушы,1985.-308 б.
Әуезов М. Әдебиет тарихы.- Алматы: Ана тілі,1991.-240 б.
Сейфуллин С. Қазақ әдебиеті (І кітап).- Қызылорда: Қазақ
Мұқанов С. ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті (І бөлім).- Қызылорда:
Тоғжанұлы Ғ. әдебиет және сын мәселелері.- Қызылорда: Еңбекші қазақ,1929.-192
Жолдыбаев М. Әуезов М. Қоңыратбаев Ә. ХІХ ғасыр мен
Жұмалиев Қ. ХVІІІ- ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті.- Алматы: Мектеп,1967.-433
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы.- Алматы: Қазақ мемлекеттік оқу-педагогика баспасы,1960.-246
Әдеби мұра және оны зерттеу.- Алматы: Қазақ ССР Ғылым
Мағауин М. Ғасырлар бедері.- Алматы: Жазушы,1991.-429 б.
Кенжебаев Б. Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері.- Алматы: Қазақ ССР-ның
Кенжебаев Б. Көне әдебиет нұсқалары.- Алматы: Қазақ ССР-ның жоғары
Сүйіншалиев Х. Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезеңдері.- Алматы: Қазақстан, 1967.-385
Сүйіншалиев Х. Қазақ әдебиетінің тарихы.- Алматы: Санат,1997.-927 б.
Базарбаев М. Қазақ әдебиетінің тарихының кейбір мәселелері. //
Қазақ ССР тарихы. ІІІ том.- Алматы: Ғылым,1982.-558 б.
Дербісалин Ә. Көне әдебиет және оның зерттелуі. // Қазақ
Дүйсенбаев Ы. Ғасырлар сыры.- Алматы: Жазушы, 1970.-190.
Кірішбаев А. Қазақ әдебиеті тарихының очерктері.- Үрімжі: Жастар-өрендер баспасы,1988.-
Ғабдуллин М. Жазба әдебиетіміз кімнен басталды. // Қазақ әдебиеті,1955.-№12,-
Нармамбеттің өлеңдері.- Алматы: Қазақстан көркем әдебиет баспасы,1939.
ҚРМОА 1985 қор. 1- тізбе.
Исмаилов Е. Ақындар.- Алматы: Қазақтың мемлекеттік көркем әдеби баспасы,
Исмаилов Е. Жарқын жұлдыздар туралы монография // Қазақстан мұғалімі,1964.-24
Әуезов М. Абайтанудан жариялаған материалдар.(құр. Л.М.Әуезова, М. Мырзахметов).- Алматы:
Абай (құр. Қ. Бекхожин және Е. Исмаилов).-Алматы: Қаз.Мем.бас.,1940.
Қазақ ССР тарихы І том.- Алматы:1949.-
Исмаилов Е. Қазақ әдебиеті, оқу құралы.- Алма-ата, 1941.
Әбдіғазиев Б. Нармамбет ақын. // Социолистік Қазақстан, 1990 ж.
История киргизской советской литературы.-Мосвка, из-во Наука,1970.
Кенжебаев Б. Қазақ халқының демократ жазушылары.- Алматы,1958; Дербісалин Ә.
Исмаилов Е. Қазақ әдебиеті.- Алматы: Қазақтың біріккен мемлекеттік баспасы,
Исмаилов Е. Қазақ Совет әдебиеті.- Алматы, Қазақтың біріккен мемлекеттік
Қазақ әдебиетінің тарихы. ІІІ том, 1 кітап.- Алматы: Ғылым,1967.
Зерттеудің методологиялық жайы // 20-30 жылдардағы қазақ әдебиеті.- Алматы
Кәкішев Т. Ескірмейді естелік:- Алматы:Жазушы,1994.-316.
Исмаилов Е. Ақын және революция.- Алматы: Қазақ ССР Ғылым
Қазақ әдебиетінің жыраулық поэзиясының байланысы жайында. Жинақ: «Қазақ совет
Кенжебаев Б. Құнды еңбек // Комунизм таңы. 26.ІV.1957;
Қазақ әдебиетінің тарихы, І том, ІІ кітап.- Алматы, 1964.
Тәжібаев Ә. Үлкен досы өлең- жырдың. Исмаилов Е. Әдебиет
Жұмалиев Қ. Қазақ эпосы мен әдебиет тарихының мәселелері.- Т.
Шалабаев Б. Очерки истории казахской до революционной литературы.- Алматы:
Қирабаев С. С. Көбеев (өмірі мен жазушылық қызметі).- Алматы:
Кенжебаев Б, Шәменов К. 1916 ж. көтеріліс жырлары.- Алматы:
Ергөбек Қ. Арыстар мен ағыстар.- Алматы: Қазығұрт,2003.- 336 б.
Бердібаев Р. Қазақ әдебиеті тарихының кейбір мәселелері // Әдебиет
Кәкішев Т. Ұстаз мерейі // Кенжебаев Б. Жылдар жемісі.-
Базарбаев М. Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы. Монография (қазақ
Кәкішев Т. Қазақ зиялыларының тағдыр- талайы. // Қазақ әдебиеті
Бекенов Е. Ұлт қозғалысы және ұлтшылдық әдебиет. ККӘБ 1935.
Возникновения русской науки о литературе.- Москва: Наука,1975.- 539 с.
Белинский В. Г. Шығармалар жинағы ІІІ томдық
Исмаилов Е. Қазақ әдебиетінің тарихын жасау туралы // Социалистік
Смағұлов Ж. Қазақтың әдеби мұрасын игеру мәселелері (20-30 ж.ж.)
Мұқанов С. ХVІІІ- ХІХ ғасырлардағы қазақ әдебиеті туралы //
Мұқанов С. Қазақтың ХVІІІ- ХІХ ғасырлардағы әдебиеттің тарихынан очерктер.-
Иманғазы Н. Қазақ әдебиетінің төркіні мен тарихын дәуірлеу. Фил.ғ.кон.дәрежесін
Бердібаев Р. Замана сазы.- Алматы: Жазушы,1982.- 224 б.
Исмаилов Е. Сын және шығарма.- Алматы: ҚМКӘБ,1960.-377 б.
Мүсірепов Ғ. Әдебиет кәсіп емес, өнер.- Алматы: Жалын,1987.- 124
Исмаилов Е. Шұғаға жасалған кейіп // Қазақ әдебиеті,1935.12.12
Қазақ әдебиеті,1935 12.12
Исмаилов Е. Теміртас // Социолистік Қазақстан, 1935.12.12
Қаратаев М. Қазақ әдебиетіндегі сынның міндеттері // Қазақ әдебиеті,1937.23.05;
Нүрпейісов Н. Е. Исмаилов және қазақ әдебиеті тарихының 30-40
Ысқақұлы Д. Сынсонар.- Алматы: Рауан,1994.- 216 б.
Кәкішев Т. Е. Исмаилов не үшін сотталды? // Кәкішев
Қоңыратбаев Т. Ә. Қоңыратбаев еңбектеріндегі қазақ әдебиеті тарихының мәселелері
Қоңыратбаев Ә. Шаһнама және оның аудармасы туралы // Социалистік
Жұмағұлов С. Б. Есмағамбет Исмаилов- сыншы. Фил.ғ.кон.дәрежесін алу үшін
3
Б.КЕНЖЕБАЕВ ЖӘНЕ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ ТАРИХЫ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Алаш әдебиеттануын совет кезінде дамытқан ғалым
Б. Кенжебаев - әдеби сын зерттеулерде
ХХ ғасыр басындағы әдебиет тарихы
Қазақ әдебиет тарихын қай дәуірден, кімнен бастау керек деген мәселеде
Б.Кенжебаев-әдебиет сыншысы. М.Қаратаев-әдебиет сыншысы.Тоқырау жылдарындағы әдеби сын. Қазақ әдебиетіндегі ақтаңдақтардың игерілуі
М.қаратаев - әдебиет сыншысы
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ ТАРИХЫ. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Шортанбай - қазақ әдебиетіндегі зар заман дәуірінің көрнекті өкілі
Қазақ әдебиеті тарихын дәуірлеудің ғылыми негіздері