Басу цехы
Мерзімді басылым – журнал өнімін шығаратын баспахана
МАЗМҰНЫ
АҢДАТПА
АННОТАЦИЯ
КІРІСПЕ
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Басылымның техникалық сипаттамасы
1.1.1 Басу түрін таңдау
1.1.2 Баспахананың жылдық жүктемесін есептеу
1.2 Формалық бөлімше
1.2.1 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.2.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.2.3 Формалық бөлімшенің жылдық жүктемесін есептеу
1.3 Басу бөлімшесі
1.3.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.3.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.3.3 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.3.4 Басу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.4 Кітапшалап-түптеу бөлімшесі
1.4.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.4.2 Негізгі жабдықты таңдау
1.4.3 Кітапшалап-түптеу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.5 Зауытты басқару
1.6 Қосалқы бөлімшелер
1.6.1 Өндірістің тұрмыстық қоймасы
1.7 Механикалық-жөндеу цехы
1.8 Өндіріс зертханасы
1.9 Өндірістегі тасымалдау құрылғылары
2 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
2.1 Еңбек жағдайы
2.2 Жобаланатын объектідегі жағымсыз және қауіпті факторларының анализі
2.3 Техникалық шаралар
2.4 Техникалық қауіпсіздік шаралары
2.5 Ұйымдастыру шаралары
2.6 Сақтандыру шараларын жасау кезіндегі инженерлік шешімдер
2.6.1 Өндірістік санитария
2.7 Ауа тазалығы және микроклимат
2.8 Жарықтандыру
2.8.1 Өндірістің жарықтануын есептеу
2.9 Ауаны тазарту және желдету
2.9.1 Желдетуді есептеу
2.10 Жылу беру
2.11 Қауіпсіздік шаралары
2.11.1 Технологиялық өндірістің қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.2 Жұмыс орнын ұйымдастыру
2.11.3 Қысымда жұмыс істейтіндердің жұмыс қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.4 Адам организміне электр тогының әсері
2.11.5 Ауыр заттарды қозғалту кезіндегі қауіпсіздік шаралары
2.11.6 Өрт қауіпсіздігі
2.12 Қоршаған ортаны қорғау
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жобаның экономикалық бөлімінің мазмұны
3.2 Негізгі қорларды анықтау
3.3 Жобаланатын өндірістегі өнімнің өзіндік құнын анықтау
3.4 Экономикалық есептеулер
3.4.1 Күрделі шығындар
3.4.2 Ағынды үлесімдер
3.5 Өндірістің техника-экономикалық көрсеткішті
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
АҢДАТПА
Бұл дипломдық жобада мерзімді басылым – журнал өнімін шығаратын
Бұл жобаланған баспахананың ерекшелігі, қазіргі технологиялық процестер, яғни, тапсырыстың
Дипломдық жобаға мыналар кіреді:
технологиялық бөлім;
еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау;
экономикалық бөлім.
Технологиялық бөлімге басуға дейінгі, басу және басудан кейінгі –
Еңбекті қорғау бөлімінде жұмысшылардың еңбек жағдайының қауіпсіздігі және денсаулық
Дипломдық жобаның эконоикалық бөлімінде жаңа технологияларды енгізудің тиімділігін көрсететін
Дипломдық жобаның графикалық бөлімі сызулармен көрсетілген:
баспахана ішінің жобасы;
баспахана орналасқан ғимараттың бас жоспары;
эвакуация жобасы;
жүк ағыны;
мерзімді басылымды дайындаудың технологиялық сұлбасы;
экономикалық көрсеткіштер.
АННОТАЦИЯ
В данном дипломном проекте разрабатывается баспахана по выпуску периодических
К особенностям разрабатываемой типографии относится ряд современных технологических процессов6
В дипломный проект входит: технологическая часть; охрана труда и
В технологической части рассматриваются допечатные, печатные и после печатные
В разделе охраны труда рассмотрены проблемы здоровья и безопасности
В разделе окружающей среды рассмотрены проблемы очистки сточных вод
В экономической части дипломного проекта приаодятся расчеты, доказывающие эффективность
Графическая часть дипломного проекта предаставлена чертежами:
плонировка помещений типографии; генплан здания, в котором размешена баспахана;
Пояснительная записка состоит из
КІРІСПЕ
Полиграфия - әлемдегі ең ірі және қарқынды түрде дамып
Бүгінгі таңда полиграфия нарығы полиграфия өндірісіне қатаң талаптар қойып
Осы дипломдық жобаның мақсаты баспахананы жобалау және мерзімді журнал
СТР технологиясын енгізудің мынадай ерекшеліктері бар: тиімділігі жоғары,басу формасы
Полиграфиялық өнімді дайындау кезіндегі ең басты және негізгі процесс-басу
Manudraph Machinery фирмасының басу техникасы- бұл көптеген
Таралым басылғаннан кейін өнім қосымша өңдеуді қажет етеді. Басылған
Кітапшалау-түптеу операцияларын 50 жылдай тәжірибесі бар әлемдегі ең ірі
Кітапшалап-түптеу процесін формалық ерекшелігі мұндағы технологиялық процестің ұзақ және
Дипломдық жобада технологиялық процестен басқа: электрмен қамту, жабдықты жөндеу,
Бұл дипломдық жобаға экономикалық бөлім де кіреді. Экономикалық бөлімде
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғауғағ да көп көңіл бөлінген.
Дипломдық жобаның соңғы бөлімінде бүкіл өндірісті жақсарту жөніндегі мәселелер
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
Басылымның техникалық сипаттамасы
Бұл дипломдық жобада мерзімді басылым журнал өнімін шығаратын баспахана
Бұл кәсіпорынның өнімі кең көлемді оқырмандарға арналған. Себебі бұл
Оқармандар түрлі-түсті, сапалы дайындалған өнімді ала отырып өздеріне жақсы
1 – кесте. Жобаланатын №1 өнімнің техникалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштердің атаулары Жобаланатын
1 2 3
1 Басылымның атауы Журнал
2 Парақтың форматы және бөлшегі 60(841/8
3 Басылымның форматы, мм
кескенге дейін
кескеннен кейін
185(300
180(290
4 Басылымның көлемі
физикалық баспа табақ
қағаз табақтағы
беттер саны
6
3
48
5 Таралымы, мың дана 30
6 Жинақтау түрі біріне бірін кигізіп
7 Блокты бекіту әдісі біріне бірін кигізіп сыммен тігу
8 Қағаз түрі, г/м2 борланған, 70
9 Бүктемелеу түрі үш бүгілім
10 Дәптердегі беттер саны 16
11 Дәптерлер саны 3
12 Бояулылығы 4(4
13 Атау саны 15
14 Мерзімділігі 12
– кесте. Жобаланатын №2 өнімнің техникалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштердің атауы Жобаланатын
1 2 3
1 Басылымның атауы Журнал
2 Парақтың форматы және бөлшегі 60(841/8
3 Басылымның форматы,мм
кескенге дейін
кескеннен кейін
185(300
180(290
4 Басылымның көлемі
физикалық баспа табақта
қағаз табақта
беттер саны
14
7
112
5 Басылымнаң көлемі (мұқаба(
физикалық баспа табақта
0.5
6 Таралымы, мың дана 10
7 Жинақтау түрі бірінің үстіне бірін қойып жинақтау
8 Блокты бекіту әдісі тікпей желіммен
9 Қағаз түрі, г/м2 борланған,90
10 Мұқаба қағазы,г/м2 борланған,110
11 Бүктемелеу түрі үш бүгілім
12 Дәптердегі беттер саны 16
13 Дәптер саны 6
14 Бояулылығы 4(4
15 Атаулар саны 10
16 Мерзімділігі 6
Баспахананың құрылымы
Негізгі цехтар Қосымша цехтар
( (
Формалық бөлімше
( (
Басу цехы Жөндеу цехы
( (
Кітапшалау-түптеу цехы Базистік қойма
(
Материалдар қоймасы
(
Операциялық қойма
(
Дайын өнім қоймасы
1 – сурет. Баспахананың негізгі және қосымша цехтары
Өнімді дайындаудың технологиялық сызбасы
Сандық түрдегі компьютерлік-графикалық жұмыс
(
Жазық басу формасын дайындау – СТР
(Prosetter 74(
(
Таралымды басу
(Shiva 74(
(
Басылған негізгі мәтін парақтарын басу
(Horizon AFC-744AKT(
(
Блокты сымен бекіту Түптеу қабын кесу
(Horizon StitchlLiner(
(
Блокқа түптеу қабын
терможелім арқылы бекіту
(Horizon BQ 270(
(
Үш жағынан кесу
(Horizon HT-70(
(
Өнімнің сапасын бақылау және орамалау
(
Дайын өнім
2 – сурет. Технологиялық процестің цех арасында жүруі
Басу әдісін таңдау
Полиграфияда негізгі басу әдісі жазық басу әдісі болып табылады.
Жазық басу әдісі – классикалық әдістердің бірі. Ол өзінің
Негізгі жұмыс принципі мыналардан тұрады: бейне белгілі бір әдіспен
Біздің жобалап отырған баспахана жазық басу әдісі арқылы журнал
Жазық басу әдісі, қазіргі кездің өзінде түрлі полиграфиялық өнімдерді
3- сурет. 2010 жылдағы басу әдістерінің нарықтағы деңгейі
4- сурет. Түрлі әдістердің сапасы мен таралым көрсеткіштері
Басқа әдістермен салыстырғанда, жазық басу әдісінің ерекшеліктері мыналар:
Басу формасын сандық және дәстүрлі әдіспен жылдам әрі арзан
Барлық өндірістік процестің автоматтандырылуымен стандартталуынаң жоғары дәрежеде болуы.
Жазық басу әдісі осыдан 100 жыл бұрын американдық А.Рубел
Формалық бөлімше
Офсетті басу әдісінің маңызды элементтерінің бірі, соңғы жылдары біраз
CtP технологиясына қосымша CtcP (Computer-to-conventional Plate – компьютерден қарапайым
Қазіргі кезде әлем нарығында белгілі өндірушілердің көптеген формалық пластиналары
Баспаханалар полиграфияның қазіргі тенденцияларына сәйкес (таралымды төмендету, өнім ассортиментін
CtP технологиясы өндіріс циклонынан фотопленканы шығару, оларды монтаждау және
CtP технологиясын енгізудің тиімділігін анықтайтын негізгі аспектілер:
Дәстүрлі технологиямен салыстырғанда материалға кететін шығын азаяды және форма
Өндіріс циклын қысқарту және жылдамдату, сонымен қатар шығындарды азайту.
Өнімнің жоғары тұрақты деңгейі. WorkFlow кезінде оператордың квалификациясын, өнім
Ақпараттарды беру мүмкіндігін кеңейтеді. Егер ақпараттарды дайындау (дизаин,сканерлеу,беттеу( баспаханада
Жаңа технологияны қолданатын баспаханалар клиенттерді тапсырыстарының тез арада орындалуы
Штифті келтіру жүйесінің дәлдігі басу машинасының жылдамдығын арттырады. CTP
Пластинадағы «қатты» растр нүктелері таралымды басуға дайындау уақытын азайтады.
Өндіріске енгізудің жоғары тиімділігі. Мұнда сол әдеттегі басу машиналары,
Бұл артықшылықтар CtP жүйесінің «термальді» технологиясы бойынша жұмыс істеп
Кішігірім және орташа баспаханалар да осы CtP технологиясына көшуге
1.2.1 Негізгі жабдықтарды таңдау
Prosetter 74 сериялы CtP жүйесі баспаханаға басуға дейінгі
Бұл модель құрамында күмісі бар жарықсезгіш қабаты бар алюмини
Егер аппараттың үлкен еместігін және орындалатын қызметтерінің көптүрлілігін ескесек,онда
Heidelberg фирмасы Prosetter 74 моделінде CtP технологиясының барлық
Prosetter 74 жұмыс істеген кезде ол сары жарықты қажет
Күлгін лазер базасы технологияның артықшылығына, пластина өндірісі процесінің тұрақтылығын
Prosetter 74 өзіне CtP күлгін технологиясының соңғы жетістіктерін
Қазіргі кездегі штифті келтіру жүйесі
Келтіру дәлдігі – түсті басылымның сапасын қамтамассыз ететін негізгі
Температуралық компенсация
Дәстүрлі технологияда, егер бір пластинаны қайта жасау қажет болып
Ақпараттардың сандық ағыны
Heidelberg Prosetter –ге арналған түгелдей сандық жұмыс ағынын қамтамассыз
Мұнда растрлы процессор ретінде Heidelberg-Meta Dimension жаңа ұсыныс ұсынып
– кесте. Prosetter 74 техникалық сипаттамасы
Пластина форматы
макс., мм 670(750
мин., мм 370(323
Бейненің макс. форматы, мм 655(750
2540 dpi-егі жылдамдығы,форма/сағ 16 форма/сағ
(пластина түріне де байланысты болады(
Габаритті өлшемі,мм 1730(1560(1385
Пластиналар 405-410 нм диопозонды күлгін сәулеленуге сезімтал алюминді
Пластина қалыңдығы,мм 0.15 – 0.30
Лазер түрі Күлгін лазер диоды,405 нм,5 мВт
Қабілеті 2400/2540/3386 dpi
Қайталануы 4 түске бөлінген бейнеге 5мкм
23(С штиф шамасында және 60% ылғал шамасында
Ұсынылатын шарт Штиф шамасы 21 ден 25(С,ылғалдылық шамасы 45
Қуаты 1.2 кВт
Салмағы 550 кг
Халықаралық стандартқа сай келу GS,UL,GOST/CE,FCC,CDRH,ACN
1.2.2 Формалық бөлімшенің негізгі материалдарын таңдау
Пластиналар
CTP – ға арналған қазіргі пластиналар келесі белгілері бойынша
( жазу қабатының спектрлі сезімталдылығының диапазоны;
( жазу қабатының құрамы(ақпаратты тіркеу процесіндегі физико-химиялық реакция типіне).
( көшіруден кейін қосымша өңдеудің қажеттілігі;
( басу процесі кезінде ылғалдаудың қажеттілігі;
Қазіргі формалық пластиналардың жазу қабаттары түрлі спектр аймағында максималды
( көк-күлгінде (күлгін жартылайөткізгішті лазермен экспонирленеді);
( көгілдірмен (аргонды лазермен экспонирленеді); ()
( жасылмен (қатты заттармен Fd: YAG – лазермен экп.(;
( қызылмен (гелии-неонды немесе қызыл жартылайөткізгішті лазермен экспонирленеді);
( инфрақызыл (инфрақызыл жартылай өткізгіш немесе Nd қаттыденелерімен: YAG
Алғашқы төртеуі жарықсезгіштерге, ал соңғысы термосезгіштерге жатады.
Пластиналардың тіркеу қабаттарының құрамы позитивті және негативті болып бөлінеді.
Жарықсезгіш пластиналар күмісқұрамды және фотополимерлі болып бөлінеді. Күмісқұрамды пластинаның
Термальді пластиналарда тіркеу қабаты термиялы ыдырататын полимер немесе өзінің
Пластина маркаларының көбісін көшіргеннен кейін айқындау қажет. Ылғалды жазық
Сонымен қатар қосымша өңдеуді қажет етпейтін термосезгіш пластиналарында айқындау
Осыған сәйкес олардың негізгі сипаттамалары:
тіркеу қабатының мах спектрлі сезімталдығының диопозоны;
экспонирлеу энергиясының қажетті мөлшері;
мүмкіндігі;
таралымға төзімділігі.
Пластинаның тіркеу қабатының лазердің сәулеленуіне сезімталдығы экспонирлеуге қажетті энергия
Пластинаның қабілеті формадағы басу элементтерінің өлшемдерінің кіші болуын қамтамассыз
Таралымға төзімділігі таралымды басуда форманы қолданудың экономикалық тиімділігін көрсетеді,ол
Жоғарыда ацтылғандардың бәрін ескере отырып, біздің өндіріс, сезімталдығы жоғары
Пластиналар – алюминді пластиналар, 405-410 нм күлгін сәулеленуге сезімтал,
Формалық процестерді бақылау
X – Rite Basic Dot.
Формалық процестерді бақылау полиграфия өндірісінің ажырамас бір бөлігі. Соңғы
X – Rite Dot Dot %, D –
Модификацияға байланысты барлық пластиналармен жұмыс істей алады, аналогты немесе
1.2.3 Формалық бөлімшенің жылдық жүктемесін есептеу
4 – кесте. Формалық бөлімшені жобалауға тапсырма
Басылым атауы Мерзімді лігі Атау
саны Қағаздың
форматы
мен бөлшегі,
см Физ.бас.
табақтағы
көлемі Таралымы
мың дана Бояулылығы
Журнал №1 12 15 60(74/8 6 30 4+4
Журнал №2 12 20 60(74/8 14 20 4+4
2- ші журналға
мұқаба 12 20 60(84/8 0,125 20 4+4
1-ші журналға мұқаба 10 6 60(84/8 0,125 30 4+4
5 – кесте. Басу формасын дайындау бөлімшесінің жүктемесін
Басылым
атауы Басылым
форматы, см Өтетін қағаз форматы, см Қағаздағы көшірме саны
жылдық мөлшері
біреуінің барлығының
Журнал 1 60(84/8 60(84 1 24 4320
Журнал 2 60(84/8 60(84 1 56 13440
2-ші журналға
мұқаба 60(84/8 60(84 8 0,5 960
1-ші журналға
мұқаба 60(84/8 60(84 8 0,5 30
БАРЛЫҒЫ
18750
Журнал 1 ( 6(4(15(12 ( 4320
Журнал 2 ( 14(4(20(12 ( 13440
Мұқаба1 ( 4(20(12 ( 960
Мұқаба 2(10(6(4( 0,125(30
6 – кесте. Формалық бөлімшенің жабдығының санын есептеу
Жабдық
маркасы Жабдық
уақытының
жылдық
қоры Fжаб Басу фор
масының
жылдық
мөлшері N Бір сағаттағы
өнімділік
нормасы
n Жабдықтың
есептелген саны Жабдықтың қабылданған
саны
Prosetter74 2398 18077 12 0.6 1
Fжаб ( Fр- (tжөн+ tтех+ tнег (
Nр( N/ Fжаб( n ( 0.6
7 – кесте. Формалық бөлімше жұмысшыларын есептеу
Жабдықтың
маркасы мен
қызметі Разряды Жабдықтың есептелген саны
Np Жабдықтың жылдық уақыт қоры
Fжаб Жұмысшы
лардың жұмыс
уақытының
тиімді қоры Fn Қабылданған жұмысшы саны
Оператор
Prosetter 74 6 0.6 2398 2184 1
Fn( Fp- (488+24(8+7(8( ( 2920 - (424+64+192+56( ( 2184сағ
Rтіз (Fжаб( Np/ Fn
Формалық бөлімшенің ауданын есептеу
Жабдықтың алып жатқан ауданы 4 м2
Формалық цехқа арналған түзеу коэфиценті (5,3(
4 ( 5,3 ( 21м2
3. Қабырға қалыңдығына, баспалдақ клеткаларына және тұрмысты бөлмелерге 25%
21 ( 0,25 ( 5м2
4. Формалық бөлімшенің жалпы ауданы
5 + 21 ( 26 м2
5. Кубатура
26м2( 4,2м ( 109м3
6. 1м2 бағасы – 25 мың
26м2( 25мың тг ( 620 мың тг
Жалпы сомадан өндірістік бөлмелерді жөндеуге 3(
620 ( 0,03 ( 19,5 мың тг
8. 620 + 19,5 ( 640 мың
1.3 Басу цехы
1.3.1 Технологиялық процессті таңдау және негіздеу
Басу полиграфия өндірісінің негізгі бөлігі болып табылады және де
Дипломдық жобада журнал өнімін басу үшін монометалды формалы жазық
Жазық басу әдісімен қазіргі кезде полиграфиялық өнімдердің көптеген түрін
Жобаланған басылым парақты басу машинасында басылады. Бұл басу процесінің
Парақты басу машиналары рулонды машиналарға қарағанда бірқатар артықшылықтарға ие:
Сапасын арттыруда технологиялық факторлардың ішіндегісі, ол жоғары қабілеті бар
Басу машинасын
дайындау
Бояу аппаратын
дайындау
Ылғалдау аппаратын дайындау
Қағазберу жүйесін дайындау
Қағаз өткізу жүйесін дайындау
Форманы жөндеу
Таралымды басу
5- сурет. Процестің жалпы технологиялық сұлбасы
Таралымды басуға машинаны дайындау
Жазық басу машинасын таралымды басуға дайындаудың шығыңқы басу машинасын
Жазық басу машинасын таралымды басуға дайындау процесі сәйкестендіру деп
басу аппаратын дайындау;
бояу және ылғалдау аппараттарын дайындау;
қағазберу және қабылдап – шығарып алу құрылғыларын дайындау;
келтіру;
кептіру және басқа да реттеп-бақылайтын құрылғылар мен жүйелерді дайындау.
Басу аппаратын дайындау мына операциялардан тұрады:
резинаматалы пластинаны және төсенішті қондыру;
басу формасын және қысымды реттеуді қондыру;
Резинаматалы пластина формадан қағазға бояуды берумен қатар декль қызметін
Астында төсеніші бар резинаматалы пластинаны тегістеп жазық цилиндрге кигізеді.
Соңғы кезде құрамы күрделікеуекті қабатты резинаматалы пластиналар қолданылып жүр.Бұл
Басу формаларын тексергеннен кейін тапсырыс картасы және сынама таңбамен
Басу секциясындағы цилиндр арасындағы оптималды қысымы монтаж кезінде
Ылғалдау аппаратын дайындаудың өз құрылысына байланысты ерекшеліктері бар.
Ылғалдағыш ерітіндінің құрамы мен оның РН-ын ашық элементтер орналасатын
Бояу аппараттарын дайындау мыналардан тұрады:
бояу аппараттарын жуу;
бояумен толтыру;
реттеу.
Ол формаға бояу қабатын қажетті қалыңдықта, тоқтаусыз беріп тұруы
Бояу аппаратын дайындау.
Таралымды баспас бұрын баспагер бояу аппаратының таза болуын тексеруі
Баспагер бояу жәшігін бояумен толтырмас бұрын ыдыстағы бояу бетіне
Қолданысқа дайын бояу паспортта көрсетілген талаптарға сай болуы қажет.
Бояудың бейне элементтерінің анық түсуі үшін өзіндік тұрақтылығы болады.
Бояудың алғашқы жағылу жылдамдығы таңбаны қоюландырмауы керек.бояудың соңғы жағылу
Осы талаптардың бәріне Санхимиккал бояулары сай бола алады. Бұл
Полиграфиялық бояулармен және қосымша материалдармен жұмыс істеу барысында поиграфия
Полиграфиялық бояулармен қосымша материалдар жабық бөлмеде, өртке қауіпсіз, жауын-шашынға
Қағаз беру және қабылдап алу құрылғыларын дайындау
Қағаз беру және қабылдап алу құрылғыларын дайындау, машинаның басу
Қағазберу құрылғысын дайындау кезінде келтіру операциясының элементтерін де
Келтіру – бұл таңбаның қағазға дұрыс түсуін қамтамассыз ететін
Келтіру дәлдігін ең алдымен машинаның қағазберу құрылғысының механизмін реттеу
Жазық басуда машинаны басуға дайындау машина түріне және оның
Жазық басуда машина түріне қарамастан сәйкестендіру қажет емес.
Таралымды басу
Машинаны дайындап болғаннан кейін формаға берілетін қажетті алғал мен
Басылым түріне қарай баспагер мен мастер таңба сапасын жақсылап
Егер бәрі нормаға сай болса, онда сынама таңбаға одан
1.3.2 Негізгі материалдарды таңдау
Қағаз – бұл арнайы өңдеуден өткен өсімдік талшықтарынан құралған
Қағазды дұрыс таңдау, оны басуға дайындау және сақталу жағдайының
Қағаз машинамен жұмыс істегенде қағазберу, қағазөткізу жүйелерінде жақсы өтуі
Қағаз таңба басуға арналған материал болғандықтан, ол біріншіден барлық
Жазық басу әдісіне арналған қағаз көпбояулы өнімдерді басу үшін
Қағаздың РН сутекті көрсеткішінің мөлшері үлкен роль атқарады. Жақсы
Басылымға қағаз таңдау
Жазық басуға арналған ГОСТ 9094,21444,6742,2083 бойынша шығарылған маркаларынан
Одан басқа полиграфиялық өндірістерде шет елден алынған түрлі қағаздар
Басылымға арналған қағазды дұрыс таңдау үшін келесі ақпараттарды білу
Басу және басылатын өнім түріне арналған қағаздардың қолданылуы:
1 м2 ғы қағаз массасы;
Қағаздың ақтығы;
Қағаз құрамында ағаш массасының болмауы;
Борлы жамылғының болмауы;
Жамылғысы жоқ қағаз бетін өңдеу түрі; тұрақты, жоғары тегістілігі;
Жамылғысы бар қағаз бетін өңдеу түрі; (жылтыр немесе күңгірт);
( Басылымға арналған қағазды таңдау факторлары:
басылым дизаины;
шығару технологиясы;
басу сапасының талаптары мен бейнелерінің қиындық сатысы;
коммерциялық сәйкестігі.
Басылым дизайны қағаздың форматын, оның массасын, ақтығын және бетін
Рулонды машиналарда басу кезінде 80 г/м2 дейінгі массасы аз
Ұзақ мерзімге қолданылатын басылымдарды, таза целлюлозалы қағазбен басқан
Қағаз форматын басылымның форматы мен бөлшегіне байланысты таңдайды.
Осы дипломдық жобада журналды шығару үшін, біз негізгі
Қағазды басуға дайындау
Қағазды аклиматизациялау
Орамадағы рулонды және парақты қағаздарды басудан және кесуден бұрын
Температуралық аклиматизацияны ашылмаған орамадағы өнімдерге жасайды. Оларды белгілі бір
Қағаз жылы бөлмелерде сақталса, оларға аклиматизация қажет емес.
Техникалық мүмкіндіктерге байланысты қағазды аклиматизациялауды басу цехында немесе қағаз
өлшенген буманың қалыңдығы қағаз түріне, парақтың форматына және қағазды
үрлеусіз аклиматизация жасағанда 3-5 мм-ден артық емес;
аздап үрлеген кезде 7-10 мм-ден артық емес.
Қағазды үрлеусіз аклиматизация жасаудың орташа уақыты 7-8 сағат. Күштірек
Парақтық қағаздарды дайындау
Бумамен келген парақты қағаздарды аклиматизация жасап болғаннан кейін, оны
Басу бояуларын дайындау
Басу бояулары – негізінен пигментті, бояғыш заттар мен байланыстырғыштардан
Басу бояуларын полиграфия өндірістерінде арнайы бояу шығаратын зауыттарда дайындайды.
Төтбояулы басылымдарға үштік бояулар қолданылады: көгілдір, қызылқошқыл, сары және
Бояуларды аклиматизациялау
Қоймадан алынған бояулар, қажетті жағдайда міндетті түрде цех жағдайында
Көрсетілген нормадан ауа темиературасы жоғарылап кетсе, онда машина жүйесіндегі
Басылымға бояуды таңдау
Қазақстан нарығында "Siegverg", "Hoartmann", "Huber", "Sicpa", "BasF" фирмаларының полиграфиялық
Сары 80 А 10
Қызылқошқыл 80 А 11
Көгілдір 80 А 12
Қара 80 А 13
Қара L 80 А 14
"Sicpa" фирмасы одан басқа жылтырлығы жоғары лактар шығарады. Лактар
Бояудың техникалық-басу құрамын реттеу
"Sicpa" фирмасы бояуының барлық артықшылығын толығымен қолдану үшін, осы
"Powder Paste" ұнтақ пастасы – басу машиналарына арналған.
"Take it oH" гелі – басу резинасымен білікшелерді тазалау
SM 93 ылғалдағыш ерітіндісінің концентраты, 5...6 аралығында РН –
Басу сапасы бояумен бірге ылғалдауыш ерітіндісіне де байланысты болады.
1.3.3 Негізгі жабдықты таңдау
Shiva 74 парақты басу машинасын Индияның Manugrph Mahinery фирмасы
Shiva 74 машинасы секциялық принциппен құрастырылған. Оның басу секциясы
Машина жоғары стапельді самонакладпен жабдықталған. Беру және шығару жүйелері
Ылғалдауыш аппараттың құрылымы ерітіндінің түріне – спиртті немесе спиртсіз
Shva 74 машинасы автоматтандырылған, яғни пультпен басқарылады. Бояудың және
Осы көрсетілген жүйелер басу машинасының негізгі түйіндерін жөндеуде уақытты
Лактау құрылғысы машинаның басу секциясына жайлы етіп орнатылады. Лак
Shiva 74 машинасында көпбояулы журналдарды, акцидентті өнімдерді, көпбояулы балалар
Басу аппараттары
Shiva 74 машинасының барлық цилиндрлері бақылау сақиналарымен жабдықталған. Ол
Басу аппаратының цилиндрлерінің арасындағы бұрышты таңдау кезінде цилиндрлердің өзара
Басу цилиндрі қозғалмайтын қатты тірекке, ал формалық цилиндр офсетті
Басылатын материалдың қалыңдығының өзгеруіне бвйланысты тығыздықты реттеуді жеңілдету үшін
Формалық цилиндрге штифті тетіктері бар басу формасы кигізіледі. Басу
Басу формасының орналасуын реттеуге арналған құрылғы оларды заводтық жөндеумен
Офсеттік цилиндрдегі тесік көлемі 2,1 мм, яғни машинада қатты
Ылғалдауыш және бояу аппараттары
Shiva 74 машинасында басқа машиналардағы сияқты, дуктрлы йилиндрлі,
"Су-бояу" балансының тез болуын ылғалдау аппаратының жағу білікшесімен бояу
Дозалау білікшесінің хромдалған гидрофильді жамылғысы бар. Ол ылғалдауыш ерітіндісі
Бояу аппаратында бояудың берілуін реттеу үшін дуктрлы цилиндрдің бұрылу
Бояу аппаратының жаймалау тобы жкті цилиндрден және төртбілікшеден, ал
Қағаз өткізу жүйесі
Самонакладтың пневматикалық головкасы бірмезетте қағазды тасымалдау және бөлу қызметін
Қағаздың өту механизмін түзету басу формасына сәйкес дұрыс бағыт
Тербеліп тұратын форгейфер – бұл қағаздың өтуін тездетеін механизм.
Қағазқабылдау жүйесі қағаздардың берілуін, олардың жантайған столдағы орналасуын толық
Қағазөткізу жүйесі қағаздардың машинаның технологиялық секциялары арқылы өтуін қамтамассыз
Басылған өнімнің машинаның қабылдау столына тасымалдануы мен стапельге қойылуын
Бояудың бекітілу жүйесінің дұрыс жұмыс істеуі үшін машинаға қажетті
басылатын бейненің форматы бойынша кептіру құрылғыларын реттеу;
сәулелендіру қуатын реттеу және басқару;
сору құрылғысындағы ауа ағынын, конвективті келтіру камерасын және кептіру
Қабылдау столындағы қағаз топтамасының дұрыс реттелуі үшін екі жағындағы
12 – кесте. Shiva 74 басу машинасының техникалық
Басылатын материал сипаттамасы Көрсеткіштері
Басылатын материалдың қалыңдығы 0,03 – 0,6 мм
Парақтың максималды форматы 600 ( 740 мм
Парақтың минималды форматы(біржағын басу( 210 ( 280 мм
Парақтың миниалды форматы(аударып басу( 300 ( 280 мм
Максималды басылатын бет 510 ( 740 мм
Ұстау шеті 8 – 10 мм
Басу формалары
Ұзындығы ( ені 705 ( 845 мм
Қалыңдығы 0,25 ( 0,30 мм
Формалық цилиндр
Тесік 0,15 мм
Басу формасының алдыңғы шеті мен басуға дейінгі
ара қашықтығы 59,5 мм
Офсетті цилиндр
Тесік 2,3 мм
Армирлі матаның ұзындығы ( ені 700 ( 800 мм
Лактау цилиндрі
Тесік 3,2 мм
Лактау пластинасының ұзындығы ( ені 705 ( 845 мм
Лактау матасының ұзындығы ( ені 700 ( 800 мм
Лактау формасының алдыңғы шеті мен лактауға дейінгі ара қашықтық
Максималды лактау беті 610 ( 740 мм
Стапель биіктігі
Самонаклад 1060 мм
Жоғарыстапельді қабылдағыш 1160 мм
Shiva 74 конфигурациясына мысал
Басу секциясының саны 4
Ұзындығы 7,76 м
Ені 3,22 м
Биіктігі 1,87 м
14 – кесте. Басу бөлімшесіндегі жабдық санын есептеу
Жабдық маркасы Ауысымы Жабдық уақатытының
жылдық қоры
Fжаб Парақөткізудің жылдық мөлшері
мың,
N Машинаның орташа жылдамдығы,
n Жабдықтың есептелген саны Жабдықтың қабылданған саны
SHIVA 74 2 2293 199632 12000 3.4 3
БАРЛЫҒЫ
3
Fжаб( Fр - ( tжөн – tтех - tнег
Nр( N/ Fжаб( n ( 2=199632/2293(12000(2=199632/55032000=3,4
Басу бөлімшесінің ауданын есептеу
Жабдықтың алып жатқан ауданы 82,5 м2
Басу цехының түзету коэфиценті (4(
82,5(4 ( 330 м2
3. Қабырға қалыңдығына, баспалдаққа және тұрмыстық бөлмелерге
330(0,25 ( 82,5 м2
4. Басу цехының жалпы ауданы
330+82,5 ( 400 м2
5. Кубатура
400(4,2 ( 1680 м3
6. 1 м2 құны– 25 мың тг
400(25 ( 10000 мың тг
7. Жалпы сомадан өндірістік бөлмелерді жөндеуге 3%
10 000(0,03 ( 300 мың тг
8. Жалпы сома
10000+300 ( 10 300 мың тг
Басу бөлімшесіндегі негізгі материалдарды есептеу.
Басылатын қағаз мөлшерін мына формуламен анықтаймыз:
Q ( a(в(q(V(T(K(H(b/2;мұндағы
Q – қағаз мөлшері, кг;
а және в – қағаз парағының өлшемі;
q – 1 м2 қағаздың салмағы, гр;
T – басылымның таралымы, мың дана;
V – физ.б.т көлемі
K – техникалық жарақтарға қажетті қағаз қалдығының коэффиценті, 0,6(
H – атаулар саны
b – мерзімділігі
Q1 ( (0,60(0,84((0,07(3(30(0,6(15(12/2 ( 5400 кг ( 5,40 т.
Q2 ( (0,60(0,84((0,09(7(10(0,6(10(6/2 ( 1800 кг ( 1,80 т
Q3 =(0,30×0,21)×0,08×0,125×30×0,6×15×12/2 = 3,42 т
Q4 ( (0,30(0,21((0, 011(0,125(20(0,6(10×6/2 ( 866 кг
Нәтижесінде: 11т 486 кг қағаз
1 тонна қағаз құны 350 мың тг.
11486кг(350 ( 4020,1 мың тг.
16 – кесте. Басу бөлімшесіндегі жабдықтардың қуаты
Жабдық маркасы Саны Бір жабдықтың қуаты,кВт Барлық жабдықтың қуаты,кВт
SHIVA 74 төрт бояулы парақты басу машинасы 3 50
БАРЛЫҒЫ
150
1 кВт – ың бір сағаттағы құны 5.6 тг.
Sэ (100(0,8(5,6(2293 ( 779 620 ( 779,6 мың тг.
1.4 Кітапшалау-түптеу бөлімшесі
1.4.1 Жобаланатын технологиялық процесті таңдау және жобалау
Журнал блоктарын жинақтау, бекіту және кесу операцияларын қолмен істеу
1 типті мұқабалы басылымды
дайындаудың технологиялық
сұлбасы
дәптерлерді пресстеу
(
Біріне бірін кигізіп
жинақтау
(
сыммен тігу
(
үш жағынан кесу
(
сапасын бақылау
(
орап-буу
(
сапасын бақылау
(
орап-буу
6-сурет. Кітапшалау бөлімшесіндегі басылымды дайындаудың технологиялық сызбасы
Басылғаннан кейін өнімді одан әрі өңдеу процесі бүктемелеуден басталады,
Бір-біріне сәйкес келетін перпендикулярлы бүгілімді дайындау машинаның модульді құрылуының
Бүктемелеу машиналары пышақты, кассеталы немесе аралас түрінде болады. Құрылысы
Пышақты машинаның құрылысы бүгілімнің дәлдігін және сапасының жақсы болуын
Бұл машинаның құрылысы қымбат және массивті, сонымен бірге өнімділігі
Бүктемелеуге келесі негізгі талаптар қойылады: жолдардың дұрыс тізбектеліп орналасуы,
Бүктелгеннен кейін, бүктелген парақтар одан әрі өңделу үшін жинақтау-тігу-кесу
Жинақтау-тігу-кесу агрегаты (Stitchliner) автоматты режимде басылымды жинақтап, сыммен тігіп
Stitcliner – ің басқа қағазжинақтау комплекстерімен салыстырғандағы артықшылықтары.
журналдардағы беттер санының көптігі. Бірнеше этапты бүктемелеу мен биговка
Жекелеген парақтармен ғана емес дәптерлермен де жұмыс істейді. Үщ
өнім сапасының жоғары болуы. Қағаздардың сапалы түзетілуі, биговкасы, бірнеше
Жоғары өнімділігі. Ресейдегі эксплуотация тәжірбиесі көрсетіп отырғандай, Stitcliner
1.4.2 Негізгі жабдықтарды таңдау
Horizon Stitliner
Stitchliner 5500 машинасы жапонның Horizon фирмасында 2003 ж
7- сурет. SL 5500
Horison VAC – 100 пневматикалық қағазжинақтау станциясы, жинақтайтын биговкалап-бүктемелейтін
Бұл комплекстің жұмыс сұлбасы 8 суретте көрсетілген. Оператор
8- сурет. Stitchliner-ің жұмыс схемасы
VAC – 100
VAC – 100 вертикалды парақ жинақтау машинасының соңғы үлгілерінің
Топтаманың үстіңгі парағының ұсталуымен бір-бірінен ажырауының тиімділігі түрлі бағыттағы
9- сурет. VAC – 100
VAC – 100 ің энергияға тәуелсіз есте сақтау қабілетінің
Машина қазіргі заманғы пультпен басқарылатын түсті басқару жүйесімен жабдықталған.
ACF- 30
ACF – 30 модулінің қызметі: парақтарды түзетіп жинақтау, олардың
10- сурет. ACF – 30
12- сурет. ACF – 30 негізгі бөліктері
SPF – 30
Stitchliner комплексінің келесі модулі қалыңдығы 10 мм болатын журналдар
13-сурет. SPF – 30
14- сурет. SPF модулінің бөліктері
HTS – 30
Комплекстің соңғы модулі HTS – 30 үш пышақты
15- сурет.HTS – 30
HTS – 30 үшпышақты кесу автоматы өнімді екі позицияда
Дайын болған брошюралар мен журналдар ленталы конвейерге түседі.
HTS – 30 машинасын жаңа таралымға дайындау және форматын
Үшпышақты кесу машинасының басты артықшылығы: жоғары сапалылығы, кішіформатты брошюралар
Stitchliner - ді басқару
Stitchliner комплексінің басқару пультінің негізін иерархиялық жүйемен жасалған
Мұндай жаңа басқару жүйесі жоғарыөнімділікті қамтамассыз еетеді. Осындай артықшылықтарының
18 –сурет. Stitchliner басқару жүйесі
Stitchliner-ің техникалық сипаттамасы
қағаз форматы 148×210 – 350×500 мм;
дайын брошюра форматы 120×85 - 350×260 мм;
блок қалыңдығы 5 мм ге дейін;
қағаз қалыңдығы 60г/м2 тан 210г/м2 дейін;
максималды жылдамдығы сағатына 5500 цикл;
салмағы 2000 кг.
Horizon AFC-744 AKT бүктемелеу аппараты
AFC-744 AKT Horizon бүктемелеу құрылғысы парақтарды көлденең парралельді бүктемелеуге
Машина төрт параллельді, үш көлденең (бір пышақты, екі кассеталы)
Жоғарысапалы болаттан жасалған бүктемелеу кассеталары кассеталық тіректердің қисықтығын және
Пышақты бүктемелеу секциясы сағатына 24000 парақ жылдамдықпен жұмыс істей
AFC-744 AKT электронды компьютерлік басқару пульті әлемдегі осы заманға
Horizon AFC-744 AKT перфорациялау-биговкалау құрылғыларымен де жабдықталған. Жұмыс істеуге
Horizon AFC-744 AKT Жапонияның жетекші өндірістерінде қазіргі заманғы жабдықтарды
- кесте. Horizon AFC-744 AKT техникалық сипаттамасы
Параметрлер Мәндері
Қағаз форматы 210×210 нан 740×1100 мм -ге дейін
Бүгілім саны 4 параллельді,1қиылысқан және 2 кассеталы
Самонаклад түрі Жазықстапельді пневматикалық
Қолданылатын қағаздардың диопозоны 35 тен 220 г/м2 қа дейін
Жылдамдығы Сағатына А 4 форматты 43000 парақ
Бүгілім ұзындығы 30 мм
Салмағы 1600 кг
Габариті 5160×1640×1620мм немесе
3880×2920×1620 мм
Қуаты 3,8 кВт
Электроқоректенуі 380 В, 50Гц
Horizon – BQ 270 – автоматтандырылған желіммен бекіту машинасы
Жапоннаң Horizon фирмасының BQ 270 желіммен бекіту машинасы
Операторға тек үш өлшемді ғана блок қалыңдығын, мұқабаның ұзындығы
19- сурет. Horizon BQ 270
Бәсекелес басқа модельдерден ерекшелігі BQ 270-ің әрбір параметрлері өз
20-сурет. Машинаның жұмыс цикілі
BQ 270-ің мах жылдамдығы сағатына 500 цикл, блокты фрезерлеу
BQ 270-ің келесі артықшылығы, ол әлемдегі ең алғашқы және
Жаңа ТЖБ машинасын технико-экономикалық параметрлері мен шығаратын өнімінің сапасына
Торшонирлеу және фрезерлеу секциясы
BQ 270 – ің фрезерлеу және торшонирлеу секциясы диаметрі
Фрезерлеу қызметін қосу-сөндіру және оның тереңдігін (1,1.5,2 және 3
Horizon – ың ерекшелігі ондағы фрезерлеу кезінде блокты мықтап
Желім ваннасы
Желім секциясы блок түбіне желім жағылуға арналған бір-біріне қарама-қарсы
Мұқаба самонаклады
BQ 270 – ің қозғалту стапелінде биіктігі 70 мм
Қағаз топтамасындағы үстіңгі қағаздардың ұсталуы мен бір-бірінен ажырауының тиімділігінің
Senator E – Line 78 бірпышақты кесу машинасы
Берілген технологиялық процеске барлық пааметрі жағынан Senator E –
Жоғарыжылдамдықты кесу машинасы тоқтаусыз жұмыс істеуге есептелген. Бұл болат
Senator E – Line сериялы бұл машина MSc
E – Line сериялы машиналар инфрақызыл қорғаныс барьерімен жабдықталған.
Затлдың жағдайы сандық индикациялы түрлі-түсті сұйықкристалды дисплейде бағдарламаланады. Оның
Мәшиненің ерекшеліктері
- құрылысының балансы мықты, еденге де
- құйылған жоғарысапалы чугунді станина;
жоғарысапалы құйылған чугунді;
ыңғайлы, пиктограммалы басқау интерфейсі;
басқару клавишасының аздығы;
жұмыстың жоғарысапалылығын қамтамассыз ететін прецизионды бағытталатын пышақ пен қысқыш;
энергияны аз тұтынуы;
шу деңгейінің төмендігі.
– кесте. Senаtor E-Line 78 техникалық сипаттамасы
Кесу ұзындығы 780мм
Кесілетін топтама биіктігі 120мм
Жылдамдығы Минутына 50 цикл
Стол тереңдігі 780мм
Қысу қабілеті 4000кг
кернеулігі 3×380/50 гц
Қозғалтқыш қуаты 3 кВт
Салмағы 1400кг
габариті 1719×1811×1565мм
Horizon НТ – 70 үшпышақты кесу машинасы
Horizon HT – 70 үшпышақты кесу машинасы кітап блоктарын,
Шағын және қуатты үш пышақты кесу машинасының автоматтану дәрежесі
Гидравликалық қысу өнімге әсер ететін қысымды реттеуді қамтамассыз етеді.
Оралықтандырылған моторлы жағу жүйесі.
НТ – 70 жаңа таралымға оперативті түрде қайта
– кесте.Horizon НТ – 70 үшпышақты кесу машинасының техникалық
Кесу ұзындығы 100×142 мм ден 330×330 дейін
Топтама биіктігі 51 мм
Затл позициясының дәлдігі 0,5 мм
Қысу механизмін келтіру Гидравликалық
Қысу қысымы 150-1000 кг
Жылдамдығы Сағатына 1000 цикл
Габариті 2260×1160×1600 мм
Салмағы 1530 кг
Электроқуаты 380 В, 50 Гц, 3 кВт
СТ – 100 автоматты орап – байлау машинасы
СТ – 100 машинасында түрлі орап – байлау материалдары
Машина келесі ерекшеліктермен ерекшеленеді:
ораманың өлшемі автоматты түрде орындалады;
бір орамаға кететін уақыты 2 сек;
машина қауіпсіз және өте қарапайым;
машинаның эргономикалық дәрежесі жоғары, ол материалмен жұмысшының жұмысын экономдайды.
–кесте. СТ-100 автоматты орап-байлау машинасының техникалық сипаттамасы
Орап-буу өлшемі, мм макс./мин. 800×1000/160×200
Орап-буу столының тереңдігі, мм 350
Жылдамдығы, басылым/мин 25
Жетек қуаты, кВт 0,37
Габариті, мм 1200×1530×1850
Салмағы, кг 30
1.4.3 Түптеу цехының жылдық жүктемесін есептеу
– кесте. Түптеу цехы жабдықтарының санын есептеу
Жабдық маркасы Жабдықтың жылдық уақыт қоры
Fжаб Жылдық жүктеме, мың дана
N Бір сағаттағы өнімділігі
n Жабдықтың есептелген мөлшері Жабдықтың қабылданған мөлшері
Бірпышақты кесу машинасы 2398 2400 1500 0,7 1
Үш пышақты кесу машинасы 2398 4800 1500 1,3 1
Бүктемелеу аппараты 2398 99600 40000 1 1
ВШРА 2398 5400 10000 0,49 1
Парақжинақтау машинасы 2398 4800 2900 0,7 1
Терможелім машинасы ТЖБ 2398 4800 1500 1,3 1
Орап-буу 2398 348 250 0,9 1
Fжаб = Fр- (tжөн+ tтех+ tнег) = 2398
Nр = N/Fжаб × n
Түптеу цехының ауданын есептеу
жабдықтың алып жатқан ауданы 47 м2
түзету коэффиценті 4,9
47×4,9 = 230 м2
қабырға қалыңдығына, торға және тұрмыстық бөлмелерге 25%
230 × 25% = 57,5 м2
4. жалпы аудан
230 × 57,5 = 287 м2
5. кубатура
287 × 4 = 1148 м3
6. 1м2 бөлменің құны – 25 мың тг.
287 × 25 = 7025 мың тг.
7. жалпы құнынан 3 % өндірістік бөлмелердің жөндеулері үшін
7025 × 0,03 = 211 мың тг.
8. жалпы сома
7025 + 211 = 7236 мың тг.
Негізгі материалдар құнын есептеу
ЖТКА (ВШРА) арналған сым
Тігу кезінде сым қалдығын 1,5 % есебін ала
31,4 мм;
1 кг сым бағасы 1000 тг.
М = Т × д × n × m
М – сым мөлшері, кг
Т – жалпы таралым
д – сым ұзындығы
n – бір өнімге кететін сым мөлшері
m – 1000м – гі сым салмағы
М = 5 400 000 × 0,0314 × 2
S = 882 × 1000 = 882000тг ≈ 882
ТЖБ арналған терможелім мөлшерін есептеу
Шығын нормасы бойынша 1000 журналға 1,2 кг желім кетеді;
Журналдың жылдық мөлшері 600 000 дана
600 000 / 1000 × 1,2 = 720 кг
1 кг желім бағасы 900 тг.
S = 720 × 900 = 648000 тг.≈ 648
КТЦ негізгі материалдарының жалпы құны = 648 + 882
1.5 Зауытты басқару
Әкімшілікті – кеңселік бөлмелердің құрамына өндірістің басқару аппараты барлық
Инженер – техникалық жұмысшылармен қызметкерлердің құрамы мен саны полиграфиялық
Өндірісті басқару бөлмелерінің аудандарын құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес
Жұмысшылардың сапасына байланысты осы нормалармен өндірістерде техникалық қауіпсіздік кабинеттері,
Полиграфиялық өндірістерді басқару мен кеңселері, тәртіп бойынша бір ауысымда
Басқарудың орналасатын жерінің жобасы адамдардың жұмыс жағдайының жақсы болуы
Полиграфиялық өнеркәсіптерде өндірістің масштабына сәйкес зауыт ішінде түрлі қызмет
1 топ – жергілікті цехтың маңызы, оған жұмыс уақыты
2 топ – жұмыстан тыс уақытта күнделікті қолданылуға арналған
23 – кесте. Басқарушылар мен қызметкерлер штаты
Бөлімшелердің құрылымдық атауы Саны Айлық жалақы мөлшері, мың тг.
Басқарма:
1.Бас.директор
2. бас инженер
3. хатшы
1
1
1
70
40
25
840
480
300
өндірістік бөлімше:
бөлімше бастығы
инженер-технолог
1
1
40
50
480
600
Басты механик пен энергетик бөлімшесі:
бас механик
жылу және сан-тех. жабдықтарының инженері
1
1
40
40
480
480
Жоспарлау және есептеу бөлімі:
Есепші
1
60
720
Қорғаныс бөлімшесі 2 50 600
Еден жуғыш 2 30 360
БАРЛЫҒЫ 12
5340 мың тг.
Әр адамға 3 м2 тиесіліл болғандықтан (12×3=36 м2)
Қосымша бөлімшелер
Негізгі өндірістік цехтардың үзіліссіз және тиімді жұмыс істеуі қосымша
Өндірістің қоймалық мүлкі
Плиграфиялық кәсіпорынның қоймалық мүлкі Гипронииполиграф жобалау-зерттеу институтында жасалған технологиялық
Нормада келтірілген бойынша түрлеріне қарай қоймалар мына топтарға бөлінеді:
қағаз және қатырма қоймасы;
жартылайфабрикаттар қоймасы;
дайын өнім қоймасы;
материалдар қоймасы;
тез жанаты сұйықтықтар қоймасы.
Қағаз және қатырма қоймасы келесі құрамда ұйымдастырылады:
қағаз және қатырманың базистік қоймас, оған мыналар кіреді: қағазды
өндіріске қағаз бен қатырманы дайындау бөлімшесі, онда мына жұмыстар
Қағазды аклиматизациялау үшін қозғалатын траспартермен қағазды беріп отыратын арнайы
Қағаз қоймасының жанында қалдықтарды өңдеу және престеу бөлімшелері жобаланады.
Жартылайшикі заттар қоймасы
Операция аралық сақтауға жататын негізгі жартылайфабрикаттарға жататындар: жазық алдын-ала
Дайын өнім қоймасы
Дайын өнім қоймасында оралған дайын өнімдер сақталады. Қойма ауданы
Материалдар қоймасы
Материалдар қоймасының құрамы сақталуға жататын шикізат пен иатериалдардың түріне
Материалдарды сақтауға арналған бөлме өндірістің және құрылыс алаңының ішінде
Шикізат пен материалдарға арналған аудан келесі факторларға байланысты болады:
1.6.2 Қойма мүлігінің жылдық жүктемесі
24 – кесте. Қойма мүлкі жабдықтары санын есептеу
Жабдық атауы Саны Бағасы, мың тг.
біреуінің барлығының
Тауарларға арналған таразылар 1 10 10
Көтергіш құрылғысы бар электрокаралар 1 300 300
Арбалар 6 70 420
ВЦП – 500 таразысы 1 20 20
Жұмыс столы 1 10 10
БАРЛЫҒЫ
760
Тұрмыстық қойма ауданын есептеу
Қойма бөлмелерінің шығын нармасынан 20 % ды
615×0,20 = 123 м2
1 м2 құны – 25 мың тг.
123 ×25 = 3075 мың тг.
3 % жеңіл – желпі жөндеулерге
1240×0,03 = 73,8 мың тг
Жалпы құны
3075+73,8 = 3149 мың тг.
Жөндеу-механикалық цехы
Жөндеу-механикалық цехтың атқаратын қызметі – технологиялық және тасымалдау жабдықтарының,
Жөндеу-механикалық цехының жұмыс сиымдылығына байланысты негізгі жұмысшы технологиялық және
Жабдықтарды жөндеу мен профилактикалықтексеру ЖАЖ (жоспарлап алдын-алып жөндеулері) жүйесі
Өнім көлеміне және тапсырмасына сәйкес жөндеу-механикалық цехы мынадай болып
Жеңіл-желпі жөндеулер мен капиталды жөндеулер аралығында техникалық тексерулер болып
ай-сайынғы тексерулер, оған жататындар: жабдықты сыртынан тексеру, майлау және
Айына бір рет профилактикалық тексеру жүргізу және жабдықты тазалау.
Үш айда бір рет жабдықты профилактикалық тексеруден өткізу және
Ж өндеу-механикалық цехының жылдық жүктемесін есептеу
25 – кесте. Негізгі жабдықтың капиталды жөндеулерінің еңбексиымдылығын
Жабдық атауы Маркасы Саны Жөндеу циклы Жөндеу еңбек сиымдылығы,норма-сағат
біреуінің барлығының
СТР Prosetter 74 1 6 32 32
4 бояулы жазық басу машинасы Shiva 74 1 6
Бірпышақты кесу машинасы Senator E-Line 1 8 192 192
Үш пышақты касу машинасы Horizon HT-70 1 8 192
Бүктемелеу аппараты MBO R 530/4SKTL 1 6 72 72
ВШРА
1 6 300 300
Мұнара типті қағаз жинақтау машинасы Horizon HAC-120/3 1 6
Терможелім машинасы Horizon BQ 270 1 7 344 344
Орап-буу
1 2 162 162
БАРЛЫҒЫ
9
2542
26 – кесте. Негізгі жабдықтың жеңіл-желпі және тексеріп
Жабдық атауы Саны Жеңіл-желпі жөндеулердің еңбек сиымдылығы, норма/сағ. Тексеру
біреуінің барлығының біреуінің барлығының
СТР 1 16 15 4 4
4 бояулы жазық басу машинасы 1 112 224 16
Бір пышақты кесу машинасы 1 48 48 8 8
Үш пышақты кесу машинасы 1 24 24 6 6
Бүктемелеу аппараты 1 32 32 8 8
ВШРА 1 180 180 10 10
Қағазжинақтау құрылғысы 1 24 24 8 8
Терможелім машинасы 1 200 200 30 30
Орап-буу 1 8 8 2 2
БАРЛЫҒЫ 9
755
116
27 – кесте. Жұмыс түріне қарай еңбексыймдылықты бөлу
Жөндеу жұмыстарының түрі Барлығы норма/сағат Слесарлы Станок Ұсақ-түйек
% Н/сағ % Н/сағ % Н/сағ
Капиталды 2542 42 1067 46 1169 12 305
Жеңіл-желпі 755 30 227 28 211 9 68
Тексеру 116 26 28 27 20 60 7
БАРЛЫҒЫ 3413
1322
1400
380
28 – кесте. Стоноктық жұмыстарды бөлу
Станоктық
Н/сағ Токарлық Фрезерлік Строгальный Шлифовальді
н/сағ % н/сағ % н/сағ % н/сағ %
2013 1107 55 503 25 201 10 161 8
ЖМЦ жұмысшылар саны
Рж= Тк×Ксм/Нж
Рж – жұмысшылар саны;
Тк – капиталды жөндеудің еңбексиымдылығының сомасы,н/сағ
Ксм – 1 адамның жөндеу нормасы;
Нж – жұмысшылардың жылдық қоры,н/сағ.
29 – кесте. Жөндеу-механикалық цехындағы жұмысшылар саны
Қызметі Нр н/сағ Тк Рр(есептелген) Рр(штатты)
Слесарь 400 200 2580 3,2 3
Электрик 800 400 2580 0,1 1
Стонокшы 1200 600 2580 0,3 1
БАРЛЫҒЫ
5
Стоноктар санын есептеу ЖМЦ металл кесу стоноктарының саны мына
Кст=(К3/Тр×Кно)×SТТс; мұндағы
Кз – резерв коэфиценті(1,3) полиграфиялық жабдықтарының модернизациясының көлемін есептегенде
SТст – барлық стоноктардың еңбексиымдылығының сомасы,н/сағ;
Тр – жабдық уақытының жылдық қоры,н/сағ;
Кно - норма коэфиценті(1,1)
токарлық стонок:
Кст = 1,3×1107/1791×1,1 = 0,7 = 1
фрезерлеу станогы:
Кст= 1,3×503/1791×1,1 = 0,3 = 1
строгальді станок:
Кст = 1,3×201/1791×1,1 = 0,1 = 1
шлифовальді станок:
Кст = 1,3×161/1791×1,1 = 0,1= 1
станок:
Кст = 1,3×40/1970 = 0,2 =1
30 – кесте. ЖМЦ жабдықтарының келтірілген тізімі
Жабдықтардың атауы Маркасы Саны Габариті,м Алып жатқан ауданы,м2 Бағасы,мың
Біреуі
нің Барлы
ғының Біреуі
нің Барлығы
ның
Токарлы стонок 1К-62 1 2,8х1,2 3,36 3,36 80 80
Шлиытеу стоногы 2М-112 1 0,77х0,37 0,29 0,29 30 30
Фрезерлеу стоногы ІА-93 1 1,8х0,9 1,62 1,62 40 40
Қайрау 3Б-64Н 1 1,0х0,7 0,7 0,7 25 25
Слесарь верстог
1 1,6х0,7 1,12 1,12 20 20
Құралдарға арналған шкаф
2 1,5х0,4 0,4 1,2 6 12
Ұсталық весторг
1 1,9х0,9 1,71 1,71 19 19
Жұмыс столы
2 1,5х0,7 1,1 1,1 6 6
БАРЛЫҒЫ
10
1,2
238
Жөндеу механикалық цехының ауданын есептеу
Жабдықтың алып жатқан ауданы 12 м2
ЖМЦ түзету коэффиценті 4,9%
12×4,9 = 58,8м2
Қабырға қалыңдығына, торға және тұрмыстық бөлмелерге 25%
58,8×25 = 14,7м2
жалпы аудан
58,8+14,7 = 74 м2
Кубатура
74×4 = 296м3
1м2 бөлменің құны - 25мың тг.
74×25 = 1850 мың тг.
Жалпы құнынан 3%өндіріс бөлмесінің жөндеуіне
1850×0,03 = 56 мың тг.
Жалпы сома
1850+56 = 1906 мың тг.
Өндіріс зертханасы
Өндірістегі зертхана жұмысы келесі бағытта іске асады: өндіріске түсетін
Зертхана құрылымы қойылған тапсырмаларға қарай анықталады. Ол: өндіріс көлеміне,
Ірі өнеркәсіптерде ерітінділерді дайындау үшін және технологиялық режимді бақылау
32 – кесте. ИТР, МОП және негізгі, қосымша
Қызметінің атауы Разряды Саны Айлық жалақы,мың тг. Жалдық жалақы
мың тг.
біреуі
нің барлығы
ның
Зертханашы 4 1 40 40 480
Еден жуғыш
2 15 30 360
БАРЛЫҒЫ
3
840
Зертхана ауданын есептеу
Жабдықтың алып жатқан ауданы: 8 м2
Зертхананың түзеу коэффиценті – 3
8×3 = 24 м2
25% қабырға қалыңдығына, баспалдаққа
24×0,25 = 6 м2
Зертхананың жалпы ауданы:
24+6 = 30 м2
Кубатура
30×4.2 = 120 м3
1м2 бөлме ауданының құны – 25 мың тг.
30×25 = 750 мың тг.
Жалпы бағасынан 3% өндіріс бөлмесінің жөндеуіне
750×0,03 = 23 мың тг
Жалпы сомасы
750+23 = 723 мың тг
33 – кесте. Зертхана жабдықтарының қуаты
Жабдық маркасы Саны Қуаты,кВт
біреуінің барлығының
Құрғату шкафы 1 1,1 1,1
Муфельді пеш 1 2,6 2,6
Электропеш 1 1,85 1,85
Электроплита 1 1,0 1,0
БАРЛЫҒЫ 4
6,55
Sэ = 6,55×0,8×4,25×2398 = 53 мың тг
Өндірістегі тасымалдау құралдары
Басылым өнімін жасаудың өндірістік процесі өнімнің операциялық және цехаралық
өндіріс процесі кезінде формалық цехта терілім, стереотиптер, жазық басылым
Кәсіпорынның негізгі жүкағыны қағаздардың, қатырмалардың, түптеу маталарының, жартылайфабрикаттардың және
Жүкағыны мен тасымалдау операцияларын қысқарту жобаланатын жабдықтың сипаты мен
Полиграфиялық кәсіпорындарды парақтық қағаздар, жартылайфабрикаттар және дайын өнімдер, әдетте
Терілімді кітап-журналдық ротацияға арналған стереотиптерді, жазық пластиналарды тасымалдау үшін
Ойыңқы басу формалары монорельспен және кранбалкалармен, сонымен бірге арбалармен
Түптеу цехындағы жартылайфабрикаттарды тасымалдауда ленталы транспортерлар, жеңіл аспалы
Кәсіпорындардағы тасымалдау құралдарының көбісі стандартқа сай емес қосымша жабдықтарға
2 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
2.1 Еңбек шарты
Мемлекеттің негізгі тапсырмаларының бірі – жұмысшылардың денсаулығын сақтау, жеңілдету,
Еңбек жағдайының қауіпсіздігі мен адамдардың денсаулық жағдайлары өндіріс ғимараттарын
Машиналардың, станоктардың және басқа да өндірістік жабдықтардың жобасы қауіпсіздік
Еңбекті қорғауда жұмысшылар мен қызметкерлерді қауіпті өндірістік факторлар әсерінен
ҚР Еңбек заңының 10-шы тарауындағы (әйел еңбегі( бөлімінде әйелдердің
Полиграфиялық кәсіпорындарда ойыңқы және флексографиялық басу цехтары сияқты зиянды
Жобаланған объектінің қауіпті және зиянды факторларына талдау жасау.
Технологиялық процестер мен қосымша жұмыстарды орындау барысында өндірістік қауіптілік
Қауіпті өндірістік фактор – ол, жұмысшының жарақаттануына алып келетін
Өндірістік жарақат – бұл жұмысшылардың өндірісте алған жарақаты, еңбек
Полиграфиялық кәсіпорындарда барлық технологиялық жұмыстарды орындау кезінде түрлі қауіпті
Фотомеханикалық өндірісте қараңғы бөлмелерде ұзақ уақыт жұмыс істеу анемияға
Түптеу өндірісінде журналдарды тігуге арналған ВШРА және ТЖБ,
Техникалық іс – шаралар
Өндірістік санитария шараларына ұйымдастыру, гигиеналық және санитарлы-техникалық шаралар жатады
Техникалық қауіпсіздік шаралары
Жұмысшыларға әсер ететін қауіпті өндірістік факторлардың алдын алатын техникалық
2.5 Ұйымдастыру шаралары
Жұмысты дұрыс ұйымдастыру ол – ережелермен танысу, еңбек қауіпсіздігін
Полиграфиядағы ғылыми-техникалық прогресс ол - өндіріске қауіпсіз және жұмыс
Сақтандыру шараларын жасау кезіндегі инженерлік шешімдер
2.6.1 Өндірістік санитария
Өндірістік санитария – жұмысшыларға әсер ететін өндірістік қауіпті факторлардың
Өндірістің жоғарымәдениеттілігін, еңбектің қауіпсіздігі мен зиянсыз шараларын жасауда полиграфиялық
1. кәсіпорынды тұрғызу кезіндегі құрылыс алаңына қойылатын талаптар:
- құрылыс алаңы құрғақ және тегіс болуы керек;
- алаң қалаға жақын орналасуы тиіс. Жақын маңдағы тұрғындарды
2. Өндіріс территориясына қойылатын талаптар.
Баспахананың территориясы тегіс, су көздерімен қамтылған, жолдары тас жол
Өндірістік бөлмелерге қойылатын талаптар.
өндірістік бөлмелердің көлемі 1 адамға 15м3 кем болмауы, ал
Қосымша бөлмелер
Қосымша бөлмелерге жататындар:
Тұрмыстық бөлме(киінетін,душ, жуынатын, әйелдердің жеке гигиеналық бөлмесі т.б(; мед.пункттар;
Өндірістік бөлме ішінің түр-түстері
Адамдардың қауіпсіздігін, жалығуын болдырмайтын факторлардың бірі бөлме ішінің түсі,
Жылы түстер (қызыл, қызылсары, сары, жасылсары, қызылқошқыл, және олардың
Суық түстер (жасыл, көк, көгілдір-жасыл, күлгін-жүйке жүйесін дамытады(.
Ауа ортасының микроклиматы және тазалығы
Өндіріс бөлмелерінің микроклиматы деп – ауа ортасының күйі, ол,
Санитарлық заңдарға сәйкес өндіріс бөлімі жылы – жылу бөлінуі
Адам ағзасының ауыр физиолгиялық процесстерге жылуазығы мен жылуалмасуы қоршаған
Жарықтандыру
Полиграфиялық кәсіпорындардағы өндірістік бөлмелерді жарықтандыру салалық ережелерге сай жобаланады.
Жасанды жарықты жобалау барысында жұмыс бөлмесі мен дәліздердің жарықтануларында
Люменисцентті шамдарды бір-бірінен бірдей алшақтықта орналастыру керек. Сонда машина
Жалпы және жергілікті жарықтандыру үшін бірдей шамдар орнатылуы қажет
Басу цехын жалпы бағытталған жарықтың машина талеріне, басу аппаратына,
Теру цехының жасанды жарығы табиғи күндізгі жарыққа ұқсас болуы
Фотокөшіру процесімен байланысты формалық цехтың (қараңғы зертханалар, көшіру бөлімшелері(,
Өндірістік жарықтандыруды есептеу.
Жарық көзіне байланысты өндірістік жарықтандыру үш түрлі болады: табиғи,
Басу цехында жасанды жарық қолданылады.
Полиграфиялық кәсіпорындардағы басу цехының ауданы (60(18( тең. Жасанды жарықтандыру
Формула бойынша бөлменің индексін табамыз:
І ( А(В/Нр(А+В( мұндағы
А мен В – бөлменің ені мен ұзындығы,м
Нр – есептелген төбедегі жарықтандырғыштың ілінген биіктігі
І ( 20(5/6,22(20+15((2,4
Жарықтандырғыштарды үш қатар етіп ілеміз: N(3
Формула бойынша әр қатардағы шамдардың жарық ағынының
Фжар(Ен(S(Z(К/ Nр((, мұндағы
Ен – жұмыс орындарындағы нормаландарылған жарық
S – жарықтандырылатын беттің ауданы,м2
К – шам үшін запас коэфиценті, К ( 1,5-1,8
Z – ең кіші жарықтандырудан орташа жарықтандыруға (1,1( өту
( - 54( жарық ағынының қолдану коэфиценті
Фжар ( 300(302(1,1(1,5/4(0,54 ( 20,1/2,2 ( 9(лк(
Егер жарықтандырғышқа қуаты 40 Ватт олатын және жарық ағыны
N ( Фжар/2(Фл
N ( 9/2(3740(16 жарықтандырғыш
5. басу цехында барлығы 3 қатардың әрқайсысында 16
Қорытынды: басу цехында бір-біріне параллель орналасқан үш қатар жарықтандырғыштың
Ауаны тазатру және желдету
Барлық өндірістік және қосымша бөлмелердегі ауа ортасының санитарлы-гигиеналық жағдайын
Жұмыс орнын қажетті ауа ортасымен қамтамассыз ету үшін қажетті
А. Жылу бөлетін бөлмелерде – жылу таусылғанда;
Б. Жылу және ылғал бөлінетін бөлмелерде – жұмыс ортасында
В. Газ бөлінетін бөлмелерде – жұмыс ортасындағы зиянды заттардың
Соңғы жылдары өндірістік бөлмелердегі басу және формалық цехтардың ауасын
Ауны желдетудің технологиялық қажеттілігіне байланысты толық немесе жекелеген болуы
Полиграфиялық кәсіпорындардағы ауаны желдету кең қолданыс табуы керек, себебі
Жекелеген процесстердегі тұрақты температура мен салыстырмалы ылғалдылық өлшемдеріне қойылатын
Желдету жүйесін, сонымен қатар желдетудің жалпы алмасуын орнату барысында
Ауаны желдету мен тазартуды есептеу
Тұрмыстық, административтік және басқа да осы сияқты бөлмелерге таза
Ауа алмасудың еселігі деп – желдетілген ауа мөлшерінің L
n ( L/Vn ( 300м3/2400м3 ( 0,125м3/сағ
ауа алмасу еселігі берілген бөлмедегі барлық ауа мөлшері бір
L ( 300м3/сағ
Ауаны желдетуді есептеу мына формуламен есептеледі:
Зв ( V(Ш(У(Ц, мұндағы
Ш – 0,15 ккал
У – желдету уақыты (3 сағ(
Зв ( 3456(0,15(3(2(10-3 ( 3 мың тг
1 жылда желдетуге кететін шығын мөлшері
3 ( 12 ( 36 мың тг
Жылыту
Жылдың суық мезгілінде, бөлме ішіндегі ауа температурасымен сыртқы ауаның
Ғимараттың кез-келген бөліп тұратын жазықтығы арқылы жылудың жойылуы,
Жылу беру формула бойынша анықталады:
Зт ( V(Ш(Ц(720, мұндағы
V - өндірістің жалпы ауданы,м2
Ш – 30 ккал
Ц – 1 ккал бағасы 2 ( 10-3
V ( 864(4 ( 3456 м2
Зт ( 3456(30(2(10-3 (720 ( 149299 ( 149 мың
1 жалдық шығыны
149 ( 12 ( 1788 мың тг
Қауіпсіздік техникасы
Қауіпсіз технологиялық процестерді ұйымдастыру
Қауіпсіздік техникасы бұл – жұмысшыларға әсер ететін қауіпті өндірістік
Полиграфиядағы өндірістік жарақатпен түрлі ауруларға ұшыраудың себебін тексере келе,
Полиграфиялық өндіріске түгелімен формалық, басу және өңдеу процестерін механикаландыру
Бұл жобаланып отырған полиграфиялық кәсіпорында барлық операциялар автоматтандырылғандықтан шикізаттарды,
Жұмыс орнын ұйымдастыру
Жұмыс орнын ұйымдастыру мен жабдықтарды жылжыту жұмыстың және өндірістік
Жұмыс алаңындағы бос орынның механикалық жабдық пен ара қашықтығы
Барлық жағдайда, мүмкін болса барлық жұмыстарды отырып істеуді қарастыру
Адам ағзасына электр тогының әсері
Өндірістік жарақат алудың нәтижесі, көптеген өлімге дейін әкелетін бақытсыз
Электр тогы, адам денесінен өткенде, оған темиялық (дененің ішкі
Ауыр заттарды қозғалту кезіндегі қауіпсіздік
Жобаланған полиграфиялық кәсіпорында материалдарды жартылайфабрикаттарды және дайын өнімдерді тасымалдауға
Баспаханаларда қолданылатын қол арбалар ауыр заттарды тасу кезінде еңбек
Сирек кездесетін заттардың ыдысын арнайы арбалармен тасымалдайды немесе екі
Бұл жобаланған баспаханада электрокаралар кең қолданыс тауып отыр. Олар
Көтеріп-тасымалдау құралдарымен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік
Осы жобаланып отырған баспаханада домкраттар, лебедкалар, тельферлер, кранбалкалар
2.11.6 Өрт қауіпсіздігі
Өндіріс орындарындағы өрт себептерінің көп бөлігі - өртпен
Өндірістік ғимаратты жобалау барысында олардың өрт қауіпсіздігінің қандай категориясына
Полиграфия өндірісі өрт қауіпсіздігінің сатысына қарай В категориясына жатады.
Жобаланып орырған полиграфиялық кәсіпорында өрттің алдын алу үшін өртке
Өрт сөндіру машиналары кіру үшін ғимараттың екі жағынан ашық
Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс деңгейін көтеру мақсатында полиграфиялық кәсіпорындардың қоршаған ортаға тигізетін
Полиграфиялық кәсіпорынның құрылыс алаңының аэродинамикалық сипаты есебімен таңдау керек.
Полиграфиялық кәсіпорынның ағынды сулары ластану құрамына қарай қышқылды, сілтілі,
Ағынды суларды тазалау үшін түрлі әдістер қолданылады.
Ағынды суды реагенді тазалау – химиялық тазарту, оған нейтралдау
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жобаның экономикалық бөлімінің мазмұны
Цехтың және өндірістің технико-экономикалық көрсеткіштері
Технико-экономикалық көрсеткіштер екі негізгі топқа бөлінеді:
абсолютті және негізді;
туынды және салыстырмалы.
Негізгі және обсолютті көрсеткіштер жобалауға берілген тапсырма материалы бойынша,
Салыстырмалы көрсеткіштері абсолютті негізде шығарылады және жобаланған өндірісті немесе
Жобаланған өндірістің тиімділігін бағалайтын негізгі көрсеткіштер пайда, ренабельділік,капиталқорының өз
Бірөнімді жазық,ойыңқы немесе шығыңқы әдістермен басуға болады, бірақ оған
Жобаланатын өндірістің экономикалық тиімділігін келесі іс-шаралардың арқасында көтеруге болады:
басу аппаратының қолданыс коэфицентін көтеру;
өндірістік процестерді мүмкіндігінше механикаландыру және автоматтандыру;
өндірістің жұмысшы персоналдарын тиімді және нақты пайдалану;
өндірісте ғылым мен техниканың жаңа мүмкіндіктерін пайдалану, тиімді және
өөнімді шығаратын өндірістің сипатына қарай өндірісті ұйымдастыру, технология мен
өндіріске еңбекті ғылыми ұйымдастыруды енгізу.
Екі сатылы жобалау кезіндегі экономикалық бөлім техникалық жобалау сатысында
Экономикалық бөлімде өндірістің есептеу жүйелері тұтас және жеке-жеке цехтар
Дипломдық жобада экономикалық бөлім технологиялық бөлім технологиялық жобаның бөлімі
Сондықтан экономикалық бөліммен жұмыс істеу кезінде өнімнің өз бағасы
Полиграфиялық өндірістің негізгі қорын анықтау
Полиграфия өндірісінің негізгі қоры барлық бағалы мүліктің құнымен анықталады.
Негізгі құралдар мына топтардан тұрады:
а( ғимарат және құрылыс;
б( өндірістік және қосымша жабдық;
в( өндірістік жиһаздар мен жабдықтар;
г( жекелеген цехтар бойынша басқа да шығындар.
Ғимарат пен құрылыс құнына санитарлы-техникалық құрылғылардың, су құбырларының,канализацияның жылудың,
өндірістік және қосымша жабдықтардың бағасына технологиялық жабдықтардың барлық түрлері,құралдары,монтаждық
Жобаланатын өндірістегі өнімнің өзіндік құнын анықтау
Эксплуатациялық шығын көлемін анықтау үшін тауарлық өнімнің өзіндік құнын
а( Жалақының жылдық қорын анықтау.
Өндірісте 33 адам жұмыс істейді – бұлар негізгі өндірістегі
Әлеуметтік сақтандыруға жалақыдан 20% алынады.
Жалақы шығыны негізгі және қосымша цехтардың келтіру сметасында көрсетілген.
б( Материалдардың шығыны.
Полиграфиялық өндірісте журнал өнімін дайындау үшін негізгі және қосымша
Материалдарға кететін шығындар цехтың көрсеткіштерінде көрсетілген.
в( Электроэнергияға кететін шығын.
Қолдануға және жарықтандыруға кететін энергия шығыны жобаның технологиялық бөлімінде
1 кВт / сағ – 5,6 теңге
г( Аммортизациялық шығын.
Бөлмелердің және жабдықтардың амортизациялық шығыны өндірістік ғимараттың, инженерлік құрылыстардың,
Жабдықтың аммортизациялық шығыны жабдық шығыны бағасының 15(-мен анықталады.
Бөлмелердің аммортизациялық шығыны бөлмеге кеткен шығын бағасының 8%-мен анықталады.
Экономикалық есептер
Күрделі (бір реттік ) шығындар
Бұл шығындарға жататындар: жобалау, өндірістік құрылыстар, жабдықтарды сатып алу,
А. Кәсіпорынның шын жобасын жасау үшін үлестірімдер
Мұнда мынадай мәселелер шешілуі керек
34 – кесте. Қажетті жалақы
Жобалаушы маман Саны Айлық жалақы,мың тг Істейтін уақыт,ай Жалпы
Инженер 1 30 2 60
Технолог 1 35 2 70
Құрылысшы 3 25 1 75
Экономист 1 30 2 60
барлығы 6
265
Жалпы Жж = 265 мың
әлеуметтік салық – 17 % барлық жалақы қорынан (жзк)
265×0,1 = 26,5
(265-26,5)×0,17% = 40,545 мың тг
2) міндетті әлеуметтік есептеулер 3%
265×0,03 = 7,95 мың тг
3) жобаға басқа кеткен үлестірімдер (шамамен 5% жоғарғы
265×0,05 = 13,25 мың тг
4) жобаның жалпы үлестірім (шығындары) 1-5 баптардың қорытындысы
265+26,5+40,545+7,95+13,25 = 353,245 ≈ 353 мың тг
Б. Ауданды есептеу
өндіріс үйді сатып алу үшін кететін шығындар. өндіріс алып
S = 1728 м2 × 25000 = 43200 мың
В. Өндіріске қажетті жабдықтарды, жиһаздарды сатып алу
35 – кесте. Басуға дейінгі процесстер үшін қажетті жабдықтар
Жабдық, жиһаз атауы Саны Бағасы, мың тг. Барлық баға,
СТР Prosetter 74 1 33000 33000
Стол 1 7 7
Орындық 1 2 2
Шкаф 1 8 8
Барлығы 4
33017
36 – кесте. Басу және кітапшалау-түптеу цехына қажетті жабдықтар
Жабдық, жиһаз Саны Бағасы, мың тг. Барлығының бағасы, мың
Офсетті басу машинасы 3 24000 72000
1 пышақты кесу машинасы 1 1000 1000
ЖТКА (ВШРА) 1 10000 10000
Бүктемелеу 1 2000 2000
ТЖБ (КБС) 1 15000 15000
Парақ жинақтау 1 7000 7000
Стол 13 10 130
Орындық 25 2 50
Шкаф 15 8 120
Автоматты орап-байлау машинасы 1 900 900
Барлығы 51
104182,5
37 – кесте. Зертхана жабдықтары
Жабдық, жиһаз Саны Бағасы, мың тг Барлығының бағасы, мың
Стол 3 7 21
Денситометр 1 20 20
Спектрофотометр 1 22 22
Электропеш 1 8 8
Шкаф 3 8 24
Раковина 1 1,5 1,5
Барлығы 10
96,5
Жабдыққа кеткен барлық шығын: 33017 + 104182,5 + 96,5
Г. Жабдықты орналастыру
38 – кесте. Монтаждау жұмысына қатысатын адамдардың саны, жалақысы
Жабдықты орналастырушы маман Саны Айлық жалақы, мың тг Істейтін
Инженер 1 30 1 30
Наладчик 1 35 1 35
Электрик 1 20 1 20
Бригада 5 15 1 75
Барлығы 8
160
Жалпы 160 мың тг.
2) әлеуметтік салық (17% барлық жалақы қорынан алынған ЖЗҚ)
160×0,1= 16 мың тг.
(160-10) × 0,17 = 25,5 мың тг.
3) міндетті әлеуметтік есептеулер 3%
160 × 0,03 =4,8 мың тг.
4) монтажға қажет материалдар ( сым -, құбырлар, кабельдер,
160 × 0,05 = 8 мың тг.
Монтаждық жұмыстар үшін жалпы үлестірімдер
160 + 5 = 165 мың тг.
Д. Реттеу жұмысына қатысатын адамның саны, олардың мамандығы, жұмыс
39–кесте. Реттеу жұмысына қатысатын адамның саны, жалақысы
Реттеуге қатысатын жұмысшылар Саны Айлық жалақы, мың тг Реттеуге
Инженер-механик 1 30 1 30
Инженер-электрик 1 15 1 15
Инженер-наладчик 1 15 1 15
Бригада 5 10 1 50
Барлығы
120
Жалпы 120 мың тг.
1) әлеуметтік салық ( 17% барлық жалақы қорынан алынған
120×0,1 = 12 мың тг.
(120 - 9)×0,17 =118,47 мың тг.
2) міндетті әлеуметтік есептеулер 3%
120×0,03 = 3,6 мың тг.
3) 120+5 = 125 мың тг.
Е) бір реттік жалпы үлестірім – күрделі шығындар келешекте
Бұл А,Б,В,Г,Д тармақтарының қосындысы
353+43200+137200+165+125 = 181043 мың тг.
Күрделі шығындарды төлеу үшін банктен 5 жылға 10%
Ағынды үлесімдер (айлық шығындар)
40 – кесте.Жобаланған басылымды дайындау үшін шикізатқа, материалдарға, жартылайөнімдерге
Шикізат Өлшем бірлігі Бағасы,мың тг Айлық қажеттілік Айлық шығын,мың
Қағаз
Борланған 70г/м2
Борланған 80г/м2
Борланған 90г/м2
Борланған 110г/м2
Кг
250
250
280
280
3175
18,9
3175
8,66
739,750
4,7
889
2,4
Бояу Кг 2000 807 1,614
Желім Кг 900 60 54
Сым Кг 1000 73,5 73,5
Басу формасы Дана 1400 1562 2,187
Барлығы
25305,6
Қорытындыдан 14% қосылған құн салығын есептейді
25306 × 0,14 = 3543 мың тг
Материалдарға кететін жалпы шығын
25306 + 3543 = 28849 мың тг
41–кесте. Айлық жалақы
Маман жұмысшы Саны Бір адамның айлық жалақысы, мың тг.
мың тг
Директор 1 70 70 28
Бас бухгалтер 1 60 60 24
Инженер – технолог 1 50 50 20
Менеджер 1 40 40 16
Кадрлар бөлімі 1 45 45 18
СТР операторы 1 50 50 20
Баспагер 4 50 200 80
Механик 2 40 80 32
Цех мастері 3 40 120 48
Кесуші 2 35 70 28
ЖТКА операторы 2 40 80 32
ТЖБ операторы 2 40 80 32
Бүктемелеуші 2 35 70 28
Орамалаушы 2 35 70 28
Лаборант 1 30 30 12
Қоймашы 1 25 25 10
Күзетші 2 25 50 20
Тазалаушы 2 15 30 12
Барлығы 25
1230 488
1718
Жалақы қорына адамдардың демалыс ақшасын қосу керек, оны 7
1718× 0,07 = 120,26 мың тг
2. Ауырған адамдарға төлем. Мұны 1,5% төлем ақыдан
1718 × 0,015 = 25,77 мың тг.
3.
1718 × 0,1= 171,8 мың тг
(1718 – 171,8)× 0,17 = 263 мың тг
4.
1718 × 0,03 = 51,54 мың тг.
3) Өндіріс үйлердің және инженерлік торлардың амортизациясы.
S = 1728 м2 × 25000 = 43200 мың
Амортизацияға 3% жылдық айналымдар.
(43200×0,03) / 12 = 108 мың тг.
3.4.9 кесте – Жабдықтар амортизациясы
Жабдықтың аммортизациясы = 10984/12 = 915 мың тг.
4. Электроэнергия шығындары
есте – Жабдықтарға қажет энергия шығыны
б) Электрожарық үшін жұмсалатын айлық шығындар.
Ш = А×Э×У×Б
Ш = 1728×0,025×400×0,0056 = 97 мың тг
А – жарықталатын аудан
Э – 1 шаршы метрге қажет электроэнергия
У – жарық жанатын уақыт
Б – электроэнергия бағасы
6) Жылуға кететін айлық шығын
Шж =V×Ш×720б
Шж = 7257×30×720×0,0002 = 31353 мың тг
мұндағы: V – цехтың жалпы көлемі,биіктігі 4,2 м;
Ш – 30 ккал текше метрге сағатына кететін жылудың
7) Вентиляцияға кететін жылудың шығыны
Шв=V×Ш×У×Б
Шв=7257×0,15×720×0,0002 = 156 тг
V - өндірістегі цехтың жалпы көлемі, м.
Ш – 0,15 ккал бір текше метрді желдету үшін
У – желдету уақыты.
Б – жылудың бағасы.
8) Ыстық суға және буға кететін шығын
Шы = 21×25×30×112 / 1000 = 1764 тг
9) Суық суға және канализацияға кететін шығындар
Шс = 21×25×30×112/1000 = 236 тг
Канализацияға Шк = 236 тг
Барлығы Шж = 1764+236+236 = 2,5 мың тг
10) Жөндеуге кететін айлық үлестірім
Жылғы мөлшері швмвмен 8% жабдықтардың және 4% үйлердің бағасынан
131669×0,08 = 10534 мың тг
24300 × 0,04 = 972 мың тг
972+10534 = 11506 мың тг
11506/12 = 958 мың тг
11) Еңбекті қорғау үшін шығындар
0,1 % негізгі қордан
181043×0,001 = 181 мың тг
12) Салықтар
Салықтардың 1/12 бөлімі ағынды шығындарға кіреді. Мүлік үшін салық
181043×0,01 = 1810,43 мың тг
Жер салығы 40 тг/м2. жер ауданын бас жоспардан алады.
S = 48×36 = 1728 м2
Ж = 2700×40 = 108 мың тг
Ж = 1810 + 108 = 1918 мың тг
1918/12 = 159 мың тг1 айда төленеді.
13) Несие үшін төленетін проценттер.
10% 5 жылға.
181043×0,1 = 18104,3/12 = 1508,7 мың тг
14) Мүлікті сақтау үшін шығын
0,2% негізгі қордан алуға болады
181043×0,002 = 362 мың тг
15) Қорытынды
28849+1718+120+263+54+915+228,74+97+31,3+2,5+1058+181+159+1508+362 = 35545 мың тг
Бұл дипломдық жобада шығарылатын журналдар екі түрлі жолмен
1) сыммен тігілетін журнал (80%) – 35545 × 0,8
2) желіммен бекітілетін журнал (20%) – 35545 × 0,2
16) Есептелген шығындар
Жоғарғы қорытындыдын 10% алады
28436×0,1 = 2843 мың тг
7109×0,1 = 711мың тг
17) Қорытынды
28436+2843 = 31280 мың тг
7109+711= 7820 мың тг
18) Қосымша шығындар
Бұл бапта әкімшілік-басқару аппаратына, кеңселік жұмыстарға, аудитке т.б шығындар
31280×0,2 = 6256 мың тг
7820×0,2 = 1564 мың тг
19) Барлық айлық ағынды шығындар
31280 +6256 = 37536 мың тг
7820 + 1564 = 9384
20) Бір бұйымның өз құны
37536/450 = 83 тг.
9384/50 = 187 тг
21) Айлық айналма қаржы
Ш – амортизация
37536 × 0,8 = 30028 мың тг
9384 × 0,8 = 7507 мың тг
3.4.1 Баға
1) 83×0,35 = 29,05 тг
83 +29,05 = 112 тг
112 × 0,14 = 15,68 тг
15,68 + 112 = 127 тг
2) 187 × 0,35 = 65,45 тг
187 + 65,45 = 252 тг
252 × 0,14 = 35 тг
252 + 35 = 287 тг
3.4.2 Келтірілген шығындар
Мұндағы Шө - жылғы ағынды шығындар
Н – негізгі қор
37536 + 9384 = 46920 мың тг
Шк = Шө + 0,12 Н
Шө = 46920 × 12 = 563040 мың тг
Шк = 563040 + 0,12 × 46920 = 568670
Бұл шығындарды басқа нұсқаның немесе кәсіпорындағы шығындармен салыстыру керек.
Жылғы кіріс
К = 5400 × 127 = 685800 мың тг
К = 600 × 287 = 172200 мың тг
Кж = 685800 + 172200 = 858000 мың тг
Жылдық жалпы пайда
Сол үшін жалпы кірістен ағынды шығындарды шегеру керек:
П = К – Шө
Мұндағы К – жалпы кіріс,
Шө - жылдық өз құны
П = 858000 – 568670 = 289330 мың тг
Таза пайда
Жалпы пайдадан табыс салықты шегеру керек. Қазір заңды тұлғалардың
Ст = 0,3 × 289330 = 86799 мың тг
Кәсіпорында қалатын таза пайда
Пт = П – Ст = 0,7 × П
Пт = 289330 – 86799 = 202531 мың тг
Тиімділік
а) Капиталдың тиімділігі
Тк =Пт/Шө
Бұл көрсеткіш 0,12 ден жоғары болу керек
Тк = 202531/568670 = 0,35
0,35×100 = 35%
б) Өз құнының тиімділігі
Тө = 0,35
В) өтеу мерзімі
Мө = 100/35=2,8 жыл
Техника-экономикалық көрсеткіштер
42 – кесте. Техника-экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштері Өлшем
бірліктері Мәні
Өндіріс үйдің өлшемдері,
биіктігі
4,2
Жалпы ауданы
Жұмыс ауданы
Жердің ауданы
Негізгі жабдық саны
10
Күрделі қаржы млн. тг. 181
Жабдыққа күрделі жабдық млн. тг. 137
Айлық айналма қаржы млн. тг. 37
Жылғы өнімнің көлемі млн.дана 6
Жұмыскерлердің жалпы саны адам 31
Негізгі жұмысшылар саны адам 27
Бір адамның еңбек өнімділігі млн. тг. 27,6
Жылдық өнімнің өз құны млн. тг. 568
Бір бұйымның өз құны
№ 1
№ 2
тг.
83
187
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау үшін кеткен шығындар мың
Жылғы кіріс млн. тг. 858
Жылғы пайда млн. тг. 289
Жылғы таза пайда млн. тг. 202,5
Тиімділік % 35
Қаржыны өтеу мерзімі жыл 2,8
ҚОРЫТЫНДЫ
Журнал өнімін дайындаудағы күрделі мәселелердің перспективті шешімі, ол басылымның
Осы мәселелерді шешудің негізгі жолы, ол форманы дайындаудан бастап,
СТР технологиясы басу формасын материал шығынының, жұмыс күшінің аз
Қазіргі заианға басу техникаларын қолдану өнім сапасының жоғары болуына
Басудан кейінгі процесстерді автоматтандыру – тапсырыстың оперативті, сапалы орындалуының
Өндірістің негізгі бағыты – жаңа технологияны енгізу, функциялық операциялардың
Берілген дипломдық жобаны қорыта келгенде жобаланған баспахана экономикалық жағынан
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Воробьев Д.В. Брошюровочно-переплетные процессы. М.: Книга, 1989.
Справочник технолога-полиграфиста. Часть 6. М.: Книга, 1986.
Загаринская Л.А., Гудкова П.М. Полиграфические материалы. М.: Книга, 1982.
Рязанов В.М. Офсетная печать М.М: Книга, 1983.
Аникина К.А. Организация полиграфического производства. М.: Книга, 1981.
Единые нормы времени и выработки на процессы полиграфического производства.
Пергамент Д.А. Брошюровочно-переплетное оборудование. М.: Издательства МПИ, 1990.
Петров К.Е. Справочник по процессам полиграфии. М.: Кору, 1998.
Технология изображения 1-6, 2004.
Полиграфия: №1-12. М., 2002-2005.
Продукт-каталог Гейдельберг СНГ 2000.
Каталог полиграфических оборудований. 2005.
Левин Ю.С., Матвеев П.А., Маудрих К.Д. Производственные процессы в
Раскин А.Н. Технология печатных процессов, М.: Книга, 1989.
Солдатов А.А. Печатнику-офсетчику. Словарь-справочник. М.: Книга, 1984.
Нормы расхода материалов на полиграфических предприятиях. М.: 1974.
Положение о техническом обслуживании и ремонте оборудования полиграфических предприятий.
Чижевский С.С. Охрана труда в полиграфии. М.: Книга, 1990.
Единые нормы времени и выработки на процессы полиграфического производства.
Гельмут Кипхан. Энциклопедия по печатным средствам информации. М: МГУП,
Темірғалиев С.Ж. Дипломдық жобаның экономикалық бөлімі, 2000
Бояуды дайындау
Қағазды дайындау
Басылымды дайындау технологиялық нұсқауларын таңдау
Жоғары сынып оқушыларға арналған оқулықтарды, жеке шығармаларды және әдебиеттерді шығаратын баспахана жобасының технологиялық бөлімін жасау
Аймақты автоматты басқару
Глиноземнен алюминийді электролиздеу
Өндірістік цех ауданын есептеу
Баспа және баспахана. Полиграфиялық материалдар
Тісті беріліс бөлшектерін жөндеу
Мерзімді басылым - журнал өнімін шығаратын баспахана
Кітап басу
Кен байыту зауытын электрмен жабдықтау