Павлодар облысында туризмді дамыту
Кіріспе
1. Туризмнің мәні әлеуметтік- экономикалық категория ретінде.
1.1 Туризм экономиканың саласы ретінде
1.1.1 Қазақстандағы туризм саласындағы мемлекеттік саясат
1.2 Туризм индустриясы және оны дамытудың теориялық тәсілдері
1.3 Маркетинг пен менджметті туризм индустриясында қолдану
1.4 Туризмнің дамуының негізгі бағыттары
2 Туристік-рекреациялық ресурстарға жалпы сипаттама.
2.1 Павлодар облысының туристік – рекрециялық ресурстары
2.1.1 Баянауыл ұлттық паркі
2.1.2 Мойылды шипажай
2.1.3 Маралды шипажай
2.1.4 Қаратұз шипажай
2.2 Павлодар облысында туризмнің дамуының қазіргі жағдайы
2.3 Туристік рекреациялық потенциалдың биоресурстік бағасы
2.4 Туризм және рекреацияны дамыту үшін аймақтың климаттық
2.5 Павлодар облысының су объектілері
2.6 Павлодар облысында туризмді дамыту бағдарламасы 2007-2011ж.ж
Қортытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Туризм қаражаттың мемлекеттік бюджетке түсетін түсімі бойынша мұнай мен
Халықаралық туризм үш ірі экспортты салалар қатарына еніп, әлемдік
Дүние жүзіндегі туризмнің даму қозғалысын бақылау барысында, біздің еліміздің
Туризмнің дүние жүзіндегі орыны үздіксіз өсуде, бұл жеке ел
- ел үшін ақшалық түсімдердің көзі және жұмыс бастылықпен
- төлем балансы мен елдің ЖІӨ
- туризм саласына қызымет көрсетуші салаларды жасау арқылы экономиканың
Жұмыс бастылықтың өсуімен туризм саласындағы халық саны өсіп, ұлттың
Халықаралық туристік байланыстың осындай дамуы халықаралық сауда саласындағы бұл
Туристік сала қосалқы құнның өтімді өлшемін береін экономикалық көшбасшылар
Өкінішке орай, Қазақстанда халықаралық туризм көшбасшы орында емес. Бұрын
Қазақстанның тәуелсіздік алуынан кейін туризм индустриясының нақты дамуына мүмкіндік
Қазақстан бірегей табиғи, мәдени-тарихи рекреациялық ресурстарға бай мемлекет. Ол
Зерттеудің өзектілігі. Өлкедегі туристік-рекреациялық ресурстарды талдай отырып экономикаының дамуы
Жалпы алғанда осы тақырыпқа қатысты еңбектің көптігне қарамастан, толық
Дипломдық жұмыстың мақсаты - өлкенің туристік-рекреациялық ресурстарына баға бере
- өлкенің туристік-рекреациялық ресурстарын қалпына келітру және дамыту;
- туризм инфрақұрылымын дамыту;
- туризмді мемлекеттік реттеу мен қолдаудың тиімді тетігін құру;
- облыстың тартымды туристік имиджін қалыптастыру;
- туристік әлеуетті арттыру;
- рекреациялық шаруашылықты қалыптастыру.
1. Туризмнің мәні әлеуметтік-экономикалық категория ретінде
Туристік қызметтер аясы қоғамның экономикалық және әлеуметтік ұйымдастырылуында маңызды
Туризмдегі қажеттіліктерді қанағаттандыруда көрсетілетін негізгі қызметтер қатарына көлік, қонақ
Туристік қызметтің ұсынылуын және туристік қызметтер аясының дамуын, ең
Ең алдымен, туристік қызметтер аясының дамуы, туризмге қатысты салалардағы
Халыққа әлеуметтік- экономикалық арнаудағы туристік қызметтердің ұсынылуы, адамдар арасындағы
Туристік қызмет, инфрақұрылымның қалыптасуы мен дамуын жеделдете отырып, еліміздің
Туризмдегі қызмет көрсету саласы қоршаған табиғи ортаға, туристік және
Әлеуметтік-экономикалық жүйе тарихи – мәдени құндылықтарды пайдалана отырып, өзінің
Қоғам дамуының қазіргі кезеңі қоғамдық қатынастардың тұрақтылығы және имандылығымен
Тарихи – рухани маңызды жерлердің туристік бағдарлануы тарихи –
Туристік қызмет индустрия кәсіпорындарының шаруашылық қызметтеріндегі оңды өзгерістерге қарамастан,
Рыноқты экономикада шағын және орта кәсіпкерліктің басты орын алуы
Дегенмен де сервис инфрақұрылымының барлық түрлерін біріктіретін туристік қызмет
Қазақстандағы туристік саланың денсаулық пен жұмыс істеу қабілетілігін, күшін
Қазақстандағы туристік саланың денсаулық пен жұмыс істеу қабілеттілігін, күшін
Қазақстан Республикасындағы туристік индустриясын зерттей келе сервистік қызмет көрсетуге
Қызмет көрсету саласының өсу қарқыны мен қызмет көрсетудің тиімділігі
Қызметтер аясы дами түсе, адамдардың тұрмыс салтының қалыптасуына әсер
Қазіргі кезеңдегі өндіргіш күштер дамуының заңдылықтарының бірі өндірістік процестегі
Әртүрлі қызметтер мен затты игіліктерге деген сұраным динамикасы әрбір
Қызмет көрсету саласы адамның денсаулығы, білім алуынан бастап, бос
Бос уақытты пайдалану тиімділігі, қымттер аясы салаларыны жұмысын жақсарту
Қызмет көрсету аясының көптеген салаларының, жинақтаудың маңызды көзі болып
Сонымен қорыта келе қызмет және оның түрлілігі сан жағынан,
1.1 Туризм экономиканың саласы ретінде
ҚР Ауылшаруашылық, орман және аңшылық шаруашылығы Комитетінің ұйғарымымына сәйкес,
1.1.1 Қазақстандағы туризм саласындағы мемлекеттік саясат
Мемлекет туристік саясат жүйесінде ерекше орынға ие. Туризмнің дамуы
Осылайша, мысалы Швейцарияда бағалау бойынша туризм үлесі ЖІӨ 5,6%
Қазір көптеген елдердің экономикалық тұрақтылығы басым жағдайда туризм кірісінің
Туризмнің ЖІӨ үлесі оның тікелей, сонымен қатар жанама жинақтарымен
Туризмнің орыны оның ұлттық төлем балансын қалыптастырудағы қызыметімен байланысты
Ұлттық экономикадағы туристік сала сауда балансының жеткіліксіздігі мен өзіндік
XX ғасырдың екінші жартысында туризм әлемдік экономикадағы маңызды факторға
Ұлттық экономикаға қосатын туризмнің үлесі басым жағдайда маманды салық
Оның ішінде, туризмнің Батыс Еуропа елдеріндегі даму жетістіктері, оның
АҚШ-та мемлекеттік туристік саясат 1961 жылы қабылданған туризм жөніндегі
Туристік саясатты іске асыратын ұжымдардың қызметі, құқықтары, міндеттері ұлттық
1) өзінің мәртебесі жөнінде министірліктермен теңесетін туризмнің маманданған министірліктері
2) қарарына туризм сұрақтары енетін салалық министірліктер (мысалы, Испанияда
3) үкіметтік емес және үкіметтік ұйымдар (туристік агенттіктердің ұлтық
Сонымен қатар, үкіметте жалпы ұлттық деңгейде туристік ұйымдардың қызметін
- туризм дамуының мүмкіндіктерін анықтау мен сәйкес мақсаттық бағдарламаларды
- туристік инфрақұрылымды жасау үшін мемлекеттік және жеке меншік
- туристік аймаққа мүмкіндікті қамтамасыз етіп, туристік көрнекі жерлерді
- туризмге жеке қаражатты тарту үшін жеңілдіктер ұсыну;
- олардың тартымдылығын арттыру мақсатында туристік аймақтардың маркетингі мен
- рұқсаттаудың ережелерін қабылдау мен олардың жүргізілуіне бақылау жасау;
- туризм саласында жұмыс істеушілердің кәсіби дайындығы, қайта даярлануы
Ұлттық экономикадағы орыны мен қызметі осы салаға бөлінетін мемлекеттік
1) мақсатты түрде туризм инфрақұрылымының дамуына бағытталатын демеуқаржылар. Мемлекеттік
2) жұмсалуы іске асуының барлық ұзақтығы бойында нақты бақылауда
3) жобаның іске асуына жеке меншіншік банктерінің займ мен
4) инвесторлерге, оның ішінде шет елдіктерге салықтық жеңілдіктер (қосалқы
5) сырттан келетін туризмге жағдай жасайтын нормативті құқықтық базаны
Мемлекеттік ұжымдардың маркетингті қызметтері нарықты зерттеуден, олардың өсімдерін статистикалық
Туризм саласындағы мемлекеттік саясаттың концепциясы екі көшбасшы факторларды
- әр мемлекетпен экономикалық, саяси, әлеуметтік және басқа да
- экологиялық, әлеуметтік-мәдени және рухани қауіпсіздікті ескере отырып, ішкі
Туризм саласында жүргізілуші саясаттағы мемлекеттің негізгі мақсаты – туристік
Туризм саласындағы мемлекеттік саясат – бағыттары туризм дамуының адам
Мемлекеттік саясаттың маңыздылығы оның мақсаттарынан, өңделу механизмдерінен және іске
Қазақстанда соңғы он жыл ішінде туристік саланың дамуы жылдам
Соңғы жылдары мемлекет массалық туризмнің дамуына жағдай жасайтын көптеген
1.2 Туризм индустриясы және оны дамытудың теориялық тәсілдері
Соңғы 10-12 жыл ішінде Қазақстан Республикасында туризмнің дамуы төмендегідей
1) туризмге арналған мемлекеттің және кәсіподақтың қаржысының барынша қысқарғандығы,
2) Экономикалық туризм ( оның тиімділігі туристік іс –
1) Қазақстан азаматтарының шет елдерге коммерциялық (шоп) сапарлары;
2) Азаматтардың рекреациялық – танымдық мақсаттағы шет елдік сапарлары;
3) Шет елдік азаматтардың Қазақстан және шекаралас мемлекеттерімен саяхаттың
Біздің туризм мазмұнына қарай халықаралыққа жатады, яғни адамдар өздерінің
Коммерциялық (шоп-) туризм 90- жылдардың басында ерекше қарқынмен дамыды,
Біріншіден, шоп- туристер әкелген табарлар ішкі рыноктағы отандық өнімдерге
Қазақстанға шет елдік азаматтар үшін ұйымдастырудың заңы экономикалық тиімділігі
Енді туристік саланы дамытудың басым бағыттарын таңдауға тоқталайық. Алдымен
Қазақстанның туризм индустриясының бір мәселесі – ол турфирмалардың
Туризмді концептуалдық тұрғыда зерттеу Кеңестер Одағы кезінде 80- жылдардың
Белгілі бір территорияны туристік тұрғыда игеру үшін оның өміршендігіне
Шет ел туристерінің Қазақстандағы келуінің ең көп болғаны 1990жыл
Демек, Қазақстанға туристердің келіп кетуінің деңгейі оның туристік –
Кесте1- Павлодар облыс бойынша келушілер қатынас құралдары
Барлығы 234
Әуе көлігімен 124
Темір жол көлігімен -
Қалааралық автобустармен 110
Өзге де құрлық құралдармен -
Су көлігі -
Мемлекеттік органдардың туризмді тиімді түрде үйлестіріп отырмауы туристік фирмалардың
Өкімет құрылымдар қазақстандық трансоператорлар үшін салық жеңілдігін жасау жөніндегі
Әлі күнге дейін туризм экономикасының қосалқы саласы ретінде саналып,
Қазақстан мен Орта Азия республикаларында қалыптасқан жағдайлардан шығудың басты
Біздің тәжірибеміз көрсеткендей, Қазақстанға келетін батыстық туристердің көбісі «үшінші
Қазақстандағы қазіргі туризмде саяхаттардың мақсаттарын кешендендіру, яғни белсенді туризмге
Біздің кейбір туристік ұйымдар инфрақұрылымдарының онша дамымағандығына қарамастан, кешенді
Қазақстан мен Орта Азия республикалары арасында туризм саласындағы ынтымақтастықтың
Кесте 2-Павлодар облысы бойынша ерекше қорғалатын аумақтардың негізгі көрсеткіші
Кәсіп орындар саны, бірлік Жалпы аудан барлығы, га Келушілер
5 783549 3 30 145533
Мәселен, 1996жылы мамырда Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан мемлекеттері премьер
Мемлекеттер арасындағы мәмілеге дейін Қазақстан мен орта Азия мемлекеттері
«Туристік индустрияның бірлесе қызмет етуінің концепциясы» Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан,
Біріншіден, біздің өңірдің туристік- рекреациялық ресурстарын тиімді де кең
Бұл бір жағынан отандық туризмнің келешегіне сенбегендіктен, туристік индустрия
Барлық Орта Азия республикалары ішінде өздерінің туристік – рекреациялық
Екіншіден, зерттеу жұмыстарын жалғастыра беру керек, жекелей алғанда Ұлы
« Туристік атлас» деген тұтас құжатқа жинақтаудың мақсаттылығы бар.
Үшіншіден, туристік істе шет елдік инвестицияны пайдалану страгиясына және
Көптеген дамыған капиталистік елдерде өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының талай
«Концепция» Қазақстан Республикасында туризмді дамыту мақсаттарын төмендегідей сипатта айқындайды:
- тиімділігі жоғары туризм индустриясын жасай отырып, туризмді экономиканың
- республиканың туристік потенциалын арттыру;
- мәдени – тарихи және табиғи – рекреациялық ресурстарды
- халықтың барлық топтары туристік ресурстарға қол жеткізе алатындығын
- халықтың жұмыс істеуге деген ынтасын арттыру;
- туризм аясындағы мемлекеттік және жеке меншік құрылымдардың өзара
- шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту.
Туризм салаларының республикада іске асырылуы төмендегідей принциптер негізінде жүргізіледі:
- әрбір адамның демалуы мен сауығуына деген құқықты іске
- өзара түсінісудің имандылығын, халықтар, мен мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты,
- әділдік пен егемендіктің теңдігі, саяси, экономикалық және әлеуметтік
- қоршаған орта мен мәдени игілікке жанашырлықпен қарау;
- туризмді тұрақты дамыту.
Қойылған мақсаттарды іске асыру үшін төмендегідей міндеттерді шешу керек:
- туризм саласындағы мемлекеттік саясаттың белсенділігін арттыру;
- туристік іс- әрекетті реттеу жүйесін жетілдіру;
- туризм индустриясынның құқықтық, ұйымдастырушылық және экономикалық тұрғыда одан
- мемлекет қолдауына сүйеніп, туристік рынокты қорғау;
- туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
- Қазақстанның туристік нысанретіндегі абыройын қалыптастыру;
- жүйенің информациялық қамтамасыз етілуін жетілдіру;
- туризм жүйесіндегі ғылыми зерттеулерді тереңдету;
-туризм аясының қызметтеріне статистикалық есеп жүргізудің методологиясын халықаралық стандарттарға
- туризмнің инфрақұрылымын дамыту, туристік нысандарды қайта құру тұрғызу
- туристерге қызмет көрсетудің сапасын туристік іс- әрекеттерді стандартизация,
- туризм саласындағы мамандардың біліктілігін арттыру мен дайындау жүйесін
- туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту;
- қоршаған ортаны қорғау шаралармен қамтамасыз етіп, жағымсыз әлеуметтік
- туризм аясындағы жағымсыз тенденцияларды жою.
1.3 Маркетинг пен менджменті туризм индустриясында қолдану
Барлық қызмет жүйесі екі шағын жүйеге бөлінеді. Оның біреуі
Қазір нәтижелі менеджмент индустриясы дамыған мемлекеттердің негізі, ал дамушы
Қазіргі басқару жүйесі қарапайым және икемді болуы керек. Бірдей
Қазіргі туризм менеджменті сферасындағы туристік мекемелердің іс - әрекеттерін
Туризмнің бірнеше өзіне тән ерекшеліктері бар. Біріншіден, оның тереңге
Басқарудың объектісі ретінде туризмнің екінші ерекшелігіне өлшеуге қиын және
Қазіргі кезде көптеген туристік фирмалар маркетинг технологияларды қолдануға ұмытылып
Туристік маркетинг бұл туристік кәсіпорынның рынокты жан – жақты
Біріншіден, маркетинг – бұл іс әрекет жүйесі. Көптеген жылдар
- туристік фирма жұмысында мақсаттар мен міндеттерді құру;
- рынокты таңдау және тұтынушылық сұранысты зерттеу;
- стратегия құру және ағымдағы жұмыстарды жоспарлау;
- стратегияны жүзеге асыру құралын және маркетинг жоспарын таңдау;
- жоғарыдағылардың орындалуын бақылау.
Екіншіден тұтынушылардың мұқтаждықтаы мен қажеттілігін қанағаттандыру идеясы бар. Маркетинг
Үшіншіден, маркетинг туристік фирманың пайдасын көбейтуге мүмкіндік береді. Осы
Төртіншіден, әрине туристік фирма әрдайым өзінің тұтынушыларының қажеттіліктерін және
Қазақстан Республикасындағы туристік саланың даму бағыттарына маркетингтік талдау және
1991 жылы еліміз тәуелсіздігін алғаннан бері республикамызға шетелдік туристерді
Республикамыз бойынша туризм, демалу және емделу орындарының жалпы ауданы
Қазақстан Республикасындағы туристік кәсіпорындарда маркетингдің даму болашағы және оның
Әлемдік елдердің интеграциялануы Қазақстанның экономикасын, сонымен қатар маркетингін, дамыған
2011 жылдың қаңтар – ақпан айында жетінші қысқы Азия
Қазақстан өзінің туристік өнімімен рынокқа шыққанына көп уақыт болған
Сондықтан, біздің көзқарасымыз бойынша, халықаралық рынокпен жиі байланыста болатын
Халықаралық маркетингтік іс әрекет шетел рыноктарында туристік кәсіпорындардың ұсынатын
Туристік фирмалардың қызметін жетілдіру үшін туристік фирмаларға тек қана
1. Маркетинг зерттеу мақсатында маркетинг бөлімнің қызметкерлері тұрақты негізде
Шетелдік әріптесте де ақпараттар көзі болуы мүмкін. Олар бәсекелестер
2. Агенттік тораппен жұмыс жасау маркетинг бөлімнің маңызды мәселесі
3.Турөнімді жылжытудың негізгі құралының бірі болып халықаралық көрмелер
4. Тур операторлармен жұмыс істеуге агенттерді тартудың тағы бір
5. Ұйымдарға демеушілік көмек. Туристік фирмалар әр түрлі қоғамдық
6. Оперативті маркетинг. Туристік фирманың маркетигтік бөлімі агенттік торап
7. Жарнамалық іс әрекет. Туристік фирманың жарнамалық қызметін жүргізудің
Айта кету қажет, әлемдік қаржылық дағдарыс кезінде туристік ұйымдардың
Болашақта Қазақстанның негізгі туристік орталығы болып Алматы аумағы және
Маркетинг туристік ұйымның бөлінбейтін бөлігі болып табылады. Маркетингті тиімді
Маркетингтік технологиялар тұтынушылардың барлық талаптарына сай келетін жаңа туристік
Жуырда Қазақстандағы негізгі туристік орталық Алматы аймағы және Алматы
Ел экономикасындағы дағдарыстық құбылыстарға қарамастан адам басына шаққандағы табыс
Ел брендін құру үшін барлық қазақстандық туристік кәсіпорындар біріксе
Туристік сала кәсіпорындары әлемдік рыноктағы іс әрекеттерінде белсенді түрде
Дағдарыс кезінде туристік фирмалар белсенді түрде дағдарысқа қарсы
Қазақстандық рынокқа халықаралық қонақ үй тізбектерінің келуі отандық және
1.4 Туризмнің дамуының негізгі бағыттары
Туризмнің мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес туристік саланың төмендегідей негізгі
- туристік іс- әрекетті мемлекеттік реттеу;
- туризмді мемлекеттік реттеудің жүйесін жетілдіруге жаңаша көзқарас қажет.
Туризмді кешенді дамытуды сәтті іске асыру саланы мемлекеттік реттеу
Қазіргі кезеңдегі туризм саласын мемлекеттік реттеу төмендегідей шараларды іске
- республикалық және өңірлік деңгейдегі туризмнің дамуының саясаты мен
- туристік индустриядағы қатынастарды жетілдіру және ретке келтіру үшін
- туристердің қауіпсіздігі мен олардың қорғалуын қамтамасыз ету туристік
- статистика мен зерттеу іс - әрекетін жетілдіру
- туримзге кәсіптік мамандарды даярлау, оқыту мен оқу стандарттарын
- туризм саласында министрліктер мен ведомостволар, мемлекет пен жеке
- туризмді дамыту барысында жерді пайдалану мен құрылыстар салуда
- туристік ұйымдардың тарифтеріне, іс - әрекеттерінің лицензиялануына, туристік
- ел абыройын көтеру, маркетинг бойынша басым шараларды анықтау,
- ел арасында туризмнің және қоршаған ортаны қорғау құндылықтары
- түрлі әлеуметтік – демогафиялық категориялар мен адамдардың топтары
- визалық және кедендік әрекеттерді оңайлату;
- мемлекеттік туристік орындарды сақтау және жасау;
- туризм инфрақұрылымының мңызды базалық компонеттерін жасау.
2 Туристік-рекреациялық ресурстарға жалпы сипаттама
Туристік ресурстар дегеніміз белгілі – бір территориядағы (аумақтағы) туризмді
Туристік ресурстарға қатысты келесі ұғым - туристік мүмкіндіктер. Туристік
Туристік аудан немесе туристік орталық - өзінде және
1) Табиғи туристік нысандар. Олар: табиғаттың көрікті жерлері, рекреациялық
- (Көлсай көлдері, Қайынды, Үлкен Алматы көлі т.б.);
2) Тарихи туристік объектілер. Олар: қалалардың көне кварталдары, археологиялық
3) Әлеуметтік – экономикалық туристік нысандар. Оларға адам қолымен
Есте сақтау керек: территория табиғи және әлеуметтік - экономикалық
Табиғи кешендер туристік – рекреациялық ресурстар класына мынадай үлгі
Нақ осындай процестердің арқасында әлеуметтік - экономикалық объектілер экскурсиялық
Табиғи – мәдени туристік ресурстарға жататын рекреациялық ресурстарды төмендегідей
1) Емдік ресурстар: минералды сулар, емдік батпақтар, климаттық жағдайлар
2) Демалыс – сауықтыру ресурстары: қолайлы ландшафтық – климаттық
3) Спорттық туризм ресурстары: категориялық маршруттар.
Рекреациялық ресурстар бірнеше қасиеттер бойынша ерекшеленеді. Комфорттылық – ресурстың
Әлеуметтік- мәдени және әлеуметтік – экономикалық туристік ресурстар ірі
Туристік пакет (туристік өнімнің) өндірісінің тұйық айналымын қамтамасыз ету
Әлеуметтік – мәдени және әлеуметтік – экономикалық туристік ресурстарды
Туризм мақсаттарына қажетті әлеуметтік – экономикалық ресурстарға, яғни адам
1) Тасымал құралдары, яғни автотуристерге қызмет көрсететін нысандары бар
2) Орналастыру немесе қонақжай орындары:
қонақ үйлер, отелдер, мотелдер, флотелдер, пансионаттар, хостелдер, демалыс үйлері,
3) Тамақтандыру орындары: мейрамханалар, кафе, бар, асханалар, буфеттер,
4) Қайтадан салынған және қайта жарақталынған тарихи объектілер және
5) Жарнамалық – ақпараттық, қосалқы және қосымша қызмет түрлерін
Туристік индустрия мен иинфрақұрылымды дамыту үшін туризм үшін қызмет
Әлеуметтік – мәдени қызмет нысандарын салу және туристік индустрияны
Туризмді дамытудың ұзақ мерзімдік жобалрын жүзеге асыру тарихи –
Туристік – рекреациялық кеңістікті шаруашылық жағынан игерудің ұзақ мерзімдік
Бірыңғай басқару инфрақұрылымы бар туристік – рекреациялық жүйелер көлеміндегі
Мемлекеттік аумақтық – рекреациялық жүйелер – аудандық, жергілікті және
Аймақтық аумақтық – рекреациялық жүйелер өзіне бірыңғай инфрақұрылымдарды және
Жергілікті немесе аудандық аумақтық – рекреациялық жүйелерге жергілікті халыққа
Туристік – рекреациялық микроаудан туристік және рекреациялық арнайы мекемелер
Аймақтық және жергілікті деңгейлердегі аумақтық – рекреациялық жүйелердің қалыптасу
Аумақтық – рекреациялық жүйелердің қалыптасуы жүретін жағдайларды үш топқа
1) Базистік – ресурстық жағдайлар. Туристік – рекреациялық жүйелердің
2) Кеңістіктік – экономикалық жағдайлар. Аумақтық – рекреациялық жүйелер
3) Әлеуметтік – экономикалық жағдайлар. Туристік – рекреациялық кешендердің
Аумақтық – рекреациялық қызметтерді тұтынушылар тобын, табиғи және тарихи-
Табиғи және тарихи – мәдени шаруашылықтың кешендер, жүйе элементтері
Жүйелер құрамына кіретін туризмнің инфрақұрылымдық нысандары туристік сұраныстың негізгі,
Басқару органдары жүйелердің қызмет сапасын және оның жеке элементтерінің
1) Аймақтың табиғи мүмкіндіктерін анықтау;
2) Аймақтың материалдық – техникалық мүмкіндіктерді (туристік кешендерсаны, инфрақұрылым
3) Жоспарланып отырған, қабылданатын туристер саны;
4) Қосымша құрылыстар және күрделі жөндеу үшін шығындар;
5) Қажетті қызметшілер саны;
6) Туристік қызмет ету нәтижесінде мемлекеттік және жергілікті бюджетке
Туристік ресурстар мен мүмкіндіктердің таралуына табиғи (теңіз жағалауларының, көлдер
2.1.1 Баянауыл мемлекеттік ұлттық саябағы
Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі Павлодар қаласынан 240км. орналасқан,
Кесте3 – БМҰТС қорының құрылымдық бөліну ерекшелігі
№ Бөлімше аттары Ауданы, га
1 Жасыбай 22904,0
2 Баянауыл 19188,0
3 Далба 8596,0
4 Барлығы 50688,0
Баянауыл саябағы ерекше қорғалатын аймаққа жатады. Ол 3 зонаға
Қорықтық-қорғалатын аймақша саябақтың ең үлкен бөлігін алып жатыр (77%)
Қорғалатын-рекреациялық аймақша территорияның 15% алып жатыр, ол да табиғи
Рекреациялық аймақша территорияның 8% алады. Ол демалыс кешенін дамыту
Саябақтың негізгі мақсаты қошаған ортаны қорғау мен демалыс пен
Небәрі жеті қызыметтік аймақ ерекшеленген:
- қорық режиміндегі аймақ;
- ұзаққа созылған ландшафттық қалпына келу аймағы;
- жас қарағайлы отырызылымдар аймағы;
- қорықша режиміндегі аймағы;
- демалысқа бағытталған аймағы;
- белсенді түрде келушілер аймағы;
- резервті аумақ.
Баянауыл таулы шоқылы аймақтың, оның ішінде БМҰТП аумағының алғашқы
Баянауыл ауданының топрағының өту, даму, географиялық орналасу, тұздылық құрамы
Сурет 1- Баянауыл мемлекеттік ұлттық саябағы
Павлодар облысының жан-жақты гидрометеорологиялық зерттеуі XIX ғ. соңы мен
Табиғи саябақтың флорасы туралы алғашқы мәліметтер Гмелин (1733-1741 жж.),
Кеңес уақытында өсімдік жамылғысын зерттеу айтарлықтай бағытты сипатқа ие.
Солтүстік Қазақстан далаларының, оның ішінде Павлодар облысының одан
Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі Павлодар обысының оңтүстігінде орналасқан,
Климаты қоршап тұрған табиғи орта адамға тікелей және жанама
Тірі ағзаның дұрыс қызмет жасауына қоршаған ортаның термикалық
Гигиенистер жылдамдығы 6 м/с астам желді адам үшін физиологиялық
Адамның жылу сезгіштігінің келесі көрсеткіші үш метеорологиялық фактордың: ауа
Осылайша демалыс пен туризм түрлерінің маусымдық ауысумен байланысты, адам
Адам денесінің беткі температурасы мен оның физиологиялық жағдайы мен
БМҰТП климаты шұғыл континенталді, оның басты ерекшелігі: көктемгі-жазғы мерзімнің
БМҰТП амағы ауа температурасының үлкен тәуліктік және жылдық амплитуданың
Орташа жылдық температура +3,3 Сº, ең жылы ай маусым
Орташа тәуліктік ауа температурасы 10 Сº жоғары болатын мерзім
Кесте4 – Жел бағытының қайталануы
Метеорологиялық станция Жел бағыты, %
С СШ Ш ОШ О ОБ Б СБ
Баянауыл 8,9 11,2 10,5 6,5 8,4 19,6 17,8 16,1
Аязсыз кезеңнің ұзақтығы жылына 150 ден 120 күнді құрайды.
Атмосфералық жауыншашынның зерттелу қорытындысы БМҰТС шегіндегі орташа жылдық жауыншашын
Ұлттық парк қоңыржайлы-құрғақ агроклиматтық ылғалдылық аймақшада орналасқан, онда ылғалыдық
Сәуірден қазанға дейінгі кезеңдегі атмосфералық құрғақшылық бақыланған күндер саны
Қардағы су қорының мөлшері 40 тан 60мм жетеді. Боранды
Интразоналді агроклиматық обылысы – Орталық-Қазақстандық ұсақ шоқы. Ылғалданудың құрғақ
Мәліметтерді талқылай отырып, қарастырылушы аймақ әсіресе жазғы уақыттағы күн
Аймақ климатының қолайлылық деңгейін бағалау қысқыға қарағанда жазғы мерзім
Су ресурстарының рекреациялық бағасы. Ландшафттың сулы болуы және халықтың
Шоқы аралық жазықтардың биік бөліктерінде топырақ түзілу құбылысына әсер
БМҰТП аймағының гидрографиялық торабы нашар дамыған және Қазақстандық түрдегі
Парк аумағында көлдер саны салыстырмалы түрде аз. Қарастырылушы аймақта
Сурет 2 – Жасыбай көлі Сурет 3
Көлдерге әсем жартасты жағалаулар мен ғажайып беткейлер мен керемет
Сабындыкөл көлі Баянауыл ауылында Нияз бен Ақбет таулары бөліп
Жасыбай көлі Ақбет, Өгелең, Кікше, Атсалған, Жамбақ, және Күнгенбет
Торайғыр көлі Баянауыл тауларының солтүстік беткейінің етегінде орналасқан. Су
Біржанкөл көлі Жаманауыл шатқалынан солтүстікке қарай Баянауыл орталығынан 24км
Баянауыл табиғи саябағының шегінде осы маңызды ағын сулар: Шорманның
Олар көлдік ойыстар мен қазаншұңқырларда орналасып, ең ірілері 150
Көл суының тәжірибе арқылы алынған тексерістің химиялық құрамы бойынша
Баянауылдық массивтің және оған қатысты ұсақ шоқының бөліктерінің
Негізінен БМҰП тау жыныстары құрылымы гипидиоморфты-түйірліден порфирге қаттыдан ұсаққа,
Жер бедері. Ландшафттың рекреациялық әлеуетінің қалыптасуында табиғи ортаның барлық
Бөлшектенген әсем жер бедерінің жазықты жағдайдағы жағымды рекреациялық қызыметі
Сурет 4 – жоталар
Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи саябақ Қазақтың ұсақ шоқысының солтүстік-шығыс
Баянауыл бөгенінің созылуы батыстан шығысқа қарай 40-50км, солтүстіктен оңтүстікке
Баянауыл таулы орманды бөгенінің аймағында жер бедерінің үш түрі
Сурет 6 - Кемпір тас
Аласа таулы ландшафттардың көп бөлігі далалық келбетке ие, олар
Баянауыл тауының көрікті аймағына экскурсиялық танымды мағынадағы «Аулиетас» үңгірі,
Жүргізілген аталмыш парк аумағының морфоқұрылымдық сараптама нәтижесінде геоморфологиялық құрылымдардың,
Өсімдіктер мен жануарлар дүниесі. Баянауыл флорасының алуан түрлілігімен сипатталатын
Сандық қатынасы жағынан күрделі гүлділер, астық тұқымдастар, Раушангүлділер, Асбұршақ
Сирек кездесетін өсімдіктердің 40 түрі (Солтүстік костенец, пузырник ломкий,
Таулы-орманды массивтің 18965га жерін орман алып жатыр. Таулы-орманды алқаптың
Ұлттық парктің территориясы топырақтың алуан түрлілігімен және жекешеленген өсімдіктер
Мұнда белгіленген өсімдіктің 4 типі (орманды, бұталы, шалғынды, далалы)
Баянауыл тауларының қарағайлы орманы, гранитті аласа таулы массивпен ұштасып
Кесте 5 – БМҰТС орман қорының аудандарда орналасу ерекшеліктері
№ Орман қорларының аттары Аудандар, %
1 Кәдімгі қарағай 73,2
2 Сирек ормандар 5,6
3 Басқа ағаштар (терек, қайың, т.б.) 19,2
4 Тал-бұталар (долана, қарақат, итмұрын, таңқурай, т.б.) 2,0
5 Барлығы 100,0
Кестенің деректерінен көрінгендей, БМҰТС-ның басым аудандарында кәдімгі қарағай өскен
1995-1997 жылдары болған ірі өрттен орман ауданының 30% зардап
Өрттер мен заңсыз шабу сияқты әсерлерден басқа, қарағайлы орманның
Баянауылда бауырымен жорғалаушылардың арасынан прыткал кесіртке өте көп кездеседі.
Баянауыл өңірінің жануарлар дүниесі де алуан түрлі әрі қызықты.
Сурет 8 – Тиын
Таулы жерлерді мекен еткен біздің фаунамыздың безендірілген таулы қойы
Арқар ірі тұяқты жануар, салмағы 180-200кг дейін, денесінің ұзындығы
Баянауыл орман-көлдерінде қауырсындылардан үйрек-қасқалдақты, қазды, тырнаны, аққуды, құтанды, бөденені,
Табиғи саябақ көлдерінің ихтиофаунасынан балықтың 8 түрі: ала
Омыртқасыздар фаунасының құрамы әлі де толық зерттелмеген. Бірақ бұл
Орман өсімдіктеріне бай, көптеген көршілес Баянауыл тауларын ежелден бері
Ежелгі мекендердің іздері Жасыбай көлінің және Балықты бұлағының екі
Қазіргі таңда Баянауылдың археологиялық ескерткіштері қатаң түрде қорғауға алынған.
Сурет 8 – БМҰТП туристік маршруттарының карта-сұлбасы
2.1.2 «Мойылды» шипажай орталығы
Балшықпен емдеу кезінде адам бойында зат алмасу процесі
Сурет 10-шаипажайда емделуші
Балшықтың емдік қасиеттері арқылы адам ағзасына еніп, бүкіл денесіне
Шипажай республиканың түкпір- түкпірінен дертіне дауа іздеген тұрғындар ағылады.
Көлдің пайдалы заттарының қоры да шектеулі. Сол себепті оны
2.1.3 «Маралды» шипажай орталығы
Маралды көлі – ащы - тұзды көл. Павлодар облысының
Маралды өзенінің батпақтары мен сорының бальнеологиялық қасиеттерін зерттеу ең
Шипажайда Павлодар қаласынан қанағаттанарлық жағдайдағы автокөлік жолдары немесе темір
Ауданы 1,3 гектарлы жағажай есебімен шипажай салу ұсынылуда. Емдік
Канададалық технология бойынша қамысжиынды үйлер салу жоспарлануда. Емдік корпус
Кесте 6
Атауы Сипаты Ауданы құрылысы Бағасы теңге/м2 Барлығы
Территорияның тазалығын сақтау 0,8га=8000 м2 8000 1100 8800000
Жағажай тазалығын сақтау 200 м*25м 5000 500 2500000
Кафе 80 м2 80 45000 3600000
6 кесте жалғасы
Емдік корпус (күніне 120) 60 м2 60 70000 4200000
Котттедж (100 адам) 4 шт по 110 м2 440
Артезан скважинасы, сумен қамту жүйесі
Жылыту пеші, жылумен дамту жүйесі
Автотұрақ 400 м2 400 9500 3800000
Тазалау жабдығы 1900000
Барлығы 48700000
2.1.4 «Қаратұз» шипажай орталығы
Қаратұз көлі де өзінің емдік қасиеттерімен аймақ тұрғындарына бұрыннан
Ямышево ауылы аймағында орналасқан Қаратұз көлінің бальнеологиялық ресурстарынан басқа,
Сурет12. Ямышеао ауылындағы Ертіс өзенінің аңғары.
Ресейлік қоныстанушылардың бұл территорияны менгеруімен байланысты қызықты оқиғасы бар.
Жағажай есебімен, 7,4 гектер аумағына шипажай салу ұсынылуда. Нормерларында
Кесте 7
Атауы Сипаты Ауданы құрылысы Бағасы теңге/м2 Барлығы (теңге)
Территорияның тазалығын сақтау 0,5га=5000 м2 5000 1100 5500000
Жағажай тазалығын сақтау 120 м*20м 2400 500 1200000
Кафе 60 м2 60 45000 2700000
Емдік корпус ( күніне 120 адам) 50 м2 50
Коттедж (100адам) 4 шт по 65 м2 260
Артезан скважинасы, сумен қамту жүйесі
Жылыту пеші, жылумен дамту жүйесі
Автотұрақ 180 м2 180 9500 1710000
Тазалау жабдығы 1600000
Барлығы 32310000
Таблицадан көріп отырғанымыздай құрылыстың жалпы бағасы 32,3 млн.тенгені құрауы
2.2 Павлодар облысында туризмді дамыту
Павлодар облысы мәртебесін тартымды туристік нысан ретінде қалыптастыруға бағыталған:
- туризм саласында қызмет етуші атқарушылық органдар және ұйымдар
- туристік саланы кадрлық, ғылыми – әдістемелік, және жарнамалық-
- туризм инфрақұрылымын дамыту, туризмнің материалды - техникалық базасын
шағын кәсіпкерліктің дамуына жағдай жасау, қызмет көрсету саласындағы туризм
- Павлодар облысының туристік өнімін қалыптастыру және туристік қызмет
- туристік индустрия субьектілерін қаржыландыруға, несиелеуге жағдай жасау, сонымен
Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетіктері ең алдымен
- туристік бағдарларды көркейту;
- облыс туристік нысандардың қайта жаңғырту мен салу үшін
Кадрлар даярлау және туризм қызметкердерінің біліктілігін арттыру міндетті болып
- тау гиді, туризм нұсқаушысы, экскурсия жетекшісі мамандықтары бойынша
- кадрларды даярлау және облыстағы туризмді дамыту көкейкесті мәселелері
Қазіргі кезенде туризм әлемдегі ең табыстылығы жоғары салалардың бірі
2.3 Туристік рекреациялық потенциалдың биоресурстік бағасы
Павлодар өңірінің өсімдік қабаты ала – құлағымен ерекшеленеді. Даланың
Облыстық оң жағалуы бөлігінде Желензин және Қашыр аудандарының солтүстік
Облыс емдік шөптерге бай. Тек Ертістің жайылма алқабының өзінде
Ертіс өңірінің ормандарында жемістері дәрумендерге бай, жеміс - жидектер
бай - тал қымыздық т.б.
Пайдалы өсімдіктер санына саңырау құлақтар жатады. Облыс территориясында 6
Павлодардың Ертіс өңіріндегі тірі әлемі көп қырлы – сүтқоректілердің
Экзотикалық жыртқыштардан қарағай алқаптарында сілеусінді кездестіруге болады, сирек тіпті
Соңғы кездері ежелгі даланыңдәстүрлі тұрғындары – қарақұс, бүркіттер снаы
Павлодарлық Ертіс өңірі – жыл құстарының ондаған түрлері үшін
Ұя басу үшін жылы елдерден ұшып келетіндер: суда жүзушілер
Суда жүзуші құстардың аңшылық сәтіне дейін өсу нормативімен қоса
Лебяжі ауданы Ямышево ауылы аймағындағы Пресное өзені.
Қыр құстарының саны: құр -7350 куропатка - 41360, ақ
Тұяқты жануарларымен жүренді аңдар саны: елік – 1570 бас,
Жабайы қаздар – үйректілер отбасының өкілі облыс территориясында гуминнек
Сұр қаз облыстық ыңғайлы су аттарында әрқашанда ұя салады.
Жабайы үиректер - үиректер отбасының өкілі облыс территориясында жырма
Лесуха – бақшалылар отбасының өкілі облыс территориясында алты түрі
Елік – бұғы отбасының ең кішкентай түрі. Аңшылық –
Бұлан- бұғы отбасының ең ірі өкілінің бірі. Аңшылық –
Ареалы мен саны бойынша ұсынылатын эксплутациялы популяциясы Павлодар облысының
Байбақ- суыр- кемірушілер отрядының өкілі. Аңшылық - кәсіптік мәнге
Ареалы мен саны бойынша аса эксплутациялы популяция Баянауыл Екібастұз
Ұсынылатын қор эксплутация режимі - кәсіптік аңшылық . Соңғы
Ондатр – кемірушілер отрядының өкілі Аңшылық- кәсіптік мәнге ие.
Ұсынылатын қор экплутация режимі- кәсіптік аңшылық.
Ұлпалы аңдар – түлкі, корсак, ұлпа сұраныстың төмендеуіне байланысты
Сан динамикасы тұрақты, бірақ жекелеген жылдары ауру мен жылдың
Ауа райы, климаттың талаптың жақсартуы ( жұмсақ қыс 2001-2004
Мамандардың бақылауы бойынша облыстың қорғаныс бақылау басқару жануар әлемін
2.4 Туризм және рекреацияны дамыту үшін аймақтың климаттық
Павлодар обылысының климатының құрылуы территорияның терең континенталды жағдайынан, айтарлықтай
Павлодар обылысының климаты суық әрі ұзақ қысымен (5,5 ай)
Қыс мерзімінің ұзақтығы – 5 ай. Жазы ыстық, құрғақ,
Маусым айындағы күн ұзақтығы 17 сағатты құрайды, желтоқсанда –
Ең суық ай – қаңтардағы орташа температура -170С –
Сондықтан, орташа айлық температуралардың жылдық амплитудасы 38-400С жетеді.
Атмосфералық жауын-шашынның саны солтүстікте жылына 200-300 мм, оңтүстікте –
Атмосфералық жауын-шашын жыл бойы біртексіз орналасады. Олардың басым бөлігі
Облыс далаларындағы қар жабындысының жабатын ұзақтығы орташа алғанда 150-160
Жазғы уақытта рекреацияға арналған ыңғайлы кезең 4 мамырдан 3
2.5 Су объектілері
Аймақта су ресурстары аса зор. Облыс территориясында 140 аса
Павлодар облысында 1210 үлкен және кіші өзендер бар. Деп
Әлемде аналогы жоқ канал өте уникалды. Тіпті барлық 500
Ертіс – Қазақстанның аса ірі өзені. Павлодар облысының территориясы
Ертістің оң жағасы биік әрі құлама жаға, оның бойында
Ертістегі су тұщы. Ертіс суының деңгейі барлық жыл бойы
Шідерті облыстың екінші ірі өзені болып саналады. Ол өз
Шідерті арнасы мен 200 км бойында Ертіс – Қарағанды
Көлемі бойында облыста үшінші болып Өлеңті танылады. Ол Ақмола
Селеті өзені де Павлодар облысының ірі өзені болып табылады.
Ащысу Баянауыл ауданы территориясы арқылы ағады. Ұзындығы 276 км.
Нақтысыз үсті көптеген өзеннің үлкен тұзды бөлігі пайда болуымен
Қызылқақ – аса тұзды өзен.Ертіс ауданында орналасқан. Өзен ауданы
Өзен шұңқыры терең, өзен өзегі желденуінен пайда болған түбі
Селетітеңіз – нақтылы өзен. Теңіз деңгейі үстінде 64,7м биіктікте
Маралды өзені – ащы -тұзды Ертіс өзенінің бассейін өзені
Жалаулы – Павлодар облысы, Ақтоғай ауданының солтүстік – батыс,
2.6 Павлодар облысында туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған бағдарламасы
Қазіргі кезде республикамызда туристік саланы халықаралық, мемлекетттік және жергілікті
Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтарындағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті
Туризмді дамыту бойынша шаралар Солтүстік Қазақстан (0,3 млн. тенге),
Қазақстан 1993 жылы Әлемдік туристік ұйымға ене отырып, әлемдік
ӘТҰ серіктестік барысында Қазақстанға елдің туристік әлеуетіне алдың ала
-2011 жылдаға Қазақстан Республикасындағы туризмді дамытудың қызмет етуші бағдарламасы
Қазақстан Республикасының Президентімен отандық экономиканың жеті мүмкіндікті салаларды анықталып,
Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері
Бағдарламаның мақсаты туристік саланы әрі қарай мақсатты дамыту үшін
Бағдарлама Павлодар облысы мәртебесін тартымды туристік нысан ретінде қалыптастыруға
Алға қойылған мақсаттарға сәйкес Бағдарламаның бірінші кезектегі міндеттері:
- туризм саласында қызмет етуші атқарушылық органдар және ұйымдар
- туристік саланы кадрлық, ғылыми – әдістемелік, және жарнамалық-
- туризм инфрақұрылымын дамыту, туризмнің материалды - техникалық базасын
шағын кәсіпкерліктің дамуына жағдай жасау, қызмет көрсету саласындағы туризм
- Павлодар облысының туристік өнімін қалыптастыру және туристік қызмет
- туристік индустрия субьектілерін қаржыландыруға, несиелеуге жағдай жасау, сонымен
Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетіктері ең алдымен
- туристік бағдарларды көркейту;
- облыс туристік нысандардың қайта жаңғырту мен салу үшін
Кадрлар даярлау және туризм қызметкердерінің біліктілігін арттыру міндетті болып
- тау гиді, туризм нұсқаушысы, экскурсия жетекшісі мамандықтары бойынша
- кадрларды даярлау және облыстағы туризмді дамыту көкейкесті мәселелері
Павлодар облысының тарихи мәдени және рекреациялық қорын дамыту және
Маркетинг және облыстық туристік өнімін алға бастыру. Туристік саланы
- электронды тасушыларда жарнамалық ақпараттық материалдарды, табиғат ескерткіштері мен
- туризм саласында аймақаралық ынтымақтастықты дамыту жөнінде шараларды жүзеге
- біздің қоғамымыздың көпұлттық, көп діндік және мәдени әрқилылығын,
- туристік көрмелерге және Қазақстан Республикасының Туризм және спорт
- Павлодар облысында маманданған туризм түрлерінің жоспарларын өңдеу -
- туристік қызмет көрсетудің ішкі және сыртқы нарығындағы өнімді
- облыстың туристік ұйымдардың, мұражайларын, Демалыс үйлерін, қонақүй кешендерін
Туризмнің инфрақұрылымы
Туризм инфрақұрылымы мәселелерін шешуге және қаржыландыру климатын жақсарту үшін
- мемлкеттік қолдау шараларын көрсету және туристік салға қаржыны
тарту;
- «Қазақстан Республикасының тарихи – мәдени мұрасының ескерткіштерін қалпына
Туризм инфрақұрылымының жеткілікті мөлшерде дамымағандығын сонымен қатар қаржылық құралдардың
Қаржыландыруу институтының даму тиімділігін жүргізілуге тиісті мемлекеттік саяхатқа және
Туристік саланың келешектегі дамуы мақсатында аймақтық ақпараттық орталықты құруды
- облыстық ақпараттық орталық жасау;
- Павлодар облысының туристік әлеуеті мәдениеті мен тарихы, туристік
ұйымдар, қонақ үй шаруашылығы, көлік кешендері мен байланыс, жолдамалар
Бағдарламаның іске асуы барысында ішкі және сырттан келетін туристік
Сырттан келетін туризм көлемін 2006 жылы 50 туристен 2008
Бағдарламада өңделген шаралар туристік ағымдардың облыс ішіндегі және шет
Облыстағы туризмді дамытудың жай - күйі. Павлодар облысының туристік
Өз туристік өнімін өткізу және қызмет көрсету саласын кеңейту
Туристік, қонақүйлік және көліктік қызметтердің сапасын арттыру. Сонымен қатар
Мәселенің қазіргі жай- күйін талдау
Қазіргі кезенде туризм әлемдегі ең табыстылығы жоғары салалардың бірі
Облыс туристік саласын талдау туристік индустриясының кәсіпорындары жаңа нарықтық
Павлодар облысындағы туристік сала дамуының негізгі факторлары – табиғи
Қазір облысымызда туристік сала дамуына байланысты шешімін таппаған мәселелер
Қызмет көрсетудің деңгейі мен сапасын көтеру үшін сумен қамту
- мемлекеттік және жеке меншік менеджменттің тиісті деңгейде болуын
- Облыстағы туристік орындардың инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыздандыру;
- Павлодар облысының туристік имиджін қалыптастыруға жәрдемдесу;
- туристік қызметтің ішкі және сыртқы нарығында Павлодар облысының
турөнімініңқозғалыстық бағдарламасын жасау;
- облыстық, аймақаралық туристік семинарлардың, жәрмеңкелердің, слеттердің, көрмелердің өткізілуіне
- сырттан келетін және ел ішілік туризмді дамытуға қатысты
Туризмнің қауіпсіздігн қамтамасыз ету. Туризмді дамытудың негзгі факторларының бірі
Туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін:
- туристік кадрлардың арнайы дайындығын және туристерге қызмет көрсету
Қорғалу және болуы мүмкін кауіптерден сақтану, каратин және аса
Туристік саланы ақпаратпен қамтамасыз ету. Туризмді дамыту, табиғатты, қорықтарды
Облыстық туристік өнімнің мүмкіндіктері мен құндылықтарын насихаттау жөнінде жарнамалық-
Туристік саланы ақпаратпен қамтамасыз ету. Туризмді дамыту, табиғатты, қорықтарды
Облыстық туристік өнімнің мүмкіндіктері мен құндылықтарын насихаттау жөнінде жарнамалық-
Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері
Бағдарламаны іске асырудың барлық кезеңіндегі болжанған қаржыландыру көлемі 119,2
2007 жыл – 13,8 млн. теңге, оның ішінде: облыстық
2008 жыл – 29,2 млн.теңге, оның ішінде: облыстық бюджет
2009 жыл – 23,9 млн. теңге оның ішінде: облыс
2010 жыл – 25,3 млн. теңге, оның ішінде: облыстық
2011 жыл – 26,9 млн. теңге, оның ішінде: облыстық
Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтижелер
Бағдарламада әзірленген шаралар туризм инфрақұрылымының дамуына, Павлодар облысыныңтуристік өнімнің
Бағдарламаны іске асыру барысында ішкі және сырттан келушілір туризімі
Сыртқа шығушылар туризмі бойынша 2007 жылы 5100 адамнан бастап,
Облыстық туристік фирмалары мен туристік орындардың қызметінен түскен кіріс
Қортынды
ХХІ – ғасырдың саяхат ғасырына айналуы және Дүние жүзінің
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Қонаев Э.А. Қазақстан туризмі 2005 жылғы статистикалық жинақ,
2 Папирян Г. А. Международные экономические отношения. Маркетинг в
3 Гуляев В. Г. Организация туристской деятельности. Учебное пособие,
4 Әбдіраман Ө. Қазақстан шипажайлары мен шипалы бұлақ көздері.
5 Сенин В. С. Организация международного туризма. М.: Финансы
6 Арефьев В. Е. Введение в туризм: Учебное пособие.
7 Маринин М. М. Туристские формальности и безопасность в
8 Барчукова Н.С. Международное сотрудничество государств в области туризма.
9 Глобальный этический кодекс туризма. Принят резолюцией генеральной ассамблеи
10 Ким А.Г. Рекреационная оценка территорий и развитие Туристско-рекреционного
11 Иващинко А.А Қазақстанның қорықтары мен ұлттық бақтары. Алматы,
12 Артыкбаев Ж.О., Ерманов А.Ж., Жанисов А.Т. История и
13 Ярмухамедов М. Ш. География экономических районов Казахстана. Караганда,
14 Кузнецова З. В. Павлодарская область. Алматы, 1985, 5с.
15 Браймер Р.А Основы управления в индустрии гостеприимства. Пер.
16 Моисеева Н.К. Международный маркетинг. Учебное пособие. М.:
17 Зорин И.В., Квартальнов В.Б. Туристический терминологический словарь. М.:
18 Нефедова В.Б Методы рекреационного районирования. М.: Вопросы географии,
19 Ердавлетов С.Р. География туризма: История, теория, методы, практика.
20 Ананьев М.А Основы международного туризма М., Новосибирск, 1978,
21 Вукулов В.Н. Активным видам туризма - зеленую улицу»
22 Вукулов В.Н. Советская практика коммерческого туризма в республике
23 Тлеубердива Ф.А., Лаврова В.В., Гайдученко Л.Л. Памятники природы
24 Франк Д.А Раскопки поселения Мичурино. Вестник Павлодарского университета
25 Бугаев В. Ямышевский метеорит, Звезда Прииртышья, 2009.
26 Бондаревич А.А Рекреационные ресурсы Казахстана, Астана, 2003, 65с.
27 Биржанов М.Б Введение в туризм, М., 2001, 15с.
28 Түйетаев Б. Туризм табыс көзі Түркістан 2006-4 мамыр,
29 Международное право./Отв. Ред. Колосов Ю.М, Кривчикова Э.С. М.:
30 Вельяминов Г.М. Международное экономическое право и процесс (Академический
31 Вспомогательный счет туризма (рекомендуемая методологическая основа). Евростат, 2002,
32 Проект Федерального закона "О социальном туризме" Актуальные проблемы
33 Туризм: нормативные правовые акты: Сборник актов. Сост. Н.
34 Казахская ССР. Экономико-географическая характеристика. М.: Павлодар, 1957, С.10-19.
35 Кузнецова З. В., Павлодарская область, Павлодар, 1995, 13с.
36 Ярмухамедов М.Ш., География экономических районов Казахстана, Алматы, 1972,
37 Қазақстан Республикасының Ерекше қорғалатын аймақтар туралы заң 1997ж.-
38 Программа развития туризма в Павлодарской области на 2007-2011
39 Максаковский В.П Экономическая география мира. М., Просвещение 1995,
40 Кенжалин Д. Туризм – табыс көздерінің бірі //Егемен
41 Тлеубердинова Ф.А., Лаврова В.В., Гайдученко Л.Л. Памятники природы
42 Браймер Р.А Основы управления в индустрии гостеприимства. Пер.
43 Мұқай О. Туризм – табысқа бастар тура жол,
42
Туризм дамуының қазiргi жай-күйiне талдау
Туризм инновациясы
Табиғат тазалығы – денсаулық кепілі
Павлодар облысының туризм индустриясының даму үрдісі
Қазақстан Республикасының туристік зоналарына қысқашы сипаттама
Туризмнің мәні әлеуметтік- экономикалық категория ретінде
Қазақстан Республикасында туристік бизнесті ұйымдастыру
Қазақстандағы шағын көлдердің туристік рекреациялық мүмкіндіктерінің қазіргі жағдайы мен даму болашағы
Баянауыл ұлттық паркінің туристік маршруттары
ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ ТУРИСТІК - РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ДЕМАЛУ ЖЕРЛЕР ПОТЕНЦИАЛЫН ЗЕРТТЕУ