Мұнай өңдеу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ
АБАЙ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
XXІ-ғасыр Қазақстан мұнайының ғасыры болады.
Н.Назарбаев.
Қазақстан мұнай-газ кешенінің қазіргі жағдайы және перспективасы.
Алматы, 2003
Жоспар
Кіріспе
Қазақстан мұнай-газ кешенінің даму тарихы.
І 1. Қазақстан республикасының мұнай-газ кешенінің қазіргі
Мұнай-газ потенциалы.
Мұнай өндіру қарқыны.
Мұнай өңдеу көлемі.
2. Құбыр жүйелерінің мүмкіншілігі
2.1 КТК құбыры және оның проблемасы
ІІ. Мұнай саласындағы шетелдік инвестиция мен
Қорытынды
ІІІ. Мұнай-газ кешенінің Қазақстан экономикасындағы маңызы.
Кіріспе.
Әр мемлекеттің қаншалықты дамығандығын оның отын-энергетикалық кешенінің
Мұнай үлкен байлық.
Сол мұнай қоры бойынша әлемдегі бестікке кіру мүмкіндігін
Сондықтан біз ғылыми жұмысымызды осы тақырыпты жан-жақты талқылауға
Тарихына көңіл бөлдік және кейбір салалардың (өңдеу, өндіру)
Қазақстанның мұнай-газ өнеркәсібінің тарихы ертеден қалыптасқан. Өлкедегі мұнай
Патша өкіметінің билігін нығайту үшін жүргізілген көптеген ғылыми
1768-1774-жылдары Ресейдің ғылым акедемиясы Қазақстан териториясына бірнеше
Кейіннен геологиялық іздеу жұмыстарын маман инженер
1899-жылы қарашада Орал-Ембі өлкесіндегі Қарашұңғыл
Бұл скважина Петeрбургтік кәсіпкерлер В.Е.Грум-Гржимайло, Леман,
1910-жылы Леман ағылшын кәсіпкерлерімен бірігіп Орал-Каспий мұнай қоғамдастығын
Ғасыр басында қазақ жерінің мұнайы туралы мол зерттеулер
Бірінші өнеркәсіптік ізденістер Орал-Каcпий мұнай қоғамы жүргізген Доссор,
Доссор фонтоны ағылшын, неміс, орыс өнеркәсіп-шілерінің арасында
Осы жылдары 10-нан астам мұнай қоғамдастықтары құрылды. Соның
Қазақстан териториясындағы 1-мұнай құбырын 1912-жылы Эмба қоғамдастығы салды.
Бұл 6-дюмдық мұнай құбырының жалпы ұзындығы 65 км-ге
Доссордан Ракуша поселкісіне одан әрі теңізге созылды.
1913-жылы Ракуша поселкасында Эмба мен Орал-Каспий мұнай қоғамдастықтары
Революцияға дейінгі Қазақстандағы ең көп мұнай өндіру 1914-жылы
Қазақстанның мұнай өнеркәсібінің дамуының келесі сатысы Кеңес билігінің
1923-жылы «Ембімұнай» тресі құрылды 1926-1927-жылдардағы тресті өнімінің ішкі
Сол кезде КСРО-дағы смазкалық майлардың 90% Ембі мұнайынан
Ұлы Отан соғысы жылдары Қазақстан мұнай өнеркәсібінің
1940-жылы жылдық мұнай өндіру 700-750 мың тоннаға жетті.
Бұрғылау жұмысының даму деңгейі бойынша Қазақстан Одақтың басқа
Себебі барлау-бұрғылау жұмыстарына электр энергиясы қолданылмады.Бұрғылау іштен жанатын
50-жылдардың басында Қаратон,Терең-Өзек т.б кен орындары ның ашылуына
60-жылдардың басынан бастап ірі мұнай-газды 4 аймақ ашылды.
Оңтүстік Маңғышлақ, Үстірт, Ақтөбелік Орал маңы, Батыс
1969-жылы мұнай өндіру жылына 10 миллион тоннадан
1979-жылы Теңіз кен орны ашылды.
№37 скважинадағы аварияны жыл бойы жоя алмау
Бірқатар батыс мұнай компаниялары кен орнының мүмкіншілігіне
Шеврон корпороциясы мен Кеңес Одағы арасында 1990-жылы
Мұның аяғы 1993-жылы біріккен кәсіпорын Теңізшевройлды
Қазақстан барланған мұнай және газ қоры жағынан дүние
Қазіргі кезде құрлықтағы нақты дәлелденген, мұнай қоры -3,61
Диаграмма №1
1997-жылғы бірінші қаңтардағы көмірсутек шикізатының қоры.
Дерек көзі:100 лет нефтегазовый промышлености Казахстана.
Қазақстанның мұнайы мен газы дүние жүзінің дәлелдеген көмірсутек
Диаграмма №2
Дүние жүзіндегі Қазақстанның баланстық мұнай қоры бойынша
Қазақстанның мұнай-газ ауданының көлемі-1,698000кв м, онда 160-тай кен
Жалпы болжанып отырған мұнай-газ ресурсы (Каспий теңізінің
Республиканың мұнай-газ потенциалын 2000-жылы ашылған.
Қашаған кен орны (жалпы қоры 7млд.тонна) өте
Қазіргі уақытта Батыс Қашағанда бұрғылау жұмыстары жүргізілуде.
Сонымен құрғақта және Каспий теңізінің шельфіндегі болжанып отырған
Бұрғылауға дайындалып қойылған құрылымдардағы перспективалық қор –5,5
Каспий теңізінің Қазақстандық секторы мұнай-газ өнеркәсібінің ары қарай
Мысалы: Қашаған кенорны.
Теңіз,Қаламқас кенорындарының жалғасы Каспий теңізінің шельфінде созылып жатыр.
Өнеркәсіптік категориялы мұнай қоры Қазақстанның
Батыс Қазақстандағы қалған мұнай қорларының көп бөлігі (64%)
Соның ішінде мұнай қорының молдығы жағынан Атырау облысы
Бұл облыс көп жылдар Қазақстанның негізгі
Бұл жерде 70-тен аса кенорындары бар.Оның ішінде 27-і
Өлкедегі ірі кен орындары:
1999-жылы 12-тамызда Офшшор Казахстан Интернейшнл Оперейтинг Компаний (ОКИОК)
Мамандардың пікірінше 770 км кв аумақты алып жатқан
Теңіз –Атырау облысының Ембі ауданында. Атырау қаласынан оңтүстік-шығысқа
1979-жылы ашылған Теңіз кенорны дүние жүзіндегі соңғы 20
Қарашығанақ (мұнайгазконденсат) –Батыс Қазақстан облысының Бұрлы ауданында,
1-қаңтардағы қалған қоры-192 лмн.т мұнай , 624,5 млн.т
1,3 трлн.куб.м газ
Қарашығанақ кенорнының жалпы көлемі-450 кв.м
1984-жылдан бері мұнай өндіріледі. Өндірілген мұнай көлемі-4,4 млн.т
Таблица№1
1997-жылғы маусымдағы көмірсутек шикізаты қорының
баланстық құрлымы
КОНДЕНСАТ
Қарашығанақ 90,8
Жаңажол 3,9
Имашы 3,0
Барлығы 97,7
Қалған кенорындары 2,3
МҰНАЙ
Теңіз 33,6
Өзен 9,8
Қарашығанақ 9,0
Қаламқас 4,7
Қаражамбас 4,7
Жаңажол 4,4
Құмкөл 3,8
Солтүстік Бозашы 3,7
Жетібай 3,4
Кеңқияқ 2,2
Барлығы 78,9
Қалған кенорындары 21,4
ГАЗ
Қарашығанақ 70,9
Имашы 7
Жаңажол 5,5
Урихтау 2,2
Шағырлы-Шалышты 1,1
Теңге 1,1
Қаламқас 1,1
Шынары 1
Жетібай 0,9
Барлығы 90,8
Қалған кенорындары 9,2
Дерек көзі:100 лет нефтегазовый промышлености Казахстана
Мұнай өндіру өнеркәсібі тәуелсіздігіміздің алғашқы жылдары күрт төмендеп
Диаграмма №3
Мұнай өндіру көлемі(миллион тонна)
Дерек көзі:Центральная Азия Кавказ 2001 №3Түркістан 2002 26-желтоқсан.
Қазақстан мұнай өндіруде адам басына шаққандағы көрсеткіштен Ресейден
Республикада өндірілетін мұнайдың көп бөлігін соңғы жылдары отанымыздың
Мысалы 2000-жылдың 1-жартысында республикадағы барлық өндірілген мұнайдың 60%
Бұл кенорындарында жұмыс жасап жатқан компаниялар Теңізшевройл,
Оны мына таблицадан көруге болады
Таблица№3
Теңізшевройлдың 1994-2000-жылдардағы мұнай өндіру
көрсеткіші
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
Күніне мың
Республикадағы жалпы өндірілген өнімнің
%-мөлшері 11,1 12,4 21,8 26,7 31,9 31,7 32,6
Дерек көзі: Нефть Казахстана:локоматив или тормоз развития
1998-жылы республиканың 4 облысында орналасқан 25 кәсіпорын мұнай
Мұнай өндіру өнеркәсібінің одан әрі дамуына кері әсерін
Қазақстан мұнайын сыртқы рынокқа шығаратын мұнай құбырларының мұнай
Ресей мұнайын өңдеуге бағытталған мұнай өңдеу заводтарының
Мұнай-газ саласындағы мемлекеттік кәсіпорындардың құрал-жабдығы мен технологиясының ескіргендігі.
Мұнай өңдеу.
1999-жылғы Қазақстанның өнеркәсіп өндірісінің үлес салмағында шикі мұнайдың
Мұның себебі республикада бар-жоғы үш-ақ мұнай өңдеу заводы
Олардың өзі кеңес дәуірінен қалған толық күшімен жұмыс
Шымкент әсіресе Павлодар МӨЗ-ры Ресейден (Батыс Сібір)
Мысалы: Павлодар МӨЗ-ты Қазақстанның солтүстік Ресейдің батыс облыстарының,
Сол сияқты Қазақстанның орталық, солтүстік және оңтүстік облыстарының
Қазақстанда МӨ-саласында 11 кәсіпорын жұмыс істейді,оның ішінде жалпы
Инвестиция жөніндегі комитеттің мәліметі бойынша МӨЗ-ары қазіргі
Таблица№4
Мұнай өнімдерін өндіру және мұнай өңдеу қуатының
жобасы
1995 1996 2005
Мұнай өңдеу көлемі 10854 11500 19000
Автобензин 2186 2400 3800
дизелдік отын 3303 3700 6100
Мазут 3791 4000 6600
Дерек көз:100 лет нефтегазовый промышлености Казахстана.
Таблица №5
МӨЗ-тарының көрсеткіші және жобасы
Заводтар Өңдеу 1994 1995 1996 1997 2005 2010
Атырау Алғашқы өнім соның
ішінде өндірістік 4785,1 4244,8 4450,9 4107,8 6000
автобензин 497,4 455,7 490,3 501,7 1443 1443
дизельдік отын 1379,2 1326,1 1402,2
мазут 1946,8 1847,5 1731,4 1590,4 1459 1459
керосин 2 0,5 20,2 - - -
Павлодар Алғашқы өнім соның
ішінде өндірістік 2085,2 3000,2 2932,3 1607,3 13000
автобензин 961,2 986,9 929 444,3 3260 3260
дизельдік отын 959,8 815,7 817,3
мазут 678,6 572,8 635,6 377,2 2100 2100
керосин 81 110 119,6 - 1140 1140
Шымкент Алғашқы өнім соның
ішінде өндірістік 3704,5 3609,3 3743,7 3475,6 10000
автобензин 747,8 736,4 876,7 872,2 2500 2500
дизельдік отын 1132,3 1161,9 1071,9
мазут 1546,8 1372,6 1490,8 1238,1 2000 2000
авиокеросин 7,1 138,2 128,1 147,7 850 850
Дерек көзі: Н.Надиров Высоко вязкие нефти и
Қазақстан МӨ-саласының кемшін жағын төмендегіден көруге болады:
2000-жылы МӨЗ-тары 31,9%ғана жұмыс істеген Ал елдегі өндірілген
Республиканың мұнай өңдеу саласын дамыту үшін қажет жағдайлар:
-республиканың өзін-өзі қамтамасыз етуі үшін мұнай өнімдерінің негізгі
-жоғары сапалы мұнай өнімдерін шығару есебінен мұнай-газ кешенінің
-мұнай-газды кешенді пайдалану және мұнай өңдеу тереңдігін алдыңғы
Қазіргі кезде Қазақстан мұнайы экспортқа Атырау –Самара, Жаңажол-
Бұл мұнай құбырлары Қазақстан мұнайын Ресей мұнай өңдеу
1642 км созылған Павлодар-Шымкент магистралды мұнай құбыры Сібір
Таяу уақытқа шейін Қазақстан мұнайын тасымалдау және оны
-Батыс Қазақстанның мұнай құбырлар жүйесі “Маңғыстаумұнайгаз”, “Қазақойл-Эмба”,
-“Ақтөбемұнайгаз” АҚ-ның өндірген мұнайын Орск МӨЗ-на тасымалдайтын мұнай
-Шығыс Қазақстан мен Орта Азия мұнай құбыры жүйесі.
Таблица №5
Негізгі мұнай құбыры магистралдарының техникалық
Сипаттамасы.
Мұнай құбырлары Іске
Қосыл ған
жылы Ұзын дығы
(км) Диам метр
(мм) Қуаты млн.т.ж
проектфакт МАС
саны
Өзен-Ақтау
Өзен-Атырау
Қаламқас-Қаражанбас-Ақтау
Теңіз-Грозный
Прорба-Құлсары
Ембі мұнай құбырлары
Павлодар-Шымкент
Құмкөл-Қарақойын
Кеңқияқ-Орск 1966
1970
1979
88-90
1986
77-83
77-83
1990
1968 142
683
62
678
103
4156
1642
200х2
400
1000
500
1000
500
200,500
800
500,700
300 3,2
9,1
8/15 8/ 15
-
3
7
13
15
5
6
4
3
2
1
12
1
4
Дерек көзі:Н.Надиров Высоковиязкие нефти и
природные битумы.
Атырау – Самара мұнай құбырының кейбір бөліктері
Жыл сайын аварияның саны 500-700-ге дейін болып
Республикамыздың ішкі тұтыну мөлшері (15 млн тонна) өндіру
Ішкі тұтыну мөлшері келешекте 30-млн тоннадан аспайды деп
(Бұл туралы мәліметті кестеден көруге болады)
Жоғарыда көрсетілгендегідей Қазақстанда көмірсутектердің мол қоры бар, яғни
2001-жылы Қазақстан орта есеппен тәулігіне 803 мың
Қазақстан мұнайын әлемдік рынокқа шығаратын ірі
Болашақ салынбақшы құбыр жобалары мыналар:
Ақтау-Баку- Джейхан.
Қазақстан-Иран.
Қазақстан- Қытай
(Картаны қараңыз)
Қазақстан мұнайын әлемдік рынокқа шығару жобаларының ішінен
КТК 1992-жылы Ресей, Қазақстан, Оман сұлтандығы өкіметтерінің ұсынысымен
1996-жылы КТК қайта құрылады. Бұл келісім бойынша концорциумның
Жылдық мұнай өткізу мүмкіншілігі: алғашқы уақытта-28 млн.т кейіннен-67
Құбыржелісінің жалпы ұзындығы-1380 км. Соның ішінде Қазақстан территориясы
Құбыржелісінің диаметрі-28/40/42 дюмъ.
Теңіз-Новороссийск бойындағы көліктің тарифі (доллар/тонна)-25,002 Соның ішінде Қазақстан
Таблица№6
КТК жүйесі бойынша тасымалданатын мұнай көлемінің жобасы
Жылдар 2001 2002
2004 2005
2007 2008
2011 2012
2015 2016
2025
Қазақстан мұнайы 8804 21665 27881 35594 43090 50764
Ресей мұнайы 1692 6535 20119 12407 14909 16237
Барлығы 9736 28200 38000 48000 58000 67000
Дерек көзі: Т.Мансуров Казахстан-Россиское отношение в эпоху перемен
Мұнай құбыры құрлысның жалпы құны –2,3млд. доллар өндіруші
Жобаның толық құны –4 млд. долларға бағалануда.Кейінгі қаржыландыру
Алдағы 40 жылда КТК сенімді кіріс көзі болмақ.
Жаңа технология , жұмыс ақысының жалпы қоры
Мұнай құбырын салу және қолдану барысында қауіпсіздікті және
Құрылыс жұмыстары аяқталысымен топырақтың сапасы мен
Құбыржелісі бойында техникалық және экалогиялық қауіпсіздікті қадағалайтын
Мұнайдың далаға ағуы немесе герметикалық жүйенің бұзылғандығы жағдайында
2001-жылы 26-науырызда КТК құбыр желісінде 1- мұнай
Қазақстан республикасының экономикасына КТК
-231,6 млн.д1
-КТК дивидентты-4,4 млд. доллар.
-Жалпы салық түсімдері.
-Құрлыс жүйесіндегі жұмыс істеу шыңы –1000 жұмыс орны.
-пайдалану жүйесіндегі жұмыс істеу шыңы-100 жұмыс орны.
Теңізшевроил тәулігіне 37 мың. тонна экспортқа КТК мен
КТК-ң негізгі кемшілігі КТК құбыржолы
Осыған байланысты Түркия Қазақстан мұнайын тасымалдайтын танкерлердің габариті
Бұл жағдайдан шығудың бірнеше жобалары көзделуде. Яғни
Трансбалкан құбыр желісі .
Түрік жағының бұғаз ыңғайын байқаған Ресей, Греция, Болгария
Бұл құбыр Новорссискіден танкер арқылы Бургас (Болгария)
Жерорта теңізіндегі Аугуста портына (соңғы пункт) дейін жететін
1998-жылы маусымда Афинада өткен жаңа жобаның салтанаты ашылуында
Құрлыстың құны –1,2 млд. д1
Өткізу мүмкіншілігі-40-50 млн. т
Аджип, Бритиш Газ, Техсако, Лукойл Компаниялары қатысуы көзделуде.
Одесса-Броды-Гданьск жобасы.
Түрік бұғаздары мен Каспий теңізі мұнайының транзитті мәселелеріне
Құбыр желісінің екінші сатысы поляк порты Гданскькіге жеткізу
Көмірсутек қорының молдығы жас тәуелсіз Қазақстан экономикасының негізгі
Жекелеген елдердің Қазақстан экономикасына салған инвестицияның
Диаграмма №4
1996 жылғы көмірсутек шикізатын пайдалануға бөлінген шетелдік инвеститциядағы
Дерек көзі: 100 лет нефтегазовый промышленности Казахстана
Диаграмма №5
1998 жылғы минералды шикізат кешеніне пайдалы қазбалар түрлері
Дерек көзі: Ұлттық статистикалық агентіктің мәліметі.
1996 жылғы мұнай-газ саласындағы пайдалы қазбаны игеру аумағындағы
Оның 98 проценті Қазақстан
Оларды оқытуға инвесторлар 2468,69 мың.доллар жұмсады
Диаграмма №6
1996 жылғы қазба байлықты пайдалану операциясына байланысты инвестицияның
Дерек көзі: Ұлттық статистикалық агентіктің мәліметі.
Республиканың мұнай-газ саласында дүние жүзілік алпауыттар (Транс Национал
1993-жылы Каспий теңізінің Қазақстандық секторын зерттеу
Қазіргі кезде Қашағанда (Каспий теңізінде) бұрғылау жұмыстарын жүргізу
Қазіргі кездегі мұнай-газ саласында жұмыс жссап жатқан шетелдіктердің
Теңізшевройл біріккен кәсіпорны.
Теңіз кенорнын КСРО-ның игере алмауына байланысты бірнеше шетел
1990-жылы Шевронға Теңіз кенорнын барлауға , өндіруге құқық
Келісімшарт 40 жылға жасалған Теңіз кенорнына салынатын инвестицияның
Сонымен Шеврон тарихқа ең алғашқы және ірі инвестор
Ал Шелл компаниясы үшін Қазақстан жаңалық болған жоқ.
Революцияға шейін Шелл компаниясы Ural Caspіan Oіl
Жүз жыл бұрын іздеу-бұрғылау жұмыстарын жүргізген өңірден (Доссор,
.
Қазақстанда мұнай-газ өнеркәсібі экономиканың локомотиві деген пікір толық
Президенттің 2030-жылға дейінгі даму стратегиясы жөніндегі үндеуінде мұнай-газ
Мұнай-газ саласы қазынаға мол көлемде валюталық түсімді түсіреді-
Мұнай өндіру , өңдеу, тасымалдау көлемінің артуы тек
Сол арқылы жаңа технологиялармен ұйымдастыру, өнркәсіпті басқарудың
Реформа жолында тұрған Қазақстан едәуір жағдайда шетел инвестициясына
Мұнай-газ саласының маңыздылығын елдің экономикасына салынған инвестицияның 60%
Мұнай-газдың стартегиялық маңызын 4 факторлық топқа бөлуге болады.
Экономикалық . Мұнайды өндіру, сатудан түсетін пайда.
Саяси дивиденттер.
Әскери стратегиялық басымдылық.
Геоэкономикалық фактор.
Бірінші факторға тоқталсақ ең алдымен мұнай республикаға
Мұнай-газ өнеркәсібі соның ішінде шикі мұнай республикаға түсетін
Статистикалық агенттіктің мәліметі бойынша 1999-жылы 2,04млд. долларға бағаланған
Ал барлық экспорттың көлемі-5,6 млд. доллар құраған яғни
Шикі мұнайдың экспорттағы үлесі Қазақстан үшін дәстүрлі болып
Сонымен мұнай-газ Қазақстан бюджетінң 30%1 құрвайды.
.Жылдық бюджет экспортталатын мұнай барреліне баға қойылып сол
Егер экспортталған мұнайдың бағасы рынокта сол белгіленген бағадан
Яғни бұл әр-түрлі әлеуметтік мәселелер мұнай бағасымен тікелей
Екінші фактор – саяси дивиденттер.
Мұнай тек экономикалық емес , сонымен бірге орасан
Экономикалық жағынан мықты дамыған мемлекет саяси тәуелсіздігін де
Қазіргі кезде эноргоресурстарға ие болу-стратегиялық маңызды ,
Сол энергетикалық ресурстарды сыртқа шығару мәселесінде, өздеріне пайдалы
Екінші жағынан мұнай тұрақтылық әсерін де тигізуде.
Ал Қазақстан мүнай-газ саласында АҚШ, Ресей, Европа
.Ал Европада мұнайға сұраныс басым.Ресей арқылы өтетін Қазақстан
Геоэкономикалық жағынан алсақ -Қазақстан Евразия материгінің қақ ортасында
Шығысында Қытай және Тынық мұқит регионы елдері, оңтүстігінде
Планеталық көзқарастан алсақ әлемдегі ең ірі үш
мұнай басты Регионалды жағынан алсақ – Қазақстан бүгінгі
Көмірсутектерді тасымалдау мәселесінде ерекше ықыласты болып отырған АҚШ
Иран жері геополитикалық жағынан шешуші тізбек.
Тегеранды Каспий жобаларына қатысудан мүлдем шығарып тастауға АҚШ-тың
АҚШ Парсы шығанығындағы мұнайға тәуелділігін азайту үшін Каспий
Вашингтонның өсіп жатқан мүмкіндіктерін қарқынды қолдану, өз мүделерін
Ресей өз тарапынан “кеңестік бауырлырынан” айырылып қалмауға тырысуда.
Қытай екі кенорнын астып алу арқылы белсенді саясат
Қорыта еклгенде көпвекторлы саясатты жалғастыра отырып мұнай-газ
Пайдаланылған әдебиеттер
А.Абишев Каспий:нефть и политика Алматы-2002.
Аль-Пари 2002 №2.
Геологическая карта. Карта прогноз на нефти и
В.Гусейнов Каспийски нефть:экономика и геополитика Москва-2002.
Джарбосунов Б.У Нефть, экология и здоровье.
Дукенбаев К Энергетика Казахстана Алматы-1996.
Егемен Қазақстан 2002 2-сәуір.
Известия 2001 11-мая.
САSРІАN –KAZAKSTAN.
Континент 2000 №9.
14. Мегополис 2002 №10.
15. Месторождения нефти и газа. Алматы-1996
16. Мансуров. Т Казахстано-Российское отношение в эпоху
17. Н.Надиров Высоко вязкие нефти и природные
18. Н.Надиров Нефть и газ Казахстана Алматы-1999
19. Н.Назарбаев 2030 стратегиялық бағдарламасы.
20. Начнем с понедельника 2003 17-янбарь.
21. Нефтегазовые ресурсы Казахстана. Алматы-2002.
22. Нефт иГаз 2001 №3.
23. Нефть и капитал 2000 №6.
24. Независимая газета 2002 21-октябр.
25.Нұрғалиев Қ.Р Қазақстан экономикасы Алматы-1999.
26. Тоқаев Қ. Внешные приоритеты Казахстана Алматы-2000.
27. Түркістан 2002 19-желтоқсан.
28. Пойск-Ізденіс.
29. Саясат 2003№1.
30. Сабырбаев Б Экономикалық терминдардың орысша
31. История развития транспорта и комуникаций Казахстана
Алматы-2000.
32. Централное Азия и Кавказ 2001 №
33. Экспресс К 2001 21-март.
34. Интернет www.neft.ru
35. 100-лет нефте-газовый промышленности Казахстана под.ред
ОТЗЫВ
На научную работу студентов 4-курса историко-географического факультета
Настоящая научная работа посвящена развитию и перспективе
нефте-газового комплекса Республики Казахстан.
Актуальность выбранной темы позволяет полнее раскрыть значение нефте-газового
Целью научной работы является раскрытие стратегической важности нефте-газового
Открытие новых крупных нефте-газовых бассейнов и месторождений
В работе дается анализ отдельных крупных инвесторов
Автор дает общий анализ современного состояния нефте-газового
В данной работе используются более 30 научных, научно-публистических
Практическая значимость работы , возможность использование материала в
На наш взгляд , научная работа на тему
Научный руководитель:
Старший преподователь АГУ им. Абая
Ғылыми жұмыстың анотациясы.
Тақырыбы:
Жоғарғы оқу орны.
Ғылыми жұмыстың аяқталған жылы.
Жұмыстың көлемі –30 бет
Қошымшалар саны-3
Иллюстрация саны-6
Таблица саны-7
Дерек көздерінің саны-30
Жұмыстың сипаттамасы.
Ғылыми жұмыстың мақсаты. Мұнай-газ саласына жалпы сипаттама бере
Жүргізілген зерттеу жұмысының әдісі. Сараптама - салыстыру, тарихи
Ғылыми жұмыстың негізгі нәтижелері (ғылыми, практикалық) Бұл ғылыми
Бар.
Егемен Қазақстан 2003-жыл 15-қаңтар
1 Н.Надиров Высоко вязкие нефти и природные
1 История освоения нефтегазовых месторождений Казахстана CASPIAN
1 Централная Азия и Кавказ 2000 №2
1 Центральная Азия и Кавказ 2000
1 Центральная Азия и Кавказ 2001 №3
1 Начнем с понеделника 2003 17-сентябр
1 Континент 2000 17-май
3 Егемен Қазақстан 2003 22-қаңтар
1 Н.К. Надиров Нефти и газ Казахстана
2 .ТМансуров Казахстан-Россиское отношение в эпоху перемен
1 Интернет материалы www.neft.ru
1 Континент
1 Континент 11- апрель
2 Түркістан 2001 21-наурыз
1 Централная Азия и Кавказ 2001
1 Центральная Азия и Кавказ 2001 №3
1 Íà÷íåì ñ ïîíåäåëüíèêà 2003 17-ÿíâàðü
1
Мұнай өңдеу
Қазақстан Республикасының өнеркәсібі мұнай-химия саласы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МҰНАЙ НАРЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ - ӘДІСТЕМЕЛІК ТӘСІЛДЕРІ
Мұнай өңдеу процестеріндегі қауіпсіздік ережелері
Мұнай және мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттерінің маңызды параметрі тығыздықтың әсерін зерттеу
Қазақстан Республикасының өнеркәсібі мұнайхимия саласының қазіргі жай-күйін талдау
Мұнайды өңдеу технологиялары
Гидротазалаудың физикалық және химиялық негіздері
Қазақстанда өндеуші салалардың даму бағыттары
Мұнай шикізаттарының құрылымын өзгертпей өңдейтін процестердің химиялық технологиясы