Экотуризм объектілері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Дипломдық жұмыс
Тақырыбы: «Қазақстандағы экологиялық туризмнің дамуы»
( ЖШС «Deus Travel» компаниясының материялдары
МАЗМҰНЫ
бет
КІРІСПЕ 3
1. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 7
1.1 Экологиялық туризім туралы түсінік және
1.2 Экотуризмнің қазіргі заманғы туризм
1.3 Қоғам дамуындағы экологиялық туризмнің ролі
2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ ҚАЗІРГІ
2.1 Экологиялық туризм дамуының алғышарттары 31
2.2 Табиғат пен қоршаған ортаны сақтаудағы экологиялық
2.3 Экологиялық туризмді ұйымдасттырудың Қазақстандық
3. АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМДІ ДАМЫТУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ 53
3.1 Экологиялық туризмді дамыту мақсатындағы Алматы облысының ресурстық
3.2 Экологиялық туризмді дамыту мақсатындағы Алматы облысының территориясын аудандастыру
3.3 Алматы облысындағы экологиялық туризмді дамыту
ҚОРЫТЫНДЫ 69
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 74
ҚОСЫМША
КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі. Әлемдік шаруашылықтың алдыңғы қатарлы салаларының арасында туризмнің
Бүкіл әлемдегі
«Экотуризм» термині тұрақты даму терминімен бір уақытта пайда болды.
Осылайша, экологиялық туризм қоршаған ортаның табиғи түйінді сақтауын, жергілікті
Экотуризмнің ажырамас сипаттамасы болып экологиялық білім беру табылады. Ол
1) ақпараттық - экологиялық заңдылықтар, аймақтақ мәдениет пен
2) этикалық - экологиялық менталитетті қалыптастыру -
дәстүрлі мәдениетті түсіну және құрметтеу, оларды сақтау қажеттілігін
Тақырыптың өзектілігі былай түсіндіріледі, бүкіл әлемде экологиялық туризмнің
Бүгінгі таңда экологиялық туризм әлемдік туристік саланың жаңа және
Табиғатты пайдалану модельдерінің ауысуы экотуризмнің дамуымен байланысты, ол табиғат
Бүгінгі күні, әсіресе Қазақстан Республикасы қазіргі заманғы тиімділігі жоғары
Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасының дамуындағы экологиялық туризмнің ролін
Дипломдық жұмыстың мақсатына сәйкес келесі міндеттер қарастырылады:
1) Экологиялық туризмнің қарастылып , қазіргі туризмді
2) Қазіргі экологиялық туризмнің дамуының қазіргі жағдайын бағалау
3) Алматы облысының экологиялық туризмнің негізгі проблемалары мен даму
Зерттеу объектісі - Алматы облысы экотуризмнің рекреациялық ресурстары, пәні
Қорғалатын жағдайлар:
- Туризм индустриясының
- Экологиялық туризмнің дамуының қазіргі жағдайын
- Жиынтық туристік-ресурстық потенциалды бағалау
Жұмыстың практикалық мәні мынада: оның нәтижелері сәйкес министрлер мен
Жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған
Кіріспеден зерттеу тақырыбының өзектілігі, мақсаты мен міндеттері, ғылыми жаңалығы,
Бірінші тарау «Экологиялық туризімнің теориялық негіздері» бөлімді қамтиды, онда
Екінші тарау «Қазақстандағы экологиялық туризмнің дамуының қазіргі жағдайы» (Алматы
Үшінші тарауда «Алматы облысындағы экологиялық туризмді дамыту перспективалары» ресурстық
Қорытындыда автордың ұсыныстары мен негізгі түйіндер көрсетілген.
1. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Экологиялық
Қоршаған ортаның жағдайының нашарлауына байланысты әлемдік шаруашылық барлық сфераларында
Туризм аясында түбірлі өзгерістер жүріп жатыр. Жыл сайын күшейіп
Рекреациялық территорялардың деграциялану себептерінің бірі болып туристік ұсыныстың
Туризмнің дамуының қазіргі кезеңінің ерекшелігі экологиялық туризм ұғымы арқылы
Біздің елде жалпы, экотуризм деген не, оны қалай дамыту
Алайда, бүгінгі күнге дейін адам мен табиғит
Экологиялық туризмнің атағының таралуы осы қызметтерге деген сұраныстың артуы
Туризмнің осы саласының қызмет сферасын түсіну үшін, ең алдымен
Бұл әдемі ландшафттарға, оның жабайы аңдары мен өсімдіктері мен,
Кейін келе, 1991 жылы АҚШ-та орналасқан Экотуризм қоғамы экотуризмнің
Экологиялық туризм мақсаттары әртүрлі ағымдарды қатиды: ғылыми зерттеуді жүргізуден
Жоғарыда атап өткендей, «экотуризм», термині тұрмысқа жақында ғана енеді,
Экотуризмнің туристік қызметтің дербес түрі ретінде қалыптасуы мен бөлінуімен
Біріншісі туризмнің негізгі объектісі ретінде жабайы табиғаттың болуымен түсіндіріледі.
Екінші тәсіл бірінші орынға экотуризмді қояды, зкотуризм дәстүрлі туризмге
Осылайша, экологиялық туризмнің шекарасын нақтылау өте қиын. Табиғи бағытталған
Алынатын пайда ресурстарды жаңарту (сақтау) және өндіріс үрдісінің қоршаған
Экотуризмнің ажырамас сипаты - бұл экологиялық білім. Осы екі
1) ақпараттық - территориялық табиғат пен мәдениет, экологиялық заңдылықтар
1- кесте Экотуризм тұрақтылығын бағалау
Экотуризм объектілері
Туризмнің
тұрақтылығының
градациялары Жабайы табиғат Жасанды табиғат
Тұрақты Жағымды Жағымдылығы аздау
Тұрақсыз Жағымдылығы аздау Мүлдем жағымсыз
[7]
2) Этикалық - экологиялық менталитетті қалыптастыру - табиғат пен
Осылайша, экологиялық туризмнің объектілері болып тірі және өлі табиғаттың
Экологиялық туризм - соңғы он жылдықта бүкіл әлемде кең
Сонымем қатар халықаралық және аймақтық деңгейде экотуризмді дамыту жөнінде
Экотуризмнің беделінің өсуі тек қоршаған орта жағдайының нашарлауымен ғана
Кейбір бағалаулар бойынша, әлемдік туризмнің тұтас нарығының 20%-ға
Әдеттегі туризм мен экотуризмнің арасындағы айырмашылық неде?
Біріншіден, экотуризм бұл - табиғи ортасы жақсы сақталған жерлерге
Екіншіден, экотуризм ең таза табиғат тұтынушысы болып табылады.
Үшіншіден, экотуризм ООПТ-дағы туристік тәртібін қатаң регламенттеп, тәртіптің аса
Төртіншіден, экотуризм ұлттық салт - дәстүрлерді жандандыруға себепші болатын
Экотуризмнің жаппай туризмнен ерекшеленетін өзгешіліктер сияқты экотуристер де
Бірқатар авторлар экотуристерді мүдделерінің деңгейіне байланысты топтастырады; Мысалы,
- бірінші топқа табиғат өмірін зерттеумен айналысатын ғылыми зерттеушілер,
- екінші топты берілген жердің тарихын тану,
- үшінші топқа ерекше саяхат жасау үшін табиғаттың
- төртінші топқа табиғатқа баруды үлкен сапалардың ажырамас
Экологиялық туризм кеңістік құбылыс ретінде түсіндріледі. Оның дамуы экологиялық
ООПТ-ң қолдауымен экотуризм табиғатты қорғауға үлкен үлес қосады, бұл
Қайталанбайтын үрдістерді туындататын экологиялық дағдарыс табиғи сұлулықтың тез жойылуына
Сонымен бірге қатаң қорғалатын жерлерде сақталған табиғаттың бүкіл қайталанбас
Қазіргі туризмнің барлық түрлерінің ішінде экологиялық туризм ғана жоғарыда
Мысалы: АҚШ-тың қорықтары мен ұлттық парктерінде келушілердің ландшафттық
Экотуризм экологиялық білімі мен тәрбиесіне себепші болады.
Экотуризмдегі экологиялық білім беру және тәрбиелеу үрдісінің ерекшелігі: ол
Жоғарыда атап өткеніміздей, экологиялық туризм сирек және жойылып бара
Экологиялық туризмде экономикалық даму перспективалары бар екендігін атап өткен
Экологиялық туризм адам мен табиғат арасындағы дұрыс қатынасты қалыптастыруга
Экологиялық туризмнің географиясына келсек, ол дәстүрлі туризмнің географиясынан ерекшеленеді.
Экологиялық туризм табиғи объектілермен бірге, туристердің мүдделері шеңберіне
Экологиялық туризмді тұрақты туризм деп сипаттауға болады. Себебі экотуризм
Экологиялық туризм жаппай туризмге балама ретінде жиі қарастырылады, бүгін
Біздің елде тек экологиялық туризмнің даму перспективалары туралы ғана
Республикамызда ООПТ мәртебесі жоқ, қатаң бақылаудағы үлкен ғылыми
Жақында ғана пайда болған экологиялық туризм тұрақты дамуға
1.2. Экотуризмнің қазіргі заманғы туризм жіктеуіндегі
Туристік саяхаттар - бұл адамның белгілі бар қажеттіліктерін
Қозғалыс - туризмге тән қасиет. Сонау ерте заманның өзінде
Миллиондаған адамдар жаңа жерлерді көру, табиғаттың сұлулығына тамсану, таудың
Осылайша, туризм қазіргі адамның тұрмысына тығыз әсер етеді.
«Туризм» ұғымы кең мағыналы әрі сыйымды болып табылады.
Туризмнің атағы тек оның демалыстың барлық түрлерінің ішіндегі
Қазіргі әлемде туризм әр түрлі елдер арасындағы мәдени алмасу
Әлемнің көптеген елдерінде ол мемлекеттің ұлттық табысының деңгейі
Туризмге деген қызығушылық кеңірек масштабта арта бастады.
БҰҰ-ң жорамалы бойынша халықаралық туристік сапалар саны 2000 жылы
Халықаралық туризмнің дамуының жобаланған динамикасы туризмнің атағының одар әрі
Экотуризм, туристік қызметтің дәстүрлі түрлеріне қарағанда келесі белгілермен сипатталады:
- экотризмнің негізгі объектілері ретінде қайталанбас табиғи көрікті жерлердің
- туристік индустриясының жоспарлы дамыту негізінде табиғи және
- экотуризмнің басты міндеттерінің бірі болып табылатын экологиялық ойлауды
Бүгінгі туризм әртүрлі формалар мен қатынастарда байқалып, оны жіктеудің
Туризмді жіктеу туризм индустриясын жоспарлау мен территориялық ұйымдастыруда үлкен
Жіктеудің мәні: әртүрлі типтері бойынша келу туризмі,
2-кесте 2005-2006 жылдар аралығындағы туризм типтері бойынша қызмет
Қызмет көрсетілген
субъектілер атаулары
Барлығы
(мың.адам)
Келу туризмі
(мың.адам) Шығу туризмі
(мың.адам) Ішкі
туризм
(мың.адам)
Барлығы 10999,8 4291,0
3915,0 2793,8
Туристік фирмалар 292,7 31,3 154,9 106,5
Жеке кәсіпкерлер 62,3 1,9 15,2 45,2
Орналастыру объектілері 1034,2 219,7 - 814,5
Санаторлық-курорттық мекемелер 165,9 55,3 - 110,6
Мәдениет мекемелері 2330,8 776,9 - 1553,9
16- әдебиет көзі бойынша есептелген
Туризмді келесі көрсеткіштер бойынша жіктеуге болады: қозғалыс әдістері, мақсаттары,
Туризмнің түрлері мен типтері алуысыу түрлері. Олар бірқатар факторларға
а) бос уақытың болуы және ұзақтығы;
б) адамдардың жасы, жынысы, денсаулық жағдайы, рухани даму
в) табиғат жағдайдың әртүрлілігі мен маусымдығы;
г) орын алмастыру құралдарының болуы.
Туризмің әрбір түрлі өзіндік қажеттіліктерімен сипатталып, осы қажеттіліктерді қанағатандыру
Туристік ағымның сипаты мен мақсаты бағыты көзқарасы тұрғысынан туризмді
1. Ішкі туризм (түрлерімен) - жергілікті, аймақтық және аймақаралық
2. Халықаралық (шетелдік) туризм (түрлерімен) - континентшілік, континент аралық
Қазіргі туризмде жіктеуде саяхаттың мақсаты маңызды орын алады, ол
Қазіргі туризмді жіктеу туристік шаруашылықты территориялық ұйымдастыру оның туристік
Қазіргі туризмді жіктеуде экологиялық туризм экскурсиялық туризм шегінде қарастырылады.
Жоғарыда атап өткеніміздей, экологиялық туризм. - бұл табиғи күйінде
Сондықтан көптеген авторлар экотуризмді өзінің мүдделері мен қаржылық қолдануында
- жабайы табиғат объектісінің басымдығы және оларға ұқыпты қарау;
- табиғи экожүйелердің тереңдігін сақтау үшін туризмнен түсетін
1.3. Қоғам дамуындағы экологиялық
Экологиялық туризм қоршаған ортаға жақын туризм секторы болғандықтан, экотуризм
Тұрақты дамуға өту кезінде экотуризм туризмнің басқа да түрлеріне
Әлемнің макроаймақтарының қоршаған ортасымен экономикалық даму деңгейі әр түрлі
Дамушы елдерде тұрақтылықты алғы шарты болып экономикалық даму табылады.
Әсіресе тиімділігі аз ауыл шаруашылығының қарқынды шаруашылық қызметімен қамтылған
Дамыған елдер өзінің экономикалық қуатына, кейін келе қоршаған ортаның
Осылайша, дамушы елдер табиғи капиталға ие болғанмен, олардың тұрмыс
Орталық және Шығыс Еуропа, сондай-ақ ТМД елдері сияқты өтпелі
Тұрақты даму проблемасындағы айырмашылық экологиялық туризмнің оған қол жеткізудегі
Экотуризм сферасындағы сұраныс пен ұсыныстың географиялық ерекшеліктері оның
Экологиялық туризм саналы менеджментімен қоршаған ортаны эксплутациялаудың өміршең боламасын
Осылайша, үшінші әлемнің көптеген елдерінде эткотуризмді дамыту тартымды перспектива
1- сурет Экотуризмді ұйымдастыру бойынша елдер
2- сурет Ішкі туризмдегі дамыған
Әдетте бұл елдерде экотуризм туризмнің ірі
Екінші топты экзотикалық табиғаты мен оборугендік мәдениеті бар дамыған
Үшінші топ елдеріне ішкі және халықаралық туризмді үйлестіру
Төртінші топ елдерінде ұсынылатын қызметтердің көп бөлігі жергілікті ұйымдардың
Өтпелі экономикалы елдерді әлемдік экотуризм нарығынан алыстауына байланысты қандай
Туристік индустрияны жедел дамушы секторы ретінде экотуризм инвестициясы үшін
Жабайы табиғаттың Канадалық қызметінің зерттеуі экотуризмнің әлемдік нарығы 200
Үшінші әлемнің көптеген жерлерінде экотуризм туристік нарықтың ең маңызды
Алда әлемнің бірқатар елдерінде экологиялық туризмді ұйымдастыру мен дамыту
Экономиканың маңызды саласы ретінде экотуризмді дамытудың жарқын мысалдырының бірі
Осылайша, экотуризмді дамыту табиғи капиталды -пайдалану есебінен жүреді.
Бүгінгі күнге дейін табиғи ортада маңызды антропогендік өзгерістер болмаған.
Экотуризмнің маңызды дамуы ОАР-да болды. 1994 жылы бұл ел
Аталған елдің экотуризмнің түрлері алуан түрлі - бұл саяхаттар,
Елдің табиғатында үлкен антропогендік ауыртпалықтар болмаған, сондықтан мұнда экологиялық
АҚШ - бұл ішкі және халықаралық туризмді үйлестіретін ел.
Бұл - экотуризммен байланысты ұйымдар саны көп ел. АҚШ-тағы
Сондықтан, фермалардағы экотуризмді
АҚШ пен басқа да дамыған елдерде жергілікті деңгейде экологиялық
Ұлыбританияда ішкі туризм басым дамыған. Елге бағытталған халықаралық туристік
Экотуризмнің дамуы география деңгейіндегі жергілікті әкімшіліктің құзырында, олар Ұлттық
Ауылдық жерлер жөніндегі коммисия ландшафттарды, ауылшаруашылық айналымнан шығып қалған
Ұлыбританиядағы экотуризм жерлерді қалпына келтіру мен жергілікті халықтың экономикалық
Қоршаған ортаны басқару мен жоспарлаудың латино американдық ассоциациясының мәліметіне
1997 жылы Бразилияда 2000-нан астам делегат қатысқан. World Ecotout
Соңғы уақытта жергілікті билік туристік саланы тұрақты дамытумен байланысты
2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ.
2.1. Экологиялық туризм дамуының алғы
Көптеген ғасырлар бойы Қазақстанньң экожүйесіне адам қолы тимеген, бұған
Экологиялық қауіпсіз және тұрақты дамуға өту Қазақстанның ішкі және
Тиімді сыртқы экологиялық саясатты қолдануда батыс сарапшыларының жорамалдарын ескеру
«Бірқатар елдер табыс салығының қоршаған ортаға деген антропогендік міндет
Бүгінгі қүнде қазақстандықтардың тіршілік ортасын жақсарту, еліміздің болашағы үшін
Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау және табиғат ресурстары Минстрлігі
Қазақстан Республикасының тұрақты дамуы үшін қоршаған ортаны қорғау
Ұзақ мерзімді экологиялық стратегияның негізгі мақсаттары - қоғам мен
Қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін 2030 жылға дейін 4
- экологиялық қауіпсіз қоршаған ортаны қалыптастыру;
- табиғи ресурстарды оңтайлы пайдалану;
- өсімдіктер мен жануарлар әлемінің түрлілігін ақтау;
Қоршаған ортаның қазіргі жағдайын бағалау асамаңызды болып табылатын проблемаларға
Сәйкес ұйымдардың жүргізген қоршаған ортаның жағдайын талдау шешімі кезек
- су ресурстарының тапшылығы;
- жайылым және тың жерлердің деградациясы;
- урбанизацияланған территориядағы
- ағынды сулы объектілердің ластануы;
- қоршаған ортаның өндірістік
- ормандармен ерекше қорғалатын аймақтардың жетіспеуі.
Осы аталған проблемалар мен қатар, туризм саласындағы проблемаларды шешу
Осы жұмыс Қазақстанның алдыңғы қатарлы облыстарының бірі - Алматы
Қазақстан Республикасының 1992 жылы .«Туризм туралы» Заңына, 07.10.1992 жыл
Бағдарламаның мақсаты - қазақстандық және шетел азаматтарының әртүрлі туристік
Бағдарламаның басты міндеттері:
1) Бәсекені дамыту, туристік кәсіпорындарының жұмысындағы мамандану мен
2) Ішкі және келу туризмін приоритетті дамыту
3) Туризм, шағын кәсіпкерлік сферасындағы кәсіпкерліктің дамуын
4) Туристік объектілердің құрылысы мен қайта құру мақсатында
5) Туризмнің дәстүрлі орталықтарын қайта жаңарту мен
6) Әлемдік туристік нарық жүйесіне бірігу және туризм саласындағы
7) Отандық туристік нарыққа туристік қызмет көрсету
енгізу;
8) Туризм салаларындағы
жетілдіру;
9) Облыстық деңгейде туризм сферасында зерттеулер кешенін жүзеге асыратын
10) Туризм сферасындағы кадрлардың біліктілігін жоғарлату, қайта дайындау, дайындаудың
11) Туризм үшін қолайлы аймақ ретінде Алматы облысының бейнесін
Тұрақты дамуға көшу кезіндегі Алматы облысының экологиялық туризмінің дамыту
Экономикалық көзқарас тұрғысынан, экологиялық туризм экологиялық маршруттарга орналасқан тұрғылықты
Нәтижесінде, экологиялық туризм қоршаған ортаның табиғи күйінде сақталуын қамтамасыз
Осыншама экологиялық туризм және онымен байланысты қызмет табиғи ортаның
Бүгінгі күнде Алматы облысындағы экотуризмді дамыту тек экономикалық даму
Сонымен, экологиялық туризмді дамыту бос уақыттты пайдалану, салауатты өмір
Қазіргі қоғамның тенденциялары болашақтағы экологиялық туризмнің дамуына әсер етеді.
Біріншіден, қоғамдық өндіріс болашақта да дами түседі, бұл өз
Екіншіден, табиғи ресурстарды өндіріске тарту табиғи ортаның одан әрі
Үшіншіден, қазіргі адамның өмірі ғылыми - техникалық жетістіктермен күрделенген.
Бұл үрдіс қандай да бір деңгейде әлемнің қөптеген елдеріне
Ең алдымен:
- турист саласына деген жаңа тәсілдерді құру,
- туристік ұйымдардың персоналының жұмысын
- туристерге қызмет көрсету үшін экологиялық хауатты кадрларды
Алматы облысы аймақтық әлеуметтік - экономикалық дамуымен түсіндірілетін өзіне
Егер экотуристік объектілер орналасқан аймақта экологиялық зиянды өндіріс орналасса,
Алматы облысының тұрақты дамуы өту жағдайында экологиялық туризмді дамытудан
2.2. Табиғат пен қоршаған
Туризмді дамыту және табиғи ортаны пайдалану проблемасы туристік мақсаттар
Сондықтан құқықытық органдар алдында осы территорияларды туристердің жоюшы
1997 жылы наурызда Берлинде қоршаған орта мәселесі бойынша министрлердің
Соңғы уақытта Қазақстан биологиялық және ландшафттық түрлерді сақтау саласындағы
Республиканың табиғи жағдайының түрлілігі өсімдіктер мен жануарлар әлемінің
Экожүйелердің эталонды және қайталанбас учаскілерін, флора мен фаунаның
Қазақстан Республикасы табиғит ресурстары және қоршаған ортаны қорғау Министірлігінің
Қазақстн Республиқасы биотүрлер туралы конференцияның тарабы болған соң, 1994
Бірқатар авторлар (ВОО, Kusler ) экологиялық туризмді биологиялық ресурстардың
Экологиялық туризм табиғатты сақтаудан пайда- табудың маңызды көзі болып
- табиғатты пайдаланғаны үшін төлем, транспортпен тұрған жері
- тамақтану, баспана, транспорт, гид түрлерінде ұсынған қызметтер
- берілген территорияға келген туристерге
пайыз;
- тауарлар мен қызметтерге салық салу.
Шетелдік табиғи парктердің
зонасына кіру үшін төленетін төлем өте төмен, яғни парктің
барлық категориялары үшін ашық. Мысалы, Галапагосс аралдарының ұлттық
паркі Эквадор азаматтарына қарағанда шетелдік туристерден жоғары
Алматы облысында экологиялық туризмді дамыту үшін реакциялық ресурстар көп
Сонымен қатар, Алматы облысында экотуризмді дамыту үшін жарамды және
Экотуризмді дамыту мәселесімен айналысатын мекемелер экологиялық маршруттарды құру жобаларын
Бірақ Қазақстандағы экологиялық туризмнің дамуы әлі бастапқы кезеңде, оның
Экотуризмнің басты міндеттері:
- экологиялық білім беру, табиғатпен қатынас мәдениетін көтеру, табиғи
- адамның рухани және физикалық күшін қалпына
- табиғатгы қорғау, табиғи ортаға деген зиянды азайту;
- мемлекет пен жеке аймақтардың әлеуметтік - экономикалық дамуына
Көптеген шет мемлекеттердің экологиялық туризмді дамытуда тәжірибесі мол болуына
Ұлттық парк территориясында қоршаған ортаны қорғауда экскурсияларды ұйымдастыру мен
Экотуризм объектісі ретінде ерекше қорғалатын табиғи территорияларды пайдаланудан түсетін
- ООПТ территориясын күтіп ұстауға;
- экотуризм инфрақүрылымын, маршруттық жолдардың
- табиғи ескерткіштер мен табиғи ортаны қалпына келтруге;
- білім беру қызметіне гидтарды дайындауға.
Биологиялық түрді сақтаудағы экологиялық туризмнің ролі мынадан көрінеді: экотуристер
Кейбір экотуристер (көбінесе ауқатты адамдар) қорық жерлерін аралағаннан кейін,
Жабайы жануарлардың тіршілік ету ортасын сақтау бүкіл әлемде көптеген
Біздің ойымызша экология мен туризмнің үйлесімділігі туралы,
Қорғалатын табиғи территорияларды басқарудың тиімді құралды болып зоналау -табылады.
Ал осылайша, экономикалық және табиғат қорғау қызметтерінің түрі ретінде
- туристердің баратын жері табиғаттың қызықты компонентерінің болуымен сипатталу
- қорғалатын территориялардың басшылығы ООПТ жерінде тұрақты туризмді енгізу
- адамдардың төлем қабілеттігін, мөлшері экотуризмді пайдалану шағындарынада тәуелді
Нәтижесінде барлық келіп түскен ақша құралдары қорғалатын табиғи жерлер
Экотуризм мен табиғи ортаны қорғау арасындағы байланыс екі жақ
Тәжірибе көрсеткендей, жергілікті түрғындар туристік жобаларға еліктесе, онда ағаштарды
Экологиялық туризмнің тұрақты дамуға көшуі екі себеп бойынша жаппай
Бірінші себеп - жаппай туризмге қарағанда экологиялық туризмнің табиғи
Екінші себеп - адамның аз өзгеріске ұшыраған-жерлерін экологиялық қызметке
Биологиялық түрлерді сақтау проблемаларын шеше отырып, экологиялық туризм туристерді
Экологиялық туризмнің барлық артықшылықтарына қарамастан оның дамуының белгілі бір
Қазақстанда экологиялық туризмнің теріс әсері онша проблема тудырмайды, тек
Қоршаған орта және оның дамуы жөніндегі Бүкіл әлемдік комиссия
2.3. Экологиялық туризмді ұйымдастырудың қазақстандық
«Deus Travel» компаниясының жалпы
Туркомпанияның негізгі стратегиялық мақсаты – шетелдік
«Deus Travel» компаниясы - құрылымдық формасы
«Deus Travel» компаниясының стратегиялық тұрғыдағы
«Deus Travel» компаниясының құрылымында алты бөлімше
3-сурет «Deus Travel» компаниясының құрылымы
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы
Сонымен қатар облыстың қай бұрышына
Жалпы Көлсай көлінің аты өткен
Көлсай көліне алғаш 1968 жылы чех
«Көлсай көлдеріне» Қайыңды, Саты, Өріктінің басындағы
Бүгінгі күні дүние жүзі бойынша
Сонымен қатар, көптеген жағдайларда клиенттермен
3- кесте «Саты» ауылдық аймағындағы тренингтің бағдарламасы
Уақыты Тақырыбы
14.00-14.20 Келу, тіркелу, қатысушылармен танысу
Тренингтің мақсаттары мен міндеттері
14.20-15.00 Қонақжайлық негіздері:
- Негізгі түсініктер
- Қонақжайлықтың құрамдас бөліктері
(тұру,тамақтану, көлік, ойын-сауық)
- Клиенттерді бөлу
15.00-15.45 Қызмет көрсету негіздері:
- Клиенттермен жұмыс істеу негіздері
- Біздің қонақтарымыз және олардың күткендері
- Жақсы қызмет көрсетудің 10 қағидасы
- Жақсы және жаман қызмет
- Қиын жағдайларды шешу
- Клиенттердің пікірімен ойлары
15.45-16.00 Кофе – брейк
16.00-17.30 Топпен талқылау:
- Клиент деген кім?
- Қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен әдістері
17.30-18.00 Бірнеше кеңес:
- Жұмыстағы салмақтылық
- Қарым-қатынас
- Көмекке даярлық
- Дипломатия
18.00 Талқылау. Сұрақтарға жауап беру. Тренингке баға
беру бойынша сауалнама жүргізу. Қорытынды
4-кесте. «Deus Travel» компаниясының «Саты» ауылы
Аты-жөні
Туристер
саны
(ад / күн)
Тұр-
атын
орын Тамақ-тану
Қазақ үйден
(25)% Бар-
лығы
Жансуанов Ділдә 46 36300 41400 3356 81056
Амиров Есжан 37 29550 33300 1773 64623
Баймырза-ұлы Сейсенбай 47 37350 42300 3356 103006
Үмбеталиев Қайрат 20 15000 18000 1928 34928
Темиров Төлеппек 41 32250 36900 3356 72506
Мырқасымов Жанғали 26 20400 23400 1928 45728
Темирхан 22 33000 19800 1928 52800
Қазақ – үй лагері
(Байсуанов Бақтыбек) 47 17625 42300 0 59925
Барлығы 286 221475 257400 17625 520572
Ұлттық парктің және бір бағыты
Сонымен қатар ұлтттық парктер де қорықтар сияқты сиреп
5-кесте. 2005-2006 жылғы мемлекеттік табиғи қорықтардың жануарлар мен өсімдіктер
Табиғи қорықтар атауы
аңдар құстар өсімдіктер балықтар
«Қорғалжын мемлекеттік табиғиқорығы» 41 319 350 14
«Алматы мемлекеттік табиғи қорығы» 39 170 965 -
«Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы» 16 137 246 17
«Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығы 52 129 824 2
«Марқакөл мемлекеттік табиғиқорығы» 58 260 935 6
«Наурыз мемлекеттік табиғи қорығы» 44 280 687 10
«Барсакелмес мемлекеттік табиғи қорығы» 23 175 256 3
«Үстірт мемлекеттік табиғи қорығы» 27 111 261 5
«Ақсу-Жабағлы мемлекеттік табиғи қорығы» 52 267 1312 5
6-кесте. 2005-2006 жылғы мемлекеттік табиғи ұлттық парктердегі жануарлар
Табиғи ұлттық парктер атауы
аңдар құстар өсімдіктер балықтар
«Бурабай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 32 223 757 15
«Көкшетау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 47 216 800
«Іле-Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі 47 148 1870
«Алтын-Емел мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 41 155 1800 30
«Чарын- каньоны мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 24 111 56
«Катон-Қарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 65 284 1000 30
«Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 40 114 124 8
«Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» 14 54 438 8
Жоғарыда айтылғандай кешенді ұлттық паркің ,мысалы, Алматы облысының
Сонымен қатар бұл жерде ұлттық парк құру біріншіден табиғи
3. АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМДІ ДАМЫТУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
3.1. Экологиялық туризмді дамыту мақсатындағы
Алматы облысы 1932 жылы 10 наурызда құрылды. 1997 жылы
Алматы облысы Қазақстан Республикасының оңтүстік шығысында орналасқан. Ол шығысында
Облысы территориясының оңтүстіғінде Тянь-Шань тау жүйесі, Іле Алатауы,
Алматы облысының климаты континентті, бұл оның Еуразия материгінің
Жер асты және жер бетіндегі су бірқалыпты бөлінбеген.
Ірі өзендерге жататындар: Іле, Шарын, Шелек, Түрген, Есік, Талғар,
Ірі көлдері: Балқаш, Алакөл, Сасықкөл, Жалаңашкөл, Үлкен Алматы көлі;
Су қоймалары: Қапшағай, Бартоғай, Құрты.
Туристік- рекреациялық ресурстар өзінде табиғи және антропогендік (мәдени) ландщафттарды
Табиғи рекреациялық ресурстар - бұл белгілі бір уақыт аралығында
Антропогенді рекреациялық ресурстар бұл мәдени - табиғи объектілер
Мәдени - тарихи ресурстарға архитектура, тарихи және археологиялық ескерткіштері
Туризмнің негізгі ұғымдарының бірі болып жердің немесе объектінің «туристік
Алматы облысы табиғи және антропогенді рекреациялық ресурстарға бай болғанмен,
Бұл бағдарлама туристік саланы экономикалық нығайтуды қарастырып, нәтижесінде тура
- туризмді экономикалық басым салаларына теңестіруге қол жеткізуге; оны
- қолда бар базаны қайта құру және жаңарту арқылы
Туристік шаруашылық деп кұрылуы мен дамуы турстердің келуі мен
Туристік шаруашылық екі топқа бөлінеді: тура
- тура шаруашылық – бұл турстерге ғана қызме көрсетуге
- жанама шаруашылық - турстік емес, бірақ туристер жартылай
Алматы облысының территориясында туристік қызмет көрсетудің түрлі объектілері бар.
Алматы облысындағы туризм индустриясын дамытудың кешенді бағдарламасына сәйкес, бүгінгі
Туристік қызмет көрсетудің кейбір объектілері өзінше санитарлық -техникалық,
Сонымен қатар картаға тек бүгінгі күні ғана қызмет ететін
Туристік шаруашылықтың қабылданған құрылымына сәйкес турист қызмет көрсетуге
1) орналастыру (түнеу);
2) коммуникация;
3) қосымша;
4) тамақтандыру.
Түнеу базасын туристік - қонақ - үй кешендері, туристік
Туристік - қонақ - үй кешені - туристерді орналастыру,
Туристік база - туристік маршруттарда орналасқан, өзінің, қгоғамдық тамақтандыру
Санаторлық - сауықтыру кешені - бұл табиғи (климат, минералды
Минералды көздер негізінде облыста санаторийлер желісі құрылды. Атақтылары:
Туристік шаруашылықтың төртінші базасы - тамақтандыру базасы - осы
Коммуникациялық базға транспорттық - коммуникациялық желі -әуежайлар, өзен порттары,
Алматы облысының территориясында:
- 4 әуежай - халықаралық мәртебесі бар
- жергілікті маңызғы ие 3 өзен порттары -
Туристік шаруашылықтың құрылымында қосымша база да үлкен орынға ие.
Алматы облысындағы ең ірі спорт кешені Медеу теңіз
Жоңғар және Іле Алатауы таулары тау шаңғысы спорты
Картаның талдауы көрсеткендей, осы кешендер аталған жердің туристік-рекреациялық
Жоңғар Алатауы аз игерілгендіктен, «перспективті» аймақтар категориясына жатады.
Қосымша қызмет көрсету функциясын қосымша шаруашылықтар, жылқы фермалары атқарады.
Туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында экологиялық таза өнімдерді өндірумен айналысатын
Жылқы фермалары туристердің атпен жүретін маршруттарында пайдаланылатын жылқыларды өсірумен
Алматы облысының территориясы арқылы Жібек жолының солтүстік немесе Өлкелік
Осы картаны талдай отырып, келесі қорытындылар жасауға болады:
1) Туризм инфрақұрылымы рекреациялық ресурстар жеріндегі үдемелі
2) Туристік қызмет көрсетудің
3) Қазіргі темір және автомобиль жолдарының
3.2. Экологиялық туризмді дамыту мақсатында
Территорияны аудандастыру географиялық зерттеу әдістерінің бірі бола отырып, ол
Аудандастыру проблемасына арналған жұмыстардың көбі қажетті рекреациялық потенциялы бар
Аудандардың экологиялық таза территорияларындағы адамдардың үдемелі қажеттіліктері мен оларды
Сонымен қатар, аудандастыруға аталған жердің табиғи, мәдени - тарихи
Аудандастыру бір немесе екі басымды критерийлерді пайдалану арқылы жүргізіледі.
Әрбір елдің тәжірибесін пайдалану арқылы біз туристік қызмет көрсету
Рекреациялық ресурстарды талдауға негізделген аудандастыру тек игерілген емес, сонымен
Олар әкімшілік бөлуді тегін таңдаған жоқ. Біріншіден, ол
Рекреациялық жүйелердің ғылыми зерттеуі мен жобалауда рекреация үшін табиғат
Жұмысымызда біз интервалдар шкаласы пайдаландық. Интервалдар шкаласындағы аралықта ерікті
Әрбір объектіге 1 балл берілетіндігін атап өтейік. Әрбір объектіге
«Алматы облысындағы экологиялық туризмнің табиғи рекреациялық ресурстары» картасы бойынша
«Алматы» облысының экологиялық туризмінің антропогенді рекреациялық ресурстары картасын
«Алматы облысының туризмнің инфрақұрылымы» картасын
Әрбір ауданның потенциялы келесі аталғандар
- табиғи рекреациялық ресурстар:
антропагендік рекреациялық ресурстар:
туристік қызмет көрсету обьектілерімен қамтылу
Әрбір котегорияның жиынтық туристік-ресурстық потенциялын есептеуге
Әрбір ауданның ТРП-ы туристік инфрақұрылыммен
Жүргізілген жұмыс нәтижесі болып бағалау
Жиынтық ТРП-ны бағалау кезінде жалпылау
Рекрециялық ресурыстарды жалпы бағалау нәтижесінде
7- кесте. Алматы облысындағы экологиялық
№ Аудандар
Баллдар
Табиғи рекреациялық
ресурстармен қанығу деңгейі бойынша Антрапологиялық рекрециялық ресурстармен қанығу деңгейі
талу деңгейі бойынша Сомасы
1 Еңбекшіқазақ 3 4 4 11
2 Талғар 4 2 4 10
3 Қарасай 4 3 3 10
4 Райымбек 4 2 3 9
5 Панфилов 3 3 2 8
6 Ақсу 2 3 3 8
7 Жамбыл 3 3 2 8
8 Сарқант 3 4 1 8
9 Кербұлақ 3 2 2 7
10 Алакөл 3 2 2 7
11 Ескелді 2 4 1 7
Осылайша, Алматы облысы экологиялық туризмді дамыту
Бүгінгі күнде Алматы облысының экологиялық
3.3.Алматы облысындағы экологиялық туризмді дамыту
«Туризм» Ұлттық жүйесінің қызмет етуінің
Әртүрлі елдердің тәжрибесі көрсеткендей , туризм
Өзіне тән ерекшеліктерге байланысты Алматы
- облыстың тиімді геосаяси жағдайы
- экологиялық туризмді ұйымдастыру үшін
- еркін еңбек ресурстарының болуы;
- экологиялық туризмнің обьектісі болып табылатын
- Саяси тұрақтылық, экономикалық реформалар жүргізу;
Осыған қарамастан, экологиялық туризмнің дамуында
Алматы облысындағы экологиялық туризмнің дамуындағы ең
Көптеген ЕҚТЖ экотуризмді дамыту
Қазіргі кездегі туризм жұйесінің туристердің
Туристік қызметтер нарығы мен экологяилық
Алматы облысындағы туризмнің материялдық базасының
облыс териториясындағы туристік базалардың, әртүрлі профилдердің,
экологиялық туризм обиектісі ретіндегі ЕҚТЖ мен
Бәсекеге қаблетті туристік ұсыныс деңгейінде
Алматы облысындағы туризмді дамытудың
- Туризмнің материялдық базасы жағдайларының
- Халықаралық нарықта бәсеке қаблетті туристік
- Саяхатушылардың назарын аударатын материалды мәдениет
Оларды қалпына келтіру мен көрсетуге
Осылайша, экологиялық және туризмді дамыту
Туризмнің басқа да түрлері сияқты ,
Қорғалатын табиғи територияларға бүгінгі таңда
Алматы облысындағы экологиялық туризмді дамытудың
Алматы облысын дамытудың жаңа экономикалық
Алматы облысындағы туристік қызметтің даму
Экологиялық туризм обьектісі болып табылатын
Туризм сияқты экологиялық туризмді дамыту
Алматы облысында отандық және шетелдік
Экологиялық туризмнің обьектісі табиғат болғандықтан,
Экологиялық туризм экотуризм обьектісі ретінде
Алматы облысының туристік мақсатта кең
Біздің зерттеуіміздің нәтижесінде экологиялық туризмді
ҚОРЫТЫНДЫ
XXI - ғасырдың басында адамзат қоршаған
Осыған байланысты үкіметтік және үкімкттік
1983 ж БҰҰ-ның қоршаған орта
«Біздің ортақ болашағымыз» атты жарияланған баяндамада
Туризм саласында да түрлі өзгерістер
Бүкіл әлемде экологиялық туризм қандайда
Біздің елде туризм енді таныла
Алматы облысы Қазақстанның аса қолайлы
Экологиялық туризм экономикалық дамумен табиғи
Аймақтық және жергілікті деңгейдегі мемлекеттік
Осы дипломдық жұмыстың негізінде
1. Бүгінде туризм табиғи
2. Экологиялық туризм табиғаттың
3. Экологиялық туризмнің дұрыс ұйымдастырылуы
- табиғатты пайдалануды реттеуге;
- экожүйелерден шамадан тыс рекреациялық
- экономикалық және экологиялық проблемалардың балансталған
- жергілікті тұрғындардың жұмысбастылығына;
- экологиялық білімді насихаттауға;
- туристік қызметтен экономикалық тиім
4. Шетелде экологиялық
5. Экологиялық туризмнің қалыптасу
6. Туризмнің ірі ландшафттарының
7. Табиғи және антропогенді реакциалық
8. Экологиалық туризімді дамытуда туритік
9. Жүргізілген зерттеу нәтижесінде экологиалық
Оларға жататындар: Талғар, Райымбек, Қарасай, Еңбекшіқазақ, Панфилов аудандары.
10. Жұмыста ұсынылған экологиялық туризм
Ұсыныстар ретінде келесілерді атауға болады:
1. Республикадағы туризм индустриясының көптеген
2 Туристерге сапалы қызмет ететін экологиялық сауатты мамандар
3. Алматы облысының аса перспективті
- экологиялыық туризмді дамытуға мүдделі
-болашақ ұрпақ үшін ерекше табиғи
- бірден-бір туристік қызмет дамымайтын , материялдық-техникалық
- қоршаған ортадағы табиғи ресурстардың (орман, көл, тау)
5. Алматы облысында жүргізілген зерттеу
Қорыта айтқанда туризм соның ішінде экотуризм
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.
Попов. В. И. Рекреационная оценка горных
Шабельникова С.А. Оценка рекреационных ресурсов Республики
3. Воранкова Л.П. История
4. Мазбаев О.Б. Туризм
Мазбаев-Алматы: Қаз ҰПУ, 2006
5. Мусин. К.Н Международный
мире и Казахстане , Алматы, 1998
6. Чеботарев В.М. Туристический
книги 2002
7. Воранкова Л.П. История
МПСИ, 2001
8. Голова О.Б. Менеджмент
Финансы и статистика, 2007
9. Туристік- экскурсиялық және
көрсету жөніндегі қызметтерді сертификаттаудың
басылым. – Астана: 2002
10. Туристік қызмет туралы.
11. Биржаков М. Безопасность
туризма : 2005
Қазақстан туризмі 2005-2006 : Статистикалық
Қазақстанның қысқаша статистикалық жылнамалығы 2006
Мызбаев. О.Б. Атейбеков.Б.Н. Асубаев .Б.К. Туризм және өлкетану
«Туристік энциклопедия» . Москва,1993.
Замятин С.И. Курорты Казахстана. – Алма-Ата : Казгосиздат, 1999.
Шаблеников С.А Оценка рекреационных ресурсов Республики Казахстан для целей
Фишман И.С. Экотуризм: возможности развития : Огни Алатау. 2000
Ердавлетов С.Р. Оснавы географии туризма. – Алма-Ата: КазГУ,2001
Чижова Ю.А. О проблемах туризма и защиты окружающей среды
Ерддавлетов С.Р. География туризма : история, теория, методы, практика.
Қазақстан Республикасының «Туризмді дамыту тұжырымдамасы» Астана, 2001
Накатков Ю.С. «История туризма Казахстана». Алматы, 2002
2
Бағалар бойынша менеджер
Кассир
Маркетинг және жарнама бойынша менеджер
Директор көмекшісі
Бухгалтер
Директор
АҚШ, Канада, Жерорта теңіз аймақтары
Австралия, ОАР, Жаңа Зеландия
Кения, Белзия, Коста-Рика, Индия, Индонезия
Халықаралық туризм
АҚШ, Канада, Скандинав елдері, Жерорта теңіз
Германия, Франция, Ұлыбритания, Испания.
Ішкі туризм
Кологиялық туризмнің Қазақстандағы дамуының алғышарттары мен перспективалары
Экологиялық туризм ерекшеліктері
Қазақстандағы экологиялық туризмнің дамуы
Қазақстандағы экологиялық туризмді дамыту аймақтарын анықтау
ҚАЗАҚСТАНДА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ДАМУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Экологиялық туризмнің мақсаттары
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда дамытуға қолайлы туризм түрі
Алматы облысының экологиялық туристік бизнесті дамыту перспективалары
Экологиялық туризм географиясы
Қазақстанда экологиялық туризм саласының дамуы