Возрождение аралы алапат апаттың араны
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
І. Арал теңізінің экологиялық ахуалы
ІІ. “Возрождение” аралы алапат апаттың араны
ІІІ. Қатерлі ауруларға шалдыққан аралдықтар
ҚОРЫТЫНДЫ
Арал проблемасы бүкіл дүние жүзі халықтарын алаңдатуда
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Қазіргі таңда табиғатқа түсіп отырған ауыртпашылықтың дәрежесі орасан
Арал - Қазақстан жеріндегі Қызылорда және Ақтөбе облыстары
Арал теңізі көне замандардан белгілі. Ежелгі гректер мен
Қазақстанның, сонымен бірге бірқатар шет елдік ғылыми
Арал теңізінің экологиялық ахуалы
Арал теңізінің жағалауында халық аз тұрады, жергілікті халық
1960 жылдырдан бастап Арал өңірін игеру қолға алынды.
Орта Азияда су баратын жердің бәріне дерлік мақта
Орта ғасырда Сейхун деп аталған Сыр өзенінің Фархад
Орта Азияның егіс далаларында көптеген жылдар бойы мақтаның
Аралдың балық аулау ауданында Арал теңізіне құятын өзендердің
Арал теңізі – Қазақстанның інжу - маржаны, шөл
Сонымен, Арал апатына себеп болған факторларға:
жергілікті жердің тарихи - табиғи ерекшеліктерін ескермеу;
ауыл шаруашылығын дұрыс жоспарламау, судың қорын есепке алмау;
суды өте көп қажет ететін күріш, мақта дақылдарын
жерді игерудің агротехникалық шараларын сақтамау және суды үнемді
табиғи ресурстарын пайдалануға жіберген қателіктер мен оны меңгерудің
Осы аталған фактілер Арал теңізінің экожүйесіндегі тіршілік атаулыны
Арал өңірінде туындап отырған қазіргі экологиялық апаттар нышаны
Бұл өңірдегі антропогендік факторлар ондағы тұрғындардың салт -
1980 жылдардың аяғында Арал - 88 атты экспедиция
Теңіздің деңгейі жыл сайын жарты метрге төмендеп барады,
“Возрождение” аралы алапат апаттың араны
Арал теңізі және оның экологиясы туралы айтқанда
Ертеректе Арал теңізінің алып айдынында 300 – ден
Осы ретте Арал теңізі мен Возрождение аралының таяу
Атақты аралдың қуатты әскери полигонга айналуы теңіздің екі
Кеңес үкіметі содан кейін Возрождениеге тек 1952 жылы
Возрождение аралындағы биологиялық қаруды сынау алаңы оңтүстік беттегі
Аралдың оңтүстік бөлігінің аспан астындағы сынақ алаңында биологялық
Сырдарияның зеңгір көкте жасын ойнатқан тұңғыш жарылыс 1956
Себебі, ендігі жерде оқиғаны өз көзімен көргендерді
Арал аймағындағы ашық аспанның астында жүзеге асырылған келесі
Қырық жыл бойы осындай ашық ауада жүргізілген сынақ
“ Возрождение ” аралында биологиялық қарулардың қалдықтары да
Жоғарыда айтқандай, Арал теңізі мен аудан елді мекендерінің
Қалай дегенде де, қырық жыл уақыт бойы адамзатты
Ең сұмдығы мынау. Америкалық “ The New York
Жалпы қазір Арал теңізінің аумағы биологиялық қарулардың әлемдегі
Қазақстан ғалымдары көңілі қалаған кісі Возрождениеден сібір жарасының
Қатерлі ауруларға шалдыққан аралдықтар
Қазақстан мен Өзбекстан жақтарының қаншама өтініш білдіргеніне қарамастан,
Осы жерде ойға оралатын бір жәйт, соңғы жылдары
Аралда сібір жарасы, яғни күйдіргі жұқпалы дертін тарататын
Жыл өткенсайын теңіз табанының кебуі, оның ұлтанындағы тұз,
Қазіргі Арал өңірінде де адамдардың денсаулығы күрт
Бірқатар зерттеулердің нәтижелері бойынша, Арал өңірі апат аймағының
Бір жағынан жұмыссыздықтың өсуі, халық тұрмысының төмендеуі, екінші
Қорытынды
Арал проблемасы бүкіл дүние жүзі халықтарын алаңдатуда
Арал өңірінің экологиясы, Арал қасіреті республика аумағынан асып,
Мемлекет басшыларының шешімімен, Арал бассейнін қалпына келтіру жобаларына
Арал теңізі мәселелері жөніндегі келісім – Қазақстан Республикасының
Келісімнің арнайы баптарында Арал теңізі бассейніндегі экологиялық дағдарысқа
Арал теңізі мәселелері жөніндегі мемлекет аралық кеңес –
Арал теңізін сақтау жөніндегі халықаралық шаралар – Арал
Осыған байланысты, кейінге ығыстыруға болмайтын нақты шара –
Теңіздің тартылуы салдарынан, ауаның орташа ылғалдылығы 18 пайызға
Табиғат – бізге ата - бабамыздан мұраға қалған
Қолданылған әдебиеттер
“Экология және табиғатты тиімді пайдалану” Ә. Бейсенова,
Арал теңізінде орналасқан арал// “Егемен Қазақстан” 2004 жыл,
Арал аспанындағы атом жарылыстары//“Егемен Қазақстан” 2003 жыл,
Арал өңірінің экологиялық проблемалары//”Атамекен” 2004 жыл,
“Экология және таза су проблемалары” А. Баешов, Алматы
“Экология” Г. Оспанова, Алматы 2002
Арал қайта тірілді//”Егемен Қазақтан” 2004 жыл,24 қараша
“Экология негіздері” Ж. Жатқанбаев, Алматы 2004
“Қазақстан” энциклопедия 2006
“Экология” Байжомартов//Ақтөбе 2005
23
Возрождение аралы алапат апаттың араны
Арал теңізінің экологиялық ахуалы
Арал теңізінің экологиялық ахуалы туралы
Биотероризм
Сыр өңіріндегі ашаршылық және оның салдары
Арал теңізінің зерттелуі
Теңіз деңгейінің ауытқуы мен денивеляциясы
Күшті және жойқын сілкіністер туралы деректер
Каспий теңізінің табиғи ресурстарын тиімді пайдалануды жақсарту жолдары және болашағы
Арал теңізі зерттелу тарихы, географиясы және игеру мәселелері