Кесімді еңбекақы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...............................3
1 ҰЙЫМДАҒЫ ӨНДІРІСТІК ҚЫЗМЕТТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ...........................5
1.1 Еңбек ақы жүйелері мен формалары....................5
1.2Ұйымның ұйымдық - өндірістік қызметіне сипаттама және негізгі көрсеткіштері......................13
2 ЕҢБЕККЕ АҚЫ ТӨЛЕУ БОЙЫНША ЕСЕП АЙРЫСУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 «СтройСервис» ЖШС еңбекақының синтетикалық және аналитикалық есебі.............20
2.2 Еңбекақыдан ұсталынатын және шегерілетін сомалар есебі.................28
2.3 Еңбекке ақы төлеудің бухгалтерлік есебінің ҚЕХС сәйкес ұйымдастырылуы...............42
2.4. Еңбекақының талдамалы есебі...........................50
3. ЕҢБЕК АҚЫ ҚОРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУЫН ТАЛДАУ
3.1 Талдаудың міндеттері және оның мақсаты......................53
3.2 Қызметкерлермен еңбекке ақы төлеу бойынша есеп айырысуды тексеру...............................55
3.3 Еңбекті пайдаланудың тиімділігін талдау.........................62
ҚОРЫТЫНДЫ...............69
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ................71
КІРІСПЕ
Диплом жұмысының өзектілігі.Қазіргі экономикалық жағдайда әрбір ұйымның қызмет ету
Бухгалтерлік есеп нарықтық экономика жағдайында ұйым жөнінде жан-жақты қамтылған
Нарық қатынастарының дамуымен бірге әртүрлі меншік нысанындағы еңбекке ақы
Еңбек ақы – жұмысшының көлемі мен сапасын көтеруге мүдделілігін
Еңбек ақының мәні, оның қызметімен анықталады, ол жұмысшының материалдық
Бұрынғы Кеңес тұсындағы жоспарлы – бөлу жүйесі, тарифтік стафкаларды
Экономикасы дамыған елдердің тәжірибесін зерттеу, еңбек ақыны нарықтық реттеудің
- Еңбек келісім шартын бекіту кезінде барлық мүдделі тараптардың
- Жеке табыс салығын реттеудің салықтық жүйесін, сондай-ақ жұмыс
- Еңбекке ақы төлеудің жекелеген шарттарын ең төменгі кепілдік
Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы. Қазіргі жағдайда жұмысшыларға еңбек ақы
Кәсіпорында еңбек ақы төлеуді оптималды ұйымдастыру. Қызметкерлермен еңбек ақы
Диплом жұмысының мақсаты ұйымдағы еңбекке ақы төлеу бойынша есеп
Осы мақсатқа қол жеткізу үшін келессі міндеттер өз шешімін
Еңбек ақы ұғымының мәнін зерттеу және ашу;
Іс жүзіндегі еңбек ақы нысандары мен жүйелерін қарастыру, еңбек
Еңбек ақыдан және басқадай төлемдерден ұсталынатын ұсталымдар есебін, олардың
Еңбек өнімділігі мен еңбек ақы қорын талдау.
Алға қойылған міндеттерді шешу үшін ЖШС «СтройСервис»-нің 2007-2008
Зерттеу пәні еліміздің ХҚЕС-на көшуіне байланысты еңбекақы есебінің дұрыс
Зерттеу обьектісі жаһандану жағдайындағы кәсіпорындар мен ұйымдардың қаржылық
Диплом жұмысының теориялық – методологиялық негізі болып мен диплом
1 ҰЙЫМДАҒЫ ӨНДІРІСТІК ҚЫЗМЕТТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Еңбек ақы жүйелері мен формалары
Жұмысшылар мен қызметкерлердің өндірген өнімдері мен істеген жұмыстарына толтырылған
Жұмысшылар мен қызметкерелерді жұмысқа қабылдау кәсіпорын басшысының бұйрғы бойынша
Жұмысшылар жұмыстан босатылған кезде жұмыстан босауына байланысты бір апталық
Еңбек пен еңбекақы есебінің негізгі
Өндірілетін өнімдер мен істелетін жұмысқа кеткен еңбек пен оған
Еңбек өнімділігінің өсімін бақылау;
Жұмысалған еңбектің саны мен сапасын бақылау;
Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төлеу үшін еңбекақы қорынан, қоғамдық
Жұмысшы және қызметкерлермен уақытылы дұрыс есеп айырысу;
Өндіріске жедел басшылық жасау үшін тиісті мәліметтер алу;
Еңбек және еңбекақы жайлы статистиклық және бухгалтерлік қорытынды есепті
Сонымен қатар еңбек пен еңбекақы есебін ұйымдастыруды одан әрі
Еңбектің өнімділігі мен орындалған жұмыстың көлемін ұлғайтуға ынталандыратын еңбекақының
Еңбек пен өндірісті басқарудағы ғылыми жолмен басқарудың типтелген прогрестік
Еңбекақы төлеудің сыйлық беру жүйесімен басқа да түрлерін жұмыстағы
Еңбек пен еңбекақы есептеуде осы күнгі талаптарға сай есептеу
Жалпы жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелетін еңбекақы негізгі және қосымша
Негізгі еңбекақы – жұмысшылар мен қызметкерлердің нақтылы жұмыста болған
Мерзімді және кесімді еңбекақы;
Сыйлықтар мен сыйақылар;
Үстеме сыйлықтар.
Еңбекақының жүйелері мен нысандарын 1-схемадан көруге болады.
Кәсіпорындарда еңбекақы төлеуді оңтайлы ұймдастыру қызметтердің және еңбектің
Сызба-1 Еңбекақы нысандары
Өндіріс пен құрылыста халық шаруашылығының басқа да салаларында еңбекақы
1. Мерзімді еңбекақы. Мерзімді еңбекақыға жұмысшылар мен қызметкерлердің түнгі
Сәуір айындағы жұмыс күні
Тұрақты еңбекақысы
Жұмыс істеген күні
Ауырып қалған күні
Қоғамдық жұмыс атқарған күні
Шешімі: 11000/22=500·18(15+3)=9000 яғни, сәуір айындағы жұмысшының тиісті мерзімдік
Мерзімді еңбекақының төмендегідей түрлері бар:
Жай мерзімді;
Мерзімдік сыйақы.
Жай мерзімді жүйесі бойынша – жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы
Мерзімді сыйақы – жұмысшылар мен қызметкерлерге олардың тарифте немесе
Кесімді еңбекақы – еңбек заңына сәйкес шарттарда қаралып белгіленген,
Кесімді еңбекақы жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруге, өнімді
Кесте 1 - Мамандық дәрежесі мен жұмыс істеу уақытына
№ Жұмысшылар мен қызметкерлердің аты-жөні Мамандық дәрежесі Жұмыс істеген
сомасы соммасы Қосымша табыс коэффициенті Есептелген еңбекақы сомасы
1 2 3 4(2·3) 5(6*/4*) 6(4·5)
1 Тажибаев А 1 175 1.76 308 26.1 8838.8
2 Амантаев Б 2 160 2.06 329.6 26.1 8602.06
3 Әбдірахманов Ж 3 165 2.35 187.75 26.1 10120.3
4 Бақтыбаев С 4 154 2.64 406.5400 26.1 10611.2
5 Жұмашев М 5 150 2.93 439.5 26.1 11471.0
6 Тілесов Ж 6 164 3.23 529.72 26.1 13825.7
Жиыны
968
2401.13
62669.6
Ескерту: Ұйымның мәліметтері негізінде жасалды
Қосымша табыс коэффиценті бұл мысалымызда 26 (жиырма алты) теңге
Кесімді еңбекақының мынадай жүйелері бар:
тікелей кесімді;
кесімді сыйақы;
үдемелі кесімді;
аккордтық;
жанама кесімді.
Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақыны есептеудің тікелей кесімді жүйесі бойынша
Кәсіпорындарда жұмысшылар мен қызметкерлерге кесімді сыйақылар өндірісте өнім өндірудің
Кәсіпорындарда жұмысшылар мен қызметкерлерге кесімді еңбекақының есептеудің үдемелі кесімді
Кесімді еңбекақының аккордтық жүйесі – ұйымдарда жұмысшылар мен қызметкерлерге
Кесте 2- Кесімді еңбекақының аккордтық жүйесі бойынша еңбекақыны есепту
Жұмыс-
шылар
саны Разр
яды Орындалған жұмыс уақыты (сағ) 1сағттық тарифтік ставкасы Тариф
1 5 180 21,22 3824 3820*5,166=19733
2 4 170 19,78 3363 3363*5,166=17372
3 3 130 18,34 2384 2384*5,166=12315
4 2 120 17,07 2048 2048*5,166=10580
Жиыны
600
11615 60 000 теңге
Ескерту: Ұйымның мәліметтері негізінде жасалды
Еңбекақыны бөлу коэфициенті 60 000/11630=5,166
Халық шаруашылығының әр түрлі салаларындағы кәсіпорындарда жұмысшылар мен қызметкерлерге
Қызметкерлердің еңбекақысын төлеуді ұйымдастыру келесі түрде жүзеге асады:
- Еңбекақының ең төменгі шегін мемлекет бекітеді;
- Экономиканың мемлекеттік емес секторының кәсіпорындарында жасалған ұйымдық келісімшарттардың
-Мемлекеттік кәсіпорында еңбекке ақы төлеуді реттеу дифференциялау тұрғысында жүргізіледі;
- Меншік иелеріне (жеке кәсіпкерлерге) кәсіпкерлік қызмет тек алынған
- Қазақстанның көпшілік облыстарында және жеке кәсіпорындарда, республиканың тәуелсіздік
Еңбекке ақы төлеуді ұйымдастыру жүйесі– белгілі бір заңдылықпен орналасқан
Еңбекақы формалары белгіленген уақыт аралығындағы қызметкердің еңбегінен алынған нәтижелер
Төлем дербес және коллективті қызметтің нәтижесінде төленуі мүмкін. Сонымен
Қосымша еңбекақы - еңбекақының бұл формасы жұмысшы қызметкерге
Еңбекақының негізгі 2 формасы бар – мерзімді және кесімді
Сызба 2- Еңбекақыны құқықтық реттеу жүйесі
Кәсіпорындарда еңбекке ақы төлеудің формалары тәжірибесінде еңбекақының негізгі 2
Егер еңбекақы орындалған жұмыстың көлеміне емес, берілген уақытқа төленетін
Еңбекақының мерзімді – сыйақылық жүйесінде тарифтік еңбекақыға тарифтік мөлшерлемеге
Егер жұмысшы – қызметкерге еңбекақы орындалған жұмыстың немесе өндірілген
Кесімді – сыйақылық формасында, кесімді еңбекақы сапасынан бөлек, жұмысшы
Кесімді – үдемелі жүйеде жоспардан тыс орындалған жұмысқа төмен
Жанама – кесімді еңбекақы құрал-жабдықтарда және жұмыс орындарында қызмет
Аккордтық жүйе жұмысының немесе өнімнің белгіленген сапасын орындағаны үшін
Ол үшін (жұмыстың орындалу кезеңі) еңбекақының жалпы сомасы, жұмыстың
Еңбекақының кесімді немесе мерзімді формасы жеке немесе коллективті (бригадалық)
Еңбекақыны төлеудің бригадалық кесімді формасында бригаданың жалпы жалақысын нақты
Бір сағаттың тарифтік мөлшерлемесі жұмысшылардың разрядына сәйкес мерзімділерге және
Жұмысшылардың жалақысы тарифтік мөлшерлеменің негізінде, ал қызметкелерге – қызметтік
Қазақстан Республикасының «2009 жылға арналған республикалық бюджет туралы» заңымен
Еңбекақының формалары, штатық кесте қызмет бабына сәйкес төленетін еңбекақы,
Еңбекақы ақшалай немесе натуралдық мөлшерде төленуі міндетті. Қазақстан Республикасының
- Орындалған жұмысқа (жұмыс істеген уақытқа) кесімді бағалар, тарифтік
- Жұмыс стажына (ұжымда үздіксіз жұмыс істегені үшін үстемелер),
- Ағымдық сипаттағы өндірістік нәтижелер бойынша сыйақылар;
- 1 жылдық жұмыс нәтижесіне сыйақылар;
- Еңбек демалысына жыл сайынғы қосымша (еңбек демалысына материалдық
- Еңбек жағдайына байланысты қосымша төлем (ауыр және
- Түнгі уақыттағы жұмысқа, көпкезекті тәртіпке қосымша төлемдер;
- Жыл сайынғы және қосымша еңбек демалысына ақшалай өтеу;
- Жұмыстың тоқтап қалуына байланысты төлем;
- Қызметкерлердің уақытша еңбек қабілеттілігін жоғалтқан жағдайда берілетін қосымша
- Жұмыс үстемеленген уақытқа төленетін басқа да төлемдер;
Натуралдық формадағы еңбекақы :
-Натуралдық төлем тәртібінде берілетін айлықтың құны;
Экономикалық жеке салаларында (Қ.Р. заңнамасына сәйкес) жұмысшы – қызметкерлерге
- Темір жол, әуе, теңіз, өзен, автомобиль транспорттары мен
- Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақысыз берілетін заттардың (формалық
- Ұйым қаражатының есебінен қызметкерлер мен олардың балаларының емделуге,
- Тұрғын үйді, пәтер құнын, жатақханадағы орынды төлеу;
- Жалпы пайдалануға жататын көлікпен, арнайы бағыттар мен ,
- Мерей тойға арналған сыйлықтарға сатып алу немесе жұмысшы-
Еңбекақы қорына жататын басқа да төлемдер:
- Еңбек көлемінің қысқаруына немесе еңбек сипатының өзгеруіне байланысты
- Жұмысшылардың санының немесе штаттың қысқаруымен, ұйымның қайта ұйымдастырылуына
- Баланың дүниеге келуіне; ақылы медициналық операциялар жасауға, куәландыратын
- Жұмысшы- қызметкерлердің жұмысына байланысты денсаулығына тигізген залалдарына төленетін
- Жоғары және орта арнайы оқу орындарының кешкі және
- Уақытша еңбекке қабілетсіз күндерді;
- Бала туу немесе жүктілікке берілетін демалысты төлеу;
- Қазақстан Республикасының Үкіметімен қарастырылған жағдайда төлеу;
- Берілген арнайы киімнің, арнайы аяқ киімнің немесе басқа
- Зейнетақы жинақтау қорына міндетті зейнетақы төлемдері;
- Жұмысшының денсаулығына тигізген қандай да бір залалы үшін
Еңбекақының құрамына жұмысшылардың дивиденттер және пайыздар түрінде алған табыстары
1.2 Ұйымның ұйымдық - өндірістік қызметіне сипаттама және негізгі
«СтройСервис» жауапкершілігі шектулі серіктестігінің негізгі қызметі темір – бетон
1986 жылы өнімділігі 10 плита болатын кеңістіктік плита желісі
Зауытта құрылыс лабораториясы, әкімшілік-тұрмыстық ғимарат арматуралы – каркастық цех,
Серіктестіктің жеке балансы, фирмалық белгісі, мөрі, бланктерде есеп айырысу
Зауытта жоғары білікті инженерлік- техникалық қызметкерлер, кәсіпқой мамандар жұмыс
ЖШС «Строй Сервис» -нің өндірістік қызметінің нәтижесі оның бөлімшелерінің
ЖШС «СтройСервис» -де негізгі бөлім – бетон құю цехы.
ЖШС «СтройСервис» қызметін басқаруды тікелей серіктестік төрағасы жүзеге асырады.төраға
Бас экономист экономикалық шешімдерді дайындап, өндірісті болжамдап жоспарлау, несие,
Бас инженер өндірісте ғылым мен техниканы дамытуға бағытталған жалпы
Бас механик зауыттың техника, машина, құрал – жабдықтарға жауапты.
Нарықтық қатынастардың дамуы ұйымдардың тиімді жұмысын қамтамасыз етуді талап
Темір – бетон құрастыру зауыты бойынша негізгі құралдардың жалпы
Негізгі құралдардың зерттеу жүргізіліп отырған жылғы тозу коэффициенті 43.8%
ЖШС «КамСтройСервис» серіктестігінде қызметкерлермен жұмысшылардың жалпы саны 113 адам,
Сонымен қатар, серіктестіктің өндірістік қызметінің жалпы сипаттамасын алу үшін
Кесте 5-нің мәліметтері көрсетіп отырғандай, негізгі құралдардың орташа жылдық
Кесте 3 - ЖШС «СтройСервис» қаржы – шаруашылық
№
№ Көрсеткіштер Жылдар Ауытқу
2008-2007жж.
2007 2008 +,- %
1 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны, мың теңге 23718
2 Ағымдағы активтердің орташа жылдық құны, мың теңге 34588.5
3 Оның ішінде:
Дебиторлық қарыздар 23296 14622 -8674 -37.2
4 Кредиторлық қарыздардың орташа жылдық құны, мың теңге 29460.5
5 Еңбекке ақы төлеу қоры, мың теңге 15116 20046
6 Орташа тізімдік жұмысшылар саны, адам 102 113 +11
7 Өнімдерді (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен табыс, мың теңге
57322 80146 +22824 +39.8
8 Өткізілген өнімдердің (жұмыс, қызмет) өзіндік құны, мың теңге
9 Кезең шығындары, мың теңге 6311 3185 -3126 -49.5
10 Таза табыс(залал), мың теңге 91 701 +610 7
11 Қор қайтарымдылығы, теңге 2.0 3.4 +1.4 +70
12 Қор сыйымдылығы, теңге 0.5 0.3 -0.2 -40
13 Өткізу рентабельділігі, % 0.2 0.9 +0.7 4.5 е
Орындалған жұмыс көлемі мен өткізілген өнім көлемі өткен жылға
Жұмысшылар саны серіктестікте 11 адамға жоғарылаған, еңбекке ақы төлеу
Серіктестік рентабельді болып табылады. Зерттеліп отырған жылдары табыспен қорытындылаған,
2007 жылғы 1 қаңтардан бастап, Қазақстан Республикасының ұйымдары қаржылық
Ұйымдарда бұл жүйеге көшудің қиыншылықтары сол, олар уақытпен шектеліп
Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына көшумен қатар қосымша міндеттер туындайды.
Ұйым есеп саясатын қайта қараған кезде ҚЕХС №8 «Есеп
Есеп саясаты туралы ақпаратты ашып көрсету жөніндегі талаптар 1
- Есеп саясатын таңдау немесе оны өзгерту;
- Есептік бағалауларды өзгерту;
- Алдыңғы есептік кезеңдерде жіберілген қателіктерді түзету;
Есеп саясаты өз құрылымы мен мазмұндық нысаны бойынша үш
жалпы бөлім;
ұйымдастыру бөлімі;
әдістемелік бөлім;
«Жалпы ережелер» бөліміне мыналарды енгізген жөн:
- ұйым туралы жалпы мәліметтер;
- қаржылық жағдайлар, қызмет нәтижелері және ұйымның қаржылық жағдайындағы
- таңдап алынған есеп саясаты арқылы қаржы есептілігінің халықаралық
«Әдістемелік бөлім» ақпаратты қаржы есептілігінде көрсетудің ҚЕХС ұсынатын
Өзгерістерге қатысты келетін болсақ, онда ҚЕХС ұйым операцияларының немесе
2 ЕҢБЕККЕ АҚЫ ТӨЛЕУ БОЙЫНША ЕСЕП АЙРЫСУДЫ
2.1 «СтройСервис» ЖШС еңбекақының синтетикалық және
ЖШС «СтройСервис» негізгі еібекақыны есептеуді ұйымдастыру алғашқы құжаттардың негізінде
«СтройСервис» өкілдігінің жұмысшыларына еңбекақы есептеудің негізгі актісі болып фирма
«СтройСервис» ЖШС штаттық кестесіне сәйкес көлемі 520550 теңге болатын
«СтройСервис» ЖШС барлық санаттағы жұмысшылардың жұмыс уақытын пайдалану есебі,
«СтройСервис» ЖШС барлық санаттағы жұмысшылардың жұмыс уақытын пайдалану табелі
«СтройСервис» ЖШС еден жуушыға 20500 теңге көлемінде еңбекақы белгіленді
Түнгі уақыттағы жұмыс пен онымен есепайырысу «Қазақстан Республикасыеың
Мысалы, «СтройСервис» ЖШС жүргізушісінің белгіленген еңбекақысы
Жоспардан тыс жұмыс пен онымен есеп айырысу.
Жоспардан тыс жұмыс болып, «ҚР Еңбек туралы» заңының 45
Мемлекеттің қорғанысына қажетті, сонымен қатар төтенше
Қоғамдық қажетті сумен қамтамасыз ету,
Ауыстыратын адамның келмеген жағдайында жұмысты жалғастыру («ҚР
Жоспардан тыс жұмыс көлемі әрбір
Жоспардан тыс уақыттағы жұмыс тиісті
Өндірістік – техникалық шарттарға байланысты жұмысты
Мейрам күндеріндегі жұмысқа төлемдер жұмысшылардың
Мысалы, белгіленген еңбекақысы 65000 теңге
Демалыс күніне еңбекақы есептейміз:
65000 теңге/21*2=6190,5 теңге.
1 айға еңбекақы көлемі:
65000 теңге + 6190,5 теңге = 71 160,5 теңгені
Біреудің орнына жұмыс істегені үшін
- ұйымда жеке еңбек шартымен қарастырылған
- лаузымды біріктірген немесе уақытша
- мамандар мен қызметкер – жұмысшылардың бір
Уақытша жұмыста жоқ жұмысшының міндеттерін
Лауазымды бірктіру, қызмет аясын кеңейту
Егер жұмыс беруші мен жұмысшының
Жұмыста болмаған уақытқа әр түрлі
Орташа еңбекақы – бұл жұмысшылардың белгілі
Орташа еңбекақыны есептеу, заң бойынша
- штаттық немесе санның қысқарту
- жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбек
- өндірістен қол үзіп немесе
- қызметтік іссапарда болғанда төленетін
- амалсызда жұмысқа шығарған уақытта төленетін
- заңға сәйкес орташа еңбекақы
Орташа еңбекақыны есептеу тәртібі есептесу
Ал, 1 сағаттың орташа еңбекақысы нақты
Кәсіпорын жұмысшыларының орташа еңбекақысын есептеуге
Жұмысшылар мен қызметкерлердің кезекті еңбек
Еңбек демалысын және пайдаланылмаған демалыстың
1. Егер есепті мерзімде жұмыс
- жұмыс күндерін белгіленген еңбек
- күнтізбелік күндерге белгіленген еңбек демалысы
1) Егер есепті мерзімнің 12
- жұмыс атқарылған уақытқа сәйкес
- жұмыс атқарылған уақытқа сәйкес
ҚР Үкіметінің 11.07.2007. жылғы №657 жарлығымен
Көрсетілген нұсқаулықта ҚР Үкіметінің 2007
1) Егер есепті мерзімде жоғарылау болса,
2) Егер есепті мерзімнен кейін болса,
3)Егер жоғарылау оқиға мерзімінде болса,
Өсу коэффицентін оқиға орын алған
Бұл жарлық барлық жағдайда жұмысшылардың
Осылайша, қызметтік белгілегенге еңбекақысы 45000 теңге
Кесте 5 - Жоғарылату коэффициентін ескере отырып,
Есепті кезең Жұмыс уақытының балансына сәйкес жұмыс күндерінің
Егер жоғарылату есепті кезеңде болса, онда жоғарылау болған мерзімнің
2008ж.
Шілде 21 70000 5 күндікте орташа еңбекақыны анықтау
2008ж.
Маусым 22 70000 649173тг (есепті кезеңде белгіленген еңбекақы) /12
29,58күн (1 жылғы күнтізбелік күндердің орташа саны) =1978 теңгені
2008ж.
Мамыр 21 60000
2008ж.
Мамыр 21 7857
2008ж.
Сәуір 20 55000
2008ж.
Наурыз 21 55000
2008ж.
Ақпан 20 34737
2008ж.
Қараша 22 45000
2008ж.
Қазан 20 45000
2008ж.
Қыркүйек 22 45000
Ескерту: Ұйымның мәліметтері негізінде жасақталған
Жыл сайынғы еңбек демалысы.
Жұмысшының күнін қалпына келтіруге және демалуға қарастырылған жыл сайынғы
2 жыл қатарынан жыл сайынғы еңбек демелысын бермеуге қатаң
Жыл сайынғы еңбек демалысына төлем немесе пайдаланылмаған еңбек демалысының
Еңбек демалысына немесе пайдаланылмаған еңбек демалысына өтемақылық төлемі үшін
- егер есепті кезеңде жұмыс толық атқарылған жағдайда, есепті
Еңбек демалысының төлемдерін есептеудің мысалын қарастырайық.
Жұмысшы алдыңғы 2 жұмыс жылы үшін 2008 ж. 15
Түсіндірменің 5-ші бөліміне сәйкес есепті кезеңде есептелген еңбекақы сомасында
(320000 теңге:12 ай: 29.58 күн)*56 күнтізбелік күн =50484,56 тг.
29,58 күнтізбелік күн саны (2008 ж. күнтізбелік күндерінің орташа
Жұмысшы жұмыс берушіге 1 жыл толық жұмыс істемей жеке
-егер есепті кезеңде жұмыс толық
Есептеу жүргізгенде келесі нормаларды ұстанамыз:
- есепті кезеңде ҚР заңнамасымен бекітілген
-ауырған күндер де есепті кезеңде есептелмейді,
Бір күннің орташа еңбекақысын анықтау:
(150 000 теңге – 12000 теңге) : 136 күнтізбелік
Пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақы сомасы:
1,014,71 теңге * 7,4 күн = 7.508,85 теңгені
Осылайша «КамСтройСервис» ЖШС жұмысшыларға еңбекақы есептеу өзіне,
2.2 Еңбекақыдан ұсталынатын және шегерілетін сомалар есебі
Жұмысшыларға еңбек ақыны ұйым салықты төлегеннен
Еңбек ақы ұйымда қабылданған ережеге сай нысанда және
Еңбек ақы есебінің маңызды элементі болып
1.Тарифтік кесте;
2.Тарифтік еңбекақы мөлшері;
3.Тарифтік мамандық анықтамалар.
Осыларға негізделіп жұмысшылар мен қызметкерлердің
Тарифтік кесте - жұмысшылар мен қызметкерлердің
Тарифтік кестеде тарифтік еңбекақы жұмыстың түріне
Тарифтік мерзімдік еңбекақы мөлшері бір
Айлық төлем кезінде еңбек ақы жұмысшыларға штаттық кестеде бекітілген
Есептелген жалақы сомасы жұмысшының қолына толық берілмейді. Алдын ала
Бұл шегерімдер мемслекеттік деңгейдегі заңдылықтар мен жұмысшылардың
Міндеттіге табыс салығы мен міндетті зейнетақы қорына аударымдар жатады.
Жалдамалы жұмысшылардың еңбегін пайдаланып заңды тұлғалар, сондай –
Жинақтаушы зейнетақы қорымен есеп айырысулар 3220 «Жинақтаушы зейнетақы қорымен
Міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы зейнетақы қорына төлеушілер
Зейнетақы қорына аударылатын жанрлар жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбек ақысынан
Міндетті зейнетақы жарнасы есептелген кезде 3350 «Қызметкерлермен еңбек ақы
Ұйымда жұмысшылардың салық салынатын табыснан, ең алдымен, жинақтаушы зейнетақы
Жекеге мына ұсталымдар жатады:
-Заң, сот органдарының үкім қағазы бойынша ұсталатын ұсталымдар (алимент,
-Несиеге сатып алған тауарлары үшін міндеттелген сома.
-Әрбір жұмысшының және қызметкердің жазбаша өтініші бойынша сақтандыру жарнасы.
-Ұйымға келтіріген зиянды өтеу үшін төлемдер.
Заң, сот органдарының үкім қағазы бойынша ұсталатын ұсталымдар 3210/1
Зейнетақы қорларына аударымдар.
ҚР азаматтарын зейнетақымен қамтамасыз ету туралы заңына сәйкес азаматтарды
«ҚР зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» заңына сәйкес кәсіпорындар жұмысшылары
Жеке табыс салығымен есеп айырысқанда зейнетақы аударымдары салық салынатын
Міндетті зейнетақы аударымдарынан босатылатын төлемдердің заңдық тізімі:
- пайдаланылмаған еңбек демалысына өтемақы;
- жұмыстан шығарылғанда, штат қысқарылғанда, кәсіпорынның жабылуымен немесе қайта
- берілген арнайы киімнің, арнайы аяқ –
- жұмысының денсаулығына келтірген залалдың орнын толтыруға төлемдер;
- бала туылғанда, ақылы медициналық операция жасалғанда материалдық
- жұмысқа қабілетсіз күндерге төлемдер;
- қызметтік іссапар уақытындағы іссапарлық
- штаттық қысқарту мен кәсіпорынның жойылу немесе
- бағалы қағаздардан алынатын
- заңда бекітілген мейрам күндері
Жұмысшылардың еңбекақысынан жинақтаушы зейнетақы қорына аударылатын төлемдер бухгалтерлік
Дт 3350 «Қызметкерлер мен еңбекақы бойынша есеп айырысу» (3350
«Жинақтаушы зейнетақы қоры бойынша есеп айырысу»(3220 «Зейнетақы аурарымдары бойынша
Жеке табыс және әлеуметтік салық.
Жеке табыс салығын төлушілер салық жылында салық салатын табысы
Табыс салығын салудың объектісі болып, жиынтық жылдық табыс пен
Қазақстанда жеке табыс салығының объектісі жеке тұлғалардың табысы салынады
төлем кезінде салық салынатын табыс;
төлем кезінде салық салынбайтын табыс;
Табыстарды осылай бөлудің қажеттілігі, көрсетілген топтардың әрбіріне салық
Төлем кезінде салық салынатын табыстан салық табысты төлеген кезде
Төлем кезінде салық салынбайтын табысқа салық төлеушілердің өздерімен
Берілген өзгертулердің негізінде 2004 жылы 1 – желтоқсаннан бастап
2008 жылғы жеке табыс салығы мен әлеуметтік салықты есептеу
Бұйрық заңды күшіне ресми түрде басылған күннен бастап енеді.
Бұйрық заңды күшіне енген соң 2005-2007 ж.ж жеке
Бұл жағдайды мысалда көрейік: қызметкер кәсіпорында күнтізбелік жылды толығымен
Бұл кестенің 2графада қызметкердің есептелген табысы бұл жағдайда ол
3 графада табыс сомасы көрсетіліп қызметкерге жыл басынан жоғарылай
4 графада көрсетілгентабыс сомасы салық салу объектісіне жатпайды, салық
5 графа міндетті зейнетақы жарнаса ол 10 % құрады,
6графа міндетті зейнетақы жарнаса жыл басынан бастап есептелінеді
7 графа Қазақстан Республикасының Заңына салық кодексінің 152 бабы
8 графада табыс сомасы көрсетіледі бұдан жеке табыс салығын
9 графа Жеке табыс салығы сомасы көрсетіледі ол35248*10%=3524,8 сомамен
10 - 11 графада біздің мысалымызда толтырылмайды өйткені шығындар
12 – 13 графада кәсіпорынның шығындары әлеуметтік салық қаңтарға
14 графада қайта есептеу коэффиценті ол қаңтарда 12(12/1)
15 график табыстың есепті сомасы оның ішінде әлеуметтік салық
16графада 90353=(88452+(540000-524160)*12%)
17 график әлеуметтік салық 7529 теңге ол 90353/12 қаңтар
19 графа әлеуметтік салықты бюджетке аудару ол 7529 теңгені
20 графа табыс сомасы көрсетіледі бұл жағдайда ол 45000
21 графа әлеуметтік сақтандыру мемлекеттік сақтандыру фонды Қазақстан Республикасының
Қосымша ЖЕК – жылдық есептік көрсеткіш – 1092*12=13104тг. 2008
Салық салу мақсатында жұмысшы табысы ретінде тек еңбекақы мен
Жұмысшының табысына және бір жылғы төлемдерге салық салу
Бір айдың ішінде еңбекақы, сыйақы, қосымша төлем және басқа
- жеке табыс салығы бойынша (төлеушілер – жеке
- жұмысшылардың бекітілген табысынан ұсталатын әлеуметтік салық (төлеушілер –
- міндетті зейнетақы аударымдары
-
2004 ж. 1- желтоқсанның әлеуметтік салық әрбір
Еңбекақы есебін ұйымдастыруға, ҚР 07.07.2007 ж. №177-ІІІ «ҚР заңнамалық
Салық кодексінің 144 б. 3п. өзгертулер енгізді. Тексттен (жоғалтылған
- ҚР СК 152б. өзгертулерге сәйкес салық салу мақсатында
- ҚР СК 152б жұмысшыға, салық салу
- ҚР СК өзгертулер енгізілмей тұрып, таза
- ҚР
Қазақстандық ұйымдардағы әлеуметтік салықты есептеу, ҚР 2008 ж. 1
2007ж. 1 желтоқсаннан бастап ереженің 2 бөлімінің 11 бөлімшесінің
Ережелерге өзгертулер нәтижесінде салықты есептеудің тәртібі өзгермейді, бірақ қайта
Кесте 6 - Анықтама ай сайынғы хеке табыс
Жыл басын дағыесептеген табыс
Жыл баснан
Салық салын
байтын табыс
көлемі Жыл
басынан
МЗТ
сомасы Жыл
басынан
салықтар
шагарм
дер Жылбасынансалық салына
тын табыс сомасы Жыл басынан
нақты
ұсталған
ЖТС
сомасы Жыл
басынан
табыстан
аударылған ӘС Есептің кезеңдегі
ӘСсома
өткен мерзім-ге есептелген ӘАсомасы өткен
кезеңде
бюджетке
төленген
сома
1 2 3 4 5 6 7 8 9
65000
6000 4120 54880 2744 54000 10900 1080 9720
Салық заңнамасының табыс арқылы есептеудің үдемелік нәтижесінің есебін орындау
Мысал ретінде, 4 қосымшадағы «СтройСервис» ЖШС бір жұмысшының еңбекақысы
3. Бұйрық құжаттары бойынша ұстанымдар соттың шешімі
ҚР 30.06.1998. №253-1 «Сот шешімін орындаушылардың мәртебесі мен атқарушылық
Алимент бойынша берешектің мөлшері сот шешімін орындаушымен, өндіріліп алу
Бұйрық қағаздармен ұсталатын төлемдер жұмысшының еңбекақына пайыздық қатынаста анықталады:
25% - бір бала; 33% - 2 бала және
Дт 681 «Қызметкерлер мен еңбекақы бойынша есеп айырысу»
«Еңбекақыны төлеу төлеу бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек»)
Кт 3210 «Басқа да кредиторлық берешек» (3390 «Басқа да
4. Кәсіпорынға берешекті қайтаруға айналған шегерімдер (жұмысшының кәсіпорыннан алған
Айдың бірінші жартысына аванс пен екінші жартысына еңбекақыны беру
Келтірілген залалды өтеу үшін жұмысшылардың еңбекақыларынан ұсталатын сомаға
Дт 3350 « Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп
Кт 333 «Қызметкерлер ме басқа да тұлғалардың берешегі» (1255
Дт 681 «Қызметкерлер мен еңбекақы бойынша есеп айырысу»
Кт 333 «Қызметкерлер ме басқа да тұлғалардың берешегі»
3.Тауарлы – материалдық құндылықтардың жетіспеуімен байланысты жұмыс берушіге келтірілген
Дт 681 «Қызметкерлер мен еңбекақы бойынша есеп айырысу»
Кт 333 «Қызметкерлер ме басқа да тұлғалардың берешегі» (1255
Еңбекақы бойынша есеп айырысудың топтамалық есебі 681 шотта
«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу» (3350 «Еңбекақыны төлеу бойынша
Кесте 7 - Еңбекақы бойынша есеп айырысу есебінің
Корреспонденциясы
Бухгалтерлік операция мазмұны Шот дебеті Шот кредиті
Еңбекақы, сыйақы және басқа да
төлемдер есептелді:
- негізгі өндірістік жұмысшыларына (8012)
3350
- көмекші өндірістік қызмет көрсететін
жұмысшыларға (8032)
3350
- әкімшілік басқару қызметкерлеріне (8042)
3350
- өткізумен айналысатын жұмысшыларға (7110)
3350
7 кестенің жалғасы
Еңбекақыдан ұсталады:
- жеке табыс салығы 681 (3350)
(3120)
- бұйрық құжаттары (алимент) бойынша 681 (3350)
(3390)
- есеп беруге тиісті тұлғалардың пайдаланылмаған аванс қалдығы
(1251)
- жеріспеушілікті, тонаушылықты және де басқа да залалды өтеу
(1255)
Алынған ссудалар бойынша жұмысшыладың еңбекақысынан ұстанымдар 681 (3350)
333 (1255)
Жинақтаушы зейнетақы қорларына аударымдарды еңбекақыдан ұстау 681 (3350)
3220 (3220)
Еңбекақы, сыйақы, жәрдемақы, зейнетақы берілді 681 (3350)
451 (1010)
Алынбаған еңбекақы деппоннентелді 681 (3350)
697 (3390)
Ескерту: Ұсынылған әдебиеттер негізінде жасалған
Бұл шоттың сальдосы кредиттік болады және жұмысшылардың еңбекақысы және
2.3 Еңбекке ақы төлеудің бухгалтерлік есебінің ҚЕХС сәйкес
Ұйымдастырылуы
Еңбекақыны ұйымдастыру мемілекеттік органдардың орталықтандырылған тәртіпте құқықтық реттеу мен
Еңбек және еңбекақыға байланысты сұрақтарды Қазақстан Республикасының келесі
Қазақстан Республикасының 15.06.2008№ 251-111 «Еңбек туралы Заңы»
Қазақстан Республикасының 22.11.2005 жылғы № 88-111 «2008 жылғы Республикалық
Қазақстан Республикасының Еңбек және тұрғындарды әлеуметтік қорғау министрлігінің 12.05.2000
Қазақстан Республикасының Еңбек және тұрғындарды әлеуметтік қорғау министрлігінің 30.06.2005
Жұмысшы қызметкерлердің өндірістік тиімділігін және жұмыстың сапасын арттырудағы материалдық
Қазақстан Республикасының халықаралық стандарттарға өтуіне байланысты Қазақстандық кәсіпорындардың бухгалтерлік
ҚЕХС кез-келген мәселені біржақты шешуді көздемейді, керісінше, есеп
Бухгалтерлік қорытынды есеп стандарттары бүкіләлемдік масштабта компаниялар арасындағы бухгалтерлік
ҚЕХС бастапқы түсініктердің маңыздылығын анықтауда экономикалық шынайылыққа (заңды формаға
Мұндай сыйақыларды 5 түрге бөлуге болады:
Жұмысшыларға қысқа мерзімді сыйақылар (мысалы: премия, жалақы);
Еңбек ету мерзімі аяқталғанда жұмысшыларға берілетін сыйақы;
Басқа да ұзақ мерзімді сыйақылар (мысалы: жұмысшының ақылы еңбек
Демалыс жәрдемақысы;
Өтеуақылы үлестік құралдар (мысалы: жұмысшыларға акция алуға құқық беретін,
Бірінші кестеге сәйкес, жұмысшыларға сыйақы:
заң талаптарына сәйкес пайда болатын құқықтық міндеттемелерге;
компания жұмысшыларға сыйақы төлеуден басқа, шынайы амалы болмаған жағдайда,
Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы Заңының» 85 бабына сәйкес
Уақытша еңбекке жарамсыздық атқарылмаған уақытты төлеудің ерекше түрі. Оның
Бұл соманы есептеуге емдеу мекемелерінің уақытша еңбекке жарамсыздық парағы
Уақытша еңбекке жарамсыздығы бойынша жәрдемақы ауырып – сырқағанда белгіленеді.
Жұмысшылардың кейбір категорияларына жәрдем ақы олардың еңбек өтіліне қарамастан
ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген № 731 «Жұмыс берушінің есебінен
ҚР Үкіметінің 04.12.2002.жылғы № 1278 «ҚР Үкіметінің жылғы №731
Осылайша, 04.10.2002 жылдан бастап, уақытша еңбекке жарамсыздығы бойынша жәрдемақы
ҚР Үкіметімен бекітілген №942 29.12.2004 жылғы «Жұмысшылардың орташа еңбекақысын
Мәселен, жұмысшы 2007 жылы 20- нан 30 қаңтарға дейін
Орташа жалақы тең болады 300 000:251= 1195.21 теңге. Уақытша
Уақытша еңбекке жарамсыздығы бойынша жәрдем ақы жұмысшының ақысы төленетін
ҚР үкіметімен бекітілген №942 29.12.2000 жылғы «Жұмысшылардың орташа еңбекақысын
Жүкті болуына және тууына байланысты жәрдемақы жүктіліктің 30 аптасынан
Мәселен, жүкті және тууына байланысты еңбекке жарамсыздық қағазы әйелге
Уақытша еңбекке жарамсыздығы жәрдемақысын анықтаймыз.
Бескүндік жұмыс аптасы кестесі бойынша жүкті болуына және тууына
Қаңтар – 2 310 x 11=25 410теңге
Ақпан – 2 310 x 20 = 46 200
Наурыз – 2 310 x 21 = 48 510
Сәуір – 2 310 x 22 = 50 820
Мамыр – 2 310 x 14 = 32 340
Жүкті болуына және тууына байланысты жәрдемақының жалпы сомасы 203280
2.4 Еңбекақының талдамалық есебі
Жұмысшлармен еңбекақы бойынша есеп айырысудың аналитикалық есебі жұмысшылардың аты
Әрбір жұмысшыға 1 айдың ішінде бірнеше құжаттар толтырылуы мүмкін.
ЖШС «КамСтройСервис» өкілділігінде еңбекақы бойынша есептесу есеп айырысу
Кесте 8 - ЖШС «СтройСервис» өкілдігінің жұмысшы –
Лауазым Күн Есептелінген еңбекаы Барлығы есептелді Басқада салықтар Жинақтаушы
Еден жуушы 20 20550 20550 892 20550 2947 17605
8 кестенің жалғасы
Сату ісі жөнінде 20 75000,00 75000 6117 75000 13617
Сервис- инженер 20 60000,00 60000,0 4362 60000 10362 49638
Сату ісі жөнінде 20 65000,00 65000 4947 65000 1144
Офис- менеджер 20 40000,00 40000 2334 40000 6334 33666
Бухгалтер 20 70000,00 70000 5532 70000 12532 54468 8308
Директор 20 95000,00 95000 8457 95000 17957 77043 10558
Сервис- инженер 20 60000 60000 6885 60000 12885 47115
Жүргізуші 20 35000 35000 1974 35000 5474 29526 4867
Барлығы 180 620550 620550
620550 61855 9370
Ескерту: Ұйымның мәліметтері негізінде жасақталды
Топтамалық есептің есептік регистрлерінің құрамы мен тізімі №10 журнал
Еңбекақыны есептеу сәйкестігін жұмысшылардың санаттары мен құрамы бойынша жазбаларды
Еңбекақыны есептегенде, бухгалтерлер еңбек уақытын пайдалану мен орындалған жұмыс
Алғашқы есептің барлық құжаттары есепті регистрлерге негізделген жиынтық құжаттарына
есептелген еңбекақы сомасы, ұстанымдар сомасы мен еңбекақының жалпы сомасы
Есептелген еңбекақының жалпы сомаы көрсетілген, 681 «Еңбекақы бойынша қызметкерлермен
681(3350) баланстық шоты бойынша санаттарды тексеру;
681 (3350) баланстық шоты бойынша есептеулерді тексер;
Депоненттелген еңбекақы – бұл берелмеген еңбекақы. Уақытында алынбаған еңбекақыға
Дт 681 «Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айырысу» (3350 «Еңбекақы
Кт 687 «Депоненттелген еңбекақы» (3390 «Өзге де қысқа мерзімді
Уақытында берілмеген еңбекақының (депоненттелген сома) қалдығы 3 күн ішінде
3. ЕҢБЕКАҚЫ ҚОРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУЫН ТАЛДАУ
3.1. Талдаудың міндеттері және оның мақсаты
Еңбек ресурстарына сәйкес салада білім және еңбек дағдыларына ие,
Кәсіпорынның қажетті еңбек ресурстарымен жеткілікті қамтамасыз етілуі, олардың рационалды
Талдау міндеттері:
кәсіпорынның және оның құрылымдық бөлімшелерінің еңбек ресурстарымен, сондай-ақ олардың
кадрлар ағымдылығы көрсеткіштерін анықтау мен зерттеу;
еңбек ресурстарының резервтерін анықтау, оларды анағұрлым толық және тиімді
еңбек өнімділігін зерттеу;
еңбек ақы төлеу шығындарын зерттеу;
Еңбек бойынша талдауды жүргізу үшін келесі қайнар көздер пайдаланылады:
Еңбек ресурстарымен кәсіпорынның қамтамасыз етілуі жұмыскерлердің категориялар мен
Әкімшілік- басқару персоналы әрбір жұмыскердің нақты білім деңгейінің оның
Кәсіпорында жұмыс істейтін жұмысшыларды тізімдік және тізімдік емес деп
Жұмыскерлердің біліктілік деңгейі көбіне олардың жасына, жұмыс өтілуіне, біліміне
Егер кәсіпорын өз қызметін ұлғайтса, өндірістік қуаттарын арттырса жаңа
Еңбек ресурстарын пайдалану толықтығын талданатын мерзім ішіндегі бір жұмыскердің
Еңбек өнімділігі деңгейін бағалау барысында жалпылама, жеке және көмекші
Жалпылама көрсеткіштерге бір жұмысшының орташа жылдық, орташа күндік, орташа
Жеке көрсеткіштерге белгілі бір түрдегі өнім бірлігінің өндірісінің уақыт
Көмекші көрсеткіштер жұмыстардың белгілі бір түрінің бірлігін орындауға қажетті
Еңбек өнімділігінің анағұрлым жалпылама көрсеткіші ретінде бір жұмыскердің
Кәсіпорында еңбек ресурстарын пайдалануды, еңбек өнімділігі деңгейін талдау еңбек
Осыған байланысты әрбір кәсіпорында еңбекақыға қаржыларды пайдалануды талдауға үлкен
Еңбек ақы қорын пайдалануды талдауды бастар алдында ең алдымен
Өнімнің еңбек сыйымдылығын талдау. Еңбек сыйымдылығы дайындалған өнімнің барлық
3.2. Еңбекті пайдалану тиімділігін және еңбек ақыны талдау
Шаруашылық қызметін талдауға еңбек ақыны ұйымдастыруды жетілдіруде, оның еңбектің,
Талдау барысында еңбек өнімділігін көтеру еңбек ақы жүйесін жетілдіру,
Еңбекті пайдалануды және еңбек ақыны талдаудың негізгі міндеттеріне жатады:
Жұмысшылардың санын, құрамын және құрылымын, біліктілік деңгейін зерттеу;
Жұмыс уақытын пайдалану туралы мәліметтерді тексеру және қажетті ұйымдық
Жұмыс күшінің динамикасын, қозғалысын, еңбек тәртібін зерттеу;
Жұмысшы санының өнім динамикасына әсерін талдау;
Ұйым бойынша, цех, жұмыс орындары бойынша еңбек өнімділігінің деңгейін
Еңбек өнімділігінің өсуінің интенсивті және экстенсивті факторларын анықтау, соның
Қолданылатын өнім нормасының сапасын, оның орындалуын және еңбек өнімділігіне
Қолданылатын нысанлар мен жүйелердің негізділік дәрежесін тексеру;
Жұмысшылардың жекелеген категориялары мен мамандықтары бойынша орташа жалақының мөлшері
Қолданылып жүрген сыйақы беру жүйесінің тиімділігін зерттеу;
Еңбек ақының өсу қарқынын, оның еңбек өнімділігінің өсім қарқынымен
Еңбек ақы қорын пайдалану тиімділігін көтеру резервтерін анықтау;
Талдау үшін ақпарат көздері:
Ұйымның экономикалық және әлеуметтік даму жоспары, еңбек жөніндегі статистикалық
Еңбек ақы шығындары, өндірілген өнімнің, орындалған жұмыстың және көрсетілген
Еңбек ақы шығындарын қалыптастыру жұмысшылардың категориясына тәуелді, өйткені жұмысшыларға
Еңбек ақы еңбек өнімділігімен тығыз байланысты. Еңбек өнімділігі –
Кесте 9 - Серіктестікте еңбек ресурстарының пайдалануын
Көрсеткіштер 2007
жыл 2008
жыл Ауытқу (+,-) Өсу қарқыны %
Өткізілген өнім көлемі,
мың теңге 57322 80146 +22824 139,8
Өнеркәсіптік-өндірістік
қызметкерлердің орташа
тізімдік саны,адам 102 113 +11 110,7
Оның ішінде:
-жұмысшылар 85 99 +14 116,5
Өнеркәсіптік-өндірістік
қызметкерлердің еңбек ақы қоры, мың теңге 15116 20046 +4930
Оның ішінде:
-жұмысшылар 12230 15730 +3500 128,6
Еңбек өнімділігі, мың теңге 561 709 +148 126,4
Оның ішінде:
-бір жұмысшынікі 674 809 +135 120
Қызметкерлердің орташа жылдық жалақысы, мың теңге 83 103,9 +20,9
Оның ішінде:
-бір жұмысшынікі 92 107 +15 116,3
Өткізілген өнім көлеміндегі 26,5 25 -1,5 94,3
Еңбек ақының үлесі %
Ескерту:
Кесте 13-тің мәліметтері өткізілген өнім көлемінде де, еңбек ақы
Бір жұмысшының орташа жылдық жалақысы 83 мың теңгеден 106,9
Жұмысшының отраша жылдық жалақысы өткен жылдың өсу қарқынынан 116,5%
Өткізілген өнім көлеміндегі жалақының үлесін қарастыра отырып, өнім көлемінің
Осылайша, есепті жылы ұйым жақсы нәтижелерге қол жеткізген:
өткізілген өнім көлемі жоғарылаған, жұмысшылар саны өскен, еңбекке ақы
Өткізілген өнімнің нақты өсіміне (кемуіне) еңбек өнімділігінің ықпалы зор.
Кесте 10 - Өткізілген өнім көлемінің нақты өзгерісіне факторлардың
Көрсеткіштер Өлшем бірлік 2007
жыл 2008
жыл Ауытқуы
(+,-)
Өткізілген өнім көлемі,
мың теңге 57322 80146 +22824 139,8
Өнеркәсіптік-өндірістік
қызметкерлердің орташа
тізімдік саны,адам 102 113 +11 110,7
Оның ішінде:
-жұмысшылар 85 99 +14 116,5
Өнеркәсіптік-өндірістік
қызметкерлердің еңбек өнімділігі, мың теңге 561 709 +148 126,4
Оның ішінде:
-бір 674 809 +135 120
Кесте 14-тен көріп отырмыз, өткізілген өнім көлемі 22824 мың
Өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлердің өнім өндіру көлемі =
(709-561)x113= 16724мың теңге
Жұмысшылардың өнім өндіру көлемі:=(809-674)x99=13365 мың теңге
Жұмысшы саны есебінен: (113-102)x561=6171 мың теңге.
Екі фактордың өткізілген өнімнің нақты өсіміне сомалық ықпалы құрайды:
Осылайша, өткізілген өнімнің көлеміне көбірек ықпалын еңбек өнімділігі тигізген.
Өткізілген өнім көлемінің үлесі еңбек өнімділігінің есебінен 73,1 %
Кесте 11 - Жұмыс уақыты қорының пайдаланылуын талдау
Көрсеткіштер Жоспарлы Нақты Ауытқу
Барлығы 1 жұмысшыға Барлығы 1 жұмысшыға Барлығы 1 жұмысшыға
Күнтізбелік күн саны 64430 365 70445 365 +4015
Демалыс күндері 9464 52 10036 52 +572
Нақты уақыт 56966 313 60409 313 +3443
Іркілістер
Еңбек демалысы,
ад/сағ 3276 18 3860 20 +584 +2
Ауру 546 3 965 5 +419 +2
Босану 546 3 579 3 +33 -
Әкімшіліктің берген еңбек демалысы - - 1158 6 +1158
Еңбек ақысыз
- - 386 2 +386 +2
Еңбек тәртібін бұзғаны үшін - - 386 2 +386
Жұмыс уақытының пайдалы қоры
-ад/күн 52052 286 53075 275 +1023 -11
-ад/сағ 420784 2312 242600 2200 +3816 -112
Талдау көрсетіп отырғандай, нақты нақты уақыт қорының бір
Осылайша, жұмыс уақытының пайдалы қоры әрбір жұмысшыға 286 күн
16 кесте
2007-2008 жылғы еңбек өнімділігін талдау
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2007
жыл 2008
жыл Ауытқу (+,-) Өсу қарқыны %
Өткізілген өнім көлемі мың теңге 57322 80146 +2282 139,8
Орташа тізімдік жұмысшылар саны адам 102 113 +11 110,7
Жоспарланғаны ад-күн 37310 48057 +10747 128,8
Пайдаланылғаны ад-сағ 298853,1 383975,4 85122,3 128,5
Еңбек өнімділігі мың теңге 561 709 +148 126,4
Күндік еңбек өнімділігі мың теңге 3,863 3,209 -0,474 87,1
Сағаттық еңбек өнімділігі мың теңге 0,460 0,402 -0,058 87,4
Жұмыс күнінің ұзақтығы күн 8,01 7,99 -0,02 99,7
Жұмыс жылының ұзақтығы күн 205 249 +44 121,5
Кесте 16-нің мәліметтері есепті жылы жылдық өнімділік 148 мың
17 кесте
Еңбек өнімділігін факторлық талдау
Көрсеткіштер 2007
жыл 2008
жыл Ауытқу (+,-)
Сағат
өнімд. Күндік
өнімд. Жыл-дық
өнімд.
Жұмысшының жылдық өнімділігі, мың теңге 561 709 +148
Сағаттық өнімділігі, мың теңге 0,460 0,402 -0,058 -95,2
Күн ұзақтығы, күн 8,01 7,99 -0,02
-1,65
Жұмыс күнінің ұзақтығы, күн 205 249 +44
141,3
Кесте 17-дің мәліметтері бойынша еңбек өнімділігінің 148 мың теңгеге
сағаттық өнімділіктің өзгерісі есебінен: 0,402-,0460 x 205= -95.2
жұмыс күнінің ұзақтығының өзгерісі есебінен: (7,99-8.01) x 0,402 x
жылдың ұзақтығының өзгерісі есебінен:249-205 x 0,402 x7,99= 141,3
Еңбек ақы қорын пайдалануды талдау бұрын құрастырылған жүйеде жүзеге
Есептіліктің және жедел бақылаудың қажетті мәліметтерін таңдау, өңдеу және
Жинақталған материалдарды талдау.
Ұйым жұмысының тәжірибесінде шұғыл ықпал ету және өндіріс тиімділігін
Талдау мақсаты үшін еңбек ақы қорын жұмсауға ықпал ететін
Талдауды тиімді жүзеге асыру үшін келесі материалдардың қол астында
Өндіріс көлемі, жұмысшылар саны, еңбек өнімділігі, орташа айлық (тоқсандық,
Еңбек ақы қорын, оның құрамдас бөліктері бойынша пайдалану туралы
Ұйымдағы техникалық нормалаудың жай – күйі туралы мәліметер.
Қалыпты еңбек жағдайынан ауытқулар үшін қосымша ақы туралы
Ұйымдағы тарифтік тәртіптің жай – күйін сипаттайтын бақылау жүйесінің
Есепті кезеңде жүргізілген төлемдер мен қосымшалардың заңдылығын сипаттайтын мәліметер.
Жұмысшылардың жұмыс өнімділігі есебінің дұрыстығын жедел бақылау мәліметері.
Талдау қорытындысының дұрыстығы және тиімділігі зерттелетін мәліметтердің салыстырмалылығына тәуелді.
Өндірістік бағдарламалардың өнім түрлері бойынша нақты орындалуы
жоспардан қалып жатқан жағдайда, яғни есепті кезеңде өнім түрлері
Ұйымда еңбек ақыны жоспарлау әдісі дұрыс болмағанда.
Есепті кезеңде есептеу(тарифтік) ставкалары өзгерген жағдайда.
Еңбек ақы қорының нақты үнемделуі немесе өсімі нақты және
Нақты ауытқудың шамасына 2 фактор әсер етеді:
- жұмысшылардың орташа тізімдік санының өзгерісі;
- бір орташа тізімдік жұмысшыға келетін орташа жылдық жалақының
Орташа жылдық жалақының өзгерісі. Орташа жылдық
Талдаудың келесі кезеңінде еңбек ақы қорының артық жұмсалуына ықпал
Еңбек ақы қорының нақты ауытқуына қарағанда салыстырмалы ауытқуына үш
жұмысшылардың орташа тізімдік санының өзгерісі;
орташа жылдық жалақының өзгерісі;
өнім өндірісінің көлемі бойынша жоспардың орындалу пайызы;
Жоғарыдағы есептеулерден белгілі, қордың салыстырмалы ауытқуы жоспардың орындалу дәрежесіне
Ұйым жұмысының тиімділігін бағалау үшін өзге де экономикалық көрсеткіштермен
Талдау кезінде анықтайды және салыстырады:
Еңбек өнімділігі мен орташа жалақының жоспарланған өсім қарқыны.
Өткен жылмен салыстырғандағы, еңбек өнімділігі мен орташа жалақының нақты
Нақты өсім қарқынын жоспармен.
Еңбекке ақы төлеу есебін ішкі бақылау
Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбек ақы төлеуді тексерудің негізгі міндеті
Бақылаудың ақпарат көздеріне ұйым жұмысшысын жұмысқа қабылдау, ауыстыру және
Еңбек ақы шығындардың бақылаудың міндеттері
Жургізілген барлық есептеулер мен төлемдердің барлық негіздемелер бойынша және
Еңбек ақыдан және басқадай төлемдерден ұсталған ұсталымдардың заңдылығын және
Қызметкерлермен еңбек ақы бойынша есеп айырысудың аналитикалық есебінің ұйымдастырылуын
Тексерудің бастапқы кезеңі ұйымда қолданылатын еңбекке ақы төлеу жүйесін
Жұмыс уақытының толық күндік және ішкі жүйелік жоғалтулардың себебін
жұмыс уақытының күнтізбелік қоры;
жұмыс уақытының жоспарлық қоры;
жұмыс уақытының тиімді қоры;
1 жұмысшыға жұмыс уақытының тиімді қоры;
Жұмыс уақытының күнтізбелік қоры = жұмысшылардың орташа тізімдік саны
жұмыс уақытының жоспарлық қоры = жұмыс уақытының күнтізбелік қоры
жұмыс уақытының тиімді қоры = жұмыс уақытының жоспарлық қоры
18 кесте
Жұмыс уақытының балансы
Көрсеткіштер
2007 ж.
2008 ж. Ауытқу
Сомма түрінде
%
Жұмысшылардың орташа тізімдік саны 1236 1025 -31 97,5
Жұмыс уақытының күнтізбелік қоры 451140 439825 -11315 97,5
Барлық жұмысшыларға мерекелік және демалыс
күндер 134724 130140 -4594 96,6
Жұмыс уақытының
бюджеті 316416 309685 -6731 97,9
Жұмысқа келмеген
барлығы: жұмысшылар – күндер 47150 34337 -12813 72,8
соның ішінде – ауру 9320 8967 -353 96,2
басшылықтың рұқсатымен
сұранғандар 526 - -526
- жұмыс демалысындағылар 10855 9728 -1127 89,6
Жұмыс уақытының тиімді қоры 269266 275348 +6082 102,3
1 жұмысшыға жұмыс уақытының тиімді қоры 218 229 +11
Жұмыс уақытының тиімді қоры = 1 жұмысшыға жұмыс
Жағымды мәліметтер болып жұмысқа келмеушіліктердің 12813 адам-күніне азайғанын
Еңбек өнімділігі=Өнімді сатудан түскен табыс/жұмысшылардың орташа тізімдік саны.
19 кесте
Өнім өндірісі көлемінің ЖШС «КамСторйсервис»-тегі бір
Көрсеткіштер Жоспар бойынша Нақты Жоспардан
Соммада %
Өнімді сатудан түскен табыс,
мың тенге.
Жұмысшылардың орташа тізімдік саны, адам.
Жұмысшылардың орташа тізімдік саны, адам.
Қызметкерлердің ішіндегі жұмысшы санының үлесі, %
1 жылдағы орташа өнім өндірісі көлемінің 1 жұмысшыға
1 жылдағы орташа өнім өндірісі көлемінің 1 жұмысшыға
1124
1098
97,7
1239,9
1324,5 +1727385
1205
905
75,1
1433,5
1908,7 +27304
+81
-193
-22,6п
+139,6
+584,2 118,8
107,2
82,4
76,9
110,8
144,1
Өнімді сатудан табысқа жұмысшылардың орташа тізімдік саны мен орташа
Өнімді сатудан түскен табыс=жұмысшылардың орташа тізімдік саны *1жұмысшының орташа
1098 адам *1324,5319 мың.теңге=1454336 мың. теңге
905 адам*1324,5319 мың. теңге=1198701,4 мың. теңге
905 адам*1908,7127 мың. теңге=1727385 мың. теңге
905 адам-1,098 адам.=-193 адам
1198701,4-1454336=-255634,6 мың теңге
1908,7127-1324,5319=+584,2 мың. теңге 1727385-1198701,4=+528683.6 мың теңге
Жоғарыдағы мәліметтерден жұмысшылардың жоспарланған санынан нақты санының азаюы ЖШС
Нарядтар мен басқа да алғашқы құжаттар дұрыс толтырылғандығын, жұмыстарды
Ішкі аудиттің келесі бағыты- еңбекке ақы төлеу бабы бойынша
Ақшаны жалған тұлға арқылы немесе жұмыс көлемін артық қосып
Еңбек ақыдан шегерімдерді тексере отырып, аудитор жинақтаушы зейнетақы қорына
Еңбекақы сомасынан аударылатын аударымдар бойынша сондай-ақ жүргізілген сесептеулердің және
Ішкі аудитор еңбек ақы қорын пайдаланудың және жұмысшылармен
Қызметкерлермен еңбек ақы төлеу бойынша есеп айырысуларды тексеруді әр
Айырмашылық табылғанда олардың есептерін анықтау керек. Сондай-ақ мәліметтерді депозитке
Еңбекті уақыт бойынша төлеуде тарифтік мөлшерлеме немесе мәміле шарттарын
Еңбек пен оны төлеу есебі жөніндегі бастапқы құжаттарды тексергенде
Жұмыс уақыты мен нарядтар есебі табелін, сондай-ақ еңбекті
Бұрын төленген бастапқы құжаттар бойынша қайтадан есептеу жағдайлары бар-
Бұрын төленген бастапқы құжаттар бойынша қайтадан есептеу жағдайлары бар-
Бастапқы құжаттармен есептік тізімдемелерді тексергенде арифметикалық санаудың дұрыстығына ерекше
Аудиторлық тексерудің жүзеге асатын одан әрі кезеңдері мыналар:
төлемді есептеудің дұрыстығын іріктеп тексеру;
жұмыстың қалыпты жағдайларын ауытқумен байланысты қосымша ақыны рәсімдеу тәртібі;
құжаттық рәсімдеу мен іркеліс төлемі;
өнімнің ақауын құжатпен рәсімдеу мен оны төлеу;
түнгі мезгілдегі жұмысқа қосымша ақы;
жұмыстан тыс уақыттағы еңбекті өтеу;
мерекелік күндердегі жұмысқа төлеу;
іс жүзіндегі заңнамада қарастырылған (еңбек демалысына, жұмыстан шығу жәрдем
уақытша еңбекке жарамсыздық бойынша жәрдемақы есептеу;
жалақыдан ұстаудың дұрыстығын тексеру.
Заңнамаларға сәйкес жалақыдан мыналар ұсталынады: жеке
табыс салығы, зейнетақы қорына аударымдар, бұрын берілген аванс бойынша
Жеке табыс салығы ҚР-ның «Салықтар және бюджетке міндетті
Зейнетақы жарнасын ұстауы және төлеу қызметкерлердің ай сайынғы
Қарызға алынған тауарлар үшін адамдарға ұзақ
Қызметкерлер келтірілгенматериалдық зиянның орнын толтыру үшін ұсталым ұйым
Тексеру қортындысында мыналарды анықтау қажет:
шығыстарды еңбекке ақы төлеу қорына жатқызудың дұрыстығы;
жеке төлемдерді өнімнің (жұмыстың көрсетілген қызметтің) өзіндік құнына жатқызудың
синтетикалық және аналитикалық есепті, жиынтық мәліметтерді және еңбекке ақы
3350 «Еңбекақы төлеу бойынша қысқа мерзімді берешек» шоты арқылы
Қорытынды
Қызметкерлер мен еңбекақы бойынша есеп айырысу өндірісті тұрақтандыру және
ЖШС «КамСтройСервис» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің негізгі қызметің темір- бетон
Цехта орта есеппен жылына 3381 мың теңгенің өнімі өндіріледі.
Зауыттың өндіріс ырғағының бір қалыпты жүруіне жыл мезгілінің
Жұмысшылар саны серіктестікте 11 адамға жоғарлаған, еңбекке ақы төлеу
Серіктестік рентабельді болып табылады. Зерттеліп отырған жылдарды табыспен қорытындылаған,
ЖШС «КамСтойСервис»-де еңбек ақы бойынша есеп айырысу есебін ұйымдастыру
1. Қызметкерлермен еңбекке ақы төлеу бойынша есеп айырысуды
2. Кадрлар есебі бойынша жеке парақтардың бар- жоғын тексеру.
3.Бухгалтерлік есеп жүйесіндегі бағдарламалардың оңтайлысын пайдалану арқылы, алғашқы құжаттардағы
4. Халықаралық стандарттарына көшуге сәйкес есеп саясатын қайта қарау,
Ұйымда аудиторлық тексеру жүргізілмеген. Ішкі шаруашылық бақылаудың әдістері
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
“Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы” 2007 жылдың
“Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет туралы” Заңы 1998 жылғы 20
Қазақстан Республикасының 13 наурыз 2007 жылғы «Бухгалтерлік есеп және
Абдулина Н.К., Шалгимбаева Н.Т., Алибаев А.Е. и другие. Бухгалтерский
Аудиторская деятельность: Правовые основы, стандарты, особенности аудита банков
Абленов Д.О. Экономика мамандығын дайындайтын жоғары оқу орындарының студенттеріне
Аренс Э.А.,Лоббек Дж.К. Аудит – М: Финансы и статистика,
Буевич С.Ю., Королев О.Г. Анализ финансовых резервов банковской деятельности
Данилевсий Ю.А., Шапигузов Ю.А., Ремизов Н.А.,Старовойтова Е.В. Аудит –
Козлова Е.П., Галанина Е.Н. Бухгалтерский учет в коммерческих банках
Міржақыпова С.Т. Банктегі бухгалтерлік есеп – Алматы: Экономика,
Сейткасимов Г.С. и другие. Бухгалтерский учет и отчетность в
Аудит. Под ред. В.Н. Подольского – М: Юнити-Дана, 2004г.
Аудит-1. Под ред. М.С. Ержанова – Алматы: 2005г.
Алдаберген Ә. Н. «ТұранӘлем» банкінің тұрақтылық белгісі // Жас
Алишарова Г.С. Табыстар мен шығыстарды жетілдіру жолдары //Вступление
Аскарбеков Е.Н. БТА разместил рублевые облигации: В течение
Ворапаева С.К. Система ключевых показателей эффективности коммерческого банка //
Грибанов А.В. Главный банк страны // Новое поколение –
Жуйриков К.К. Анализ ликвидности баланса //Банки Казахстана –
Жуйриков К.К. Анализ прибыли (дохода) и рентабельности
Иванов А.А. Внешний аудит как элемент банковского надзора
Куашпаева С.Т., Исатаева Г.Б. Особенности анализа доходности коммерческого
Лисак Б.И., Ким А.Б. Методический подход к вопросу
Миржакипова С.Т. Организация аудита в банках второго уровня
Миржакипова С.Т. Организация аудита в банках второго
Мырзағалиев Ғ.М. «ТұранӘлем» банкінің сара жолы // Егемен Казақстан,
Попова Т.В. Доходы и расходы банков
Василевская Н.К. Международный статус банка БТА // Казахстанская
Грибанов А. С. Главный банк страны //Новое поколение ,2003,
әлеуметтік
салық салу
объектісіне
сатпайтын кәіпорын шығын-
дары мзж басқа әлеуметтік салықтың салу
кәіпорын шығындарына жататындар
қайта есептеу
коэффиценті
әлеуметтік
салық салынатын табыс есеп сомасы
(13-*14)
табыс есебінен
есептелген әлеуметтік салық салынатын сома
әлеуметтік салық
есептелген сомасы (20*3%)
есепті
ай 16/14
айдың
алдыңғы
жылдар
төлеу
сомалар табысынан
есептелінетін әлеуметтік салық салымдары
есепті
ай жыл басынан есепті
ай (2-5-10) жыл басынан
(3-3-11)
10 11 12 13 14 15 16 17 18
0 45000 45000 12 540000 90353 7529,4 0 7529,4
0 45000 90000 6 540000 90353 15058,8 7529,4 7529,4
0 45000 135000 4 540000 90353
0 45000 180000 3 540000 90353 30117,6 22588 7529,4
0 45000 225000 2,4 540000 90353 37647 30118 7529,4
0 45000 270000 2 540000 90353
0 45000 315000 1,714 540000 90353 52705,8 45176 7529,4
0 45000 360000 1,5 540000 90353 60235,2 52706 7529,4
0 45000 405000 1,333 540000
0 45000 450000 1,2 540000 90353 75294,4 67765 7529,4
0 45000 495000 1,095 540000 90353 82823,4 75194
0 45000 540000 1 540000 90353 90353 82823 7529,4
540000
7 кесте
Жоғарыда айтылғандай жеке табыс салығы мен әлеуметтік салықты есептеу
Жылдаға айлар Табысты есептеу Салық салын-
байтын
табыстар мзж сомасы Салық
ұсталым
дары жтс
салы
натын
сомма жтс
сомасы
(8*10%)
Есепті ай Жыл басынан
Есепті ай Жыл бойы
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Қаңтар 50000 50000
5000 5000 9752 35248 3524,8
ақпан 50000 100000
5000 10000 9752 35248 3524,8
наурыз 50000 150000
5000 15000 9752 35248 3524,8
Сәуір 50000 200000
5000 20000 9752 35248 3524,8
мамыр 50000 250000
5000 25000 9752 35248 3524,8
маусым 50000 300000
5000 30000 9752 35248 3524,8
шілде 50000 350000
5000 35000 9752 35248 3524,8
тамыз 50000 400000
5000 40000 9752 35248 3524,8
қыркүйек 50000 450000
5000 45000 9752 35248 3524,8
қазан 50000 500000
5000 50000 9752 35248 3524,8
қараша 50000 550000
5000 55000 9752 35248 3524,8
желтоқсан 50000 600000
5000 60000 9752 35248 3524,8
жиынтығы
600000
6000
Кестенің жалғасы 7
әлеуметтік
салық салу
объектісіне
сатпайтын кәіпорын шығын-
дары мзж басқа әлеуметтік салықтың салу
кәіпорын шығындарына жататындар
қайта есептеу
коэффиценті
әлеуметтік
салық салынатын табыс есеп сомасы
(13-*14)
табыс есебінен
есептелген әлеуметтік салық салынатын сома
әлеуметтік салық
есептелген сомасы (20*3%)
есепті
ай 16/14
айдың
алдыңғы
жылдар
төлеу
сомалар табысынан
есептелінетін әлеуметтік салық салымдары
есепті
ай жыл басынан есепті
ай (2-5-10) жыл басынан
(3-3-11)
10 11 12 13 14 15 16 17 18
0 45000 45000 12 540000 90353 7529,4 0 7529,4
0 45000 90000 6 540000 90353 15058,8 7529,4 7529,4
0 45000 135000 4 540000 90353
0 45000 180000 3 540000 90353 30117,6 22588 7529,4
0 45000 225000 2,4 540000 90353 37647 30118 7529,4
0 45000 270000 2 540000 90353
0 45000 315000 1,714 540000 90353 52705,8 45176 7529,4
0 45000 360000 1,5 540000 90353 60235,2 52706 7529,4
0 45000 405000 1,333 540000
0 45000 450000 1,2 540000 90353 75294,4 67765 7529,4
0 45000 495000 1,095 540000 90353 82823,4 75194
0 45000 540000 1 540000 90353 90353 82823 7529,4
540000
1. Кестелердің номерін қой колмен 7,8,9. беттерде,
2. 11-бетт ортша е4бекакы 2009-жылы канша болды сонны билип
3. Қолданылған әдебиеттерін ескі материалдардан ал өйкені жылдарын ауыстырғанда
4. Колденен бетке жеке номер койып шыгар 26 бет
Болады
5. сонгы кесте 7-кестенин жалгасы
2
61
33
Әлеуметтік әріптестік шеңберінде әріптес мемлекеттермен келісім шарт жасау
Зиянды және аса ауыр еңбек жағдайындағы жұмысшыларға қосымыша төлем
Үкімет жұмыс берушілері одағы мен кәсіподақ өкілдерінің арасындағы келісімі
Еңбек нормаларын енгізу, ауыстыру және қайта
Еңбекақы қорына салық салу
Нормадан ауытқитын жағдайда орындалатын жұмысқа еңбекақының жоғарылатылған көлемін анықтау
Қызметкерлердің жалақысына салық салу
Сыйақы беру туралы ережелерді дайындау мен енгізу, бір жылғы
Орташа еңбекақыны есептеу тәртібі, еңбекақыны төлеу бойынша кепілдіктер
Жетекшілер, мамандар мен қызметкерлердің еңбекақысының түрлері,тарифтік мөлшерлемеге қосымша
Жеке қызметкерлер мен коллективке еңбекақы төлеу жүйесі
Бюджеттік сферадағы қызметкерлердің тарифтік мөлшерлемесінің торы
Еңбекақылық ең төменгі мөлшері
Жергілікті реттеумен бекітіледі
Орталықтандырылған тәртіпте
Еңбекақыны құқықтық реттеу жүйесі
Еңбекақының жүйелері және нысандары
Кесімді еңбекақы
Мерзімдік еңбекақы
Тікелей кесімді еңбекақы
Жай мерзімді
еңбекақы
Мерзімдік сыйақы
Кесімді сыйақы
Сағаттық еңбекақы
Жанама кесімді еңбекақы
Күндік еңбекақы
Аккордтық еңбекақы
Үдемелі кесімді еңбекақы
Апталық еңбекақы
Айлық еңбек ақы
Ұжымдық мердігерлер
лік
Жеке адамның еңбек ақысы
КӘСІПОРЫННЫҢ ЕҢБЕК АҚЫ ТӨЛЕУ ЖҮЙЕСІ
Еңбекақы формалары
Еңбек және оның төлемақысын есебі
ӨНДІРІСКЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ БОЙЫНША ЖҰМЫСТАРДЫ НОРМАЛАУ. ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР ЕҢБЕГІН НОРМАЛАУ
Мемлекет және еңбекақы төлеу
Еңбекақыны төлеуді ұйымдастыру
Еңбектің және оның төлемақы есебенің принциптері туралы ақпарат
КӘСІПОРЫНДА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРГЕ ТӨЛЕУ ЖҮЙЕСІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Жалақының түрлері, еңбекақы төлеудің нысандары мен жүйелері жайлы
Кәсіпорынның тізімдегі жұмысшылар құрамы