Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің қорларына талаптар
Ипотекалық несиенің ақпарат жүйесін тұрғызу
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Тарау ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕНІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН 8
ТҰРҒЫЗУДЫ НЕГІЗДЕУ 8
1.1. «БТА Ипотека» акционерлік қоғамының сипаттамасы және басқару
1.2. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты 25
1.3. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар 27
1.4. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің құрылымына талаптар 27
1.5. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің қорларына талаптар 28
1.6 Концептуалды схема 35
2 Тарау ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕЛЕНІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ЖОБАЛАУ 43
2.1. Ипотекалық несиеле ақпараттық жүйесінің есеп орны 43
2.2. Есептің қойылымы 45
2.3. Кіріс ақпараты 47
2.4. Шығыс ақпараты 48
2.5. Ақпараттық қор 49
2.7. Есеп шығару алгоритмін бейнелеу 52
2.8. Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар жабдығының сипаттамасы
2.9 Программалық қамтамасыз етудің құрылымы 55
2.10. Пайдаланушыға нұсқау 58
2.11. Бақылау мысалы 59
3 Тарау Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және оны пайдалану
3.1. «Ипотекалық несие» ақпараттық жүйесін тұрғызуға кететін шығындарды бағалау
3.2. Нәтижелерді талдау және ақпараттық өнімді коммерциялық іске асыру
3.3. Есептер кешенін ақпараттық технологияларының жақсарту бойынша нұсқаулар 68
Қорытынды 69
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 72
Кіріспе
Қазіргі кезде тоқсаныншы жылдардың ортасында Қазақстанға ипотекалық несиелеу жүйесін
Республикадағы ипотекалық несиелеудің жүйесі банкке жылжымайтын мүлікті кепілдікке қойып,
Қазіргі уақытта ипотекалық несиелеу капитал нарығынан ресурстарды тарту және
Қазақстан Республикасында ипотекалық несиелеудің даму процесіне тұрақтылық және саясаттық
Банктің пайыздық мөлшерлеме жөнінде талдауының нәтижесі келесіні көрсетті, яғни
«БТА Ипотека» акционерлік қоғамы Қазақстан Республикасының ипотекалық несиелеу нарығындағы
«БТА Ипотека» акционерлік қоғамы Қазақстанның ипотекалық нарығында үлесті
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі болып «БТА Ипотека» акционерлік қоғамы
Дипломдық жұмыстың мақсаты жеке тұлғаларды ипотекалық несиелеу жағдайларын анықтайтын
Дипломдық жұмыс кіріспеден, «Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің жасалу негіздемесінен,
Бірінші бөлімде– жеке тұлғаларды ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесін жасау
жеке тұлғаларды ипотекалық несиелеу шарттарын анықтайтын ақпараттық жүйенің құрылымына:
ресурстарға: программалық, ұйымдық, техникалық, ақпаратпен қамтамасыз ету. Жеке тұлғаларды
Екінші бөлімде – ақпараттық жүйені жобалауда жасалып шығарылған ақпараттық
Сонымен қатар, бұл бөлімде есептің математикалық қамтамасыз етілуі қарастырылады,
Пайдаланушыға нұсқау жасалған және мәселелік есептің жұмысын көрсететін бақылау
Дипломдық жұмыстың үшінші бөлімінде ақпараттық жүйенің деңгейін және оны
Ақпараттық өнімнің іске асырылуының нәтижесін талдау кезінде жүйенің өз
Бұл бөлімде сондай-ақ есептер кешенінің ақпараттық технологиясын жақсарту бойынша
Дипломдық жұмыста жасалған жұмыс бойынша қорытынды, пайдаланылған
1 Тарау ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕНІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН
ТҰРҒЫЗУДЫ НЕГІЗДЕУ
1.1. «БТА Ипотека» акционерлік қоғамының сипаттамасы және басқару
Ақпараттық кеңістігі болып саналатын ақпараттық объектілер жиынтығынан тұратын әр
Дүние жүзінде, соның ішінде кейінгі кездері Қазақстанда да ипотекалық
Тұрғын үй ипотекалық несиенің басқа несиелерден айырмашылығы оның ұзақ
Қазақстандағы ипотекалық несиенің тәжірибелік көрсеткіші бойынша, ипотеканың қарызға берілуі
Бір уақыттарда, комерциялық банктерге сенімдерін арттырып, яғни банктен
Қазіргі уақытта тұрғын үй ипотекалық
2000 жылдың желтоқсан айының аяғында құрылған қазақтың ипотекалық компаниясы–
Бүгінде банктің ипотекалық несиелерін алу мүмкіндіктерін шектейтін елеулі кедергілердің
Нақ осы Ұлттық Банктің қолынан ғана ипотекалық несиелеу бойынша
Алайда қаржы нарығының құрылымын ұзақ мерзімде ресурстардың үлесін ұлғайтуға
2002 жылдың 18 – қарашасында 3 миллион теңге тұратын
Өткен ғасырдың 90-жылдарының бас кезінде Қазақстан Республикасында ипотеканы дамытудың
Ипотекалық қаржыландыру төмендегідей механизмге негізделген:
банк өзіне мөлшерлеме, мерзім, қосымша қызмет көрсетулерді қосады;
клиенттің төлем қабілетін бағалау және несиенің ең көп кол
Клиенттің төлем қабілеті бірнеше өлшем бойынша бағаланады:
ай сайынғы төлем сомасы және төлем мөлшеріне байланысты, отбасының
Отбасының жалпы ең аз шығыны, коммуналдық төлемдерді, басқа да
Несие бойынша қамтамасыз етуді бағалау кепілдік сома мен активтердің
Жер учаскесі бар сатып алынатын немесе жөнделетін тұрғын үй
Кепілдік өтімділігі бойынша бірқатар талаптар (кепілдің жағдайы, оның нарықтық
К3 – клиенттің материалдық активтері мен оның міндеттемелері жиынтығының
Клиенттің активтері мыналар:
жылжымайтын (тұрғын үй және коммерциялық жай) оның ішінде алынған;
заңды тұлғалардың– жұмыс берушілердің кепілдіктері;
коммерциялық (кәсіпкерлік) тәуекелдерді сақтандыру;
автомашина;
ақша, депозиттер, банктердегі алымдар;
бағалы қағаздар;
меншікке жататын өзге де жылжымайтын заттар және мүлік.
Басқа банкілердің алдындағы міндеттемелерде ағымдағы отбасы шығынындағы ай сайынғы
LTV – кепілдікті қамтамасыз ету мен клиенттің міндеттемелері арақатынасын
Бұл коэффициентті анықтаған кезде тек несие беруші мекеменің пайдасындағы
Ипотекалық қаржыландыру кезінде жылжымайтын мүлік негізінен қамтамасыз етіледі. Бұл
Жылжымайтын мүліктің аса маңызды сипаттамасы оның өтімділігі болып табылады.
жылжымайтын мүліктің орналасқан ауданына;
жалпы (тұратын) ауданына;
қаланбаған қабырғасының материалына;
құрылыстың салынған жылына ;
жоспарлау типі;
үйдің және пәтердің қабатына;
үйдегі пәтердің орналасуына (мәселен, ол үйдің бұрыш жағында болуы
қосымша жақсартылғанына байланысты.
Үйдің қабырғасы бойынша – каркасты-қамысты, шпалды, кірпіштен салынған үйлер.
Орналасқан ауданы бойынша – қала аумағынан тыс (Алматы құрылысының
Үйдің құнын елеулі түрде арттыратын факторлар:
қабырғаның кірпіш материалынан болуы;
«Көне орталық», «Самал», «Көктем» және басқа таңдаулы аудандарда орналасуы;
пәтердің орналасқан қабаты;
пәтердің үйдің орталық бөлігінде (бұрышта емес) болуы;
лоджия, балкон, гараждардың болуы.
Барлық факторларды ескере отырып, жылжымайтын мүлікті бағалау әдістемесі бар.
Кепілдеменің кепілдік құнын анықтау үшін бағалаудың үш әдісі бар:
сатылатын заттарды тікелей салыстыру әдісі;
шығындық әдіс;
табыстық әдіс.
Жер учаскесінің құны құрылыстың орналасқан жеріне, жер бедеріне байланысты
Осының салдарынан Алматы қаласы бойынша оларды қабылдау мүмкіндіктері шектелуі
Банк тарапынан несие бойынша есептеулердің тұрақтылығына келтірілген жағдайда банкке
Қосымша кепілдікті тіркеу үшін қажетті құжаттар:
нысананы құқықтық анықтау құжаттары;
үйдің жоспары;
үйдің қарызы жоқ екендігі туралы анықтама;
жұбайының, отбасының кәмелетке толған мүшелерінің кепілдікке қою жөніндегі нотариалдық
қамқорлық етуші органдардың (кәмелетке толмаған балалардың болу жағдайынды) келісімі.
Жеке адамдардың кепілдік беруі кепілдікті қамтамасыз ету болып табылмайды,
Тұрғын үйді сатып алу кезіндегі міндетті шарт оның міндетті
Біріншіден, бұл сатып алушының шын ниетін растау. Екіншіден, бұл
Ипотекалық қаржыландырудың қажетті шарты сатып алынған жылжымайтын мүлік пен
90-жылдардың бірінші жартысында реформалардың басталуымен бірге жағдай түбегейлі өзгерді.
Жылжымайтын мүлік кепілдігі (ипотека) несиені қамтамасыз етудің анағұрлым
Нысананың (объектінің) тозуын анықтау:
Жалпы тозу сомасы мынаған тең:
U3= Uтаб+ Uфунк+ Uсыртқы,
Мұндағы
Uтаб– табиғи тозу сомасы
Uфунк–функционалды тозу сомасы
Uсыртқы – сыртқы тозу сомасы.
Функционалды тозу көлемді жоспарлы немесе конструктивтік шешімнің осы
Объектінің бағасын табыс тәсілімен анықтауға болады. Олар мыналар:
объектіні пайдалану кезінде кіріс көзі ретінде клиенттер қаралады (коммерциялық
Объектілерді салу, қайта салу не жөндеу кезінде олар кіріс
Бағалауға басқа кірістерді пайдалану үшін ақпараттың жеткіліксіздігі сезіледі. Бұл
Мүлік кепілдігі кезінде қамтамасыз ету кепілдігін дұрыс және нақты
құны АҚШ-тың 50 мың долларына дейінгі тұрғын үй жылжымайтын
құны АҚШ-тың 50 мың долларынан астам тұрғын үй жылжымайтын
құны АҚШ-тың 50 мың долларына дейінгі коммерциялық жылжымайтын мүлкі;
құны АҚШ-тың 50 мың долларына астам коммерциялық жылжымайтын мүлкі;
Әртүрлі әдіспен объект бағаларын есептеу спецификасы, кейбір жағдайларда бағаға
Бағалаудың негізгі принциптері:
Пайдалылық принципі- жылжымайтын мүлік объектісі меншік иесінің қажеттілігін қанағаттандырған
Орын ауыстыру принципі- пайдалылығы немесе табыстылығы бойынша біртекті жылжымайтын
Күту принципі (негізінде коммерциялық жылжымайтын мүлік үшін қолданады )
Үлес принципі- объектінің құнын анықтауүшін, әрбір фактордың, оның аса
Тепе-теңдік принципі– әрбір жер пайдалану типі үшін, белгілі
Сұраныс пен ұсыныс принципі– бұл жылжымайтын мүлік бағасы сұраныс
Сәйкестік принципі– архитектуралық біркелкіліктің парасатты деңгейі және жер пайдаланудың
«БТА Ипотека» акционерлік қоғамының компаниясы бірінші 100 пайыздық жеке
1.Банктік операцияларды теңгемен жүргізу:
қарыз операциялары: ақылы, тездетілген және қайтарымды шарттарға сәйкес несиелерді
сенімділік (трасталық) операциялар: «Қазақстан Ипотекалық компания» жабық акционерлік қоғамы
2.Банктік заңдамаларда көзделген басқа да операцияларды жүргізу:
факторингтік операциялар: төлей алмау тәуекелдігін ескере отырып, сатып
Қазіргі кезде «БТА Ипотека» акционерлік қоғамының жарғылық капиталының көлемі
Компанияның жалпы қызметіне сипаттама беретін болсақ, ол екі бағытта
тұрғын үй мүлкін несиелеу;
коммерциялық мүлікті несиелеу.
Төменде бұл қызмет түрлеріне толығырақ тоқталып кетсек деймін. Компания
қор нарығында ипотекалық облигацияларды тарату;
ссудалық капитал– ТұранАлемБанк банкаралық нарығынан несие қаражаттарын қарызға алу;
акционерленген капитализация – «ТұранАлем Секьюритиз» қатысушы партнерлерді тарту;
пұлдарды қалыптастыру және ипотекалық куәліктерге ЕББР және Темірбанк кепілдеме
БТА, ҚИК шарттарына байланысты несиелерді сату және ҚИК талаптарын
«БТА Ипотека» акционерлік қоғамы Қазақстан Республдикасының ипотекалық несиелеудің нарығындағы
Компания жүйелі және тереңдетілген мониторинг, аймақтық маркетингтік зерттеулер жүргізеді.
Жоғарыда айтып кеткендей, «БТА Ипотека» акционерлік қоғамының басты қызметтерінің
1-Кесте. Несиені беру шарттары
Клиент Жеке немесе заңды тұлға– резидент 60 жастан жоғары
Жеке тұлға– резидент емес билігі бар органдарда тіркелуі қажет
Заңды тұлға– Қазақстан Республикасының заңына сәйкес республика территориясында орналасқан
Валюта Теңге, доллар
Қаржыны беру
Қолма қол және қолма қол емес
Несиені төлеу реті Ай сайынғы төлемдер келесі формуламен есептеледі:
Ай сайынғы төленетін сома = кредит*i/1-(1+i)-п дәрежесі,
Мұндағы i– сыйақы мөлшерлемесі;п– периодтар мөлшері
Мақсаты, територия және объект Қаржыландыру көп қабатты үйлерден пәтерлерді
Клиентке қойылатын міндетті талаптар 1 төлемді төлеу үшін меншік
тұрақты табыс көзінің болуы;
мүлік түріндегі қосымша кепілдіктің болуы;
жұмыс берушінің кепілдігінің болуы;
ақша қаражаты және екінші дәрежелі банктегі депонирленген қаражатының болуы;
қажет жағдайда үшінші тұлғаның кепілдігінің болуы.
Сақтандыру Өмірде клиенттің жұмысқа жарамдылық қабілетін анықтау және мүлікті
Несиелік портфельге мониторинг жасау:
- несиелік портфельге мониторинг жасау тәуекелділікті минималдау және
- несиелік портфельге мониторинг жасаумен қатар компания портфельді мерзімдік
- Тәуекелділікке кіретін топтағы несиелер риэлторлармен басты қарыздың
Жетістіктері:
«БТА Ипотека» компаниясының ең табысты да көрнекті дамуы несиелік
500 миллион теңге сомаға ипотекалық облигацияларды сату, тарату және
ЕБРР жағынан компанияның қаржылық қызметіне несиелеу туралы жобаны жасау
ЕБРР жағынан тексеру несиелеу көлемін әрі де кеңейту жөнінде
Қазақстандағы ипотекалық несиелеу нарығының 20-25 пайызын сақтап қалу және
Дамудың басты бағыттары:
-бағалы қағаздар нарығында ипотекалық облигацияларды әлі де тарату. Компания
-шетелдік инвесторларды компанияның жарғылық капиталына тарту:
несиелік экспансияны өсіру мақсатында тартылған қордың көлемін көбейту және
Қызметті қаржыландырудың амалдары:
-ссуданың капиталы БТА банк аралық нарығынан несие қаражаттарын қарызға
-қор нарығында ипотекалық облигацияларды тарату;
-акционерленген капитализация– қатысушы партнерлерді ТұранАлем Секьюритиз» қатысушы партнерлерді тарту;
-пұлдарды қалыптастыру және ипотекалық куәліктерге ЕББР және Темірбанк кепілдеме
-БТА, ҚИК шарттарына байланысты несиелерді сату және ҚИК талаптарын
«ЦентрАудит» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Қазақстандағы ірі аудиторлық компания болып
Нарықта негізгі операторлар болып табылатын келесі несиелік кәсіпорындар:
-Казкоммерцбанк 2000 жылдың көктемінде программаны дамытты;
-Лариба банк– 1995 жылдан бастап программаны дамытты;
-Астана – финанс – 1999 жылдан бастап программаны дамытты;
-ҚИК – 2001 жылдың тамызынан бастап жұмыс істеуде;
-БТА ипотека– 2001 жылдың басында программаны дамытты.
«БТА Ипотека» акционерлік қоғамы несиелеу нарығында жетекшілердің бірі болып
1.2. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
Ақпараттық жүйе (АЖ)– бұл қолданушылардың талаптары бойынша ақпаратты жинау,
Қазіргі кезде ақпараттық жүйенің пайдалану аймағына, жасалу тәсілдеріне, техникалық
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің жасалу мақсаты әрбір клиент бойынша
Экономикалық ақпараттық жүйесін жасаудың негізгі мақсатына сәйкес ақпараттық жүйенің
-жұмыстың жеделдігі және ипотекалық несиелеу бөлімі қызметкерлерінің еңбегінің өнімділігі;
берілетін деректердің шынайылығы;
-клиент сұранысы бойынша филиалдар туралы деректерді алу жеделдігі;
-берілетін ақпараттың сенімділігі мен қорғалуы бойынша талаптар кешенін орындау.
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің тағайындалуы болып қаржылық, атап айтқанда
Жүйенің функционалды және ақпараттық құрылымы әрі қарай дамытуға және
Қолданушы үшін жүйе ыңғайлы, достық интерфейске және санкцияланбаған
Компьютермен жұмыс кезіндегі достық интерфейс қызметкерлер жұмысының өнімділігі мен
Несиелеу бөлімінде жұмысшылардың жұмыс орнын автоматты түрде құру немесе
Ақпараттық жүйенің функционалдық жіне ақпараттық құрылымының әрі қарай дамуы
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін эксплуатациялау шешімі бойынша жүйе модернизациясы
1.3. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
Банктік жүйеде ақпарат конфеденциалды және құпия болып табылады, сондықтан
1.4. Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің құрылымына талаптар
Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің есептер тізімі:
енгізу және редакциялау
борышқорларды қарап шығу
есеп беру
икемдеу
Есептердің өзара байланыс схемасы 1-суретте көрсетілген.
1-сурет. Есептердің өзара байланыс схемасы
Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесінің қорларына талаптар
Ақпараттық жүйенің құрылымы– бұл ақпараттық жүйенің элементтері мен ішкі
Ақпараттық ресурстар дегеніміз бір фирмаға құндылық және материалдық ресурстар
Ақпараттық жүйе ресурстарына келесі талаптар қойылады: ұйымдастырумен жабдықтауға
Ұйымдастырумен жабдықтау дегеніміз АЖ-ны тұрғызу (жобалау) мен жұмыс істеуге
басқару құрылымының ұйымдастырылуы;
қызмет инструкциясы;
жеке шарт;
техникалық тапсырмалардың тізімі;
операторға нұсқау;
АЖ функциясының орындалуын бейнелеу.
Есептерді шығару үшін ұйымдастырумен жабдықтау АЖ–ны функцияландандыру және
есеп шығару процесінде пайдаланушылар мен техникалық құралдардың бір-бірімен өзара
авторластырылған мамандарға есеп шығаруға кіруді қаматамасыз ету;
сенімді және нақты болуы;
қолайлы және көрнекі болуы.
Сонымен қатар келесі сұрақтардың шығарылуын қарастыру:
пайдаланушылар инструкциясы негізінде персоналды оқытуға ұйымдастыру;
автоматтандырылған объектіні енгізуге жауаптыларды енгізу.
Математикалық жабдықтау– ақпаратты өңдеудің алгоритмінің үлгісі
және математикалық әдістердің жиынтығы. «Ипотекалық несиелеу» математикалық жабдықтауының ақпараттық
типтік және өндірілген методикалар, жинау алгоритмі және ақпаратты өңдеу
алгоритмдерді іздеу және мәліметтерді сұрыптау.
Математикалық жабдықтаудың ақпараттық жүйесінің негізгі талаптары келесілер болып табылады:
математикалық әдістер мен алгоритмдерді қолдану;
шешімнің тұтастылығын және бір мағыналығын қамтамасыз ету;
программалау тілінде есеп шешімінің алгоритмдерін бейнелеуге максималды қолдану
есептердің функционалды өзара байланысын қамтамасыз ету.
Техникалық жабдықтау–бұл ақпараттық жүйені жұмыс істетуде қолданылатын техникалық жабдықтар
ақпаратты дайындау, жинау және тіркеу құралдары;
ақпаратты тапсыру құралдары;
ақпаратты өңдеу құралдары;
ақпаратты беру құралдары.
Техникалық жабдықтаудың ақпараттық жүйесі келесі талаптарды қанағаттандыруы керек:
ақпараттық есептерді максималды автоматтандыру;
мәліметтерді іздеу, жылдам енгізу және жоғары өнімділікті қамтамасыз ету;
функционалды сенімді болу;
сұхбаттық режимде ақпаратты өндіру;
программамен қамтамасыз етуді өңдеуді және техникамен қызмет көрсетуді жеңілдететін
Техникалық және программалық құралдардың құрамы келесілерді орындауға міндетті:
мәліметтерге еркін кіруді қамтамасыз ету, максималды процесін өңдеу, ақпаратты
құпия өңделген ақпаратты қамтамасыз ету.
Өндірілген мәліметтерді технологиялық процессте іске асыру үшін техникалық жабдықтаудағы
видеоадаптер VGA немесе SVGA;
14 дюймдық диагональ мөлшердегі монитор;
стандартты 108-клавишалы клавиатура;
2 кнопкалы тышқан;
процессор Pentium Pro және жоғары;
80 Гбайтты көлемдегі қатты магниттік диск;
оқуды ұйымдастыру– компакт-дисктерді жазып алу;
256 Мбайт жедел сақтайтын құрал;
факс–56к хаттама модемі;
лазерлі принтер (lLaserJet 1100Lj) немесе басқа жүз пайыздық бірге
үздіксіз қоректену блогы;
факс;
көшірме құралы;
Программалық жабдықтау деп техникалық жабдықтау жабдығын жұмыс істетуді
Жалпы программалық жабдықтау– бұл жабдықтаудың кең көлемдегі қолданушыларға есептелген
Программалық жабдықтау келесі талаптарды қанағаттандыруы керек:
программалық жабдықтаудың ең маңызды талаптары болып табылатын сенімділік, әрбір
қолайлылығы, яғни программалық жабдықтау компьютерлік программалармен жұмыс істей алатын
жеңіл меңгерілуі, жұмыс жасауға қолайлы, интерфейс;
жүйелермен қосылушылық.
Пакетті тиімді және ыңғайлы эксплуатациялау үшін келесі мүмкіндіктерді қарастыру
мәліметтер базасының ақпараттарына ыңғайлы және жылдам кіру мүмкіндігін іске
пайдаланушыдан түскен ақпаратты бақылау;
диалогтік режим жұмысы, диалогтік икемділігі;
мәліметтерді енгізуді автоматтандыру;
анықтама жүйесіне әр уақытта қайта айналу мүмкіндігі;
меню командаларына кіруді қамтамасыз ету.
Басқа мәліметтер қорын басқару жүйесі мәліметтер қорының байланысын және
операциялық жүйе: Windows 98 немесе жоғары;
Microsoft Office–тің программалық пакеті: MS Excel, Word, Access.
Ақпаратты қорғау деп, мәліметтер жүйесінде сақталатын программаларды, қол жеткізулерді
ақпаратты қорғауды ұйымдастырумен жабдықтау;
ақпаратпен жұмыс істеу әдістерімен қолданушыларды оқыту;
директорий мен файлдарға кіру құқығын шектеулі және парольді пайдалану;
программалық жабдықтау арқылы жұмыс уақытын тіркеу.
Ақпаратпен жабдықтау – бұл ақпараттық жүйелерде қолданылатын экономикалық ақпаратты
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін жүзеге асыру үшін құрамын, құрылымын
мәліметтердің қарама–қарсылығының болмауы;
ақпаратты тіркеу және қайтадан жинаудың болмауы;
ақпараттың түсуінің жеткіліктілігі;
кіріс ақпаратының нақтылығы және ыңғайлылығы;
қайталанған сақталған мәліметтердің азаюы;
мәліметтерді өңдеуге кететін уақыттың азаюы;
мәліметтер қорының ұлғаю мүмкіндігі;
басқару деңгейінде шешім қабылдауға қажетті ақпараттың жеткіліктілігі;
ақпаратты сақтау сенімділігі;
Ақпаратпен жабдықтау құрамына ақпараттар қорының машина ішіндегі және машина
Топтастыру және кодтау жүйесі бір мағыналы мәліметтерді бейнелеуде қолданылады
банктің барлық бөлімдеріне кодтар бірыңғай болуы тиіс;
кодтау жүйесі әр объектінің кодын анықтауы тиіс және ол
кодтың минималды ұзындығы және құрылымы бойынша максималды логикалық болуы
сыртқы ортаның ақпаратпен тіркесушілігінің қамтамасыз етілуі;
топтау объектілерінің ерекшеліктері саналуы тиіс.
Нормативті–анықтамалық құжаттар келесі талаптарға жауапты болуы тиіс:
барлық бөлімдерге мәліметтердің бір мағыналығының көрсетілуі;
нормативті–анықтамалық ақпараттардың шынайылығы және толықтығы.
Нормативті–анықтамалық құжаттардың әр формасына өндіру инструкциялары, оны толтыру, кіргізуге,
Жедел ақпараттық жүйесі қазіргі уақыттағы объектілер күйін көрсетеді, яғни
ақпараттардың толықтығын және бір мағыналығын қамтамасыз ету;
құжаттар жүйесінің даму мүмкіндігі;
құжаттардың ақпаратпен сыйымдылығын қамтамасыз ету;
ақпараттың қайталанбауы;
Машина ішіндегі ақпараттық қор мәліметтер қоры түрінде болуы мүмкін.
алгоритмдік бағыттылық;
мамандану синтаксисі;
массивтерді жобалау.
Ақпаратты қорғау деп мәліметтердің жүйесінде сақталатын, программалардағы қол жеткізулерді
-Жүйе мыналардан қорғану керек:
іштен ақпарат жүйесіне заңсыз кіруден;
-авариялы жағдай кезінде ақпараттың бұзылуынан;
-байланыс каналдары бойынша жібергенде мәліметтердің мәнін заңсыз жою;
-операторлардың механикалық қателерінен.
1.6 Концептуалды схема
Концептуалды схема ақпараттық жүйенің қызмет етуінің негізгі әдістемелік ізденістерін
Негізгі концептуалды жүйенің біртұтастылығының құрылуы ақпараттық жүйе әдістемелері мен
Схеманың функционалды бөлімі графикалық түрде ақпараттық және технологиялық байланыстардың
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің функционалды бөлімі файлдық технологиялар негізінде
Ақпараттық жүйесінің инструменталды бөлімі өзіне келесі элементтерді кіргізеді: техникалық
2-Кесте. Техникалық конфигурациясына қойылатын талаптар:
№ Түрі Көрсеткіші, мәні
1 Компьютердің қуаттылығы 2400 Ггц
2 Жедел жадының көлемі 512 Мб
3 Қатты жадының көлемі 40 Гб
4 Дисковод Қажет
5 CD – ROM Қажет
6 Микропроцессор Pentium (R) 4 CPU
7 Модем қажет емес
8 Файлдық жүйесі NTFS
9 Монитор түс беру сапасы 32 бит
10 Монитордың экрандық рұқсаттамасы 1152 нүкте 864 нүктеге
11 Видеокарта 128 Мб
3-Кесте. Программалық жабдықтау
Тип Атауы Мүмкіндіктері
Жалпы программалық жабдықтау
Операциялық жүйе Microsoft Windows NT Server 4.0 Күшті 32-битті
Microsoft Windows NT Workstation 4.0
MS Office XP Дербес ЭЕМ үшін күшті 32-битті көп
Microsoft Windows 2000 Дербес ЛЕЖ үшін күшті 32-битті ОЖ,
МББЖ Microsoft Access 2003
Арнаулы программалық жабдықтау.
ҚПП Delphi 7 Локальді және желідегі базалармен жұмыс
Paradox 7 Локальді база Paradox 7 жұмыс жасау, кестелер
Қорғау
Ақпаратты қорғау мен программалық құралдарына қойылатын талаптар
Ақпаратты қорғау деп – мәліметтер жүйесінде сақталынатын программа орындалуының
Жүйе келесілерден қорғалынуы керек:
ішкі ақпарат жүйесіне заңсыз кіруден;
қауіпті жағдайда ақпараттың бүлінуі;
байланыс каналдарынан мәліметтердің өту кезіндегі бүлінуі;
операторлардың механикалық қатесі.
Ақпараттық және программалық құралдарды бұзылудан және авторландырылған деректерден
Ақпаратты қорғау дегеніміз – мәліметтер жүйесінде сақталатын орындалған программаларға
Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау мақсаты – көп программалы
Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесі сипаттарға ие
● қауіпсіздік – кездейсоқ және әдейіге емес бұзудан мәліметтердің
● ұқсастыру – пайдаланушыларға, техникалық құралдарға және қорғалатын (мәліметтер
● конфиденциялылық мәліметтерге берілген және олардың қорғаныс дәрежесін анықтайтын
● құпиялылық – ақпаратты жабық және қорғалуға жататын деп
● өкілеттілік – қорғалған мәліметтермен сол немесе басқа процедураларды
● түпнұсқалық – қойылған идентификатордың объектіге қатыстығын тексеру.
Кездейсоқ бұзылулардан ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесілерді
● вирустарға қарсы программалардың болуы;
● пайдаланушылар үшін сапалы құжаттаманың болуы;
● жабдықтарды жетілдірудің амалдарын пайдалану.
Ақпаратқа және программалық құралдарға санкцияланбаған енуден сақтандыру үшін келесі
● парольді пайдалану. Пакетте бекітілетіндер: пакетті ашу паролі, әкімгер
Белгілі бір директорияларға енуді шектеу;
Пайдаланғаннан кейін ақпаратты есте сақтау құрылғысынан жою;
Техникалық құралдарды және пайдаланушыларды бақылау;
Техникалық құралдардың құқықтарын анықтау (есептерді және ақпараттық файлдарды пайдалануға
Техникалық құралдарды, есептерді және ақпараттық файлдардың пайдаланушыларынан ұқсастыру;
Шектеуі пайдаланудағы ақпараттарды өңдеу кезінде техникалық құралдардың және пайдаланушылардың
Санкцияланбаған әрекеттер кезіндегі сигнализация;
әр түрлі бағыттағы көмекші программалар (бақылау және қорғаныс механизмі,
Корпоративтік ақпараттық жүйені (КАЖ) жобалау ерекшеліктері
Қазіргі кездегі мекемелер (корпорациялар) көпжақты қызметтің, бөлімшелердің территориялық бөлінуінің,
Қазіргі кездегі КАЖ-ға келесі талаптар қойылады:
Іскерлік процесстің барлық операцияларында клиенттердің тапсырыстарының орындалуының толық цикілін
Қабылданатын басқарушылық шешімдердің сапасын жоғарлату үшін қажетті аналитикалық ақпараттың
Қазіргі кездегі бюджет жасау технологияларын іске асыру және қажетті
Қатерлерді ескере отырып бизнес-жоспарлау және басқару жүйелерін жасау.
Электрондық құжат алмасу және жұмыс ағындарын басқару жүйелерін жасау.
КАЖ келесі негізгі қасиеттерге ие:
Модульдік, яғни, мекеменің белгілі бір қызмет түрін автоматтандыратын және
Интегрирленуі, мәліметтер және интерфейстер форматтарын ұсыну стандарттары негізінде жалпы
Бейімделгіштігі, программалық комплекстердің бизнес-процесстерді ұйымдастырудың әртүрлі схемаларына сай келуі.
Масштабталуы, автоматтандырылған жұмыс орындарының санының ендірілетін программалық комплекстерге сай
Құпиялығы, қолданушылардың құзырлық деңгейіне сай ақпараттық жүйеге енуді қамтамассыз
Жоғарыда қарастырылған талаптарды іске асыру үшін басқарушылық процесстерді локальді
4-Кесте. Ақпаратпен жабдықтаудың сипаттамасы
Элементтері Сипаттамасы
Ақпараттық технология Барлық ақпараттар мәліметтер базасында сақталады
МБ түрі Реляционды
Жіктеу жүйесі Жіктеудің фасеттік жүйесі
Кодтау жүйесі Идентификационды әдіс, кодтаудың реттік жүйесі
Қорғау Істен шыққан жағдайларда мәліметтерді қалпына келтіру жүйесі
Техникалық жабдықтау
1-кесте
Программалық жабдықтау
2-кесте
Ақпараттық жабдықтау
3-кесте
2-сурет. «Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы
2 Тарау ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕЛЕНІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ЖОБАЛАУ
2.1. Ипотекалық несиеле ақпараттық жүйесінің есеп орны
Банктің қызметінің негізгі маңызы болып табылатын қаржы несиелік саясат
Несиелік жұмыстың жиналған тәжірибесін пайдалана отырып, банк сенімді заемшылырдың
Ипотекалық несиелеу банк қызметінің ең маңызды бағыты болып табылады,
Банктің құрылымында берілетін несиелер қысқа мерзімдік ссудалардың көп болуы
Несиелеу шартын анықтаудың автоматты есебі банктің негізгі қызметімен байланысты,
Берілген кешен есебі бірнеше есептерден тұрады, олар:
Енгізу және редактрлеу– заемшылардың мәліметтерін түзетуге арналған.
Заемшыларды қарап шығу– заемшылардың тізімін қарап шығуға арналған.
Есеп беру– заемшылардың мәліметтеріне есеп беруге арналған.
Икемдеу– программаларды икемдеуге арналған.
2.2. Есептің қойылымы
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін дамыту құрамында заңды және жеке
Кешендік есептер келесі негізгі функцияларды орындайды:
-Жедел мәліметтерді енгізу;
-Мәліметтер базасында жасалған шарт ақпараттарын енгізу;
-Шартшешімдерін жүргізу;
-Есептерді жүргізу.
Кешендік есептерді шығару мақсаты – жеке тұлғалардың несиелеу шартын
Мерзімдік шығару есебі: заемшымен шартты жасаған күні.
Несиелеу бөліміне кешендік есепті орындау «Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесі
Мәліметтер базасында жергілікті есептеу желі, мәліметтер базасынан ақпаратты көшіру,
Кіріс мәліметтерін бақылау келесі талаптарға жауапты болуы тиіс:
программалық және визуалдық бақылауды пайдалану;
визуалдық бақылау ақпараттың берілген критерийі бойынша жүзеге асады;
программалық бақылаудың кіріс ақпараты машина ішіндегі ақпараттар базасына ақпаратты
Кешендік есептердің шешімін қабылдау ақпаратты–аналитикалық кестені алу болып табылады.
Шығыс мәліметтерін пайдаланушылар банк басшылығы және несиелеу бөлімінің мамандары
Есеп шығару этаптарының арасындағы байланыс жүйелік өндірушінің программамен қамтамасыз
2.3. Кіріс ақпараты
Кіріс ақпараты – ақпараттық жүйенің қызметтері орындалуы үшін пернелерден
Біздің есепте кіріс ақпаратының көзі заемшының анкетасы болып табылады.
аты-жөні, тегі
туған күні;
туған жері;
банктің шоттар тізімі;
несие тарихының болуы;
телефон;
отбасы жағдайы;
аты-жөні, тегі және отбасы мүшелерінің жұмыс орны;
отбасы мүшелерінің жеке меншігінің бар болуы;
білімі;
жұмыс орны;
қызметі;
кепілдемелік хат.
2.4. Шығыс ақпараты
Шығыс ақпараты – ақпараттық жүйенің қызметінің орындалуы нәтижесінде алынатын
Шығыс ақпараты негізінде клиентердің мәлімдемелері туралы есеп беруді
Шығыс құжаты
Қолданушылар
Белгіленуі Аты Ұсыну түрі
Заемшының мәліметтері туралы есеп беру
Есеп беру келесі реквизиттерді қарастырады:
классификация;
клиенттің үлгісі;
шот;
клиент;
ашылу күні;
несиенің сомасы;
пайыздық ставка;
пролонгация (мерзім);
несиені кешіктіру күндері;
жалпы тәуекел;
міндеттік тәуекел;
пайыздық тәуекел;
жабдықтау түрі;
жабдықтаудың бағасы;
ескерту.
2.5. Ақпараттық қор
Машинадан тыс ақпараттық қор – ақпараттық қордың бөлігі,
Жедел ақпарат дәл сол мерзімдегі объектінің жай-күйін бейнелейді, яғни
Классификациялау жүйесі дегеніміз жиынды ішкі жиындарға бөлу ережелерін айтамыз.
Кодтау дегеніміз символды белгілерді теңестіру үрдісі, ол объектілерді ыңғайлы,
5-Кесте. Мәліметтер базасының тізімі
Массив түрі Аты Идентификатор Тағайындау
жинаушы Банк клиенттерінің негізгі мәліметтері Kredit_T
Банк клиенттерінің негізгі ақпараттарының жиналуы
Нормативті-анықтамалық Интерфейс және сақтау мерзімі Setup Мәліметтерді сақтау мерзіміне
Математикалық жабдықтау
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің кешендік есебі қолданылған математикалық аппараттық
«Несие» есеп шығару кезінде басқа модульдер программасы
Ақпараттық жүйенің математикалық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар:
ақпаратты жинау және өңдеу алгоритмін, сонымен қатар ЭЕМ-на мәліметтерді
мәліметтерді іздеу, іріктеу, құжаттарды принтерге басып шығару алгоритмдерін құрастыру;
қолданылатын математикалық әдістер техникалық және программалық құралдардың мүмкіндіктерін ескеруі
Алгоритмді ұсыну формула, кесте, блок-схема, жазулар түрінде берілуі мүмкін.
Математикалық қамтамасыз етудің алгоритмін құруға қойылатын талаптар:
қарапайым блоктарды декомпозициялау;
қолданбалы программалар пакеттеріне және программалау тілдеріне қолданылатын стандартты іздеу
2.7. Есеп шығару алгоритмін бейнелеу
Алгоритм – нақты мақсатқа жетуге жетелейтін, орындаушы орындайтын жүйелік
3-Сурет. Есеп шығару алгоритмін бейнелеу
2.8. Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар жабдығының сипаттамасы
Қолданбалы программаларды өңдеу үшін программалар тілдері және программалау жүйесі
Паскаль программалау тілін 60-жылдардың аяғы 70-жылдардың басында Швейцарлық зерттеуші
Программалау ортасындағы жұмыстың нәтижесі программаның мәтіні мен бұл ортаға
Standard – мәліметтер базасын қолдана отырып, жеке қосымшаларды өңдеу;
Professional – көп қолданушы қосымшаларды тұрғызуға арналған;
Client– server Suit – корпоративті қосымшаларды өңдеуге арналған.
2.9 Программалық қамтамасыз етудің құрылымы
Программалық қамтамасыз етудің құрылымы орталық жүйелі және арнайы программалық
Windows 98 операционды жүйесінің сипаттамасы: Windows 98 тек ғана
Windows–қа келесі сипаттамалар тән болып келеді:
қолдануда, игеруде қарапайым;
өнімділігі жоғары;
әртүрлі желілік құрылғылармен жұмыс істейтін әмбебап желілік клиентрөлін атқарады.
Бұл операционды жүйе ішінде таратылған желілер, электронды пошта, мультимедиа
Microsoft Word мәтіндік редакторы;
Microsoft Excel электронды кестесі;
Microsoft Power Point презентация редакторы;
Microsoft Access мәліметтер базасын басқару жүйесі;
Microsoft Schendule күнделік редакторы.
Windows 98 құрамына маңызды қызметтегі программалар кіреді.
Windows 98 қолданған кезде аппарат бірлігіне қойылатын талаптар:
486 DX және одан жоғары процессор;
6 МБ кем емес жедел жады;
сәйкес келетін VGA видеоадаптері;
Windows 98 толығымен орнату үшін қатты дискінің көлемі 70
Арнайы программалық қамтамасыз ету– гнақты ақпараттық жүйені құруда және
Мәліметтер базасы мәліметтерді сақтайтын және жіктеуді орындайтын мәліметтер диспетчерлерінің
Қолданбалы программалар пакеті келесі келесі функцияларды жүзеге асырады:
Заңды тұлғалыр бойынша мәліметтерді енгізу;
Атауы бойынша базадан іздеу;
Нормативті-анықтамалық ақпараттарын жүргізу;
Негізгі және статистикалық есеп берулерді баспаға шығаруды қалыптастыру.
2.10. Пайдаланушыға нұсқау
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесі жинауға, сақтауға, ақпараттарды өңдеуге және
әр клиентке ақпараттық есеп жүргізу;
параметрлер бойынша керекті клиентті базадан іздеу.
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесі банк клиенттеріне ақпаратты басқару үшін
KreditT командалық файлды орындауға жіберіледі. Экран мен клавиатурада русификатор
Егер оператор командалық файлдың кнопкасын жұмыс үстеліне орнатса, онда
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін қолданғанда ыңғайлы және қарапайым болып
Негізгі меню программаны жіберу кезінде ашылады. Опция мен меню
Мәліметтер базасындағы жазуды редактрлеу үшін меню опциясындағы енгізу және
2.11. Бақылау мысалы
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің дұрыс жасалғанын дәлелдеу үшін бақылау
Сонымен, мәліметтер базасына енгіземіз:
Келісім– шарттар нөмірі – 777
Аты-жөні – Даберова Гүлзат Затыханқызы
Туған жылы – 23.07.1980 жыл
Жеке куәлігі – 002806932
Мекен-жайы – Алматы қаласы
Көшесі – Самал 2, 2-үй, 6-пәтер
СТН – 511610819261
Жұмыс орны – Нұрбанк
Кепілдіктің сомасы – 80 000
Кепілдіктің түрі – стандартты
Өтеу мерзімі – 12 ай
Менюде заемшыларды қарау опциясын таңдаймыз, содан кейін есеп беру
3 Тарау Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және оны пайдалану
3.1. «Ипотекалық несие» ақпараттық жүйесін тұрғызуға кететін шығындарды бағалау
Ақпараттық жүйені жасап шығаруға кететін шығындарды бағалау жүйені жасаудың
6-кесте. Есептеуге арналған алғашқы мәліметтер
№ Көрсеткіштер атауы Белгіленуі
Өлшем бірлігі Көрсеткіштер мәні Түсініктеме
1 2 3 4 5 6
Өндіріс алдындағы шығындар Кп мың, тг 35,8
1 Жобаны енгізу және байланыстыру шығындары.
Жобаны сатып алу шығындары Кп1
Кп2 мың, тг
мың, тг 10
25,8
2 Дербес компьютер құны Кэвм мың, тг 108
3 Жылдық пайдалану шығындары Зэ мың, тг 21,06
4 Бөлімде жұмыс істейтін жұмысшылар саны Ч адам 5
5 Жұмысшылардың орташа тарифтік мөлшерлемесі З тг 0,85
6 Қосымша жалақыны ескеретін коэффициент G
7 Зейнетақы қорларына аударуларды ескеретін коэффициент С
0,14
8 Қосымша шығындарды ескеретін коэффициент Н
0,33
9 Дербес компьютерді пайдалану коэффициенті V
0,0875
10 Дербес компьютерге берілетін алғашқы жұмыс көлемінен пайызын ескеретін
11 Дербес компьютердің жұмыс уақытының жылдық қоры Тэвм сағат
12 Есепті шығару уақыты Тшығ сағат 30 Алдын-ала есептеу
13 Енгізілетін ақпарат көлемі Овв Мың символ
Есепті мәліметтер
14 Өңделетін ақпарат көлемі Ообр Кбайт
Есепті мәліметтер
15 Шығыс ақпарат көлемі Овых Мың символ
Есепті мәліметтер
16 Нақты есептелетін жылдық уақыт қоры Фвр сағат 11022
17 Әр уақыттағы шығындарды иуақыт факторына келтіру нормативі Енп
Берілген кестеге түсініктеме:
Сатып алуға кететін шығындарды жасап шығарушы есептейді және ол
Дербес компьютердің құны «Прайс қағаз» құжаттарынан алынады.
Жылдық пайдалану шығындары (7-кестені қара)
Берілген есептеулермен шұғылданатын жұмысшылар саны
Бұл жұмысшылардың орташа жылдық мөлшерлемесі
6, 7, 8. Жоба енгізілетін кәсіпорынның бухгалтериясы есептейді.
9. Дербес компьютерді пайдалану коэффициенті жасалатын есептер үшін 1-ден
10. Дербес компьютерге берілетін жұмыстардың алғашқы көлемінен процентін ескеретін
11. Дербес компьютердің жылдық жұмыс уақытының қоры 5-кестеде есептелінеді.
7-кесте. Дербес компьютердің жылдық жұмыс уақытының қоры
Дербес компьютер түрі Бірінші ауысымдағы жұмыс сағаттарының саны Ауысымдар
Pentium 8,2 1 270 2214
12. Есептердің шығарылу уақыты эмпирикалық түрде өңделетін формалар санын
13. Енгізілетін ақпарат көлемі әрбір енгізілетін форма бойынша ақпарат
14. Белгілердегі өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі мен
15. Шығатын ақпарат көлемі әрбір форма бойынша шығатын ақпарат
8-кесте. Бір жұмысшының жылдық жұмыс уақытын есептеу
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
Күнтізбелік уақыт күндер 366
Демалыс күндері күндер 53
Мейрам күндері күндер 8
Номиналды күндері күндер 305
Еңбек демалысы күндер 24
Ауырған күндері күндер 11
Мемлекеттік міндет күндер 0
Жылдағы нақты жұмыс күндерінің саны күндер 270
Мейрам алдындағы күндер күндер 7
Нақты жылдық уақыт қоры сағат 2204,4
Фвр= (жылдағы жұмыс күндерінің нақты саны - мейрам алдындағы
7=(270-8)*862-8*7= 2204,4 сағат
Жұмысшылардың жобаны енгізбестен бұрын істейтін жұмыстарының еңбек сыйымдылығы келесі
До=ч*Фвр,
мұндағы ч-жұмысшылар саны, адам
Фвр- бір жұмысшының жылдық жұмыс уақытының қоры, сағат
До=5*2204,4=11022 сағат.
Жобаны енгізбестен бұрын жұмысшылар жасайтын жұмыстар саны келесі
Со =До*З*[(1+G)*(1+С)+Н],
мұндағы До– жобаны енгізбестен бұрын істейтін жұмысшылардың жұмыстарының еңбек
З– бір жұмысшының орташа сағаттық тарифтік мөлшерлемесі,
G– қосымша жалақыны ескеретін коэффициент,
С–зейнетақы қорларына аударымдарды ескеретін коэффициент,
Р– қосымша шығындарды ескеретін коэффициент.
Со=110222*0,85*[(1+0.7)*(1+0.14)+0.33]=21248.2116=21.25 мың тг.
Ақпаратты автоматты түрде өңдеу жағдайында жұмыстардың еңбек сыйымдылығы жұмысшыларға
Жобаны енгізуден кейін жұмысшыларға қалған жұмыстардың жылдық еңбек сыйымдылығы
Дост=До*(1-р/100),
мұндағы До– жұмысшылардың автоматты жұмыс орнын енгізуден бұрын
р– бастапқы көлемінен дербес компьютерде берілген жұмыстардың пайызын ескеретін
Дост=11022*(1-75/100) =2755,5 сағат
Жобаны енгізгеннен кейін жұмысшыларға қалған жұмыстар құны келесі
Сост =Дост *З*[(1+G)*(1+С)+Н]
Сост =2755,5 *0,85*[(1+0,7)*(1+0,14)+0,33] =5312,0529 тг=5,3 мың теңге.
9-кесте. Дербес компьютерді жылдық пайдалану шығындары
№ Шығындар баптарының атауы Құны (мың тг)
1 Ағымдағы және алдын алу жөндеулерінің шығындары 5,4
2 Жөндеулер 12,96
3 Дербес компьютердің тозуы 2,16
4 Материалдарға шығатын шығын 0,54
5 Басқа шығындар
6 Жалпы пайдалану шығындары 21,06
3.2. Нәтижелерді талдау және ақпараттық өнімді коммерциялық іске асыру
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесінің тиімділігі ретінде оның өз тағайындалуына
Ақпараттық жүйенің тиімділігі келесі көрсеткіштердің анықтамасын қамтиды: өнімділік, нақтылық,
Ақпаратты іздеу жүйесінің жұмыс істеу жағдайлары үздіксіз өзгеруі мүмкін,
Жүйе анықтаушы, сұраушы және формулаларды есептеу прцесін жасайды. Мәліметтерді
Барлық ақпараттық жүйелерді функционалдандыру мақсаты;
Функцияның күрделілігі;
Жүйенің модульдігі және икемділігі;
Программалық модульдердің иерархиялық құрылым байланысы;
Жоғары деңгейде автоматтандыру;
Ішкі және сыртқы ортаға әсер ету;
Ақпараттық жүйенің сенімділігі.
3.3. Есептер кешенін ақпараттық технологияларының жақсарту бойынша нұсқаулар
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін тестілеу оң нәтижелер көрсетті. Пайдалану
«Ипотекалық несиелеу» ақпараттық жүйесін тестілеу келесіні көрсетті:
Жүйе жұмысын басқаруға және сұраныс жасауға аса маңызды білім
Логика жұмысы программа бойынша оңай және ыңғайлы;
Программалық кешен дербес компьютерде тиімді жұмыс істейді, процессоры 233
Дегенмен, берілген ақпараттық жүйенің әрі қарай дамуы таратылған мәліметтер
Қорытынды
Дипломдық жұмыстың нәтижесі жасап шығарылған «Ипотекалық несиелеу» автоматтандырылған
Қазіргі кезде Үкімет республикамызда ипотеканы
Сондай–ақ 2003-жылдың мамыр айында «Әлеуметтік сақтандыру» туралы заң қабылданды,
-Қазақстан бойынша филиалдық бөлімшелерін көбейту, аймақтық өнімдерінің көлемін 14-ке
-несие көөлемін бір айда 1,5 млрд теңгеге дейін өсіру;
-несиелік портфельдің экспансиясын 20004 жылдың соңына дейін 9,5 млрд
-жарғылық капиталды 1,5 млрд теңгеге дейін жоғкарылату;
-халықаралық «В» листингіне енгізу статусын алу;
-ұзақ мерзімді заемдарды секюратизациялау мақсатында бағалы қағаздар және қарыз
Клиенттерге несиелікң жолдар беру тәжірибесі үлкен дамуға ұшырады. Банк
Тәуекелділікті диверсификациялау тұрғысынан ипотекалық несиелік портфель ипотекалық несиелеудің сомасы
Несиелеу шарттарын анықтау бойынша программалық қамтамасыз ету мен механизмдері
Жасап шығарылған ақпараттық жүйені енгізу жеке тұлғаларды ипотекалық несиелеу
Қазақстан Республикасында ипотекалық несие беруді дамыту республикамыздағы қаржы-қаражат нарығының
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Назарбаев Н.А. Казахстан - 2030. Процветание, безопасность и улучшение
Қазақстан Республикасының Конститутциясы. Алматы, 2003
Карминский А.М., Нестеров П.В. “Информатизация бизнеса”.
“Автоматизированные информационные технологии в экономике”. Учебник под общей ред.
Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова, Н.Л.Гагарина “Экономикада-ғы ақпараттық жүйелері”. Оқу құралы. Алматы,
Н.Б.Бралиева, Л.А.Байбөлекова, Қ.Т.Балашов “Ақпараттық менеджмент негіздері”. Оқу құралы. Алматы:
Е.Г.Неверова “Исследование проблем баз данных для информационных систем”. Сборник
Н.Б.Бралиева, В.Ф.Тимошенко, Н.Л.Гагарина “Информационные системы бизнеса”. Алматы, 1994
Қ.С.Байшоланова “Ақпараттық жүйелер теориясы”. Оқу құралы. Алматы: Экономика, 2002
Н.Л.Гагарина “Анализ данных на компьютере”. Алматы: Экономика, 2002
Е.Т.Тулегенов, Н.Б.Бралиева, Л.А.Стороженко, И.А.Матвеева “Бухгалтерские информационные системы”. Алматы: Экономика,
А.Ө.Биярова “Экономикалық кибернетика”. Оқу құралы. Алматы, 2001
Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. “Кәсіпорын экономикасы” Алматы 2003 ж.
Смирнова Т. и др. “Проектирование экономических информационных систем ”.
Қ.С. Байшоланова Ақпараттық жүйелер теориясы, Алматы: Экономика -2002ж.
Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова, Н.Л.Гагарина “Экономикадағы ақпараттық жүйелері”. Оқу құралы. Алматы,
Н.Б.Бралиева, Л.А.Байбөлекова, Қ.Т.Балашов “Ақпараттық менеджмент негіздері”. Оқу құралы. Алматы:
Бралиева Н.Б., Куличихин А.А. “Информационные аспекты создания и функционирования
Төлегенов Е.Т. “Бухгалтерлік ақпарат жүйелері”. Оқу құралы Экономика 2001
Соболев В.И., Касатенков С.В. Модель управления функционированием, модернизацией и
Королев Л.Н. Структуры ЭВМ и их математическое обеспечение. –
Замков О.О., Толстопятенко А.В., Черемных Ю.Н. Математические методы в
Архангельский А.Я. Программирование в Delphi 5.– Москва: БИНОМ, 2000.–
72
борышќорларды ќарап шыєу
икемдеу
есеп беру
енгізу жјне редакциялау
«Ипотекалыќ несиелеу» аќпараттыќ жїйесі
Жабдыќтаушы бґлімі
Функционалды бґлімі
Несиелеу бґлімі
Base
Ґѕдеу
Есеп беруді ќалыптастыру
Заемшыныѕ тізімін жасау
Икемдеу
Заемшыныѕ мјліметтері туралы есеп беру
Мјліметтер базасын ќўру
Kredit_T
Заемшылардыѕ тапсырысын ќарап шыєу
Тапсырысты ґѕдеу
Мјлімет базасы
Kredit_T
Заемшылардыѕ мјліметтеріне есеп беру
Енгізу жјне редактрлеу
Мјліметтерді саќтау
Есеп беру
Соѕы
Басы
Ипотекалық несиелеу ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
Басқа қаржылық қызметтер нарығына шығу
Банктік тұтыну несилері
Тұрғын үйді ипотекалық несиелеу механизмінің тұжырымын жасау
Несиелерді рәсімдеу ақпараттық басқару жүйесін құру
Ипотекалық несиелеу – Қазақстан нарығындағы ұзақ мерзімді несие
Ипотекалық несиелеу жүйесі
Несие жүйесі туралы түсінік
Тұрғын үй-жайды ипотекалық несиелеу
Коммерциялық банк ұғымы және оның ұйымдық құрылымы