Төлем көзінен ұсталатын салықтар
Жоспар
Кіріспе…………………………………………………………………………….3
І Негізгі бөлім.
1.1 Міндеттеме тәсілімен табыс салығының есебі……………………...5
1.2 Кейінге қалдырылған табыс салығы және сонымен байланысты
есеп айырылысулар…………………………………………………..15
1.3 Төлем көзінен ұсталатын салықтар………………………………….25
Кіріспе
Салық кодексі республикалық және жергілікті бюджетке түсетін салықтарды,
Салықтарды, алымдарды және басқа да міндетгі төлемдерді енгізу
Салық төлеуші, салық міндеттемесін орындау барысында, салық салынатын
Салық базасы деп құқықтық, физикалық базасын айтады және
Салық мөлшерлемесі салық базасының өлшем бірлігіне есептелген салық
Салық кезеңі — бұл уақыт кезеңі, әрбір салық
Қазакстан Республикасындағы салық заңы — мүліктің кірістелген және
1.1. Міндеттеме тәсілімен табыс салығының есебі.
Қазақстан Республикасында әрекет етіп тұрған салықтар мен басқа
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 63 "Бюджетпен есеп
Корпоративтік табыс салыгы. Корпоративтік табыс салығы бойынша бюджетпен
Пассивтік шотында жүреді.
Корпоративтік табыс салығының салық салынатын негізгі объектісі салық
Салық Жылдық табыс
=
Салынатын табыс
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар, көрсетілген
Салық төлеушілер жылдың табысының жиынтығынан мыналарды шығарып тастау
- дививиденттер, ҚР занды тұлға резиденттерінен алынған бұрындары
- кәсіпорынның меншігіндегі акциясының құны, олардың номиналдық құнынан
- мемлекеттік бағалы қағаздарды сатқаннан түскен табыстары;
- әртүрлі апатты төтенше жағдайына, душар болған жағдайда,
- мемлекеттік кәсіпорындардан тегін негізде алынған негізгі құралдардың
- зейнетакыны қамтамасыз ету туралы ҚР заңына
Заңды тұлғалардың жылдық табысының жиынтығынан оны алуға байланысты
Салық төлеушілердің шегерімдерінің тиісті құжаттары бар болса, яғни
Жылдық табыс жиынтығынан келесі шегерімдер жасалады.
Қызмет бабымен іс-сапарға кеткен шығындары және өкілеттік шығыстары
- іс-сапарға жіберілген жеріне дейін кеткен нақты жолымен
- шетелдік іс-сапарда жүрген кезіндегі тәулік шығындары Қазақстан
Алынған сіқы (мүдде) бойынша шегерім келесі деңгейде жасалынады:
- несиелер (займдар) бойынша, оның ішінде қаржылық лизинг
Жоғарыдағы шектеулермен қоса, несиенің максималды марапаттау сомасы да
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі және
Келісім-шартқа сәйкес несие (қарыз) үшін марапаттау сомасын есептеу
Күмәнді міндеттемелердің төленуі бойынша жасалатын шегерім. Егер де
Күмәнді қарыз талабы бойынша шегерім тиісті құжаттармен расталса
Резервтік (провизиялық) қорларға аударымдар бойынша шегеріс жасау. Өз
Ғылыми зерттеу, жобалық және тәжірибе-конструкторлық жұмыстарына жасалған шығындар
Сақтандыру жарналары (пайдасы) бойынша шығыстарға шегеріс жасау.Жинақтау және
Әлеуметтік төлемдерге арналған шығыстар бойынша шегерімдер, Салық төлеушілердің
Табиғи ресурстарды геологиялық зерттеулерге және өндіруге дайындық жұмыстарына
Геологиялық зерттеу жұмыстары жасалған контракт аясында жүзеге асады,
- пайдалы қазбаларды сату кезінде алынған табыстары;
- жылдық табыс жиынтығынан түзету ретінде алынып тасталатын
Теріс бағамының айырмасы бойынша шегерім жасау салық төлеушінің
Ескерілмей қалған теріс бағамының сомасы келесі салық кезеңінің
Айыппұлдар да, өсімдер де, олардың танылуына қарап шегерімге
Салықтарды шегеріс жасау. Бұл жерде мемлекеттік бюджетке есептелген
Ағымдағы салықтық кезеңде өткен кезеңдер үшін төленген салық
Тіркелген активтер бойынша шегеріс жасау. Тіркелген активтерге-салық төлеушінің
Негізгі құрал-жабдықтардың мынадай түрлеріне амортизациялық аударылымдар есептелінбейді: жер;
Амортизациялауға жататын негізгі құралдар өздеріне тиесілі шектеулер мөлшерлемесімен
Салық төлеуші өз еркі бойынша басқа да шектеу
Ғимараттар, қондырғылар, құрылыстар объектілері бойынша амортизациялық аударымдар жеке
Жарлық капиталға салым ретінде алынған, тегін алынған, сатып
Қаржылық лизингіге берілген (қаржылық лизингі бойынша) тіркелген активтердің
Қаржылық лизингіге берместен бұрын тіркелген актив баланстық-құныңда көрсетілген
Жөндетуге жұмсалатын шығыстар бойынша шегерімдер. Шегерім әрбір ішкі
Салық салынатын табысты анықтаған кезде жылдық жиынтық табыстан
- жылдық жиынтық табысты алумен байланысты емес шығыстар;
- күрделі сипаттағы шығыстар, яғни тіркелген активтерді салуға
- мемлекеттік бюджетке төленетін айыппұлдар мен өсімдер;
- жылдық жиынтық табысты алумен байланысты болса
Қазақстан Республикасының заң актісімен белгіленген, нормадан жоғары, төлеуге
- кәсіпкерлік қызметте пайдаланбайтын, құрылыс объектілерін салу, пайдалану
- тегін берілген мүліктердің, жұмыстардың, қызметтердің құны. Кәсіпкерлік
Бағалы қағаздарды сатқан кезде шеккен зияны олардың құнын
Корпоративтік табыс салығын есептеген кезде 851 шоты дебеттеліп,
Корпоративтік табыс салығын бюджетке төлеген кезде оның ішінде
851 шотының дебеті бойынша және 632 шотының кредиті
1.2 Кейінге қалдырылған табыс салығы және сонымен байланысты
Кейінге қалдырылған салыктың есебі үшін 632 "Кейінге қалдырылған
талаптарындағы айырманың нәтижесінде пайда болған уақытша сомалары көрсетіледі.
Бухгалтерлік есепте табыс пен зиян есеп саясатында қаралған
Бұл арада мынаны ескерген жөн: салық (жедел) есебінде
Бухгалтерлік және салық есебі арасындағы мәліметтердің теңдігін сақтау
Осының нәтижесінде уақытша және тұрақты айырмашылықтар, сондай-ақ уақытша
Тұрақты айырмашылықтар — бұл ағымдағы есепті кезеңде туындайтын
Тұрақты айырма ретінде келесі мысалды келтіруге болады:
- жылдық жиынтық табыспен де, шаруашылық жүргізуші
- бюджетке төленетін айыппұл санкциялары бухгалтерлік есепте
- нормадан жоғары белгіленген іс-сапар мен өкілділік шығындары
- қоршаған ортаны ластаудан тазартуға кеткен шығындар бухгалтерлік
- марапаттау бойынша шығыстар толық көлемде бухгалтерлік есепте
- несие бойынша, соның ішінде қаржылық лизингі бойынша
Жоғарыда келтірілген шектеулерге қосымша, шегеруге жататын несие (қарыз)
- сақтандыру пайдасы бухгалтерлік есепте ешқандай шектеусіз шығысқа
- кәсіпкерлік қызметінде пайдаланбайтын объектілердің пайдалануы мен күтіп-ұстау
- және басқа да шығыстары.
Уақытша айырма бухгалтерлік табысты есептеген кезде кейбір табыс
- материалдық емес активтер мен негізгі құралдар
Бухгалтерлік есепте амортизациялық аударымдар үшін әртүрлі тәсілдер мен
- бухгалтерлік есепте негізгі құралды жөндеу шығындарын толық
- 15% асқан сомасы негізгі құралдың құндық
- бағалы қағаздарды сатудан жабылмаған зиян оларды
- салық бойынша шығыстар (корпоративтік салығын, табыс
- теріс бағамдық айырма бухгалтерлік есепте толық көлемінде
Салық салынатын табыстың сомасынан 50%
алынады, ал олжылдық жиынтық табыспен
Оң бағамдық + шегерімнің (табыс
айырмасы
шығады
Айырма сомасы негізінен шектеудің салдарынан пайда болады, ал
және басқа да.
Тұракты және уақытша айырма шаруашылық жүргізуші субъектінің есеп
Халықаралық практикада жалпы қабылданған пікір бойынша табыстан алынатын
Есептік кезеңде уақытша айырманың салдарынан пайда болған салық
Салықтық төлем міндеттемесінің әдісіне сәйкес, олар кезең барысында,
- салық салынатын табыстан төлеуге жататын табыс салығын,
Бухгалтерлік Тұрақты Уақытша табыс
- уақытша айырманың салықтық эффектісі сол есептік кезеңде
- кейінге қалдырылған салықтарды осы есептік кезеңге сәйкес
2002 жылы корпоративтік табыс салығының мөлшерлемесі 30% құраған,
- төлеуге жататын табыс салығы (700,23x30%) =
бухгалтерлік табыс
уақытша айырмасы
(-981 - (-217) - 81 - (-94) -550
тұрақты айырмасы
(68 + 44 + 52 - 67,77 -
Салық салынатын табыс
(1069,46-601 +231,77)
- ағымдағы жылдағы уақытша айырмасының салықтық эффектісі:
- кейінге қалдырылған салықты түзету: (3) мың теңге
Келтірілген мәліметтердің негізінде келесі шоттар корреспонденциясын құрастырамыз.
Қатар № Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, мың тенге
дебет кредит
1 2 3 4 5
1. Есептелген корпоративтік табыс салығы 210,07 851 631
2. Кейінге қалдырылган табыс салығын есептеу 192,32 851
3. Кейінге қалдырылған табыс салығын есепті кезеннің басына
Кейінге қалдырылған табыс салығының сомасын есептеу (есепке алу)
Уақытша айырмасының сомасының белгісін (таңбасын) салық салынатын табысқа
Егер де бұндай дебеттік сальдо күмән туғызатын болса,
Бухгалтерлік баланста кейінге қалдырылған табыс салығын көрсету үшін
Қазақстан Республикасының Салық Кодексі (125 бабы бойынша) кәсіпкерлік
Тартқан зиянның келешектегі алынатын табысқа зачет етілуі кәсіпорынның
Салық төлемдері бойынша алған экономия таза табысқа енеді,
1. Салық төлемдері бойынша алынған экономия келесі есептік
күмәнді болса және ол кезде алынатын табыс зиянды
2. Салық төлемдері бойынша алынған экономия, 632 шоттың
Келешек табыс салығының есебінен өтелетін табыс салық сомасы
Енді біз жоғарыда келтірілген мысалға қайтып ораламыз. 2002
Кәсіпорын болжамы:
І Нұсқа. Кәсіпорын 2003 жылы жабдықтаушылармен тиісті
2 Нұсқа. Кәсіпорынның нәтижесі оң көрсеткіштермен аяқталатынына сенімсіз,
3 Нұсқа. Салық төлемдері бойынша алған (алатын) экономиясын
Келтірілген әрбір жағдай үшін шоттар корреспонденциясын келтіреміз.
Қа-тар Шаруашылық операцияларынын мазмұны Сомасы,
теңге Шоттар корреспонденциясы
дебет кредит
1 2 3 4 5
1. Кәсіпорын болашақ жылы жеткілікті табыс алады және
- салық эффектісінің уақытша айырмасының сомасына (638x32%)
- салық төлемі бойынша алынған экономиясының сомасына
(1517 х 32%) (яғни, салық төлемінен үнемделген сомасына)
дырылған табыс салығы бойынша
шеккен зияны»
субшоты
632 "Кейінге қал-
дырылған табыс салығы бойынша
шеккен зияны" субшоты 632 851
Жиыны 704,0
Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалаған кезде ол корпоративтік
Айырманың бұндай типі қабылданған есеп әдістемесіне тәуелді болып
Мысалға, қайта бағалаумен байланысты, салық эффектісі 405000 теңге
Қа
тар
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы
дебет кредит
1 2 3 4 5
1. Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалаудың нәтижесінде алынған,
2. Жыл соңында бюджетке төлеуге жататын, табыс салығынын
-салық эффектісінің уақытша айырмасының сомасына
- төлеуге жататын корпоративтік табыс салығының сомасына 209000
Жиыны 648000
Басқа жағдайда қайта бағалаумен байланысты салық эффектісінің потенциалдық
1.3 Төлем көзінен ұсталатын салықтар:
Төлем көзінен ұсталатын салықтар 15% мөлшерлемесі бойынша ұсталады,
- депозиттер бойынша марапаттаулар (жеке тұлғалардың банкке
- ұтыс;
- заңды тұлғалардың төлейтін марапаттау сомасы (банк-резидент, зейнетақы
- бағалы қағаздарды шығарғаны үшін төленетін марапаттау сомасы.
Егер де ұтыстардан, марапаттаудан табыс салығы ұсталса және
Резидент емес заңды тұлғалардың таза табысынан 15% мөлшерлемесінде
Резидент еместердің Қазақстан Республикасының көзінен алатын табыс түрлерінің
- өнімді, жұмысты, қызметті сатқаннан алынған табыстары;
- басқару, қаржылық, аудиторлық, маркетингтік т.б. көрсеткен қызметтерінен
- мүліктердің құнының өсімінің арқасында алынған табыстары;
- талап ету құқына жеңілдік жасаудың арқасында алынған
- айыппұл және есімдерден түскен табысы, бұл айыппұлдар
міндеттемесін тиісті орындамаған резиденттерге де, резидент еместерге де
- дивиденд түрінде алынған табыстары және үлестік қатысудан
- роялти нысанында алынған табыстары;
- жалға беруден алған табыстары;
- халықаралық тасымаддау процесінде транспорттық қызмет көрсетуден алған
- резиденттердің төлеген ұтыстары;
- тегін алынған мүліктерден түсетін табысы;
- басқа да қызметтерден түсетін табыстары.
Қазақстанда қызмет ететін резидент еместердің алатын табысынан мына
- дивиденттерден және қатыстық үлестерден алатын табысынан және
- тәуекелділікті сақтандыру келісім-шарты бойынша төленетін сақтандыру
- қайта сақтандыру шарттары бойынша төленетін сақтандыру төлемінен
- халықаралық байланыста тасымалдау қызметін көрсеткен табысынан
- осы Кодекстің 178 бабы бойынша алынатын табысынан
Мыналар кірмейді:
- Қазақстан Республикасының аймағында сыртқы сауда операциялары бойынша
- банк-резиденттердің корреспонденттік шоттарын жүргізу және ашумен
- бағалы қағаздарды сату кезінде олардың құнының
- мемлекеттік бағалы қағаздармен жасалған операциялардан түскен табыстар;
- шикі мұнай өнімдерінің сапасы бойынша төленетін
- сатып алушы-резиденттердің төлеген бағалы қағаздардағы қарыздар
Мысал. Қазақстан Республикасының резиденттік емес шетелдік компаниясы 10000
Резидент емес заңды тұлғалардың табысына салынатын салықтың тәртібі
Шегерімге табысты алумен байланысты тікелей шығыстардың барлығы жатады.
- бұл резидент емес занды тұлғаның меншігін қолдану
- көрсеткен қызметі үшін комиссиондық табыстарды алуға;
- осы резидент емес заңды тұлғаның ұсынған қарыздары
- құжаттармен дәлелденбеген шығыстарды жасауға;
- және басқа да.
Резидент емес заңды тұлғалар салықты таза табыстан төлейді.
Халықаралық келісім-шарт бойынша арнайы ережелері. Халықаралық келісім-шарттың ережелері
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы. Жеке тұлғалар бойынша
Төлем квзінен алатын табысына салынатын салықтар. Төлем көзінде
- еңбеккерлердің табысы. Төлем көзінде салық салынатын, еңбеккерлердің
Еңбеккерлердің табысы бойынша жеке табыс салығының сомасы еңбеккерлердің
Табыс салығын ұстаған кезде 681, 682 шоттары дебеттеліп,
- бір жолғы төлемдерден түскен табыс. Бұндай төлем
- жинақтау зейнеткерлік қорларынан төленетін зейнеткерлік төлемдері, бұл
- жеке тұлғаға төленетін ұтыстар, марапаттаулар, дивиденттер, табыстың
- стипендия, бұларға да салық салынады, сондай-ақ стипендия
- сақтандыру қоры бойынша табысы.
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар. Төлем көзінде салық
Резидент емес заңды тұлғалардың табысына салық салудың ерекшеліктері.
Салық салу мақсатында жеке түлға, егер де олар
- Қазақстан Республикасына заңды жолымен келген (тұрғылықты болу
- Қазақстан Республикасына біршама уақытка келген;
- Қазақстан Республикасына 183 календарлық күнінен кем емес
1 - ағымдағы салықтық кезеңдегі келген күндерінің санын
1/3 - өткен салықтық кезенде бірінші болып келген
1/6 - өткен салықтық кезеңде екінші болып келген
Мысал. Қазақстан Республикасында шетелдік жеке тұлға 2000 ж
Келу күндерінің саны келесі жолмен есептелінеді:
1x130 +1/3 х 105 + 1/6 х 132
Сонымен, шетелдік жеке тұлғаның келген күні 187 күн,
Егер де жеке тұлға Қазақстан Республикасының азаматы болса,
Қосылған құн салығы. Бұл өндіріс процесіне және тауардың
Қосылған құнға салынатын салық объектілері болып, салық салынатын
Сондай-ақ, еңбек ақы заттай түрде төленген жағдайда берілетін
Салықтан босатылған тауарлардан басқа, сырттан әкелінетін тауарларға салық
"Сату" термині тауарларға қатысты қолданғанда сатуды, айырбастауды, ақысыз
Қосымша құнға салынатын салық бойынша есепте тұрған немесе
Қазақстан Республикасының қатысуымен жасалған халықаралық шарттарда түсті және
Қосымша құнға салынатын салықтың мөлшерлілігі салық салынатын айналымның
Салық салынатын айналым бойынша бюджетке төленуге жататын қосылған
Қосылған құн салығын төлеуші Салық салынатын объектісі Салық
Салық кезеңі
Қосылған құн салығы бойынша есепте тұрған тұлғалар қосылған
салынатын
айналым
Қазақстан Республикасының аймағында сатқан кезде, 16% мөлшерінде салық
Экспортқа сатқан кезде, оның нольдік пайызы алынады Календарлық
Қазақстан Республикасының кедендік заңына сәйкес Қазақстан Республикасының аймағына
Салық
салынатын
импорт
16%
1000 МЕК құрайтын тауар айналымын кез –
Қазақстан Республикасының аймағына сырттан (импорттан) келген тауарларға салық
Қосылған құн салығын анықтау үшін сату орны болып
Тауар бойынша Жұмыс пен қызмет бойынша
Тауарды тиеу орны, егерде жабдықтаушы, алушы немесе үшінші
Алушыға тауарды беру орны Жұмыс пен қызметтің нақты
Қызмет көрсеткен нақты орны, сол қызметке қатысты болса,
Кәсіпкерліктің орны немесе жұмысты, қызметті сатып алушының кез
- өз меншігіндегі құқық объектісін пайдалануға берсе;
- кеңес, аудиторлық, инжиниринголық, бухгалтерлік т.б. қызмет көрсетсе;
- қозғалыста болатын мүліктерін жалға берсе (транспорттық құралдың
- тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) алу (немесе табу) бойынша
- байланыс;
- туризмді ұйымдастыру бойынша
Тауар (жұмыс. қызмет) алушы бюджетке төленетін жарнасы бойынша
Салық салынатын айналым резидент еместерден алынған жұмыс пен
Қосылған құн салығы салынатын тауарларды тиеуді, жұмыстарды атқаруды
ҚҚС есептеу кезінде 301 "Алынуға тиісті қарыздар" шоты
Содан соң 301 шотының кредитінен 633 шотының дебетіне
Сатып алушылар бұрындары ҚҚС-ның сомасы төленген тауарларды қайтарған
Акциздік (жанама) салық — сатып алушы төлейтін тауардың
Акцизді есептеген кезде 301 шоты дебеттеліп, 634 шотының,
Акцизді төлеушілер Салық салынатын
объектісі Салық мөлшерлемесі Салық кезеңі
Акцизделмейтіндерге мыналар жатады:
- акцизделген тауарларды сыртқа (экспортқа) сатқан жағдайда;
- мемлекеттік өкілетті органдармен анықталған квота шегіндегі этил
- медицинаға арналған құрамында спирт бар өнімдер
Өндірілген тауардың бастапқы бағасы, яғни акциз бен ҚҚС
Акцизделетін тауарлар үшін өндірілген өнімнің құны да, сатылған
Импортталатын акцизге жататын тауарлар бойынша салық салынатын объекті
Акцизделген тауарды импорттау кезінде олар үшін акциздің тұрақты
Ал адвалорлық әдісте салық базасы үшін импортталған тауардың
Әлеуметтік салық. Әлеуметтік салықты жұмыс беруші кәсіпорын есептейді,
Әлеуметтік салықты төлеушілер Салық салынатын объектісі Салық мөлшерлемесі
Қазақстан Республикасындағы заңды тұлға резиденттері, Қазақстан Республикасында тұрақты
лық ай әр
тоқсан
сайын есеп
берумен
бірге
Жеке нотариустар, адвокаттар Еңбеккерлердің саны, салык телеушінін өзін
Өзі үшін 3 айлық есептік көрсеткіші; Әрбір жұмыскер
Жеке кесіпкерлер
Салыктын арнайы тәртібін қолдаушы (шаруа қожалықтары, фермерлік шаруашы-лықтары)
Айлық есептік көрсеткіштен -20%
Еңбеккерлердің келесі табыс түрлеріне әлеуметтік салық салынбайды:
- мемлекет, үкімет және халықаралық ұйымдар есебінен берілген
- Қазақстан Республикасының Үкіметімен және Президентімен берілген
- конкурстық, спорттық жарыста жүлделі орындары үшін берілетін
- кәсіпорындар өз қызметін тоқтатқан кезде жұмыс берушілердің
- пайдаланбаған еңбек демалыстарына жұмыс берушілердің төлеген
- жинақ зейнетақы қорларына аударылған жарнасына;
- тікелей әлеуметтік көмек, жәрдем ақы және компенсация,
- армия қызметкерлеріне арналған төлемдердің барлық түріне;
- қоғам жұмыстарын орындаумен байланысты төлемдерге;
- мемлекеттік бюджеттің қаржысының есебінен төленетін бір жолғы
- заңмен белгіленген деңгейде қызмет бабы бойынша
- босану мен екіқабаттылық бойынша жәрдем ақыға;
- белгіленген мемлекеттік стипеңдияға;
- берілген арнайы киімдердің құнына;
- сақтандыру сыйлығына;
- қайырымдылық көмек ретінде берілген мүлік құндарына;
- тағы басқаларына.
Әлеуметтік салық ай сайын есептелінеді, ол үшін еңбеккерлердің
Мысал. Ағымдағы ай үшін еңбеккерлерге 100 мың теңге
Есептелген әлеуметтік салық мына шоттардың дебетінде: 903, 923,
Жер салығы. Бюджетке төленетін жер салығының есебі 634
Салық салуға жататын, жердің категориясы Салық салуға жатпайтын,
Ауыл шаруашылығына арналған жерлер Айрықша қорғалатын табиғи аймақтар,
Елді мекеннің жерлері Орман қорлары
Өндіріс, транспорт, байланыс, қорғаныс және басқа да ауыл
Су корлары
Жер корлары
1.4 Жер салығы олардың меншік құқын, тұрақты пайдалану.
Құқын, уақытша тегін пайдалану құқын растайтын құжаттардың негізінде
Жер салығын төлеушілер Салық салынатын объектісі Салық мөлшер
лемесі Салық кезеңі
Салық салынатын жер объектілері бар заңды тұлға (заңмен
- меншік құқына;
- жерді тұрақты пайдалану құқына;
- жерді уақытша пайдалану құқына Жер төлімдері және
мөлшерлемесінің
базасы жердің
сапасына, бонитетіне,
жер төлімдерінің
арналымына тәуелді
болып келеді Календарлық жыл
Салық салынатын жер объектілері бар жеке тұлға (заңмен
- меншік құқына;
- жерді тұрақты пайдалану құқына;
- жерді уақытша пайдалану құқына
Темір жол транспортын ұйымдастыру үшін: заңмен белгіленген тәртіпте
Энергетика мен электростанция жүйесін ұйымдастыру үшін: заңмен белгіленген
Қазба байлықты, газ бен мұнай өнімдерін тасмалдайтын кәсіпорындардың
Жердің әрбір теліміне тиесілі салық мөлшерлемесін пайдаланады.
Жерсалығын есептегенде 821 шоты дебеттеліп, 634 шоты кредиттеледі.
Көлік құралдарына салынатын салық. Мемлекеттік есепте тұрған меншік
Көлік құралдарына салынатын салық жыл сайын төленеді және
Көлік құралдарына салынатын салықты төлеушілер Салық салынатын объектісі
Меншігінде және шаруашылығын жүргізуіне немесе оперативті басқаруына алған
ын қоспағанда Салық Кодексі белгілеген айлық есептік көрсеткіштің
коэффициенттері мен салық мөлшерлемесі көлік түрлеріне, қуаттылығына, двигательдін
сыйымдылығына, пайдалану мерзіміне байланысты алынады Календар-лық жыл
Меншігінде және шаруашылығын жүргізуіне немесе оперативті басқаруына алған
40 тонналық және одан да жоғары жүк көтеретін
Мүлікке салынатын салық. Бюджетке төленетін мүлік бойынша салынатын
Мүлік салығын төлеушілер Салық салынатын объектісі Салық мөлшерлемесі
Заңды тұлға-
резиденттерінің
меншігінде
гі салық
салынатын объектілері
(заңмен белгіленген
кейбір категориясынан
басқасы)
Заңды тұлға-резидент
еместердің меншігінде
гі салық
салынатын объектілері (заңмен белгіленген кейбір категориясынан басқасы)
Жеке кәсіпкерлердің
Меншігінде
гі салық
салынатын объектілері
Жеке тұлғалардың
Меншігінде
гі салық
салынатын объектілері
(заңмен белгіленген
кейбір категориясынан
басқасы) Салық салынатын
объектісі: негізгі
құралдар (үй-пәтер
қорларын қоса
алғанда) және
материалдық емес
активтер болып
саналатындар
жатады.
Заңды және жеке
балансында тұрған объектілердің бухгалтерлік есеп
мәліметіері бойынша анықталған орташа
жылдық қалдық құны
Салық салынатын
обьектісіне,
кәсіпкерлердің
меншігіндеп және меншігінде емес
мүліктері жатады:
-үй-пәтер қорлары, саяжайы, гаражы т.б. -аяқталмаған құрылыс обьектілері.
жылдық орташа құнынан
0,1% алынады: коммерциялық
емес ұйымдардан, әлеуметтік
сферадан, кітапхана
саласымен байланысты
қызметтердан; мемлекеттік
аттестациялаудан; су
қоймаларымен шұғылданатын заңды тұлғалардан;
мемлекеттік бюджеттің есебінен
қаржыландырылатын ұйымдардан
Салық салынатын
обьектінің жылдық орташа
құнынан 1% мөлшерінде алынады
Салық мөлшерлемесін,
салық салынатын
объектісінің құнына қарап,
Салық Кодексі белгілейді Календар-
лық жыл
Салық салынбайтын объектісі болып:
- жер салығы салынатын объектілері;
- көлік құралдарының салығы салынатын объектілері;
- Қазақстан Республикасының үкіметінің шешімімен консервацияға жатқызылған негізгі
- мемлекеттік автомобиль жолдары;
- инвестициондық жобаның пайдалануға берілген негізгі құралдар.
Объектінің орташа құнын анықтау үшін бір мысал келтіріп
Енді біз осы негізгі құралдар мен материалдық емес
Күні Негізгі құралдар мен материалдық
емес активтердің қалдық құны Келіп
түскені Есептен
шыққаны Есептелген
амортизация
сы
1.01.2002 ж. 11360000
94665
1.02.2002 ж. 11265335 500000
122000
1.03.2002 ж. 11643335
250000 115000
1.04.2002 ж. 11278335
115000
1.05.2002 ж. 11163335
350000 95250
1.06.2002 ж. 10718085
95250
1.07.2002 ж. 10622835
95250
1.08.2002 ж. 10527585 300000
108500
1.09.2002 ж. 10719085
108500
1.10.2002 ж. 1.11.2002 ж. 10610585 10876285 400000
134300
134300
1.12.2002 ж. 10741985
200000 127900
1.01.2003 ж. 10414085
Жиыны 141940870 1200000 800000 1345915
Ағымдағы кезеңде объектілердің орташа жылдық құны 10918528 (теңге
Әрбір салық төлеуші салықты өздігінше есептейді, бірақ ол
Жер қойнауына салынатын салықтар. Мұндай арнайы салықтардың қатарына:
1. Үстеме пайдаға салынатын салық;
2. Жер қойніауына салынатын арнаулы төлемдер:
2.1. Бонустар (қол қойылған және коммерциялық);
2.2. Роялтилер;
3. Өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі жатады.
Үстеме пайдаға салынатын салық. Жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын
біріншісі — Салық Кодексі белгілеген міндетті төлемдерімен қоса
екіншісі — тек Қазақстан Республикасының үлесінде жер қойнауына
Пайданың ішкі нормасы (ПІН), % Үстеме пайдаға салынатын
20-дан кем немесе оған тең 0
20-дан артық, бірақ 22-ден кем немесе оған тең
22-ден артық, бірақ 24-тен кем немесе оған тең
24-тен артық, бірақ 26-ден кем немесе оған тең
26-дан артық, бірақ 28-ден кем немесе оған тең
28-ден артық, бірақ 30-дан кем немесе оған тең
30- дан артық 30
Бонустар. Жер қойнауын пайдаланушылардың белгіленген төлемдері болып табылады
Қол қою бонусы жер қойнауын пайдаланушылардың заңда белгіленген
Коммерциялық табу бонусы тіркелген төлем болып табылады және
41
Заңды тұлға – резиденттеріне төлейтін, марапаттау және шегерімге
Төлеу көзінен ұсталынған марапаттау
сомасы
Төлем көзінен ұсталатын табыс салығының мөлшерлемесі
__________________________
Корпоративтік салығының мөлшерлемесі (30%)
Шегеруге жатқызылатын және заңды тұлға – резиденті төлейтін
Төлем көзінен ұсталатын табыс салығының мөлшерлемесі
__________________________
Корпоративтік салығының мөлшерлемесі (30%)
Төлеу көзінен алынатын,
марапаттау
сомасы
Төлем көзінен ұсталатын салықтар
Корпоративтік табысқа салынатын салық
Салық түсінігі және түрлері
Жеке табыс салығы
Салық мекемесіндегі іс-тәжірибе есебі
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы
Қазақстан Республикасындағы жеке тұлғалардың табысына салық салу мен өндіріп алу
Орта және шағын бизнестің дамуына салық салудың әсері
Салықтың түрлері
Міндеттеме тәсілімен табыс салығының есебі