Құрылған кәсіпорынды басқару

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 5
I-ТАРАУ. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ БАНКРОТТЫҒЫ МЕН ТӨЛЕМ
ҚАБІЛЕТСІЗДІГІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 7
Кәсіпорын банкроттығының экономикалық табиғаты мен мәні 7
Кәсіпорын банкроттығы мен төлемкабілетсіздігінің
Кәсіпорынның қаржылық және экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз етудің мүмкіндігі және
П-ТАРАУ. «АЛТЫН ЖІП» АК,-НЫҢ ШАРУАШЫЛЫҚ КЫЗМЕТІ МЕН
БАНКРОТТЫҚ МҮМКІНДІГІНЕ АНАЛИЗ 21
Кәсіпорынның технико-экономикалық мінездемесі 21
«Алтын жіп» АК – ның банкроттыққа ұшырау
Ш-ТАРАУ.КӘСІПОРЫНДЫ ҚАРЖЫЛАЙ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
САУЫҚТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ 39
Банкроттың алдын алу 39
Банкроттыққа қарсы стратегиялық жоспарлау 43
ҚОРЫТЫНДЫ 49
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 51
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы кәсіпорындарында соңғы жылдары еліміздің экономикалық нарықтық қатынастарға
Kaзipгi уакытта кез келген кәсіпорынның шаруашылық субъектісі ретінде құқық
Жалпы әp6ip кәсіпорын үшін кәсіпорынның бәсекеқабілеттілігін арттыру мақсатында жүзеге
Жоғары деңгейдегі бәсеке жағдайында әрбір кәсіпорын мақсаты төлемқабілетті
Банкроттык-кәсіпорынның ұдайы өндіpiс капиталының шаруашылық механизмінің балансының бұзылуынан, яғни
Банкроттық - нарыктық экономика жағдайында объективті экономикалык құбылыс болғандықтан
Сондықтан бұл жұмыстың
ұшырауы, төлемқабілетсіз болу ce6eптepi, оның салдары және оның алдын
Қойылған мақсатқа сәйкес және мәселенің зерттелу маңыздылығына қарай
-«банкроттық;» ұғымының әлеуметтік-эконмикалық, экономикалық-құқықтың мазмұнын ашу;
-кәсіпорындағы банкроттықтық жағдайлардың пайда болу себептері мен белгілерін анықтау;
-кәсіпорын дәрменсіздігінің даму кезеңдерін сипаттау;
-банкроттыққа қарсы баскарудың ксіпорында дамуын жeтiлдipy;
Зерттеу объектісі ретінде банкроттыққа ұшыраған кәсіпорындарды атауға болады.
Зерттеу пәні банкроттықтьң алдын алу шаралары бойынша теориялық және
Зерттеу жұмысының әдістемесі мен әдістеріне негізінен отандык және шетелдік
Зерттеу әдістемесі жүйeлiлiк, салыстырмалық, болжау, талдау, т.б. әдістерге непзделген.
Жұмыстың зерттелу барысындағы ақпараттык негізгі Қазақстанның заңшығарушылык актілері мен
Жұмыстың ғылыми жаңашылдығы. Зерттеу барысында жаңа қорытынды деп танылған
-отандық және шетелдік ғалымдардың көзқарастарын талдау мен жүйелеу негізінде
-кәсіпорынның «банкроттық» алдындағы жағдайының пайда болуын негіздейтін факторлары мен
-кәсіпорындағы банкроттыққа дейінгі кезеңнің тұрақтылығын сақтау мен банкроттыққа қарсы
Сонымен 6ipre жұмыстың жазылу барысында зерттеу тақырыбы бойынша негізгі
1-ТАРАУ. КӘСІПОРЫННЫҢ БАНКРОТТЫҒЫ МЕН ТӨЛЕМ
ҚАБІЛЕТСІЗДІГІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Кәсіпорын банкроттығының экономикалық табиғаты мен мәні
Нарық жағдайында кәсіпорыннын өміршендігінің кепілі оның қаржы-экономикалық тұрақтылығы болып
Заңына сәйкес, ол қарызын төлей алмайтын, ақшалай міндеттемелер талабын
Баланстың қанағаттанарлықсыз құрылымы борышкердің мүлкі мен міндеттемелерінің өтімділік деңгейінің
«Банкроттық» ұғымы экономикалық және құқықтық қатынастардың өзара тығыз байланысқан
«Банкроттық туралы» Заңда 1 тараудың 1-бабында 2) «банкрот дәрменсіздігі
Дәрменсіздік (банкроттық) орыс ғалымдарының көзқарастары бойынша -борышкердің төлемқабілетсіздігінің сотпен
Ал қазақстандық ғалымдар
міндеттемелері бойынша төлемқабілетсіздігі, шаруашылық соттың шешімімен жариялануы.
Жалпы банкроттық өзінің мәні бойынша - нарықтық экономиканың қалыпты
Банкроттық-кәсіпорынның ұдайы өндіріс капиталының шаруашылық механизмінің балансының бұзылуынан, яғни
Дегенмен көптеген ғалымдар банкроттықты құқықтық қатынастарды сипаттайтын категория ретінде
Сонымен 6ipre қазақстандық зерттеушілер төлемкабілетсіз және дәрменсіз түсініктеріне нақты
Жалпы әp6ip кәсіпорын үшін кәсіпорынның бәсекеқабілеттілігін арттыру мақсатында жүзеге
Экономика-құқықтық тұрғыда банкроттықты қарастыруда оны таза экономикалық, немесе таза
Банкроттықты экономикалық тұрғысынан қарастырғанда негізінен шаруашылық cубъектісінің дәрменсіз болуынын
Басқаша айтқанда, экономикалық бағыт кәсіпорынның банкроттығын экономикалық механизмдерін, яғни
микроэкономикалық және қогамдық аспектіге ие: экономика тұрғысынан банкроттық
Сонымен, банкроттық деп кредиторлар мен борышкерлер арасындағы сонғылардың төлeмкaбiлeтciздiгi
Кез келген басқару қызметі өз деңгейінде тәуекел сипатына ие
Кәсіпкерлік және тәуекел екі ажырамас түсінік. Банкроттық жағдайында кәсіпорынның
Кәсіпкерлік процестін қозғаушы күші (тәуекелге бару тілегі) Макконел Қ.Р.
Kәciпкepлiктiң соңғы нәтижесі-өндірген өнім мен қызмет болып табылады. Жалпы
1) Жаңа идеяларды іздеу мен бағалау.
Барынша көп табыс келтіру-кәсіпкерліктің ен қозғаушы факторы. Кәсіпкерлер өзіне
2) Бизнес-жоспарды құру.
Бизнес-жоспарды құру -күрделі мәселелердің 6ipi, ягни өзіне нарық
3) Қажетті ресурстарды табу.
Бұл ен бастысы қандай ресурстар қажеттігін нақты бағалау; бастапқы
4) Құрылған кәсіпорынды басқару.
Әp6ip кәсіпорынды баскару мәселесі - нақтыланған өнім стилінің басқарушысынан
шешушi тетіктерін және де әлсіз жақтарын табу арқылы шешім
Ал жалпы жаңа кәсіпорын құру
2-ші кезең, яғни құрылтайшылық кезеңде құрылтайшы құжаттарды дайындау процестері
З-ші ұйымдастырушылық кезеңінде жаңа шағыш кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрылымын құру
Оған нұскалармен салыстырғанда табыс ала алмау немесе зиян шегудің
Сонымен қатар, кәсіпкерлікті тиімді ұйымдастырудың мәнді сипаттамалары да бар
1) Мақсатты анықтау.Ол пайдалылықтың негізін eнгiзyдe маңызды болады.
Кезінде Барух Спиноза әлемді билейтін мудде деп атап көрсеткен
Аристотельде мудде туралы: игілік барлық жерде екі шартты сақтауды
eтеді. Біріншісі-қандай қызмет болмасын ең соңғы муддені дұрыс табу.
Eкіншісі-сол түпкі муддені icкe асыру үшін керектi құралдарды табу.
Мақсатқа жету жолдары. Мақсатқа жету жолында кәсіпкер жету құралдарын,
Мадақтау мен жазалау жүйесінің болуы. Мұнда жұмысты ұйымдастыруда шығармашылык
4) Басқару стилі. Мұнда кәсіпкерге төнетін қауіп-қатер де, адамдарды
жұмысқа жұмылдыру, оларды марапаттау және тағы басқа факторлар да
жатады.
Ұйымдастырушылық құрылым. Бұл жерде оның икемділігі туралы сөз
Кәсіпкерлік кәсәпорындардың айырмашылығы, яғни сонымен қатар, сандық сипаттары бары:
7) Кәсіпкерлікті сипаттайтын негізгі қасиеттерi - ол қызмет еркіндігі.
субъектілердің тәуелсіздігі, сонымен қатар, кәсіпкерлік қызмет өрісінде
тәуелсіздік.
Қандай басқару тәсілін таңдау қажеттілігі. Еркіндік өндіріс бағдарламасын қарастыруда
Тәуекелдікке қатынасы. Жасағыштық тәуекел және тәуекелдік түрлерінің жиынтығының тепе-теңдігі
Енді кәсіпкерге тән сипаттарды аныктайтын болсақ ол келесідей болады:
қызмет өрісін кәсіпшілік біліммен басқару;
өндірістік-маркетингтік қызметті басқару үшін басқарушы 6ілімi мен тәжірибесі болу;
өзінің мүмкіндіктерін дұрыс бағалай білу және рыноктағы жағдайды ескеру,
экономикалық ойлау қабілеттілігі,
өндірісті ұйымдастыруды білу, қойған мақсатқа жету үшін тәуекелге бару,
талдай білу және рыноктың
Сонымен қатар кәсіпкерлік бірнеше белгілер мен
біріншіден, көлeмi бойынша:-шағын, орта, ipi;
екіншіден, меншік түріне қарай: -жеке, мемлекеттік және аралас;
үшіншіден, аумағы бойынша:
төртіншіден, салалық бағыты бойынша: -өнеркәсіптік, аграрлық, құрылыс. көлiктiк, саудалық,
бесіншіден, атқаратын
алтыншыдан, ұйымдастырушылық-құқықтық формасы бойынша:
индивидуалды кәсіпкерлік, өндipicтiк кооперациялар;
толық серіктестіктер; - сенім серіктестіктері
жауапкершілігі шектеулі cepiктестіктер;
6ipiккен кәсіпорындар формалары;
акционерлік қоғамдар.
Ал жалпы экономикасы дамыған елдерде кәсіпкерлікті ұйымдастырудың үш
1) Жеке шаруашылык дегеніміз әрбір меншік иeci жеке өзi
қабылдап, шаруашылықтың барлық iciнe жеке жауапкершілікті алатын.
өндірістіi ұйымдастыру болып табылады. Мысалы, 80-жылдар ортасында
АҚШ-та 7 миллионға таяу жекеше шаруашылыктар болған.
Артықшылығы: барлық icтің журуіне меншік иeci - қожайынның толық
Кемшілігі: капитал мөлшерінің аздығы, шығын, зиян және тағы басқалары
2) Серіктестік дегеніміз-екі немесе бipнешe кәсіпкерлер кәсіпорын үшін
6ipre шешім қабылдап, 6ipre жауап беретін өндірісті ұйымдастыру түpi
саналады. Мысалы, АҚШ-та 80-жылдардың ортасында 1 миллионнан астам серіктестік
Артықшылығы: капитал мөлшері жоғары, барлык серіктестіктер бірдей иелік етеді
Бұл кәсіпкерлік түpi көбінесе сауда, делдалдық қызметтерде, қызмет көрсету
3)Корпорациялар акционерлік меншік негізінде ұйымдастырылады. Айырмашылығы: кәсіпкер жеке меншік
Артықшылығы: акцияларды сату арқылы едәуір капиталды icкe қатыстыру мүмкіншілігі
Кемшіліктері акция иелерінің барлығы бірдей корпорацияны басқару ісіне қатыса
1.2 Кәсіпорын банкроттығы мен төлемқабілетсіздігінің пайда болу
cебeптeрі
Банкроттық кәсіпорынның ұдайы өндіріс капиталының шаруашылық механизмінің балансының бұзылуынан,
Жалпы абсолютті төлемқабілетті кәсіпорын деп міндеттемелері жок және капиталының
Пайданың өсу деңгейінің бәсеңдеуі немесе оның абсолютты азаюы орын
-тауарбастылық жағдайда, яғни өнімнің сапасы қанағаттанарлықсыз, бағасы жоғары және
-жіберілген өнімге төлемнің қайтарылмауының (невозврат) өcyi, яғни кәсіпорын сенімсіз
-тыйым салу, квота, кедендік кедергілер, т.б. шектеулер орнату арқылы
Ал мiндeттeмeлepдiң озып өcyi келесі жағдайларда орын алады:
-кәсіпорынның тиімсіз ұзақмерзімді қаржылық салымдарды жүзеге асыруы; кәсіпорынның өндіріс
Жоғарыдағы аталған төлемқабілетсіздіктің жалпы себептерінің жиыны мемлекет өндірісі мен
Сонымен 6ipгe, ақшалай ағымдарды жоспарлау мен басқарудың болмауынан жағдай
Жалпы төлемкабілетсіздіктің ерекше себептеріне 1-ден, нарық тапсырысынан артта қалушылық,
Сонымен қатар, банкроттықтың пайда болуының объективті және субъектвті ce6eптеpi
1. Шаруашылық жүргізу жағдайын жасаудың объективті ceбептеpi:
-экономиканы реформалаудың
базаларының, қаржылық, ақша, несие, салық жүйелерінің жетілмегендігі;
-фирманың, құнды қағаздарының нарықтың құнының төмендеуі;
- бәсекелестің жоғары денгейі және соның нәтижесінде пайда болған
сәйкес келмейтін өндіріс шығындары төмендемей, өнім бағасының төмендеуі
және сәйкесінше өндіріс шығынының төменемеуі;
2. Шаруашылық жүргізуше тікелей қатысты субъективті себептер:
-банкротттықты уақытында болжап және келешекте сақтану;
-жарнама, өтімділік жүйесінің болмауы сұранысты толық зерттемегендіктен сату көлемінің
-өндipic көлемінің төмендеуі;
-ұқсас 6ipaқ сапасы жоғары өнімдерінің бағасына кейбір түрлердің бағаларынын,
-ақталмаған жоғары шығындар;
-өнімнің төменгі рентабельдігі;
-өндіріс циклының өте көлемді болуы;
-үлкен карыздар мен өзара төлей алмаулар;
-ескі басқарма басшыларының нарықты кұруға бейімделе алмауы, сұранысы жоғары
Кәсіпорындардың жаппай банкроттыққа ұшырауы жағымсыз әлеуметтік қиындыктарға соқтыруы мүмкін,
-кәсіпорынның банкроттығы жайында актілерді жүзеге асыруға шешім қабылдау процестерінің
-келешегі бар (перспективалы) тауар өндipyшiлepдi қолдау мақсатында төлем қабілеті
-кең ауқымды қоғам үшін банкрот жайында ақпараттар жариялылығын қамтамасыз
Реселік зерттеулер жоғарыдағы аталған факторлар жиынынан, яғни кәсіпорын дамуына
1) Сандық, тәжірибеде сандық индикатор қолданылады, ол
банкроттықты болжауға мүмкіндік беретін - «z-есебін» оның
негізінде қаржылык көрсеткіштердің қатынасы өлшенген салмада
болады:
"Z есебі'" = айналым капиталы/активтер * 1,2 +
Банкроттықтың ықтималдығы:
"Z ece6i" = 1,80 немесе аз жағдайда - өте
"Z ece6i" = 1,81-2,7 жағдайында жоғары;
"Z ece6i" = 2,8 - 2,9 - мүмкін,
"Z ece6i" = 3,0 және одан жоғары болса -
Z>3,0 - банкроттықтың төмен ықтималдық аймағы;
2) Банкроттықты болжайтын сапалық факторларға:
-қаржы eceбінің нашарлығы және шығындарды қадағалау қабілетсіздігі;
-өнеркәсіптің құлдырауы;
-компания басшылығының тәжірибемсіздігі;
-ұзартылған міндеттемелерді өтей алмауы;
-кәсіпорынды қосымша қаржыландыруға қабілетсіздігі
-коммерциялық тәукелдің жоғары деңгейі;
-нарықтық өзгерістерге жылдам беімделуге қабілетсіздігі;
-коммерциялық тәуекелдің жоғары деңгейі;
-нарықтық өзгерістерге жылдам беімделуге қабілетсіздігі;
-жеткіліксіз сападағы бухгалтерлік және қаржы eceбi жуйесі
-тұтынушылардың талап-тілектерінің
Кәсіпорынның банкроттық ықтималдығын болжау үшін нарықтық экономикасы дамыған шет
Бұл модель 1968 жылы болжаудың бас факторлы моделі ретінде
Банкрот болған америка фирмаларының қаржылык жағдайын, гүлденіп
салмақтың коэффициентісін аньқтап, бас негізгі көрсеткішті шығарған. Э. Альтманның
Z = 1,2 + К1 + 1,4К2 + 3,ЗКЗ
Мұндағы; K1 = меншікті айналым қаражаттар/активтер;
К2= бөлінбеген табыс/активтер;
К3 = пайыз бен салық төлеуге дейінгі табыс/активтер;
К4= акцияның нарықтық құны/активтер;
К5 = өткізуден түскен табыс/активтер;
Z индексінің шекті мәні статистикальқ сұрыптау мәліметтері бойынша Э.
Бұл кәсіпорындар арасында шек қоюға және болашақта (2-3 жыл)
Сонымен қатар 1977 жылы Э. Альтман 7 факторлы моделін
-активтердің рентабельділігі;
-пайданың динамикасы;
-несие бойынша пайызды өтеу коэффициенті;
-ағымдағы өтімділік коэффициенті;
-автономия кoэффициeнтi;
-жиынтық активтер;
Бұл модельдің құндылығы өте дәлдігінде, 6ipaқ қолданылуына ақпараттық жeтicпeyшiлiгi
Сонымен 6ipre банкроттыққа сыртқы және iшкi факторлар әсер етеді
1 .Халықаралык факторлар.
1.1.Жалпы экономикалық: -экономикалық даму циклдылығы;
-дүниежузілік қаржы жүйесінің
1.2.Халықаралық саясаттың
-халықаралық маркетингі.
1.3.Халықаралық бәсеке:-б1рлескен кәсіпорындар құру;-лицензиялық сауда;
-фирмалық бәсекенің нарықтығы үлесін арттыру;
2.Ұлттык факторлар.
2.1.Саяси:-қаржы жүйесінің жағдайын-меншікке деген қатынас;-мемлекеттік
жер саясатының принциптері-мемлекеттің кәсіпкерлікке қарым-қатынасы;-
салық саясаты;-монополизмді шектеу;-бәсекені қолдау;-тұтынушылар мен
кәсіпкерлерді құқын қорғау шаралары;
2.2.Экономико-демографиялық факторлар :-халықтың табысының деңгейі-
сатып алушылардың қабілеттілік деңгейі-несие алу мүмкiндiгi;-кәciпкepлiк
бeлceндiлiгi;
З.Рыноктың факторлар.
3.1.Психологиялық;:-тұтынушылардың таңдауы, талғамы,
3.2.Ғылыми-технологиялық;:-технологиялық жаңалықтар;-өнімнің бәсекелік қабілеттілігі; (дегенмен банкроттықтың ең күшті сыртқы
1.Фирманың бәсекелік ортасы: - саланың қызметінің мақсаты; -дәстурлер, репутация
2. Қызметтің принциптері - меншік формасы; - басқарудың ұйымдастырушылық,
З.Ресурстар мен оларды пайдалану:-өндірістің әдістері мен құрылымың жeтiлдipy;-өндipicтiк циклдың
4.Маркетингтік стратегиялар мен саясаты-нарықты сегменттеу;-тауар саясаты;-баға саясаты;-өткізу, сату саясаты-стратегиялық
5қаржы менеджменті :-баланстың
Сонымен қатар кeлeci сызбада ұйымдағы банкроттыктың субьективті және обьективті
Сызба-1
Сызба-1 Ұйымдағы дағдарыстың субьективхті және обьективті ceбeптepi. Жалпы төлемқабілетсіздіктің
Кәсіпорынның дәрменсіз, төлемқабілетсіз қызмет атқаруы келесі факторларға байланысты:
Акция қаражаттарының қозғалысының жалпы міндеттемелерге қатынасын көрсететін көрсеткіштің
Төмен рентабельдік
Тұрақсыз табыс
Акционерлік қоғамдық акциясының бағасы бірден төмендеуі;
Дивиденд төлемдерінің азаюы;
6. Тұрақты шығындардың жалпы
көрсеткіші;
Акцияның нарықтық құны мен оның, баланстық құны арасындағы айырмашылықтың
Айналымнан тыс активтердің қажетті денгейін қолдауда қабілетсіздік таныту
9. Қарыз міндеттемелерінің жоғарғы мөлшері;
Ал сапалық факторларына:
1.Қаржы eceбi жүйесінің нашарлығы және шығындарды бақылауға қабілетсіздігі;
Басшылық тәжірибесіздігі
Міндеттемелерін уақытылы өтей алмау;
Заңсыз ic-әрекеттердің орын алуы;
Кәсіпорынды басқаруда бөліксіздік таныту;
Қосымша қаржылану көздерін алуға кәсіпорынның қабілетсіздігі;
Басшылықтың сыртқы ортадағы өзгерістерге тез бейімделе алмауы;
Бухгалтерлік және қаржы есебінің жеткіліксіз сапалы жүйесі;
Қарыз кeлiciм-шapттapын жиі қарау;
10. Жалға беру мен жалға алу келісім-шарттарын жиі құрастыру;
Америка Құрама Штатында кәсіпкерлікті тұрақты түрде мемлекеттік қолдауға ие.
Федералдық деңгейде шағын бизнес әкімшілігі қызмет атқарады. Әкімшіліктің басты
Сонымен қатар, Америка
1)бюджеттен мақсатты бағытталған субсидиялар;
2)қаржыландыру үшін жеке капиталдарды тарту;
Бұл бағытты icкe асыруда АҚШ-та Шағын Бизнестің Әкімшілігі құрылған
халықаралык саудада көмек;
ғылыми-техникалық зерттеулер;
әйел-кәсіпкерлерге көмектер;
ардагер-кәсіпкерлерге көмек көрсету жұмыстары;
ұлттық кәсіпкерлікті дамыту және т.б.
1.3. Кәсіпорынның қаржылық және экономикалық тұрақтылығын
Кәсіпорынның қойылған мақсатқа жетуі оның өндірістік жүйесінің барлық элементтері
Кәсіпорынның сыртқы ортасы - бұл кәсіпорынның нәтижеллілігіне әсер ететін
Сыртқы орта факторлардың өзара байланыстылығымен, күрделлілігімен, қимылымен, белгісіздігімен, сонымен
Кәсіпорын қызметінде дағдарысқа қарсы басқару бағдарламаларын
Дағдарыс факторлары болуы мүмкін: өнім сапасының төмендігі, технологиялық тәртіптің
Кәсіпрын дамуында әртүрлі өзінің фазаларымен байланысатын немесе таралатын көптеген
Дағдарыс жағдайлары кәсіпорынның өмірлік циклының барлық сатыларында пайда болады.
2 сурет- Кәсіпорынның өмipлiк циклы және дағдарысқа қарсы саясат
Қазipгi кезде дағдарысқа қарсы басқарудың тек қана мазмұны жағынан
Ең толық болып біздің ойымызша дағдарысқа қарсы басқару дағдарысты
Дағдарысқа қарсы басқару тек қана кәсіпорынды дағдарыстың жағдайдан шығаруға
Дағдарысқа қарсы басқару макроэкономикалық категория болып табылады және кәсіпорын
сотқа дейінгі санация;
бақылау;
сыртқы басқару.
Жою процедураларына мыналар жатады:
еркінен тыс борышкер – кәсіпорынды сот шешімі бойынша жою;
кредиторлардың бакылауымен тұрақсыз кәсіпорынды еркімен жабу. Ескерту
дағдарысқа қарсы продедуралар түрінде қарастыруға болады. Сәйкесінше, банкроттық процедуралары
Дағдарысты кәсіпорынның қалауы бойынша тікелей қayiп ретінде қарастыра отырып,
Дағдарыс жағдайында тұрған кәсіпорынның болашағы жоқ екенін ескеру қажет.
Бұл проблемаларды шешу немесе олардың пайда болу мүмкiндiгiн жою
Толық көлемде қайта құрылуды жақындап келе жатқан дағдарыстың бірінші
дағдарыс салдарын жою, төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және қаржылық-экономикалық
дағдарыс себептерін жою, кәсіпорын стратегиясын жасап шығару және болашақта
Дағдарысқа қарсы басқару құралы болып кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қайта
Дагдарыстың басталуы ақшалай қаражаттар шығындалуын олардың түсімінен жабу резервтері
Ағымдағы шаруашылық қажеттілік азайту бойынша шаралардың мәні тиімсіз шығындарды
Ағымдағы қаржылық қажеттіліктің азаюын жарғылық капиталға қарыздар конвертациясы есебінен
Қарыздарды қайта құрудың әдістерінің бipi болып тіркелген бағамен кәсіпорын
Дағдарыстан кәсіпорынды жалпы шығару бойынша шаралар болып екі топқа
Кәсіпорынды дағдарыстан шығару тактикалық шаралар ағымдарды зияндарды анықтауда, ішкi
Дағдарысқа қарсы басқарудың әртүрл1 стратегиялары бар. Ең маңыздылары болып
-дағдарысты ескерту, оның пайда болуына дайындық;
-дағдарысты жеңу проблемаларын жақсы шешу үшін оның пісіп-жетілуін күту;
-дағдарыстық көріністерге қарсы ic-әрекет, оның процестерінің жай болуы;
-резервтерді, қосымша ресурстарды пайдалану жолымен жағдайды
тұрақтандыру;
-есептелген тәуекел;
-дағдарыстан б1ітіндеп шығару;
-дағдарыс салдарын жою жағдайларын құру және көре білу;
Кәсіпорынды дағдарыстан шығару
мыналарды жатқызады:
-кәсіпорын жағдайын талдау және бағалау;
-кәсіпорынның өндірістік потенциалын зерттеу;
-өндірістік бағдарламаларды жасап шығару;
-инновациялық саясат;
-кәсіпорынды қаржылық сауықтырудың жалпы концепциясын жасап
шығару.
Кәсіпорынның дағдарыстан шығуы процесінде өндірістің қайта құрылуын кәсіпорынды жүзеге
ІІ-ТАРАУ. «АЛТЫН ЖІП» АҚ-НЫҢ ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ МЕН
БАНКРОТТЫҚ МҮМКІНДІГІНЕ АНАЛИЗ
2.1 Кәсіпорынның технико-экономикалық мінездемесі
«Алтын жіп» АҚ трикотажды өндіріске орта нөмірлі мақта қағазды
Кәсіпорын 1942 жылы Мәскеу аймағындағы Реутовский және Краснополянский тоқыма
«Алтын жіп» АҚ, - дағы жұмыстар үнемі жаңа құрал-жабдыктардың,
Технико-экономикалық көрсеткіштердің динамикалық өзгepicтepi 1- кестеде көрсетілген.
1- кесте. «Алтын
№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2006 ж 2007 ж Ауытқу
1 Өткізілгенген өнімнен түсетін табыс мың. тг 18022,6
2 Өткізілген
3 Жалпы табыс мың. тг (-2662,9) 2114,8 77 1.5
4 Кезең шығындары мыц. тг 12197,3 11368,9
5 Таза табыс мың. тг (-10036,2) (-5687,0)
6 Heгізгі құралдардың орташа
7 Еңбек ақы қоры мың. тг 61555,3 76090,3 123,6
8 Жұмысшылардың орташа саны адам 353 321 90,9
9 Бip
10 Өткізілген өнімнің 1 тг шығыны тг 1,14 0,92
11 Бip
12 Жұмыскерлер саны адам 60 59 1
1-ші кестеде көрсетілгендей 2007 жылы 2006 жылмен салыстырғанда өнімді
2006 жылы жұмысшылардьң жалпы саны 353 адам, ал 2007
Сонымен қатар 2007 жылы 2006 жылмен салыстырғанда 1 жұмысшының
Жұмыстың қортындысы мен өндіріске кеткен шығындарды 1 теңгеге кеткен
Бұл көрсеткіштерді жүзеге асыру үшін негізгі капиталды қолдануға біртұтас
Бұл көрсеткіштердің ең
№ Көрсеткіштер Өлшем біpлігі 2006 ж 2007 ж Өсу
қарқыны
%
1 Қор қайтарымдылық Тенге 0,35 0,69 191,7
2 Қор сйымдылық Тенге 2,78 1,44 52,2
3 Қормен карулану Тыс.тенге/адам 835,7 627,9 75,1
4 Тозу коэффициенті % 60,5 60,5 100
5 Жарамдылық
коэффициенті % 39,5 39,5 100
«Алтын жіп» АҚ-дағы қор қайтарымы 2006 жылы 0,35 тенге,
табыс 33 тиынға өскен. Алайда, техникалық, саясаттың өндірілуіне бұл
Ары карай «Алтын жіп» АҚ- ның кадрлар ағымын қарастырамыз.
3- кесте. 2006-2007
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2006 ж 2007 ж Ауытқу
1 Жұмысшылардың орташа
2 Қабылданған
3 Шығарылғанжұмысшылар адам 85 36 49
4 Қабылдау коэффициенті %
5 Шығару коэфициенті % 24 11 46
2006 жылы кәсіпорын 85 адмды жұмыстан босатқан, ал 2006
2.2 «Алтын жіп» АҚ -ның банкроттыққа ұшырау каупі және
жағдайын талдау
Бұл бөлімде «Алтын жіп» АҚ-ның банкроттыққа ұшырау мүмкіндігі және
Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын анализдеу маңызды роль
жауапкершілікте болады. Нарық жағдайындағы
мүліктік жағдайын бағалау
жұмыс белсендігін бағалау
қаржы тұрақтығын бағалау
кәсіпорынның табыстылығын бағалау
Кәсіпорынның қаржы тұрақтығын бағалау үшін объективті, ғылыми негізделген және
5 - кесте Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау
№ Көрсеткіштер 2006 ж 2007 ж Нормалық мәні
1 Өндірістік мүлік коэффициенті
2 Активтердің мобилділік және
3 Heгізгi құралдардың құн коэффициенті
4 Heгізгi құралдардың тозу коэффициенті 0,5778 0,5459 1
4 Заёмды
5 Инвестициямен жабылу коэффициенті 0,8833
6 Инвестициялау коэфициенті 0,6032 0,5479 >=0,5
7 Ұзак мерзімді
8 Икемділік коэффициенті 0,3459 0,2799 >=0,5
9 Жеке көздермен құрылған запастар коэффициенті 1,2193 0,7771 >=0,6-0,8
10 Қысқа мерзімді қарыздар коэффициенті 1,0000 1,0000 -
11 Кредиторлық қарыздар
12 Дебиторлық
Батыс фирмаларында қаржыландыру коэффициентіне қарсы көрсеткіш заёмды және жеке
бойынша оптималды мағынаға ие.
Кәсіпорынның дербестілігін сипаттайтын тағы 6ip маңызды көрсеткіш -қаржы тұрақтылык
Капитал құрылымының оптималды қалыптасуын анықтау үшін инвестициялау коэффициенті қолданылады.
Талдау барысында жеке капиталдың абсолюттық көлемін анықтап қана қоймай,
Енді кәсіпорынның
7 - кесте. «Алтын жіп» АҚ, -ның табыстылығын бағалау.
№ Көрсетіштер 2006 ж 2007 ж
1 Кәсіпорын
2 Hегізгі
3 Сату көлемі табыстылығы -0,1478 -0,0827
4 Өткізілген өнім табыстылығы -0,5569 -0,2225
5 Heгізгі қызмет табыстылығы -0,4164 -0,2658
6 Бipiктipiлгeн капитал табыстылығы -0,1558 -0,0842
7 Жеке капитал табыстылығы -0,1764 -0,0842
8 Перманентті капитал табыстылығы -0,1764 -0,0842
9 Заёмды капитал табыстылығы -1,3358 -0,3479
Олар кәсіпорынның табыстылығын әр түрлі тұрғысынан өлшейді және нарықтық,
Кәсіпорынның жұмыс белсендігін
талдаудың соңғы этапы болып табылады.
8 - кесте «Алтын жіп» АҚ, - ның жұмыс
№ Көрсеткіштер 2006 ж 2007 ж Ауытқу %
1 Капитал
2 Жек
3 Негізгі
4 Ағымдағы
5 Ағымдағы активтердің күндік айналымы
6 Материалды айналым құралдарының
7 Дебиторлық
757,7
8 Дебиторлық
орташа мерзімі
9 Кредиторлық
10 Кредиторлық
11 Ақша
12 Ақша қаражаттарының айналым ұзақтығы 0,7291 1,5326 210.2
13 Пермонентті
14 Дайын өнімнің айналымдылық коэффициенті 0,3168 0,4992 157,6
Құралдардың айналымдылық жылдамдылығына байланысты кәсіпорынның жұмыс белсенділігінің аныкталады.
Кәсіпорынның қаржылык жағдайы активтерге салынған құралдардың қаншалықты тез айналатындығына
8 - шi кестеде жұмыс белсенділік көрсеткіштері есептелген.
Біріншіден, капитал айналымдылық коэффициенті көрсетілген. Ол кәсіпорынның барлық
Heгізгi құралдар айналымдылығы кәсіпорынның негізгі құралдардың пайдалану тиімділігін көрсетеді.
Айналымдағы активтердің немесе айналым құралдарының айналымдылық коэффициентін талдайық. Бұл
Айналым активтердің бip айналым ұзақтығы, қарастырылып отырған кәсіпорында 2006
«Алтын жіп» АҚ,-ның қаржылық коэффициенті айтарлықтай жақсы емес. Сондықтан
9 кесте «Алтын жіп» АҚ, - на банкротқа ұшырау
Көрсеткіштер Екі Z Тафф - Сайфул- Зайце- Кова- Вишня-
факто- Альт- лер әдісі лин әдісі ва лев
лық ман
әдісі әдісі
модель есептеуі
2006 жыл -3,4910 4,7845 0,3484 1,4047 0,1907 250 64,3242
2007 жыл -2,3887 2,3366 0,3156 0,9412 0,2258 127
Екі факторлы жәй әдіске байланысты , (Z) нәтиже кepi,
Альтман есептеу әдісі бойынша 2006 жылы банкротқа ұшырау каупі
Таффлер әдісі бойынша кәсіпорынның 2006 және 2007 жылдары да
Саифуллин әдісі бойынша 2006 жылғы нәтиже қанағаттандырарлықтай, 6бірақ 2007
Зайцева әдісі бойынша банкроттықтың кешенді коэффициентінің мөлшерімен салыстырады. Осыған
Ковалев әдісі бойынша кәсіпорынның қаржылық жағдайы жақсы, егер ол
10 кесте «Алтын жіп» АҚ; - ның 2007 жылдың
№ Көрсеткіштер Жыл басына Жыл соңына Коэффициент мөлшері Мүмкін
1 Ағымдық ликвидтік коэффициент
3,6191
1,8769
2,0 Баланс құрылымы жыл
2 Жеке
құралдармен қамтамас етілу коэффициенті
0,7237
0,4672
0,1
3 Төлем
қабілеттілігінен айырылу коэффициенті
1,8471
X
Кәсіпорын үш айдың ішінде
қабілеттілігімен айрылмайды
4 Төлем
қабілеттілігімен
қайта
қалыптастыру
коэффициенті
X
0,349
1 Кәсіпорында 6 айда Төлем қабілеттілігімен қайта
Бұл кестеден кәсіпорынға банкроттық каупі төнгенін көреміз. 2007 жылдың
2007 жылдың соңына кәсіпорын баланстық құрылымы қанағаттандырарлықтай емес. Өйткені
Осы көрсеткіштердің нәтижелері бойынша кәсіпорынның төлем қабілеттілігінің төмендегенін көреміз.
Келесі кестеде төлем қабілетсіз кәсіпорынды көрсетеміз. Бұған: таза табыстың
11 кесте Кәсіпорынның төлем қабілетсіздігін көрсететін қызмет көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2006 ж 2007 ж Ауытқу
%
1 Таза табыс мың. тг (-10036,2) (-5687,0) -
2 Құралдардың
3 Ағымдағы
4 Жеке айналым капиталы мен
5 Аяқталмаған өндіріс мың.тг 159,2 2815,2 1768,3
«Алтын жіп» АҚ, -ы өзінің төлем қабілеттілігін қайта қалпына
ІІІ-ТАРАУ.КӘСІПОРЫНДЫ ҚАРЖЫЛАЙ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
САУЫҚТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Банкроттың алдын алу
Кәсіпорынның дағдарысқа ұшырауының алдын неғұрлым ертерек алуда бақылау жүйесін
Кәсіпорынның негізгi қызметі бойынша өз әріптестерінің, тауарлы өнімді жеткізіп
қайта ұйымдастыруға байланысты барлық өзгерістер (мәселен: ұйымдық, кәсіпорынның жабық
тауарды жеткізіп берушілердің жиі және негізсіз алмасулар;
нарықтың жаңа түрлеріне шығу;
материалдар мен шикізаттарды көтере сатып алу;
-басқа да кәсіпорынның стратегиясындағы құбылыстарды зерделей қадағалап, олардан жедел
Кәсіпорынның ойсырауы кейде оның жоғарғы деңгейден басшылары арасындағы жанжалдар
Банкроттың басқа да ертерек байқалатын белгілері болады, кәсіпорын қызметіндегі
бухгалтерлік есеп беруді кешіктіріп ұсыну және оның сапасын өзгерту,
бухгалтерлік баланс статьяларын пассив және актив жағынан өзгерту және
- кәсіпорынның жеткізілім бойынша өзінің міндеттерін орындаудағы не қызығушылықтарын,
- жеткізушілер және несие беруде кәсіпорын қарыздарының артуы;
- Кәсіпорынның табысын төмендету, кәсіпорындағы акция құнының кемуі
кәсіпорында өз өніміне өзгермелі (жоғары немесе төмен) бағаның
белгіленуі.
Yнемi есепке алып отыратын, былайша
• кәсіпорынның кезектен тыс тексерілуі
• коммерциялық қызметтердің орынсыз шектелуі;
• лицензиялардың алынып тасталуы немесе тоқтатылуы және т.б.
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз
Тактиканың екі түрі бар:
Қорғану тактикасы, яғни жиынтықты шараларды ұқыпты жүргізу.
Бастырмалату тактикасы, яғни бірінші
нарықтардың жаңа түрлерін зерттеу және оларды игеру;
тиімді баға белгілеу;
өндipicтi жетілдіру есебінен шығындарды азайту;
негізгі қорларды жаңарту;
жаңа технологияны енгізу және т.б. жүpгiзiлeдi.
Осы кезеңде кәсіпорын
Өндірістік бағдарламаның, қайта қаралуына сәйкес:
кәсіпорынды дамытудың стратегиясы да өзгерді;
нарықта кәсіпорынның тыңғылықты позициясын рәсімдеу;
шығарылатын өнім атауларын жаңарту;
жаңа нарық сегменттерін игеруді қарастырады.
10.4-схема. Кәсіпорынның дағдарыс жағдайларына басшылық ету
Банкрот жүйесінің өркендеген түріне тек кәсіпорындар және олардың әр
Банкрот жүйесінің алдында тұрған мақсаттар мен міндеттер оның әдіс
Талдамалы әдicmi пайдалану (қаржы, өндірістік техникалық жақсарту, басқарудың тиісті
Даярлау және қайта даярлау әдістемесін қолдану басқарма құрамын тағайындауда
10.5-схема. Банкрот жүйесіне қатысушылар
3.2 Банкроттыққа қарсы стратегиялық жоспарлау
Банкроттыққа қарсы кәсіпорындарды басқаруда маңызды шаралардың бipi жаңа жоспарлау,
Сондықтан «стратегиялық жоспарлаудың ұғымы жаңа қоғамдық мәнге ие болуы
Дамыған елдерде мемлекетпен анықталатын стратегиялар экономиканың жақын онжылдығының дамуын
-таңдаған даму стратегиясы;
-қаржылай жағдайы;
-қосымша несие алу мүмкіндіктері;
-кәсіпорынның материалдық кепілдіктері
-салаладағы және нарықтағы бәсеке;
-халықаралық орта;
-экономикалық, саяси, әлеуметтік факторлар;
-персонал сапасы мен жетілуі;
-басшылық дeңгeйi мен кәсіпорындағы ұйымдастырылған мәдениет. Банкроттыққа қарсы басқаруды
Келесі суретте банкроттыққа қарсы басқаруда стратегиялык жоспарлаудың негізгi
саласындағы
Нарықтық талдау мен оны бағалау
Кәсіпорын дамуының мақсаты жүзеге асыру
Кәсіпорынның мүмкіндіктерін анықтау
- географиялық жағдайы бәсекеке-кәсіпорындар
- потенциалды тұтынушылар
- тауар типі
- стратегия
еңбек ресурстары стратегия
өткізуді ынталандыру
пайдалану стратегиясы
Басқару
Ақпараттык, потенциал
Қаржы Еңбек Интелектуалды
ресурстары
Сызба 2- Кәсіпорындағы стратегиялық жоспарлаудың
Жоғардағы сурет бойынша тек отандық нарықтың жағдайын ғана емес,
Кесте 9-Банкроттықты басқарудың сандық және сапалық факторлары
Сандық факторлар Сапалық факторлар
1. Акция
қозғалысының
міндеттемелерге
көрсететін көрсеткіштің айтарлықтай
шамасы;
2. Төмен рентабельдік
3. Тұрақсыз табыс
4. Акционерлік
акциясының
төмендеуі;
5. Дивиденд төлемдерінің азаюы;
6. Тұрақты шығындардың
шығындарға қатынасының жоғарғы
көрсеткіші
7. Акцияның нарықтық құны
оның баланстық құны
айырмашылықтың орны алуы;
8. Айналымнан тыс
қажетті
қабілетсіздік таныту
9. Қарыз мiндeттeмeлepiнiң жоғарғы
мөлшері; 1. Қаржы eceбi жүйесінің нашарлығы
және шығындарды
қабілетсіздігі;
2. Басшылық тәжірибесіздігі
3. Міндеттемелерін уақытылы өтей
алмау;
4. Заңсыз ic-әрекеттердің орын алуы;
5. Кәсіпорынды басқаруда бөліксіздік
таныту;
6. Қосымша қаржылану
алуға кәсіпорынның қабілетсіздігі;
7. Басшылықтың сыртқы ортадағы
өзгерістерге тез бейімделе алмауы;
8. Бухгалтерлік және қаржы есебінің
жеткіліксіз сапалы жүйесі;
9. Қарыз келісім-шарттарын
қарау;
10. Жалға беру
келісім-шарттарын жиі құрастыру;
Банкроттықты болжау оның пайда болуына дейін 1,5-2 жыл бұрын
Сонымен бipre банкроттық жағдайында оған қарсы iс-шаралар шеңбepi кеңейе
Банкроттыққа қарсы стратегиялық жоспарлау
1 кезең
бағалау
2 кезең мақсаттар жүйесін түзету
3 кезең
таңдау
Тактикалық банкроттыққа қарсы басқару
4 кезең
жүргізу
5 кезең
нәтежиесі
Сызба 3- Кәсіпорындағы банкроттыққа қарсы басқарудың стратегиясы мен тактикасының
Сондықтан банкроттықтан шығу шараларын екі тобын қарастыруға болады :
Тактикалық шараларға, шығындардың көлемін азайту, бөлімшелердің жабылуы, персноналды қысқарту,
Стратегиялық шараларға кәсіпорынның жағдайын талдау мен бағалау, кәсіпорынның өндірістік
Стратегиялық және тактикалық жоспарлау өзарабайланысты және бөліп қарастыруға болмайды.
Тактикалық жоспарлау таңдалған стратегия шеңберінде жүзеге асырылады. Банкроттыққа қарсы
-банкроттықтық болжау, оның пайда болуына дайныдалу;
-банкроттықтық алдын алуда
банкроттықтың даму шегін (зрелость) күту;
-банкроттықтың құбылыстарға қарсы әрекет
қысқарту;
-қосымша ресурстар, peзервтердіi
жағдайды тұрақтандыру;
-тәуекелді есепке алу;
-банкроттық салдарын бастау және қалпына келтіру жағдайын құру; Кәсіпорынның
-кәсіпорынның жағдайын талдау және бағалау;
-кәсіпорынның өндірістік потенциалын зерттеу;
-өндірістік бағдарламаларды жүзеге асыру;
-инновациялық саясат;
-кәсіпорынның қаржылай сауықтырудың жалпы концепциясын жасау. Банкроттықтан
Банкроттықтан шығу процесінде кәсіпорын келесі өндірісті қайта құру жобасын
-үзілісті – біртіндеп;
-үзіліссіз-біртіндеп;
-параллельді:
-параллельді-кезеңді;
-пapaллeльдi-бipтiндeп;
Жоғарыдағы жобалап таңдау көптеген факторларға байланысты:
-таңдаған даму стратегиясы;
-қаржылай жағдайы;
-қосымша несие алу мүмкіндіктері;
-кәсіпорынның материалдық кепілдіктері;
-саладағы және нарьқтағы бәсеке;
-халықаралық орта;
-экономикалық, саяси, әлеуметтік факторлар;
-персонал сапасы мен жетілуі;
-басшылық денгейі мен кәсіпорындағы ұйымдастырылған мәдениет.
Кесте 10-Кәсіпорынды қайта құру жобаларының түрлері
Жобалар Сипаттамасы
1. Үзілісті-біртіндеп Құрылымды қайта құру барысында бизнеске қосымша қаражаттар
2. Үзіліссіз-біртінді Фирма дамуының тepic жақтарын алдын-ала болжау мүмкін
3. Параллельді Егер тауарды жылдам модернизациялау қажет болған жағдайда
4. Параллельді-кезеңді Бұл жобаны егер параллельді жоба мүмкін емес
5. Параллельді-біртінді Бәсекеқабілетті өнімді меңгеруге кәсіпорын қосымша қуат алады
Жалпы банкроттыққа қарсы басқарудың
Tөлeмқaбiлeтciздiктi жою: ішкі және сыртқы міндеттемелерді қысқарту есебінен және
-айналым шығындарын өндірістік процестің автоматизациялау есебінен және негізгі және
Қаржылық тұрақтылықты қалпына келтіру: -тиiмдi баға саясаты жүзеге асыру
Стратегиялық қаржы тұрақтылығы және нарық құнының өсуіне бағытталған экономикалық
-өткізу рентабельділігінің өcyi, баға саясатының тиімді жүзеге асырылуы арқылы
-өндірістің дамуына әсер ететін таза пайда үлесінің өcyi;
-активтер айналымының жеделдетілуі, яғни ол оның қажеттілігін азайтады:
-ағымдық активтерді
модельдер-көліктік есептер, қорларды басқару тағы баскалар;
-қаржы левериджді тиімді қолдану.
ҚОРЫТЫНДЫ
Республикадағы экономикалық жағдайдың даму денгейі кәсіпорынға тікелей әсер етеді,
Қазipгi уакытта көптеген отандық кәсіпорындардың қаржылық киындықтары бар, ол
Қазақстан Республикасы жағдайында банкроттық механизмнің нормативті құқықтық базасы ретінде
Банкроттық борышкердің сотқа жазған өтінішi бойынша ерiктi түрде немесе
Банкроттық жайында кредитордың өтінішімен сотқа баруына негіз болып борышкердің
Банкроттық кәсіпорынның, ұдайы өндіріс капиталының шаруашылық механизмінің балансының, бұзылуынан,
Сондықтан шаруашылық қызметтің негізгі көрсеткіштерінің өсу деңгейінің тұрақтылығын қамтамасыз
Сонымен қорыта келе жоғары денгейдегі бәсеке жағдайында әрбір кәсіпорын
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Қазақстан Республикасының, «Банкроттық туралы Заңы»;
Умбетәлиев А.Д. Керімбек
Дүйсенбаев Ш., Төлегенов Э.Т., Жумагалиева А.Т.,
Ковалев А.П. «Финансовый анализ и диагностика банкротства» Учебное пособие,
Антикризисное управление, Под ред. Э.М. Короткова, 2003, 95 б.
Казахстан: 1997-2007 ж.ж. Информационно-статистический
Ковалев А.П. «Анализ финансов по состоянию предприятия».
«Қаржы-қаражат» №3, 2005.
Бердалиев К.Б.,Тұрсынбаева А.А.
10.Под ред. Жатканбаева
мировой опыт и Казахстан, Алматы-2003ж.;
11.Бердалиев К.Б. « Казакстан экономикасын баскару» А-2002 12.«Антикризисное управление
2002.
13.Евразийское сообщество, №2, 2004,. «Антикризисное управление». 14.Под ред. Ерязновой
16.Под ред. Жатканбаева
мировой опыт и Казахстан, Алматы-2001ж.;
17.Под ред. Смаилова А.А. Казакстан
18.Ковалев В.В. Финансовый
инвестиции. Анализ отчетности, М. 2003
19.Егемен Қазақстан газеті 27.12.2004ж.; 20.Егемен Қазақстан газеті 05.04. 2006ж.;
Көзқарастардың қарама-қайшылығы
Уақыт тығыздығы
Қызмет қателіктері
Табиғат өзгерістері
Даму қажеттіліктері
Ішкі
Объективті
ДАҒДАРЫС СЕБЕПТЕРІ
Жұмыстың күрделенуі
Жетілмеген басқару
Білім деңгейі
Сыртқы
Субъективті
Кәсіпорын тактикасы мен стратегиясы
Қорғану тактикасы
Бастырмалату тактикасы
Басқаруды жетілдіру
Активті маркетинг, жоғары баға
Өндіріс және сатылатын тауар көлемін азайту
Шығындар- ды азайту
Қайта жарақтану
Резервтерді пайдалану
Қызметкерлер-ді қысқарту
Бөлімшелер-ді азайту
Дағдарыстан шығу жолдары
Ағымдағы шаралар
Резервтердің көзін ашу
Кедергілерді жою
Кәсіпорын жағдайын және
Стратегиялық шаралар
Ағымдағы шаралар
Басқа да қызметтер
Еңбек тәртібін нығайту
Несиелер
Төлемдердің мезгілін ұзарту
Кадрлық өзгерістер
Білікті мамандарды тарту
Басқару жұмыстарын жетілдіру
Инновация. Оның ішінде: қаржылық
Табысты молайту
Дағдарыстан шығудың өндірістік
Меншік иесі (құрылтайшы)
Конкурстық басқарма
Төрелік сот
Борышқор кәсіпорын
Несие берушілер
Тұтынушылар
Төрелік басқарма
Жалдамалы жұмысшылар мен қызметкерлер
Инвесторлар
Жеткізіп берушілер
Даму
Құрылуы
Жоғары нүкте
Құлдырау
Дағдарысқа қарсы процесс:
- қайта құру процедурасы;
- жою процедурасы
Пайда болуы

Ұқсас жұмыстар

Шағын кәсіпорынның экономикалық дамуындағы алатын орны мен рөлі

БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫН ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ОНЫ ТОПТАСТЫРУ

ӘЛЕМДЕГІ БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАР

Жаңа кәсіпорынды ұйымдастыру

Айша тігін фабрикасын басқарудың экономикалық формаларын талдау және бағалау

Азаматтық құқық туралы мәлімет

Шағын кәсіпкерлік субъектісіне жататын заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеудің хабарлама тәртібі

Кәсіпорынның қаржылық менеджменттінің-басқарудың мәні, мазмұны мен құрылымы

Мемлекеттік кәсіпорын қызметі