Қазақстан және Ресей ынтымақтастық перспективалары
Жоспар
1991-2000 жылдардағы Қазақстан-Ресей қарым-қатынастары
КІРІСПЕ.
І – тарау. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі Қазақстан және Ресей
1.1. Қазақстан және Ресей қарым-қатынастарының жаңа бағытының орнауы, кезеңдері............................................................................................
1.2. Қазақстан және Ресейдің 1991-1995 жылдар аралығындағы байланыстары.
ІІ – тарау ХХІ ғасыр - Қазақстан және Ресейдің
2.1. Қазақстан және Ресей қарым-қатынастарының нәтижелері......................................................................................................
2.2. Қазақстан және Ресей ынтымақтастық перспективалары....................
Қорытынды .........................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер................................................................
Кіріспе
Қазақстан және Ресей мемлекеттері арасындағы қарым-қатынастар тарихы жүздеген жылдарды
Қазақстан мен Ресей бірге жүріп өткен өзгерістердің күрделі де
Бұл әлемдік тарих үшін қысқа мерзім. Онда уақыт
Он жыл — адам ғұмырының елеулі кезеңі. Экономикалық қыспақтар,
Біздің елдеріміздің серпіндіде өзара тиімді ынтымақтастығының іргесін, қалауға, оның
Қазақстан мен Ресей жаңа мыңжылдыққа сенімді әріптестер ретінде ғана
Мемлекеттер басшыларының берік саяси ерік-жігері мен қажыр-қайратының арқасында Қазақстан-Ресей
І – тарау. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі Қазақстан және Ресей
1.1. Қазақстан және Ресей қарым-қатынастарының
жаңа бағытының орнауы, кезеңдері.
Еуразия кеңістігінің бұдан оншақты жылдар бұрын Кеңес Одағы деп
Табиғи ресурстарға бай Қазақстан аумағы жергілікті тұрғындардан болсын, Ресейдің
Екі жақты және көп жақты ынтымақтастықты дамытуды неғұрлым белсенді
Бүгінде нақты стратегиялық әріптестік ретінде сипатталып отырған мемлекетаралық қатынастардың
Мемлекетаралық кұқықтық қатынастардың қалыптасуы (1991 жылғы желтоқсан - 1992
Мұңдай жағдайда одақтық мемлекетгіц жаңа принциптер негізінде жұмыс істеуін
1990-1991 жылдары барлық одақтас рсспубликаларда әртүрлі қарқынмен өзін-өзі билеу
Одақ президентіиде қалыптасқан жағдайдан шығудың ғылыми нсгізделген нақты жоспары
Осындай жағдайда болмай қоймайтын орталықтан безіну үдерісі тасқынды сипат
Қазақстан өзін 1991 жылғы 16-желтоқсанда тәуелсіз егемен мемлекет деп
Алғашқы кезеңде Қазақстанда, кеңестік дәуірден кейінгі өзге де елдердегі
Мемлекетаралық қатынастардың құқықтық негіздерін іздестірудің немесе ажыратудың осы бастапқы
Қазақ КСР мен РКФСР арасындағы 1990 жылғы 21-қарашада жасалған
Онда: Мәртебелі уағдаласушы тараптар Қазақстан мен Ресей Федерациясы халықтарының
Құжатқа сәйкес, Мәртебелі уағдаласушы тараптар бірін-бірі егемен мемлекеттер деп
Кейін барлық тәуелсіз мемлекеттердіц өзара қарым-қатынасындағы аса маңызды жағдайлардың
Тараптар өз аумағын мекендейтін аз ұлттардың және қалыптасқан бірегей
Мазмұны жағынан алғанда шарттың 5-бабының неғүрлым дәйек-ті сипаты бар.
Қазақ КСР мен РКФСР-дін КСРО шеңберіндсгі шекарада қалыптасқан сол
Осы тұрғыдан алғанда шарттың Қазақстан мен Ресей ұжымдық қауіпсіздік
Шарт сондай-ақ тараптардың өз экономикалық қатынастары келісім-шарттармен реттелетініне келіскенін
Осы шарттың жасалуымен біздің елдердің өзара ықпалдастығындағы бастапкы саты
Кеңестік дәуірден кейінгі кеңістіктегі ең ірі екі мемлекеттің -Қазақстан
1991 жылғы 17-тамызда Қазакстан мен Ресей президенттерінің Алматыдағы кездесуінде
Сондай-ақ мәлімдемеде барлық республикалардың экономикалық келісімінің ортақ тұғырнамасын жасауды,
Шындығында бұл құжат сол шақта әлі де болса "новоогаревтік
Осы тұрғыдан алғанда Қазақстан мен Ресей президенттерінің "Егемен мемлекеттер
Қазақстан мен Ресейдің аумақтық тұтастығын сақтау - елдің
және оны құрайтын мемлекеттердің апатты ыдырауын болдырмаудың аса маңызды
РКФСР құрамындағы республикалармен бірге жаңа негізде
құрылатын Одақтың құрылтайшысы болатын біртұтас күрделі федерациялық құрылым ретіндегі
Одақты сақтаудың қажетті шарты.
Одақты құрайтын мемлекеттердің ішіндегі қатынастар сол мемлекеттердің конституцияларымен және
Мәлімдеменің жоғарыда аталған барлық тармақтарының мәнділігі даусыз бола тұра,
Қазақстан мен Ресейдің сыртқы саяси ведомстволарының өзара ықпалдастығының алғашқы
Оның ерсжелерінде өзара мүдделі екі жақты қатынастар мен негізгі
Сыртқы істер министрлерінің деңгейі мен басқа да деңгейлерде өзара
Қазақстан мен Ресей еыртқы істер министрлерінің және олардың
тапсыруы бойынша басқа адамдардың кездесулерін кемінде жарты
жылда бір рет Алматыда және Мәскеуде алма-кезек өткізіп отыру,
Тағлымдамалардың, консультациялардың әртүрлі пошымдарын ұйымдастыру, өзара делегациялар мен қызметкерлер
Халықаралық ұйымдар мен форумдардың жұмысына катысу барысында екі жақ
Қазақстан мен Ресейдің сыртқы саяси ведомстволары арасында одан әрі
Мәскеуде болған белгілі тамыз оқиғаларынан кейін, 1991 жылғы 30-тамызда
Қазақстанның Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы
шешімін қолдау. Мемлекетаралық және халықаралық деңгейлердс
ядролық сынақтарға тыйым салу жөніндегі күш-жігерге қарқын бсру;
1990 жылгы 21 -қарашадағы екі жақты шарттың ережелеріне сүйене
саясатын белсенді түрде жүзеге асыруға деген құлшынысты қолдау;
КСР Одағының бұрын қабылданған халықаралық шарттар мен
келісімдерден шығатын міндеттемелеріне өзінің бейімділігін таныту;
тараптарды тұрақты түрде хабарландырып, консультациялар
өткізіп тұру үшін Қазақ КСР мен РКФСР арасында құзыретті
алмасу.
Сол кездегі жаппай абыржу мен болашаққа сенімсіздік жағдайында Қазақ
Бұл әбден дағдылы, бірақ шын мәнінде өмір сүруін тоқтатқан
1.2. Қазақстан және Ресейдің 1991-1995 жылдар аралығындағы байланыстары.
Қазақстан ТМД шеңберінде саяси және экономикалық мәселелерді шешу
Бұл бағытта жұмыстар екі түрлі деңгейде жүргізілуде: екі жақты
Қазақстан-Ресей қатынастарын анықтайтын негізгі факторлардың қайнар көзі мынада: әлі
1992 жылдың өзінде-ақ әр түрлі дәрежедегі бірнеше кездесулер болды,
Екіншісі Қазақстан мен Ресей президенттерінің ресми кездеулері 1992 жылы
1992 жылы 23 наурызда Орал қаласында қазақстан-ресей үкімет басшыларының
Қазақстан мен Ресей арасындағы екі жақты ынтымақтастықтың негізінде БҰҰ-ның
Президент Н.Ә.Назарбаевтың РФ алғашқы ресми сапары 1994 жылы наурызда
Қазақстан мен Ресей премьер-министрлері екі ел арасындағы қарым-қатынастарына байланысты
1995 жыл Қазақстан-Ресей қатынастары жақсы қарқынмен жалғаса дамыды. Соның
1995 жылы 14 қарашада Қазақстан мен Ресей президенттері екі
1996 жылы 27 сәуірде Ресейде Президенті қысқа жұмыс сапарымен
Қазақстан мен Ресей арасындағы егенменді тәуелсіз даму жылдары
Екі ел үшін 1998 жылдың 6 шілдесі тарихта қалатын
Мәңгі достық туралы Декларация ынтымақтастық пен қатынастардың жаңа деңгейлерін
Мәңгі достық – естен шығарылған немесе идеологиялық рәміз емес.
1998 жылы 15 қаңтарда Алматығы Ресей Федерациясының Президенті Б.Н.Ельцин
1999 жылы қыркүйекте Ресей үкіметі төрағасы Астанаға сапар кезінде,
2000 жыл маусымда Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Ресей Федерациясына ресми
2000 жыл қазан айында Ресей Федерациясының Президенті В.В.Путиннің
1998 жылы, 6 шілдеде Мәскеуде екі ел басшылары Каспийдегі
1992 жылдан бастап екі ел президенттері қырық рет кездескен.
ІІ – тарау ХХІ ғасыр - Қазақстан және Ресейдің
стратегиялық әріптестер.
2.1. Қазақстан және Ресей қарым-қатынастарының нәтижелері.
Қазақстан мен Ресей аралық қатынастарды дамытудың маңызды бағыттарының бірі
1992 жылы, 25 мамырда достық, ынтымақтастық және өзара көмек
1992 жылы 13 наурызда қабылданған Достастық мемлекеттерінің кеден саясаты
Тараптар сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық және ынтымақтастықтың басқа түрлерінің дамуы туралы
Тараптар әр түрлі халықаралық, экономикалық, қаржылық және басқа ұйымдармен
Басқа тараптың экономикалық жағдайын тұрақсыздандыратын бір жақты шараларды жүзеге
Қазақстан мен Ресей кәсіпкерлік пен шаруашылық іс-әрекеттері үшін тиімді
1993-ші жыл Қазақстан мен Ресейдің ынтымақтастықтың барлық салаларын қамтитын,
1994 жылы 28 наурызда екі ел президенттері қол қойған
Ресей мен Қазақстанда екі мемлекеттерде ұлттық валюта енгізілуімен өзара
Тараптар салық жүйелерінің дәйекті үндесуін жүргізуде. Олар құрылымдық, ғылыми-техникалық
Келісім-шартта өзара мамандандыру және өндірісті бірлестіру салаларында біріккен саясатты
1995 жылы 20 қаңтарда Қазақстан мен Ресей президенттері қол
1996 жылы 27 сәуірде дизельді двигательді жасап шығару бойынша
Қазақстан мен Ресей сауда ынтымақтастығы үшін 1996 жылы
Сонымен қатар, өзара ынтымақтастыққа ұмтылу және жақындасуға қазақстан-ресей қатынастарын
1998 жылы 6 шілдеде Қазақстан мен Ресей президенттері екі
1998 жылы қазанда Қазақстан мен Ресей арасында ресми
2000 жылы ресейлік тауар шығарушылар үшін Қазақстан базаларындағы жағдайлар
Дегемен Қазақстан ресейлік тауар экспортының кеңейтудің қолайлы жағдайлары белгілі
Тұтасымен алғанда 2000 жылы Қазақстанға Ресейден тауар әкелу 1999
Екі елдің интеграцияны дамыту және нығайтуға бағытталған, Қазақстан Республикасы
Сол кезде келісімді жүзеге асырудан, мысалы, ауылшаруашылығы техникаксының өндірісінің
Қазақстан мен Ресей президенттерінің 1999 жылы тамызда Бішкектегі кездесуде
2001 жылы 15 ақпанда Астанада өткен Үкіметаралық бесінші мәжілісте
Қазақстан мен Ресей арасындағы мұнайгаз саласы бойынша да үлкен
Қазақстан мұнайын сыртқы рыноктарға шығарудың бірнеше жолдары бар екені
Ресей бар құбырларды, басқа да инфрақұрылымдарды пайдалана отырып негізгі
Қазақстан мен Ресей арасында «Байқоңыр» ғарыш айлағын бірігіп пайдаланудың
Қазіргі уақытта Қазақстан сондай-ақ «Ямал», «Днепр», «Достастық» жаңа ғарыш
Екі елдің жанар-энергетика саласындағы ынтымақтастығының серпінді көрсеткіштері қазақстан мұнайын
Екі жақ сауда-экономикалық, іскерлік қатынастардың өзекті мәселелерін, мүдделерін орынды
Қазақстан қазіргі таңда географиялық жағдайда ядролық қаруланған мемлекеттермен (Ресей,
Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына жолдаған «Еркін, тиімді және қауіпсіз қоғамға»
Қазақстан Қарулы Күштері басқа да ТМД елдері сияқты жаңадан
Бәрінен бұрын қарулы қақтығыстарды болдырмауға бағытталған бірлескен шараларды әзірлеуді;
Қазақстан мен Ресей сенімді қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында және
Егер екі жақтың бірі тарапынан бейбітшілікке қатер төнетін, Еуразия
Келісім-шартқа сәйкес Қазақстан мен Ресей екі жақтың біріне қарсы
Қазақстан мен Ресей бірлескен үйлесімді әскери-техникалық саясатты жүргізіп отырады,
Келісімнің 8 бабында көрсетілгендей, тараптар қарулы күштерді, қарулануды тоқтату
Қазақстан ядролық қаруы жоқ мемлекет ретінде ДНЯО-ға 1993 жылы
1994 жылы 28 наурызда Ресей мен Қазақстан арасында әскери
1995 жылы 24 шілдеде жасалған Қазақстан Республикасы мен Ресей
Сонымен, Қазақстан ӘӘК (ВВС) техникалық жағынан жалпы алғанда 87
1996 жылы қаңтарда қарым-қатынас тарихында алғашқы рет әскери алқа
Ресейдің қолдауымен Қазақстан президентінің террорға қарсы ТМД мемлекеттерінің бірыңғай
Әскери ынтымақтастыққа жауап ретінде Қазақстан Ресеймен 4-ші мемлекеттік сынақ
Бұл келісімдер 10 жыл көлеміне есептелген, шарттың мерзімін ұзартуды
Сондай-ақ келісімдерде айтылғандай, жалға алушы сынақ алаңдарының инфроқұрылымын сақтауға,
Ал Қазақстан болса, екі жақты келісіммен өз құқығын сақтай
Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы мәңгі достық және
Қазақстан мен Ресей гуманитарлық ынтымақтастыққа жеке көңіл бөлуі кездейсоқтың
Қазақстан мен Ресей өз аумақтарында тұратын азаматтардың ерікті-бостандық құқылығына
Екі мемлекет те екінші елде тұрушы өз азаматтарының құқығын
1995 жылы 20 қаңтардағы Қазақстан мен Ресей арасындағы ынтымақтастықты
1994 жылы 28 наурызда екі ел Президенттері Қазақстан Республикасында
Сол өзі тұрып жатқан елдің мемлекеттік жоғарғы лауазымдарына және
Тұратын жақтың жалпымемлекеттік референумына қатысуға;
Дипоматтық қызметтерде, қауіпсіздік және тұрушы елдің ішкі істер органдарында
Дегенмен, бұл тұлғалар облыстық, аудандық, қалалық, поселкелік, ауылдық әкімшілік
Келісім-шарттың ең бір маңызды қағидасы бір жақта тұрушы азаматқа
Қазақстан мен Ресейдің гуманитарлық ынтымақтастықтың көкетесті бағыты – азаматтық
Бұл ең алдымен «Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясынан түпкілікті тұруға
Егер арыз беруші 1991 ж. 21 желтоқсанында Қазақ ССР
Келісімге сәйкес ішкі істер бөлімі тіркеуді үш ай мерзім
Қазақстан мен Ресейдің қайта құрылуының барысында азаматтардың құқығын қамтамасыз
1998 жылы наурызда Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы президенттерінің
2.2. Қазақстан және Ресей ынтымақтастық перспективалары.
1998 жылы қазанда мемлекетаралық, ведомствоаралық көптеген келісімдерге қол қойылды,
ХХ ғасырдың жүзжылдығының демографиялық барысы Қазақстанды полиэтникалық мемлекетке айналуына
Қазіргі таңда өткенді сапалы ой елегінен өткізуі өтіп жатыр.
Қазақстан-Ресей қатынастарының даму үрдісіне екі елдің мәдени қатынастарына көп
Қазақстан мен Ресей мәдени ынтымақтастығының алған жобалары осы
Мәдениет саласындағы біртұтас кеңістікті сақтаудың аса маңыздыларының бірі ақпарат-мәдени
Қазақстан мен Ресейдің өнер және мәдени қайраткерлері, әртістері Қазақстан
Келісімдердің дамуының шарықтауында Астана мен Алматы қалаларында қазақстан-ресей гимназиялары
Соңғы уақыттағы тағы бір ынтымақтастық келісімге қол жеткізілді –
Қазіргі уақытта инновациялық технологияларды өндірісте қолдану аясында басымдылық көрсетіліп
Тұтасымен алғанда, Қазақстан мен Ресей қатынастары қазіргі таңда ала-құла
Тәуелсіздікті алған кезден бастап-ақ Қазақстанның жоғарғы басшылығы Ресеймен тату
Қазақстан мен Ресейдің ынтымақтастығына жол ашатын көптеген факторлар бар.
Оның үстіне екі елдің өзара іс-қимылының терең қатпарлы факторлары
Отандық және шетелдік тарихнамада Қазақстан-Ресей қарым-қатынастарын кезеңдерге бөлу мәселесіне
Мемлекетаралық қатынастардың құқықтық негіздерін қалыптастыру (1991 ж. тамыз –
Саяси экономикалық және әскери салаларда екі жақты ынтымақтастықтың негізгі
ТМД шеңберіндегі интеграциялық процестер арнасында екі жақты ынтымақтастықты кеңейту
Бірінші кезеңде тараптардың күш-жігері шарттық-құқықтық құжатты әзірлеуге бағытталды. Мұндай
Шартта Қазақстан мен Ресей тарихи қалыптасқан байланыстарды негізге ала
1994 ж. наурызда болған, Қазақстан Президентінің Ресей Федерациясына жасаған
Осы келісімдер тату көршілік рухындағы ынтымақтастықты дамытуда төтенше маңыз
Байқоңыр ғарыш айлағының мәртебесіне қатысты құжаттардың тарихи маңызы ТМД
Бірқатар құжаттар екі жақты ынтымақтастықтың әскери-саяси аспектілерін қозғады, олар:
Тараптар үкіметтік деңгейде қаржы-өнеркәсіптік топтар құрудың негізгі принциптері туралы
1994 жылғы наурыздағы жоғары деңгейдегі Қазақстан-Ресей кездесуі мемелекетаралық қатынастардың
1995 жылы Қазақстан-Ресей қарым-қатынасы жемісті түрде дамуын жалғастырды. Жыл
1995 жылы Қазақстан-Ресей қарым-қатынасы жемісті түрде дамуын жалғастырды. Жыл
1995 жылғы 20 қаңтарда екі елдің Президенттері
Азаматтық мәселелерін реттейтін құжаттар айрықша назар аударуды қажет етеді.
Осындай жолмен тұңғыш рет әлемдік практикада тиісті елдердің азаматтығын
Мұндай келісімдер тараптардың шынайы ынтымақтастыққа және тату көршілікке
Ресей басшысының 1996 жылғы сәуірдегі Қазақстанға сапары Қазақстан-Ресей қарым-қатынастарында
Содан кейін екі жыл бойы Қазақстан және Ресей тараптары
Осы бағыттағы күш-жігер табысты аяқталды. ХХІ ғасырға бағдарланған мәңгілік
Н.Назарбаетың туған күнінде өткізілген жоғары дегейдегі кездесудің айрықша жемісті
Қазақстан Ресей қарым-қатынастарының тағы бір жемісі
Қорытынды
Қорытындылап айтқан кезде Қазақстан және Ресей мемлекеттері ХХІ ғасырға
Ресей 3 ғасырдан бері әлемдік дәрежедегі держава ретінде белгілі
Қазақстан мен Ресей арасындағы бейбіт мақсаттағы атом энергетикасы мен
Қазақстан және Ресейдің көп ғасырлық байланыстары қазргі кездегі стратегиялық
2003 жылы Қазақстан мен Ресей арасындағы тауар айналымы бес
Байырғы көршілер Қазақстан мен Ресей арасындағы экономикалық қарым-қатынас пен
Қорыта айтқанда Қазақстан және Ресей қазіргі жаһандану дәуірінде бір-біріне
Пайдаланылған әдебиеттер
Т. Мансуров, Қазақстан Ресей қатынастары. Алматы 2006ж.
В. Владимиров. Казакстанско Россиские отношения. Алматы, 1997г.
С.Н. Бурин, Г.Д. Сүгірбаева. Қазіргі заман тарихы ХХ ғасыр.
Кобрин В.Б Власть и Способность в средневековой Росии
Источники Полное собрание русских летописей (ПСРЛ), репринт 1904. Патриаршая
Каргалов В. В., «На степной границе», М. Наука, 1974
Карамзин Н. М, Собрание Сочинений, т. VIII, c.206
Королюк В. Д. Ливонская война, изд-во АН СССР, М.,
Соловьев С. М. История России с древнейших времен, том.6,
Соловьев С.М. История России Москва 1999 г.
Скрипников Р.Г Царство террора М 1868
МГУ коллективная работа, История России. Москва 1998г.
С.Н. Бурин ,Новая история. Москва 1998 г.
Корелзин Н, М. История государства Россиского
История СССР с древних времен
История Росси с древних времен
Энциклапедия т. 8. Из истори
Сыров С: Н. Страницы истории. Издательство
Қазақ совет энциклопедиясы 9том Алматы
Плеханов Г. В. История руской отечественной
Солевьев С. М. История Руси
Анисимов. Е. В. Рождения империи М.
50
Экономикалық ынтымақтастық
Шанхай ынтымақтастық Ұйымы
Дипломатиялық қызметтің қалыптасуы
Негізгі мемлекеттермен дипломатиялық қатынастарды дамыту
Орталық Азиядағы өңірлік қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастығының қазіргі тетіктері
Орталық азия мемлекеттері мен европалық одақтың өзара қатынас перспективалары
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы туралы
Шешім қабылдаудың жаңа түрі
Қазақстан Республикасы мен Қытай халық республикасының қазіргі экономикалық байланыстар деңгейі және болашағы
Жалпы экономикалық кеңістікті құруда жағдай жасау