Қаржы теориясы
ЖОСПАР
Кіріспе
Инфляцияның табиғаты және оның қаржымен өзара
Инфляцияға қарсы саясат шаралары
ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Экономикалық құбылыс ретінде инфляция көптен бері
"Инфляция" термині (латынның inflatio сөзінен шыққан
Инфляцияның дәстүрлі ең жалпы анықтамасы —
Инфляция — ақша жуйесінің дағдарысты жай-күйі.
Ақшаның құнсыздануына мына факторлар себепші болады:
айналысқа артық ақшаның шығарылуы;
қолайсыз төлем балансы;
үкіметке сенімнің жоғалуы.
1.Инфляцияның табиғаты және оның қаржымен өзара
Ұзақ уақыт бойы инфляцияны монетарлық құбылыс
Бүгінде инфляция бағаның өсуі нәтижесінде ақшаның
Инфляцияның ішкі және сыртқы факторларын (себептерін)
Сөйтіп, көпфакторлы процесс ретінде инфляция —
Инфляцияның іс - әрекетін қаржы проблемаларымен
белгілі бір салық нысандары мен әдістерін
инфляциялық сипаттағы шараларды мемлекеттік бюджет арқылы
мемлекеттік бюджеттің тапшылығын жабудың әдістері;
мемлекеттік берешектің көлемі.
Нарықтық экономика кезінде қаржы инфляциялық процеске
Бірінші фактор – мемлекет шығыстарының өсуі,
Екінші фактор – табысқа (пайдаға) салынатын
Үшінші фактор – бюджеттердің ұзақ уақытты
Инфляция қаржы қатынастарын да өзгерістерге ұшыратады.
Екіншіден, инфляция қаржы ресурстарын құнсыздандырады және
Үшіншіден, инфляциялық процесс мемлекеттің берешегі проблемаларын
Сөйтіп, қаржы мен инфляция өзара тәуелді
Қаржы қатынастары мен инфляциялық процестердің бір
Төмен инфляция немесе оның болмауы ұлттық
Инфляцияны бағалау және өлшеу үшін бағалар
Инфляция қарқыны =
Қазақстанда тұтыну тауарларының бағасы мен қызметтер
1990 - 1; 1992- 2,5; 1993-
Дүниежүзілік практикада егер инфляцияның қарқыны жарты
Инфляциялық процестің қуаттылығын бағалауды және инфляцияның
бағалар өсуінің қарқыны бойынша:
баяу - баға жылына 10 пайыз
бұл кезде ақшаның номиналдық құны сақталады,
өршімелі - баға 100 пайыз шегінде
әсіреинфляция – баға жүздеген пайызға өскенде;
бағалар өсуінің теңгерімділік дәрежесі бойынша:
теңдестірілген және теңдестірілмеген инфляция;
теңдестірілген инфляция кезінде әртүрлі тауарлардың бағасы
болжаулық (болжап айтушылық) дәрежесіне қарай:
күтілген, болжалды және кутілмеген;
шығу немесе пайда болу орнына қарай:
импортталынган және экспортталынган;
сондай-ақ дамудың әркелкілігімен сипатталатын сатылы, баға
Қаржы мен инфляцияның өзара байланысын инфляциянын,
Бірінші жағдайда ол заңи және жеке
Екінші жагғдайда кәсіпорындардың еңбекке ақы төлеуге,
Нарықтық экономиканың механизмі — бәсеке мен
ауқымдағы әрекеті инфляцияның төмендеуіне мүмкіндік жасай-ды.
Монополияландырылған экономикада бұл механизм әрекет -етпейді,
Жалпы инфляцияның себептері базистік қатынастардың қарама-қайшылықтарынан,
Инфляция сырқы экономикалық қызмет тарапынан арандатылуы
Экспортталатын инфляция тауарлар мен қызметтер көрсетуге
Инфляцияның көріну нысаны — ақшаның құнсыздануы
Инфляцияның табиғаты ақшаның онымен салыстырмалы тұлғаланатын
Р х Q = М х
Мұндағы сол жақ белігі қоғамдық өнім
Ұлттық өндірістің артуы жағдайында ұдайы өндіріс
Қазіргі мемлекет қаржы-қаражатының, бірақ өзінің негізгі
Тұралаушы экономикада мұндай шараларды қаржыландыру үшін
Өндірістік емес сфераны қаржыландыру міндетіліктермен қатар
Инфляция өндірістік сфераға, халықтың көптеген жігінің
Инфляцияның дамуына инфляциялық нәтижені тудырған жаңа
Инфляцияның дамуының қосымша факторы пайдаланылатын кредиттер
Айтылған факторлар өндіріс шығындарын - өндірушілер
Бағалардың артуы жағдайында халықтың, әсіресе жеке
2. Инфляцияға қарсы саясат шаралары
Инфляцияның өрістеп, күшеюі экономикалық және әлеуметтік
Инфляция кезінде мемлекет іс - қимылының
1) бейімделу саясатын жүргізу немесе инфляцияға
бұл кезде табыстарды, жалақыны, пайыздық елшерлемелерді,
компаниялар мен фирмалар қысқа мерзімде жобаларды
2) инфляцияны төмендету немесе басу жөнінде
Инфляцияны жою жөніндегі шаралардың кешені қоғамның
Сұраным инфляциясын жоюға ақша және фискалдық
Инфляцияға қарсы саясат — инфляциямен күреске
Дефляциялық саясат — мемлекеттің шығындарын азайту,
Кірістер саясаты — бағаға және жалақыға
Инфляцияға қарсы саясат ақшалай ұсынымды шектеудің
Орталық банктің нақты ақша эмиссиясын қысқарту
Барлық несие ресурстарын қымбаттату және оларға
Кредит мультипликаторын қысу және коммерциялық банктердің
Сондай мақсаттарда Орталық банктің кедитерін тікелей
Инфляцияға қарсы фискалдық саясат салықтарды көбейту,
Салық саясаты инфляция жағдайында екі өзара
бірішіден, мемлекеттік бюджеттің тендестігіне жету және
екіншіден, экономиканың бастапқы буындарында - өндіріс
Инфляцияға қарсы салық саясаты жанама салық
Сондықтан инфляция кезінде тұтынуға салық салуға
Мемлекеттің шығыстарын қысқарту бұл процесті бюджет
Жалпымемлекеттік және жергілікті деңгейлердің бюджет шығыстары
Бюджет шығыстарын шектеуге мыналар арқылы жетуге
а) тура әдістермен - шектеумен (рестрикциялармен),
ә) секвестірлеу әдісімен - барлық шығыстарды
б) қолда бар кірістердің деңгейін
в) мемлекеттік бюджет тапшылығының деңгейін шектеумен.
Мыналардың нәтижесінде инфляцияның екінші типін—шығындардың (өндірушілер
1) жалақыны көбейту;
2) ұйымдық сипаттағы себептер бойынша шаруашылық
3) шикізат және энергетикалық ресурстар иелерінің
Өндіріс шығындарымен байланысты болатын инфляцияны жою
Инфляцияны төмендету проблемаларының бірінші блогы экономикалық
Біріншіден, еңбек өнімділігінің үәждемелік ынталандырмаларын, оның
Сауда - делдалдық сфераға қарағанда өндірістік
Инфляцияны жеңіп шығу жөніндегі шаралар жүйесіндегі
Бәсеке механизмін жасау монополияға қарсы шараларды
Инфляцияға ықпал етудің ең түбегейлі құралы
Жалақыны реттеу бастапқы (қол жеткен) деңгейден
Сыртқы экономикалық қызметті қамтып көрсететін төлем
Төлем балансының ағымдағы тапшылығын қысқартуға жалпы
Инфляцияны басқаруды жақсарту және инфляцияға қарсы
Ұлттық банктің негізгі міндеті ретінде бағалардың
Австралия, Канада, Финляндия, Жаңа Зеландия, Испания,
Ұлттық банк рыноктық мөлшерлемелерді репо мөлшерлемесімен
Қазіргі уақытта инфляциялық таргеттеуді еңгізуге дайындық
Инфляциялық таргеттеуге көшуге қажетті база жасау
ашық рынок операцияларын кең ауқымды көлемде
өзінің бағалы қағаздар портфелін ұлғайту;
бағалы кағаздардың қайталама рыногын дамыту;
трансмиссиялық тетіктің үлгісін, яғни репо мөлшерлемесі
инфляциялық таркеттеуді пайдалана отырып, шешім қабыл-
ӘДЕБИЕТТЕР
Қазақстан Республикасының Конституциясы. — Алматы: Қазақстан,
Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі. Қазақстан Республикасының
Салық және бюджетке төленетін басқа да
Әмірқанов Р.Ә., Тұрғұлова А.Қ. Қаржы менеджменті.
Бабич А.М., Павлов Л.Н. Финансы. Учебник.
Балабанов А.И., Балабанов И.Т. Финансы. Учебное
Балабанов И. Т. Основы финансового менеджмента.
Берлин С.И. Теория финансов. Учебное пособие.
Госшенко Л. Н. Страхование. Учебное пособие.
Дробозина Л.А. Финансы. Учебник для вузов.
Дюсембаев К.Ш. Ананлиз финансового положения предприятия.
Елубаева Ж.М., Бюджетная система Республики Казахстан:
Заяц Н.Е., Фисенко М.К., Бондаръ Т.Е.
Зейнельгабдин А.Б. Финансовая система: экономическое содержание
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Қаржы. Алматы:
Ильясов К.К., Исахова П.Б. Расходы государственного
Интыкбаева С.Ж. Фискальная политика и ее
Құлпыбаев С. және басқалары. Қаржы теориясы.
Мамыров Н.К., Саханова А.Н. и др.
Мельников В.Д., Ли В.Д. Общий курс
Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И.
Финансы. Учебник для вузов. Под. ред.
Финансы, денъги, кредит. Учебник. Под.ред. О.В.
Финансы. Денежное обращение. Кредит. Учебник для
Қлиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Оқулық. -
* Басқа нысандары да бар: шетелдік
1 сызба. Инфляциялық шиыршық
Капиталды басқару
Қаржының басқа экономикалық категориялармен байланыс
Қаржы менеджменті жайлы
Модильяни мен миллер үлгілері
Халықаралық экономика пәнінен оқу-әдістемелік кешені
Нарықтық экономикадығы әрекеттер мен табыстар және әлеуметтік негізгі саясат
Қаржы институттарының салық салудағы теориялық-әдістемелік аспектілері
Ақша қаражаттарына бақылау
ҚАРЖЫЛЫҚ МЕНЕДЖЕРДІҢ ҚЫЗМЕТІНІҢ МӘНІ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Қаржы нарығының қалыптасуы мен дамуы