Шарап өнімдерінің органолептикалық сапа көрсеткіштерін бағалау
Мазмұны:
1.1 1.1тізі
Кіріспе 2
1. Әдебиетке шолу. 4
2. “Бахус” акционерлік қоғамының сипаттамасы 10
3. Нормативтік сілтемелер 12
4. Терминдермен анықтамалар. 14
5. Жүзім өңдеудің жалпы технологиясы және шарап материалдарын алу.
5.1 Жүзімдік шараптарының жеке тобтарын өндіру ерекшеліктері 18
5.2 Тағамдық құндылығы 20
6. Сәйкестендіру және сараптау. 21
6.1 Қабылдау тәртібі, үлгілер алу және сынау әдістері. 21
6.2 Органолептикалық бағалау және талдау . 23
6.3 Физика–химиялық көрсеткіштері 27
7. Таңбалау және сақтау 29
8. Шарап өнімдерін сертификаттау тәртібі 31
9. Қорытынды 36
10. Еңбек қорғау 38
Қолданылған әдебиеттер. 39
Кіріспе
Қазақстан Республикасының жүзім шаруашылығы – республиканың оңтүстігінде орналасқан жәнеде
Бұл облыстарда жүзімнің өнімі ауарайына байланысты ол гектарына 45-85
Шымкент облысында Ркацители, Саперави, Тербаш, Қара Майский, қызғыл, көкшіл
Қазіргі уақытта жүзімді өндірісте өңдеудің көлемі 120-160 мың тонна,
1489 жылдан бастап шарап өндіру өндірісі қайта күшіне кіре
Соңғы жылдары өндіріс мамандарының күшімен рынок талаптарын тұрақты жаңарту
– маркалы жүзім шарабының 4 түрі
– маркалы ақ арақтың 4 түрі
- маркалы коньяктың 4 түрі
“Бахус” ашық акционерлік қоғамдында өндірілетін өнімдер патентпен қорғалған, бәсекелестік
1. Әдебиетке шолу.
Соңғы жылдары ғылыми–зерттеу институттары шарап өндіру ғалымдардың
Жүзімдегі эфир майларының мөлшері ауарай жағдайына байланысты жәнеде ол
Жүзімнің бояуы сорттарының екі тобы бар:
Бірінші тобында жүзімнің сыртқы қабығы боялған да іші түссіз
Жүзімді қырлы жаншығышпен жаншығанда жүзім шырынының бөлінуі тез өтеді
Көп ғалымдардың зерттеуі бойынша жүзімнен шырындар бөлудегі ВЭКД–5 экстрактор
Н.И Бурянның зерттеу жұмысының нәтижесінде жүзім шырынын бентонитпен өңдегенде
В.И Личев және З.Никова бентониттің 2-ден -8 г/л дейінгі
Ферментті препараттардың әсерінен шарап материалдарында антоциондар көбейеді, бірақ шырын
Ғалымдардың айтуынша жүзім шырынын түссіздендіруде ферментті препараттарды қолдану олардың
Алмалы – сүтті ашу процесстерінің жүруіне сульфиттаудың әсері зор
120-150мг/л –38 жағдайда ал 150мг/л жоғары - 21 жағдайда
Ғалымдардың соңғы зерртеу жұмыстарының мәліметі бойынша тұндырылған жүзім шырынына
Спиртті ашу процессінде глюкозадан екі өнім пайда болады –
А.А Мартаковтың зерттеу жұмысының нәтижесі ашытқының сірке қышқылын үрдісті
Өте жоғары үздіксіз өндірістік техналогияны енгізудің әсерінен сығынды мен
Ғалымдардың айтуынша аса ашу процессі жүзімді өңдеу әдісіне және
В.И Зинчиноның мәліметі бойынша шарапта жалпы азот 350г/л дейін
Жүзім дәніндегі энотанин шырынға өткенде оның түсін өзгертуге ықпал
Шарапты бентонитпен өңдеу арқылы ондағы антоцианның 40% шығаруға болады,
Жас қызыл шараптардың түсіне антоциандар әсер ететін болса, бірнеше
Шарап классификациясы.
Жүзім шарабының классификациясы бойынша Г.Г Агабальянц шараптың негізгі көрсеткіштеріне
Бірінші негізгі класс:
1 категория: ароматсыз сорттардың ақ шараптары
2 категория: ароматсыз сорттардың қызғылт шараптары
3 категория: ароматсыз сорттардың қызыл шараптары
4 категория: түске байланысты емес ароматты сорттардың шараптары (мускат,
Екінші негізгі класс:
5 категория: сары шараптар тобы (Херес, Токайское, Шато –
6 категория: арнайы шараптар (байытылған, спирттелінген, шырын концинтрациясы қосылған)
Шараптардың осы классификациясы олардың физика–химиялық қасиетін сипаттайды.
Шарапты дегустация жасағанда оған органолептикалық баға беріледі. Органолептикалық бағалау
Тәтті дәмнің эталоны ретінде 0.4% сезімталдық шектеуі бар сахароза
Ашыту дәмнің эталоны ретінде хинин және кофейн 0,0045% сезімталдық
Шараптың бояуы, түсі көзбен қарап жәнеде приборлар арқылы бағаланады.
Шараптың түсін сан мөлшерін анықтау үшін фирмалық өлшем құралдары
Иісті классификациялаудың бірнеше жүйесі бар. Оның ішінде негізінен қолданылатын
Таза гүл иісінде ванилин исі жақын, ал қышқылға –
Дегустация залы өте таза болуы тиіс, себебі иісі жоқ
Дегустацияға үлгілерді міндетті түрде мына ретпен беруі қажет :
Дегустацияға берілетін үлгілердің саны – 16 дан аспауы керек.
Шарап материалдарына сапалы баға беру үшін дкгустацияға оларды мына
газдалған шараптар – 8-12C
асханалық ақ және қызғылт шараптар – 12-16C
асқаналық қызыл шараптар – 16-20C
күшті дессертті шараптар, коньяк – 16-18C
Дегустация жасайтын ыдыс стандартты болуы тиіс, ол шараптың әр
2. “Бахус” акционерлік қоғамының сипаттамасы
Жүзім өсіру және шарап өндірудің даму тарихы.
Жүзім егу алғашқы рет Шу және Іле өзендерінің жағасында
1936ж. –180 га., 1957ж. –2300 га., 1960-8000 га., 1970-
Сорттары: Ркацители /60% көлемге дейін/, Рислинг, Пино, Алиготе; Мускаты,
Өндірістік өндеуге жұмсалатын жүзім көлемі –120-160мың тонна және шарап
Қазіргі уақытта жүзім жинау республика бойынша 20-30мың т. Көлемі
Шампандық шарап зауыты.
1948ж. – зауытты және мамандарға арналған тұрғын үйді салу
1949ж. – тираждалған шарап өндіру;
1950ж. – 500 бут. Республиканың 30-жылдығына коллекциялық шампандар алғашқы
Қазіргі күні ААҚ "Бахус" Қазақстандағы шарап өндіретін кәсіпорындардың ең
Кәсіпорынның пайда болу тарихы шампан өндіруден басталады. Орта-азиялық тәжірибелік
1949ж.-ақ салынып бітпеген сарайларда өсіп шыққан жүзімнің материалдарынан
Сол жылы кәсіпорын кеңес одағында шампан зауыттары ішіндегілердің
Қазақстан шампанының сапасын отандық тұтынушымен қатар әлемдік деңгейде танылды.
Қазіргі уақытта ААҚ "Бахус" кәсіпорыны 32 атаулы өнім, с.і.
ААҚ "Бахус" өзіне қажетті шикізатты келісім-шарт негізінде еккізеді. Жүзімнің
3. Нормативтік сілтемелер
1.Мем СТ 3639-79 Арақ – спирт ертіндісі этил
Мем СТ 4828-83 Ликеро – арақтық өнімдер .
Мем СТ 5363-93 Арақ қабылдау ережелері мен талдау
Мем СТ 908-79-Е Тағамдық лимон қышқылы Техникалық шарт
Мем СТ 2874-82 Ішімдік су Сапаны бақылаумен гигиеналық талаптар
Мем СТ 5962-67 Ректификатталған этил спирті Техникалық шарт
Мем СТ 7208-93 Жүзім шараптары және жүзімді өңдеудегі материалдар
Мем СТ 13741 Коньяк
МемСт 5575-76. Шарап. Орау, таңбалау, тасымалдау және сақтау.
МемСт 5964-93. Этил спирті. Қабылдау әдісі және талдау тәсілдері.
МемСт 12258-79. Советское шампаны, көпіргішшараптар. Құбырадағы көміртек окисьінің қысымын
МемСт 12280-75. Шарап, шарап материалдары, коньяктік және жемістік спирттер.
МемСт 13191-73 Шарап, шарап материалдары, коньяктік және жемістік
МемСт 13192-73. Шарап, шарап материалдары, коньяк. Қант мөлшерін анықтау
МемСт 13193-73 Шарап материалдары, коньяктік шырын, жеміс-жидектік спирттелген. Ұшынқы
МемСт 3195-73. Шарап, шарап материалдары, коньяк. Темір мөлшерін анықтау
МемСт 14136-75 Шарап материалдары, коньяктік шырын, жеміс-жидектік спирттелген. Салыстырмалы
МемСт 14137-74. Шарап материалдары, коньяк және коньяктік спирттер. Қабылдау
МемСт 1421-75- Шарап материалдары, коньяктік шырын, жеміс-жидектік спирттелген. Қолданылатын
МемСт 14252-73. Шарап материалдары, коньяктік шырын, жеміс-жидектік спирттелген. Титрленетін
МемСт 14351-73 Шарап материалдары, коньяктік шырын, жеміс-жидектік спирттелген. Бос
МемСт 14353-74 Шарап материалдары, коньяк. Қолай анықтау әдісі.
МемСт 21004-75 Шарап материалдары, коньяк және коньяктік спирттер.
МемСт 13192-73 Шарап материалдары, коньяк. Қант анықтау әдісі.
4. Терминдермен анықтамалар.
Бұйым-үрдіс нәтижесі.
Өнімнің қасиеті- өнімнің объективті ерекшелігі.
Өнімнің сапасы- өнім қасиеттерінің жиынтығы.
Өнім сапасының кқрсеткіштері- өнімнің бір немесе бірнеше қасиеттерінің сандық
Өнім белгісі- өнімнің әр түрлі қасиеттерінің сапалық немесе сандық
Терминдерге түсінік:
Өнім- еңбек қызметі үрдісінің материалды нәтижесі ретінде қарастырылады, белгілі
Еңбек нәтижелері заттық, және заттық емес болуы мүмкін.
Өнім терминінің анықтамасы МемСТ 15895-77 белгіленген.
Өнімнің қасиеті-өнімнің әр түрлі қасиеттері бар, олар оны шығару
Өнім қасиеттерін жай және күрделі деп бөлуге болады. Күрделі
Өнімнің сапасы- оны құраушы өнім материалдың сапасына тәуелді. Егер
Өнім сапасының көрсеткіштері- белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыру жарамдылығын сипаттайды.
Өнім сапа көрсеткіштерін қарастыру кезінде айыра білу керек:
көрсеткіш атауы;
көрсеткіштің сандық мәні.
Өнім белгісі-сапалық немесе сандық болуы мүмкін. Сапалық белгілеуге: материалдың
5. Жүзім өңдеудің жалпы технологиясы және шарап материалдарын алу.
Әр түрлі өнімге арналған шарап материалдарын дайындау, техналогиялық нұсқаулар
Үздіксіз линияның құрамына кіретін технологиялық жабдықтардың негізгі бөлігі болып
Шарап өндірісінде жүзімді техникалық жетілген мерзімде жинайды, яғни шараптың
әмбебап;
арнайы.
Әмбебап жүзім сорттарын кезкелген шарап өндіруге қолданады. Ал, арнайы
Жүзімдік шараптар өндіру технологиясы келесідей негізгі кезеңдерден тұрады: жүзім
Жүзім жиналғаннан кейін 4 са.ат аралығында өнделуі керек. Келіп
Ағушылар. Жүзім шырынын алу механикалық қысым арқылы іске асырылады.
Ағушылар 1т жүзімнен 50 дал шырын алуды қамтамасыз етуі
Жаншығыштар. Өз бетімен аққан шырынды алған соң, сығындыдан бірінші
Шырынды түссіздендіру.
Ағынды және жаныштаудан соң алынған шырындарды жүзімнен басқада заттар
ВНИИВ и В “Магарич” зерттеу институтында шырынды тез арада
Шырынды және сығындыны ферменттеу.
Шырында гидролитикалық және тотығу реакциялары өтеді. Тотығу процесстері полифенолоксидаз,
Шырынның және шарап материалдарының қышқылдығын тұрақтандыру.
Шараптың өзіне тән дәміне, оның микробтық ауруларға, лайланып кетуі
Жүзім шырынының ашуы.
Таза мәдени ашытқылар – спиртті ашу процесін қоздырады және
Спиртті ашу процессінде глюкозадан екі негізгі өнім алынады ол
Ақ шараптар алу технологиясы барысында қандайда жүзім қолданылмасады, қызыл
Өнделген және жетілдірілген шараптық материалдар тұтыну барысында толығымен тұтынушы
Эгализация – біркелкі қылу мақсатында бір сортты жас шараптарды
Ассамблирование - әртүрлі аймақта өсірілген жүзімнен даярланған шараптың ұсақ
Жетілу мерзімі біткенсон дайын шарапты құбыраларға құяды.
5.1 Жүзімдік шараптарының жеке тобтарын өндіру ерекшеліктері
Табиғи шараптарды суслодағы қант спирт қоспай жартылай немесе толығымен
Құрғақ ақ табиғи шараптар нәзік букетімен және дәмімен сипатталады.
Технологиялық ерекшелігі: жүзім суслосын мезгада гребеньдерімен бірге батпақтық ыдыстарда
Шараптардың сарғаюы толықтырылмаған бөшкелерде шарапты ұзақ жетілдіру барысында Saccharomyces
Қызыл құрғақ шараптар қаныққан қызыл түсті, толық шымшылдау дәмді,
Табиғи жартылай құрғақ және жартылай тәтті шараптарды суслоның немесе
Жартылай құрғақ және жартылай тәтті шараптарды алу технологиясының ерекшеліктері:
Ақ жартылай құрғақ және жартылай тәтті шараптарды "пайдалы шірік"
Арнайы шараптар – күшті, десерттік және ликерлік шараптар; әзірлеу
Күшті шараптарға портвейн, мадера, херес, марсала кіреді. Десерттікке токия
5.2 Тағамдық құндылығы
Шараптын тағамдық құндылығы оның химиялық құрамымен, әртүрлі қоспаларының физиологиялық
Шараптағы көмірсутегі глюкоза, фруктозамен белгілінген. Олардың шараптардағы мөлшерлері: құрғақ
Шараптағы пектинды заттар организмдегі радиоактивті элементтерді шығарады. Сонымен қатар
Органикалық қышқылдар шарапқа қышқылдық дәм беріп, тамақ қорытуды жақсартады.
Шарапта көптеген витаминдер бар. Витаминдер құндылығы В витамин тобымен
Шарап барлық алкогольді өнімдер арасында құндылымен, пайдалыгымен белгіленеді. Күніне
6. Сәйкестендіру және сараптау.
6.1 Қабылдау тәртібі, үлгілер алу және сынау әдістері.
ААҚ "Бахус" кәсіпорыны өндіретін "Кадарка" шарабын қабылдау тәртібі, үлгілер
Өнімді партиямен қабылдайды. Партия деген бір атаулы, бір купаж,
Алынған және қосылған шарап үлгілерін көлденен, қаранғы жерде, шампандық
Сынақ әдістері арқылы этилдық спирт мөлшерін; қант, ұшынқы қышқыл,
Қолданылған экстракты жүзімдік, жемістік шараптарда және шарап материалдарында
Ұшыңқы қышқылдар /МемСт 13193-73/ жүзімдік, жемістік шараптарда және шарап
Титрленетін қышқылдар МемСт 14252-73 жүзімдік, жемістік шараптарда және шарап
Бос және жалпы күкірттік қышқылыны мөлшерлерін жүзімдік, жемістік шараптарда
Токсиндік элементтер МемСт 26930-73; МемСт 26934-73 анықталады.
6.2 Органолептикалық бағалау және талдау .
Органолептикалық көрсеткіштерін бағалау.
Әр түрлі шараптың органолептикалық көрсеткіштеріне қойылатын талаптар әр түрлі
Жоғарыда көрсетілгендей шарап өнімдерінің сапасын бағалау 10 баллдық жүйемен
Шарап өнімдерінің үлгілерін дәмін татуға сыйымдылығы 0,5дм3 3
Отандық өнімдердің үлгілері мына құжаттармен бірге жүреді
талдау жасау мақсаты көрсетілген өндірушінің жолдама хаты :
зерттелетін өнімнің күші бар нормативті құжаты :
үлгі алу актісі, онда үлгі алу уақыты, уәкілетті тұлғалардың
өнім партиясына немесе үлгі берілген сапа жөніндегі құжат (сәйкестік
өнім туралы қысқаша толықтырушы сипаттама (рецепті, техналогия ерекшілігі, сапасын
Кесте 2
Шарап өнімдерінің органолептикалық сапа көрсеткіштерін бағалау
Көрсеткіш сипаттамасы Бағасы,
балда
Мөлдірлігі
Түсі
букет
дәмі
типіне сәйкестігі
жалпы баға
өте мөлдір
мөлдір
таза
бұлғындау
лайлы
типіне, мерзіміне түра сай
нормадан кішкене ауытқиды
нормадан едәуір аутқиды
типіне, мерзіміне сай емес
түсі өте нашар
типіне, мерзіміне сай өте нәзік
типіне сай жақсы
типіне сай, бірақ дамымаған
типіне сай емес
тән емес букет араласқан
типіне, мерзіміне сай дамыған
жағымды
типіне сай келінкіремейді, бірақ типіне сай
тән
тән емес
толығымен типіне сәйкес
типінен кішкене ауытқиды
азтипті шарап
шараптын мүлдем типі жоқ
өте жоғары сапалы шарап
сапасы жоғары
өте жақсы
жақсы
орта сапалы
ақаулы 0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
3,0
2,5
2,0
1,5
0,6
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
1.0
0,7
0.4
0,1
10
9
8
7
6
5-0
Шарап сатуға және таратылуға келесідей дегустациялық баға алған жағдайда
Кесте 3
Дегустациялық балдар нормативі
өнделген шарап және шарап материалдары:
жетілу мерзімі белгіленбеген және жас
жетілген
маркалы
коллекциялы
шампандық және көпіргіш шараптар:
арнайы атаулы
жетілген
газдалған шарап
жемістік шарап және шарап материалдары:
барлық типті купаждық
барлық типтік сорттық
шампандық және көпіргіш шарапқа арнылған шарап спирті
8,0
8,6
8,8
9,2
8,6
8,8
9,0
8,2
8,0
8,4
8,6
Осы әдіске сәйкес ААҚ "Бахус" кәсіпорыны өндіретін "Кадарка" жартылай
Кесте 4
"Кадарка" жартылай құрғақ қызыл шарабының органолептикалық сапа көрсеткіштерін бағалау
Көрсеткіш сипаттамасы Бағасы,
балда
Мөлдірлігі
Түсі
букет
дәмі
типіне сәйкестігі
жалпы баға
мөлдір
типіне, мерзіміне түра сай
типіне сай жақсы
жағымды
толығымен типіне сәйкес
сапасы жақсы
0,4
0,5
2,5
4
0,7
6
Осы кестедегі мәліметтер бойынша жалпы дегустациялық баға 14,1 болды,
6.3 Физика–химиялық көрсеткіштері
Жүзім шараптарында этил спиртінің мөлшері 20%, ұшқыш қышыл 1,75г/л,
Улы элементтерді: мыс – ГОСТ 26930-86 , қорғасын –
Кесте 4
Шарап өнімдерінің физика – химиялық көрсеткіштері .
Шарап тобтары Этил спиртінің көлемдік мөлшері /МемСт 13191-73/,% қанттың
Табиғи:
құрғақ
құрғақ айрықша
жартылай құрғақ
жартылай тәтті
9-13
14-16
9-13
9-12
3 көп емес
3 көп емес
5-25
30-80
Арнайы:
құрғақ
жартылай десерттік
десерттік
ликерлық
14-20
17-20
14-16
15-17
12-16
15 көп емес
30-120
50-120
140-200
210-300
Кесте 1 шарап өнімдері тобтары бойынша физика-химиялық көрсеткіштері келтірілген.
7. Таңбалау және сақтау
10 балдық шкаламен шарапты бағалау әдісі .
Шараптың әр жеке элементін бағалау шегі : тұнықтылығы –
тұрнабтылығы – 1,0 .
Шараптың негізгі элементтерін бағалаудың шкаласы .
Тұнықтылығы: шарап кристалды таза – 0,5
шарап өте таза
шарап таза
шарап лайлы
шарап өте лайлы
Т – Түсі : шараптың жасына типіне толық сәйкес
түсінен бояуының кішкене ауытқуы 0,4
нормалы түсінен біршама ауытқуы
шараптың жасына , түріне сәйкес емес түс 0,2
мүлде басқа түс
Б – Букет : шарап жасына түсіне сәйкес өте
жақсы дамыған хош иіс
нашар дамыған хош иіс
иісі таза емес
шарап түріне сәйкес емес иіс 1,5
шарап иісі басқа
Дәмі : өте қисынды дәмді шарап жасына ,
типіне сәйкес
қисынды дәмді шарап жасына ,
түсіне сәйкес
жеткілікті қисынды дәмді бірақ ,
шарап түріне сәйкестігі аз 3,5
дөрекі дәмді
қарапайым дәмді
басқа дәмді шарап
бұзылған дәмді шарап
Түрпаттық : түріне толық сәйкес
түрінен біршама ауытқулы 0,75
түріне ұқсамайтын щарап 0,5
сипатсыз шарап
Ең жоғарғы балл – 10 эталонды үлгі деңгейіндегі өзінің
9 баллмен жіңішке байсандырылған сапасы өте жоғары жақсы хош
8 баллмен жас шараптар бағаланады , егерде олардың сапасы
Шараптарды МемСт 23285-78 сәйкес кезкелген жабық, қала арасында ашық
Шараптар жел келетін, бөтен иісі жоқ жерлерде сақталуы керек
Шараптардың сақтау мерзімі: табиғи жетілмеген – 3 ай; табиғи
8. Шарап өнімдерін сертификаттау тәртібі
ААҚ “Бахус” кәсіпорынында өндірілетін шарап түрлерін ҚР.Е 50.3.15-96 “Этил
1. Арыз беру және оны қарастыру.
Берілген арыз негізінде шарапты сертификаттау ҚР.Е 50.3.16-96 стандартына сәйкес
ҚР.Е 50.3.16-96 сәйкес Сертификаттау органының мамандары арызды қарастырады, өнімнің
Шарап 2, 3, 4, 7 сертификаттау құрылымдары бойынша
Шарап міндетті сертификаттау кезінде бекітуге жататын көрсеткіштері: токсикалық элементтер,
2. Шарап өнімдерінен үлгі алу.
Үлгі алу тәртібі ҚР.Е 50.3.16-96 стандартының 5.6 бабында
Өнімді сертификаттау үшін сынама алу барысында мына жағдайлар болу
Буып-түю жағдайы мен таңбалануы;
Сынаманың сәйкестігін талап ету;
Берілетін өнімнің түрлеріне байланысты.
Өнімнің сәйкестігін белгілеу әдісін СО анықтайды. Ол өнімнің сәйкестік
техникалық шарт;
гигиеналық талаптар;
қабылдап-өткізу тексерулерінің актілерін;
есеп-фактура;
көлік квитанциялары;
сапалық күәлік құжаттары болуы керек.
Үлгі алуды тараға және буып-түюге қарай келесідей жүзеге асырады:
егер шарап бөшкеде болатын болса, онда майдың орташа үлгісінің
егер де шарап құмыраларға құйылған болса, онда үлгі алуды
шарап цистернадан, танкерден:
1 литр-цистернаның сиымдылығы 16т кем;
1,5-3л –60т кем;
10л- 60-500т кем;
20л-500т көп.
Құмыраларды тығынмен жауып, құмыра мойнын пергаментпен, полиэтиленмен немесе қатты
Біріктірілген үлгілерді этикеткамен қамтамасыз етіп, мынаны көрсетеді:
өндіруші мекеме мен қабылдап алушының атауы;
өнімнің атауы, түрі және сорты партия нөмірі мен массасы,
Үлгі алу актісі толтырылады, онда үлгі алған тұлғалардың тегі
Үлгілерді құрғақ, салқын, қараңғы жерде 30 тәулік бойы сақтайды.
3. Шарап өнімін сертификаттау нысанын орындауда сынақ өткізу.
Лабораторияға түскен үлгілерді сынақтан өткізу және сертификаттау жұмыстары ҚР.Е
Сынақты жүргізу тәртібі ҚР СТ 3.4 бекітілген.
Түскен үлгілер журналда тіркеледі және оның номер үлгісі көрсетіледі.
Сертификаттау сынақтары кезінде үлгілер мен жұмыс реті, сақтау реті
4. Сәйкестік сертификат және сертификатталған өнімді сәйкестік белгімен маркировкалауға
Өнімнің бекітілген стандарт талаптарына сәйкестігі сынақ хаттамасы арқылы куәлендіріледі.
Көрсетілген құжаттар және өнімді сертификаттау сынақтарын талдау кезінде
5. Сертификатталған өнімді инспекциялық бақылау.
Инспекциялық бақылау нысандарына технологиялық прцестердің сақталуын бақылау, нормативті құжаттарды
Сертификатталған өнімге инспекциялық бақылауды ҚР СТ 3.4 сәйкес ҚР
Инспекциялық бақылау жылына екі рет жүргізіледі.
Жоспардан тыс тексерулер тұтынушылардан өнім сапасына ескертулер туралы ақпараттар
Сертификаттау құрылымдары
Құрылым Аккридиттелген сынақ лабораторияларында сынау және сәйкестікті дәлелдеу
1. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
1а. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
2. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
3. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
4. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
4а. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
5. Шығарылалатын өнімнің бір немесе бірнеше үлгілерді бағалау негізінде
6. Сәйкестік туралы дикларацияны қарастыру. Сапа жүйесін сертификаттау. Сертификатталған
7 Партияны сынау. - -
8. Әрбір үлгіні сынау. - -
9. Сәйкестік туралы дикларацияны қарастыру. - -
10 Сәйкестік туралы дикларацияны қарастыру. - Өндірушіден немесе сатушыдан
Өнімді сертификаттау нәтижесі туралы ақпараттық мәліметтер.
Сертификаттау органдары берілген сертификат құжаттары міндетті түрде тіркеуден өткізуі
9. Қорытынды
Сапа - саяси–экономикалық категория. Осы сапа ұлттық экономиканы бекітудің
Кәсіпорын және ұйым деңгейінде сапа мәселелерін дұрыс шешудің құралы
Бәсекелестік- нәзік механизм, ол нарық жағдайларының әр түрлі өзгертулеріне
Қазіргі кезде елімізде мемлекет және аймақтық басшыларының, өндірушілердің және
Сапа менеджментінің теория жзәне тәжірибесі дамуының жаңа кезеңі ИСО
ИСО 9000:2000 стандарт талаптарына сәйкес сапа менеджменті жүйесінің құжаттарына:
Өндіруші мен тұтынушылар арасында сапа түсінігі өзара байланысты. Өндіруші
Басшы әкімшілік экономика жағдайында сапа өндіруші тарапынан білінеді. Ал
“Бахус” ашық акционерлік қоғамдында өндірілетін өнімдер патентпен қорғалған, бәсекелестік
10. Еңбек қорғау
Зертханада жұмыс жасағанда міндетті түрде қауіпсіздік ереэесін қатаң сақтау
Зертханадағы химиялық стаканмен су ішуге болмайды.
Тұрған реактивтердің, дәмін, иісін байқап көруге болмайды.
Анықтау жұмыстарын жасағанда тек қана нұсқауда көрсетілген реактивтерді, ыдыстарды
Пробиркадағы ерітінділерді, қоспаларды қыздырғанда, қайнатқанда ыдыстың ауызы басқа жаққа
Ыстық ыдыстарды сталдың үстіндегі белгісіз реактивтердің қасына қоюға болмайды.
Сілтілермен, қышқылдармен жұмыс жасағанда өте мұқият болу керек.
Күкірт қышқылын суға аздап еппен құйғанда азот қышқылын күкірт
Қышқылдарды басқа реактивтермен қосқанда пробтрканы саусақпен жауып сілкілеп араластыруға
Егер жалаңаш жеріңізге (қол, бет) сілті немесе қышқыл тиетін
Күйіп кеткен жердің 5% марганцовкамен, болмаса 5 % танин
Консервіленген сүтті органолептикалық анықтаудан өткізуге болмайды.
Қолданылған әдебиеттер.
Кишковский З.Н., Мержаниан «Технология винаң. Москва. «Пищепромиздатң, 1984 г.
Катарьян Т.Г. «Винное производствоң Москва. Пищепромиздатң, 1997 г.
Абдурамонов А. «виноделие в Казахстанең Алматы, 1990.
Пелях М.А. «Виноград и виноң. Кишенев, 1995 г.
Кабдиева А.Д. «Качество продукции и эффективности производстваң. Алматы, 1993
«Качество и стандартың. Москва. Издательство стандартов. 1996 г.
«Повышение качества винограда для технической переработки. Москва. Пищевая промышленность.
«Виноградства и виноделия Средней Азииң. Ташкент, 1987г. НИИ виноделия
Карагодин Г.М. «Книга о водке и виноделийң. Урал .
Никитинко В.С., Культебаев Э.Т. «Комплексное использование сырья при переработке
Нужный В.П. «Виноград и виноң. Москва. «Пищепромиздатң. 1997 г.
Бурьян Н.И., Тюрина Л.В. «Микробиология виноделияң. Москва. 1979 г.
Валуйко Г.Г. «Биохимия и технология винаң. Москва, 1993 г.
Экспертиза напитков. Группа авторов. Новосибирск. 2000.
15. Крылова Г.Д. Основы стандартизации, метрологии, сертификации. – М.,
16. Лифиц И.Н. Основы стандартизации, метрологии, сертификации. – М.,
Шобингер У. Плодово-ягодные соки и вина.
С.Д. Ильянковой. Управление качеством. М., 2004ж.
19. Мем СТ 3639-79 Арақ – спирт ертіндісі
концентрациясын анықтау тәсілдері
20. Мем СТ 4828-83 Ликеро – арақтық өнімдер
ережелері мен талдау әдістері
21. Мем СТ 5363-93 Арақ қабылдау ережелері мен
22. Мем СТ 5964-93 Этил спирті . Арақ
сынау әдістері
«Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша)» мамандығы бойынша «Квалиметрия» пәнінен оқу-әдістемелік материалдар
Жүзім өңдеудің жалпы технологиясы және шарап материалдарын алу
Тамақ өнімдерінің сапасын бағалауға қолданылатын зертханалық құрал- жабдықтар
Сәйкестендіру тәсілдерінің түрлері. Сапа көрсеткіштері. Азық түлік емес тауарлардың фальсификациясы
«Жануар текті өнімдерді сенсорлық талдау» пәннің оқу-әдістемелік кешені
Сенсорлы анализ ғылымына кіріспе
Өнім сапасын органолептикаылқ әдіспен талдау
Сыра өндірісі және квалиметрия
Жарма өндіру технологиясы
Өнімдер өндірісі