ҰЛЫ ЖІБЕК ЖОЛЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СІЛЕМІ

Жоспар
КІРІСПЕ 3
1.1 ҰЛЫ ЖІБЕК ЖОЛЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СІЛЕМІ 4
1.2 САУДА ЖӘНЕ ТОВАР АЛМАСУ 15
1.3 МӘДЕНИЕТТЕРДІҢ ӨЗАРА ӘСЕРІ 20
ҚОРЫТЫНДЫ 23
КІРІСПЕ
Ұлы Жібек жолы – Шығыс пен Батысты байланыстырып,
Ұлы Жібек жолы адамзат тарихында алғаш рет Жерорта
Ұлы Жібек жолын тарихи - географиялық мәдени аспектілер
1.1 ҰЛЫ ЖІБЕК ЖОЛЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СІЛЕМІ
629 жылы буддалық тауап етуші Сюань-Цзян «Будданың қасиетті
Чаньаннан шыққан көпестер керуенімен бірге қоспақ түйемен Дунхуан
Өзіне қаған жасаған кабылдауды суреттей келіп, Сюань-Цзян түрік
Орта Азия мен Орта Шығысты Жерорта теңізімен және
Б. з. б. I мыңжылдықтың орта шенінде «Дала
Таяудағы кездің өзінде жібектің ойлап табылуы және онымен
Қымбат тұратын жібектердің таралуына сақтар мен скифтердің көшпелі
Алайда, VI-IV ғасырлардағы Жібек жолы туралы айтуға бола
Жібек Үндістанға сол кезде барған, мұны «сина патто»
Б. з. б. I ғасырдың ортасында ғана «Жібек
Көп кешікпей халықаралық сауда Орта Азиядағы Зеравшан және
Қазақстанның батысын Қиыр ПІығыспен, Амур бойымен керуен жолдары
VI—VII ғасырларда, Ферғана арқылы өтетін бұрынғы жол төте
Сөйтіп бұл басты жолға айналды да, елші және
Жібектің бір бөлігі Қытайдан келіп түсетін, басқа бөлігі
Сондықтан түріктер мен соғдылар парсылармен уағдаласа алмады да,
Бұл жолдың бойында Сырдарияның үлкен де бай қалалары
Кейініректе, IX—XII ғасырларда бұл жол «Тянь-Шань» жолына қарағанда
Қазақстан Жібек жолы ауқымына кірер қарсанда оның оңтүстік
Сақтардың Қытаймен, Үндістанмен, таяу және Орта Шығыспен сол
Бұл кезеңде Шу, Талас және Сырдария аңғарларында қалалық
VI ғасырдың екінші жартысында Қазақстан Кореядан Қара теңізге
Жібек жолы учаскесі нақ сол кезде жанданып, ол
Егер батыстан шығысқа қарай қарағанда, Жібек жолының Қазақстандағы
Талас аңғарында Жібек жолының бойындағы бірінші ірі қала
Тараздың маңында Бұхарадан шыққандар негізін калаған Жамукет қаласы
Аңғардың жазық жағында Атлах қаласы тұрды, оның дуалы
Талас аңғарындағы Таразға керуендер Касаннан Шатқал жотасындағы Шанаш
Тараздан шығысқа қарай шыққан жол шөл жерлермен Құлан
Қытайлар Цзюйлань деп атаған Құлан қаласы «түріктер елінің
Жолдан бөлінген бір тармақ Сарыққа, сонан соң «түрік
Невакеттен шыққан жол Пенджикент (Бунджикент) аркылы Жетісудың аса
Археологтар бұл қалалардың орналасқан жерін де анықтады: олар
Жібек жолы Суябтан шығып, Ыстықкөлдің не солтүстік, не
Ыстықкөл ойпатынан жол Сәнташ асуы мен Қарқара аңғары
Х-ХІІ ғасырларда Жібек жолының бір тармағы бүкіл Іле
Іле аңғарына басқа жолмен де келген — ол
Талхизде Жібек жолы тарамдалған. Оңтүстік жол Есік, Түрген,
Екі-Оғыздан шыққан жол қарлұқ жабғуының астанасы Қиялыққа (Қайлаққа)
Қаялық ІХ-ХІІІ ғасырдың басында Іле аңғарының солтүстік-шығыс жағын
Алайда Земархтың жолымен Европаға жету үшін Жібек жолының
Отырар көптеген керуен жолдарының тоғысатын торабында түрды. Бұл
Шауғардан оғыздар мемлекетінің астанасы болған Жанкент қаласына жол
Шауғардан және кейініректе Иассыдан Тұрлан асуы арқылы өтетін
Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу арқылы өтетін Жібек жолының
Отырардан Арсубаникет арқылы Арыстанды, Шаян алқаптарымен Қаратаудың аласа
Жанкентген сожүстік-батысқа қарай шыққан жол Білеуіт өзенінің жағалауына
Ибн-Бахр мен әл-Идрисидің мәліметтеріне сәйкес, Тараздан Адахкет және
Іле алқабын Орталық Қазақстанмен, Шу-Іле тауларының солтүстік беткейлерімен
Жоңғар қақпасына беттеген солтүстік-Іле жолынан Алакөлді батыс жағынан
1.2 САУДА ЖӘНЕ ТОВАР АЛМАСУ
Бұрын атап өтілгеніндей, Жібек жолы бастапқыда қытай жібегін
Алайда сауда жасалатын негізгі зат жібек болып қала
Отырар алқабындағы Мардан қорымын казған кезде қабірлердің біреуінен
Батыспен байланысты қымбат тұратын заттар арасынан Жетісудан табылған
Талғар қаласының жұртынан шетелдік бұйымдардың қызықты олжалары табылды.
Көмбе құрамына кіретін үш мыс табақтың фрагментері де
Сырдарияның орта ғасырлардағы қалаларын, атап айтқанда, жиырма жылдай
Отырардан табылған күміс көмбе мәні жөнінен сирек кездесетін,
Көмбеде линзалар және сопақша күміс кесектері де болды.
Отырарды қазған кезде табылған бұйымдар арасынан XIII—XIV ғасырлардағы
Отырардағы қазба жұмыстарының бірінде диаметрі 4,3 см болатын,
Оймышталып әдемі сәнделген қола сиясауыт табылды. Сиясауыттың бүйірлерінде
Жібек жолының бойымен бұйымдар ғана емес, сонымен қатар
1.3 МӘДЕНИЕТТЕРДІҢ ӨЗАРА ӘСЕРІ
Орта ғасырлардың бас кезінде Азияда дүниенің кең-байтақ аймақтары
Бұл тұжырымдаманың көрінісі Самарқандқа жақын жердегі Кушания қонысындағы
Әрбір халықтың бір нәрсесімен атақты да даңқты екенін
Біліп қойғы, арабтардан өлеңде ешкім озбайды,
Ал ежелгі гректердің ұлдарына көрінсең,
Ем-домымен жан-дүниеңді қозғайды.
Сауық-сайран үнділердің мекені,
Есеп-қисап, ән-әуенде Римнен кім өтеді,
Сурет салса Қытай озар ернегімен, әрімен,
Ал жалғанда хас шебері Бағдаттың
Қашан да артык бәрінен.
(Носир Хисроу)
Талас аңғарындағы Жамукат деп саналатын Қостөбе қала жұртынан
Сол бір алыста қалған оқиғалардың замандастары болған түрлі
Қолданбалы өнерде, сәулет өнерінде, қабырғалардағы кескіндемеде товарлардың, мәдени
Сарай маңындағы қызметкерлер құрамы шетелдік оркестрлермен толықтырылып отырған.
Иран, соғды және түрік актерлері Қытайдың хорографиялық мәдениетіне
Мысалы, Константинопольге Шығыс артистерінің «гастрольге». жиі шығып жүргені
Жібек жолы бойындағы ескерткіштерді қазған кезде түрлі жерлерде
ҚОРЫТЫНДЫ
Ұлы Жібек жолы – Батыс пен Шығыстың ежелгі
Жібек жолының ел экономикасы мен туризм индустриясын дамытуда
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. «Қазақстан тарихы» жинағы.
2. «Қазақстан ұлттық энцеклопедиясы».
3. Мусин Чапай «Қазақстан тарихы».
4. Жолдасбаев, Бабаев «Орта ғасырлардағы Қазақстан
3

Ұқсас жұмыстар

Жетісу Ұлы Жібек жолының Шығысқа шығатын басты қақпасы

Қытай империясының көне астанасы Чаньаннан шыққан алғашқы көпестердің жолдары

Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихы

Ұлы Жібек Жолы жайлы ақпарат

Ұлы Жібек жолы жеріміздегі өркениеттің даму жолы

Ұлы жібек жолы. Орта ғасырлық Қазақстан қаласы

Ұлы Жібек жолының халықаралық қарым-қатынасты дамытудағы тарихи маңызы

Ұлы жібек жолы жөнінде

Қазақ мәдениетінің бастаулары. Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихы