Жинақ банкі
НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚАРЖЫ-НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ КУРСОВАЯ
ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ 3
1. ҚАРЖЫНЫҢ МӘНІ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТІ 4
2. МЕМЛЕКЕТТІК БЮДЖЕТ. БЮДЖЕТ ТАПШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТПК ҚАРЫЗ
3. НЕСИЕ-БАНК ЖҮЙЕСІ 9
4. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЖӘНЕ ОНЫҢ АЙНАЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ. ҚОР
ҚОРЫТЫНДЫ 23
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24
КІРІСПЕ
Каржы белгілі бір коғамның акша ресурстары. Ол экономиканың
1. ҚАРЖЫНЫҢ МӘНІ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТІ
Мемлекеттіц каржысы — акша каражатынан турады. Ол каражат
Шаруашылык жүйесіндегі каржыны (мемлекеттік және мемлекеттік емес) -
Кәсіпорыннын каржысын (мемлекеттік, мемлекеттік емес) — меншіктегі және
Тұрғындардың каржысы - шаруашылык, еңбек кызметтерінің (жалакы, акция
Аталған күрылым каржылықжүйені құрайды. Бүл қүрылымның кызметі экономикалык
Нарыктык катынастар жайғдайында каржы негізінде торт кызметгі атқарады:
Мемлекет үлттық табыстьщ едәуір белігін қоғамдык щаруашылыкка, әлеуметтік
Қаржыныц реттеу кызметі экономикалық дамуды реттеуді мемлекеттің сырттай
Қаржының ынталандыру кызметі кәсігюрынның экономикалык дамуын әртүрлі ынталандырғанда
Қаржының бакылау қызметі белінген қаражаттардын мақсатты пайдалануын жүйелі
Қаржы нарығы — нарыктык экономиканыың қалыптаскан элементтерінің бірі.
Экономикалык реформа кезінде кәсіпорын әз шаруашылығын жаңа түрде
Қаржы нарығы — өзінің инфракүрылымымен айкындалған күрделі механизм
Әлемдік тәжиірбе корсеткеңдей, нарықтык экономикаға екі түрлі қаржылық
Ақша ресурстарын бюджепік пайдалану марықпен толықтырылын отырылуы қажет.
Біздің шаруашылык өмірімізде ақша ресурстарын пайдалануда бюджеттік әдіс
Каржы нарығын калыптастырудың өзіғщік киындығы бар. Сондықтанда бағалы
2. МЕМЛЕКЕТТІК БЮДЖЕТ. БЮДЖЕТ ТАПШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТПК ҚАРЫЗ
Қаржы жүйесінің негізгі буыны мемлекеттік бюджет болып табылады.
Одактык бюджет 1984-ші жылдан бастап тапшылык күйін кеше
Мемлекеттік бюджет — мемлекеттін негізгі қаржылык жоснары. Ол
Кесте -1.
Табыстар Жеке баптар,% Шығындар баптар% Жеке
Салық, акциз, баж салығы 75-80 Халық шаруашылығы 30-40
Салықтық түсімдер (мсмлекеттік меншіктен табыстар) 5-8 Әлеумсттік шығьшдар
Мақсатты бағьптағы корларға түсімдср: әлеуметтік, медицина-лык камсыздаидыру; зейнеткерлік
Құқық қорғау органып баскару меп оғап баскада қажспі
-5
Барлығы 100,0 Барлығы 100.0
Егер шығындар табыстан асып кетсе, бюджет тапшылығы пайда
Мемлекеттің ішкі карызынан баска сырткы карызы да болады.
3. НЕСИЕ-БАНК ЖҮЙЕСІ
Акша қорынын ауыспалы пайналымы кезінде кәсіпорын, бірлестік, акционерлік
Әлеуметтік-бағытталған аралас нарықтық экономикада қарыз нарығы калыптасады. Ол
Карыз нарығы — каржы нарығыіың бір болігі. ¥дайы
Банк үсынатын несиелер — кыска мерзімді, орта мерзімді,
Үзақ мерзімді несие он жылға және одан да
Несиеніц бірнеше түрлері бар: а) банктік, ә) чектік,
Несие озініц кызметін банк арқылы жүргізеді. Экономикалық көзкарас
Банк жүйесіне әлемдік тәжірибе керсеткендей үлттық банк, басқада
Коммерциялық банктер кәсіпорын мен компаниялар тұрғындардың бір бөлігін
Біздің елімізде банк жүйесіне:
а) үлттык банк те енеді. Оның мекемелері -
о) Коммерциялык банктер жеке жәі іе заі іды
Коммерциялык банктер әртүрлі меншік негізінде кұрылады. Олар -акционерлік,
Ұлттык банк ресурстарды тарту жағынан коммерциялық банкпен бәсекелесе
Коммерциялык банктін классикалык кызметі вексельдік айналымға негізделген. ТМД
Банк мекемесінің басты табыс квзі болып бергең карыздьщ
Банкке табыс әкелетін операцияны- активті (каркынды); ал акша
Банк ресурстарын - өз капиталы және клиенттер салымы
Жедел депозиттер банктерде белгілі мерзімге кабьшданып, сол уақыты
Кесте -2.
Аталуы
Эмиссиялык бапктср
Коммерциялык банктср
Активті (қарқыпды) операция
Мемлекет пен коммерциялык бапктерге берілген карыздар. Мемле-кеттік бағалы
Қысқа және орта мерзімге карыздарды беру. Мемлекет облигациясын
Инвестициялық Облигация мен акцияны банктер
Қаржы операциясындағы
делдалдық.
Сақтандыру крғамдары
Жинақ банкі
Инвестициялык компани-р
Зейнсткерлік қорлар
Үзак мерзімге карыздарды беру. Жеке облигациялар-ды сатып алу.
Үзақ мерзімге карыздарды беру.
Басканың облигациясы мен акциясын сатып алу.
Қарыздар. Облигация мен акцияларды сатып алу.
Пассивті (каркынсыз) операция
Банкнотгарды шығару, мемлскеттік бағалы кағаздарды сату
Тұрғындар мен кәсіп-орынның акшалай салымдары.
Бағік несиелері.
Жеке адамдар мен кәсіпорыннан сақтан-дыру сыйлығы.
Тұрғындардың ақшалай салымы.
Түрғындарға өз акциясын сату.
Жүмысшылар мен
кызметкерлердіц
жарнасы
Активті (каркынды) операциялар: вексельді, тауар ішіндегі корлык (қаржылык)
Осы операциялардын бастысы — вексель есебі мен вексель
Вексель иесіне онда көрсетіп ақша сомасынан есептегі дисконт
Банктін корлык операциялык бағалы кағаздар-акция, облигация аркылы жұзеге
Соңғы 10-15 жылда банк кызметінде операцияның жаңа түрлері
Лизинг (ағылшын созі) мүліктерді (машина, ірі құрал-жабдыктар т.б.)
Егер банк машина және ірі күрал-жабдықтарды уақытша пайдалануға
Факторинг - қаржы коммерциялык кызметтің бір гүрі. Сондай-ак
Кейіндеу сатып алушылардан қарызды факторингтік кызметті көрсеткен үйым
Коммерциялық банктің жеке және занды түлғалар мүліктерін басқару
4. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЖӘНЕ ОНЫҢ АЙНАЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ. ҚОР
Бағалы кағаздар — иесіне табыс әкелетін, оның кәсіпорын
Казакстан Республикасы Президентінің «Бағалы қағаздаржәне қор биржасы туралы»
Бағалы қағаздар ережесі бойынша оларды нарыкка еркін сату
Капитал салудын сенімділігіне, табыс әкелудің түрақтылығына тек облигация
Облигацияның бірнеше түрі бар: мемлекеттің ішкі және жергілікті
Бағалы қағаздардың келесі түрі акция болып табылады. Акция
Шетел тәжірибесінде акцияныц әртүрлі: есімді (ірі купюрлы) және
Акция категория бойынша былай болінеді: еңбек үжымыньщ акциясы,
Еңбек ұжымынын акциясы сол кәсіпорында жүмыс істейтіндерге ғана
Акцияны кәсіпорын шығара отырып, екі пайдалылықты көздейді:
біріншіден,. көбірек пайда табу ұшін, тұрғындарды қосымша каржы
Акционерлік қоғамның акциясы кәсіпорын мүлігінің барлық сомасына немес
Әрбір есімді акцияның козғалысы акцияның тіркеу кітабында белгіленеді.
Акционерлік коғам — кәсіпорын, үйым мен мемлекеттік орындардың
Акционерлік қоғамның басты кызметі — уақытша босаған акша
Акционерлік қоғамның екі түрі бар. Акциясы қүрылташыларда болып,
Қазақстанда акционерлік қоғам ХІХ-шы ғасырдың аяғы мен ХХ-шы
Қазақстан 1899-шы жылы бай Копес Деров күрған Воскресенск
Болыхіевиктердің 1917-шы жылы өкімет басына келуіне орай және
Қазакстан Республикасында реформалык процессті жүргізудің және әлеуметтік-экономикалык қатынастар
сатылған мүліктен алады. Бағалы кағаздар иерархиясында компания акциясы
Жетілген акция иесі қатты проценті төлеуден қалған пайданың
Акцияньщ сатылу және сатып алу бағасын акция курсы
Акция курсы =дивидент карыз пайызых 100
Дивиденд деңгейі ауыткысы, оньщ келемін анықтайтын бағыттар бар.
Бағалы кағаздар сауда-саттығынын орталығы кор биржасы болады. Щл
Биржалык курс дегеніміз - кор биржасы айналымындағы бағалы
Бағалы кағаздар курсы козғалысының жиынтық көрсеткіші белгілі Доу-Джонс
Кор биржасы көп жағдайда жабық болады. Себебі қор
Қазіргі кезде дүниежүзінде 60-тан астам елде 200-ге жуык
Республикасында кор биржасын күру процесі енді іана басталуда.
Сондай-ак баскада бағалы кағаздар түрлері бар. Бүл депозиттер
Депозиттік сертификат — банк шығарған акша нарығынын инструменті.
Жинактык сертификат несие мекемесінін акша корын депозитке салу
Чек - кайта түрде бекітілген күжат. Онда белгілі
Чекті бірнеше түрлері бар: банктегі акцептелген және акцептелмеген,
Казіргі кезде Батыс елдерінде чектен баска несие карточкасы
Алғашкыда несие карточкалары «қарыздылық» атауымен АҚШ-та І9І5-ші жылы
Сонда несие карточкасы аркылы есептесу жүйесі калай жүзеге
ЭВМ-ның, жеке компьютердщ пайда болуы несие карточкасыньщ жаңа
Казакстан Республикасында қытырлаған купюрдың орнына пластикалык карточка ендіру
Бағалы кағаздардыц ерекше түріне вексель де жатады. Вексель
шартты гүрдегі вексель берушінің жазбашы карыз міндеттілігі және
Аудармалы вексель (тратта) - бір адамнын екіншіге берген
Үлттыкбанк 1994-ші жылы сәуірде кдзыналык вексельдін бірінші аукционын
Біріншіден, кыска мерзімді міндеттемелерді шығару ~ Казакстан үкіметі
КАТЕГОРИЯЛАР МЕН ТЕРМИНДЕР
Каржы. мемлекеттік каржы. шаруашылык жұйесіндегі каржы, кәсігюрын каржысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
3
Халық банкінің үжымына 80 жылдық мерейтойына орай тарихи материалдар
Нарықтық экономикадағы ипотеканың алатын орны мен ролі
БІЗДІҢ БАНК
«Қазақстан Республикасында ипотекалық несиелеуді дамытудың негізгі бағыттары»
Банк басқармасы
Қазақстан Республикасында ипотекалық несиелеу жүйесін жетілдіру бойынша ғылыми-теориялық және тәжірибелік ұсыныстар дайындау
Банктердің депозиттік емес тартылған қаражаттары
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ жайында
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ банк туралы
Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктердің депозиттік операцияларын талдау