Бақылау тәуекелі
Жоспар
Кіріспе.
1-бөлім. Аудит жоспары және бағдарламасы
1.2 Аудиторлық тәуекел, оның компоненттері мен
2-бөлім. Ұзақ және қысқа мерзімді несиелердің
2.1 Ұзақ мерзімді несиелер аудиті.
2.2 Қысқа мерзімді несиелер аудиті.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Қоғамымыздың даму кездерінің қай сатыларында бол-
Қазіргі нарықтық экономикаға түбегейлі көшу кезең-
Бухгалтерлік есеп және есеп беру мәліметтері
Қаржылық есептілік, аудиттің мағызды объектісі болып
Соңғы кездерде аудитке арналған шетлдік және
Шағын және орташа кәсіпкерлікті дамытуға мемлекеттік
1. Аудит жоспары және бағдарламасы
1.2 Аудиторлық тәуекел, оның компоненттері мен
Аудиторлық тәуекелділік
Аудитор бухгалтерлік есеп пен ішкі бақылау
«Аудиторлық тәуекелділік» қаржылық есеп елеулі түрде,
Ішкі бақылау жүйесі суъект басшылығы тарапынан
• Бақылау ортасы, бұл директорлар мен
• Директорлар кеңесінің және
• Субъект басшылығының философиясын
• Субъектінің ұйымдық
• Есеп беру, тексеру және бекіту
• Жазбалардың арифметикалық дәлдігін тексеру.
• Қолданымдық бағдармаларға және компьютерлік
-компьютерлік бағдарламалардың өзгертілуіне,
-мәліметтер файлдарына қол жеткізуге.
• Бақылау
• Құжаттарды
• Ішкі
• Ақшадай қаражат, бағалы қағаздар және
• Активтер
• Қаржылық нәтижелерді бюджетте көзделген сомалармен
Қаржылық есеп аудиті кезінде аудитор бухгалтерлік
(а) қаржылық есепте орын алуы мүмкін
(ә) елеулі бұрмалаушылықтар тәуекеліне әсер ететін
(б) тиісті аудиторлық процедураларды әзірлеуге.
Аудитті жүргізуге дайындықты әзірлеу кезінде аудитор
Ажырама тәуекелділік
Аудиттің жалпы жоспарын әзірлеу кезінде аудитор
Қаржылық есеп деңгейінде
• Субъект басшылығының адалдығы.
• Субъект басшылығының тәжірибесі мен
•
• Субъект бизнесінің
• Субъект әрекет жүргізетін
Есеп -шоттар сальдосы және операциялар санаты
• Операциялар
• Есеп-шоттар сальдосын
• Активтердің шығындарға және заңсыз пайдалануға
• Әдеттегіден өзгеше
• Өңдеудің әдеттегі процедураларына ұшырамайтын операциялар.
Бақылау тәуекелі
Бақылау тәуекеліне алдын-ала баға беру
Бақылау тәуекеліне алдын-ала баға беру субъектінің
а) бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау
(ә) бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау
Бақылау тәуекелін тусінуді және бағалауды бейнелейтін
Өзінің жұмыс құжаттарында аудитор мыналарды құжаттауы
(а) субъектінің бухгалтерлік есеп пен ішкі
(ә) бақылау тәуекелін бағалауды. Егер бақылау
бейнеленуі тиіс.
Бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау жүйелеріне
Бақылау сынақтары
Бақылау сынақтары төмендегілердің тиімділігі жөнінде аудиторлық
(а) бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау
(ә) ішкі бақылаудың мерзімнің соңына дейін
Бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау жүйелерін
• Ішкі бақылаудың тиісті дәрежеде жұмыс
• Аудиторлық із қалдырмайтын ішкі бақылауға
• Ішкі бақылаудың субъект тарапынан дұрыс
Аудитор бақылау тәуекелінің жоғарыдан төмен деңгейдегі
• Аралық
• Қалған
• Қалған
• Сынаққа қамтылған
• Бақылау ортасы, әсіресе
• Аудитордың жүргізу үшін жоспарлаған
Бақылау тәуекелінің түпкілікті бағалануы
Аудит аяқталғанға дейін, мәнді процедуралардың қорытындылары
Ажырамас тәуекелділік пен бақылау тәуекелділігі бағаларының
Субъект басшылығы бухгалтерлік есеп пен ішкі
Таба алмау тәуекелділігі
Таба алмау тәуеклдігінің деңгейі аудиторлық мәнді
(а) мәнді процедуралардың сипаты, мысалы, субъектінің
(ә) мәнді процералардың мерзімі, мысалы
(б) мәнді процедуралардың көлемі, мысалы
Таба алмау тәуекелділігі мен ажырамас тәуекелділік
Аудиторлық тәуекелділіктің құрамдас бөліктері арасындағы өзара
Төменде таба алмау тәуекелділігінің қолданымдық деңгейінің
Бақылау тәуекелдігіне аудиторлық баға беру
Жоғары Орта Төмен
Аудиторлық Жоғары Өте төмен Төмен Орта
Орта Төмен Орта Жоғары
Төмен Орта Жоғары Өте жоғары
Кестенің көлеңкеленген тұстары таба алмау тәуекелділігіне
Таба алмау тәуекелділігі мен алынбайтын тәуекелділік
Мәнділік
Аудиторлық жоспарды әзірлеу барысында аудитор елеулі
Аудитор мәнділікті мыналардың барысында қарауы тиіс:
аудиторлық процедуралардың сипатын, мерзімін және көлемін
бұрмалаушылықтар әсеріне баға беру барысында
Мәнділік пен аудиторлық тәуекел арасындағы өзара
Аудитті жоспарлау барысында аудитор қаржылық
(а) Мүмкін болған тұстарда бақылаудың баға
(ә) Жоспарланған мәнді процедуралардың сипатын,
Мәнділік және аудиторлық айғаққа баға беру
Мәнділікке және аудиторлық тәуекелділікке берілетін аудиторлық
Бұрмалаушылықтар әсеріне баға беру
Қаржылық есептің шынайы түрде ұсылғанына баға
Жиынтығын мыналар қамтиды:
аудитор тарапынан табылған нақты бұрмалаушылықтар, оның
аудитор тарапынан нақты түрде анықталуы мүмкін
Аудитор қоса алғандағы түзетілмеген бұрмалаушылықтардың елеулі
2.1 Ұзақ мерзімді несиелер.
Ұзақ мерзімді міндеттемелер аудиті.
1996 жылдың 12 ноябрь айындағы №
Міндеттеме бұрынғы келісімдер мен бұрынғы істердің
Ұзақ мерзімді міндеттемелерге ұзақ мерзімді банк
Шетел және өзіміздің территориямыздағы банктерден
кәсіпорындармен алынған, шетелдік немесе ұлттық валютадағы
Несиелеу реті, несиелерді тіркеу және олардың
Ұзақ мерзімді міндеттемелерді тексеру кезінде, аудитор
ған несие» және «Шаруашылық серіктестіктермен олардың
Сондықтанда аудитор синтетикалық есептің аналитикалық есепке
60 «Несиелер» бас шотының 601-603 бөлімше
Аудитор басты көңілді несиелердің мерзімінде өтелуі
Басқа кәсіпорындар мен ұйымдардан алынған ұзақ
Ұзақ мерзімді міндттмелер аудитінің басты процедур-
Банктің несиелеріне төленетін проценттерді өтелме- ген
Тексеру кезінде аудитор келесіні ескеруі керек,
Сонымен қатар ұзақ мерзімді міндеттемлерге «Кейінге
Аудитор олардың анықтамаларын дұрыс білуі тиіс.
Төленуге тиісті табыс салығы – бұл
Бухгалтерлік табыс – бұл табыстан алынатын,
Салық салынатын табыс – бұл салық
Салық туралы заң талптары бухгалтерлік есеп
рынан айырмашылығы бар, нәтижесінде бухгалтерлік
ты шегерімге жатқызылмайды. Осыған байланысты салық
Пайда болған айырма себептерге байланысты тұрақты
Тұрақты айырма – бұл салық салынатын
ды.
Тұрақты айырманың пайда болу себептері келесілеоге
а) шетелдік валюталар операцияларымен валюталық шоттардағы
б) бюджетке енгізуге қажетті, айыппұл санкциялары;
в) кәсіпкерлік қызметпен байланыссыз шығындар;
г) Қазақстан Республикасы үкіметімен бекітілген, іс
д) ережелер мен санитарлық нормаларды бұзу,
е) жинақтау және қайтару түріндегі сақтандыру
ж) үш жыл уақыт мерзіміне пайдаланылатын
з) Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісімен бекітіл-
ген, қайта қаржыландыру ставкісін төлеуден анықталған,
дан жоғары несие проценттері бойынша төлем;
и) орнатылған нормативтерден жоғары әлеуметтік ортаны
к) Қазақстан Республикасының заңдарымен бекітілген, нормадан
л) салық туралы заң бойынша заңды
тін салық жеңілдіктері.
Тұрақты айырма түрлері жоғарыда көрсетілгендер-
мен ғана шектеліп қоймайды.
Уақытша айырма – бұл есептілік кезеңдегі
Уақытша айырма келесілер нәтижесінде пайда
а) табыс пен шығынды мойындау кездерін
б) материалдық емес активтер мен негізгі
амортизациялық аударымда әртүлі әдістермен есепке алу
бухгалтерлік есептегі негізгі құралдарды есептен
шығындарды шегеруге жатқызу заңмен бекітілген шек-
геологиялық жұмыстарды дайындауға шы,ындарды алып барудағы
в) құнды қағаздарды сатқандағы жабылмаған шығындар.
г) салықтың заң шығару органдарының бекітуіне
д) күмәнді қарыздарды шығын ретінде мойындау
Есеп саясатына өзгерістер мен түзетулер енгізген
Салық әдісі – бұл салық салу
Міндеттеме әдісі бойынша салық әсерінің есебі
Бухгалтерлік және салық есебінің талптарындағы айырмашылықтар
Міндеттемі әдістеріне орай кезеңдегі салық төлеміне
Төленуге тиіс табыс салығы;
Ағымдағы кезеңдегі жойылатын немесе пайда болаған,
Есеп беру кезең басындағы кейінге қалдырылған
Ағымдағы кезеңдегі салық ставкаларында қолда- нылудағы
Болашақта салық ставкалары өзгеруі жайлы ақпарат-
Есеп беру кезеңінің басына кейінге қалдырылған
632 шоттың «Кейінге қалдырылған табыс салығы»
Аудитор бұл шоттағы операциялардың дұрыс көрсетілуін
632 шоттың «Кейінге қалдырылған табыс салығы»
Ағымдағы кезеңде пайда болған немесе жойылу
632 шотқа салық ставкаларының өсуіне байланысты
Бухгалтерлік есептегі активтердің өсуі салық есебін-
632 шоттың «Кейінге қалдырылған табыс салығы»
Уақытша айырма пайда болған немесе
632 шотқа салық ставкалары төмендеуіне байла-
Бухгалтерлік есептегі қайта бағалау, активтерді қайта
Одан кейін аудитор аналитикалық есептің синте-
2.2 Қысқа мерзімді несиелер.
Ағымдағы міндеттемелер аудиті
Ағымдағы міндеттемелерге банктердің қысқа мер- зімді
Қысқа мерзімді банк несиелері 12 айдан
Банк несиесі субьектінің яғни несие алушының
601 «Банк несиелері» , 602 «Банктен
Несиеге алынған сомалар келесі бас
Өтелген несиелер сомасына 60 «Несиелер
Қысқа мрезімді несиелер аналитикалық есебі оларды
Қысқа мерзімді займдар көбінесе вексель бойынша
Алынған қысқа мерзімді несиелермен займдардың баланста
● несиелер қандай мақсатта қолданған,
● несие кепілдігіне немесе қамсыздандыру
● несиелердің өтелуі мен толықтылығы;
● келісім шартқа байланысты несие үшін
● басқа кәсіпорындардан алынған ссудалардың (займдар-
● 60 бас шоттардың шоттары бойынша
Бухгалтерлік баланстың «Ағымдағы міндеттемелер» бөлімінде
Банктен тыс мекемелердің несиелер есебі
Бухгалтерлік есептің бұрынғы стандарты бойынша
Қорытынды
Қазіргі өмірдің талабына сай дамып тұрған
Әрбір кәсіпкерліктің алдында тұрған мәселе, бұл
Нарық экономикасы жағдайындағы аудит
Банк тәуекелдері туралы
Аудиторлық тәуекел және оның компоненттері
Аудиттегі сұрыптау
Банктік тәуекелдер
Тәуекелдерді басқару
Банктік тәуекелдердің жіктелуі
Банктік тәуекелдер түрлері және оларды басқару
Қаржылық тәуекелдерді басқару
Банктік тәуекелдер, банк тәуекелдерін басқару