Қартаң адамдардың проблемалары

Мазмұны
1. Кіріспе
2. Геронтология ғылымы туралы түсінік.
3. Қартаң адамдардың проблемалары.
4. Қартаң адамдардың өмір санасы әлеуметтік-медициналық проблема ретінде.
5. Қарт адамдардың әлеуметтік-психологиялық сипаттамасы.
6. Егде жастағы адамдармен әлеуметтік жұмыстың ерекшелігі
7. Қорытынды
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2005 жылғы 18 ақпанда халыққа
Қарттарды әлеуметтік қолдау мен қорғауға, олардың экономикалық, саяси және
Қарттарды әлеуметтік қорғау шараларының бірі жасқа қарттық
Соңғы он жылдықта адам өмірінің ұзақтығының артуына байланысты бұл
Егде кезде белсенді өмір сүруді сақтау қажеттілігі қазіргі
Көптеген зерттеулер адамның психологиялық жас ерекшеліктері туралы әңгімелейді. Адамның
Жоғарды аталған топтың бір белгісі – денсаулық жас өткен
Зейнеткерлікке шығуына байланысты егде адамдар көбіне жұмысынан
Жас ерешелігі құрамының оның басқа сапасы жақтарынан сипатталдуы үшін
Қарттықтың басталуы денсаулық пен тән күшінің нашарлауы, әлеуметтік-кәсіби рөлдер
Кең тараған түсінік бойынша, - деп атап өтеді И.С.Кон,
Геронтология ғылымы туралы түсінік.
Бүкіл әлемде қарт азаматтардың саны айрықша өсуде, ал қарттық
Қартаю кезеңі «кеш естиярлық», «қарттық жас» деген анықтамалар кездеседі.
Қартаю бұл - адамзат тарихының әртүрлі тарихи-эволюциялық кезеңдерімен
Қазіргі кезде жоғары дамыған елдерде адамдардың қартаю кезеңі созылып,
С.И.Ожегованың сөздігінде «егде» - «қартая бастаған», «қарттық» - «организм
Жалпы алғанда қартая бастағанда ренолитруктивтегі деструктивтік процесстерін меңгеруге байланысты
Қарттық нормасының физиологиясы мен медицинадағы ортақ мағынасы адамның организмнің,
Қарттық жас – қартаю процесі ашық көрінетін, онтогенездің аяқталу
Қазіргі кезде қартаюдың әртүрлі анықтамалары бар. Ғалымдардың кейбіреулері
Осы кезге дейін қартаюдың себептері мен қарттық эволюцияның бірінші
Қартаюдың себебіне ең көп ескі анық ғылыми түсініктеме, ол
Қартаю мәселесі ерте заманда адам өмірінде маңызды орынға ие
Сол кезеңде өмір сүрген философ Платон, қаратаюға әсіресе
Қартаю өз даму жылдарында мына сала мамандары бойынша: дәрігерлерден
Қартаю мәселелері туралы Цицирон, Аристотель, Роджерс, Бэкон, Ж.А.Кондорсе
Адам қартаюының нормалы процесін оның негізгі көрінулері мен
Ресейде қартаюдың белсенді ұзартуына байланысты алғашқы еңбектер ХҮІІІ
Ғылыми геронтологияның негізін салушы И.И.Мечников болып табылады. Геронтологияның,
Қазіргі кезде геронтологияны қарт адамдар ауруын зерттейтін медицина облысы,
Жас ерекшелік психологиясы мәселесі бойынша әдебиеттерге талдау қартаю ұғымының
Қоғамның әртүрлі тарихи кезеңдерінде және әртүрлі мәдениеттерінде қартаю мынадай
Ю.Б.Гварнавский бүкіл қарттық кезеңді жеке топтарға бөлуді ұсынады: егде
Ғылымда жас ерекшелік кезеңнің келесідей сызбасы қабылданған:
егде жас еркектер үшін 60-74 әйелдер үшін 55-74
қарттық кезең, әйелдер мен еркектер үшін 75-90 жас.
ұзақ жасаушылар әйелдер мен еркектер үшін 90- жас және
Сондай-ақ, зейнеткерлік жасты мемлекет жасайды. Зейнеткерлік жасты анықтауда
Функциялық жас кезең – жас ерекшелік динамикасының физиологиялық функциясында
Психологиялық кезең – көрсеткіштер тобы. Психиканың жас ерекшелік өлшемдерімен
Биологиялық кезең – жастық структура және ағза функциясының деңгейлерінің
Осы кезге дейін қартаюдың себептері мен қарттық инвоинернің бірінші
Қартаюдың себебіне ең көп ескі және оның ғылыми
Гиппократ пен Аристотельдің ойлары қартаю кезіндегі жылдың бөлімді жас
Гален одан ары барады. Оның ойынша қартаю тәннің ылғалдығын
ХХ ғасырда «өмірлік күш» спецификалық жоғалту теориясы қалды. Одан
Қартаюдың себебін анықтауға қанша ұмтылғанына қарамастан, оны күнге
Қартаң адамдардың проблемалары.
Соңғы дамыған онжылдықта дамыған елдерде бақыланып келе жатқан тенденциялардың
Тұрғылықты жердің жалпы санында балалар мен жастар санының үлесі
БҰҰ-ның мәліметтері бойынша, 1950 жылы әлемде 200млн. шамасында 60
Тұрғындардың қартаюының басты себебі – туылудың азаюы, медицина прогресінің
Қартаң адамдардың әлеуметтік-демографиялық категориясымен, олардың проблемаларының анализін әлеуметтік жұмыс
Бүкіл дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының классификациясына сай қартаң
БҰҰ және халықаралық еңбек организация құжаттарына сәйкес қартаң кісілердің
Қартаң адамдарға- дені сауға жататындар,мықты қарттар, ауру ауыртпалығы түскен
Бүкіл әлемде қартаң адамдар арасында ерлерге қарағанда әйелдер әлде
Сонымен, үлкен жастағы топтарға әйелдер саны көп. Мұндай үлкен
Қартаң адамдардың өмірлерінің әлеуметтік шарттары ең алдымен олардың денсаулық
Денсаулықтың жағдайымен тағы бір көрсеткіші – белсенді өмір қызметтілігі
Қартаң адамдардың ауру деңгейі , жастарға қарағанда 6 есе
Ресейде бір қартаң адамға 2-ден 4 ауруға дейін келеді,
Денсаулықпен таласа алатын жалғыз проблема – материалдық жағдай. Қартаң
Кейбір бағалаулар бойынша қарттар үйінде тұратындардың 56%-ының психикасында хронологиялық
Қазіргі қартаю туралы теориялар қартаң адамдармен әлеуметтік жұмыс организациясында
Сол немесе басқа теорияны қолдана отырып немесе бірнеше теориетикалық
Қартаң адамдармен әлеуметтік жұмыс босату, белсенділік, аздық, субькультура, жасерекшелік
Босату теориясына сәйкес адамдар өздерімен жастаулардан бөлшектенеді, сонымен бірге,
Әлеуметтік аспектіге, бөлшектену теориясына сәйкес олардың атқаратын қызметі
Қазіргі кәрілермен әлеуметтік жұмыс БҰҰ 15 жыл бұрын 2001
қарттарға қатысты ұлттық саясатты жасап, сол арқылы заман арасындағы
қайрымдылық организацияларын мадақтау;
қартаң адамдарды экономикалық күйзелістен қорғау;
қарттарға арналған арнайландырған мекемелерді өмір санасы қамтамасыз ету;
қартаң адамды оның тұрғылықты жерінен – отбасында не басқа
Қартаң адамдармен әлеуметтік жұмыстың басым бағыты – орта организациясы,
Қартаюшы адамдар үшін қала орталықтарындағы жаяу жүретін зоналар қоршаған
Кейбіреулер адамдары көп көшелер мен алаңдардан қашады, бірақ кейбіреулері
Қаланың тағы бір ынталандырушы элементтері кіші архитектура, ағаштар, жылға
Порадоке біз қарттарға қанша көп көмектесуге тырыссақ, олардың
Мұндай тапсырмалардың шешімінде өзіне-өзі көмектесу тобы маңызды рол атқарады.
«Адамдардың өзара көмекке бейімділігінің шығу тегінің
Өзара көмек топтарының пайда болу себептері:
өзіндік реализация және жеке тұлғаның дамуы;
кризисті ситуация немесе қайғы;
әлеуметтік жағдайдың нашарлығы, денсаулық жағдайы, мүгедек болуы;
аздаған және тағы басқа топтар жататындығы.
Бір қарағанда, өзара көмек терапевті топтарға тән сияқты. Бірақ,
Сонымен, адам көмектің формасын іздейді, өйткені мемлекеттің көмек тіпті
Алайда, өзіне-өзі көмек топтары барлық қимылдықтар үшін понопция емес
Қартаң адамдардың өмір санасы әлеуметтік-медициналық проблема ретінде
Ұзақ жасаудың әлеуметтік-медициналық аспектілері. 1995 жылы мемлекетті думада «Ресей
Құжаттармен бірге «Қартаң адамдар мен мүгедектерге қызмет көрсету туралы»
Аталған заңдар қарт азаматтар мен мүгедектерге әлеуметтік (соның ішінде
Ұзақ жасаушылардың (қартаюшы, қартаң, қарт) әлеуметтік-медициналық проблемалары ең
Қоғамның қартаюға қатынасының негізгі екі дәстүрі бар. Біріншісі, 30
Екінші дәстүрлі 3 мың жылдан есепетеледі – автор оны
Осы күнге дейін әртүрлі елдерде қартайған азаматтардан көне египеттік
Қартайған адамның ерекше жағдайы, оның «құдайларға жақындылығымен» тұрады. Қартаң
Ұзақ жасау және психикалық денсаулық әр ұзақ жасаушы (сирек
Геронтология мен генетика арасында анық шекараны жасау қиын
Әр қартаң адам оңай өмір сүрмейді. (60 жасқа келіп,
Ал егер қартаң адамға өзінің жақын туыстарын, әсіресе жақын
Бұл жерде тағы да қартайған азаматтардың өзінің әлеуметтік-медициналық
Ұзақ жасаушы және оның жанұясы. Ұзақ жасаушылардың отбасындағы қатынасы
Автор Л.Н.Толстой қартайғанда айтқан сөзін есіне түсіреді: «Мен үшін
Зерттеулер көрсеткіші бойынша ұзақ жасаушы тұратын үйде, я олар
Заттардың мұндай жағдайын әлеуметтік-экономикалық (материалдық) немесе әлеуметтік-психологиялық (ұзақ жасаушының
Ұзақ жасаушы және оның отбасы – жалпы біздің қоғамда
Август Вейман (Германия) «Қартаю механизм эволюциясының ескі өз бетімен
Қарт адамдардың әлеуметтік-психологиялық сипаттамасы.
Тұрғындардың демографиялық қартаюы жылдам өсіп келеді. Егде жастағы
Тұрғындардың осы категориясынң көптеген әлеуметтік мәселелерін түрлі ғылымдарың зерттеу
Егде жастарғылардың ең белснеді қорғаушысы Рим саяси қайраткері және
Марк Цициронның қорытындысы бойынша, адам үлкен биіктіктерді мінез күші
Тарихшы-философтар егде жаста жастық шаққа қарағанда аса құнды, асыл
Сонымен қарттар өздерін қоғам үшін пайдалы деп есептеуді
Белгілі бір тарихи дәуірлерде қарттық өлім алдындағы өткел ретінде
Қарттық, әрине, бірден келіп бастамайды, бұл – ұзақ процесс.
Көп жағдайларда, бұрын немесе қазірде зерттеушілер қарттықтың хронолоиялық
Белгілі кеңес геронтологы академик Э.Ф.Френкель 70 жаста қарттықтың басталуы
1962 жылы Ленинградта өткен қарттық пен қартаю кезеңдерінің
Жас ерешкелгі құрамның оның басқа сапасыжақтарынан сипаттауы үшін осы
Қарттықтың басталуы денсаулық пен тән күшінің нашарлауы, әлеуметтік-кәсіби рөлдер
Жас өскен сайын адам өзін-өзі бағалуы да өзгеріп оытрады.
Барлық жалпы алғанда егде адамдар қоғамдық санада қабылданған кәрілік
Балалар санасы сияқты егде адмдарда да жақын болашақ
Балалар санасы сияқты егде адамдарда да жақын болашақ алыс
Алғашықлар үлкен оптимизмге, болшаққа сенімді. Көп жағдайда егде адамдар
В.В.Вересаев жасөспірім шағында қартаюдан қатты қорқатын, кейінен мұнығң бәрі
Адамның қартаюы жанымды (мәселен, үлкен білім жинақтау, жоғары біліктілікке
Жас ерекшелігі, денсаулық, өмір салты тұрғысынан алып қарағанда, егде
Әлеуметтік әдебиеттерде жас ерекшеліктері елеулі белгіге ие, әлеуметтік жүйеде
«Биологиялық жас ерекшелік,- деп жазады И. С. Кон,- организм
О.И.Даниленко атап өткнедей, бұл жағдайда күрделі мір жағдайларын
Егде жастағы адамдардың өмір салтына таладу жасау кезінде, оның
Егде адамның денсаулығы оның күш-қуаты, оның психологиялық және адамгершілік
Қазіргі геронтология «адамның табиғи физиологиялық қартаюын, қартаю жайының ұлғаюы
Егде адамдардың тиімді өмір алты индивидтің биологиялық мүмкіндіктерін барынша
Қартаю - өте қиын процесс. Оның пайда болуы организм
Ең бірінші, жалпы организмның бұл деңгейін біз адамдармен
Психологияда мінез де, құлық та – ал бұның
Сараңдық, тәуелділік, сыйымдылық, өмір сүруге қабілетсіздік сияқты кемшіліктер
Егде кісінің зейіні өзінің санасы мен уайымынан қысқарады
Әлеуметтік қызмет мекемесінің жүйесі
Қазақстан Республикасындада қарт адамдар мен мүгедектер Қазақстан Республикасының
Қарт адамдар мен мүгедектердің өмір қызметінің шектелуі – ең
Бұл мәселені шешуде бірінші деңгейдегі мағынаға қарттар мен мүгедектерге
Әлеуметтік реабилитация әлеуметтік-экономикалық, медициналық, юристік, кәсіби және басқа шараларға
Қарт адамдар мен мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың құрамды элементі –
Сонымен, әлеуметтік қамтамасыз ету дәстүрлі формасын жеткізу: ақшалай төлем
Қарт адамдарға әлеуметтік көмекпен қамтамасыз ету құрамына зейнетақы
Әлеуметтік қамтамасыз етуді мемлекеттік органдар, кәсіпорындар, жеке адамдар
1995 жылы әлеуметтік қорғау жүйесінде біздің елімізде қарт
Әлеуметтік қызметтің ең кең дамыған жерлері Тараз қаласында
Тараз қаласында № 1 ардагерлер мен мүгедектерге арналған үйі
Алматы қалалық қарттар мен мүгедектер интернат үйі
Қарт адамдарды адресті қорғау Қазақстанда айтарлықтай дағдарысты жағдайда. Ол
Біздің еліміздегі әлеуметтік зерттеулер қарттарға жағымды жағдайды қамтамасыз
Қорытынды
Халық даналығын «Қарттық – қуаныш емес» дейді. Афоризмнің
Қартайғандағы өмір оңай емес шығар. Бірақ ол адамдардың
Қартаю құлдырау процесі болмау керек. Қарттық кезеңнің
Қарт адамдардың жастарда жоқ бір санасы бар бұл:
Ғылым адам өмірін адамдардың бір-біріне деген қызығушылығын теория,
Қарт адамдар әлеуметтік қолдауды керек етеді. Ол
Әлеуметтік қолдау өмірдегі соңына бейімделу мен әрекеттесетін маңызды фактор.
Егде адамдар өзіндік жеке әлеуметтік қауым болып табылады. Оның
Біздің еліміздегі қарт адамдардың өмір салты мен демалысын зерттеу,
Қарт адамдар зейнеткерлікке шығу психологиялық жағынан даяр бомайды. Бос
Қарт адамдардың демалысын ұйымдаструдың нәтижелі формаларын теориялық
Біздің бақылуымыз бойынша, демалыс белсенділігі сипаты мен деңгейі
Қарт адамдармен әлеуметік жұмыс жүргізудегі шетел тәжірибесі мұндай әлеуметтік-мәдени
Қарттардың денсаулығын жақсартуға, оларға алдын-ала емдік көмек көрсетуді қамтамасыз
Аға ұрпақ өкілдерінің әлеуметтік қорғалуын ұйымдастыру әлеуметтік қызмет
Қарт кісілерге әлеуметтік-тұрмыстық көмек көрсету мәселелерін шешуге түрлі мемлекеттік
Аз қамтамасыз етілген зейнеткерлерді, мүгедектерді, жалғызбасты қарттарды шефтік көмекке
Пайдаланылған әдебиеттер
Қазақ Энциклопедиясы
Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы:
Киреева Е.Д., Возрастная психология: ЮНИТА 4. Психологические характеристики зрелости,
4 Словарь-справочник по социальной геронтологии: -Самара: Самарский университет, 2003.
5. Қалдыбаева, Тыныштық: Әлеуметтану,[ШҚМТУ] Шығарылған жылы:2006

Ұқсас жұмыстар

Қарт адамдардың әлеуметтік-психологиялық сипаттамасы туралы

Қарт адамдардың әлеуметтік - психологиялық сипаттамасы

Қарт адамдармен жүргізілетін әлеуметтік педагогикалық жұмыстың ерекшелігі

Ақырғы жылдары

Герантология мәселелері

Адамдардың жастары боынша стратификация теориясын негіздеу

Клебша- Гордан теоремасы. Аға векторлармен аға циклдардың кестелері

АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТОНИЯ

Сын есімнің кейбір жұрнақтарының шырайға қатысы жайында