Ағымдык шоттағы ақша шот кредиті
Жоспар
Кіріспе...........................................................................................................................3
I-Бөлім:
1. Банктердегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шотындағы
1.1. Банктегі шоттардың ашылуы, жүргізілуі, есебін ұйымдастыру.......................6
1.2 Банктердегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шоттарындағы
II-Бөлім:
2.1. Банктегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шоттарындағы
2.2. Банктегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шотындағы
Қорытынды...............................................................................................................24Қолданылған әдебиеттер тізімі.............................................................................25
Кіріспе.
Кәсіпорындар банкілердің арнаулы шотгарында жасалатын операцияларртның есебі 42
421 "Аккредитивтегі ақша қаражаттары" шоты. Бұл шотга аккредитивтегі
Аккредитивтің келесі түрлері ашылады:
жабылатын (депоненттелген); қайтарып алынатын немесе қайтпайтын; дәлелденген және
банкке аккредитивтің шмасына тең ақша сомасын (жабьшатын) оның
Қайтарып алынатын аккредитивті банк-эмитент бенефициармен аддын-ала келіспей-ақ (мысалға,
1. Банктердегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шотындағы
Қайтпайтын (немесе қайтарып алынбайтын)банк-эмитенттің барлық жағдайын орындаған кезде
Бенефициар аккредитивтін. пайдалануын өз мерзімінен бұрын тоқтата алады,
Дәлелденген аккредитив — бұл банк-эмитент болып саналмайтын басқа
Трансферабельдік (аударма) аккредитив - бұл бенефициардың өзінен басқа
Аккредитив тек бір ғана бенефициармен есеп айырысуға арналуы
Аккредитив бойынша қаржы алу үшін бенефициар тауарларды тиеген
Бенефициар банкісі аккредитив бойынша қаржынын. дүрыс пайдаланылуын бақылайды,
Бенефициар банкісі (атқарушы банк) аккредитивті төлеу кезінде жабдықтаушының
Егер аккредитивтің шартгарында уәкілетгі сатып алушының келісімі кезделген
Сатып алушының уәкілі жабдықтаушыдан тауарды кабылдап алар кезде
Аккредитив есебінен төлеу ушін, акцептелінген шотгар тізбесінде (реестрінде)
Аккредитивтің мерзімінің етуіне байланысты жабдықгаушыға қызмет керсететін банктегі
1.1. Банктегі шоттардың ашылуы, жүргізілуі, есебін ұйымдастыру.
Банктің кінәсінен жіберілген кемшіліктерден басқа барлық бенефициарға түскен
Егер аккредитив қысқа мерзімге берілген немесе ұзақ мерзімге
Банктерге комиссиондық төлемдері төленген кезде 821 шоты дебеттеледі
422 "Чек кітапшаларындағы акдиа қаражаттары" шоты бойынша есеп
есебінен қаражатты алушының (чек ұстаушы) шотына белгілі бір
кызмет көрсететін банкке берген жазбаша тапсырмасы.
Чек кітапшасы бойынша депоненттелген сомасы берілген кезде 422
Кітапшалардағы чектерге төлем жасалуы үшін чектер чек ұстаушьшар
қагаздар ретінде шығарылған баска да құжаттар) және ақша
Түгелдеу актісінде ақша қаржысының бар болуы түгелдеу күні
көрсетіледі.
Кәсіпорын кассасында сақталатын құнды қағаздар мен ақша күжаттарын
Жол үстіндегі ақша қаражаттарын түгелдеу осы шотта тұрған
Банктерде есеп айырысу (ағымдағы), валюталықжәне арнайы шотгардатұрған ақша
Ақша қаражаттарын, кұнды кдғаздарды және қатаң есеп беру
Ақша қаражаттарының және қүнды кағаздардың артык шықкдн сомалары
кредиттеледі.
Кем шыққан ақша қаражаттары мен құнды қағаздар өтеуі
жауапты тұлғаның есебіне шығарылады:
334 шоты дебеттеліп, 411,422,451,452 шоттары кредиттеледі.
Егер де кінәлі түлғалар табылса, онда 334 шоты
Егер де кінәлі тұлғалар табылмаса, онда кем шыққан
Ағымдық және жинақ шоттары - жеке және заңды
Корреспонденттік шоттар - банктік операциялардың жекелеген түрлерін атқаратын
2. Банктердегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шоттарындағы
Ағымдағы немесе корреспонденттік шоттарды ашқан кезде банк клиенттің
Банктік шотты ашу үшін клиент банкке мынадай құжаттар
1. Қазақстан Республикасының Заңды тұлғалары - резиденттер мен
қаражат бөлушілердің (басшының, бас бухгалтердің) қойған қолдарының үлгілері
клиенттің салыктық есепке (СТТН) қойылған фактісін растайтын салық
мемлекеттік тіркеуден (қайта тіркеуден) өту фактісін растайтын (мемлекеттік
фирмалар мен әкілдіктер үшін - Қазақстан Республикасы заңды
жарғының (жекелеі*ен
банк белгілеген үлгідегі өтініш.
Банктің клиенті Клиент банка
(толық атауы)/(полное наименование)
Банк клиентінің мекен-жайы Местонахождение
Клиента банка
Тел. №
Банк (банктің филиалы, бөлімшесі)
Банк (филиал, подр&зделение банка) Кодтар
(толык атауы)/(полное наименование)
Банктің мекен-жайы (банктің филиалы, бөлімшесі) Местонахождение банка (филиал,
Тел. №
Клиенттің жеке сәйкестендірілген коды Индивидуальный индентификационный код клиента
Осы құжатга көрсетілген үлгілер клиенттің келісімін талап ететін
Лауазымы должность Аты-жөні Фамилия,
имя, отечество Қойылған қолдың үлгісі Образец подписи
Бірінші/Первая
Қолы/подпись
Екінші/Вторая
колы/подпись
Мөр бедерлемесінің үлгісі (егер бар болса)
Келесі бет / Обратная сторона
Үлгілерді куәландыратын ұйымнын атауы/
Үлгілерді куәландыруға өкі-леттігі бар адамдардың аты-жөні/
Үлгілерді куәландыру уақыты
Үлгілерді куэландыратын адамдардың қойған колдары мен мөрлері/
(қолдары) /
(мөр) / (печать)
Бірінші қол қою қүқығы кәсіпорын басшысында, екіншісі бас
Ағымдағы шотқа оның иесіне тиесілі төлемдерінің негізгі массасы
Ағымдағы шоттан жабдықтаушылардың алынған тауарлық-материалдық қорлар үшін қойған
Банктегі ақшаны пайдаланғаны үшін банк шартпен белгіленетін мөлшерде
724 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
Клиент банктік қызмет ету шарты бойынша көрсеткен қызметі
821 «Жалпы және әкімшілік шығыстар» шот дебеті
441 «Ағымдык шоттағы ақша» шот кредиті.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру Қазақстан Республикасынын 1998
Төлем тапсырмасы.
Чек.
Вексель.
Төлемдік талап-тапсырма.
Аккредитив.
Инкассолық өкім, салық
Ұлттық банктің құкықтық-нормативтік актілерімен белгіленген басқада төлем құжаттары.
Төлеуші мен алушы арасындағы қаражат есептеу формалары шартпен
Төлем тапсырмаларымен есеп айырысу дегеніміз - ақша жіберушінің
Ақша жіберуші қызмет көрсететін алушы-банкке белгіленген формадағы (-сызбасы)
Ақша жіберуші «төлем белгілеуі» жолында атауды, негізінде ақша
Сонымен қатар төлем тапсырмаларына деректемелерді толтырғанда Қазақстан Республикасы
Төлем белгілеудегі бірыңғай жіктеуді кодтау құрылымы цифрлық және
I - ақша жіберушінің резиденттік белгісі (резидент -
- бенефициардың резиденттік белгісі;
- бенефициар экономикасы секторы;
V, ҮІ, ҮП - валюта мен бағалы металдардың
ТББС (төлем белгілерін бірыңғай сыныптауыш) қойғаны үшін жауапкершілікті
Жоғарыда аталған құжаттарға сәйкес төлем тапсырмасында Қазақстан Республикасының
«1»-резидент
«2» - резидент емес.
Сонымен қатар субъектінің ұйымдастыру түріне (мемлекеттік, мемлекеттік емес);
Бірінші қол қою құқығы кәсіпорын басшысында, екіншісі бас
Ағымдағы шотқа оның иесіне тиесілі төлемдерінің негізгі массасы
Ағымдағы шоттан жабдықтаушылардың алынған тауарлық-материалдық қорлар үшін қойған
2.1. Банктегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шоттарындағы
Банктегі ақшаны пайдаланғаны үшін банк шартпен белгіленетін мөлшерде
724 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
Клиент банктік қызмет ету шарты бойынша көрсеткен қызметі
821 «Жалпы және әкімшілік шығыстар» шот дебеті
441 «Ағымдык шоттағы ақша» шот кредиті.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру Қазақстан Республикасынын 1998
Төлем тапсырмасы.
Чек.
Вексель.
Төлемдік талап-тапсырма.
Аккредитив.
Инкассолық өкім, салық
Ұлттық банктің құкықтық-нормативтік актілерімен белгіленген басқада төлем құжаттары.
Төлеуші мен алушы арасындағы қаражат есептеу формалары шартпен
Төлем тапсырмаларымен есеп айырысу дегеніміз - ақша жіберушінің
Ақша жіберуші қызмет көрсететін алушы-банкке белгіленген формадағы (-сызбасы)
Ақша жіберуші «төлем белгілеуі» жолында атауды, негізінде ақша
Сонымен қатар төлем тапсырмаларына деректемелерді толтырғанда Қазақстан Республикасы
№ Кодты сипаттау
1 Оталық үкімет Орталық мемлекеттік басқару огандары
2 Басқарудың аймақтық және жергілікті органдары Басқарудың аймақтық
3 Орталық (ұлттық) банкі Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі
4 Басқа депозиттік ұйымдар Екінші деңгейдегі шетелдік банктер
5 Басқа қаржылық ұйымдар Банктік операциялардың жеке түрлерін
6 Мелекеттік қаржылық емес ұйымдар Мелекеттік қаржылық емес
7 Мелекеттік емес қаржылық емес ұйымдар Мелекеттік емес
8 Үй шаруашылығын қызмет ететін коммерциялық емес мекемелер
9 Үй шаруашылықтары Тұрғындар, заңды тұлға болмайтын
Валюта кодтары тек қана шетелдік валютамен акша аудару
Тапсырмалар тауарлық емес есептеулер немесе көрсетілген қызметпен жұмыстарға
Бенефициар-резидент емес пайдасына ақша аударған кезде, банк ақша
Мұндай өтініш қызмет көрсететін банк-алушыға ақша жіберушінің ақша
Төлем тапсырмасы/ақша аудару өтінішті банк жазылған ай-күні? жылы
Төлемдік талаптар-тапсырмалармен есеп айырысуда бенефициар (қаражатты алушы) банкке
Бұл есеп айырысулар төлеушінің акцепті (келісімі) бойынша немесе
Инкассолық өнім ақша өндіру туралы сот шешімдері, үкімдері,
Инкассолық өнім ақша жіберушінің банкісіне үш дана болып,
оккредитив дегеніміз - шарт бойынша контрагенттің пайдасына клиенттің
Банк заңды түлғалармен келісім бойынша белгіленген мерзімде немесе
2.2. Банктегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шотындағы
Бухгалтерлік счеттар көмегімен шаруашылық процесстер және шаруашылық корлары
Мұндай жалпы көрсеткіштермен басқару жүйесінде шектелуге болмайды. Сондыктан
Синтетиқалық. - жинақтау счеттары шаруашылық операциялары мен шаруашылық
Аналитикалық - жіктеу счеттары бухгалгерлік есепі обьектілерін егжей-теіжейлі
Кейбір сиитетикалык. счеттар бойынша бір текті аналитикалық счеттар
Ситетикалық счеттардын. екі түрі: жай жөне күрделі түрлері
Синтетикалық, счеттар мен аналитикалық счеттардың арасында өзара байланыс
Аналитикалық есеп негізінде кәсіпорындардың кызметіне басшылық жасау үшін
Синтетикалық счеттардың баламамен және аналитикалық счеттардың синтетикалық счеттармен
ДЕПОНЫҢ 1994жылғы 1-мамырдағы балансы
АКТИВ
№ Баланс статья/ң аты Сом, теңге №
1 Негізгі құралдар 1070000 1 Жарғылық қор 1076000
2 Материалдар 160000 2 Пайда 29900
3 Негізгі өндіріс 12700 3 Банкінің қысқа мерзімді
4 Есеп айырысу счеты 48000 4 Жабдықтаушылармен және
5 Қорытындысы 1290700 5 Қорытындысы 1290700
Мамыр айында синтетикалык есеп счеттарына мынадай шаруашылык операциялары
1. Алынған материалдар үшін есеп
жабдықтаушыларға карыз төленді:
жабдықтау базасына 12000
ағаш өндеу комбинатына 10000
сыр-бояу заводына 2200
................................................................................
Қорытындысы 24200
Есеп айыры сусчетынабанкінің қысқа мерзімді несиесі алынды 70000
Қоймадан өндіріске материалдар босатылды:
1 кг 20 тиыннан 50000 кг табак темір
1 мЗ 120 тенге 300 мЗ
...............................................................................
Қорытындысы 49000
4. Қоймаға түскен құрылыс
жабдыктау базасынын1 кг 20"тиыннап 70000 кг
мөлшеріндегі табак темір үшін 14000
ағаці өндейтін комбинаттын. ІмЗ 1.20тсш.е 200 мЗ
мөлшеріидегі кесінді агаш үшін 24000
сыр-бояу заводының 1 кг 1 тенге 6000 кг
мөлшеріндсп майлы бояу үніін 6000
..............................................................................................................................
Қ о р ы т ы н д
5. Алынған материалдар үшін есеп айырысу счетынан жабдымаушыларға
жабдықтау базасына 21300
ағаш өндеу комбинатына
сыр-бояу заврдына
Қоры тындысы 50700
Пайданың бір бөлігі айналым қаржысының кемістігін толтыру үшін
Өндіріске кұрылыс материалдары босатылды:
1 кг 20 тиыннан ЗООООкг табақ темір
1 кг 1 тенге 2000кг майлы бояу 2000
I мЗ 120 тенге 220 мЗ кесінді ағаш
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Қ о р ы т ы н д
8.Есеп айырысу счетынан банкке қысқа мерзімді несие қайтарылды
Бір айдағы айналым соманы 32)300
Синтетикалық счеттарға жасалған щаруашылық операцииларын жазғаннан кейін бір
1. Депоның 2005 жылғы маусымдағы синтетикалық есебінің счеттары
№ Счеттардың аты 1 мамырдағы қалдық Мамырдағы айналым
дебет кредит дебет кредит дебет Кредит
1 Негізгі құралдар 1070000
2 Материалдар 160000 - 44000 83400 1070.000
3 Негізгі өндіріс 12700 - 83400 - 120600
4 Есеп айырысу счеты 48000 - 70000 104900
5 Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу -
6 Пайдалар мен зияндар
29900 19000 - - 10900
7 Жарғылық қор
1076000 - 19000 - 1095000
8 Банкінің қысқа мерзімді несиесі
123400 30000 70000 - 163400
9 Қорытынды 123400 1290700 321300 321300 1299800
Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу" счетының аналитикалык
№ Өнім берушілердің аты 1-мамырдағы калдық Мамырдағы айналым
дебет кредит дебет кредит дебет
1 Жабдықтау базасы - 37800 33300 14000
2 Ағаш өңдеу - 21400 33400 24000 -
3 Сыр-бояу заводы - 2200 8200 6000 -
4 Қорытынды - 61400 74900 44000 -
Қорытынды.
"Банктердегі арнайы шоттардағы қолма-қол қаражат" шотында айрықша сақтауды
424"Басқа да" шотында субъектінің құрамына кіретін филиалдардың, құрылымдық
Ақша қаржысы, құнды қағаздарыи және есеп берудің бланкілерін
Әдебиеттер.
1.Назарова. В. ЛБухгалтерлік есеп.Оқулық.-А.2005.
2.Радостовец.В.К. Бухгалтерлік есеп теориясы.-А.2001.
3.Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп.-А.2001.
4.Қаржылық есеп ұйымдастыру.-Қаржы-қаражат,N 2,1999.
5.Кассадағы қолма-қол ақшаның есебі.-Бюллетен бухгалтер,2001.N14.
6.Бухгалтерлік есептін рөлі.-Бухгалтерлік есеп және аудит.-2004,N3
7.Банковское дело. Учебник. / Под ред. Сейткасымова Г.С.—
Алматы: Қаржы-қаражат, 1998
8.Банковское дело / Под ред. Сейткасымова Г.С. —
9.Банковское дело / Под ред. Лаврушина О.И. —
10.Банки и банковские операции в России / Под
11.Банковское дело / Под ред. Колесникова В.И. —
12.Банковское дело: стратегическое руководство / Под ред.
Платонова В., Хиггниса М. — М.: Консалтбанкир, 1998.
13.Банки и банковские операции / Под ред. Жукова
14.Екінші деңгейдегі банктердің несиелік саясаты.-Аль-Пари,2004,N6.
15.«ҚР-дағы банктер және банктік қызмет туралы» ҚР заңы.30.03.
16.Қазақстандағы депозиттер нарығы –Қаржы-Қаражат,2001,N6.
17.Қазақстандағы депозиттер нарығы –Қаржы-Қаражат,2001,N6.
26
Қаржылық жал есебі
Айналымнан тыс активтер
Негізгі құралдар қозғалысының есебі
Қорларды бағалау әдістері
Күмәнді дебиторлық берешек
Валюталық операциялар есебі
Банктер қарызы - қарыздарды төлеу
Туристтік фирманың бухгалтерлік есебін жүргізу
Қаржылық eceп
Банктердегі арнайы шоттар мен есеп айрысу шотындағы нақты ақша қозғалысы