КАСПИЙ ӨҢІРІНІҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1 КАСПИЙ ӨҢІРІНІҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ 5
3 ЖАРЫЛЫСТАР НӘТИЖЕСІ 13
ҚОРЫТЫНДЫ 18
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 20
КІРІСПЕ
Қоғам дамуда, онымен қатар шаруашылық та,
«Қайран елім – өз елім!..» демекші
Маңғыстаудың бұл тұрғыдан жағдайы нашар. Оған
1 КАСПИЙ ӨҢІРІНІҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Каспий аймағының мұнай және газ өндіру
Балығымызға белгілі болып отырғандай, Каспий мұнай
90-шы жылдардың соңдарынан бастап Каспий
Қазіргі уақытта Каспий өңірінде үш негізгі
Мұнай өндіруді арттырған сайын Каспий өңірінің
Ресей ғалымдарының зерттеуі нәтижелері бойынша 10-12
Мұнаймен ластану кен орындарында апаттардың болуымен
Теңіздің мұнаймен ластануы оның генофондын азаюына
1998 жылдан бастап Каспий өңірінде халықаралық
1921 және 1940 жылдары болған совет-ирандік
Қазірдің өзінде көріп отарғанымыздай осы Каспий
Кейініректе жағдай жақсы жаққа бет бұрды.
Өкінішке орай, бұл мемлекеттердің қай-қайсысы болмасын
Енді біз мұнаймен ластанудан басқа екі
Қазіргі үақытта теңіздің деңгейі жыл сайын
Каспийдің Қазақстанға қатысты солтүстік бөлігінде теңіз
Сонымен бірге, сейсмикалық тұрақсыздықтың артуына байланысты
Каспийдің экологиясына үлкен зардап әкелген бұл
Орынбор мұнайгазконденсат орнында да бірнеше ядролық
Жоғарыда біз Каспий өңірінің негізгі экологиялық
3 ЖАРЫЛЫСТАР НӘТИЖЕСІ
Советтік дәуірде радиодан Жаңа Жерде (Новая
Маңғыстау облысында Үстірт платосында 1969 және
Нәтижесінде тереңдігі 20 метр және диаметрі
Міне, көптен күткен зерттеулер жақында ғана
6-Т скважинасына таяу орналасқан екінші опырылған
Мамандар басты қатерді, сирек болса да,
Мамандар айтуы бойынша, топырақ бөлшектерінің шаң-тозаңмен
Мұндай қауіптену өте негізделген. Облыстың радиологикалық
Саяжайларда құрылған осы сияқты кейбір «бұйымдар»
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде ғылыми-техникалық жетістіктердің қауырт өсуі
Қалдықсыз және аз қалдықты жаңа технологиялық
Өндірістік суларды тереңірек тазарту аппаратының жаңа
Ағынды сулардан бөліп алынған мұнай мен
Суды тұтынуды бөлінуді қысқарту мақсатында технологиялық
Мұнай еліміздің экономикасындағы үлес салмағы жоғары,
Сондықтан мұнай кенін зиян салмайтындай жинап,
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
«Экология и устойчивое развитие» газета, 10.2005;
«Егемен Қазақстан» газеті, 14 қаңтар 2004;
«Промышленность Казахстана» журнал, 08.2004;
Ақбасова А.Ж., Саинова Т.Ә., «Экология», Алматы,
«Экология пәні бойынша» СПОӘК, ҚазҰТУ, Алматы,2005.
2
Каспий өңірінің экологиялық мәселелері
Каспий мәселелері бойынша жалпы сипаттамасы және экологиялық жүйедегі орны
Маңғыстау өлкесінің экологиялық проблемалары
Арал экологиясының ахуалы
Қазақстандағы ең ірі теңіздің қазіргі экологиялық ахуалы
Арал өңірінде табиғи-шаруашылық кешенді экономикалық орнықты дамыту
Маңғыстау өңірі табиғат компоненттеріне физикалық-географиялық сипаттамасы
Қазақстанның экология саласындағы қозғалыстары, оның даму перспективалары
Каспий мұнайын тұтынушы елдер
Арал теңізінің экологиялық ахуалы туралы