Құқық туралы негізгі теориялар

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразиялық ұлттық университеті
Информатика кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Мемлекет және құқықтың пайда болуы
Орындаған:
Қабылдаған:
Астана, 2008 жыл
Мазмұны
І БӨЛІМ. КІРІСПЕ
Алғашқы қауымдық қоғам, оның дамуы және
ІІ БӨЛІМ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Құқықтың түсінігі және мазмұны........................................................................................................................5
2.2. Құқық туралы негізгі теориялар......................................................................................................................9
2.3.Мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар....................................................................................................................12
2.4. Мемлекет және құқықтың пайда болуы,
ІІІ БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан мемлекетін нығайту – тұрақтылық пен
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................21
І БӨЛІМ. КІРІСПЕ
Алғашқы қауымдық қоғам, оның дамуы және
Алғашқы қауымдық қоғам – адамдардың пайда
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикалық, әлеуметтік дамуы
Жабайы адам дәуірі – 40-12 мың
Экономиканы қолдан жасау дәуірі – 12-4
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикасы мен құрылымы
Бұл құрылымдарды құруды, дамытуды қоғамның экономикасының,
Қоғамды басқару және әлеуметтік нормалар –
Алғашқы қоғамның даму процесінде әлеуметтік мононормалар
ІІ БӨЛІМ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Құқықтың түсінігі және мазмұны
Құқық әлеуметтік нормалардың ерекше жүйесі болып,
қоғамның әкімшілік территориясында тұрақты тәртіп қалыптастыру
қоғам бірнеше тапқа, топқа бөлініп, олардың
ру мен тайпалардың, мемлекеттік бірлестіктердің арасындағы
Құқық адамдардың өмірімен тығыз байланыста дамиды:
бостандығын қалыптастырады, мінез-құлқына, іс-әрекетіне, тәртібіне, сана-сезіміне
Заң ғылымында «құқық» термині бірнеше мағынада
1. «Құқық» деген – ресми түрде
2. «Құқық» деген – құқық нормаларының
3. «Құқық» термині оқу пәнін білдіретін
4. «Құқық» термині субъективтік құқық пен
Сонымен, «құқық» терминінің көптеген мәні бар,
Құқық – мемлекет шығарған немесе бекіткен,
Құқықтың мазмұнының негізгі элементтері:
қоғамның жеке адамдардың мүдде-мақсатын қорғау, орындау;
қарым-қатынастарды реттеп, басқару;
қоғамды дағдарысқа ұшыратпай, экономикалық, саяси -
мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың құзыретін, ара-қатынасын
халықаралық қатынастарды реттеп, басқару.
Құқықтың екі түрлі ғылыми түсінігі болады:
объективтік түсінігі қоғамның объективтік дамуына сәйкес
Құқықтың негізгі қағидалары:
1. Қоғамдағы әртүрлі мүдде-мақсаттарды нормативтік жүйемен
2. Адамдардың, ұйымдардың бостандығының іс-әрекетінің деңгейін,
3. Адамдардың, ұйымдардың ара-қатынасындағы келіспеушілікті шешудің,
4. Мемлекеттік органның қабылдаған, бекіткен нормативтік
Құқықтың реттеу функциясы – нормативтік актілер
Құқықтың қорғау функциясы – нормативтік актілердің
қоғамдағы қатынастардың дұрыс орындалуын бақылау;
құқықты нормаға тыйым салудың себептерін көрсету;
жауапкершіліктің түрін көрсету;
жасаған қателіктері үшін субъектілерді жауапқа тарту.
Құқықтың функциясы дегеніміз – адамдардың іс-әрекетіне,
тәртібіне нормативтік актілердің жасайтын ықпалы мен
2.2. Құқық туралы негізгі теориялар
Құқық мемлекетпен бірге қоғамның объективтік даму
Қазіргі заманда да бұл мәселе заң
Табиғи теория – бұл теорияның мазмұны
Тарихи теория – бұл теорияның өкілдері
Реалистік теория – құқықтың дамуы өзінің
Әлеуметтік теория – 20 ғасырда қалыптасқан
Нормативтік теория – құқық әлеуметтік өмірдің
Психологиялық теория – 20 ғасырдың басында
Материалистік теория – құқық саяси-экономикалық үстемдік
Бұл теорияның тарихи даму процесін үш
Бірінші кезеңде марксизмнің құқықтың мазмұнын
Марксизм жай теория қалпында қалмай, оны
Жоғарыда көрсетілген құқық теорияларының жеке алғанда
құқық әлеуметтік құбылыс, онсыз дамыған қоғам
құқық қоғамдық және жеке адамдардың мүдде-мақсатын
құқық жеке адамның меншігін қорғайтын негізгі
құқық мемлекетті қалыптастырған және оның бақылауындағы
Сонымен құқық жеке тұлғалардың экономикалық, саяси,
т.б.бостандығын, теңдігін қорғайтын негізгі құрал. Құқық
2.3. Мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар
Адам қоғамы мыңдаған жылдар өмір сүріп
Теологиялық теория – мемлекет пен құқық
Патриархалдық теория – мемлекет адамдардың отбасы
Органикалық теория – бұл пікірді Платон
ХІХ ғасырдағы ғалымдар жетістіктеріне сүйене отырып,
Табиғи құқықтық теория - 17-18ғғ. қалыптасқан
Психологиялық теория – 19 ғ. бұл
Күштеу теориясы – 19 ғасырда қалыптасқан
Материалистік теория – мемлекет пен құқықтың
Мемлекет қоғамның көп салалы, көп жүйелі
Жоғарыда көрсетілген теориялардың бәрінде де кемшіліктер
Кемшілігі – мемлекет пен құқықтың тек
2.4. Мемлекет және құқықтың пайда болуы,
Алғашқы экономикалық, әлеуметтік, құрылымдық, басқарушылық салаларындағы
Қоғамдық байлық қалыптаса бастады, оны иемденетін
Құқық пен мемлекеттің өмірге келуінің, қалыптасуының
қосымша өнімнің пайда болуы;
жеке меншіктің қалыптасуы;
таптар мен топтар арасында күрестің басталуы;
қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін құқық
Құқықтың дамуы – адам қоғамының дұрыс
Құқық екі жолмен дамыды: Біріншісі –
Таптық қоғамда, қанаушылық, әділетсіздік басым болған
Құқықтың таптық мәні, қоғамдағы рөлі, мазмұны
Құқық – мемлекет шығарған немесе бекіткен,
Мемлекеттің дамуы – мемлекет қоғамдық еңбек
Мемлекеттің алғашқы қоғамдағы биліктен айырмашылығы:
Халықты туысқандығына қарамай, террриториясына сәйкес
біріктіру. Билікті осы территорияда жүргізу.
Қоғамдағы басқаратын арнаулы аппараттың құрылуы. Бұл
үстемдік таптың, топтың, мүдде-мақсатын орындау үшін
Салалық жүйесінің болуы. Арнаулы мемлекетті басқаратын
аппаратта қызмет жасайтын адамдарды әлеуметтік қамтамасыз
Мемлекеттің пайда болу, даму себептері:
- Қоғамды басқаруды, жақсарту, дамыту: қоғамның
- Қалың бұқараның, қаналушы таптың үстемдік
- Қоғамды, экономиканы дамыту үшін, әлеуметтік
- Қоғамның қорғанысын күшейту үшін заңдылықты,
Мемлекеттің негізгі белгілері:
Басқару органдары мен мекелерінің ерекше жүйесі
Үстем таптың мүдделері мен мақсаттарына сәйкес
Мемлекеттің билік жүргізетін белгілі территориясының болуы,
мемлекет қоғамдағы көлемде бірден-бір билік жүргізетін
мемлекет қоғамдағы барлық құқықтық нормалардың дұрыс,
мемлекеттің ішкі-сыртқы істердегі тәуелсіздігі, басым үстемддігі
ІІІ БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан мемлекетін нығайту – тұрақтылық пен
Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздік алғаннан бері он
Қазақстан Конституциясы мемлекеттігіміздің беріктігін нығайта түсті,
Экономика да өзгеріп жатыр. Жыл өткен
Қазақстан егеменді, тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасты
Бұл кезең еліміз үшін мемлекеттік құрылыс
Қоғамның рухани өмірінде, оның әлеуметтік көңіл-күйіне,
Қазақстан зайырлы, демократиялық, құқықтық және әлемге
Қазақстан Республикасының азаматтарына нәсіліне, ұлтына, жынысына,
Адамдарды патриотизмге, азаматтылыққа тәрбиелеу мемлекеттің, барлық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы, 1995ж.
Венгеров А.Б. Теория государства и права.
Сапарғалиев Г.С. Заң терминдерінің сөздігі. Алматы:
Сапарғалиев Г.С., Ибраева А.С. Мемлекет және
Теория государства и права./Под. Ред. М.Н.Марченко
Қ.Д. Жоламан Мемлекет және құқық теориясы.
Бейсенова А., Біржанов К., Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының Конституциясының түсіндірме сөздігі.
Алексеев С.С. Теория права. М.: БЕК,
Общая теория права. Курс лекций/Под. Ред.
Маркс К., Энгельс Ф., Екі томдық
4

Ұқсас жұмыстар

Мемлекет және құқықтың пайда болуы

Мемлекет және құқықтың пайда болуы, оның объективтік заңдары

Мемлекет пен құқықтың пайда болуы туралы

Спенсердің натуралистік

Құқықтың пайда болуы және ерекшеліктері

Құқықтың түсінігі және мазмұны

Әлеуметтану ғылымының құрылымы мен қызметтері

Мемлекет туралы қалыптасқан теориялар

Құқық негіздері пәні, әдістері және жүйесі