Алтын адам
Жоспар:
Ғажайып туынды Алтын адамның тарихы...........................................................2
Алтын адам ...............................................................................................................4
Алтын адамның реконструкциясы.......................................................................12
Тарихи тағылым Қазақстанда қанша «Алтын адам»
«Алтын адам» Қазақстан аумағына жататын Есік
«Алтын адам» бас киімінің ұшар басындағы
Тоқты дәуірі Христостың туғанына дейін, одан
Тоқты дәуірінің басталуымен алғашқы еуропалық өркениет
Батырлардың болуы Тоқты дәуіріндегі маңызды оқиға,
«Алтын адамға» тереңірек үңілсек...
“Мәдени мұра” бағдарламасы шеңберінде Есік қорық-мұражайын
Президенттің бұл сөзінен, жасыратыны жоқ, бұған
Бірақ, соның жақсы бітуін де осы
Президент “Мәдени мұраға” қатысты Отырарды мысалға
Ал енді өзі көрмеген, білмеген адам
Осы тұжырым адамды терең ойға қалдырады.
Біріншіден, Қытайдың “Тарихи жазбалары” мен “Ханнамада”
Осында тағы былай делінген: “Сақтар бытыраңқы
Бұл оқиғалардың орын алып отырған уақыты
Енді одан әрі тереңдеп көрелік. Қазақтың
Тарихи деректер Арыстың шын мәнінде тарихи
Түркі халықтарының түпкі тарихы жазылып қалған
“Скиф немесе жат жердегі дос” атты
– Жаңылмасам, сен Даукет ұлы Анахарсис
– Ал сен, бейтаныс жан, мені
– Мен де сол өңірден шыққанмын,
– Неге білмеймін, мен Токсарид туралы
Ал Диоген Лаэртский “Атақты философтардың өмірі,
Геродот б.д.д. 484 жылы, яғни Анахарсистен
Геродот айтып отырған Геллеспонт қазіргі Дарданел
Енді осы сақтар мен Анахарсис туралы
“Арыстың өз аты Анарыс болған деседі.
Осы салыстырулардың өзінен де гректердің Анахарсис
Ата шежіре бойынша Жұманнан Арыс, Арыстан
Сонда Анахарсис деп жүргеніміз өзіміздің Арыс
Оның үстіне Жетісуда тек сақ обалары
Сөз орайы келіп тұрған соң, айта
Осыншама сәйкесіп тұрған деректерді көзге ілмеу
Сонымен, сақ, құн, үйсін – үшеуі
Алдымен, Есік маңындағы Алтын адам арнайы
Екіншіден, Есік обасынан екі адамның мәйіті
Үшіншіден, Қытай елінде шыққан “Ежелгі Үйсін
Төртіншіден, 2005 жылы 14 желтоқсанда сол
Бесіншіден, Алтын адамның үйсін ханзадасы екенін
Ғылымдағы бір қателік, дер кезінде түзелмесе,
Сонымен, Есік қорық-мұражайының ғылыми негізін дұрыстап
Сонан соң Есік қорық-мұражайының құрамына бірінші
Ата шежіредегі: “Ел астанасы Үш Қараш
«Алтын адам» - Алтын және бағалы
Ол 1969-70 жылдары Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты,
Кемел Ақышұлы Ақышев 1924 жылы Павлодар
Студенттік жылдары археологиялық қазба жұмыстарына қатысады.
Археологтар алғаш рет әлемдік тәжірибеде барлық
Одан жинақталған материалдарды талдай келе, К.Ақышев
Бұл бағыт Есік қорғанынан «Алтын адамды»
Сақтар түсінігінде ескірмейтін, шірімейтін алтын зат
“Алтын адам” 1969-1970 жылдары тарих ғылымдарының
Есік обасы біздің заманымыздан бұрын V-IV
Бас киім 150-ге жуық әшекей заттармен
Сақ тайпаларының мифологиялық бейнелерінің бірі –
ДЕРЕВЯННАЯ ПОГРЕБАЛЬНАЯ КАМЕРА
ИСТОЧНИК: К.А.АКИШЕВ «КУРГАН ИССЫК»,1978г
ФОТОСЪЕМКА: Ю.Д. ПАНКОВА, А.М. МАКМАЕВСКОГО
Сақ жауынгерінің бас киімінің дәл ортасында
Құстардың бейнелері негізінен көк аспанның нышаны
Таудағы барыс – бұл образ жоғарғы
Бас киімнің артқы жағындағы табиғат көрінісін
«Тауешкі» бейнесіндегі әшекей де кездеседі. Ол
ЗОЛОТАЯ ГРИВНА
ИСТОЧНИК: К.А.АКИШЕВ «КУРГАН ИССЫК», 1978г
ФОТОСЪЕМКА: Ю.Д. ПАНКОВА, А.М.
Мойнында домалақ жүзік сияқты үш оратылған
Үстінде үшбұрышты алтын жапсырмалармен тағылған қысқа
Қысқа қамзол - құрастырмалы ауыр белбеумен
Бұғы мүйізінің үлкендігі сонша, тұтасымен арқасын
ЗОЛОТЫЕ БЛЯХИ УКРАШАВШИЕ КАФТАН
ИСТОЧНИК: К.А.АКИШЕВ «КУРГАН ИССЫК», 1978г
ФОТОСЪЕМКА: Ю.Д. ПАНКОВА, А.М. МАКМАЕВСКОГО
Белдіктің оң жағында қызыл қынапты ұзын
Жылқы және қару-жарақ, бұл екеуі далалық
Оң жақ қолында екі алтын жүзігі
Мөр жүзікте мамандардың айтуынша, ежелгі көшпенді
Аяғында өкшесі жоқ ұзын қонышты етік.
Барлығы қорғандағы бейіт ішінде металдан, балшықтан
Жазу мәдениетінің сол кезде жоғары дамығандығын,
1. Ғалым, тіл маманы Алтай Аманжоловтың
Қазақтың шаңырағына бөтен адам келгенде еңкейіп
Бұл ескерткіштер осы арадағы өмір сүрген
Әлем жұртшылығы тарихы деректері
Қазақстан жерінде де көптеген археологиялық
Археологиялық қазбаларға келетін болсақ,
Ал, Алматы облысындағы есік қорғанынан
Қазіргі кезге дейін бұдан
Ал, үшінші «Алтын адам» 2003
Міне, сонымен күні бүгінге дейін
Пайдаланылған әдебиеттер:
http://www.museumofgold.kz/
http://bankreferatov.kz/ Авторы: Бексұлтан
http://gazeta-ko.clan.su/ Авторы: Зейінжамал Досжанова.
18
Алтын Адам
Алтын адамның монументалды кескіндемесінің маңызы
Алтын адам батыс Қазақстанның мәдени ескерткіші
Түркі әлемінің ұлы мирасы
Есік қорғанында жерленген адам
Алтын бұйымдар
Асыл тас атауларының этимологиясы
Ғажайып туынды алтын адамның тарихы
АЛТЫН ОРДАДА ИСЛАМ ДІНІНІҢ ТАРАЛУЫ
Шіліктідегі жүргізілген қазба жұмыстары