Халықаралық қатынастардың қазіргі проблемалары

Мазмұны:
Кіріспе......................................................................................................................... 3
Негізгі бөлім:
1. Халықаралық қатынастардың қазіргі проблемалары......................................... 5
2. Халықаралық лаңкестікке, экстремизмге және есірткі саудасына қарсы
күрес........................................................................................................................ 9
3. Халықаралық қауіпсіздік жүйесі дағдарыста.................................................... 15
4. Қырып жоятын қару-жарақ қауіпі.......................................................................20
5. Халықаралық қатынастар жүйесіндегі Қазақстанның орны мен рөлі............
6. Халықаралық қауіпсіздікті нығайтуға қосылған зор үлес............................... 28
Қорытынды................................................................................................................ 32
Пайдаланылған әдебиеттер...................................................................................... 33
Кіріспе
Мақсаты бүкіл әлемде соғыс қауіпін болдыртпау, және мемлекетаралық
БҰҰ ның ең басты мақсаты әлемдік қауіпсіздікті қамтамасыз
1945 ж 24 қазанында БҰҰ жарғысы ресми түрде
1. БҰҰ ның Бас Ассамблеясы
2. Қауіпсіздік Кеңесі
3. Экономикалық Кеңес
4. Қоғамдық Кеңес
5. Опекунский Кеңес
6. Халықаралық Сот және
7. Хатшылық
Хатшылық қызметін БҰҰ ның Бас Хатшысы атқарады. БҰҰ
Трюгве Ли (Норвегия)
Даг Хаммершельд (Швеция)
У Тон (Бирма)
Курт Вальдхайм (Австрия)
Хавьер Перес де Куэльяр (Перу)
Бутрос Бутрос Гали (Египет)
Кофи Атта Аннан (Гана)
БҰҰ ның Бас хатшысы Қауіпсіздік Кеңесінің ұсынылуымен БҰҰ
1948 ж желтоқсан айында БҰҰ Бас Ассамблеясы адам
БҰҰ тек қана жаңа дүние жүзілік соғысты болдыртпау
1. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ҚАЗІРГІ ПРОБЛЕМАЛАРЫ
Біріккен Ұлттар Ұйымының мың жылдық саммитінде БҰҰ-ның Бас
Бірінші проблема — қауіпсіздік мәселесі. Ядролық, биологиялық және
1972 жылғы 26 мамырдағы АҚШ пен КСРО арасындағы
БҰҰ-ның көп жылғы жұмысының нәтижесінде 2001 жылы жеңіл
Азия кұрлығының ерекшелігі — мұнда ядролық мемлекеттер және
Қазіргі заманның қауіпті қатерлері — халықаралық ылаңкестік (терроризм),
2001 жылғы кыркүйектің 11-күні АҚШ-қа өзінің катыгездігі жағынан
Бұдан бұрын да ылаңкестік болды, олардың ең ірілері:
Осы заманғы халықаралық ылаңкестік өзінің сипаты жағынан ұлтаралық
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына мүше мемлекеттер Сыртқы істер министрлерінің
2002 жылғы 4 маусымда Алматыда Азиядағы өзара ықпалдастық
Ылаңкестіктің қатері оның есірткінің заңсыз айналысымен, женіл атыс
Американ ғалымы Самуэль Хантингтон: «XXI ғасыр «өркениеттер тоғысуы»
1999 жылғы қарашада Ыстамбұлда өткен Еуропа қауіпсіздігі және
Біріккен Ұлттар Ұйымы Таяу Шығыстағы қақтығыс мәселесіне айрықша
Қазір ұйымдасқан қылмыс жеке елдердің ауқымынан асып, ұлтаралық
2002 жылғы маусым айында БҰҰ Бас Ассамблеясының арнаулы
Балалардың тағы бір тобы — 8,4 миллион бала
Қазіргі кезде әлемде нашақорлық пен есірткі бизнесіне қарсы
Екінші проблема — кедейшілікпен күрес. Дүние жүзіндегі 6
1996 жылы бүкіләлемдік аштықпен күрес туралы халықаралық конференция
Тұрақты даму мәселелері жөніндегі дүние жүзілік саммит он
2002 жылдың 2-4 қыркүйегінде Йоханнесбургте (Оңтүстік Африка Республикасы)
Жердің табиғи ресурстарын шектен тыс пайдаланбай-ақ әлемдегі барлық
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев әлемдік саммиттің мінберінен былай
Үшінші проблема - қоршаған ортаны қорғау. 2001 жылғ
Бұрын атмосфераға парник әсері тудыратын көміркышқыл газының жіберілуін
Бүкіл жер шарында температураның бір градусқа артуы орасан
2001 жылғы желтоқсан айында Боннда адамзатты ауыз сумен
Жер бетіндегі әр адам орташа есеппен күніне 2
Экология тұрғысынан алғанда, мұнайлы аймақтарда жүргізілген жұмыстардың салдары
Тағы бір қатер — мұнай, газ өндірісі орналасқан
«Қара дақ» Атлант мұхитының үстіне сәйкес келгендіктен Батыс
Казакстандағы Байқоңыр ғарыш айлағынан ғарыш кемелері ұшырылған сайын
Демек, барлық мемлекеттер XXI ғасырдын күрделі проблемаларын шешу
2. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЛАҢКЕСТІККЕ, ЭКСТРЕМИЗМГЕ ЖӘНЕ ЕСІРТКІ
Егер XX ғсырдың бірінші жартысында лаңкестік кұрылымдар әлемнің
Лаңкестік қимылдардың жиынтығы «халықаралық лаңкестік» деген терминмен аталып,
Лаңкестіктің негізгі себептері: әртүрлі елдердің экономикалык дамуының әркелкілігі,
Сонымен қатар, дамыған елдер жасырын қару-жарақ сатумен ай-налысуда.
Біріккен Ұлттар Ұйымы ұлтаралык ұйымдаскан қылмысқа қарсы күрес
Казіргі кезенде лаңкестіктің адамзатқа каупінің аса көлемді болғаның
Азияда 1993 жылдан бастап 1999 жылғы дейін 158
Халықаралық құқық және барлық елдердің заңдары — лаңкестердің
Кейбір көзқарас бойынша, лаңкестік деген әскери қимыл ретінде
Лаңкестіктің басты мақсаты — адамдарды түңілушілік жағдайға келтіру,
Діни лаңкестік — географиялық, этникалық және әлеуметтік шекараны
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халыктары Ассамблеясының сегізінші
2002 жылдың қаңтарында Біріккен Ұлттар ¥йымы Қауіпсіздік Кеңесі
2003 жылдың ақпанында БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі Сыртқы істер
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы 2002 жылы 18 сәуірде «Лаңкестікке,
Қазакстан Республикасында 1999 ж. «Лаңкестікке қарсы күрес туралы»
Экстремизм (французша «крайний») өте қатал қимылдарға сүйенеді. Соңғы
«Хизб-ут-Тахрир-аль-Ислами» («Ислам азат ету») діни партиясы 1953 жылы
80-жылдардың ортасында тахрирліктердің әдебиеттері Өзбекстанда пайда бола бастады.
2001 жылғы қазан айында Қазақстанның оңтүстігіндегі қалаларында (Кентау,
«Тахрир» басшыларының көрсетуінше, олардың ұйымы Орталық Азия аймағындағы
Дегенмен, іс жүзінде олай емес. Аталған партия мүшелері
Осы шаралар кезінде аталған ұйымның төрт мүшесі заңға
1999 жылдың акпанында «Өзбекстан ислам козғалысының» ұйымдастыруымен Ташкент
Тек исламда ғана емес, басқа діндерде де, фундаментализмнің
Қазақстан Республикасы Конституциясында: «Республиканың конституциялыкқ құрылысын күшпен өзгертуді,
Әлемде солшыл экстремистер капиталистік құрылыстың негізіне қарсы күресуді
Оңшыл экстремистерге Батыс Еуропадағы неонацистік топтарды қосуға болады,
Әлемде есірткі саудасы адамзатқа аса зор қауіп төндірді.
Есірткі саудасының өршуінің себептері, алдымен, әртүрлі елдердегі соңғы
Есірткі заттарын (героин) өндіру Оңтүстік Батыс Азияның, «Алтын
Ауғанстаннан Еуропа елдеріне есірткі апару үш бағытта (жолмен)
Наркобизнеспен айналысушылар жас кыздарды пайдаланады. Егер Тәжікстанда оларға
Онтүстік Шығыс Азияда «Алтын ұшбұрыш» аймағы (ауданы) -
Есірткі саудасының өсуін тек қана адамдардың материалдық әл-ауқатының
Әлемдегі елдер есірткі саудасына қарсы күрес жүргізуде үш
Екінші топқа Түркия, Иран, Үндістан, Оңтүстік Корея, Қытай,
Қытайда 1950 жылдан бастап есірткі саудасына қарсы мемлекеттік
Үшінші топқа Америка Құрама Штаттары, Үлыбритания, Франция енеді.
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына мүше мемлекеттер басшыларының Декларациясында (маусым
Сонымен, халықаралык лаңкестікке, экстремизмге және есірткі саудасына қарсы
3. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ЖҮЙЕСІ ДАҒДАРЫСТА
Соңғы жылдары халықаралық кауіпсіздік жүйесі терең дағдарысқа ұшырап
XX ғасырдын соңына қарай дүниежүзілік дамуда жаһандану үрдісі
АҚШ жаһанданудың көш бастаушысына айналды. «Кырғи кабақ соғыс»
2002 жылдын 30 каңтары күні АҚШ Президенті Джордж
Сол жылғы 10 қазанда АҚШ конгресінің өкілдер палатасы
2003 жылдың 9 қаңтарында инспекторлар басшысы Ханс Бликс
19 акпанда БҰҰ мүшелерініц 90 пайызы Ирак дағдарысын
12 наурызда Пентагон басшысы Дональд Рамсфелд АҚШ бастаған
Одақтастар армиясының қолбасшысы, Америка генералы Томми Фрэнкс Иракта
Сонымен, халықаралық қауіпсіздік жүйесінін дағдарысқа ұшырауының бірінші себебі
10 жыл бойы Қазақстан Азияда өзара ықпалдастық және
Шанхай ынтымақтастық ұйымының да қауіпсіздікті нығайтудағы рөлі зор.
2003 жылғы 28 сәуірде ұжымдық қауіпсіздік шартына қатысушы
Орталық Азиядағы ұжымдық ұтқыр күштер Ресей, Қазақстан, Қырғызстан
Жаһандану — замана талабы. Дегенмен казіргі кезенде оның
Халықаралық қауіпсіздік жүйесінің дағдарысқа ұшырауының екінші себебі —
2003 жылғы ақпанда Алматыда бейбітшілік пен келісімге арналған
Форумның төрағасы америкалық белгілі журналист Риза Хан форумның
«Әл-Жазира» телеарнасының Мәскеудегі бюросының жетекшісі Акрам Хазам: «Ирак
Атақты жазушы Шыңғыс Айтматов өзінің сұхбатында: «Екінші Еуразиялық
Ұрыс жүріп жатқан күндерде Бағдад кітапханасының өртенуі, Бағдад
Ирак соғысының басты қасіреті гуманизм доктринасына соққы берілгендігі.
Ирактағы Вавилон жазбалары, Құранның алғашқы басылымы т. б.
Өкініштісі сол — адамзат мәдениетінің ежелгі бесігі, байырғы
Соғыстан кейінгі кезенде кейбір сарапшылардың пікірі бойынша, Ирак
Сонымен, халықаралық қауіпсіздік жүйесінің дағдарысынан шығу үшін: біріншіден,
4. ҚЫРЫП-ЖОЯТЫН ҚАРУ-ЖАРАҚ ҚАУПІІ
Қазіргі кездегі халықаралық қатынастардағы басты проблема - әлемде
КСРО ыдырағаннан кейін Қазакстан Республикасы аумағында калып қойған
1995 жылғы сәуір айында Қазақстан аумағынан континентаралык баллистикалық
Қазақстан ядролық қарудан ерікті түрде бас тартқан дүниежүзіндегі
2002 жылғы шілде айында «Үлкен сегіздік» басшыларының бас
1972 жылғы 26 мамырдағы АҚШ пен КСРО арасындағы
Желтоқсанда бұл шарттан шығу жөніндегі мәлімдемесін жариялады. «2002
Ядролық сынақтарға жалпыға бірдей тыйым салу туралы шарт
2002 жылғы мамыр айында АҚШ пен Ресей арасында
Енді биологиялық қаруды жою бағытында әлемде нендей іс-шаралар
«Аральск-7» аталған биологиялық қаруға сынақ алаңы болған «Возрождение»
1988 жылы Ресейден Возрожденияға «Сібір жарасы» тиелген 24
Арал өнірінің экологиялық зардабы туралы Иоханнесбургте өткен жаһандануға
Қазакстан РеспубликасыныңСыртқы істер министрі Қасымжомарт Токаев өзінін «Беласу»
Химиялық қаруды өндіруді тоқтату және оны жою жөніндегі
Ядролық қаруды таратпау туралы Шартқа қол қою 1968
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына мүше мемлекеттер: «Барлық елдердің ядролық
Корея Халық Демократиялык Республикасы 2003 жылғы қаңтарда елдің
Әлемдегі бейбітшілік пен қауіпсіздікке жеңіл атыс қаруын заңсыз
2001 жылғы шілдеде Нью-Йоркте Біріккен Ұлттар Ұйымының арнаулы
Сонымен, адамзаттың алдындағы ең кезек күттірмейтін міндеттін бірі
5. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ЖҮЙЕСІНДЕП ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОРНЫ МЕН РӨЛІ
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев: халықаралық байланыстарымызды дамыту үшін
Қазақстанның халықаралық қатынастардағы алатын орны мен рөлін анықтау
Қазақстанның дүниежүзілік теңіз сауда арналарынан жырақ жатқанына қарамастан,
Қазақстан өзінің географиялық жағдайын ескере отырып, халық-аралық аренада
Қазақстан өзінің геосаяси жағдайына сәйкес Еуразия пішіміндегі саяси
Еліміздің геоэкономиқалық жағдайына талдау жасағанда дүниежүзілік қоғамдастықтың елімізді
Отандык өнеркәсіпті дамыту үшін шетел инвестициялары керек. 1997
«Каспий шельфі» мен «Қарашығанақ» кен орындарын игеруге АҚШ-тың,
Қазақстанның ТМД елдері арасында алатын орны да ерекше.
Қазақстан мен Ресей арасында 200-ден аса маңызды құжаттарға
Болашақта Каспий теңізін пайдалану жөніндегі мәселеде Қазақстан мен
ТМД елдерінің Қазақстанға зор мән беретіндігін мынандай дәлелмен
Ал 8-сәуірде Қырғызстан президенті Асқар Ақаев ресми сапармен
Өткен жылдың 2-маусымында Өзбекстан президенті Ислам Каримов ресми
10-маусымда Әзірбайжан президенті Гейдар Әлиев ресми сапармен Қазақстанға
23-қыркүйекте Беларусь президенті Александр Лукашенко елімізге ресми сапармен
11-қарашада Грузия президенті Эдуард Шеварднадзе Қазақстанға ресми сапармен
Қытаймен екі ортадағы бірқалыпты достық қарым-қатынас бейбітшілікке бастайтын
Қазақстанның әлемдік қауіпсіздік жүйесін нығайтуға қосқан үле-сіне токталайық.
Аймақтық қауіпсіздікті қорғауда Президент Н. Назарбаев ұсынған және
Қазақстан Республикасы мен Америка Құрама Штаттары арасындағы екі
Президенттер Б. Клинтон мен Н. Назарбаев Каспий теңізіне
Қауіп-қатерді бірлесе қысқарту бағдарламасы екі ел арасындағы қарым-қатынастардың
Қазақстан мен АҚШ-тың әскери қорғаныс саласындағы ынтымақтастығы 1997
«Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасы бойынша екі ел арасындағы
Сонымен, АҚШ-пен достык қарым-қатынастар орнату және ьнтымақ-тастықты дамыту
1997 жылы 11-казанда жарияланған Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан-2030»
Қорыта айтқанда, халықаралық қатынастардағы Қазақстанның қазіргі кездегі алып
6. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІКТІ НЫҒАЙТУҒА ҚОСЫЛҒАН ЗОР ҮЛЕС
Семей полигонын жабу, ядролық қарудан бас тарту, баллистикалық
Нұрсұлтан Назарбаев: «Жыл өткен сайын адамдардың денсаулығының негізі
1992 жылдың 2 наурызында БҰҰ-ның Бас Ассамблеясының 46-сессиясы
Іле-шала Қазақстан ядролық қарудан ерікті түрде бас тартқан
1992 жылдың 18 мамырында Елбасының АҚШ-қа ресми сапары
1992 жылғы мамырда ядролық қаруды таратпау және ядролық
1992 жылғы 27 желтоқсанда Н. Назарбаев АҚШ
1993 жылғы 18 ақпанда Президент Н.
1994 жылғы 5 желтоқсанда, СБСЕ-нің Будапештегі мәслихаты кезінде
Н. Назарбаев пен АҚШ Президенті Б. Клинтон сол
Қазақстанда орналастырылған 104 «СС-18» ракеталары нысанаға аса дәл
Қазақстанда ядролық қаруды сынайтын Семей, ракеталардың арнаулы түрлері
1995 жылғы сәуір айында Қазақстан аумағынан континентаралық баллистикалық
1994 жылғы наурызда қорғаныс конверсиясы жөніндегі қазақстан-американ комитеті
Үлбі металлургия зауыты қоймаларында аса жоғары байытылған
1993 жылғы желтоқсанда Қазақстан парламентінің ядролық қаруды таратпау
АҚШ пен КСРО арасында 1987 жылдың 8 желтоқсанында
1992 жылдың қазан айынан бастап Қазақстан да мүше
Ядролық, биологиялық, химиялық қаруды және оларды жеткізу құралдарын
Кеңеске 15 мемлекет, атап айтқанда, Ресей, Қытай, Үндістан,
XX ғасырдың соңғы он жылында әлемде, Еуропа мен
ҚОРЫТЫНДЫ
Халықаралық қатынастардың қазіргі проблемалары: халықаралық қауіпсіздік, кедейшілікпен күрес
Халықаралық қатынастар жүйесіндегі Америка Құрама Штаттарының алатын орны
Ғаламдастыру кезеңіндегі технология саласында мемлекеттер арасындағы табыстарымен қатар,
Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіздігінің он алты жылында халықаралық
ХХІ-ғасырдың ғаламдық қатерлері – халықаралық лаңкестік, экстремизм, сепаратизм,
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Абдулпаттаев С.И. «Халықаралық қатынастар және Қазақстанның сыртқы
Гоулдман К.«Международные отношения: общие проблемы»
Москва, 1999
Моргентау Г.«Международная политика» Москва, 1999
Назарбаев Н.А. «Қазақстан - 2030» Алматы,2000
7

Ұқсас жұмыстар

Дүниежүзілік саясат және халықаралық қатынастар мен саяси болжамдар

Қалада азаматтық бастаманы дамыту

Қазақстанның Орталық Азиядағы саясаты: екі жақты және көп жақты ынтымақтастық

Саясаттану ғылым және пән ретінде

Халықаралық қатынастар

Қазіргі ғаламдық проблемалардың экономикалық жақтары

Халықаралық құқық қалыптасу тарихы

Қазақстан мен Өзбекстан экономикалық байланыстары

САЯСАТТАНУ ПӘНІНІҢ ТИПТІК БАҒДАРЛАМАСЫ