Ортадан тепкіш компрессор

АНДАТПА
Ұсынылған дипломдық жобада компрессорлық станциянықайта жаңартуда техникалық тиiмдi шешiмдерi
Компрессорлық станцияда помпажды болдырмау және отындық газды қуатты көбейту
Экономикалық бөлiмде негізгі техника-экономикалық көрсеткiштер анықталып, жұмсалған қаржыны 4,7
Еңбек пен қоршаған ортаны қорғау бөлiмдерiнде компрессорлық станцияны
В данном дипломном проекте приняты оптимальные технологические решения по
Был проведен патентный обзор по без помпажной работе компрессора
В экономической части определены основные технико-экономические показатели по которой
В частях охраны окружающей среды и охраны труда приведены
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 8
1.1 №14 Компрессорлық станцияның қысқаша сипаттамасы 8
1.2 Газ құбырларында қолданылатын компрессорлар жөнінде жалпы мәліметтер. КС-ң
1.3 Компресордың қолданылуы. 10
1.4 Компрессорлық машиналар 10
1.5 Ортадан тепкіш айдағыштар 11
1.6 Ортадан тепкіш айдағыштармен жабдықталған КС-да жүргізілетін техналогиялық операциялар.
1.7 Ортадан тепкіш компрессордің жұмыс тәртібін реттеу. 19
1.8 Ортадан тепкіш компрессордің жұмыс істеу принціпі. 21
1.9 Жүкті қабылдау 21
1.10 Пайдалану кезінде агрегатқа техникалық қызмет көрсету. 22
1.11 Агрегатты тоқтату 24
1.12 Авариялық жағдайда агрегатты тоқтату. 24
1.13 Патенттік ізденіс 25
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ 38
2.1 Алғашқы берілгендер 38
2.2 Гидравликалық есеп 38
2.3 Kомпрессор станциялардың арасындағы газ құбырының нақтыланған жылулық және
2.4 Технологиялық есеп 49
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 54
3.1 Күрделі салымдардың көлемі 54
3.2 Жылдық экономикалық шығындар 58
3.3 Өндірістің шекті нүктесін анықтау 64
3.4 Меншікті өзіндік құнды анықтау 65
3.5 Залалсыздық нүктесін алгебралық әдіспен есептеу 66
3.6 Газды айдау тарифін анықтау 67
3.7 Еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару 68
4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 71
4.1 Компрессорлық станциядағы қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау.
4.2 Қорғаныс шаралары 74
4.3 Өрттен – жарылыстан сақтандыру 86
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ 90
5.1 Атмосфералық ауаны қорғау 90
5.2 Сулы ортаны қорғау 90
5.3 Жер ресурстарын қорғау 91
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Қарастырылайын деп отырған компрессорлық станция Ақтөбе облысында Хромтау ауданында
«№14 Компрессорлық станцияны қайта жаңарту» дипломдық жобасы бес бөлімнен
1 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 №14 Компрессорлық станцияның қысқаша сипаттамасы
№14 Компрессорлық станциясы (№14 КС) Ақтөбенің Хромтау ауданында Қопа
Газ құбырөткізгіші табиғи газды тасымалдаудың негізгі түрі қызметін атқарады.
газды сұйық және қатты қоспалардан тазарту;
газды сығымдау.
КС-ң басты технологиялық нысаны магистралды құбырөткізгішіне қызмет көрсететін компресорлық
КС-ң шығысында рұқсат етілген қысым-55,0 атм.
№14 КС әрекет етуші кәсіпорының құрамына 1974 жылы енгізілді.
Өнеркәсіптік алаңың территориясында орналасқан газтарту станциялары тұтынушыларға белгілі шамдағы
КС-ң бар болуы тұтынудың тербелісі кезінде құбырөткізгіштің жұмыс режимі
ЖӨБ-ң қоршаған ортаға ықпалы негізінен ауданның ландшафтты-климаттық ерекшеліктеріне әсер
1.2 Газ құбырларында қолданылатын компрессорлар жөнінде жалпы мәліметтер. КС-ң
Кен орнынан шыққан газдың қысымы көтеру арқылы соңғы бөлікке
БАС-ы газ кенішінің жанында орнатылады. Ал ААС-сы есептік жолмен
Станциядағы жабдық түріне байланысты КС-лар ортадан тепкіш, поршендік және
Сығымдалу дәрежесі бойынша 1 сатылы немесе көп сатылы болып
КС-ның құрамына келесі тораптармен жабдықтар кіреді: КС-ның магистралға жалғану
1.3 Компресордың қолданылуы.
Компресорлық машиналар өндірісте, камуналдық жүйеде және ауыл шаруашылығында
Өндірісте компрессорлардың қолданылуы:
Химиялық синтезде, қозғалтқыштарда, пештерде және газбен жұмыс істейтін аппараттарға
Скважинадан шыққан газды тасмалдауға, магистралды газ құбырымен тасмалдауға;
Жер қабатында газды сақтау қоймасына айдау үшін. Құбырдың мықтылығын
Газды айдап шығаруда ыдыста вакуум жасау үшін, өндіріс үйлерін
Газ ағымын тудыруға:
Қатты және сұйық заттарды тасымалдауда және сұйықты скважинадан компресорлық
1.4 Компрессорлық машиналар
Компрессорлар және желдеткіштер болып бөлінеді.
Компрессордің оптималдық жұмыс тәртібі >1,15, ал вентиляторлардың
Вакумды сорғыштардың міндеті – газбен буды ыдыс ішінен сорып
Принципті жұмысына қарап оларды екі класқа бөледі:
Динамикалық – бұларға жататын қалақшалы компрессорлер және желдеткіштер.
Көлемдік – оларға қайтымды, ілгерлемелі, роторлы, поршеньдік компрессорлар жатады.
Бұдан басқа компрессорлер қысымға байланысты бөлінеді:
Төменгі қысымды (1 МПа).
Орта қысымды (10 МПа-ға дейін).
Жоғарғы қысымдағы (100 МПа-ға дейін).
Өте жоғары қысымдағы (> 100 МПа).
Пайдалану шартына байланысты тұрақты орнатылған және тасымалданатын болып бөлінеді.
Салқындату жүйесінің түрлері:
а) Жасанды салқындату.
б) Ішкі сумен салқындату.
в) Сыртқы сумен салқындату.
д) Сұйықты бүрку арқылы салқындату.
1.5 Ортадан тепкіш айдағыштар
Егер КС-ң берілісі 10 млн м³/тәуліктен аспайтын болса, онда
Ортадан тепкіш айдағыштардың артықшылықтары: салыстырмалы кіші габариттік өлшемдер кезінде
1.6 Ортадан тепкіш айдағыштармен жабдықталған КС-да жүргізілетін техналогиялық операциялар.
Газдың механикалық қоспалардан тазартылуы.
Газдың сығымдалуы.
Газдың салқындатылуы.
Газдың құрғатылуы.
Газдың күкірт сутектен және көмірқышқыл газынан тазартылуы.
Газдың адаризациясы.
Газдың механикалық қоспалардан тазарту.
Тасымалданатын техналогиялық газды механикалық қоспалардан
Тасымалданатын газдың құрамындағы механикалық қоспалардың мөлшері 5мл/м³ мөлшерінен аспауы
Табиғи газды механикалық қоспалардан КС-нің кірісінде
1-сурет. Шаңұстағыштар
Шаңұстағыштар технологиялық үлгі – сызбаға жергілікті жер бойынша қолмен
Берілген газ тазалау қондырғыларының мөлшері, типі және сипаттамалары 10-кестеде
1 кесте- Газ тазалау қондырғылары
№ Типі,арналуы, танциондық № Тіркеу№ Жұмыстық қысым, кг/м Су
1 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
2 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
3 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
4 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
5 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
1-кесте жалғасы
6 Механикалық қоспалармен мен сұйықтықтан тазалауға арналған ПУ №1
7 Газ тазалау үшін арналған сүзгі сепоратор БО №1,
1.6.2 Газдың сығымдалуы.
Ортадан тепкіш айдағыштар құрылыстық өзгешелігіне байланысты және сығымдалу дәрежесіне
Толық арынды ортадан тепкіш айдағыштың сығымдау дәрежесі 1,45÷1,51 арасында.
Толық арынсыз ортадан тепкіш айдағыштардың сығымдалу дәрежесі 1,23÷1,27.
КС- дың арасындағы қысымның төмендеуі компрессордегі сығымдалу дәрежесін көрсетеді.
Сығымдалу дәрежесінің мәні бойынша жұмсалатын қуаттың мәні анықталады.
Сығымдалу дәрежесі бойынша 1 сатылы немесе көп сатылы болып
Газдың салқындатылуы.
Бірнеше сатылы сығымдаудан өткен газдың температурасы қатты жоғарылайды. Газдың
Ауамен салқындату апараттарының жұмыс істеу принціпі вентилятордың көмегімен
Қысқы мзгілде сыртқы ауа температурасы төмендейтіндіктен орнатылған апараттың барлығы
Қарастырылатын параметрлер: 13,9-39,6˚С температураға дейін сығымдап болғаннан кейін тасылмалданып
Газды ауамен салқындату қондырғысы КЦ жиілік режимде жұмыс істеу
АСА-ң желдеткіштерін басқару станциясынан реттейді.
2 кесте-Ауамен салқындату аппараттары
№
АСА- ң типі, нормасы
Мөлшері, дана
Суыту үшін арналған
Жұмыстық қысым, кгс/см2
Салқындату беті, м2
Желдеткіш типі
Эл. Қозғалтқыш типі және қуаты
1 2АВГ-75 28 Таб.газ 75 99,30 Т50-4 ВАСД 16-14-24,
Газдың құрғатылуы.
Ұңғыдан шыққан газдың құрамында сұйық және бу фазасындағы ылғал
адсорбция.
абсорбция.
Адсорбция әдісі кезінде газ қатты сіңіргіштер көмегімен құрғатылады, ал
Газды күкіртсутегінен және көмірқышқыл газынан тазарту.
Табиғи газды күкіртсутегі және көмірқышқыл газының (НSО2 , НСО2)
Этаноламин ерітінділері ретінде моноэтанолламин (NН2 (С2Н5О)), диэтаноламин (N (С2Н5О)2),
Көмірқышқыл газынан тазарту үшін тұшы су қолданылады. Үлкен қысыммен
Газды одоризациалау.
Күкірт сутегінен және көмірқышқыл газынан тазартылған табиғи газдың иісі
Газды одаризациялау басты КС-ларда және газ үлестіру станцияларында жүргізіледі.
Бір ағынды одоризаторы бар есепке алу сызығы тұтынушыларға берілетін
Одоризациялау торабы тұтынушыға берілетін газдың шығып кетуін уа-қытылы анықтау
Газ құрамына одорантты енгізетін құрылғы – одоризатор деп аталады.
Тамшылық одоризатор арқылы одорант құбырға тамшы түрінде немесе жұқа
1 – одорант ыдысы;
2 – сүзгіш;
3 – қалқыма;
4 – қалқымалы камера;
5, 8 – байланыстыру құбырлары;
6 – жұқа диафрагма;
7 – бақылау әйнегі;
9 – газ құбырындағы диафрагма;
10 – газ құбыры;
11 – сорап;
12 – қосымша ыдыс.
2 - Сурет Диафрагмалы тамшылық одоризатор.
Ортадан тепкіш компрессордің жұмыс тәртібін реттеу.
Жұмыс тәртібін реттеу кезінде келесі талаптар орындалуы қажет:
компрессор тұрақты жұмыс тәртібінде берілістің және қысымның қажетті мәндерін
комрпессор тұрақсыз жұмыс тәртібіне (помпаж) түспеуі қажет.
Жұмыс тәртібін реттеудің 3 түрі қолданылады:
Компрессор кірісіндегі қысымды тұрақты ұстап тұру.
Компрессор шығысындағы берілісті тұрақты ұстап тұру.
Компрессор өнімділігін тұрқты ұстап тұру.
Жұмыс тәртібін реттеудің негізгі әдістері:
Компрессордың шығысында және кірісінде дроссельдеу.
Айналымдық тізбек бойынша қайта жіберу әдісі.
Компрессордың айналу жиілігін өзгерту.
Компрессор кірісінде ағыстың бағытын өзгерту.
Компрессордың агрегаттың өзара жалғануын өзгерту.
Компрессордың шығысында және кірісінде дроссельдеу
Кірістегі дроссельмен компрессордың кірісіндегі кедергіні өзгерту арқылы сору тізбегіндегі
Шығыстағы дроссельдік бөгеттің көмегі арқылы соңғы қысымды және берілісті
1.7.2 Айналымдық тізбек бойынша қайта жіберу әдісі.
Айналымдық тізбекпен компрессордың шығыс құбыры оның кіріс құбырымен жалғанады.
Байпастық құбыр өткізгіште байпастық клапан және алмастыру қондырғысы орнатылады.
1.7.3 Компрессордың айналу жиілігін өзгерту.
Компрессордың айналу жиілігін өзгерту әдісі арқылы жұмыс тәртібін реттеу
ГТҚ жетек ретінде болса, онда айналу жиілігін жану камерасына
Кірістегі газ ағысының реттеу үшін арнайы бағыттаушы апарат қолданады.
Газ ағысының бағытын жұмыстық дөңгеліктің бағыты бойынша бұратын болсақ
Егер компрессор көп сатылы болатын болса, онда кірістегі бағыттауыш
Бағыттаушы апаратпен жұмыс тәртібін реттеу кезінде айналу жиілігі тұрақты
1.8 Ортадан тепкіш компрессордің жұмыс істеу принціпі.
Компрессорлық агрегат ортадан тепкіш компрессордан және оны айналдырушы жетектен
Егер корпуста 1 дөңгелік болса ол компрессор 1
1.9 Жүкті қабылдау
Жүкті қабылдар алдында агрегатты қыздыру қажет. Помпажға қарсы клапынды
Кран жабады және 1бис кранын ашады, кран 2бис жабылады
Айдағыштың ішіндегі қысым 1 және 2 крандарына дейінгі жүйедегі
1.10 Пайдалану кезінде агрегатқа техникалық қызмет көрсету.
1. Майсалқындатқыштың шығысындағы майдың салқындатушы судың шығынын реттеу арқылы
2. Агрегаттық подшипниктеріндегі майдың қыздырылуы тұрақты болу керек, жүктің
3. Турбинаның алдындағы газдың температурасы 700 С-ден жоғары болмау
4. Агрегаттың роторының айналу жылдамдығын келесі аралықтарда реттуге болады:
1) Бір сатылы агрегаттар үшін 2900-3150 айн/мин.
2) Көп сатылы агрегаттар үшін 2700-3150 айн/мин.
Көрсетілген аралықтардан төмен жылдамдықта өстік компрессор тұрақсыз жұмыс режиміне
5.Агрегаттың жұмыс режимі айдағыштың сипаттамасынан анықталатын тұрақты жұмыс зонасы
6. Ауа фильтрлерін периодты түрде тазартып тұру керек. Фильтердің
7. Майдың сапасына және май жүйесінің тазалығына аса
Бұзылудың алдын алу үшін қажет:
1. Май багындағы фильтрдың тазалығын қадағалау, оларды өстік
2. Фильтрпрессті қосып май багындағы майды тазарту.
3. Күн сайын май багындағы майды анализ жасап, ондағы
4. Эксплуатацияның бастапқы кезінде тәулігіне 1рет бокты тексеру
5. Айына 2 рет қауіпсіздік реттушінің боегына майды келіріп
6. Сменасына 1 рет агрегаттың барлық элементтеріндегі қолмен майланатын
8) Агрегатты таза күйде ұстау керек. Ыстық беттерде майдың,
1.11 Агрегатты тоқтату
1. Бис крандарын ашады, крандарын жабады да кран 5
2. Агрегатты тоқтату үшін жұмысты келесі тәртіппен жүргізеді:
Іске қосушы майсорабын қосады. Синхронизаторды төменгі күйге орнатады. Помпажға
3. Агрегат тоқтағаннан кейін:
1. Салқын ауаның циркуляциясын болдырмау үшін өстік компрессордың сору
2. Ротор потшипниктерінің температурасын төмендету үшін 12 сағат бойы
4. Егер агрегаттың тоқтауы қысқамерзімді болса ( 24 сағаттан
1.12 Авариялық жағдайда агрегатты тоқтату.
Мынандай авариялық жағдайда агрегатты тоқтату орындалады:
- жану камерасындағы факел өшіп қалғанда;
- турбина алдындағы газдың тамшысы 710ْ С-дан асып
- подшипник төсемелірінің темперасы 70ْ С-дан жоғарылағанда;
-турбинаның білігінің айналу жылдамдығы 3250 айн/мин-тан жоғарылағанда.
- турбинаның немесе айдағыштың роторының өстік ығысуы жіберілетін
- подшипниктердің майдың қысымы 0,2 кг/см² -тан
- жанармайлық газдың горелкалар алдында қысымы 7кг/см² -тан
- айдағыштың нығыздауындағы газдың қысымымен майдың қысымының арасындағы ауытқу
- кенеттен қатты вибрация пайда болған кезде;
- турбинадағы май өртенгенде және оны тез арада
- подшипниктерден түтін шыққанда;
- агрегатта металдың шуылы естілгенде;
- машина зал бөлмесіндегі газдың кенеттен жарылуынан;
Авариялық тоқтату жергілікті басқару құрылғысындағы «аварийный стоп» батырмасын басу
1.13 Патенттік ізденіс
RU 2109990
Ортадан тепкіш компрессор. Компрессор әртүрлі айналым саны мен айдау
Өнертабыс машина жасау саласына жатады және ортадан тепкіш
Қалақшалы диффузорында саңылау тесілген ортадан тепкіш компрессор белгілі.
Алайдайда үлкен статикалық қосылғы не газдың ағыны тереңдеп енбеуінің
Осыған ұқсас етіп алынған ОТК да белгілі, онда газ
Алайда клапандар нақты қысымның құлауы кезінде ашылатын болғандықтан қарастырылып
Өнертабыстағы тапсырма жинақтық камерадан қалақшасыз диффузордың бастапқы бқлігіне беру
Көрсетілген техникалық нәтиже сақинаның жиынтық камерасына қондырумен, шеңберлі саңылаулар
3-суретте диффузор ортадан тепкіш компресордың бойлық қимасы көрсетілген. Онда
3 сурет -Ортадан тепкіш компресордың бойлық қимасы
Ұсынылып отырған ортада тепкіш компрессор жұмыстық дөңгелекті 1 қалақсыз
Компессордың жұмысы барысында жоғарғы ПӘК аймағындағы сипаттааманың оң жақ
Өнертабыс формуласы
Тұрығында газ хүрісі бойынша жұмыстық дөңгелек, қалақшасыз диффузор және
4 сурет-Қалақшасыз диффузор
5 сурет- Ортадан тепкіш компресордың бойлық қимасы
6 сурет-Қалақшасыз диффузор
RU 2082021
Пайданалануы: компрессор жасау саласында, көп жағдайда бір немесе көпсатылы
7 сурет- Турбокомпрессор
Өнертабыс радиал конструкциялы бір немесе көп сатылы компрессорға жатады,
Турбокомпрессор формуланың негізгі пунктіндегі шектеулі бөлікке сәйкес 7 немесе
Турбокомпрессордың сыртқы тұрақтарында сору және шығыс құбыршалар бар, олар
Осыған турбокомпрессорлар табиғи газды магистральды газқұбырөткізгішінде сығымдау үшін қолданылады,
Өнертабыстың негізінде ұқсас сыртқы тұрық кезінде қарсы айналу бағытына
Протипті сынау кезінде белгіленгені, турбокомпрессордың қолда сыртқы тұрығына бұл
Өнертабысты жүзеге асыруды төмендегі сызбалардан көруге болады:
7-фигурада турбокомпрессор бойлық қимада шектеуші бөлікке сәйкес; 8- фигурада
7 және 8 – фигураларда жұмыстық дөңгелек өсіне исмметриялы
9 – фигурада бейнеленген өнертабыс нысаны шығысқұбыршасы кері бағытта
Өнертабысқа сәйкес бағыттаушы қалақшылар жұмыстың дөңгелектің айналу бағытында котеріледі,
Әсіресе атап өтетіні, шығыс құрыршағы жинақы тұрақтап ағынды ауытқыту
Шеңбердің жоғарғы шегі қолда бар жиынтық тұрық қабырғасының қалыңдығымен
10 – фигурадағы зонарлы қалақша (10) жиынтық тұрақты жабынды
Фасонды бөлшекті (13) пайдалану міндетті емес (14 – фигура).
Басқа нұсқада өнертабысты жүзеге асыру кезінде бағыттағыш қалақшалар (4)
Бұл кезде маңыздысы бағыттауыш қалақшалардың (4) радиалды ұзақтығы болып
Өнертабыста жүзеге асырудың тағы да бір нұсқасы сыналы қалақшаларды
Сыналы қалақшалар (20) тік немесе кішкене еңкіш түрінде пайдаланылады.
Осы сыналы қалақшалардан шығатын ағын аталмыш қалақшардың бір немесе
Егер шеңберлену радиусы R1 шығыс жабында (22) арын тарапынан
Ерекше жағдайда мынадайдан байқалады, бағыттауыш қалақшалардың шығыс ауданы жинақы
Бұл кезде радиал бағытта және шығыс ауданның радиал жағдайының
Еңкіштік бұрышы бағыттағыш қалақшаларда (4) дискілі диффузорда (3) кіріс
Бағыттағыш қалақшалар (4) немесе сыналы қалақшалар (20) қозғалмайтындай
Бағыттағыш қалақшалар (4) немесе сыналы қалақшалар (20) қозғалмайтындай немесе
Көпсатылы болған кезде сатылардың өзара сәйкестігі маңызға ие болады.
Көлемдк ағынның мәні айқын мәндерді пайдалана отырып, ағынның сорудағы
Өнертабыс формуласы
1) Бір немесе бірнеше сығу сатыларын қамтитын компрессорда қалақшалы
2) П.1 бойынша компрессор былайша ерекшеленеді, шығыс құбырша қабырғасының
3) П.П.1 және 2 бойынша компрессорлардың ерекшелігі мынада, шығыс
4) П.П. 1, 3 бойынша компрессордың ерекшелігі, диффузордың қалақшалары
5) 1 4 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, сыналы
6) 1 5 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, сынылы қалақшалар
7) 1 6 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі,
8) 1 7 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі аз
9) 1 8 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, сынылы қалақшалардың
10) 1 8 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі мынада, сынылы
11) 1 10 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, диффузор қалақшаларының
12) 1 және 11 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, қалақшалар
13) 1, 3, 11, 12 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі,
14) 1, 3, 11, 13 П.П. бойынша компрессордың
15) 11,14 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, қалақшалааралық каналдар санының
16) 1, 3, 11, 15 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі
17) 1, 10 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, жинақ камерасының
18) 1, 3, 11, 15 П.П. бойынша компрессордың
19) 10 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, сыналы қалақшаның
20) 1, 19 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, бүкіл сатының
21) 1, 19 П.П. бойынша компрессордың ерекшелігі, компрессордың соңғы
8 сурет-Турбокомпессор
9 сурет-Кіріс және шығыс жабыны
10 сурет- Зонарлы қалақша
11 сурет- Жұмыстық дөңгелек
12 сурет-Турбокомпрессор
13 сурет-Қалақша
14 сурет-Жұмыстық дөңгелек
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ
2.1 Алғашқы берілгендер
3 кесте - Есептеу үшін алғашқы мәліметтер
Жылдық өнімділік Q=10 млрд.м3/жыл;
Газ құбырының ұзындығы L=120 км
Төселу тереңдігі hг=1,5 м
Топырақ температурасы Tгр=277 К
Қоршаған орта температурасы То=303 К
4 кесте - Газдың құрылымдық құрамы
Құраушылардың аталуы Мөлшері, % Ткр, К Ркр, МПа
Көміртегінің қос тотығы 0 304,19 7,382
Күкіртсутегі 0,001 373,53 8,963
Меркаптан 0,006 375,63 9,03
Метан 90,908 190,65 4,74
Этан 5,258 305,21 5,04
Пропан 1,338 368,75 4,49
Бутан 0,202 425,95 3,6
Изобутан 0,256 420,35 4,06
Пентан 0,06 470,35 3,41
Изопентан 0,046 460,95 3,39
Көміртегі қышқылы
38,35 3,05
2.2 Гидравликалық есеп
Магистралдық газ құбырының мұнай құбырымен салыстырғанда көп ерекшеліктері бар,
газ қоспасы үшін термодинамика теңдеулерін және негізгі заңдарын қолданып
газ құбырөткізгішінің есептік өткізу қабілетін анықтау;
машиналардың түрін және олардың санын таңдау;
газ айдаудың орташа көрсеткіштерін анықтау;
газ құбырының гидравликалық есебі.
Табиғи газдар барлық кезде газдардың қоспасынан тұрады, оның басым
(1)
Қоспа тұтқырлығы келесі теңдеумен анықталады:
(2)
мұндағы М1, М2,...Мп – құраушылардыңсалыстырмалы молекулярлық массалары;
у1, у2,..., уп – құраушылардың молекулярлық үлесі;
ρст – стандарт жағдайдағы газдың тығыздығы;
Тпр – келтірілген температура.
Газдың стандарт жағдайдағы тығыздығын есептейміз:
(3)
-газ құрамындағы компонентердің көлемдік консентрациясы;
- і-компонентің тығыздығы;
Ауа бойынша қалыпты жағдайдағы қоспаның салыстырмалы тығыздығы анықталады:
(4)
мұндағы ρв – құрғақ ауа тығыздығы, ол 1,293 кг/м3-ке
(5)
мұндағы ρст – 200С-дегі газ тығыздығы, ρст=0,807
Қоспаның газ тұрақтысы келесі теңдеумен анықталады:
(6)
Келтірілген температура келесі теңдеумен анықталады:
(7)
мұндағы Ткр – газ қоспасының критикалық температурасы, критикалық температура
(8)
мұндағы а1, а2,..., ап – құраушылардың молярлық үлесі;
Ткр1, Ткр2,...Ткрп – құраушылардың критикалық температурасы.
Критикалық қысым деп осы қысымда немесе одан жоғары қысымда
,
мұндағы Ркр1, Ркр2,...Ркрп – қоспа құраушыларының критикалық қысымы.
Құбыр өткізгіштің сенімділік коэффицентін анықтаимыз:
(10)
экстрималдық температураны есепке алу коэффиценті—0,98;
газ кұбырының орнықтылығын көрсететін коэффицент—0,91-0,99;
КС-ң тәуіліктілік өткізу қабілетін анықтаимыз:
;млн.м³/тәу
Берілген жылдық өткізу қабілеті бойынша құбыр диаметірін анықтаймыз:
, Құбырдың диаметрі
Құбырөткізгіштің қалындығын анықтаимыз:
(12)
ҚӨ-ң ішкі диаметірін аңықтаймыз:
(13)
Одан ары Рейнольдс саны анықталады:
(14)
мұндағыQ - өнімділік, м3/с, келесі теңдеумен анықталады:
(15)
мұндағы G – жылдық өткізу қабілеті;
kн – газ тасымалдаудың біркелкісіз болуының орташа жылдық коэффициенті,
Рейнольдс санын анықтағаннан кейін ағыс тәртібін табамыз:
(16)
Егер (3.2 және 3.3) шарттары орындалса онда ағыс тәртібі
Re>Reпер
(18)
мұндағы kэ – құбырдың эквиваленттік кедір-бұдырлылығы(тәжірибелік жолмен анықталғандай kэ=0,03мм).
Одан ары квадраттық үйкеліс аймағы үшін гидравликалық үйкеліс коэффициентін
(19)
Газ құбырөткізгіші трассасы бойынша орташа жергілікті кедергілер мәнін ескерсек
(20)
Гидравликалық есеп үшін қажетті газдың физмкалық көрсеткіштері газ қысымы
Есептік бөліктің ұзындығы бойынша газдың орташа температурасы келесі теңдеумен
(21)
мұндағы То – газ құбырының төселу тереңдігіндегі топырақтың орташа
Тн- газ құбырының басындағы газ температурасы;
K – газдан топыраққа жылу беру коэффициенті, K=1,75 Вт/(м2С);
Срсм – қоспаның орташа жылу сыйымдылығы.
Орташа температура немесе келесі теңдеумен анықталады:
(22)
Құбырөткізгіштің бойындағы орташа қысым :
(23)
мұндағы Рн, Рк – газ құбырының басындағы және соңындағы
(24)
Мұндағы Δ Рнаг – КС-нң айдау тізбегіндегі және ауамен
(25)
Сығымдалу коэффициентін анықтау үшін қысым мен температураның келтірілген мәндерін
Одан ары КСарасындағы қашықтықты анықтаймыз:
(26)
мұндағы к- ауыспалы коэффициент, к=0,038.
Одан ары қысым мен температураның соңғы мәндерін анықтаймыз:
соңғы қысым
(27)
соңғы температура
(28)
немесе
(29)
мұндағы аt- қысқарту коэффициенті;
Шу- Шухов коэффициенті;
Di- Джоуль-Томпсон коэффициенті,
(30)
мұндағы ср- қоспаның меншікті жылу сыйымдылығы
(31)
мұндағы кср- газдан қоршаған ортаға жалпы орташа жылу берілу
(33)
мұндағы массалық шығын, келесі теңдеумен анықталады:
(34)
Теңдеуге сәйкес газ қоспасының молярлық массасын табамыз:
(1)
Керекті мәндерін қойып келесі шамаларды табамыз:
(2)
Теңдеуге сәйкес[15] анықтаймыз:
(7)
(21)
(8) теңдеуіне сәйкес[15] анықтаймыз:
(8)
Одан ары газ қоспасының тығыздығын табамыз:
(3)
кг/м3
кг/м3
Газ тұрақтысы келесі теңдеумен анықталады:
(6)
Газдың критикалық қысымын келесі теңдеумен табамыз:
(9)
КС-ң тәуіліктілік өткізу қабілетін анықтаимыз:
млн.м3/тәу
Берілген жылдық өткізу қабілеті бойынша құбыр диаметірін анықтаймыз:
, Құбырдың диаметрі
Құбыр өткізгіштің қалындығын анықтаимыз:
(12)
(болат маркасы 17Г1С)
ҚӨ-ң ішкі диаметірін аңықтаймыз:
(13)
Одан ары Рейнольдс санын анықтаймыз:
(10)
(15)
Рейнольдс санына сәйкес ағыс тәртібі:
(16)
Ағыс тәртібі квадраттық үйкеліс аймағы болғандықтан ауыспалы Рейнольдс санын
(18)
(17)
(19) теңдеуіне сәйкес гидравликалық кедергі коэффициенті:
(19)
Одан ары бастапқы қысым:
(24)
(25)
(23) теңдеуі арқылы орташа қысым:
(23)
Одан ары КС арасындағы қашықтық:
(26)
Мәндерді орнына қойып соңғы қысым мен температураны анықтаймыз:
(27)
Анықталған өнімділікке (15,6 млрд.м3/тәу) байланысты Н-196-1,45 ортадан тепкіш айдағышын
2.3 Kомпрессор станциялардың арасындағы газ құбырының нақтыланған жылулық және
Бірінші жақындату есебіне байланысты алдыңғы есептен қабылданады
Осы мәндер арқылы бірінші жақындату есебіне орташа қысым анықталады:
(35)
(6) және (7) өрнегіне сәйкес келтірілген қысым мен температураны
Екінші жақындату есебі үшін соңғы қысымды табу үшін нақтыланған
Di- Джоуль-Томпсон коэффициенті,
(30)
мұндағы ср- қоспаның меншікті жылу сыйымдылығы
(31)
мұндағы кср- газдан қоршаған ортаға жалпы орташа жылу берілу
(36)
Екінші жақындату есебіне келтірілген қысым мен температураны (6) және
Динамикалық тұтқырлықты (2) өрнегіне сәйкес анықтаймыз
Сығылу коэффицентін анықтаймыз:
(37)
Жаңа мәндер үшін Re санын және гидравликалық кедергі коэффицентін
Жаңа мәндермен екінші жақындату есебіне соңғы қысымды (27) анықтаймыз.
Егер бірінші және екінші жақындатудан кейінгі қысымдардың айырмашылығы 1%
(38)
Егер қателік 1%-дан төмен болса онда соңғы қысымның мәніне
5 кесте - Есептеу үшін қажетті мәліметтер:
Гидравликалық кедергі коэффициенті
Сығымдалу коэффициенті zср=0,897
Орташа температура, К
Соңғы қысым, МПа
Соңғы қысым мәніне сәйкес орташа қысым мәнін (35) өрнегіне
Келтірілген қысым мен температураны (7)анықтаймыз:
Екінші жақындату есебі үшін соңғы қысымды табу үшін нақтыланған
ср- қоспаның меншікті жылу сыйымдылығы
(31)
Di- Джоуль-Томпсон коэффициенті,
(30)
(36)
Екінші жақындату есебіне келтірілген қысым мен температураны анықтаймыз:
Динамикалық тұтқырлықты анықтаймыз:
Сығылу коэффицентін анықтаймыз:
(18)
Жаңа мәндер үшін Re санын және гидравликалық кедергі коэффицентін
Жаңа мәндермен екінші жақындату есебіне соңғы қысым анықтаймыз:
(27)
(38)
Соңғы қысым мәндеріне сәйкес орташа қысым нақтыланады:
(35)
Газдың соңғы температурасы нақтыланады:
(36)
2.4 Технологиялық есеп
Технологиялық есепте алғашқы берілгендер ретінде келесі шамалар алынады:
- КС-ға кірістегі газдың қысымы мен температурасы;
- қоршаған ауа температурасы;
- газ тұрақтысы.
Технологиялық есептің мақсаты – КС-ның жұмыс тәртібін келесі ретпен
- ортадан тепкіш айдағышқа (ОТА) кірістегі қысым мен температураны
- сору жағайындағы газдың тығыздығы және айдағыштың өнімділігі анықталады;
- қысымды қажетті көтеру деңгейі анықталады;
- ОТА-тың келтірілген әмбебап сипаттамасына байланысты айдағыш көрсеткіштерінің келтірілген
- ОТА қолданатын ішкі қуатанықталады;
- жетек муфтасындағы қуат анықталады;
- ГТҚ беретін қуат анықталады;
- ОТА-дан шығыстағы газ температурасы анықталады.
Келесі теңдеумен [16] газ тұрақтысы анықталады:
(39)
Одан ары айдағыштың бірінші сатысының кірісіндегі тығыздық есептеледі:
(40)
мұндағы Рвх- ОТА кірісіндегі қысым;
z- газдың сығымдалу коэффииенті;
Тв1- ОТА кірісіндегі темпратура.
Тізбекі жалғанған айдағыштар тобының өнімділігі келесі теңдеумен анықталады:
(41)
мұндағы мн- параллель жұмыс істеп тұрған топтардың саны,
Бірінші сатылы айдағыштың өнімділігі:
(42)
Нақты айналу жиілігі:
(43)
мұндағы nн- ротордың ең үлкен айналу жиілігі;
Qпр- сипаттама тұрғызылған келтірілген өнімділік.
Газ айдағыш агрегаттың (ГАА) мүмкін болатын айналу жіліктерінің диапазонында
Теңдеуге сәйкес [16]келтірілген айналу жиілігін анықтаймыз:
(44)
Мұндағы zв, Rв, Tв – сәйкесінше газдың сығымдалу
Zпр, Rпр, Tпр – сипаттама бойынша алынатын келтірілген
n1 – ОТА білігінің айналу жиілігі.
КС-тың жұмыс тәртібін есептеу үшін ОТА-ның келтірілген сипаттамасы қолданылады,
Одна әрі айдағыштың қолданатын ішкі қуаты анықталады:
(45)
Айдағыштың бірінші сатысындағы жетек білігіндегі қуат келесі теңдеумен анықталады:
(46)
Бірінші сатылы айдағыштан шығыстағы газ қысымы:
(47)
мұндағы ε1 – бірінші сатыныі сығымдау дәрежесі.
Бірінші сатылы айдағыштан кейінгі газ температурасы:
(48)
мұндағы m – политропа көрсеткіші, m =1,32.
6 кесте - Есептеу келесі берілгендер бойынша жүргізіледі:
ОТА-ның кірісіндегі температура Твх=282 К;
ОТА-ның кірісіндегі қысым Рвх=4,34 МПа;
Айдағыштың көлемдік өнімділігі Q=31,2 млн.м3/тәулік;
Айдағыштың номиналдық айналу жиілігі nн=8200 айн/мин.
Мәндерін қойып табамыз:
(39)
Одан әрі айдағыштың бірінші сатысындағы сору жағдайындағы тығыздықты анықтаймыз:
(40)
(2.4.3) және (2.4.4) теңдеулері бойынша өнімділікті анықтаймыз:
(41)
(42)
Одан әрі жиілікті табамыз:
(43)
Біліктің келтірілген айналу жиілігін анықтаймыз:
(44)
Келтірілген сипаттама бойынша бірінші сатының сығымдау дәрежесін анықтаймыз
Одан әрі айдағыштың қолданатын ішкі қуатын анықтаймыз:
(45)
Одан әрі (2.4.8) теңдеуімен біліктегі қуат анықталады.
Айдағыштың бірінші сатысынан шығыстағы газ қысымы келесі теңдеумен анықталады:
Рн1=1,23 · 4,34=5,34
Бірінші сатының шығысындағы температура:
(48)
Температураның мәніне сәйкес компрессордың шығысындағы газ салқындатуды қажет етеді.
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
Жобаланатын №14 Компрессорлық станциясы (КС) Бұхара газын оралға айдау
Операциялық іс-әрекеттерді қамтамсыз ету үшін технологиялық құрылыстардың келесі кешені
- компрессорлық цех;
- компрессордың май жүйесі;
- майды сақтау блогы;
- дренаждық ыдыстар алаңы;
- жылу алмастырғыштар алаңы;
- сақтандыру торабы бар сүзгілер алаңы;
- газ есепке алу торабы;
- технологиялық құбырөткізгіштер;
- тазалау құрылғыларын жіберу торабы;
3.1 Күрделі салымдардың көлемі
Капиталды құрау – активтерді сатып алуды жоспарлау процесі, олардан
Компанияның капитал құны – компания беретін заттардың жалпы құны,
Қажетті табыс нормасы капитал салу бойынша жобаларды бағалау негізін
Негізгі капиталды тұтынуға шығындар – болашақ ақша табысын алу
Ақшы күйіндегі таза ағымдар сол инвестициялық шешімдердің негізі. Тек
Ұзақ уақыт бойында ақшаның басқа жаққа кетуі қаржылық міндеттемелерді
Жобаның табысын есептеуге сараптаудың үш критериі қолданылады. Бұл: таза
№14 КС құрылысына берілетін күрделі салымдар АҚШ долларымен анықталған,
Өндірістік құрылысқа берілетін күрделі салымның құрылымдық құрамы 5 кестеде
7 - кесте Өндірістік құрылысқа берілетін күрделі салымдардың құрылымдық
Жұмыстардың, шығындардың аталуы Өндірістік
Құрылыстық, мың. долл. Пайыздық қатынасы, %
Құрылыс жұмыстары 9974,91 72,6
Монтаждық жұмыстар 966,33 7,0
Жабдық 2168,14 15,8
Басқалары 635,41 4,6
Барлығы 13744,79 100
3.1.1 Ағымдық соманың болашақ құны
Таза ағымдық құнды есептеу
Инвестицияланған жобалардан күтілетін табысты есептеу үшін қолданылатын негізгі әдіс
Капитал салу немесе қаржыландырумен байланысты кез-келген шешім (қолма-қол ақша
Қарызға алынған негізгі сома – қарызға алынған немесе салынған
Ссуда мерзімі – ссуда қайтарылып төленетін уақыт бөлігі немесе
Таза ағымдық құн инвестицияның табысын есептеу үшін анықталады. Таза
Инвестицияланған жобаның таза ағымдық құны жобадан түсетін болашақ таза
ТАҚ = КОАҚТА – БИ,
немесе
ТАҚ = ,
мұндағы ТАҚ – t уақыт ішінде ақша ағымдарының
Сонымен, ТАҚ көрсеткіші жоба іске асырылып тұрған мерзімдегі инвестициялардан
Болашақ ақша ағымдары алғашқы инвестицияны толық жапқанда ТАҚ оң
ТАҚ шарты бойынша:
ТАҚ(0 болса, онда КОАҚТА(БИ,
ТАҚ(0 болса, онда КОАҚТА(БИ,
ТАҚ = млн.дол., (40)
ТАҚ(0 – жоба қабылданады.
Пайданың ішкі нормасын есептеу
Инвестиция бойынша пайданы есептеудің ең таралған әдісі – пайданың
Пайданың ішкі нормасы – таза ағымдық құн (ТАҚ) нөлге
= БИ,
мұндағы R – Пайданың ішкі нормасы (ПІН).
ПІН шарты бойынша егер R инвесторлар талап ететін пайыздық
ПІН және ТАҚ критерийлері барлық кезде бір-біріне сәйкес келеді,
ТАҚ(0 болса, онда ПІН(i;
Теңдеуге өзіміздің берілгендері қойсақ:
, (42)
,
k = 14,5.
3.1.3 Инвестицияның ақталу мерзімі
Инвестицияланатын жобаның ақталу мерзімі жоба бойынша күтілетін ақша ағымдарының
Ақша ағымдарының күтілетін түсімдері әрбір жылы бірдей болатындықтан, инвестицияның
Ток = ,
Ток = = 4,7 жыл.
Күрделі салымдардың тиімділігінің үш критерийін (ТАҚ, ПІН және ақталу
инвестицияланатын жобаның тиімділігі күтілетін таза ақша ағымдарынан тәуелді;
күтілетін инфляциядан және болашақтағы салық салудан тәуелді;
инвестицияның ақталу мерзімінен және тәуекелге бару дәрежесінен тәуелді.
Инвестиция процесінің жүруі тәуекелмен байланысты, себебі уақыттың созылуы белгісіздікті
3.2 Жылдық экономикалық шығындар
Өнімнің өндірістік өзіндік құнын құрайтын шығындарды жоспарлау, есепке алу
шығындардың пайда болу орны бойынша (өндіріс, цех, бөлік);
өнім, жұмыс, қызмет түрлері бойынша;
өнімнің өзіндік құнына жіберу әдісі бойынша.
Өндіріске кететін барлық шығындар өнімнің жеке бір түрлерінің немесе
Тура шығындар ретінде өнімнің жеке бір түрлерін шығарумен байланысты
Жанама шығындар деп өнімнің бірнеше түрін шығарумен (жабдықты шығару
Еңбек ақысын төлеу қорын анықтау
Еңбек ақысын төлеу қоры орташа жалақыны сала коэффициентін есепке
«Жалақы» статьясы бойынша шығындар жұмыскерлер санына сәйкес анықталды, ол
Қазіргі уақытта №14 КС 45 адам жұмыс істейді:
басшылар – 5 адам;
өндірістік жұмыскерлер – 40 адам;
№14 КС жұмыс істеп жүрген штаттағы адамдары 4.2 кестеде
Жаңа №14 КС пайдалануға бергенде оның жұмыскерлері ретінде бұрынғы
Сонымен қатар, бұл техника-экономикалық негіздеуге сәйкес қосымша 10 адам
құбырөткізгішті автоматты басқару жүйесіне – 6 адам;
күзет - 4 адам;
байланыс торабы - 4 адам.
Барлық персонал саны – 55 адам болады.
8 кесте –№14 КС жұмыскерлер саны
Аталуы Барлығы, адам Оның ішінде
Бұрынғы жұмыскерлер Қосымша жұмыскерлер
КС басшылығы 5 - -
Жергілікті диспетчерлік бөлік 4 4 -
Құбырөткізгіштерді автоматты басқару жүйесінің қызметі 8 2 6
Технологиялық депрессаторлық қондырғы 4 4 -
Химиялық анализдер зертханасы 4 4 -
Жөндеу жүргізетін жұмыскерлер 11 11 -
Авариялық қалпына келтіру бөлігі 11 11 -
МОП 2 2 -
Асхана 2 2 -
Күзет 4 - 4
Барлығы 55 45 10
Сонымен қатар:байланыс жүйесі
4 -
Барлығы
49 10
Еңбек ақысын жылдық төлеу қорын анықтаймыз:
1 АҚШ доллары = 130 тенге
ЕАҚжыл = 9200 (Тст(Кр(Кв(Кэ(Кп(Ч(12
мұндағы 9200 тенге – ҚР-дағы ең төменгі жалақы;
Тст – тарифтік ставка, Тст = 7,39
Кр – аудандық коэффициент, Кр = 1,14;
Кв – сусыздық коэффициент, Кв = 1,25;
Кэ – экологиялық коэффициент, Кэ= 1,2;
Кп – премиялық коэффициент, Кп = 1,22;
Ч – КС-дағы жұмыскерлер саны, Ч=55;
12 – айлар саны
ЕАҚжыл = 9200 (7,39(1,14(1,25(1,2(1,22(55(12 = 67156,530 мың тенге
Ескерту: жалақы «Басқа шығындар» статьясында қарастырылған байланыс құралдарына қызмет
Жалақыға аударым
Жалақыға аударым негізін арнайы салық (еңбек ақысын төлеу қорынан
Жалақыға аударым жылдық жалақы қорынан 30% мөлшерінде қабылданған:
516,588( 0,3 = 154,98 мың дол..
3.2.3 Электр энергиясының құны
Электр энергиясының құны технологиялық қажеттерге, электрмен жарықтандыруға және май-күштік
Электр энергиясының жылдық шығыны 11,28 млн.квт.сағ.;
1 квт/сағ бағасы 0,035 долл. Көлемінде алынған.
Онда электр энергиясының құны:
11,28 (0,035 = 394,8 мың долл..
Судың құны
КС-да су көзі ретінде орталықтандырылған газ дайындау бөлігінің жұмыс
Судың жылдық шығыны 3,73 мың.м3
1 м3 судың құны 0,09 долл.
Судың жалпы құны:
3,73( 0,09 = 0,34 мың долл..
Өндірістік ағындыларды тазарту шараларының құны
Өндірістік ағындыларды тазарту шараларының құны жылдық тұрмыстық және өндірістік-жауын-шашын
1 м3 ағын суды тазалау 0,038 долл.
Судың жылдық шығыны 3,69 мың.м3
Өндірістік ағындыларды тазалау шараларының жалпы құны:
3,69 ( 0,038 = 0,14 мың долл..
Қазандық үшін отын құны
Қазандық үшін отын (газ) құны оның жылдық жұмсалатын мөлшерінен
Отынның жылдық шығыны 2359 .
1000 м³ құны 130 долл.
Отынның жалпы құны:
235( 130 = 30,55 мың долл..
Дизельдік отын және депрессатор құны
Дизельдік отын және депрессатор құны олардың жылдық шығыны негізінде
Дизельдік отын және депрессатордың жалпы құны 9 кестеде келтірілген.
9 кесте – Дизельдік отын және депрессатор
Аталуы Көрсеткіш
1. Дизельдік отынның жылдық шығыны, тонна 850
1 тонна дизельдік отын құны, долл 155
Отынның жалпы құны, мың долл. 114,75
2. ДМН-2005 депрессаторлық присадкасының жылдық шығыны, тонна 225
1 кг ДМН-2005 бағасы, долл. 1,2
ДМН-2005 присадкасының жалпы құны, мың долл. 270,0
Дизельдік отын және присадкасының жалпы құны, мың долл. 384,75
Амортизациялық аударымдар
Амортизация өндірістік қор құнының ресми нормасы (ОПФ) негізінде жоспарланады.
Амортизация – бұл активтің жоғалған құнының мәні. Бухгалтерлік есепке
,
амортизация нормасын меншіктің классификациялық көрсеткішіне көбейту арқылы анықталады:
мұндағы Na – меншіктің қалған жұмыс істеу мерзімін болжап
Сn – ОПФ-ның баланстық құны.
Бұл теңдеу – күрделі салымдарды (КС) тасымалдау компаниясының меншігіне
3.2.9 Амортизациялық аударымдардың есебі
10 - кестеде амортизациялық аударымдардың есебі келтірілген
10 кесте – Амортизациялық аударымдардың есебі
Аталуы ОПФ-ның баланстық құны, долл Амортизация мөлшері
% Долл.
Негізгі объектілер
1. Компрессорлық цех 373145 7,6 28359
2. Технологиялық құбырөткізгіштер 2305 3,6 83
3. База ішіндегі айдаулардың технологиялық сораптары 302375 6,2 18747
4. Фракцияларды ұстап қалу қондырғысы (сүзгілер блогы) 800000 11,4
5. Газды есепке алу тораптары 242266 12,2 29556
Барлық қалған объектілер: 1303960 3,44 44856
6. Көмекші объектілер 2963546 3,44 101945
7. Тасымалдау шарушылығының және байланыс объектілері 5215842 3,44 179424
8. Сыртқы желілер мен құрылыстар 1303960 3,44 44856
9. Жағдай жасау және көгалдандыру 1066876 3,44 36700
БАРЛЫҒЫ 13744790
583445
3.2.10 Жөндеу жұмыстарына шығындар
Жөндеу қоры негізгі қордан 1,36% мөлшерінде анықталған:
13744, 79(0,136 = 186,9 мың долл..
Жерге ақы төлеу
Жерге ақы төлеу КС-ға берілген аудан негізінде анықталған.
КС ауданы – 9,55 га
1 га жерге төлем 1,32 мың долл.
Жерге жалпы төлем:
9,55( 1,32 = 12,6 мың долл.
3.2.11 Атмосфераны ластаудан зиян шегуге төлем
Атмосфераны ластаудан зиян шегу құны зиян заттардың жылдық лақтырылуымен
3.2.12 Басқа шығындар
Басқа шығындарға байланыс каналдарын, авиатранспортты, ұстау техника қауіпсіздігі және
Пайдалану шығындарының шамалап алынған сметасы 7 кестеде көрсетілген.
11 кесте – Пайдалану шығындары
Шығын статьяларының аталуы Пайдалану шығындарының көлемі, мың долл.
1. Жалақы 516,588
7 – кестенің жалғасы
2. Жалақыға аударымдар 154,98
3. Электр энергиясының құны 394,8
4. Судың құны 0,34
5. Ағын суларды тазалау құны 0,14
6. Қазандық үшін отын құны 726,57
7. Дизельдік отын және депрессатор құны 384,75
8. Амортизациялық аударымдар 583,4
9. Жөндеу қоры 186,9
10. Жерге төлем 12,6
11. Атмосфераны ластаудан зиян шегуге төлем 8,1
12. Басқа шығындар 593,834
БАРЛЫҒЫ: 3563,00
Өндірістің шекті нүктесін анықтау
Өндірістік фактордағы барлық шығындардың жинағы өндіріс шығындары деп аталады.
Барлық жобалар табыс әкеледі, егер толық қуатқа жақын деңгейде
Бұл нүктеде табыс та шығын да жоқ. Мұндай жағдай
Жылдық өндірістік шығындарды есептеу үшін тұрақты (тіркелген) және айнымалы
Айнымалы шығындар - өндіріс көлемінің ұлғаю немесе азаюына тура
шикізат, материалдар;
электр энергиясы;
транспорт;
отын;
жөндеу;
ұстау;
су, канализация.
Тіркелген шығындар – белгілі-бір мерзім (квартал, жыл) ішінде өндіріс
ғимарат және жабдық амортизациясы;
аренда және лизинг;
өндірістік жұмыскерлер жалақысы;
қызметкерлер және басқару аппаратының жалақысы;
административтік шығындар;
әлеуметтік сақтандыруға аударымдар;
кредит бойынша пайыздар.
Тұрақты және айнымалы шығындарды бөліп алып рентабельдік шегін немесе
Шығынсыздың мәні графикте жақсы көрсетіледі.
3.4 Меншікті өзіндік құнды анықтау
Өнімді дайындаудың өзіндік құны пайдалану шығындарының айдау көлеміне қатынасы
Пайдалану шығындары – бұл айнымалы және тұрақты шығындардың сомасы.
Тұрақты шығындарға: еңбек ақы төлеу қоры, жалақыға аударымдар, жерге
Этұр = 516,588 + 154,98 + 583,44 + 12,6
Айнымалы шығындарға: электр энергиясының құны, судың құны, өндірістік ағындыларды
Олардың қосындысы:
(айным = 394,83 + 0,34 + 0,14 + 726,57
+ 8,1 + 593,834= 2295,46 мың долл..
Меншікті айнымалы шығындар:
,
= 0,23 долл/мың м³.
3.5 Залалсыздық нүктесін алгебралық әдіспен есептеу:
Тб = ,
мұндағы Этұр – тұрақты пайдалану шығындары; Т – 1
Тб = млрд.м³
3.6 Газды айдау тарифін анықтау
Пайдалану шығындарын қосатын табыс негізінде құбырөткізгішпен тасымалдаудағы өндіріс шығындарының
Жылдық табыс:
Д = Ен(КВ(Кн + Э,
мұндағы Ен – күрделі салымдардың тиімділік коэффициенті; Кн –
Кн = ,
Д = 0,25 ( 13,74 ( 1,429 + 3,563
1 мың м³ газды айдау тарифі:
Т = ,
мұндағы Q – айдау көлемі, Q = 6082 мың
Т = долл/т
Тиімділік көрсеткіштерін және бір тонна мұнайды айдау тарифі 8-
12 кесте – КС-ның құрылысына инвестиция салудағы таза қалдық
Өнімнің аталуы Көрсеткіш мәні
Өнімді айдаудың жоспарлы көлеміне кететін пайдалану шығындары, мың долл
Өнімді айдаудың өзіндік құны, долл/т 0,586
12 кесте жалғасы
Жоспар бойынша бүкіл табыс, долл 4909,00
Жоспарлы айдау көлемінің бірлігіне келетін табыс, долл/мың тонна 807,0
1000 м³ үшін жоспарлы баға, долл 1,25
Өткізуден түсетін табыс, мың долл 8472
Банкке төленетін пайыздар, мың долл 702,5172
Бюджетке салық төлегеннен кейінгі табыс, мың долл 4206,48
Таза қалдық табыс, мың долл 2944,26
3.7 Еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару
№14 КС-ның қалыпты жұмысы еңбекті нақты ұйымдастыру және КС-ның
КС-ның орнықты және үздіксіз жұмыс істеуін келесі жұмыскерлер қамтамасыз
пайдалану персоналы;
жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын орындаушы персонал;
күзет қызметі.
КС-ның пайдалану персоналы жабдықтардың жұмысын тәулік бойы үзіліссіз қадағалайды,
диспетчерлер;
БӨА және А слесарлары;
химиялық анализ лаборанттары;
депрессаторлық қондырғы операторлары.
КС-ның жөндеу персоналы алаңдағы жабдықтарға профилактикалық қызмет көрсетілуін және
электр жабдығын жөндеу бойынша электр монтерлері;
технологиялық жабдықты жөндеу және күтім көрсету бойынша слесарлар;
технологиялық депрессаторлық қондырғылар жөндеу слесарлары.
Технологиялық жабдықтың күрделі жөнделуі Жезқазған қаласында орналасқан өндірістік қызмет
КС-ның алаңында құбырөткізгіштің сызықтық бөлігіне қызмет көрсететін авариялық-қалпына келтіру
КС-ның құрылысы тұрғылықты жерлерден алыс болғандықтан қызмет көрсетудің вахталық
3.7.1 Өндірісті басқару
КС-да басқару жүйесі келесі функционалдық бөлімдерден тұрады:
пайдалану және жөндеу бойынша жұмыс жүргізетін қызметтерді әкімшілік басқару;
технологиялық операцияларды оперативтік басқару.
Қызметтерді және бөлімшелерді әкімшілік-шаруашылық басқару КС басшылығымен жүргізіледі, «Интергаз
Оперативтік басқару КС-ның жергілікті диспетчерлік пунктінен жүргізіледі, оның міндеті
Технологиялық операцияларды басқару қазіргі заман компьютерлік технологияларына, программалық жабдықтауға
қауіпсіз пайдалану;
ақпаратты берудің жылдамдылығы;
мәліметтерді жинау және өңдеу бойынша шығындарды азайту;
қызмет көрсетуші персоналдың білімін жоғарылату;
жөндеу жұмыстарын жүргізу мерзімін қысқарту.
4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Компрессорлық станциядағы қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау.
Компрессорлық станция (КС) комплексіндегі еңбек шаралары басқа өндірістегі
КС пайдалану кезінде көптеген бақытсыз
Конденсаттың булары ауадан ауыр болады. Олар нашар
Газдың ашық түрде бөлінуі газо бұрмалы свечкалардан, сақтандырушы
КС объектілерін пайдалану кезінде газо қауіпті
Ішкі коррозияның немесе тозуының себебінен
Реттеуіш және сақтандыру клапандарының істен
Газ коммуникацияларында гидратты және мұзды
Бақытсыз жағдайлар, ысырмалармен счетчиктерді ауыстыру
Тұйық жүйеде газ және газоконденсаттар қыздыру
КС потенциалды қауіп болып жоғары қысымдардағы газ құбырларының
Қауіпті фокторлларға сондай-ақ мыналар жатады: қоректену жүйесіне
Гидрат түзілудің алдын -алу үшін КС
Технологиялық компрессорлардың жұмысы, оның адам
Қозғаушы тораптары бар машиналар мен механизмдердің
Электроқондырғылардың және электржабдықтардың, электрлі машиналармен
Есептеу орталығы және оператордың бөлмелері бір-бірінен бөлек орналасқан, ал
Есептеу және өлшеу техникалары қондырылған бөлме қауіптілігі жоғары категорияға
Адам денсаулығына әсер ететін негізгі факторларға мыналар жатады:
─ жұмыс орнын күндізгі және түнгі уақыттарда жарықтандыру;
─ жылдың жазғы уақытында бөлме ішіндегі артық жылу;
─ адамның электр тоғымен зақымдану мүмкіндігі;
─ өрт шыққан кезде кұю және уланып қалу мүмкіндігі;
─ шу, зиянды заттар.
4.2 Қорғаныс шаралары
4.2.1 Өндірістік санитария
4.2.1.1 Микроклимат
Жабық өндірісітік орындарда метерологиялық жағдайды сипаттайтын көрсеткіштер:
ауа температурасы;
ауаның салыстырмалы ылғалдылығы;
жылулық сәуле алудың қарқындылығы.
Микроклиматтың тиімді көрсеткіштері өндірістік орындардың барлық жұмыстық аймағына таралады.
Жұмыстық аймақта температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың және ауа қозғалысы жылдамдығының
Ауа температурасы – уақытын автоматты реттеуішпен өзгертетін термометрмен немесе
Ауа ылғалдылығын термометрмен, салыстырмалы ылғалдылық пирометрімен және психрометрмен өлшенеді.
Ауа желдеткіші жүйесінің уақыт әрекеті бойынша, оларды тәулік бойына,
Ауа тазарту (ауа алмастыру немесе ауа жаңарту) – бұл
Оператор бөлмесіндегі нақты жылу балансы ауа жаңартқыштар мен ауа
ЭЕМ машиналық залында жылудың жазда түсуі келесі құрылымда орналастырылады
Qм3 = Qобор + Qn + Qосв + Qогр
мұндағы Qм3 – жылудың маш. залға түсуі;
Qобор – жылудың қондырғыдан бөлінуі;
Qn – жылудың адамдардан бөлінуі;
Qосв – жылудың электржарықтандырғыштан бөлінуі;
Qогр – басқа қоршаған жылудың бөлінуі.
ЭЕМ машина залындағы қыстағы жылудың артықшылығы мына өрнекпен анықталады
Qм3 = Qобор + Qп + Qосв + Qогр
мұндағы Qогр — қоршаған құрылыс арқылы жылудың жоғалуы.
Жылудың каталог бойынша көмекші құрылғымен есептеуіш машинасынан бөлінуі
Qобор = 980*N*J1*J2 (Дж/сағ),
мұндағы N – қуаттың қондырылған жиынтығы;
J1 – қуаттың қолданылған коэффициенті, 0,95 тең;
J2 – жұмыстың бір уақыттағы коэффициенті, 1 тең;
860 ккал = 3600000 Дж;
N = 4,852 + 11,081 = 15900 Вт =
Qобор= 3600*55340,0*0,95* 1 = 5388900 Дж;
Qn = n*q,
мұндағы n – машина залдағы жұмысшылар саны;
n - 5 адам;
q= 541200. (Дж/с);
Qn = 2*541,2 = 1082400 Дж/с;
Qосв = 3600*N*K1* K2,
мұндағы N - жарықтандырулардың қондырудағы қуатының қосындысы;
K1 – электржарықтандырудың қондырғы аспабының тәсілдік коэффициенті, (K1 =
К2 - жарықтандырудың ерекшелігін есептеу коэффициенті,
(К2 = 1,2).
Qосв= 1300*0,7*1,2 = 1400000 Дж/с.
Qогр =F * K * (tn - tb)
мұндағы Ғ - жылуберіліс коэффициенті, (Дж/м);
К – құрылысты қоршайтын алаң, (м);
tn, tb - ішкі және сыртқы ауаның температурасы,
tn = 30°С, tb = 20°С, К = 120833000
Qогр = 48*120833*(30 - 20) = 58001840 Дж/с.
Сонымен, маш. залдағы Ғ жылуы:
Qм3 = 5388,9 + 1,4 + 1082,4 + 58001,84
Оператордың залын желдету үшін, керекті ауа мөлшерін есептейміз:
L' = 64474.54 / (76.44-42.84) = 1918.9 кг/с;
L = Y*L' = 10122*1918,9 = 2153 м3/с.
Опратор бөлмесі үшін «Самсунг» фирмасының ауа желдеткішін алуға болады,
Өндіріс ғимараттарының жарықтануы келесі негізгі талаптарға жауап беруі тиіс:
4.2.1.2 Жарықтандыру
Жарықтануды теңестіру талабы көзді жарық жерден қараңғыға және керісінше
Сондықтан да, цехтың бір жерлері жарық, ал басқа жерлері
Қанағаттанбаушы жарық жұмыс жүргізуді қиындатады, жұмысқабілеттілікті және еңбек өнімділігін
Жасанды жарықтану жүйесіне жалпы талаптар СНиП.ІІ-А.9-71 енгізіледі. Жасанды жарық.
Оператордың пульті жеткілікті жарықтандырылған (ЗН-245-71 талабына сай).
Күндізгі уақытта табиғи жарықтандыру, түнгі уақытта қолдан жарықтандыру. Күн
Есеп берілгені
Бөлме: щитовая;
Өлшемдері: 15х20х4;
Шам саны: 16;
Шамның түрі: ППР-100;
Көру жұмысының разряды: IV,г;
Шағылысу коэффициенті: Рпот = 30, Рст = 10, Рпон
Шешімі.
Көру жұмысының разряды IV (г), сондықтан нормалды жарықталық 1.2
Дәлділік әдіспен шамдардың санын және нормалды өлшемде шам түрін
Ілгіштің есептік биіктігін анықтаймыз:
h=H-(hраб+hсвеса)
h=4-(1+0)=3 м
Шамдардың арақашықтығы (Z):
1.Ұзындығы:
L= λ·h, где λ =1,2-2
LA=1,5·3=4,5м lA=1,5м
2. Ені:
L= λ·h, где λ =1,2-2
LB=2·3=6м, lB=1м
Котрольді нүктені анықтаймыз А.Ол үшін барлық шамдардың суммарлы жарықтылығын
А нүктесінен шамға дейін проекциясының арақашықтығын табамыз – d.
(72)
Сурет 15 Шамдардың орналасу схемасы.
(73)
Шартты жарықтылықты анықтаймыз:
(74)
мұндағы, Iα – анықтамадан анықтаймыз.
Суммарлы шартты жарықтылықты анықтаймыз:
∑e=3,87∙4+0,16∙4+0,4∙4+0,014∙4=18,28
Формула бойынша жарық ағынын анықтаймыз:
(76)
мұндағы, Kз=1,3 - 1.10 таблицасынан табамыз.
ППР-100 шамдары үшін Ф=1450лм, сондықтан бұл шамдар жарамайды. Әлде
Бөлме жарықтануын қолдану коэффициент әдісін қолданамыз:
Ілгіштің есептік биіктігін анықтаймыз:
h=H-(hраб+hсвеса)
h=4-(1+0)=3 м
1.Ұзындығы:
Шамдардың арақашықтығы (Z):
Z= λ∙h, где λ =1.2-2, Z=1,5∙3=4,5м.
Шамнан жарға дейінгі арақашықтық:
L= 1,5м.
2. Ені:
Шамдардың арақашықтығы (Z):
Z= λ∙h, где λ =1.2-2, Z=2∙3=6м.
Шамнан жарға дейінгі арақашықтық:
L= 1м.
Бөлменің индексі келесідей анықталады:
(78)
мұндағы, А – бөлме ұзындығы, м
В – бөлме ені, м
Қолдану коэффициентін анықтаймыз (η):
Щитовой бөлмесін жарықтау үшін қыздыру шамдарын аламыз, ППР шамы
i=3 кездегі қыздыру шамдарының η мәні 2.5 таблицасынан алынады.
1.10 таблицасы бойынша қор коэффициентін анықтаймыз:
Кз=1,3.
Бөлмеде орналасқан шамдардың саны келесі формуламен анықталады:
(79)
мұндағы, Е – берілген максималды жарықтылық;
Кз – қор коэффициенті;
S – төбе ауданы;
Z – тегіс емес жарықтың коэффициенті;
n – шамдағы лампалардың саны;
Фл – жарық ағыны;
η – пайдалану коэффициенті;
Жарық ағыны Ф=8300лм тең ППР-500 типті қыздыру шамын таңдаймыз.
Сурет 16 Шамдардың орналасу схемасы.
4.2.1.3 Шу және діріл
Оператор бөлмесіндегі шуды бағалау үшін шудың сипаттамасы қарастырылады, шудың
ЭЕМ жұмысы кезінде дауыс деңгейі 75 дБ болу керек.
Шуды төмендету үшін «Мосметаллоконструктор» өндіріс бірлестігі перфорирлік панельдер қолданылады.
500-1000 Гц орташа жиілік шу деңгейін, қабырға беті және
Өндіріс ғимаратындағы шуды азайту үшін әртүрлі әдістер қолданылады; шуды,
Механикалық шуды азайту үшін жабдыққа өз уақытын жөндеу жұмысын
Оператор бөлмесінде шудың көздеріне дисплейлік және баспа құрылғылары жатады.
Адам ағзасына зиянды әсерлер тек есту мүшесінің зақымдануын ғана
Аэродинамиқалық шудың төмендеуін тындырғыш қондырғысымен дыбыс бәсендету конструкциясының аэродинамикасын
Электр магнитті шулар электрлі машиналардағы конструктивті өзгертулермен төмендетеді.
Кәсіпорында жұмысшыларға емдеп-сақтандыру қызметін кәсіпорынның санитарлық бөлімі іске асырады.
4.2.2 Қауіпсіздік техникасы
Электроэнергия өндірісте өте кең тараған және аса кең қолданатын
Генераторлармен трансформаторлардың 100000 Вт қуатында жерге қосылған құрылғыға жабдықтың
1000В дейін кернеу бейтарап тұйық жерлендіру. Үш фазалық сәтте
Бұл бөлімде электр тоғының адам организміне әсерінің және шудың
Сыртқы қабатының меншікті кедергісі және төменгі
Жермен қосу контурының периметрі бойынша жерге диаметрі
10/0,4 кВ ЖТҚ үшін шығарылған жермен қосқыш құрылғысын
Қозғалтқыштарды қоректендіру кабельдерінің ұзындығы 50-200 м-ді құрайды. Жеке кабельдердің
;
Кернеуі 1000 В-тан жоғары, бейтарабы оқшауланған электр есептік
;
мұндағы U – тораптың фазалық кернеуі, кВ; lK –торапқа
;
Жермен тұйықтағыштың сыртқа орналастырылатын түрінде жермен тұйықтағышты жермен тұйықталан
, , ,
, ;
деп қабылдаймыз.
Есептелуі:
(82)
(83)
;
;
;
.
Бейтарабы оқшауланған, кернеуі 1000 кВ-тан жоғары торап үшін
Компрессорлық жабдық орнатылған ғимараттар жанбайтын материалдардан жасалған. Мұндай ғимараттарда
Жарылысқа қауіпті аймақтарда және сыртқы қондырғыларда жарылыстан сақтандырылған электр
4.3 Өрттен – жарылыстан сақтандыру
Компрессорлық станцияға алаң таңдаудың маңызы үлкен. Себебі көптеген көіртекті
Төгілген жеңіл тұтанатын сұйықтың алаңнан орнықты және қауіпсіз етіп
Блоктағы бөліп тұратын көшелер өртке қарсы жолақтар ретінде жақсы
От берілетін қыздырғыштар, факельдік қондырғылар және техникалық қызмет көрсетілетін
Басты технологиялық қондырғылар арасындағы қашықтық 20 м-ден кем болмауы
Қондырғылар арасындағы ең кіші қашықтық қондырғыны болашақта ұлғайту территориясы
Қызмет көрсету ғимараттары жанбайтын материалдардан дайындалуы керек. Административтік ғимараттар
Компрессорлар және олардың жетектері қауіпсіз өшіру және авариялық сигнализация
Тұтанудың төменгі шегінен 20% деңгейдегі газ концентрациясы тіркелгенде
Техникалық қызмет көрсету жұмыстары кезінде барлық газ тізбектері, лақтыру
Көміртегі газдарының компрессорлық агрегаты бар ғимаратқа қайта келуін болдырмас
Өрт сөндіруге сумен қамтамасыз ету болуы мүмкін өрт өлшемімен,
Қондырғыда орнатылған бақылау өлшеу құралдарында шекті параметрлерді шектейтін белгілері,
Бақылау өлшеу құралдары жұмыс істемейтін немесе мүлдем жоқ технологриялық
Барлық объектілер «мұнай және газ кәсіпшілінде өндірісті қондырғылар мен
Өрт қауіпсіздігі бойынша нормативтік құжаттарға сәйкес өнеркәсіпп басшыларымен нұсқаулар
- территорияны, ғимараттарға баратын жолдарды, кірістерді, құрылыстар мен су
- объект территориясына транспортпен өрт қауіпсіздігі бойынша талаптар;
- Объектіде жөндеу және газ қауіпті жалынды жұмыстарды орындау
- өртке қауіпті заттар мен материалдарды қоймаларда, өндірістік және
- өндірістік жабдықты және ерекше өртке қауіпті өндіріс бөліктерін
- өрт болған жағдайда өрт сөндіру құралдарын қолдану және
- өрт кезіндегі персонал қимылдары;
- адамдарды, жанғыш заттарды және бағалы материалдарды эвакуациялау тәртібі;
- темекі шегу орындарын орналастыру.
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
5.1 Атмосфералық ауаны қорғау
Жобада зиянды заттардың атмосфераға лақтырылу және бөліну көздерінің жарақтандырылуы
Екінші кезектегі ластау көздеріне сол жабдықтар жатады, тек қана
Дизельдік электростанция электрмен қамтамасыз етуде үзілістер болғанда қосылады да,
Есептік концентрациялар нәтижелерін сораптау негізінде шекті жіберілетін лақтырулардың жобалық
Жеңіл фракцияларды ұстау қондырғысына газбен теңестіру жүйесін қосу атомосфералық
Есептік мәліметтер негізінде жүйелі түрде ведомстволық бақылауда болуы қажет
Газгольдер герметизациясы бұзылып мұнай топырақпен көмкерілген территорияға түскендегі оның
Сулы ортаны қорғау
Жер беті және жер асты суларын ластайтын мүмкін ластау
тұрмыстық ағынды сулар;
Газгольдерлер топырақпен көмкерілген территориясынан, технологиялық жабдықтары бар ашық алаңдардан
өрт сөндіру кезіндегі сулар.
КС-да шаруашылық-ауыз су, өртке қарсы және айналымдық су құбырларының
Айналымды сумен қаматамасыз ету жүйесі автомашиналарды жууға арналған.
КС-ның суды тұтынуы - 16,5куб.м/тәулік, ал су шығаруы –
тұрмыстық;
өндірістік – жауын-шашын.
Топырақпен көмкерілген территориядан және технологиялық жабдықтардың ашық алаңдарынан болатын
20 мг/куб.дм –ден 700 мг/куб.дм-ге дейін газоконденсат;
300-ден 600 мг/куб.дм-ға дейін қатты заттар.
жобаланатын тазалау құрылыстарына беріледі.
Газоконденсат мөлшерін 0,5 мг/куб.дм-қа дейін жеткізіп тазартылған ағындылар орталық
Жауын-шашын суларының есептік шығыны 194куб.м/тәулік (721 куб.м/жыл) құрайды.
Жерасты суларын қорғау бойынша шаралар қарастырылған:
газгольдер каресінен және топырақпен көмкеру және автожолдар арасындағы ойыстардан
өз ағысты қамтамасыз ететін тік жоспарлауды орындау;
газгольдер табанынан болатын газоконденсат ағындыларын бақылау үшін ортасында шүңеті
5.3 Жер ресурстарын қорғау
КС-ның жер бөлігін сақтандыру бас жоспарды, тік жоспарлауды, канализация
Газгольдерлер территорияның топырақпен көмкеру шегінде қиыршық тас араластырылған қалыңдығы
Құрылыстан бос территорияда жобаланатын құрылыстар алаңында көгалдандыру шаралары қарастырылған.
КС-ң ТК цехында, тегеуріндік сораптар бөлімінде, канализациялық ағыстар және
азоттың қос тотығы
көміртегі тотығы
күкіртті ангидрид
күкіртсутегі
күкірт ангидриді
күйе
газ конденсаты
көмірсутектер
меркаптандар
органикалық емес шаң
барлығы
Бұл нақты лақтырулар жұмыстық аймақтағы шекті рауалы концентрация (ШРК)
Магистралдық газ құбырларында қоршаған ортаны – жер үсті су
Магистралдық құбырөткізгішпен газ тасымалдау кезінде келесі жоғалулар болады: газгольдердегі
Газдың көп жоғалуы компрессорлық цехтан, канализациялық ағыстардан және газ
а) газ құбырының сызықтық бөлігі (диаметр – 820мм, Н=2м,
Газды-ауалы қоспаның шығыны келесі теңдеумен анықталды:
,
мұндағы Д-лақтыру көзінің диаметрі, м;
- лақтыру көзінен газды-ауалы қоспаның шығу жылдамдығы, м/с.
0,003 – лақтыру көзінен газды-ауалы қоспаның шығу жылдамдығы:
.
Компрессорлық цех, газ құбырының желілік бөлігі: құбырөткізгішпен газ тасымалдау
Лақтырулардың эксплуатациялық жоғалуларын есептеу үшін және
,
мұндағы 0,35м – КС-ғы компрессордың және ашып-жабу арматурасының сальниктік
1,5м/с – құбырөткізгіштегі мұнай қозғалысының жылдамдығы.
Станцияда үш тізбекті жалғанған негізгі компрессор жұмыс істейтіндіктен:
.
КС атмосфераға шығатын шекті жіберілетін ластағыш заттардың нормативін анықтау
,
мұндағы ШРК – зиянды заттың ең үлкен
Сф – зиянды заттың фондық концентрациясы, мг/м3;
Н – лақтыру көзінің биіктігі, м;
А – атмосфераның температуралық стратификациясынан тәуелді коэффициент, Қазақстан үшін
F – атмосфералық ауада зиянды заттардың шөгу жылдамдығын ескеретін
m,n – лақтыру көзінің сағасынан шығатын газды-ауалы қоспаның шығу
- жергілікті рельефтің әсерін ескеретін өлшемсіз коэффициент,
- газды-ауалы қоспаның шығыны, м3/с;
- лақтырылатын газды-ауалы қоспаның (Тг) және қоршаған атмосфералық ауаның
Салқын лақтырулар кезінде ( ) ШРШ келесі теңдеумен
,
мұндағы Д – лақтыру көзі сағасының диаметрі, м.
1. КС атмосфераға шығатын ластағыш заттардың лақтыру нормативін анықтау
- газгольдерлер үшін:
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.
компрессорлық цех, канализациялық бағандар аймағы үшін:
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.
Ластағыш заттың салыстырмалы қауіптілігін ескеретін келтіру коэффициенті келесі теңдеумен
,
мұндағы - і-ші ластағыш заттың орташа тәуліктік
- территорияда лақтырылатын қатты аэрозольдар коэффициенті, ;
(азот тотығы үшін),
(көміртегі тотығы үшін),
(күкіртті ангидрид үшін),
(күкіртсутегі үшін),
(күкірт ангидриді үшін),
(күйе үшін),
(газ конденсаты үшін),
(көмірсутегі үшін),
(меркаптандар үшін),
(органикалық емес шаң үшін).
ӨҚК(КОП) ,
.(91)
Қорытындылай келсек КС –ң қоршаған
Зиянды заттардың атмосфераға лақтырылу және бөліну көздерінің жарақтандырылуы орындалды.
ҚОРЫТЫНДЫ
«№14 компрессорлық станцияны қайта жаңарту» дипломдық жобасы бес бөлімнен
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
В.Ф. Новоселов, А.И. Гальянов, Е.М. Муфтахов Типовые расчеты при
Ф.Ф. Абузова, Р.А. Алиев, В.Ф. Новоселов, П.И. Тугунов, А.М.
А.С. Арзунян, А.В. Громов, И.И. Матецкий. Расчеты магистралных нефтегазопроводов
А.М. Нечваль. Проектирование и эксплуатация газонефтепроводов. Уфа., “ДизайнПолиграфСервис”, 2001г.
О.А. Степанов, В.А. Иванов. Охлаждение газа и масла на
Э.А. Манушин. Газовые турбины: проблемы и перспективы М., “Энергоатомиздат”,
Ю.Н. Васильев, Б.М. Смерека. Повышение эффективности эксплуатации компрессорных станций.
П.П. Бородавкин, В.Д. Таран. Трубопроводы в сложных условиях М.,
А.А. Рябокляч, М.Г. Лерман, А.С. Мансуров. Справочник монтажника магистралных
А.А. Ионин. Газоснабжение. М., “Стойиздат”, 1981г.
Г.А. Чайцын. Эксплуатация газораспредительных станций магистралных газопроводов. М., “Недра”,
СНиП 2.05.06-85 Магистралные трубопроводы. М., “Недра”, 1989г.
СНиП 2.04.08-87 Газоснабжение. М., “Госстрой”, 1988г.
СНиП 3.05.02-88 Газоснабжение. М., “Госстрой”, 1989г.
Правила и устройства безопасной эксплуатации стационарных компрессорных установок. Алматы,
Центробежные компрессорные машины. М., “Химнефтемаш”, 1990г.
Нормативы численности рабочих компрессорных станций. М.,”Экономика”, 1989г.
ВРД 39-1.10-006-2000 Правила технической эксплуатации магистралных газопроводов. Москва., ООО”ВНИИГАЗ”,
ҚР конституциясы. Алматы, 1992 ж.
ҚР еңбек туралы заңдары. Алматы., «Қазақстан», 2000ж.
ГФ. Денисенко Охрана труда. М:.1985г.
Г.Г. Орлов Охрана труда в строительстве. М:. 1984г.
В.П. Кушепов и др. Охрана в нефтеперерабатывающей и нефтехимической
В.Г. Атаманюк и др. Гражданская оборона. М:.1986г.
А.Қ.Немеребаев Тіршілік әрекетінің қаупсіздігі. Тараз:. 2003ж.
Өзг.
Лист
Ф.И.О
Қолы
Күні
Беттер
ДЖ.ПГН-02-1к-200340.196
Орындыған
Ермаганбетов
М..бақылау
Іргебаев Т.І.
Жетекші
Имансакипова Н
Каф.меңг.
.Әлімжанов
«№14 Компрессорлық станцияны қайта жаңарту»
Литер
Бет
КазҰТУ
ГГҚЖСжП каф.




Ұқсас жұмыстар

---

Ортадан тепкіш компрессор

---

Газ айдағыштар үшін энергожетектеушілерді таңдау

---

Газды тасымалдау

---

Компрессорлар

---

Ортадан тепкіш сораптар

---

Компрессорлық станцияның сипаттамасы және жұмысы. Мұнай айдау

---

Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру

---

Компрессорлық қондырғыларды сипаттау

---

Шағын газ турбиналы қозғалтқыштар

---

Газ тасымалдау компрессор стансалары

---