Ашық экономиканы
Мазмұны
Кіріспе...............................................................................................................3-4
1 – тарау. Ашық экономика: түсінігі,
1.1. Ашық экономика – сыртқы экономикалық қатынастар
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және
1.3. Халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасы......11-13
2 – тарау. Ашық экономиканы
2.1. Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы...............................................................................................14-15
2.1. Халықаралық сауданы ғаламдық жетілдірудің мәселелері..............15-16
3 – тарау. Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына
3.1. Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатысуы................17-23
3.2. Халықаралық саудадағы бәсекелестікті арттыру мәселелері..........24-29
Қортынды...........................................................................................................30
Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................31
Кіріспе
Ашық экономикаға жалпы тоқталар
Қазіргі кезде кез – келген елдің сыртқы экономикалық
Дегенмен, халықаралық сауданың классикалық теорияларының кейбір әдістері өзінің
Аталған курстық жұмыс – ашық экономика
Бұл жұмыс тақырыбының өзектілігі – қазіргі уақытта Қазақстан
Алға қойылған міндеттер:
- халықаралық саудадағы классикалық теориялардың қалыптасу кезеңдерін жүйелеу;
- халықаралық сауданың – сыртқы экономикалық
- халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және
- халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасын дәлелдеу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығын ашу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығын шешу
- Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатыса отырып, бәсекелестікті
Сонымен, біз бұл жұмыста халықаралық сауданың даму тенденциясымен
1 – тарау. Ашық экономика: түсінігі,
1.1. Ашық экономика – сыртқы экономикалық қатынастар
Халықаралық сауда - әр түрлі елдердегі тауар өндірушілер
Ғылыми – техникалық революцияның, өнеркәсіптік өндіріс мамандануы мен
Ұлттық экономикадағы ұлттық нарықтардың жиынтығы – дүниежүзілік нарықты
Дүниежүзілік нарық әлемдегі тауар – ақша қатынастарының даму
Жалпы алғанда, дүниежүзілік нарық күрделі түсінік болып табылады.
Бұл түсінікті терең зерттеу үшін осы екі аспектіде
- біріншіден, дүниежүзілік нарық бастрактылық түсінік болып табылады,
- екіншіден, дүние жүзілік нарық заттық аспектіде қарастырылады.
Осыған сәйке халықаралық сауданың қарастырылу аспектілеріне жеке –
Халықаралық сауданың мәні, құрылымын және әрбір элементінің автономиялылығын
Сыртқы сауда дегеніміз – белгілі бір елдің басқа
Халықаралық сауда операцияларының негізгі төрт түрі бар:
- экспорттық операция – шетке шығару арқылы шетелдік
- импорттық операция – шеттен әкелу арқылы шетелдік
- керіэкспорттық орпеация – бұрын импортталған және қайта
- керіимпорттық операция – бұрын экспортталған және қайта
Ұлттық нарық пен халықаралық сауда бір – бірімен
И.П. Фаминский өз кітабында ұлттық нарықтар мен халықаралық
Халықаралық сауда – бұл халықаралық тауар – ақша
Халықаралық сауданың мәнін ашу үшін оның формаларын анықтаймыз
1) аукциондар және аукциондық сауда;
2) биржалық сауда;
3) халықаралық көрмелер мен жәрмеңкелер;
4) машиналар мен құрал – жабдықтардың арендасы;
5) қарама – қарсы сауда;
6) шекаралық сауда;
Аукцион дегеніміз алдын – ала көруге қойылған тауарларды
Аукционның ерекшелігі сатушының тауар сапасына жауапкершілігінің шектеулілігі.
Аукциондық сауда – нарықтық сауданың түрі, мұнда тұтынушы
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және
Мемлекеттер өзара неге сауда жүргізеді?Осыған деген талпыныс
Австралияда ауылшаруашылық өнімдерін өндіруге жақсы жағдай қалыптасқан.Оның ішінде
Бразилидатабиғи-климаттық жағдайдың өзі кофе өндіруге бейімделген.Ал АҚШ, Германия,
Қазақстан Респурликасында дұрыс қалыптасқан табиғии-климаттық жағдай ТМД елдеріне
Қазіргі ҒТР дүниежүзі нарығында сауданың тіпті жаң түрлерін
Бүгінгі жағдайда барлық елдердің экономикасы халықаралық саудамен байланысты.Тіпті
Бір сөзбен айтсақ,халықаралық сауда – екі жақты қозғалысы
Сыртқы сауда – тауарды әкелуден (импорт) және шығарудан
Қазақстанның сыртқы сауда динамикасының күрт өзгеруіне мұнай өнімдері,қара
Сауда балансы пассивті болғанда мемлекет айырманы алтынмен жабуы
Шартты түрде:1 доллар- 1 теңгеге тең делік.АҚШ Жапонияға
Сауда кедергілерінің ауқымы көп және бұған мыналар енеді:сырттан
Халықаралық нарық қазіргі жағдайда үш негізгі бағытты құрайды:
- тауар мен қызмет көрсету(ақпарат нарығын қосқанда);
- жұмыс күші;
-қарыз капиталы.
Халықаралық нарықта тауарлар инткрнационалдық құнның негізімен байланысып,ал орташа
1.3. Халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасы
Дүниежүзілік қауымдастық талабына сай қалыптасқан, сауда және тариф
Халықаралық еңбек бөлінісі мен өнеркәсібі дамыған елдердің позициясын
Сауда және тариф бойынша халықаралық басты Келісім (ГАТТ)
50 -ден 60%-ке дейін – қант, фосфорит;
70-тен 75 %-ке дейін – куріш ,каучук, қалайы;
80-шы 85%-ке дейін – шай, боксит, мыс;
85-тен 90%-ке дейін – кофе, мақта, темекі, темір
90%-ке дейін – аудио- видеотехника және компьютерлер өтіп
Осының барлығы жоғарғы монопольді түрде үстемдік жасауға ықпал
Сауда және тариф бойынша халықаралық басты Келісіммен (ГАТТ)
Осыдан байқайтынымыз, тауар мен қызмет көрсетудің халықаралық нарығы
Халықаралық жұмысшы күші нарығы жұмыс күшінің сырттан келуімен
Миграция- бір елден екінші елге жұмыс күші ауысуының
Қазіргі жағдайда жұмыс күші миграциясының жаңа бағыты пайда
Қазіргі кезде Батыс Еуропа елдрінде 14 млн. Шетел
Арзан шетелдік жұмысшы күші ұлттық байлықтың көп бөлігін
Еңбек миграциясының басқа түрі – ақылдылардың кетуі. Бұп
2 – тарау. Ашық экономиканы
2.1 Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы
Қазіргі уақытта ғаламдық мәселелердің екі қатары бар. Бір
Екінші жағынан экономиканың ғаламдық мәселелері бар. Олардың пайда
Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық мәселелері:
- дамудың ұлттық және экономикалық факторларының анық бөлінуі
- жасалынып жатқан ғаламдық экономика әлемдік шаруашылықы құбылысының
- ұлттық экономикалар бірегей және өзгеше болып қала
- жұмысшының нәтижесі «әлемдік біртұтас конвейерге» ұқсап, шығарылған
- ҰАК қызметіндегі негізні мәселе өндірістің жеке шығындарын
Әлемдік экономиканы ғаламдастыру бірқатар факторлардың күшімен анықталады.
Халықаралық сауда саясатын ғаламдық мәселелері әлемдік экономиканы саналы
Бұл бұрынырықта тарифтер мен сауда жөніндегі бас келісім
2.2 Халықаралық сауданы ғаламдық жетілдірудің мәселелері
Жаңа ғаламдық мәселелер халықаралық қаржылық сфералардың техникалық базасында
- валюта және қорлар нарығында бұрын -
- интелектуалдық меншік құқығының бұзылуына – жекелеген елдердің
Әлемдік және халықаралық сауданы ғаламдастыру нәтижесінде халықаралық экономикалық
- құрамына халықаралық сауда, сақтау, сақтандыру жөніндегі қызметтер
- компьютерлік ақпараттық жүйе арқылы ақпараттар алмасуымен қатар,
- электронды байланыс жүйесінің дамуы және компьютерлік технологияның
Өз заңдылығы бар ғаламдық экономика өзінің қалыптасу шамасына
3 – тарау. Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына
3.1 Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатысуы
Президенттің наурыздағы Жолдауында қойылған Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысын
Егер Президент Н.А. Назарбаевтің бәсекеге қабілетті елу елдің
2005 жылы Қазақстан алғаш рет экономикалық өсіміндегі бәсекеге
- технологиялық индекс бойынша Қазақстан
- қоғамдық институттар индексі бойынша – 76-орын;
- макроэкономикалық ортаның индексі бойынша – 41-орын;
- кәсіпкерлік бәсекеге қабілеттілігі бойынша – ТМД-да бірінші
Ескеру қажет, аталған индекстің есебі, біздің пікірімізше, жетілдірілмеген
Бүкіләлемдік экономикалық форумның әдістемесіндегі аталған кемшіліктерге байланысты бірқатар
Ия, қазір жақсы макроэкономикалық көрсеткіштермен қамтитын мұнай мен
Әлемдегі мұнайға жоғары баға барреліне 30 доллар деңгейінен
Өнеркәсіп өндірісі құрылымында машина жасаудың үлесі соңғы бірнеше
Осылай бола тұра, елімізде бірнеше жылдан бері қаржы
Бұл жағдай қызметінің негізгі мақсаты пайданы барынша көбейту
Ағымдағы жылда теңгенің едәуір нығайғанын, ол 13 пайыздан
Басқа бір проблема Қазақстан экономикасының осы заманғы бәсекеге
Барлық осы мысалдар қазіргі уақытта Қазақстанда бәсекеге қабілеттілікті
Отандық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттырудың ұлттық моделін келтірейік.
3.2 Халықаралық саудадағы бәсекелестікті арттыру мәселелері
Біздің ойымызша, ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін бағалаудың өзімізге
Елдің әлемдік саудадағы позицияларын сипаттайтын өлшемдер.
Жалпы экономикалық сипаттағы өлшемдер.
Әлеуметтік даму өлшемдері.
Технологиялылығы өлшемдері.
Ұлттық экономиканың осы заманғы жаһандық экономикалық жүйе жағдайларына
Ұлттық экономиканың жекелеген нарықтарда бәсекеге қабілеттілігін сипаттайтын өлшемдер.
Осы орайда 2006 жылдың маусым айында ҚР БҒМ
Тұтастай алғанда, еліміздің ұзақ мерзімді, стратегиялық даму мақсатттарына
Жалпы алғанда, бәсекеге қабілеттілікті арттыру мен еліміздің дамуының
Жоғары дамыған қаржы саласы.
Технологиялардың ұдайы жетілдіріліп отыруына негізделген инновациялық-бағытталған және жоғары
Елде қуатты трансұлттық корпорациялардың болуы.
Әлемдегі барынша дамыған және бәсекеге қабілетті экономикаға тән
Нақты өндіріс салалары, олар қазіргі кезенде елдің экономикалық
Логистика. Бұл салада екі негізгі басымдықты бөліп көрсетуге
Өндіруші салалар, оларда Қазақстанның әлемдік нарықтардағы позицияларын монополиялық
Жоғары технологиялы және стратегиялық перспективалы өндірістер, олар Қазақстан
Ғылым және білім беру саласы. Бұл сала болашақта
Қаржы саласы. Жаһандану жағдайында нақ осы қаржы институттары
Сөйтіп, біздің ойымызша, Қазақстанның бәсекеге барынша қабілетті 50
Экономикалық саясаттың факторлық – мақсаттық көзқарас негізінде ұлттық
Мемлекеттің экономикалық үдерістерге қатысуы белсенділігінің артуы, атап айтқанда
Қазақстандық капиталдың әлемдік нарықтарға экспантеграциясын ынталандыру.
Бұл бағыттарды егжей-тегжейлірек қарастыра келіп, олардың біріншісі ең
Ақыр аяғында, бәсекеге қабілеттілікті арттырудың ұлттық моделін жүзеге
Бұл схема қолайлы шикізаттық конъюктурадан алынған мемлекеттік қаржыны
Капиталмен мұндай операциялардың елде жаңа салаларды дамытудың көмегімен
Қорытынды
Сонымен халықаралық сауда – мемлекеттер және ұлттық шаруашылықтар
Халықаралық сауда қазіргі кезде әртүрлі елдердің экономикалық даму
Жалпы айтар болсақ халықаралық сауданың даму динамикасы мен
Қазіргі уақытта халықаралық айырбас өрісіне ғылыми – техникалық
Сондай – ақ халықаралық сауда объектілерінің қатарына
Қазіргі уақытта халықаралық саудада жаңа индустраилды елдер, атап
Экономикамыз жедел даму серпінінде біздің Қазақстан да халықаралық
Міне, бізде саудалық қатынастарды шебер үйлестіре білсек халықаралық
Пайдаланылған әдебиеттер:
Байгасиев М «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998
Друкер Питер Ф. «Нарық: топ жарып алға шығу:
ҚазМБА «Экономикалық саясат. Әлеуметтік саясат: лекция» Д.Қ. Қабиев;
Қазақстанның – 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы –
Н.Ә. Назарбаев «Ғасырлар тоғысында» - А, 1996 ж;
Н.Ә. Назарбаев «Қазақстанның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде»
Т.С. Садықов «тарих тағылымы (ұлтаралық қатынастар мәдениеті)» -
«Экономика внешных связеи России» - М, 1995 ж;
Темиргалиев Б.Б. «Основы внешне экономической деятельности РК» -
Дүйсенова Г. «Внешная торговля РК» - А, 1997
Хасанова М «Внешняя торговля РК» - А, 1997
Д.М. Мадиярова «Сыртқы экономикалық саясат және экономикалық қауіпсіздік»
Н.М. Мамыров «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998
3
Экономианы мемлекеттік реттеу
Қазақстан Республикасы қазіргі кездегі ақша-несие саясаты және оның даму жолдары
Экономикалық қауіпсіздік - мемлекеттің сыртқы экономикалық саясатының негізгі
Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатысуы
Аралас экономика мәні, маңызы
Экономиканы мемлекеттік қаржылық реттеу
Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы. Қазақстан экономикасын дамытудың тиімді механизмі
Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
Нарықтық жүйенің сипаттамасы мен дамуы
Ақша-несие саясаты