Жергілікті шаруашылықты басқарудың экономикалық негіздері

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
«Экономика» факультеті
«Менеджмент және маркетинг» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Муниципалды шаруашылықты қалыптастыру мен
жүргізу ерешеліктері
Орындаған:
Қабылдаған:
Мазмұны
Кіріспе…………………………………………………………………….......3
I. Муниципалды шаруашылықты қалыптастыру мен
басқарудың мәні
1.1. Муниципалды басқарудың даму тарихы..................................................5
1.2. Муниципалды шаруашылықты қалыптастырудың
экономикалық мәні мен негіздері..............................................................10
II. Жергілікті шаруашылықты басқарудың экономикалық
негіздері
2.1. Аймақтық муниципалды шаруашылықтардың
экономикалық реформаларын басқару үрдісі .........................................20
2.2. Өндіргіш күштерді тиімді орналастырудың жергілікті
шаруашылықты дамытуға әсері.................................................................30
2.3. Жергілікті шаруашылықты басқаруды жетілдіру жолдары.................... 32
Қорытынды......................................................................................................34
Пайдаланған әдебиеттер................................................................................35
Кіріспе
Мемлекетті экономикалық, әлеуметтік және саяси жағынан одан әрі
"Қазақстан - 2030" Стратегиясында қазіргі заманғы мемлекеттік қызмет
Жергілікті шаруашылықты басқаруда экономикалық механизмдерді қолданудың ерекшелігін оның
Экономиканы мемлекеттік реттеу елдің экономикалық саясатымен байланысты және
Мемлекеттік реттеудің экономикалық пен бірге әкімшілік және институционалдық
Мемлекеттің даму барысында аймақтардың және олардың билік ететін
өмірдің әлеуметтік жағы және адам факторының басым роль
аймақтардың өзара байланыстарының едәуір ұлғаюы;
еңбек ресурстары жылжымалығының күшейе түсуі;
аймақтардың өндіріс құрылымы мен инфрақұрылымының күрделене
Территориялық еңбек бөлінісі әрі оның тереңдей түсуі мен
Бұл тенденцияның дамуы, біріншіден, мемлекет пен аймақтар арасында
Екіншіден, мемлекеттік территориялық басқару мен жергілікті
Бұл жағдай Қазақсанға да тән,
Егеменді мемлекеттің аймақтық саясатын анықтай түсу өте қажетті
І. Муниципалды шаруашылықтың теориялық мәні
1.1. Муниципалды басқарудың даму тарихы
«Жергілікті қоғамдастықтың жергілікті әлеуметтік-экономикалық дамудың мәселелерін түсіндіруде негіз
Жергілікті қоғамдастықтың дамуы негізінде ең алдымен экономикалық жағдайын
Әрбір жергілікті қоғамдастықтың өзінің жергілікті шаруашылығы болады. Ал
Кейбір пікірлерге қарағанда, «жергілікті шаруашылықң қалада, ауданда орналасқан
«Жергілікті шаруашылық түсінігі жергілікті халыққа қызмет көрсетудің нақты
Аймақтың әлеуметтік-экономикалық мәселелерінің көбірек бөлігінің нақты шешімі болуы
Құрылымдық-тұтастық және салыстырмалы дербес әлеуметтік-экономикалық жүйе болуы керек.
Муниципалды менеджмент аймақтағы әлеуметтік-экономикалық жүйені зерттейтін ғылыми тәртіп.
Муниципалды қызмет – бұл жергілікті өзін-өзі басқару органдарда
Жан-жақты терең білімге қол жеткізу – аумағы, табиғи
Міндеттілігі: мунципалды құрылымның ережелерін қабылдау, оны өңдеу, ереженің
Муниципалды менеджменттің шешіп беру міндеттілігі:
- халықты жұмыспен қамту;
- аумақ ішіндегі және аумақтар арасындағы
қарым-қатынастарды нығайту барысында қаржы және
экономикалық тәуелсіздікті шешіп беруге; - Қазақстанның
тұтастығын сақтауды;
- аумақтық нарықтарды қалыптастыру мәселелерін шешіп
тиіс.
2. Муниципалды менеджмент келесідей әдістермен зерттелінеді:
1. Нормативтік әдіс.
2. Баланстық әдіс.
3. Баланстық-есеп.
4. Жүйелік талдау әдісі.
5. Жүйелік талдау.
6. Экономикалық және математикалық әдіс.
7. Статистикалық әдіс.
- Нормативтік әдіс арқылы қалалық және ауылдық тұрғындардың
- Баланс әдісі територияның құрылымындағы салалар мен айлық
- Баланстық есеп әдісі муниципалды территориядағы құрылыстың мақсаттарын
- Жүйелік талдау әдісі жан-жақты қарастырылған талдау болып
- Жүйелік талдау – бұл күрделі жүйенің тұтастығын
1. Басқару субъектінің қызметінің ауқымын, саласын анықтайды;
2. Жүйелік талдау тәуелсіз жүргізіледі;
3. Проблемаларды шешуде баламалы вариантты дайындау және оның
- Экономикалық және математикалық әдісі арқылы територияларды әлеуметтік-экономикалық
1. територияның тепе-теңдігі.
2. Шаруашылық салалардың үйлестірілуі.
3. Аумақтық құрылымының әлеуметтік-экономикалық жүйесінің құрылуы.
4. Басқару жүйесін құру.
- Статистикалық әдіс корреляциялық анализді жүргізу, индекстерді есептеу
1.2. Муниципалды шаруашылықты қалыптастырудың экономикалық мәні мен негіздері
Өркениетті елдердің көпшілігінде жергілікті жұмыстарды муниципалды органдар жүзеге
Бірқатар елдерде барлық жергілікті мәселелерді шешу міндеті орталық
Нарықтық экономика жағдайында әр түрлі ерекшелікке ие болған
Муниципалды менеджменттің негізгі мақсаты жергілікті жерлердегі халықтың экономикалық
Мемлекеттің билігі таралатын барлық жүйе (аймақ, өлке, қала,
Мемлекеттің өз қызметін жүргізу үшін әкімдік-территориялық бөліктер құрады.
Үлкен мемлекеттің әкімшілік-территориялық құрылымы көп сатылы болып келеді.
1. Унитарлы,
2. Федерациялы.
Жерлігікті билік жүйесінің ұйымдастырылуына қарай унитарлық мемлекеттерді шартты
Орталықтандырылған унитарлы мемлекеттік жергілікті автономия жоқ, ал сол
Орталықтандырылмаған унитарлы мемлекет орталық пен жергілікті әкімшілік территория
Федерация бірнеше жеке құрылымдардың бір мемлекетке топтастырылуы. Олар
Муниципалды басқарудың бірқатар айрықша белгілері бар:
Әлеуметтік бағдарға ие, яғни бұл басқару адамдарға, тұрғындарға
Муниципалды меншік түрінде жеке басқару объектісіне ие. Осыған
Жергілікті басқарудың негізгі функциялары сайланбалы муниципалды органдар өзін-өзі
Муниципалды басқарудың мақсаттары мен міндеттері 2 топтан тұрады:
Әлеуметтік мақсаттар мен міндеттер тобы:
а) Территория тұрғындарының негізгі өмір сүру жағдайын, тұрғын-үй,
б) Өзінің білім, еңбек, шығармашылық әлеуметін пайдалану мен
в) Осы топтың келесі мақсаты еңбекпен қамту, жұмыссыздықты
г) Тұрғындардың едәуір әлсіз топтарын әлеуметтік қорғау;
д) Әлеуметтік қақтығыстардың алдын-алу, әлеуметтік текетіресті болдырмау.
2. Экономикалық мақсаттары мен міндеттері:
а) Муниципалды құрылымның экономикалық ресурстарын ұтымды пайдалану оның
б) Муниципалдық құрылымдар аумағында экономикалық және қаржылық жағдайын
в) Кәсіпкерлікті қолдау, кәсіпорындардың әр түрлі меншік формаларын
г) Аймақтық нарықтарды дамыту, муниципалды құрылымдардың аумағында өндірілетін
Муниципалды басқарудың объектілері мен субъектілері.
Муниципалды (меншіктің) басқарудың экономикалық объектілеріне муниципалды меншіктің объектілері
Муниципалды басқару субъектілеріне територияларды бірлікті тұрғындардың еріктері мен
ІІ. Жергілікті басқару органдарының материалдық – қаржылық негіздері
2.1. Аймақтық муниципалды шаруашылықтардың экономикалық реформаларын басқару
Мемлекеттің даму барысында аймақтардың және олардың билік ететін
өмірдің әлеуметтік жағы және адам факторының басым роль
аймақтардың өзара байланыстарының едәуір ұлғаюы;
еңбек ресурстары жылжымалығының күшейе түсуі;
аймақтардың өндіріс құрылымы мен инфрақұрылымының күрделене
территориялық еңбек бөлінісі әрі оның тереңдей түсуі мен
Бұл тенденцияның дамуы, біріншіден, мемлекет пен аймақтар арасында
Екіншіден, мемлекеттік территориялық басқару мен жергілікті
Бұл жағдай Қазақсанға да тән,
Егеменді мемлекеттің аймақтық саясатын анықтай түсу өте қажетті
Әрбір мемлекетте екі түрлі территориялық құрылымдар бар .
Аралық басқару органдары сипаттайтын негізгі белгі -
Сонымен, аралық орган дегеніміз - аймақтарда, облыстарды
Жергілікті билік жүргізетін- ол төменгі әкімшілік органдар.
Аралық және жергілікті билік органдары қаражаттандырудың негізгі
Жаңа кезеңде әлеуметтік- экономикалық дамуды аймақтық
Аймақтық рынокты объект ретінде екі жағына қарауға
Бірінші жағынан, ол елдің халық шаруашылық рыногының
Оған көп себептердің бірі рыноктық факторлардың аймақтық саралануы
Барлық деңгейде бюджетті қалыптастыру мен пайдалану
аймақтарға орталықтандырылған тікелей көмекті қамтамассыз ету, соның
жергілікті бюджеттерге орталықтандырылған қолдаудың нысандарын жаңарту, аймақтардың
экономикалық даму жағынан артта қалған аймақтар мен дағдарысқа
Барлық елдердің тәжиребелері көрсетіп отырғандай, елдің дамуы
Әлеуметтік -экономикалық жағдайларды талдау;
Әлеуметтік – экономикалық дамудың тұжырымдамасы ;
Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер;
Ұлттақ бағдарламалар;
Әлеуметтік экономикалық жағдайды талдау өндіріс қуатының жағдайы,
Аймақтық әлеуметтік-экономикалық дамуының кешенді жоспарларында кеңейтілген
Аймақтың экономикасының жоспарына қажетті көрсеткіштер
Ағымдығы аймақтық жоспардың көрсеткіштер жүйесі келесі
- біріңғай ағымды экономикалық жоспарды салалық тапсырмаларды
- республика жоспарының бір бүтін болуы мен
- салалық тапсырмаларды біріктіруде қажетті координацияны қамтамассыз ету;
- сала аралық және
- статистикалық көрсеткіштер жүйесімен
Табиғат ресурстары, әдетте , натуралды бірліктермен
Бұл жоспарлау органдарына жердің минералдық және биологиялық
Аймақтың маңызды экономикалық ресурсы негізгі қорлар болып табылады.
негізгі қорлардың құрылымының көрсеткіштері, негізгі
Негізгі қорлар қозғалысының көрсеткіштері, яғни негізгі қорлардың
қор, энерго- механикалық қаруланудың көрсеткіші.
Аймақтық өндіріс процестің көрсеткіштері өздерінің экономикалық табиғаты
ЖҰӨ-нің адам басына шаққандағы өсімі және
Мемлекетті экономикалық, әлеуметтік және саяси жағынан одан әрі
"Қазақстан - 2030" Стратегиясында қазіргі заманғы мемлекеттік қызмет
Жергілікті шаруашылықты басқаруда экономикалық механизмдерді қолданудың ерекшелігін оның
Экономиканы мемлекеттік реттеу елдің экономикалық саясатымен байланысты және
Мемлекеттік реттеудің экономикалық пен бірге әкімшілік және институционалдық
Мемлекеттің даму барысында аймақтардың және олардың билік ететін
өмірдің әлеуметтік жағы және адам факторының басым роль
аймақтардың өзара байланыстарының едәуір ұлғаюы;
еңбек ресурстары жылжымалығының күшейе түсуі;
аймақтардың өндіріс құрылымы мен инфрақұрылымының күрделене
Территориялық еңбек бөлінісі әрі оның тереңдей түсуі мен
Бұл тенденцияның дамуы, біріншіден, мемлекет пен аймақтар арасында
Екіншіден, мемлекеттік территориялық басқару мен жергілікті
Бұл жағдай Қазақсанға да тән,
Егеменді мемлекеттің аймақтық саясатын анықтай түсу өте қажетті
Аралық басқару органдары сипаттайтын негізгі белгі -
Сонымен, аралық орган дегеніміз - аймақтарда, облыстарды
Жергілікті билік жүргізетін- ол төменгі әкімшілік органдар.
Аралық және жергілікті билік органдары қаражаттандырудың негізгі
Жаңа кезеңде әлеуметтік- экономикалық дамуды аймақтық
Аймақтық рынокты объект ретінде екі жағына қарауға
Бірінші жағынан, ол елдің халық шаруашылық рыногының
Оған көп себептердің бірі рыноктық факторлардың аймақтық саралануы
Барлық деңгейде бюджетті қалыптастыру мен пайдалану
аймақтарға орталықтандырылған тікелей көмекті қамтамассыз ету, соның
жергілікті бюджеттерге орталықтандырылған қолдаудың нысандарын жаңарту, аймақтардың
экономикалық даму жағынан артта қалған аймақтар мен дағдарысқа
Барлық елдердің тәжиребелері көрсетіп отырғандай, елдің дамуы
Әлеуметтік -экономикалық жағдайларды талдау;
Әлеуметтік – экономикалық дамудың тұжырымдамасы ;
Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер;
Ұлттақ бағдарламалар;
Әлеуметтік экономикалық жағдайды талдау өндіріс қуатының жағдайы,
Жергілікті басқаруды жетілдіру үшін ең маңызды - қаржы
2005 жылға арналған қалалық бюджеттің
Аймақ басқару объектісі ретінде болады. Мамандардың пікірінше, аймақ
Жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық негізі болатын материалды, қаржы
мемлекет меншік объектілеріне муниципалды меншікке беру тәртібін заңның
мемлекеттік өкілеттері жүзеге асыру үшін қажетті материалдарды құралдарды
мақсатты аймақтық бағдарламалар арқылы мәселелерді шешу;
қабылданған мемлекеттік шешімдерді орындау барысында пайда болған жергілікті
мемлекеттік минималды стандарттарды өңдеу.
Қазақстан Республикасының Конституциясының 6-бабында «ҚР-да мемлекеттік меншік пен
Жергілікті қауым муниципалды меншікті пайдалану құқығына ие субъекті
1. Муниципалды меншіктің құрамына:
- жергілікті бюджеттің қаржылары
- муниципалды бюджеттің тыс қорлары
- жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүліктері
- муниципалды кәсіпорындар мен бірлестіктер
- муниципалды банкілер мен басқа да қаржы-несие ұйымдары
- муниципалды тұрғын үй қоры
- тұрғын үйге жатпайтын ғимараттар
- ғылым, денсаулы, мәдениет, спорт мекемелері кіреді.
2.Жергілікті өзін-өзі басқару орган заң нормаларына сай муниципалды
3. Муниципалды меншікті жекешелендірудің тәртібі мен шарттарын жергілікті
4. Муниципалды меншік мемлекет, жеке меншік түрлерімен бірдей
Облыстық әкімият республикада біртұтас атқару жүйесіне кіреді. Облыстық
Жергілікті атқарушы органдарының аудандық деңгейі. Аудандық әкімиятты ауданның
аудандық әкім аппараты;
бөлімдер;
ішкі істер;
білім;
басқару;
коммуналды шаруашылық;
ауыл шаруашылығы;
әлеуметтік саясат;
қаржы саласы;
діни басқармалар;
экономика саласы жатады.
Республикалық маңыздылыққа немесе қала (Астана) аудандағы қала, поселка,
Республикалық маңызы бар қала (Астана) қалалық, аудандық, поселка,
2.2. Өндіргіш күштерді тиімді орналастырудың жергілікті шаруашылықты дамытуға
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі мен Экономика
Бірінші топқа стратегиялық сипаты бар минералды ресурстардың өте
Екінші топқа жоғары ғылыми-өндірістік әлеуетімен ауыр индустрия салаларына
Үшінші топта республиканың азық-тұлік қорын қалыптастыруда алдыңғы қатарда
Төртінші тапқа әлеуметтік-экономикалық, техникалық, экологиялық дамуында дағдарысқа ұшыраған
Жергілікті шаруашылық шағын кала, аудан, ауыл, село деңгейлерінде
өндірісті жаңарту және сауықтыру;
сапалы жаңа жұмыс орындарын ашу, халықты еңбекпен
камтамасыз ету;
өндірістік инфрақұрылымды дамьпу: көлік, отын-энергетикалық, коммуникациялык жүйе;
аймақтар арасында өндірістік жэне сауда қатынастарын дамыту;
оларға отандык және шетелдік инвестиция тарту;
әлеуметтік қорғау;
қалалардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Қазақстанның батыс өңірінде Атырау облысында Құлсары,
Ақтөбе, Алға, Жем, Қандыағаш, Темір, Хромтау, Шалқар және
Енді бір адамныц орташа жалақысында да айтарлыктай алшақтық
қажетті қаржының болмауы, үнемі жоғары тұрған бюджетке тәуелділік;
өмір сүру сапасынын төмен болуы;
жұмыссыздық денгейінін жоғары болуы;
өндірістік және көлік инфрақұрылымы объектілерінің тозу
пайызынын жоғарлылығы;
көптеген салаларда білікті мамандардың жетіспеушілігі;
көлік коммуникациясының канағаттанғысыз жағдайы;
экологиялық проблемалар.
Шағын қалаларды дағдарыстан шығару мақсатында оларды әлеуметтік-экономикалық дамыту
шағын қалалардың экономикасын көтеруге бюджет қаржысы жұмсалады;
даму банкі арқылы субсидия, кредит, жеңілдігі бар кредиттер
дағдарысты қалаларды дамыту корын
қатынасу;
еркін экономикалық аймақгар мен технополистер құру;
жалпымемлекеттік макызы бар өнімдерді жегкізуге мемлекеттік тапсырысты калыптаегыру.
Міне, осындай проблемаларды шешу мақсатында республикалық бюджет қаржысынан
шағын қалаларға, соның ішінде дағдарысты қалаларға -
облыстық бюджеттерге мақсатты
аркылы 2004 жылы - 300 млн теңге, 2005
300 млн теңге;
2004-2006 жылдары республикалық инвестициялық жобалар тізіміне енген 22
теқге, 2005 ж. - 2363,75, 2006 ж. -
«Шағын кәсіпкерлік даму қоры» ЖАҚ жарғыпық қорын
толықтыруға 2004 жылы - 750 және 2005 жылы
теңге бөлу анықталды.
Сонымен қатар аймақтық жергілікті шаруашылықтарды дамутуға
Қазақстан Республикасының 2003-2015 жж-ға арналған Индустриалды-инновациялық бағдарламасы қамтылған.
Cтратегияны iске асырудың кезеңдерi және тетiгi
Іске асыру кезеңдерi
Тұтас алғанда Стратегияны iске асыру үш кезеңде: бiрiншi
Бiрiншi кезең (2003-2005 жж.) басты түрде дайындық сипатындағы
Бұл кезеңде Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына салық ауыртпалығын
Осы кезеңде қорларды құруға көзделген капиталды түзу, Даму
Ғылымды, бiлiмдi дамыту және оны индустриялық-инновациялық дамытуға бағыттай
Осы кезеңдегi экономиканың дамуы индикативтi жоспардың болжамына сәйкес
2003-2005 жылдар аралығы болжам бойынша өткен жылдардағы ЖIӨ-нiң
Жоспарлы кезеңде экспорт пен iшкi тұтынудың дәстүрлi тауарлары
Орта мерзiм iшiнде ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтiң, бiлiм және
Соңғы жылдардағыдай тауарлар мен қызметтер өндiрiсiнiң өсуi тау-кен
Осыған сәйкес монетарлық саясат 5,5 және 4 %
Екiншi кезең (2006-2010 жылдар) Стратегия iс-шараларын экономиканың барлық
Ғылыми-инновациялық инфрақұрылым негiзiнен қалыптасатын болады.
Жеке сектордың, шетел инвесторларының, мемлекеттiк бюджет пен мемлекеттiк
Кейбiр кәсiпорындар құру нормаларын ескере отырып, индустриялық-инновациялық даму
Өнеркәсiптi жаңғыртуға және экономика құрылымын әртараптандыруға бағытталған көптеген
Экономиканы әртараптандыру саласындағы бiрқатар iлгерiлеуге қарамастан экономиканы дамыту
Болжам бойынша 2010 жылы 2000 жылмен салыстырғанда ЖIӨ
Yшiншi кезең (2011-2015 жылдар) Стратегияны iске асыру бөлiгiнде
Iске асыру тетiгi
Стратегияны орындау Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарын ескере
Iс-шаралар жоспарында елдiң индустриялық-инновациялық дамуының әрбiр кезеңiнiң сапалық
Бағдарламаларды әзiрлеу ғылыми-зерттеу және басқа да ұйымдардың меншiк
Кешендi түрде жоспарланатын iс-шаралар орталық және жергiлiктi атқарушы
Қазақстан Республикасының Үкiметi Стратегияның iс-шаралар жоспарын орындау және
Стратегияны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер
Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын ойдағыдай iске асыру экономиканы әртараптандыру,
Ел экономикасында жеке бастамалар басымдыққа ие болады. Барлық
Экономиканың бәсекеге қабiлетiн арттыруда ғылым жетiстiгiн пайдалану жақсарады,
Инвестициялық және инновациялық жобаларды мемлекеттiң қаржы ресурстарының қатысуымен
Инвестициялық идеялар мен жобалардың келешегiн айқындау саласында қазiргi
Салық және кеден заңнамалары бәсекелестiктi, қазақстан өнiмдерiнiң экспортын
Қазiргi заманғы және дамыған ғылыми-инновациялық және өндiрiстiк инфрақұрылымды
Маңызды құрылымдық өзгерiстер қосылған құны жоғары өнiмнiң жоғары
Экспорт елеулi түрде әртараптанады әрi Қазақстанның дайын өнiммен
Шағын және орта, әсiресе инновациялық бизнестi дамытуда шешушi
Тәуекелдердiң азаюы өнеркәсiптiң өңдеу секторында инвестициялардың келуіне қозғау
Қор рыноктарының жұмысының түбегейлi жақсаруы зейнетақы, сақтандыру, инвестициялық
Ұсынған тәсiлдер мен шаралар банктер капиталдануының өсуiне және
Инвестициялық ахуалды жақсарту және экономиканы одан әрi ырықтандыру
Экономиканың салық ауыртпалығын азайту және кәсiпкерлiк қызметтi қайта
Индустриялық-инновациялық саясатты белсендi жүргiзу экономиканың өсу қарқынын жылына
Стратегияны iске асыру нәтижесi 2015 жылы мұнай және
Стратегияны ске асыру: ЖIӨ құрылымындағы өнiмдердi шығарудың үлес
ЖIӨ құрылымындағы ғылыми және ғылыми-инновациялық қызметтiң үлес салмағының
ЖIӨ құрылымындағы өңдеу өнеркәсiбiнiң үлесiн 2000 жылы 13,3
Стратегияны iске асырмаса, өнеркәсiп өндiрiсiндегi тау-кен салаларының қосылған
Өңдеу өнеркәсiбiнiң қосылған құн құрылымында сапалы өзгерiстер болады.
Индустриялық-инновациялық саясатты жүргізусіз ІЖӨ
серпінінің болжамы
|
|2005 %
|2000-ге |
|
_________________________________ _____ _________________________
ІЖӨ
Өнеркәсiп
Тау кен өндiрiсi 167,5
өнеркәсiбi
мұнай өндiру
өзге де тау кен
өндiру салалары
Өңдеушi өнеркәсiп 143,3
металлургия мен 124,2
металл өңдеу
ауыл шаруашылығы
өнiмдерiн қайта
өңдеу
химия өнеркәсiбi 262,6
машина жасау
ғылымды қажет
ететiн және
жоғарғы техно.
логиялық
басқа салалар
Электр энергиясын, 118,4
газ бен суды
өндiру және бөлу
Ауыл шаруашылығы
Құрылыс
Тауарлар өндiрiсi
Қызмет көрсетулер
өндiрiсi
Көлiк қызмет
көрсетулерi
Байланыс қызмет
көрсетулерi
Сауда қызмет
көрсетулерi
Бiлiм беру қызмет
көрсетулерi
Ғылым және ғылыми-
инновациялық
қызмет
Басқа қызмет
көрсетулер
Таза салықтар
2.3. Жергілікті шаруашылықты басқаруды жетілдіру жолдары
Бүгінгі күн тәртібіне өткір қойылып отырған мемлекеттік басқару
бюджет мәселесінде жалпы мемлекетгік мүдде мен халық мұддесінін
бюджет-салықтық өкілетгікгерді ажыратуда, шығындар мен табыстарды,
қайта бөлуде орталықтандыру жэне орталықсыздандыру
қағидаларының ұштастырылуы;
бюджеттер дербестігінің жоғары деқгейлілігі және әрбір
басқару органдарының бюджетгерінің
қамтамасыз етілуіне жауашы болуы;
мемлекеттін бюджег-салық саясатьш жүзеге асыруға аумақтық баскару органдарының
Бүгінгі күні бюджет жүйесіндегі бюджетаралық қатынастардың реттелмегендігі өткір
жеке бекітілген салыктар: салық базасы мен оның мөлшерлемесі
ыдырайтын салықтар: салық базасы мемлекетгік деңгейде
белгіленеді, бірақ мөлшерлемесі жергілікті әкімшілікпен
ретгеледі;
салықтық емес түсімдер: кейбір айыппұл, мүлікті пайдаланғаны үшін
аталған түсімдерді қай бюджетке түсетінін және оған есеп
бөлінетін салық: салык салу объектісі мен онын мөлшерлемесі
Бюджеттерге бөлінегін қаржы мөлшері мынадай талдауға
негізделінеді: белгілі бір уақыт аралыгында мемлекеттік орган алатын
жан басына шакканда мемлекет шығындары, белгілі бір аумақтағы
қаржылық көмектер (граштар мен орталықгандырылған субсидиялар): орталықсыздандырылған басқару
қаржылық көмектегі үлесі (аумақгық немесе жергілікгі билік органдары,
арнайы гранттар; гранттың сомасы орталық үкіметпен анықталады,
гранттың ерекшелігі орталық үкімет оның пайдаланылу бағытын белгілейді.
Бюджетаралық қатынастар мәселесінің шешілу барысында мемлекеттің
Қорыта айтқанда, осы шағын қалалардағы орналаскан басқару жүйесі
Қорытынды
Қазіргі таңда еліміздің мемлекеттік құрылысын жетілдіру, оның
Жергілікті шаруашылықты басқаруда экономикалық механизмдерді қолданудың ерекшелігін оның
Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесінде әкімшілік-аумақтық бөліністің әр қилылығы
1.Жалпы мемлекеттің сыртқы және ішкі саясатына сәйкес
2.Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерін сақтау.
3.Қызметінің қоғамдық маңызы бар салаларында бекітілген жалпы мемлекеттік
4. Азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз
Мемлекетті экономикалық, әлеуметтік және саяси жағынан одан әрі
"Қазақстан - 2030" Стратегиясында қазіргі заманғы мемлекеттік қызмет
Жергілікті шаруашылықты басқаруда экономикалық механизмдерді қолданудың ерекшелігін оның
Экономиканы мемлекеттік реттеу елдің экономикалық саясатымен байланысты және
Мемлекеттік реттеудің экономикалық пен бірге әкімшілік және институционалдық
Пайдаланған әдебиеттер
Танкиева А. "Жергілікті басқаруда экономикалық механизмдерді қолдану жолдары".
"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы"
Баянов Е. ред. "Мемлекеттік және құқық негіздері", Оқулық,
Ж. Ихданов.« Мемлекет басқару теориясы» Алматы 2007ж
ҚР-ң 2003-2015 жж арналған Индустриалды – инновациялық
стратегиясы.
30

Ұқсас жұмыстар

Муниципалды шаруашылықты қалыптастыру мен жүргізу ерешеліктері

Жергілікті басқарудың теориялық негіздері

Муниципалдық білімді басқару механизмі

Тұрғын үйді басқару және туындайтын мәселелер бұлар

Жергiлiктi экономиканы басқарудың механизмдерi мен мәселелерi

Қаржылық бақылаудың түрлері бойынша сыныпталу

Муниципалдық басқарудың аймақтық негізі

Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін жетілдіру жолдары

Коммерциялық ұйымдар мен мекемелердің қаржысы