Бухгалтерлік есептің стандарттарын қарастыру

Мазмұны
Кіріспе ..................................................................................................................... 3
1.1.
1.2. Бухгалтерлік есептің пайда болуы және даму тарихы
1.3. Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді
1.4. Бухгалтерлік есепке алу мен аудиттің
халықаралық процесіне қатысу ..................................................................... 17
2. Экономиканың нақты секторы ұйымдарының бухгалтерлік есепке алу
мен қаржылық есеп беруді реформалау мен онан әрі
негізгі бағыттары ............................................................................................... 20
2.1. Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті реформалау ............ 19
2.2. Кадрларды даярлау және қайта даярлау ............................................... 21
2.3. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің бухгалтерлік есепті
жүргізу тәртібін оңайлату ............................................................................. 22
3. Бухгалтерлік есепке алу саласының көкейкесті мәселелері ......................
3.1. Қаржы секторында бухгалтерлік есепке алуды дамыту
проблемлары мен перспективалары .................................................................. 24
3.2. Бухгалтерлік есептілік сапасын бақылаудың негізгі аспектісі
ретінде аудиторлық қызметті дамыту .......................................................... 26
Қорытынды .......................................................................................................... 29
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ........................................................................... 31
Кіріспе
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты
Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру»
Бухгалтерлік есеп көптеген жүзжылдықтар бұрын пайда болып, бүгінгі
Жалпы бухгалтерлік есепті «бизнес тілі» деп атайтыны экономистер
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бастап, бухгалтер кәсібінің дамуы
Қазақстан Республикасы дамуына, оның әлемдік экономикаға өтіуіне байланысты
Экономика секторы ҚЕҰС – на өту барысында мамандардың,
Бухгалтерлік есептің ұлттық стандарттарға көшуі мамандандырылған халықаралық ұйымдардың
Жоспарланған экономика негізінде дамыған – бухгалтерлік есеп жүйесі
Нарықтық экономика жағдайында өндірістерде бухгелтерлік есепті ұйымдастыруды жетілдірудің
ҚЕҰС енгізу есеп пен бақылау жүргізудің сапасын жоғарлатады,
Курстық жұмысты жазудағы басты мақсат – бухгалтерлік есептің
Курстық жұмысты жазудағы басты міндеттер:
• Бухгалтерлік есептің пайда болу тарихы және қалыптасу
• Бухгалтерлік есептің дамуына үлес қосқан ғалымдар жайлы
• Бухгалтерлік есептің түсінігі мен оның атқаратын қызметіне
• Бухгалтерлік есептің мақсаты мен міндеттеріне тоқталу;
• Бухгалтерлік есеп әдістері мен принциптерін қарастыру;
• Есеп саясаты және оның аспектілерін қарастыру
• Бухгалтерлік есептің стандарттарын қарастыру
• Бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын өлшем түрлеріне
тоқталу
• Бухгалтерлік есепті 1С бухгалтерия түрінде жүргізуді қарастыру
Кез келген ұйымда бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізу экономикалық
- болашақта (алдағы уақытта) пайдалану үшін
- ұйымның қаржылық-ақпараттық мәліметін өңдейді,
- қаржылық-ақпараттық мәліметті пайдаланушыларға уақтылы
Жалпы кәсіпорында бухгалтерлік есеп жұмысын атқарушы маман
- әрбір жаңа
- кәсіпорынның бухгалтерлік ақпарат мәліметтерін
- бухгалтерлік есеп табиғат заңы
1. Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есептің даму тарихы
1.1. Бухгалтерлік есеп түсінігі, жалпы сипаттамасы және негізгі
Бухгалтерлік есеп — заңды тұлғалардың қорлары мен
1997 жылдан бастап Қазақстанда Бухгалтерлік есеп халықаралық
Тиісті заң актілері мен нормативтік материалдардың және
Бухгалтерлік есеп жүргізудегі басты құрал — есепшоттар жүйесі.
Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру жүйесін
Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру жүйесін
бухгалтерлік есепке алуды, қаржылық есептіліктің аудитін ұйымдастырумен және
шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері үшін бухгалтерлік есепке
халықаралық тәжірибенің негізінде бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық
бухгалтерлік есепке алу мен аудитті дамытудың халықаралық процесіне
Бухгалтерлік есепке алуды реформалағанда Қазақстанда қазіргі уақытта жүргізілетін
Шетелдік компаниялар санының қазақстан рыногында барынша арта түсуі,
Нарықтық экономика жағдайларында бухгалтерлік деректер негізінен ақпараттың бірден
Кәсіби біліктілік жұмыс беруші үшін оның иесі осы
Қазақстан Республикасының Президенті кезекті Жолдауында «еліміздің Дүниежүзілік сауда
Бүгінгі таңда ХҚЕС-қа сәйкес бухгалтерлік есепке алу мен
Бұл ретте бухгалтерлік есепке алу мен есеп берудің
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев өзінің Жолдау ында төртінші
Қазақстанның нақты бәсекелестік қабілетін қамтамасыз ету мүмкіндігін беретін
Бухгалтерлік есеп – белгілі бір шаруашылық жүргізуші субъект
Америкалық ант беруші бухгалтерлер институтының мәлімдеуінше, бухгалтерлік есептің
Бухгалтерлік есеп субъектінің шаруашылық қызметі мен шешім қабылдаушы
1. Субъектінің шаруашылық қызметі туралы мәліметтерді ары қарай
2. Керекті сәтке дейін сақтай отырып, мәліметтерді өңдейді,
3. Қорытынды есеп беру арқылы ақпараттарды оларды пайдалану
Бухгалтерлік есеп пен шоттарды жүргізудің айырмашылығы – шоттарды
Бухгалтерлік есеп – басқару ақпараттық жүйенің қаржылық орталығы.
1. Субъектіні, сонымен бірге басқа да мүдделі тұлғаларды
2. Субъектінің шаруашылық қызметін жүзеге асыру кезінде Қазақстан
Бухгалтерлік есепті зерттеу білім алуға және маңызды басқару
1. Жоспарлау (planning) - іс әрекеттердің тәртібін,
2. Бақылау (control) – жоспардың орындалуын қадағалау процесі.
3. Бағалау (evaluation) – барлық қабылданған шешімдер жүйесін,
1.2. Бухгалтерлік есептің пайда болуы және даму тарихы.
Бухгалтерлік есеп адамзаттың дамуымен бірге өте ерте кезде
Жалпы адамзат өмірінің, адамзат қоғамы өмірінің негізі –
Алғашқы қауымдық құрылыстың өзінде-ақ адамдарды өздерінің өмірін
Ертедегі Египетте (ирригациялық) пирамида құрылысы жақсы дамыды. Құрылысты
Қазіргі кезде кеңінен пайдаланылып жүрген көптеген әдістер мен
Есеп жүргізу деңгейі ертедегі Греция мен Римде де
Ертедегі римдіктер де бұл балауыз жағылған тақтай кестелерді
Орта ғасырларда Рим империясының есеп мамандарына инвентарлық кітап,
Орта ғасырлардың аяғында бухгалтер деген термин Австрияда пайда
Осы кезеңнен бастап біздің ғылымның және кәсібіміздің атауы
Есептің жетілдірілуі ескі және жаңа италиялық екі жақты
Одан ерте екі жақты жазу 1299-1300 жж, Францияда
Бухгалтерлік есеп туралы ғылым ретінде 1458 ж. Бенедетто
Ескі италиялық бухгалтерияның негізгі ерекшеліктері – есеп жүргізуші
Бухгалтерлік есеп туралы бірінші кітапты 1494 жылы италиялық
Барлық дебеттік айналымдардың сомасы сол шоттар жүйесіндегі еркдиттік
Дебеттік қалдықың сомасы әрқашан сол шоттар жүйесіндегі кредиттік
Постулаттардың мағынасы өте маңызды, өйткені олар шын мәнінде
Ал жаңа екі жақты бухгалтерияда синтетикалық және талдамалық
Ал есептің мемориалдық кассалық (немістік) нысаында журнал екі
Кейін XIV ғ. ортасынан бастап есептің журналды жүйесі
Қазіргі кезде бухгалтерлік есепті автоматтандыру жүйесінде ерекше орын
Экономикалық теорияда бухгалтерлік есептің алғашқы даму кезеңін төрт
Тауарлы-ақшалай қатынастарының пайда болуынан бастап XVIII ғ аяғына
XVIII ғ. аяғынан XIX ғ. дейін;
XIX ғ. соңы – XX ғ. басы;
XX ғ. бастап бүгінгі күнге дейін.
Бухгалтерлік есептің алғашқы даму кезңіне екі жақты жазу
Екінші кезеңнің тарихи маңыздылығына келсек онда онда «есептеу»
Үшінші кезең, өз мәні бойынша, бухгалтерлік есептің ғылыми
Есептеуге ғылыми анықтама беруге алғашқылардың бірі болып күш
Бухгалтерлік есептің төрінші даму кезеңі сыртқы нарықтык орта
Есептің ерекше маңыздылығын қуаттай отырып, 1946 ж. бухгалтерлердің
Ал XIX ғ. аяғында есептің шахматтық нысаны пайдаланылса,
Қазіргі кезде бухгалтерлік есепті автоматтандыру жүйесінде ерекше орын
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты
Қазақстан Республикасының Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру
Бухгалтерлік есеп көптеген жүзжылдықтар бұрын пайда болып, бүгінгі
Кез келген ұйымда бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізу экономикалық
- болашақта (алдағы уақытта) пайдалану үшін ұйымда болып
- ұйымның қаржылық-ақпараттық мәліметін өңдейді, сондай-ақ оны керек
- қаржылық-ақпараттық мәліметті пайдаланушыларға уақтылы беріп отырады, ал
Жалпы кәсіпорында бухгалтерлік есеп жұмысын атқарушы маман
- әрбір жаңа келісімді жүргізу барысында шешім қабылдаушы
- кәсіпорынның бухгалтерлік ақпарат мәліметтерін бірдей мақсатқа, тең
- бухгалтерлік есеп табиғат заңы емес, ол әр
1.3. Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді
Бухгалтерлік есепке алуды және есептілікті реттеу жүйесін дамыту
Қазақстанның бухгалтерлік есепке алу саласының негізгі проблемасы –
Қазақстанда кәсіби қауымдастық аталған проблемалардың кейбіреуін шешу бойынша
- қолданыстағы бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
- бухгалтерлік есепке алу жүйесін қайта құру шеңберінде
- кәсіби қауымдастықтың бухгалтерлік есепке алу саласындағы рөлін
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру
Кәсіби қауымдастықтың бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
Қосымша ретінде уәкілетті органның құзыретіне басқа да функциялар
- қаржылық есеп беру стандарттарын және оның ХҚЕС-пен
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру
- өзге де мемлекеттік органдармен және кәсіптік ұйымдармен
- кәсіби ұйымдарды, бухгалтерлерді кәсіптік сертификаттау жөніндегі ұйымдарды
- кәсіби бухгалтерлерге қойылатын біліктілік талаптарын бекіту;
- Консультативтік орган туралы ережені бекіту.
Консультативтік органға мынадай құқықтар беріледі:
- уәкілетті органға бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру
Өз кезегінде Консультативтік орган:
- Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру
- ұлттық қаржылық есеп беру стандарттарын және оның
1.4. Бухгалтерлік есепке алу мен аудиттің халықаралық процесіне
Қазақстанның халықаралық стандарттарға бағдарлануы оң әлемдік тәжірибені зерттеуге
2. Экономиканың нақты секторы ұйымдарының бухгалтерлік есепке алу
2.1. Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті реформалау.
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
Осы процестің екінші және ең басты кезеңі 2002
ХҚЕС-ті ойдағыдай енгізу мақсатында ХҚЕС-ті қолдану жөніндегі әдістемелік
Сонымен бірге, «Қазақстан Республикасында халықаралық қаржылық есеп беру
Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына талдау жасалды, оның негізінде
Бухгалтерлік есепке алу саласының өзін-өзі реттейтін элементтерін ретке
Заң жобасын әзірлеудің басты міндеті Қазақстан Республикасының қолданыстағы
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі 2005 жылдан бастап Қазақстан
Алайда, Қазақстандағы бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
ХҚЕС-тің кешенділігі мен әдістемелік күрделілігіне байланысты шағын және
бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді реттеуге,
ХҚЕС-ті қолдану жөніндегі ақпараттық-әдістемелік материалдардың (оқулықтардың, кітаптардың) жоқтығынан;
бухгалтерлер мен аудиторлардың біраз бөлігінің кәсіби дайындығы деңгейінің
кадрларды қайта даярлаудың ретке келтірілген жүйесінің жоқтығынан;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық
Сонымен бірге, ХҚЕС-ті мемлекеттік немесе орыс тілдерінде уақтылы
Сонымен қатар, бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
2.2. Кадрларды даярлау және қайта даярлау.
Бухгалтерлік есепші жүйесінің ХҚЕС-ға бекітілген принциптеріне көшуі оқыту
Қаралып отырған саладағы кадрларды даярлау және олардың біліктілігін
Бухгалтер кәсібі дамуындағы қазіргі заманғы сатыда өзінің кәсіби
Өзге шаралардың арасында «кәсіби бухгалтер» атағына нақты мағынаны
2.3. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің бухгалтерлік есепті
жүргізу тәртібін оңайлату
Шаруашылық тетіктегі өзгерістермен және нарықтық институттардың нақты жұмыс
Қызметі қоғамдық мүддені білдіретін ұйымдар көпшілік мүдделі ұйымдар
- қаржылық ұйымдар;
- акционерлік қоғамдар (коммерциялық еместерді қоспағанда);
- жер қойнауын пайдаланушы ұйымдар (жалпы таралған пайдалы
- жарғылық капиталында мемлекеттің қатысуы бар ұйымдар (жедел
Мемлекет басы мен ҚР Үкіметі қойған шағын және
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің қаржылық есеп беруді
1. шаруашылық қожалығын, ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер мен оңайлатылған
2. бірінші тармақта көрсетілгенді қоспағанда, шағын кәсіпкерлік субъектілері,
Шағын бизнес үшін ХҚЕС-ты қолдану күрделілігі проблемасын шағын-орта
3. Бухгалтерлік есепке алу саласының көкейкесті мәселелері.
3.1. Қаржы секторында бухгалтерлік есепке алуды дамыту проблемлары
Санауды қаржылық ұйымдардың халықаралық рыноктарға шығуы және олар
- қаржылық сектор бухгалтерлерінің, ЖОО жас мамандарының біліктілік
- жалпыға қол жетімді оқу, тәжірибе материалдарын және
- ХҚЕС-да реттелмеген, бірақ тұжырымдамалар мен олар айқындаған
- ХҚЕС бойынша бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық
Орын алып отырған проблеманы шешу мақсатында Қазақстан Республикасының
Бүгінгі таңда Елбасы Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті
Қазіргі таңда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер
Отандық және әлемдік тәжірибе көрсеткеніндей, аудиторлық қызметтерге мұқтаждық
- осы ақпаратты пайдаланушылармен (меншік иелерімен, инвесторлармен, кредит
- қабылданған шешімдер салдарларының ақпарат сапасына байланыстылығымен;
- ақпаратты тексеру үшін арнайы білімнің болуы қажеттілігімен;
- ақпаратты пайдаланушылардың ақпарат сапасын бағалау үшін оның
Барлық осы алғышарттар тиісті дайындығы, біліктілігі, тәжірибесі және
Аудит Қазақстанда 80-жылдардың соңында пайда болды, дәл сол
Қазіргі уақытта аудиторлық қызметті реттеудің жеткілікті тұтас жүйесі
Шаруашылық жүргізудің қазіргі жағдайында аудит тапсырыс берушілеріне бухгалтерлік
Осыған байланысты, Концепцияның орта мерзімді перспективаға бағыт алуы
Заңда аудит сапасын және аудиторлық мамандыққа қоғамдық сенімділікті
Жоғарыда көрсетілген мәселелерді іске асыру шеңберінде негізгі назар
Аудитор мамандығын дамыту қоғамдық мүдделерге жауап беруі тиіс,
Бұл мәселенің жеткілікті үлкен мәні Қазақстан үшін ғана
Аудит жүйесін жетілдіру үшін орта мерзімді перспективаға арналған
- орта және жоғары оқу орындарының оқу бағдарламаларына
- кәсіби аудиторлық ұйымдармен аккредиттелген практикадан өтетін аудиторлардың
- аудиторлық қызмет мәселелері бойынша заңнаманың сақталуын мемлекеттік
Сондай-ақ, бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабарлай отырып, брифингтер,
Аудитті жетілдіру жөнінде сипатталған шаралар аудиторлық кәсіпті одан
Мемлекеттік сектордың бухгалтерлік есепке алуын реформалау ел Президенті
Қазақстанда Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінен басқа мемлекеттік мекемелерде
Қорытынды
Бухгалтерлік есептілік ежелгі кезден бастап өмірлік қажеттіліктен пайда
Ал бухгалтерлік есептің ғылым ретінде гүлденуі орта ғасырларға
Бухгалтерлік есептің маңыздылығы соншалық, ол бухгалтер қызметін атқаратын
Бухгалтерлік есеп – күнде пайдаланылатын ақпараттарды ретке келтіретін
Қорытындылай келе, бухгалтерлік есеп - өмірлік қажеттілік. Есепсіз
Бухгалтерлік есепке алу және аудит жүйесін дамыту өсіп
Қоғамдық сектор үшін халықаралық қаржылық есеп беру стандарттарын
Он жылдан астам уақыт жалғасын тапқан Қазақстанның шаруашылық
Бірінші кезеңде мемлекет активтері мен міндеттемелері балансының әдістемесін
Қойылған мәселелерге қол жеткізу үшін мынадай іс-шараларды жүзеге
- халықаралық тәжірибеде ҚСХҚЕС енгізу және пайдалану жөнінде
- ҚСХҚЕС талаптарына сәйкес келуіне бюджет заңнамасына талдау
- Қазақстанның мемлекеттік секторы үшін қолданылатын әдісті анықтау,
- ҚСХҚЕС-ке көшу шеңберінде білікті кадрларды оқыту және
- ҚСХҚЕС-ке көшу жөнінде нормативтік-құқықтық қор әзірлеу.
Аудиторлық мамандықты өздігінен реттеуді дамыту қазіргі таңда кәсіби
Кәсіби ұйымдардың ұйымдар қызметіндегі маңызды нәрсе кәсіби қауымдастықты
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Негізгі:
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» ҚР Заңы,
Қаржылық есеп берудің №1 ұлттық стандарты 2007 ж.
Қаржылық есеп берудің №2 ұлттық стандарты 2007 ж.
Бухгалтерлік есептің халықаралық стандарттары
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы,2007.-296б.
Кирьянова Э.К. Теория бухгалтерского учета.- М.: Финансы и
Нидлз Б., Андерсон Х., Колдуэлл Н. Принципы бухгалтерского
Хендриксен Э.С., Ван Бреда М.Ф. Теория бухгалтерского учета:
Энтони Р., Рис Д.Ж. Учет: ситуации и примеры.
Қосымша:
Бабаев Ю.А. Теория бухгалтерского учета.- М.: Аудит, 1999
Качалин В.В. Финансовый учет и отчетность в соответствии
Мэтьюс М.Р., Перера М.Х., Теория бухгалтерского учета. –
Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.Ю. Бухгалтерский учет
Байболтаева Н.Ә., Бухгалтерлік есеп принциптері, Алматы, 2006.
Әпсәләмов Н.Ә., Бухгалтерлік есеп негіздері, Алматы, 2003.
Лупикова Е.В., История Бухгалтерского учета, Москва, 2006.
Интернет желісі: http://google.kz
Ерғали Д.Е., Бухгалтерлік есеп ілімі, Өскемен, 2008.
7

Ұқсас жұмыстар

Бухгалтерлік есеп және аудит

Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы

Халықаралық аудит стандартына ұқсас стандарттар

Аудиттің стандарттары және аудиторлардың кәсіби этикасы

Шаруашылық есептің тарихи шарттылығы

Аудиттің заңды жауапкершілігі мен оны құқықтық реттеу

Халықаралық Қаржылық Есеп беру Стандарттарының маңыздылығы

Бухгалтерлік есепті теориялық жағынан зерттеп, кәсіпорынның есеп саясаты және қабылданған басқару шешімдерінің дұрыстығын анықтау үшін бухгалтерлік есептің орнын, маңызын, рөлін көрсету және осының негізінде оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау

Халықаралық аудит стандарттарының мәні