Қазақстан Республикасында атқарушы биліктің жергілікті органдары
Мемлекет механизміндегі жергілікті өкілетті және атқарушы органдар
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1 МЕМЛЕКЕТ МЕХАНИЗМІНДЕГІ ЖЕРГІЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ МӘНІ МЕН ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 Қазақстан Республикасында жергілікті өкілді және атқарушы органдардың конституциялық-құқықтық
1.2 Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың – мемлекет механизміндегі
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ, ОЛАРДЫҢ
2.1 Жергілікті өкілді органдар, олардың жүйесі міндеттері, сайлау тәртібі
2.2 Қазақстан Республикасында атқарушы биліктің жергілікті органдары 45
2.3 Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың төтенше жағдайлар саласындағы
ҚОРЫТЫНДЫ 62
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI 65
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясының негiзiнде
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, республикада мемлекеттiк билiк бiртұтас, ол
Мемлекет механизмін жүйесіндегі жергілікті өкілді және атқарушы органдары маңызды
Министріліктер мен ведомстволар жекелеген салаларға немесе мемлекет өмірінің басшылық
Дипломдық жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы. Қазақстанда мемлекеттiк басқару жүйесiн дамыту
- мемлекеттiк органдар арасындағы құзыреттi ұтымды және нақты бөлудi
- нарықтық экономика жағдайында артық мемлекеттiк реттеудi, оның iшiнде
- билiктiң атқарушы тармағы органдарының мемлекеттiк функцияларды iске асыруының
- мемлекеттiк басқару органдарының азаматтармен және ұйымдармен өзара iс-қимылын
Сонымен қатар экономиканы мемлекеттiк реттеудiң рөлi артып отырған қазiргi
Әкiмшiлiк құқықты одан әрi дамыту кезiнде, мүмкiндiгiне қарай, мемлекеттiң,
Осыған байланысты, тiркеу, рұқсат ету-лицензиялық рәсiмдердi оңайлату, коммерциялық және
Дипломдық жұмыстың әдістемелік және теориялық негіздері. Еліміз егемендік алғаннан
Сонымен, С.С. Сартаев: «құқықтық мемлекет қалыптастыруда биліктің үш тармағыда
М.Т. Баймаханов, Л.М. Вайсберг, А.К. Котовтың, пікірінше: «Қазақстан Республикасының
А.А. Тарановтың «Парламент және Қазақстандағы заң шығарушылық билік» атты
Е.К. Нурпеисова, А.К. Котованың ойынша: «мемлекеттік биліктің заң шығарушы,
Мемлекет және құқық теориясындағы мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы
Жұмысты жазу барысында көптеген әдебиеттер пайдаланды. Соның қатарында ресей
Дипломдық жұмыс құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, тиісті параграфтарға бөлінген
1 МЕМЛЕКЕТ МЕХАНИЗМІНДЕГІ ЖЕРГІЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ МӘНІ МЕН ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 Қазақстан Республикасында жергілікті өкілді және атқарушы органдардың конституциялық-құқықтық
Жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды тиiстi аумақтағы iстiң жай-күйiне жауапты жергiлiктi
Мемлекеттің көп қырлы қызметі өзнің сипаты мен табиғаты, тікелей
Жоғарыда айтылған мемлекеттік құрылымдардың барлығын бірнеше түрге бөлуге болады.
Мемлекет механиміне орасан зор роль берілген. Ол іс жүзінде
Мемлекет механизмі дегеніміз, мемлекет алдында тұрған міндеттерді шешу үшін,
Мемелекет механизмі түсінігімен қатар, теория және практика жүзінде мемлекеттік
Мемлекет механизмінің ерекшеліктері, оны ұйымдастырудың және қызметінің принциптері. Мемлекет
Сөйтсе де, мұндай бірлік әртүрлі мемлекеттік органдардың функцияларын араластыру
Мемлекет механизмінің ішкі бірлігі туралы ережені талдап, түсіндіре келіп,
Мемлекет механизмінің ұйымдастыру мен қызметінде белгілі бір принциптер бар,
барлық мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың конституцияны, заңдар мен
меелекеттік тәртіп пен төменгі тұрған органдар бастама көрсеткенде және
мәнісі мемлекеттік мәселелерді дер кезінде көтеріп және оны шеше
мемлекет қайраткерлерінің берілген өкілеттіктер шеңберінде нақтылы жағдайдың ерекшеліктерін ескере
жариялылық принципін жүзеге асырудың нәтижесінде мемлекет механизмі демократиялық сипат
мемлекеттің өзінің негізгі әлеуметтік міндетті болып табылатын халыққа қызмет
Жоғары да аталған принциптерді санамалап шығу-бүгінгі таңда мемлекет механизмінің
Мемлекеттің органы және оның мемлекет механизміндегі орны.
Мемлекеттік органы мемлекет механизмінің «алғашқы клеткаларының » бірі болып
Алайда, бірқатар мағынасы бар жоғарыда аталған нұсқаулар мен шектеліп
Мемлекеттік органдардың басқа сипатты белгілеріне мыналар жатады;
- олардың әрқайсысын конституцияның заңдар немесе басқа
мемлекеттің олардың әрқайсысына алдына қойған міндетінің ұйымдық құрылым мен
қызметтің олардың өздеріне ғана тән нысандары мен әдістерінің
Мемлекет механизмінің маңызды буындарына сипаттамасы. Заң ғылымында мемлекеттік органдарды
Мемлекеттік биліктің заң шығарушы және өкілді органдары белгілі бір
Қазақстанда бір палаталы Жоғарғы кеңестен екі палаталы Парламентке ауысу
Жергілікті өкілетті органдар Парламентпен бір реттегі жүйені құрады, тиісті
Көптеген елдерде жергілікті өкілетті органдарға жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі
Атқару органдарының қатарына мемлекеттік саясатты іс жүзінде дайындап, іске
Үкімет және салалық орталық, сондай-ақ маңызды жергілікті атқарушы органдар
Атқару органдары жүйесіндегі маңызды орынды үкімет алады. Ол елді
Сот органдары әділ сотты қылмыстық, азаматты, шаруашылық нысаныда,
Сот органдарының қызметі мемлекеттегі Конституциялық құрылысты қорғауды, азаматтар мен
Жоғарыда аталған мемлекеттік органдардан басқа мемлекеттік механизмнің құрамына сондай-ақ
Жергілікті өзін-өзі басқару институты біздің елімізде ерекше маңызды және
Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі өзіне ғана тән артықшылықтармен ерекшеленеді:
1. Басқа деңгейдегі ұлттық басқарудан жергілікті өзін-өзі басқару азаматтарға,
2. Жергілікті өзін-өзі басқаруда азамат қауымдық субъект болып табылады,
3. Мемлекеттік органдардан гөрі жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тиімді
Жергілікті өзін-өзі басқарудың өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, жергілікті өзін-өзі
Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқару – қоғамдық басқару, онда
Қазіргі таңда Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқарудың құқықтық жағдайын заңдастыру
1.2 Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың – мемлекет механизміндегі
Қазақстанда нақты және идеалды азаматтық қоғамның институттарының қалыптасуы нақты
Қазақстан Республикасы Конституциясымен және «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару
Бұл мақсаттарға жергілікті өзін-өзі басқарудың кезең-кезеңді конституциялық реформасы бағдарланған,
Осылайша, «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгертулер мен толықтырулар енгізу
Қазіргі кезеңде жергілікті өзін-өзі басқаруды мемлекеттік қолдау да қажет
Жергілікті өзін-өзі басқару туралы заңның жүзеге асырылуының құқық қолданушылық
Қазақстанда, біздің көзқарасымыз бойынша, ең алдымен жергілікті өзін-өзі басқару
Конституция – бұл әкімшілік аумақтық бірліктердің, жеке алғанда жергілікті
Қазақстан Республикасы Президентінің 2001ж. 23 маусымда қабылданған № 633
ҚР Конституциясы қазақстандық мемлекетті демократиялық деп анықтай отырып, оның
Бұл сайлаудың ұйымдастырылуы мен өткізілуі баспасөзде жарияланғандықтан, ал мәліметтер
тиісті әкімдерді сайлауға қатысты барлық кезеңдерді заңды түрде бекіту
Жергілікті бюджет қандай жолмен қалыптасатындығы анықталмады, өйткені ауылдық және
Сайлаушылар саны мен таңдаушылар санының арасындағы тепе-теңдік қалай анықталатындығы
Таңдаушылар мәртебесі анықталмаған және тұтас алғанда таңдаушылар тобын қалыптастыру
Саяси партиялардың бұл сайлауға қатысу мүмкіндіктерінің болмауын таңдаушылар [16,27
«Бұл сайлауда жергілікті өзін-өзі басқарудың Еуропалық хартия қағидасы ұсталған,
Қазақстан Республикасында саяси билікті және қоғамдық өмірді демократияландыру
Жергілікті өзін-өзі басқару органдары – бұл тікелей азаматтармен сайланатын
Жергілікті өзін-өзі басқару туралы заң және конституциялық норманың жүзеге
Билік органдарын орталықсыздандыру транзиттік қоғам жағдайында демократиялық дамудың
Орталықсыздандыру – басқару функцияларын орталық билік органдарынан жергілікті органдарға
Орталықсыздандырылған басқарудың жұмыс істеуші жүйесін енгізу – бұл аса
Жергілікті жағдайларға сараланған бағыт болмаса, қазіргі кезде табысты экономикалық
Осылайша, ҚР Конституциясында өкілеттіктерді беру туралы мәселе реттелмеген, алайда,
Біздің пікіріміз бойынша, жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастыруда «екі деңгейліліктің»
Осылайша, Қазақстанның қазіргі заңнамасы, жергілікті өзін-өзі басқаруға, олардың және
Жоғарыда аталған заңға сәйкес мемлекеттік органдардың шектен тыс бақылауы,
Соттар заңдылықты, құқықтық тәртіпті және мемлекеттік билік органдары тарапынан
Жергілікті өзін-өзі басқару және жергілікті мемлекеттік билік органдары
Осылайша, жергілікті өзін-өзі басқару туралы қазақстандық заңнаманы, сондай-ақ оны
Жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасуы бағытында қолданылатын күш жігер қаншалықты
Әрқилы еуропалық елдерде жергілікті өзін-өзі басқаруды қорғау мен нығайту
Осылайша, англосаксондық құқық әрекет ететін (Ұлыбритания, АҚШ, Канада,
Жергілікті өзін-өзі басқарудың романо германдық моделі жергілікті жерлерде қатар
Қауымдық типтегі төменгі әкімшілік аумақтық бірлікте – коммунада ешқандай
Германияның Конституциясы Федерацияның құқықтық басымдығының қатаң жүйесін бекітеді: біртұтас
1) магистраттық конституция; 2) бургомистерлік конституция; 3) жергілікті өзін-өзі
В.Е. Чиркиннің пікірі бойынша, романо-германдық модель өзінің артықшылықтары мен
Алайда жергілікті өзін-өзі басқаруды бақылаушы орган - республика комиссары,
Сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқарудың бастауы жергілікті деңгейдегі барлық органдардың
Бұл модельдегі дұрысы, мұнда жергілікті өзін-өзі басқару органдарының әрекеттерін
Біздің тұжырымымыз бойынша, жергілікті өзін-өзі басқарудың қарастырылған модельдерінің әрқайсысы
Жергілікті өзін-өзі басқару органдары мен мемлекеттік билік органдарының (үкімет,
Біздің пікіріміз бойынша, жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасуының көптеген мәселелерінің
Қаржыландыру проблемасы жергілікті өзін-өзі басқарудың конституциялық негіздерін, жергілікті өзін-өзі
Осылайша, жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасуы мен дамуының қазақстандық тәжірибесін
Осыған байланысты, ең алдымен жергілікті өзін-өзі басқарудың мынадай міндеттерін
ҚР Конституциясы және 2001ж. 23 қаңтарда қабылданған "Қазақстан Республикасындағы
Біріншіден, жергілікті өзін-өзі басқару органдарында тікелей жұмыс істеуші басқарушылардың,
Екіншіден, жергілікті өзін-өзі басқару туралы заңның өзін жергілікті
Үшіншіден, жергілікті өзін-өзі басқаруды муниципалдық реформалардың дамуына кедергі келтіретін
Төртіншіден, жергілікті өзін-өзі басқарудың құқықтары мен мүдделерін, заңдылық пен
Зерттеу барысында біз мынадай қорытындыға келдік. Қазақстанда қалыптасып келе
1) жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қаржылық дербестігін қамтамасыз ететін
2) жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жекелеген мемлекеттік өкілеттіктерді жүзеге
3) жергілікті өзін-өзі басқару органдарына олардың мемлекеттік билік органдарының
4) жергілікті өзін-өзі басқару органдарының жекелеген мемлекеттік өкілеттіктерді орындауын
5) жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттіктеріне түзету
Жергілікті өзін-өзі басқарудың ұйымдастырушылық негіздерін бекіту және жетілдіру және
1) жергілікті өзін өзі басқару органдарына қандай
2) мемлекеттік билік органдарының, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, заңды
3) Қазақстандағы және шет елдердегі жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастырудың
4) жергілікті өзін-өзі басқару және мемлекеттік билік органдарының
5) жергілікті өзін-өзі басқарудың ақпараттық қолдау көрсету жүйесін қамтамасыз
6) муниципалдық құрылымдардың аумағын анықтау және жергілікті
7)муниципалдық шаруашылықты басқару құрылымдарын ұйымдастырудың негізгі қағидаларын анықтау;
Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қаржылық-шаруашылық қызмет сферасындағы дербестігі
а) бюджетаралық қатынастарды жетілдіру, муниципалдық шаруашылықты қалыптастыру мен дамыту
ә) жергілікті бюджеттердің
б) жергілікті өзін-өзі басқару үшін кадрларды даярлау,
Ол үшін мыналар қажет:
1) жергілікті өзін-өзі басқару үшін кадрларды даярлау, қайта
2) «Мемлекеттік және муниципалдық басқару» мамандығы бойынша негізгі оқу
Осылайша, Қазақстанда азаматтық қоғамның қалыптасуы жағдайында жергілікті өзін-өзі басқаруды
Алайда, өзін-өзі басқару Қазақстанда шын демократиялық және дербес конституциялық-құқықтық
Жоғарыда аталғандардың негізі ретінде дамыған азаматтық қоғамды қалыптастыру жағдайында,
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ, ОЛАРДЫҢ
2.1 Жергілікті өкілді органдар, олардың жүйесі міндеттері, сайлау тәртібі
Мәслихаттарды тиiстi әкiмшілiк-аумақтық бөлiнiстiң халқы жалпыға бiрдей, тең, төте
Мәслихаттар депутаттарын сайлау Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңдарымен регламенттеледi.
Әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiс қайта ұйымдастырылған (бiрiккен, қосылған, қайта құрылған, бөлiп
Мәслихаттардың құзыретiне:
1) тиісті аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын,
2) тиiстi аумақтарда қоршаған ортаны қорғау мен табиғатты пайдалану
3) Қазақстан Республикасының Үкіметі жергілікті мемлекеттік басқарудың үлгі құрылымдары
4) өздерiнің қарауына жатқызылған әкімшілік-аумақтық құрылыс мәселелерін шешу;
5) әкімнің ұсынысы бойынша мәслихат сессиясының шешiмімен тиісті Әкімдіктің
6) атқарушы органдар басшыларының есептерін қарау және тиісті органдарға
7) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды
8) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес,
9) жергілікті бюджеттің, аумақты дамыту бағдарламаларының атқарылуына бақылау жасау;
10) мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарын құру,
11) халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу мен кедейлікті азайту бағдарламаларын
12) әкімнің ұсынуы бойынша ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша әкімдік
13) Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес жер қатынастарын реттеуді
14) азаматтар мен ұйымдардың Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының, Қазақстан
Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана мәслихаттарының құзыретіне
Аудандық мәслихаттардың құзыретіне сонымен бірге тиісті ауданның аумағында орналасқан
Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және Қазақстан Республикасы астанасының
Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары қоршаған
Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәслихаттары тиісті
Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың барлық мәслихаттары
Мәслихаттың өз құзыретiндегi мәселелер бойынша шығаратын шешiмдерi мәслихаттың актiлерi
Мәслихаттың өз құзыретi шегiнде және азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен
Мәслихаттың жалпыға бiрдей мiндеттi маңызы бар, азаматтардың құқықтарына, бостандықтары
Мәслихаттардың Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкес келмейтiн шешiмдерiн
Мәслихат қызметiнiң негiзгi нысаны сессия болып табылады, онда мәслихаттың
Егер мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсi сессияға
Мәслихат: 1) мәслихат сессиясының төрағасын, мәслихат хатшысын сайлайды және
Мәслихат сессияларын, оның органдарының отырыстарын өткiзу, оларға мәселелер енгiзу
Жаңадан сайланған мәслихаттың бiрiншi сессиясын осы мәслихат үшiн белгiленген
Мәслихаттың кезектi сессиясы кемiнде жылына төрт рет шақырылады және
Мәслихат хатшысы мәслихат сессиясын шақыру уақыты мен өткiзiлетiн орны
Мәслихат сессиясы жалпы отырыс нысанында өткiзiледi. Мәслихаттың бiрiншi
Егер мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсi мәслихат
Мәслихат сессиялары, әдетте, ашық сипатта болады. Мәслихат сессиясы төрағасының
Мәслихат сессиясы төрағасының шақыруы бойынша жергiлiктi атқарушы органдар басшылары,
Мәслихат өз өкiлеттiгi мерзiмiне тұрақты комиссиялар құрады. Олардың саны
Жергілікті өкілді органдардағы тұрақты комиссиялар қызметінің негіздері мен ұйымдастырылуы
Мәслихаттың алдында тұрған міндеттерді жүзеге асыруда депутаттарды қатыстыруды қамтамасыз
Олардың құрылымдық саны мәслихатта жетіден аспауы тиіс. Қажет болған
Тұрақты комиссиялардың тізбесін, сан құрамын тиісті мәслихат анықтайды. Қажет
Комиссиялар функционалдық және салалық белгілер бойынша құрылады. Функционалдық белгілерге:
Заңдарда мәслихаттардың ең маңызды мәселелер бойынша кейбір комиссиялар құру
Мәслихаттарда заңдылық және құқық тәртібі жөніндегі, жастар ісі жөніндегі,
Тұрақты комиссиялар мәслихаттардың үздіксіз және тиімді жұмыс істеуін, депутаттардың
Бұл міндеттер барлық буындағы мәслихаттардың тұрақты комиссияларына тән. Аталған
Дайындаушылық-кеңесшілік міндеті мемлекеттік өкімет және басқару органдарының ұсыныстар әзірлеуімен,
Комиссиялардың аталған міндеттерді жүзеге асыру мақсатында пайдаланатын аса маңызды
Бақылаушылық міндеті мәслихаттар мен жоғары тұрған органдардың актілерін орындауға,
Мұнда бақылау обьектілерінің нысаны мыналар болып танылады, яғни: мәслихат
Осы міндеттерді жүзеге асыруға байланысты аса маңызды өкілеттік: сессияда
Ұйымдастырушылық міндет тұрақты комиссиялардың тәрбие жұмыстарын, мәслихаттар мен жоғары
Тұрақты комиссиялардың міңдеттерін іске асыруға қызмет ететін негізгі актілерін,
Тұрақты комиссиялар өз бастамасы бойынша немесе мәслихат шешімі бойынша
Енді Қызылорда облыстық мәслихатының Экономика және бюджеттік жоспарлау мәселелері
ІV шақырылған облыстық Мәслихаттың Экономика және бюджеттік жоспарлау мәселелері
Өткен бір жылдан астам уақыт ішінде тұрақты комиссияның 10
Тұрақты комиссияның:
1) 2007 жылғы 14 қараша күнгі отырысында (№ 2
2) 2007 жылғы 15-17, 20 қараша күнгі отырысында (№
3) 2007 жылғы 11 желтоқсан күнгі отырысында (№ 4
«Қызылорда облысының құрметті азаматы» атағын белгілеу туралы» Қызылорда облыстық
бірқатар азаматтарға «Қызылорда облысының Құрметті азаматы» атағын. беру туралы;
Қызылорда облысын басқару сызбасы туралы;
«2005-2007 жылдарға арналған «Кәсіби әкімдік» өңірлік бағдарламасын бекіту туралы»
«2006-2008 жылдар аралығында Қызылорда облысында «электрондық әкімдікті» құру бағдарламасын
Қызылорда облыстық мәслихатының Регламенті туралы;
тұрақты комиссия төрағасының орынбасарын сайлау туралы мәселелер қаралып, тиісті
4) 2008 жылғы 29 қаңтардағы отырысында (№ 5 хаттама)
5) 2008 жылғы 27 наурыздағы отырысында (№ 6 хаттама):
2005-2007 жылдарға арналған «Кәсіби әкімдік» бағдарламасының түпкілікті есебі.
«Қызылорда облысы әкімдігінің дербес құрамын келісу туралы» Қызылорда облыстық
«Аз қамтамасыз етілген азаматтарға тұрғын үйді ұстауға және коммуналдық
Қармақшы ауданының Т.Көмекбаев ауылдық округінің құрамында Шобанқазған ауылын құру
6) 2008 жылғы 26 маусымдағы отырысында (№ 7 хаттама):
«2006-2008 жылдар аралығында Қызылорда облысында «электрондық әкімдікті» құру бағдарламасының»
тұрақты комиссияның 2008 жылдың ІІ жарты жылдығына арналған жұмыс
2007 жылға арналған облыстық бюджеттің атқарылуы жөніндегі есеп туралы;
Қызылорда облысы әкімдігінің дербес құрамын келісу туралы.
бірқатар қалалық елді мекендерді ауылдық елді мекендерге жатқызу туралы;
«Облыстық сайлау комиссиясын сайлау туралы» Қызылорда облыстық мәслихатының 2004
7) 2008 жылғы 25 қыркүйектегі отырысында (№ 8 хаттама):
«Қызылорда облысының коммуналдық меншігіндегі мемлекеттік активтерді басқарудың 2006-2008 жылдарға
«Қызылорда облысы әкімдігінің дербес құрамын келісу туралы» Қызылорда облыстық
8) 2008 жылғы 20 қарашадағы отырысында (№ 9 хаттама)
9) 2008 жылғы 24-26 қараша, 1-6 желтоқсанда өткен отырысында
Тұрақты комиссия отырыстарында облыстық бюджетке байланысты мәселелерді және тиісті
Біріншіден, бюджеттік бағдарламалар паспорттары бойынша 2007 және 2008 жылдары
Екіншіден, өңірлік бағдарламалар әкімшілері қабылданған бағдарламаның орындалу барысы бойынша
Хабарламада тұрақты комиссияның өткен есепті мерзім аралығында істелген жұмыстарына
Тұрақты комиссияларда көпшілік тыңдаулар өткізу төртібі мәслихат регламентінде міндетгі
аталған мәслихат сессияның күн тәртібі бойынша, сондай-ақ онда қаралатын
өздерінің құзырына жататын, әрі мәслихат сессияның қарауына енгізілген мәселелер
өз құзыреті шегінде сессияда жергілікті атқарушы органдар басшыларының есептеріп
комиссияның жұмысына өз депутаттарымен қатар мемлекеттік органдар, ұйымдар, жергілікті
өздерінің құзырына жататын мәселелер бойынша мәслихат сессияларында баяндамалар мен
Сонымен жергілікті әкімият пен орталық атқарушы органдардың жергілікті бюджеттен
Егер онда дауыс тең болса, онда тұрақты комиссияның төрағасының
Сонымен мәслихат депутаттары мен тұрақты комиссиялардың жұмыстары ұйымдастырылуының негізгі
Ал, мәслихаттың тұрақты комиссиялары ең алдымен өз отырысында өмірдің
Тұрақты комиссиялар өз бастамасы бойынша немесе мәслихат шешiмi бойынша
Тұрақты комиссиялар: 1) аталған мәслихат сессиясының күн тәртiбi бойынша,
3) өздерiнiң құзырына жататын мәселелер бойынша мәслихат сессияларында баяндамалар
Әкімдік, орталық мемлекеттік органдардың жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын аумақтық бөлімшелерінің,
Тұрақты комиссиялардың отырысы қажеттiлiгiне қарай шақырылады және егер отырысқа
Комиссияның отырысында дауыс беру кезiнде депутаттардың дауысы тең бөлiнген
Мәслихат жергiлiктi бюджеттiң атқарылуын бақылау үшiн өз өкiлеттiгi мерзiмiне
Тексерулер мәслихаттың, тексеру комиссиясының не мәслихат хатшысының шешiмдерiмен, мәслихаттың
Тексеру комиссиясының өкiлеттiгi мен жұмыс тәртiбi мәслихат регламентiмен белгiленедi.
Мәслихаттың құзырына жатқызылған мәселелердi сессияларда қарауға әзiрлеу мақсатында мәслихат
Мәслихаттың уақытша комиссиялары өз құзыретiндегi мәселелер бойынша қорытындылар қабылдайды.
Мәслихат сессиясының төрағасын мәслихат өз депутаттарының арасынан сайлайды. Мәслихат
Мәслихат сессиясының төрағасы: 1) мәслихат сессиясын шақыру туралы шешiм
Мәслихат сессиясының төрағасы өз қызметiн басқа жұмыстан босатылмаған негiзде
Мәслихаттың хатшысы тұрақты негiзде жұмыс iстейтiн лауазымды адам болып
Мәслихат хатшысы: 1) мәслихат сессиясын және оның қарауына енгiзiлетiн
Мәслихат хатшысының мәслихаттың тұрақты комиссияларында болуға құқығы жоқ.
Мәслихат депутаты жалпы мемлекеттiк мүдделердi ескере отырып, тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық
Мәслихат депутатының өкiлеттiгi мынадай жағдайларда: 1) депутат Қазақстан Республикасының
Депутаттың өкiлеттiгiн мерзiмiнен бұрын тоқтату туралы шешiм аумақтық сайлау
Өз қызметін мемлекеттік бюджет есебінен ақы төленетін тұрақты немесе
Депутат: 1) сайлауға және мәслихат сессиясының төрағасы, мәслихат хатшысы,
Депутат: 1) мәслихаттың және өзi құрамына сайланған оның органының
Мәслихаттың әрбір депутатына оның құқықтарының, ар-намысы мен абыройының қорғалуына
Мәслихат депутаты ресми жазбаша сауалмен әкімге, тиісті аумақтық сайлау
Депутаттық сауалдың жауабы жазбаша түрде, бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде
Мәслихат депутаттары саяси партиялар фракциялары және өзге де қоғамдық
Фракция - заңда белгіленген тәртіппен тіркелген саяси партияның немесе
Депутаттық топ - депутаттардың өз өкілеттіктерін, сайлау округтеріндегі бірлескен
Депутаттық фракциялар мен топтарды тіркеу мәслихат сессиясында жүзеге асырылады,
Депутат регламентте белгіленген тәртіппен мәслихат сессияларын, тұрақты комиссияларының және
Мәслихат өкілеттігі Қазақстан Республикасының Конституциясында белгіленген оның өкілеттік мерзімі
Мәслихат депутаттарының жалпы санының кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша
Таңдаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату жөнінде,
Таңдаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық
Таңдаушыларды қолдау олардың қолдар жинауымен куәландырылады. Қолдар жинаудың басталуы
Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың және астананың) сайлау комиссиясы
Қол қою парағының үлгісін Орталық сайлау комиссиясы бекітеді. Қолдарды
Толтырылған қол қою парақтары облыстық (республикалық маңызы бар қаланың
Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың және астананың) сайлау комиссиясы
Егер қойылған қолдардың дұрыстығын тексеру нәтижесінде жиналған қолдардың бір
Мәселені дауыс беруге шығарудан бас тартылған күннен бастап бір
Облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана) мәслихаттың хатшысы
Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы дауыс беру бойынша
Егер бірлескен отырысқа облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және
Бірлескен отырыста Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату бойынша дауыс
Бірлескен отырыста төрағалық етуші облыстық (республикалық маңызы бар қала
Таңдаушылардың бірлескен отырысы өтетін үй-жайда облыстық (республикалық маңызы бар
Бірлескен отырыс облыстық (республикалық маңызы бар қаланың және астананың)
Орталық сайлау комиссиясы дауыс беру қорытындысын Парламент Сенаты депутатының
Егер осы шешімге дауыс беруге қатысқан таңдаушылар даусының елу
Сайлау комиссиясының шешіміне немесе іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) шешім қабылданған немесе
Мәслихат аппараты мәслихат пен оның органдарын ұйымдастырушылық, құқықтық, материалдық-техникалық
Мәслихаттың өкiлеттiк мерзiмiнiң аяқталуымен, мәслихат өкiлеттiгi мерзiмiнен бұрын тоқтатылған
2.2 Қазақстан Республикасында атқарушы биліктің жергілікті органдары
Облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) Әкімдік Қазақстан Республикасы
Әкiм облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) Әкімдікті әкiм
Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) Әкімдігінің отырыстарын әзiрлеу
Әкімдіктің дербес құрамы облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық)
Облыс (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әкімдігі өзiне Қазақстан
Облыс (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әкiмiн облыс (республикалық
Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) әкiмiнiң құзыретi. Облыс
облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) әкiмi аппаратының басшысын
13) төмен тұрған әкімдердің қызметін бақылауды жүзеге асырады.
Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) әкiмi Қазақстан Республикасының
Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) Әкімдік Қазақстан Республикасы атқарушы
Әкім аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдікті аудан (облыстық
Әкімдіктің дербес құрамы аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) мәслихат
Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдік Қазақстан Республикасының заңнамасына
кентішілік (қалаішілік) және ауданішілік қоғамдық жолаушылар тасымалын ұйымдастырады;
Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес өз құзыреті шегінде
Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) Әкімдік Қазақстан Республикасының заңдарында
Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмi Қазақстан Республикасының Президентi
Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмi Қазақстан Республикасының
Мынадай лауазымды адамдарды: жоғары тұрған уәкiлеттi мемлекеттiк органдармен келiсiм
Өздерінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша, оның ішінде жергілікті өзін-өзі
Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмiнiң құзырына Қазақстан Республикасының
Республикалық маңызы бар қаладағы (астанадағы) аудандық, аудандық маңызы бар
Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село),
9) өз құзыретi шегiнде әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет,
Кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінің құзыреттеріне аудан
Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село),
Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село),
Әкімдік Қазақстан Республикасының Конституциясы, заңдары, Қазақстан Республикасының Президентi мен
Әкімдіктің және (немесе) әкiмнің өз құзыретi шегiнде қабылдаған актiлерiнiң
Әкімдіктің және (немесе) әкiмнiң жалпыға мiндеттi маңызы бар, азаматтардың
Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана), аудан (облыстық маңызы
Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана), аудан (облыстық маңызы
Жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы органдар. Жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы
2.3 Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың төтенше жағдайлар саласындағы
Жергілікті өкілді және атқарушы органдар төтенше жағдайлар саласында ерекше
Жергілікті мемлекеттік басқару - мемлекеттің тиісті аумағында істің жай-күйіне
Жергілікті мемлекеттік басқару органдары жергілікті өкілетті органдарды, мәслихаттарды қамтиды,
Сондай-ақ, тиісті әкімшілік-аумақтық бөліністің жергілікті атқарушы органдарын басқаратын әкімдер,
Жергілікті мемлекеттік басқару – осы заңда және басқа да
Жергілікті атқарушы орган (әкімият) - облыстың (республикалық маңызы бар
Жергілікті өкілді орган (мәслихат)- облыстың (республикалық маңызы бар қаланың,
Әкім – Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметінің жергілікті атқарушы
“Жергілікті мемлекеттік басқару туралы” Заң мәслихатар мен әкімшіліктер
1) мәслихатар мен әкімшіліктер жалпымемлекеттік сыртқы және ішкі саясатқа,
2) мәслихаттар мен әкімшіліктер Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз
3) мәслихаттар мен әкімшіліктер өз құзыреттерінің шеңберінде азаматтардың құқықтары
4) мәслихаттар мен әкімшіліктерге Қазақстан Республикасының шегінде бірыңғай еңбек
5) мәслихаттар мен әкімшіліктер өз аумақтарын дамыту жоспарларын әзірлеу
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті өкілді және
Жергілікті өкілді және атқарушы органдар тиісті аумақтағы табиғи және
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және аудандардың (облыстық
- жергілікті атқарушы органдар мен ұйымдар басшыларының төтенше жағдайлардың
- төтенше жағдайлардың алдын алуға және оларды жоюға қатысты
- төтенше жағдайлар пайда болған кезде қоғамдық тәртіп пен
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және аудандардың (облыстық
- жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды
- төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан аварияны, зілзала
- халықты және ұйымдарды қажетті қауіпсіздік, төтенше жағдайлардың алдын
- төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі
материалдық-техникалық, азық-түлік, медициналық және басқа ресурстардың жергілікті қорларын құрады
- төтенше жағдайлар салдарынан зардап шеккен халықтың және қызметкерлердің
- төтенше жағдайлар жойылғаннан кейін қоршаған ортаны сауықтыру, ұйымдар
Судан құтқару қызметтерін ұйымдастыру облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
Қазақстан Республикасы аумағында жергілікті өзін-өзі басқару орындарының табиғи және
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті өкілді және
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті өкілді органдары
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органдары
бейбіт және соғыс уақытында арналған азаматтық қорғаныс жоспарларын жасайды,
ведомстволық бағыныстағы аумақта орналасқан ұйымдардың Азаматтық қорғаныс шараларын орындауын
халықты құлақтандыру мен байланыс жүйелерін дереу пайдалануға тұрақты дайындық
Азаматтық қорғаныстың басқару органдарын, күштері мен құралдарын әзірлеуді және
ұйымдардың басшылары мен халықты осы заманғы зақымдау құралдары қолданылған
осы заманғы зақымдау құралдары қолданылған жағдайда халықтың тіршілігін бірінші
ұйымдардың бейбіт және соғыс уақытында орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз
ведомстволық бағыныстағы аумақта Азаматтық қорғаныстың жай- күйіне жауап береді
Республикалық маңызы бар қаланың, Астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар
1) тұрғын халықты және ұйымдарды өрт қaуіпсіздігі саласындағы шаралар
2) өрт салдарынан зардап шеккен азаматтар мен қызметкерлердің әлеуметтік
Жергілікті мемлекеттік басқару органдарының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құзіретіне келетін
Жергілікті жердегі мемлекеттік басқару органдар төтенше жағдайлар саласындағы туындаған
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, жұмысымды қорытындылай келе, жергілікті өкілді және жергілікті атқарушы
Біздің мемлекеттіміз биліктің заңнамалық, атқарушылық және сот тармақтарынын ара
Өткен уақыттың ішінде бізде үкіметтік немесе парламенттік дағдарыстардың туындамағанын
Қазақстанның біртұтас халқы мемлекеттік биліктің қайнар көзі болып табылатыны
Осы заманғы әлемдік іс-тәжірибеде билік қатынастарын орнықтырудың жаңа үлгісінің
Қолданыстағы Конституцияда Шарль Луи Монтескьенің билікті ажырату, әрі бұл
Әртүрлі алыпқашпа пайымдауларға қарамастан, мемлекеттік басқаруды айқын жүйелеуге мүмкіндік
Барлық билік тармақтары сиякты жоғары өкілді орган да өзінің
Заңнамалық ресімдердің көпсатылылығы және қатаң шектеулі жүйесі жұмыс сапасын
1998 жылдың күзінде Парламент қабылдаған Конституцияға енгізілген өзгертулер мен
Парламенттің заңнамалык құзыретінің аясын айқын белгілеу заңнамалык биліктің неғұрлым
Сонымен қазіргі жағдайдағы Қазақстан Республикасы үшін ең тиімді билік
Қазіргі таңда мемлекетімізде ұсыныстардың құқықтық ресімделуін қамтамасыз ету үшін
Сөздің соңында еліміздің Президенті Н.Ә. Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауында
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамыз 1995 жыл. Алматы, 2002,
«Қазақстан Республикасының 2010 жылдан 2020 жылға дейiнгi кезеңге арналған
Сартаев С.С. Об учреждении поста Президента Казахской ССР и
Баймаханов М.Т, Вайсберг Л.М., Котов А.К. Становление суверенитета Республики
Таранов А.А. «Парламент и законодательная власть Казахстана». Алматы. 1995.
Нурпеисов Е.К, Котов А.К. Государство Казахстан от ханской власти
Н.Ә. Назарбаев Казақстан – 2030. Ел Президентінің Қазақстан халқына
Об основных направлениях внутренней и внешней политики на 2003
Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында. ҚР
Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан
Кызылорда-Таймс. 9 ноября, 2006 года.
Ведомости Парламента Республики Казахстан - Алматы. -2001 г.
Белиспаев А.М. Децентрализация и развитие местного самоуправления в Республике
Аглешов К. Финансово-экономическая модель местного самоуправления в Республике Казахстан
Илеуова Г., Серажиева С., Альжани Ж. Анализ результатов экспериментальных
Ильясов С.К. Внедрение местного самоуправления как института политического участия
Болтенко Ю.С. Основные разновидности организационной структуры местного самоуправления в
Чиркин В.Е. Организационные формы местного самоуправления: Россия и зарубежный
Ведомости Парламента Республики Казахстан, - 2001. - №3.
В.И.Червонюк, Теория государства и права, - Москва. - 2006.
Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекттік басқару және өзін- өзі басқару
Қызылорда Облыстық маслихатының материалы.
Ғ. Сапарғалиев «Конституциялық құқық» оқу құралы. 2008ж. 515 бет.
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 18 желтоқсандағы №2688 Қазақстан Республикасының
Баймаханов М. К Разработке современной концепции функции государства //
Конституционное (государственное) право зарубежных стран / Под ред. Страшуна
Гадыльшина З.М. Правовое положение Кабинета министров – Правительства Республики
Калинина Л.А. Исполнительная власть в ее организационно-правовых формах. –
Елисеев Б.П. Система органов государственной власти в Российской Федерации.
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереже / Қазақстан
Ибрагимов Х.Ю. Административное право. - Алматы: Данекер, 2000. -
Баянов Е. Әкімшілік құқықтың схемалар бойынша анықтамалары: Оқу құралы.
Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірмесі Заңтану / Жал.ред.бас.
ТЖА Төрағасының бірінші орынбасары Н.К. Бижановтың баяндамасы / Төтенше
Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс жөніндегі материалдардың ақпараттық-әдістемелік жинағы.
Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс жөніндегі материалдардың ақпараттық-әдістемелік жинағы.
Қазақстан Республикасы Конституциясының түсіндірме сөздігі. - Алматы: Жеті жарғы,
Сапарғалиев Ғ.С. Государственное управление и местное самоуправление: иллюзии и
Калюжный В.А. Законодательство о местном государственном управлении и местном
Сапарғалиев Ғ.С. Қазақстан Республиканың Конституциялық құқығы: Академиялық курс. өңделіп,
Конституция Республики Казахстан. Научно-правовой комментарий / Под ред. Г.С.
Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы 2001. - 23
Назарбаев Н.Ә. «Жаңа әлемдегі Жаңа Қазақстан». Қазақстан халқына жолдауы.
3
Қазақстан Республикасында атқарушы биліктің жергілікті органдары
Орталық атқарушы органдар
Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті
Сот билігі органдары
Атқарушы және сот органдары
Мемлекетті басқару органдарының жіктелуі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БИЛІКТІҢ АТҚАРУШЫ ОРГАНДАРЫ
МЕМЛЕКЕТТІК БИЛІКТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ТАБИҒАТЫ
Құқық қорғау органдары
Сот немесе құқық қорғау органдары