Мектептің тәрбие жұмысы
Мазмұны
Кіріспе
1 Тәрбие жүйесі туралы түсінік және оның мәні
1.1 Тәрбие мақсатты бағытталған үрдіс ретінде
1.2 Тәрбие жүйесінің құрылымы, мазмұны
1.3 Тәрбие жүйесінің жалпы заңдылықтары
2 Мектептегі тәрбие жүйесі
2.1 Мектептің тәрбие жүйесі тұжырымдамасының жобасы
2.2 Мектептің тәрбие жүйесінің мақсаты мен міндеттері басқару нысаны
Қосымша В
Кіріспе
Мемлекет пен қоғам дамыту үшін жастар мен балалардың мінез-құлқын
Қазіргі таңда тәрбиеге ғылыми негізде жаңа концепциялық қатынас жасап
Тәрбие жүйесі педагогикалық ақиқаттық жартылай бөлігі болып көрсетіледі және
Тәрбие жүйесінің тапсырмасы барлық тәрбиелік қозғалысты біртұтас педагогикалық процесінде
Тәрбие жүйесі белгілермен қатар жалпы басқа да әлеуметтік жүйелерде
Тәрбие жұмысының нақты білім беру мекемесі иерархиялық тәрбие
Зерттеу тақырыбының мақсаты - мектептегі тәрбие жүйесінің моделін жасау.
Зерттеу нысаны - мектептің тәрбие үрдісін анықтау.
Зерттеу пәні - тәрбие жүйесінің үлгісін зерттеу.
Зерттеу тақырыбының міндеттері:
Мектептегі тәрбие мақсатын анықтау;
Тәрбие жүйесінің құрлымы мен міндеттерін анықтау;
Тәрбие жүйесінің жалпы заңдылықтарынан құрылады.
Құрылымы: жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, екі қосымшадан
1 Тәрбие жүйесі туралы түсінік және оның мәні
Тәрбие жүйесі - бұл мектептегі оқушыларды тәрбиелеу ортасы. Зерттеуші
Л.И. Новикова тәрбие жүйесі - бұ өзара байланыс жағдайында
Ал қазақстандық зерттеуші Б.И.Иманбекованың анықтауынша тәрбие жүйесі - тұлғаның
Тәрбие жүйесінің құрауыштары:
- мақсат - иедеялар;
- іс-әрекет;
- субъектілер;
- қарым-қатынас;
- игерілген орта;
- басқару [4].
Тәрбие жүйесінің құрауыштарындағы мақсат - бұл мектептің тәрбие процесінің
Тәрбие жүйесінің атқаратын негізгі қызметтері:
- кіріктіруші - тәрбие ықпалдардың бірлігін қамтамасыз етеді;
- реттеуші - бұл тәрбие жүйесін басқаруға бағытталған қызмет;
- дамытушы - бұл тәрбие жүйесін үнемі динамикада, яғни
- қорғау;
- түзету;
- компенсациялау.
Тәрбие жүйесінің негізгі өзегі - оқушылар мен мұғалімдер ұжымы.
Мектептің тәрбие жүйесін құру үшін не керек?
1) тәрбиелік әрекет субъектілерінің ықпаладарының кіріктірілуі, педагогикалық процестің құрауыштарының
2) мектеп ұжымы игерген әлеуемттік және табиғи ортаны қамтыған
3) тұлғаны тәрбиелеуде педагогикалық ұжымның күшін, уақытын үнемедеу;
4) тәрбиелік жүйеде оқушы, мұғалім, ата-ана тұлғасы өзін-өзі іске
Мектептің тәрбие жүйесі - бұл туындайтын, жетілдірілетін, жаңаратын, ескіретін,
Тәрбие жүйесін қалыптастыру кезеңдері:
1 Тәрбие жүйесін құру;
2 Тәрбие жүйесінің қалыптасуы, құрылымы, әрекет мазмұны анықталуы, қызмет
3 Қортындылау кезең;
4 Жүйені жаңарту, қайта құру.
Мектептің тәрбие жүйесі оқу сабақтарын, балалардың сабақтан тыс өмірін,
Тәрбие жүйесі – педагогикалық ақиқаттық жартылай бөлігі болып көрсетіледі
Тәрбие жүйесінің тапсырмасы – барлық тәрбиелік қозғалысты біртұтас педагогикалық
Тәрбие жүйесі белгілермен қатар жалпы басқа да әлеуметтік жүйелерде
1.1 Тәрбие мақсатты бағытталған үрдіс ретінде
Мектептегі тәрбие тәрбие үрдісі арқылы жүзеге асады, бұл –
Оқу пәндерін оқытумен қатар тәрбие жүйесі маңыздылығын сезінгенде ғана
Тәрбие жүйесі – бұл ересектер мен балалардың бірлескен өмірлік
Мектептің тәрбие жүйесінің мазмұны, әдісі және технологиясы оның тәрбие
Мектеп өзі тұжырымдамасына сай тәрбиеләк және дидактикалық кіші жүйелер
«Тәрбие жүйесі – негізгі тәрбие компаненттерінің (субьектілер, мақсат, мазмұны
Тәрбие жұмысының жүйесі келесі компоненттерден тұрады
1.2 Тәрбие жүйесінің құрылымы, мазмұны
Қазіргі уақытта педагогиканың феноменды үлкен мамандар тобы зерттеуде,
Тәрбие жүйесі – педагогикалық ақиқаттық жартылай бөлігі болып көрсетіледі
Тәрбие жүйесінің тапсырмасы барлық тәрбиелік қозғалысты біртұтас педагогикалық процесінде
Тәрбие жүйесі белгілермен қатар жалпы басқа да әлеуметтік жүйелерде
Тәрбие жұмысының нақты білім беру мекемесі иерархиялық тәрбие
Тәрбие жұмысының нақты белгісі ашықтығы, қоршаған ортамен байланысы. Қоршаған
Тәрбие жұмысы кері байланысқа ие бола отырып оған өзінің
В.А.Карковский, А.М. Новиков, Н.A.Селиванов оның жүйелілік мінездемелерін басты тәрбиенің
Жетпісінші жылдардың соңына қарай жүйелілік идеялары тәрбие теориясына ене
Мектептің тәрбие жүйесін “бір-бірімен тығыз байланысты компоненттер жиынтығы”
Тәрбиенің негізгі мақсаты – дені сау, ұлттық сана-сезімі оянған,
Тәрбиенің мазмұны, оны жүзеге асыратын әдіс-тәсілдердің негізі -адамгершілік,
Тәрбиенің негізі – ұлттық тәлім-тәрбие.
Әр халықтың тәлім-тәрбиелік мұрасы – мәдениеттің құнды бөлігі. Қазақ
Тәрбие жүйесін құруда ең алдымен мақсатты белгілеу ісінің
Қазіргі мектептің ұлттық тәрбие жүйелерінің мақсаттары:
біртұтас әлем туралы ғылыми негізделген көзқарас қалыптастыру;
оқушыларды жалпы адамзаттық құндылықтарға тарту, сол құндылықтарға сәйкес мінез-құлық
1.3 Тәрбие жүйесінің жалпы заңдылықтары
Тәрбие жүйесі - күрделі динамикалық жүйе. Бұл жүйенің әр
Мақсаттық талап тәрбие жүйесінің құрылымын шешуге бағытталған міндеттердің бірізділігін
- үйлесімді, жан-жақты дамыту мақсатын есепке ала отырып, тұлғаны
- азаматтық құндылықтар, әлеуметтік-бағдарлы мотивация, ақыл-ой, эмоционалдық және еріктік
- оқушыларды ғылыми, мәдени және өнер, т.б. қоғамдық құндылыққа
- қоғамның демократиялық өңделуіне, тұлғаның құқық-тары мен міндеттеріне
- тұлғаның мүмкіндіктері мен тілектерін, сонымен бірге әлеуметтік
- оқушылардың даралық және қоғамдық түсінімдерін дамытатын
- тұлғаны сапалы тәрбиелеу мақсатында әлеуметтік құнды, әрі жан-
- тұлғаның аса маңызды әлеуметтік функциясын, яғни, өзгермелі
Келесі құрылым тәрбие жүйесінің негізгі сатыларын белгілеуге негізделеді. Бұл
- қойылатын талаптар мен ережелерді тәрбиеленушілердің түсінуі;
- білімнің сенімділігі;
- сезім қалыптастыру;
- іс-әрекетке араласу және іс-әрекет арқылы тәрбиелеу.
Келесі құрылым да бірізді процесс кезеңдерін анықтауға негізделеді, бірақ
а) тәрбиенің негізгі міндеттері мен мақсат-тарын қамтитын процесті жоспарлау;
б) материалды (еңбек, табиғатты қорғау); қоғамдық (ұжымдық, ұйымдастыру-басқарушылық, коммуникативтік);
в) тәрбиеленушілердің негізгі іс-әрекеттерінде тұлға аралық қарым-қатынасын және оның
г) жоспарланған және алынған нәтижелердің айырмашылығын бақылау және қорытындылар
Тәрбие жүйесі кезеңдерінің өлшем шектері ретінде педагогика-лық әрекеттің бірізділігін
- жалпы нормалар және талаптармен танысу;
- қарым-қатынас қалыптастыру;
- көзқарастар мен тұжырымдар қалыптастыру;
- тұлғаның жалпы бағытын қалыптастыру.
Бұл әрекеттердің барлығының нәтижесі - нормалық қалыптағы тұрақты мінез-құлық
Жалпы заңдылық ауқымының әрекеті тәрбие жүйесінің барлық жүйесіне таралады.
Тәрбие мазмұнын түсінерде қойылатын талаптар мен мақсаттарға сай оқушының
Тұлғаның жан-жақты және үйлесімді дамуы - бұл ақыл-ой, дене,
Тәрбие мақсаттарының шынайы болуы. Бүгінгі нақты мақсат - бұл
Үлкендер мен балалардың біріккен іс-әрекеті. Тәрбиеші жұмысының мазмұны балалармен
Тәрбие мазмұнындағы маңызды элемент - адамның өмірлік өзін-өзі тану
Тәрбиенің тұлғалық бағыты. Мектептегі тәрбие жұмысының өзегін тек бағдарлама,
Жалпы заңдылық ауқымының әрекеті тәрбие жүйесінің барлық жүйесіне таралады.
Тәрбиеленушінің өз еркі болмай, тәрбие жұмыстарын дамыту, бірлесе жұмыс
2 Мектептегі тәрбие жүйесі
Мектептегі тәрбие жүйесін басқарудың тиімділігін бағалауды және талдауды мектеп
Мектептердің тәрбие жүйесінің миссиясын жүзеге асыруға бағытталған және төмендегі
- Әлемдік деңгейде жиналған озық тәжірибеге негізделген қазақстандық және
- Мектептегі тәрбие жүйесінің нақты айқындалуы;
- Тәрбие тұжырымдамасына көзделген, оқушының жеке тұлғалық ерекшелігін қалыптастыру;
- Оқушының өзіндік және ғылыми-тәжірибелік қызметі;
- Шынайы мамандық таңдау және кәсіптік бағдар қызметі.
Мектептің тәрбие жүйесінің 6 блок-схемадан құрылған үлгісі төмендегі кестеде
Мектептің жалпы тәрбие жүйесі
Тәрбие жүйесінің көп қырлы бағыттарын басшылыққа ала отырып, тәрбие
Мектептегі тәрбие берудің стратегиялық жоспарын әзірлеу, мақсатын анықтау, жұмысты
Мектептің тәрбие жүйесі
Мектептегі тәрбие жүйесінің теориялық концепциясы
Пікірлер, басқарылатын ойлар
Дамушы педагогтардың педагогикалық теориясы
Жеке тұлға дамыту үшін жағдай жасау
Тәрбиелік құрылымдарға дейін
Тәрбиелік құрылымдардан кейін
Мақсаттық блогы
Жалпы адамдар, мұғалімдер, оқушылар, ата-аналар, жұртшылық
Іс-әрекет
Қарым-қатынастары
Техноло-
гия
Білімді меңгер-
ген мектеп, орта
Мектеп тәрбие жүйесінің даму сатылары
Құру
Жүйені қолдану
Соңғы көркемдеу
Мақсатты анықтау.
Басты бағыттарды құрау.
Ұжымдық бағалықтарды жобалау.
Жүйелік құрылушы іс-әрекетті бекіту.
Нәтижелі технологияларды өңдеу.
Үлкендер мен балалардың татулығы. Ортадағы оқушының тұлғалық көңілі, назары,
Сатылардың басты мақсаттары
Жаңа педагогикалық ойлауды табу. ұжымда мұғалімдердің бірпікірлігін құру
Оқушылар ұжымын, өзін-өзі басқару ұжымын, ұжымдық дәстүрлерді дамыту
Балалар мен үлкендердің ынтымақтастығы
2.1 Мектептің тәрбие жүйесі тұжырымдамасының жобасы
Құрылымы:
Тәрбие жұмысының бастапқы жағдайы
Білім беру мекемесінің негізгі параметрлері
Білім беру мекемесінің және оны қоршаған ортаның тәрбиелік қарымы
Оқушыларды тәрбиелеуде және білім беру мекемелерінің тіршілігіндегі жетістіктер мен
Маңызды жетістіктер:
оқу орнының бәсекелестік қабілеті біршама артты, жоғары оқу орнына
оқушы тұлғасының дамуына педагогикалық әсер ету үрдісі нәтижелірек болды;
тартымды әрі өзіндік қайталанбас әлпетте жеке тұлғалық ерекшелік («мектеп
Дегенмен тәрбие үрдісінің мазмұны мен оның ұйымдастырылуының бәрі бірдей
Диагностикалық әрекет пен ұжымдық талқылау үрдісінде тәрбие жұмысы мен
ізгілікке бағытталған оқушы тұлғасының қалыптасуы жеткілікті жоғары деңгейде емес;
оқушының көп бөлігінің педагогтармен қарым-қатынаста қанағаттанбауы.
Моделі жасалып отырған тәрбие жүйесінің кілт сөздері мыналар болып
Тұлға индивидтердің қасиеттерінің тұрақтанған жиынтығы түрінде көрінетін және адамның
Өздігінен өзектелген тұлға – адам белсенді әрі сезінген түрде
Мен – тұжырымдамасы – адамның өзі туралы сезінген және
Таңдау – адамның немесе топтың өз белсенділігін көрсету үшін
Жүйелі келу – әрекетте таным обьектісі немесе басқару жүйе
Тәрбие жүйесі - компоненттердің тәртіптенген тұтас жиынтығы, білім
Мектептің тәрбие жүйесі оқу сабақтарын, балалардың сабақтан тыс өмірін,
Тәрбие жүйесінің келесі құрылымы бар:
- мақсат – оны жүзеге асыру үшін туындайтын идеялар
- оны жүзеге асыруды қамтамасыз ететін әрекет;
- оны ұйымдастыратын және оған қатысатын субъектілердің әрекеті;
- әрекетте және қатынаста туындайтын субъектілерді бір ортаға
біріктіретін қарым-қатынас;
- компоненттерді тұтас жүйеге біріктіруді және осы жүйенің дамуын
қамтамасыз ететін басқару.
Тәрбие жүйесінің мақсаты мектепте бала тұлғасының дамуына кезеңдермен жағдай
өзін-өзі тану;
өзін-өзі анықтау;
өзін-өзі жүзеге асыру;
өзін-өзі реттеу, түзету.
Мектеп баланың әр жас ерекшелігі кезеңдерінде бес негізгі өмір
1 Таным өрісі (оқу, ақпарат, білім);
2 Практикалық әрекет өрісі (еңбек әрекеті, біліктілік, дағды);
3 Ойын өрісі (ойын белсенділігі, шығармашылық және табиғи мүмкіндіктерді
4 Дене дамуының өрісі (дене мүмкіндіктерін жүзеге асыру);
5 Қарым-қатынас өрісі (өзін, адамды тану, олармен бірлесе әрекет
Сөйтіп, мектепте тұлғаның дамуына жағдай жасау – мектепте бұл
Мектептің тәрбие жүйесін құру принциптері:
табиғи және мәдени түсінік;
гуманизм (ізгілендіру);
тұлғаға бағытталған білім;
ынтымақтастық педагогикасы;
білімнің тұрақтылығы, беріктігі және нәтижелілігі;
жүйелілік.
Табиғатты түсіну принципі – білімнің табиғи және әлеуметтік
Табиғатты түсіну принципі білім мазмұны мен формасының, педагогтар мен
Мәдениетті түсіну принципі. Білім беру балаға наұқты ұлттық мәдениеттің
Білімді (ізгілендіру) принципі. Білім жүйесін ОТП ұйымдастыруда тұлғаға
Баланың жеке қызығушылығын өзектендіру және қанағаттандыру балалардың барлық жалпы
Тұлғаға бағытталған білім оқуды оқушы тұлғасына мейлінше жақындата
Оқыту мен тәрбиелеуде білімді әр оқушының оңтайлы тәсілмен, ырғақпен
Кіріктіру принципі білім мазмұнын реформалаудың негізі ретін қарастырылады және
Жүйелілік принципі. Бұл принцип тек барлық элементтері
Тек мектептің өмір сүруін ұйымдастыруға жүйелі түрде келу арқылы
Мектептің ішкі даму беталысын, мүмкіндігін және оның қоғамдағы алар
Мақсатты жүзеге асыру үшін келесі міндетерді шешу қажет.
1 Келешекте бірегей тәрбиелік ұжым мен мектепішілік гуманистік қарым-қатынасты
2 Жүйе құрайтын әрекеттердің тәсілі мен әдістерін, формаларын жетілдіру
3 Тәриеленушілердің сабақтан тыс әрекетін ұйымдастыру жүйесін жетілдіру;
4 Ұйымдастырудың технологиясы мен бағдарламалық-әдістемелік қамтамасыз етуді ОТП нәтижесінде
Қазіргі заман талабына сай мектеп баланың бүгін дамуы мен
Педагогикада білімділік деңгейіне құндылықтарға бағытталған, коммуникативті және меңгерген әлеуметтік
Әлемдік мектеп практикасында тұлға шешуге қабілетті міндеттермен ерекшеленетін зияткерлік
сауаттылық;
ақпараттанушылық;
қызметтік сауаттылық;
құзырлық.
Сонымен, қазіргі қоғамда мектеп тәрбиеленушілердің зияткерлік, ізгілікті және дене
2.2 Мектептің тәрбие жүйесінің мақсаты мен міндеттері басқару нысаны
Мектептің тәрбие жүйесінің мақсаты мен міндеттерінің басқару нысандарының жобалары:
мектеп өмірінің ерікті, дені сау, рухани бай, ізгілікті
азаматтық, ұлтжандылық, зияткерлік, адам құқығы мен еркіндігін құрметтеуге тәрбиелеу
гуманистік әлемдік көзқарасты, әлеуметтік табиғи және мәдени ортада өз
тәрбиеленушілердің, алдымен, өз халқының және Қазақстанның басқа да халықтарының
қазіргі жағдайда тұлғаның әрі қарай дамуы мен өзін-өзі жүзеге
Тәрбие жүйесінің мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру
Тәрбие жүйесінің мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру, бұл:
тұлғаның толыққанды дамуы үшін, балалардың денсаулығы мен өмірін қорғау
оқушылардың жеке бас ерекшеліктеріне ықпал ететін білім бағдарламаларын
отбасындағы тәрбие жүйесін жандандыру және отбасын ОМТ-не енгізу;
адамның рухани жан-дүниесін қалыптастыруын қамтамасыз етуші болып танылған тәрбиенің
тәрбиеленушілердің әлеуметтік маңызды әрекеттерін әр түрлі салада шығармашылық
ғылыми білім, біліктілік жүйесін және оларды әр түрлі
білім алудың үздіксіз жүйесін дамыту;
білімнің деңгейлері мен сатыларының сабақтастығын, зерттеушілік және жаңашылдық әрекеттерді
балаларды әлеуметтік –педагогикалық қорғаумен қамтамасыз ету; өз құндылығы сезімі
Бүгінгі таңда тәрбие міндеттерін жүзеге асырудың ең тиімді технологияларының
Қарым-қатынас түрі тәрбие үрдісінің алғашқы мінездемесі болып табылады;
Тәрбие кеңістігінің екінші мінездемесі – бұл оның жүйелілігі;
Тәрбие кеңістігінің үшінші мінездемесі – олар арқылы сипатталуы мүмкін
Тәрбие кеңістігі бірнеше деңгейде болады:
1-ші деңгей – жеке тұлғалық;
2-ші деңгей – білім мекемесі;
3-ші деңгей – аумақтық тәрбие кеңістігі.
Әр тәрбие кеңістігі әр тәрбиеленушінің тұлғасы сияқты қайталанбас, ерекше
Тәрбие кеңістігі тұлғаның дамуы мен өзін-өзі жүзеге асыруы үрдісіне
Нағыз мектеп – парасатты өзгере келіп, әр уақытта педагогикалық
Әрқашан жаңару принципі – оқыту мен тәрбиелеудің жаңа технологияларын
кез келген орасан өзгерістерге ұжымды нақты психологиялық жағымды көңіл-күйге
өзгерістер міндетті түрде сәттілікке әкелетіндей егжей-тегжейлі жоспарға және есепке
қажетті деп табылған жерде ұжымды теориялық түрғыдан алдын-ала дайындау
өзгерістерге дейін ұжымда өзгерістердің қажеттілігі мен табандылығы сезімін қалыптастыру
өзгерістерге қарсылық болған; бар және болады да. Бұдан жасқанбау
мектептегі өзгеріс – бұл мұғалімнің өзгеру үрдісі, оның көзқарасындағы,
Енді мектепішілік менеджменттің құрылымдық ядросын, оның құрылысына салынған
1 Мектептегі ең бағалы, ең негізгі – ол адам.
2 Дегенмен мектеп басшылары өз идеяларын сәтті жүзеге асыру
Адамға деген құрмет, оған деген сенім, оқушы мен мұғалімге
3 Егер педагогикалық үрдісте ең бастысы тұлғаның дамуы болса,
4 Мектепішілік басқаруға дамытушылық кейіпті енгізу басқару үрдісіне оның
5 Бұл үрдістер, өз кезегіндемектепішілік менеджменттің мақсаттылығын, педагогикалық ұжымның
6 Бұнымен бір сәтте мектепішілік басқаруды гуманизациялау және демократизациялау
7 Мектепішілік басқаруды қайта құруға түпкілікті келу мектептің «жаңа
Мектеп басқару сахнасына психологиялық – педагогикалық аспектілерді шығару және
Мектептің «жаңа философиясы» менеджерден мектеп басқару үрдісіндегі өзінің ролі
Мектепті тұлғаны дамытатын жүйе ретінде қабылдасақ, бұл менджердің оқу
Егер осылай болса, онда бұл үрдістегі мұғалімнің ролі мен
Бұның бәрі оқу үрдісіндегі оқушының жағдайына көзқарасты өзгертеді. Әсер
Басқаруды адамға бағыттау менеджердің көзқарасын тәрбиенің идеалогиясына, оның бағытына
Тәрбиенің жаңа идеологиясы – біздің мектептерімізді қауіпті тығырыққа тіреген
бас тартып, оқушылардың қоршаған ортаға қарым-қатынасының белсенді формаларын өзін-өзі
Тәрбиешінің роліне деген көзқарас та өзгереді. Ол балалардың үстінде
«Басқарудың жаңа философиясы» менеджердің жекелеген мұғалімдердің еңбегіне де және
Оқушы мен педагогты бағалауда тұлғаға бағытталу принципі болуы қажет.
Мұғалім мен педұжымның жұмысы сапасының өлшемі әр жағдайда оқушының
Қорытынды
Оқушылардың тәрбиелілігіне қоғамдағы барлық әлеуметтік – мәдениетті жағдайлар әсер
ұлттық құндылықтарды жоғалту;
қоғамның әлеуметтік жағдайға қарағанда бөлінуі;
ұлттық мәдениетті айырылу жағдайы.
Екінші топта білім беру жүйесінің ішкі себептерінен туған тәрбие
тәрбиенің жаңа пардигмасының ғылыми әдістемелік жағдайынан толық қамтамасыз етілмеуі;
мұғалім, тәрбие технологияларын жетік меңгермеуі;
қоғамдық балалар ұйымдарының тәрбиелеу потенциалының тиімділігінің төмен болуы.
Тәрбие жүйесін жаңа сапалы деңгейге көтеру үшін мыналар қажет:
Тәрбиешілердің кәсіптік құзырлығын көтеру, бар потенциалды тиімді пайдалану (мамандық
Басқару және тәрбие үрдісінде жаңа технологияларды меңгеру;
Дәстүрлі емес ресурстық және жаңа білім көздерін меңгеру және
Жалпы заңдылық ауқымының әрекеті тәрбие жүйесінің барлық жүйесіне таралады.
Тәрбие жүйесінің теориялық модельі, концептуальды (айқындамалы) пайда болуына қатысты
Әр тәрбие кеңістігі әр тәрбиеленушінің тұлғасы сияқты қайталанбас, ерекше
Сонымен, тәрбиелеуде жұмыстарды жақсарту үшін негізгі жол барлық жұмыскерлерді
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1 С.Қалиев, Қ.Жарықбаев. Қазақ тәлім тәрбиесі. – Алматы:
2 Т.Сабыров. Жастарды тәрбиелеудегі ұжымның ықпалы. – Алматы
3 Ж.Б.Қоянбаев, Р.М.Қоянбаев. Педагогика. – Алматы, 2004ж. 14-20
4 Алмаханова Х. Жас өспірімдерге эстетикалық тәрбие беру.
5 Әбенбаев С. Оқушы жастарға эстетикалық тәрбие беруді
6 Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. -А.,
7 Болдырев Н. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы. -Алматы,
8 Бержанов Қ. Тәрбие мен оқытудың бірлігі. -Алматы,
9 Батышев С. Научная организация учебно-воспитательного процесса. -М.,
10 Егембердиев Ж. Мектеп жұмыстарын жоспарлау /Методикалық ұсыныстар. -А.,
11 Керімов Л. Праволық тәрбие жүйесі. (11-лекция). -А.,
12 Елканов С.Б. Основы профессионального самовоспитания будущего учителя
13 Әбиев Ж. Жалпы педагогика. Алматы., 2004ж
14 Айғабылова Н. Бала мінезінің қалыптасуы және оны
15 Айтмамбетова, Бейсенбаева. Тәрбиенің жалпы әдістері. -А., 1991ж
16 Ахметов Ж. Балаларды мәдениеттілікке тәрбиелеу жолдары. //Қазақстан
17 Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы,
18 С.Ш.Әбенбаев Тәрбие теориясы мен әдістемесі. Алматы., 2004ж.
19 Шер.Р.П., Қожахметова К.Ж. Тәрбие үрдісі
20 В.С.Караковский Воспитательная система школа : педагогические идеи
Қосымша А
Сынып ұжымының психо – педагогикалық мінездемесі
1 Сынып туралы жалпы мәлімет
Оқушылар саны, оның ішінде ұлы мен қызы, ұжымның құрылған
2 Сынып ұжымының құрылымы және топішілік үрдіс
Белсенділер,жетекшілік,оқушылардың бар болуы,тұйық және ешкіммен араласпайтын оқушылар,оларды ұжым
3 Топтағы оқушылар қатынасының мінездемесі
Ұйымдастыру дәрежесі, ұжымның топтасуы және бірауыздылығы. Ұлдар мен қыздардың
4 Оқушылардың танымдық қуатын және тагнымдық қабілетін арттыру
Сабаққа үй тапсырмасының орындалуына назар аудару,оқушыларды шашыраңқы және босаңдыққа
Оқушылардың нашар қабылдауы,оқу материалдарын есте сақтауы.Ойлау қабілеті танымдылығы жоғары
5 Оқушылардың шығармашылық таным және шығармашылық белсенділігі
Танымдық қабылдау қабілеті және ойлау қабілеті жоғары оқушылардың бар
6 Ұжымның әлеуметтік тәрбиені меңгеруі және тәрбиелік деңгейі
Сыныптағы тәртіпке жалпы мінездеме. Сабақтағы және сабақтан тыс тәртіп
Қорытынды: Проблемаларды анықтау, ауа райын,тапсырманы білу.
Қосымша В
Ұжымының тәрбие жұмысындағы сызба анализі
I Ұжымның және жеке оқушылардың қысқаша мінездемесі.
оқушы және отбасы жайында жалпы мәлімет
қоғамдық және танымдық белсенділігі
жалпыіске жауапкершілігі
өзін ұстай білуі
қиындықты жеңу дағдысы
мектеп ішіндегі мәдениет және мінез-құлық артықшылығы
еңбексүйгіштігі
заңға деген құрметі.
II Өткен жылғы тәрбие мақсаты және тапсырмалары.
(орындалмау себептері)
III Тәрбиенің мазмұны: қандай әдеттер қалыптасты, ойлау, білім,
IV Тәрбие жұмысында пайдаланатын формалар:(сынып сағаттары, жиналыстар, экскурсия, ұжымдық
V Қолданылған әдістер ( мысалы, жеке үлгі, сендіру, талап
VI Тәрбиенің шарттары:
-тұрмыстық – санитарлы
- гигиеналық
- эстетикалық
- табиғи орта
- әлеуметтік-мәдениет
- құндылық
VII Тәрбие орталығы
балалардың тәрбиелік ұжымдары (ынтымақтастық, жалпы пікірдің қалыптасуы, дәстүрлер, көшбасшының
оқушылардың өзін-өзі басқарудың дамуының заңдылығы
( сапалылық).
VIII Жеке тәрбие жұмысы нәтижелілігінің анализі
педагогикалық қиын оқушылар (есепте тұрғандардың саны, есептен шыққандар, есепте
оқуға деген ынтасы жоқ балалар
дарынды оқушылар.
IX Педагогикалық ұжыммен жұмыс.
оқушыларға бірыңғай педагогикалық талаптар қою;
оқушылардың оқу процесіндегі тәрбие деңгейі;
мұғалімдердің сабақтан және сыныптан тыс тәрбие жұмысы;
үйірме жетекшілерімен біріккен әрекет, ұйымдастырушы мұғалімдердің мөлтек ауданмен байланысы.
X Ата – аналармен және жұртшылықпен жұмыс.
отбасымен қарым – қатынас;
тақырыптық ата – ана жиналысы, олардың қорытындысы.
XI Тәрбие жұмысының қорытындысы
тәрбиенің деңгейі;
мақсаттың айырмашылығы және олардың нақты қорытындысы, себептері.
Тәрбие деңгейінің өсу қозғалысы (динамикасы)
XII Мазмұны: денсаулық картасы, тәрбиешілік картасы.
Мектептегі тәрбие жұмысының сызба анализі
1 Өткен оқу жылында тәрбие жұмысына қандай мақсат пен
2 Тәрбие жұмысында қандай даму бағыты болды?
3 Мектепте қандай зерттеу жүргізілді, оның мақсаты, қорытындылары.
4 Тәрбиенің қандай шарттары мен әдіс-тәсілдері іске асырылды?
-кадрлар 1-әдістері
-формасы
-мектептің ішкі ұйымдастырылуы
-сабақ арқылы тәрбиелеу
-қоршаған әлеуметтік және табиғи орта
-мектептіңсанитарлық-гигиеналық жәнеэстетикалық жағыдайы
-өзара қарым-қатынас(мұғалім-оқушы, мұғалім-мұғалім, оқушы-оқушы, мұғалім-ата-ана, мұғалім-әкімшілік)
-балаларды тәрбиелеуші ұжым (қоғамдық көзқарас қалыптастыру дәстүрлері)
5 Тәрбие жүйесіне факторлар мен шарттардың әсер ету жағыдайы
-қандай шартар мен фактарлар қолданылады (себептер)
-не жоқ(себеп)
6 Педагогикалық ұжыммен жұмыстың көрсеткіші қандай?
-нұсқаулы жұмыс және оның әдістемесі
-жеке жұмыс және ашық тәрбие шараларына қатысу
-үйірмелер ,секциялар, клубтар және бірлестіктер жетекшілерімен жұмыстар
-инновациялық даярлық
7 Тәрбие жұмысында ғылыми таным қалай қөолданылады?
8 Мектептегі тәрбие жұмысының қорытындылары қандай? (оқушылардың тәрбиелік деңгейі)
Білім деңгейі мен балалар қарым-қатынасынан жалпы адамзаттық құндылықтар туындайды.
30
МЕКТЕПТІҢ ТӘРБИЕ ЖҮЙЕСІ
Тәрбие жүйесін үйлестіруші басқару құрылымы
Ата-аналармен жүргізілетін жұмыстар
Ынтымақтастықта жұмыс жасайтын мекемелер
Сыртқы ықпал ететін ортамен байланыс
Қоғамдық ұйым, бірлестіктер жүйесі
Педагог мамандар арасындағы үйлесімділік жүйесі
Педагогикалық жүйені дамыту
Педагогикалық технология
Білім мазмұнын дамыту
Сабақта және сабақтан тыс жұмыста жүйе құрушы
Мектеп құрыымын дамыту
Басқару
Мектепте танымдық жүйе құрушылық әрекетімен гуманистік жүйені дамыту
Білім және
біліктілік
Өмірлік адамгершілік көзқарастың, тұлғаның мәдениеті
Сыныптан тыс тәрбие жұмысы
Танымдық әрекет
Денсаулық
Өзіндік дамуға және өзін-өзі жүзеге асыруға қабілетті, еркін, шығармашылығы
Нәтиже
Жүйелілік
Даралау және саралау
Білімнің тұрақтылығы, әсерілігі және сенімділігі
Білімнің тұрақтылығы, әсерлігі және сенімділігі
Ынтымақтастық педагогикасы
Тұлғаға бағыттай оқыту
Гуманизм
Табиғат және мәдениетті сезіну
Жүзеге асыру құралдары
Мақсат
Принциптері
МЕКТЕПТІҢ ТӘРБИЕ ЖҮЙЕСІ
Мектептің тәрбие жұмысы
Мектептен тыс тәрбие
Ата-аналармен, қоғаммен жұмыс
Мектеп ұжымындағы қарым-қатынас стилі, ырғағы, моральдық-психологиялық климат
Сабақтан тыс (оқудан тыс) әрекет
Оқыту үрдісіндегі тәрбие
Мектеп жұмысының жылдық жоспарының мазмұны
Мектептің 1 жылғы жұмыс жоспарын құрастыруға арналған әдістемелік ұсыныстар
Мектептанудың негізгі мәселелері
Педагогика ғылымындағы тәрбие теориясы
Орта мектептегі әдістемелік жұмыстың мазмұны және оны ұйымдастыру
Мектеп – педагогикалық процестерді басқарудың орталығы
Мектептегі оқу-тәрбие процесін басқару мазмұны мен оны ұйымдастыру
Мектеп тәрбие үрдісіндегі мұғалімнің кәсіби бағыты
Қазіргі мектептегі сынып жетекшісінің ата - аналармен жүргізу жұмысы түрлері, мазмұны
Мектепті педагогикалық басқарудың құрылымы