Өндіріс қайта құрылуының сызбалар типтері
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
I БӨЛІМ. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ БАНКРОТТЫҚҚА ҰШЫРАУЫНЫҢ
ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Банкроттықтың теориялық негіздері
Банкроттықтың себептері, белгілері мен болжау әдістері
Кәсіпорынның қаржылық және экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз етудің мүмкіндігі
II БӨЛІМ. Кәсіпорынды қаржылық сауықтандыру
жолдары
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Банкроттық... Бұл сөз, көбінесе, қорқынышпен, үреймен айтылады, себебі
Берілген курс жұмысы осы аталған сұрақтар мен басқа
Банкроттық – борышкердің сот шешімімен танылған немесе несие
Курс жұмысының I бөлімі банкроттықтың мәнін, оның экономикалық
Банкроттықтың алатын мәні ерекше зор және маңызды. Біріншіден,
II бөлімде дәрменсіздікке ұшыраған кәсіпорынның қаржылық жағдайын сауықтандыруға
I БӨЛІМ. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ БАНКРОТТЫҚҚА ҰШЫРАУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Банкроттықтың теориялық негіздері
Банкроттық деген сөз барлық қызығушы тұлғалар үшін белгісіздікке
Бірақ, бұл тек банкроттықтың салдары ғана. Іс-жүзінде нарықтық
Біріншіден, нарықтық экономика жағдайында банкроттық экономиканы сауықтыру құралы
Екіншіден, банкроттық - нарықтық экономикаға тән объективті
Банкроттық, әруақытта кәсіпкерліктің соңғы нәтижесіне жетудің белгісіздігімен демек,
Үшіншіден, өтпелі экономика жағдайында банкроттық көптеген мәселелердің шешілуіне,
Егер, бұны мойындаса проблеманың шешілуінің басты механизмі автоматты
« Кәсіпорындарды жою және қайта құру агенттігі» арқылы
- бәсекеқабілетті емес өнімді шығаратын кәсіпорындар, олардың басшылығы
- басшылары ақшаларды айналдыру бойынша мақсатқа бағытталған тактика
Банкроттық бүгінде – экономиканы жаңартудың, төлемқабілетсіздік дағдарысын құрудың
Осылайша, ТМД және Қазақстан елдері экономикасында бар болудың
Банкроттық мәнін көрініс ретінде анықтау үшін бұл институттың
Банкротық түсінігі Рим жеке қоғамында енгізілгені. Бастапқыда Рим
Сонымен қатар дәл осы Көне Рим империясының заңгерлері
«Банкрот» сөзінің этимологиясы ортағасырлық Италияның XII ғасырында орындық,
Банкроттықтың дамуы негізгі ролі Англияда, бұл институт өз
Ресейде банкроттық институты европалық елдермен қатар жүргізілді және
Екінші саты – ЖЭС кезеңі. Бұл кезеңнің дәрменсіздікті
Үшінші саты – Ресейдегі дәрменсіздік институтының дамуы –
Тәуелсіздікті алғанға дейінгі Қазақстандағы банкроттық дамуының тарихы және
Жоспарлық рельстерден нарықтыққа өту рельстері банкроттық механизмінің іс-әрекетін
Нарықтық экономика – біржақты емес экономика, онда әдетте
Қазақстанда жалпы банкроттық механизмін жасап шығару және іске
Қазіргі кезде белгілі бір дәрменсіздікті және банкротықты
«Банкроттық» түсінігі өзара байланысты экономикалық және заңды қатынастардың
Банкроттықтың мақсаттарын, міндеттері мен функцияларының өз түсінігіне жүгіне
Өз мәні бойынша – банкроттық нарықтық экономиканың дұрыс
Банкроттықтың болуын дағдарысытың 2 формасымен анықтайды:
- кредиторлармен жарияланған талаптардың жалпы сомасы заңмен орнатылған
- кәсіпорын ағымдағы төлемедерін тоқтатып, сәйкес міндетті орындаудың
Әртүрлі елдердің заңдарында қабылданған құқықтық формалар мен әдістердің
Құқықтық толтырылусыз қарыз қатынастары мүмкін емес болатыны сөзсіз,
Құқықтық бағытқа сәйкес, банкроттық – заңды тұлғаны жою
Бұл контекстте «төлемқабілетсіздік» және «дәрменсіздік» түсініктерін нақты бөлу
Біздің көзқарасымыз бойынша, қарыз қатынасындағы зерттеудің бастапқы нүктесі
Экономикалық бағытта банкроттықты анықтау үшін бұрыштың негізіне шаруашылық
Банкроттық макро және микроэкономикалық өлшемдерде қарастырылады, бірінші бағыт
Егер банкроттық макроэкономикалық көзқарастан құрылымдық қайта құру мен
Сонымен қатар кез – келген шаруашылық субъект дағдарысытың
Осыдан шыға отырып банкроттық түсінігін анықтаудың экономикалық бағыты
Басқа сөзбен айтқанда экономикалық бағыт кәсіпорынның банкроттықтың
«Банкроттық» түсінігінің сонымен қатар оның анықтамасын ерекшелейтін екі
ТМД елдерінде, сонымен қатар Қазақстанда банкроттық түсінігіне деген
Осылайша, біз банкроттықты анықтауға деген әртүрлі бағыттардың қарама-қайшылығын
Т.И.Мухамбетовтың пікіріне сәйкес олардың әрқайсысының бар болуға құқығы
Тек көріністің ішкі жағдайын көру, ондағы тұрақты байланыстарды,
Банкроттық – бұл нарықтық экономикадағы экономикалық объективті көрініс.
Осылайша, банкроттық деп кредиторлармен борышкерлердің арасындағы соңғылардың төлем
1.2 Банкроттықтың себептері, белгілері мен болжау әдістері
Біздің мемлекетіміздің тұруы кезінде экономикаға өнеркәсіптің құлдырауы, экономикалық
Банкроттықтың пайда болуының негізгі себептері ретінде келесілерді келтіруге
шаруашылық жүргізумен байланысты объективті себептер:
- қаржылық, ақшалай, несиелік, салық жүйесінің, экономиканы реформалаудың
- инфляцияның біршама жоғары деңгейі.
2) тікелей шаруашылық жүргізуге қатысты субъективті себептер:
- басшылардың банкроттықты көре алу және оны болашақта
- сұраныстың нашар зерттелуі салдарынан сату көлемдерінің төмендеуі,
- өндіріс көлемдерінің азаюы;
- өнім сапасы мен бағасының төмендігі;
- кейбір өнім түрлері бағаларының аналогиялық, бірақ жоғары
- өтелмеген жоғары шығындар;
- өнімнің төмен рентабельділігі;
- өндірістің өте үлкен циклы;
- көп қарыздар, өзара өтелмеген төлемдер;
- басқарудың көне мектеп менеджер-өкілдерінің нарық қалыптасуының тұрақты
- кәсіпорын капиталы ұдайы өндірісінің экономикалық механизмінің тепе-теңдігінің
Қазіргі қазақстандық экономика жақында дамыған социализм экономикасы деп
Осылайша кәсіпорын табыстары кәсіпорындармен өнімді тиеу кезінде алынатын.
Кәсіпорындар орталықтандырылған түрде капиталды салымдарды, жалықы қорын алды,
Осы ерекше сипаттамалардың жиынтығы көптеген қазақстандық компаниялардың экономиканы
Қазақстанда жұмыс істеп тұрған кәсіпорынның банкроттыққа айналу
үрдісін келесі түрде көрсетуге болады: (1 –сурет)
дағдарыс
1 сурет- Кәсіпорын дәрменсіздігінің даму үрдісі
Бірінші саты – бұл «Кәсіпорын дағдарысының алғышарттары» ол
Екінші саты – бұл «Кәсіпорын дағдарыстарының дамуы» сатысы.
Үшінші саты - бұл «Кәсіпорын дағдарысы» сатысы. Бұл
Кез келген кәсіпкер үшін банкроттық қалаусыз екендігі бәріне
- өндірістік қызметтегі көп уақытқа созылған үзілістер (тоқтап
- меншікті қаражаттардың тұрақты жетіспеушілігі және өткізілген міндеттемелерді
- кредиторлық борыштың тез көбеюі;
- дұрыс қызметті ұстау үшін біршама қысқа мерзімді
- өтіп кеткен дебиторлық борыштың жоғары үлес саламағы;
- қалып қойған тауарларға және өтімді емес өндірістік
- несие қабілеттілігінің төмен индексі;
- тиімді іскер серіктестерді немесе өндірілетін өнім тапсырушыларды
- кәсіпорын акцияларының нарықтық құнының төмендеуі;
- әртүрлі себептермен жетекші және ең тәжірибелі мамандардың
Келе жатқан банкроттықтың бірінші сигналдары ретінде қаржылық қызметтердің
Баланстың қанағаттандырылмайтын құрылымы – бұл борышқор мүлкінің жеткіліксіз
Ұйым банкроттығының ықтималдылығын бағалау үшін аудиттеу тәжірибесі бойынша
Бұл көрсеткіштерді екі топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа қолайсыз ағымдағы жағдайлары немесе қалыптасқан өзгерістер
- негізігі өндірісті қызметегі қайталанатын мәнді жоғалтулар;
- ұзақ мерзімді салымдарды қаржыландыру ретінде қысқа мерзімді
- өткізілген кредиторлық борыштың бірнеше дағдарыс деңгейінің артуы;
- өтімділік коэффицентерінің тұрақты төмен мәні;
- айналым қаражаттарының дағдарыстық жетіспеушілігі;
- қаражаттар көздерінің жалпы сомасында қарыз қаражаттарының қауіптіге
- дұрыс емес қайта инвестициялық саясат;
- инвесторлар, кредиторлар және акционерлер алдында міндетемелерді ұзақ
- өтіп кеткен дебиторлық борыштың жоғары үлес салмағы;
- нормадан артық жатқан тауарлар мен өндірістік запастардың
- банк жүйесі мекемелері мен қатынастардың нашарлауы;
- қатысты тиімсіз шарттарда қаржылық ресурстардың жаңа көздерін
- өндірістік үрдісте іске қосу мерзімі өтіп кеткен
- ұзақ мерзімді келісімдердің потенциалды жоғалтулары;
- тапсырыстар портфеліндегі қолайсыз өзгерістер.
Екінші топқа қолайсыз жағдайлары ағымдағы қаржылық жағдайды дағдарысты
Оларға мыналар жатады:
- басқару аппаратының негізгі қызметкерлерін жоғалту;
- мәжбүрлі тоқтап қалулар, сонымен қатар өндірістік-техникалық үрдістің
- шаруашылық субъект қызметінің қаржылық нәтижелерінің қандай да
- жаңа жобаның мүмкін болатын және болжанатын табыстылығы
- күтілмеген жағдаймен аяқталатын сот істеріне ұйымның қатысуы;
- басты контрагенттерді жоғалту;
- шаруашылық субъектінің тұрақты техникалық және технологиялық жаңартуды
- тиімсіз ұзақ мерзімді келісімдер,
- жалпы шаруашылық субъектімен жалпы немесе оның бөлімшелерімен
Бұл ұсыныстардың жақсы жақтарына мүмкін болатын банкроттық көзқарасынан
Бұл ұсыныстарды пайдаланудағы қиыншылықтар мынада: бір критериялық жағдайға
Бұл критерийлардың критикалық мәндері салалар мен қосалқы салалар
Отандық тәжірибеде қолданылатын, ұйымның мүмкін болатын банкроттығының көзқарасынан
ағымдағы өтімділік коэффиценті;
меншікті қаражаттармен қамсыздандыру коэффиценті.
Ұйымның қаржылық жағдайын талдауды өткізудің мақсаты болып баланс
Ұйымның балансын қанағаттанарсыз, ал субъектті – төлеуге қабілетсіз
- есепті кезең аяғына ағымдағы өтімділік коэффиценті мәні
- есепті жылдың аяғына меншік қаражаттарымен қамсыздандыру деңгейі
Ағымдағы өтімділік коэффиценті жылдың аяғына (К өа), нормативтік
К өа = Аа / Ам >
Меншік қаражаттарымен қамтамасыз етілу коэффиценті (Ккмққе) есепті жылдың
Ккмққе = Ма.к. / Аа >
мұндағы: Ма.к. – меншікті айналым капиталы;
Аа – ағымдағы активтер.
Баланстың қанағаттанарлықсыз құрылымында ұйымның өз төлемқабілеттілігін қайта қалпына
Кқ.к. = Кө а+ Пу /
мұндағы: Кк тл және Кн тл
Пу – айлардағы төлемқабілеттілікті қалпына келтірудің орнатылған кезеңі;
По – есепті кезең.
Кнорм аө = 2
6 айға тең кезге есептелген мәні 1-ден үлкен
Баланстың қанағаттанарлық құрылымында (Ка.ө. ( 2
Кж = Кө а + Пу
мұндағы: Пу – айлардағы көрстетілген төлемқабілеттілігін жоюдың орнатылған
Егер 3 айға есептелген төлемқабілеттілігін жою кэффиценті 1-ден
Көптеген отандық ұйымдар банкроттық белгілеріне ұшырайды. Бұл көптеген
Әлемдік тәжірибеде ұйымның қаржылық тұрақтылығын болжау үшін, оның
Банкроттылық ықтималдылығын бағалаудың ең көп қолданылатын әдістері болып
Бұл модельдердің ең қарапайымы болып екіфакторлы табылады. Ол
(Кк тл) және қаржылық тұрақтылықты сипаттайтын қаржылық
Американдық тәжірибеде коэффиценттедің мынадай үлестік мәндері анықталып пайдаланылады:
- ағымдығы өтімділік (К тл) немесе жабу (Кп)
(Кп ) – ( - 1,0736),
баланс пассивындағы қарыз қаражаттарының үлестік салмақ көрсетекіштеір (
тұрақты шама - ( - 0,3877).
мұндағы Z есептеу формуласы келесі түрде болады:
Z = -0,3877 + Ка.ө. х (-1,0736)
Ка.ө. = ағымдағы активтер / ағымдағы міндеттемелер
Кт = қарыз қаражаттары (міндеттемелер) / қарыз көздерінің
(жинақталған капитал)
Z = 0 болатын кәсіпорындарда банкроттылқ ықтималдылығы
Егер Z < 0 болса, банкроттылық ықтималдылығы 50%
Ұйымдардың банкроттық ықтималдылығын болжау үшін нарықтық экономикасы бар
Z = 1.2xК1 + 1,4xК2 + 3,3xКз +
мұндағы К1 және К5 көрсеткіштері келесідей есептеледі:
К1 = меншікті айналым қаражаттары / барлық активтер
К2 = бөлінбеген табыс / барлық активтер
К3 = проценттер мен салықты төлегенге дейінгі пайда/
К4 = меншік капиталы / қарыз капиталы
К5 = өткізуден түскен табыс / барлық активтер
Zсчет = 1,80 болған немесе төмен жағдайдағы ықтималдылық
Басқа да осындай критерийлер белгілі, әсіресе британ ғалымдары
5) ағымдағы өтімділік коэффиценті.6) автономия коэффиценті.
7) жинақталған активтер.
Кәсіпорынның банкроттығын болжаудың шетелдік модельдерін қолдану байқаушылықты талап
Қазақстандық заңнамаларда баланс құрылымын бағалаудың нормативтік мән көрсеткіштері
Бакроттық ықтималдылығын талдауда тағы бір жағдай бар. Кез
1.3. Кәсіпорынның қаржылық және экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз етудің
Кәсіпорынның қойылған мақсатқа жетуі оның өндірістік жүйесінің барлық
Кәсіпорынның сыртқы ортасы – бұл кәсіпорынның нәтижелілігіне әсер
Сыртқы орта факторлардың өзара байланысытылығымен, күрделілігімен, қимылымен, белгісіздігімен,
Кәсіпорын қызметінде дағдарысқа қарсы басқару бағдарламаларын іс-әрекетке уақытында
Дағдарыс факторлары болуы мүмкін: өнім сапасының төмендігі, технологиялық
Кәсіпрын дамуында әртүрлі өзінің фазаларымен байланысатын немесе таралатын
Дағдарыс жағдайлары кәсіпорынның өмірлік циклының барлық сатыларында пайда
2- суретте кәсіпорын өмірлік циклы дамуының банкроттықтың дағдарыс
2 сурет- Кәсіпорынның өмірлік циклы және дағдарысқа
Қазіргі кезде дағдарысқа қарсы басқарудың тек қана мазұны
Ең толық болып біздің ойымызша дағдарысқа қарсы басқару
Дағдарысқа қарсы басқару тек қана кәсіпорынды дағдарыстық жағдайдан
Дағдарысқа қарсы басқару макроэкономикалық категория болып табылады және
- сотқа дейінгі санация;
- бақылау;
- сыртқы басқару.
Жою процедураларына мыналар жатады:
- еркінен тыс борышкер –кәсіпорынды сот шешімі бойынша
- кредиторлардың бақылауымен тұрақсыз кәсіпорынды еркімен жабу.
Ескерту және жою процедураларының жиынтығы кең мағынада банкроттықты
Дағдарысты кәсіпорынынң қалауы бойыншы тікелей қауіп ретінде қарастыра
Дағдарыс жағдайында тұрған кәсіпорынның болашағы жоқ екенін ескеру
Бұл проблемаларды шешу немесе олардың пайда болу мүмкіндігін
Толық көлемде қайта құрылуды жақындап келе жатқан дағдарыстың
- дағдарыс салдарын жою, төлем қабілеттілігін қалпына келтіру
- дағдарыс себептерін жою, кәсіпорын стратегиясын жасап шығару
Дағдарысқа қарсы басқару құралы болып кәсіпорының төлем қабілеттілігін
Ағымдағы шаруашылық қажеттілікті азайту бойынша шаралардың мәні тиімсіз
Ағымдағы қаржылық қажеттіліктің азаюын жарғылық капиталға қарыздар конвертациясы
Қарыздарды қайта құрудың әдістерінің бірі болып тіркелген бағамен
Дағдарыстан кәсіпорынды жалпы шығару бойынша шаралар болып некі
Кәсіпорынды дағдарыстан шығару тактикалық шаралар ағымдарды зияндарды анықтауда,
Дағдарысқа қарсы басқарудың әртүрлі стратегиялары бар. Ең маңыздылары
- дағдарысты ескерту, оның пайда болуына дайындық;
- дағдарысты жеңу проблемаларын жақсы шешу үшін оның
- дағдарыстық көріністерге қарсы іс-әрекет, оның процестерінің
- резервтерді, қосымша ресурстарды пайдалану жолымен жағдайды тұрақтандыру;
- есептелген тәуекел;
- дағдарыстан біртіндеп шығару;
- дағдарыс салдарын жою жағдайларын құру және көре
Кәсіпорынды дағдарыстан шығару бойынша стратегиялық шараларға мыналарды жатқызады:
- кәсіпорын жағдайын талдау және бағалау;
- кәсіпорынның өндірістік потенциалын зерттеу;
- өндірістік бағдарламаларды жасап шығару;
- инновациялық саясат;
- кәсіпорынды қаржлық сауықтырудың жалпы концепциясын жасап шығару.
Кәсіпорынның дағдарыстан шығуы процесінде өндірістің қайта құрылуын кәсіпорынды
Кәсіпорын дағдарыстан шығу процесінде келесідей өндіріс қайта құрылуының
- үздікті-тізбекті;
- үздіксіз-тізбекті;
- парраллельді;
- парраллельді –сатылы;
- парраллельді- тізьекті.
Жоғарыдағы құйта құру сызбаларын таңдау әртүрлі факторларға байланысты:
- таңдалған даму стратегиясынан;
- қаржылық жағдайдан;
- қосымша несиелер алу мүмкіндігінен;
- кәсіпорынның материалдық кепілдемелерінен;
- саладағы және нарықтағы бәсекеден;
- халықаралық қоршаудан;
- экономикалық факторлардан;
- саяси факторлардан;
- әлеуметтік факторлардан;
- персоналдың сапасы мен пісіп-жетілуінен;
- басқару деңгейінен және фирмадағы ұйымдық мәдениеттен.
Кәсіпорын қайта құрылуының сызбаларын пайдалану дұрыс және өз
Шок арқылы экономиканы реформалау идеологиясы мен стратегиясының басты
1-кестеде өндіріс қайта құрылуының кең сызбасының сипаттамасы көрсетілген.
1кесте- Өндіріс қайта құрылуының сызбалар типтері
Қайта
құру сызбалары Сызбалар сипатамасы
1. Үздікті -тізбекті Құрылмдық қайта жасаулар кезінде бизнеске
2. Үздіксіз - тізбекті Егер фирма дамуының негативті
3. Парралельді Егер тауардың тез модеризациясы қажет болса
4. Парраллельді - сатылы Берілген сызбаны егер парраллельді
5. Парраллельді - тізбекті Кәіпорын бәсекеқабілетті өнімді игеру
Бірақта мұндай курсты қажеттілікті негіздеудің өзінде қате бастапқы
Банкроттық басқару құралы ретінде оны жүзеге асыру нәтижесінде
II БӨЛІМ. Кәсіпорынды қаржылық сауықтандыру жолдары
Кәсіпорынды қаржылық сауықтандыру, яғни оның төлем қабілеттілігін қалпына
Қаржылық оңалту жоспары кешенді және сәйкестендірілген (унификацияланған) сипатқа
Алдымен кәсіпорынның жалпы сипаттамасы беріледі. Оған: кәсіпорынның аты,
Сонымен қатар кәсіпорынның жалпы сипаттамасында оны тіркеу күні,
Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы телефон номері, факсі және қысқа
Жоспардың екінші бөлімінде кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қалпына келтіру
Жоспардың үшінші бөлімі кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауға және
Қаржылық-шаруашылық қызметін талдау нәтижесінде кәсіп орынның төлем қабілетсіздігіне
Жоспардың төртінші бөлімінде кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қалпына келтіру
Жоспардың бесінші бөлімі «Нарық және бәсекелестік» деп аталады.
Кәсіпорынның жоспарын тиімді іске асыруда оның маркетинг сферасындағы
Бұл бөлімде кәсіпорынның жаңа нарыққа өтуі бойынша, бұрынғы
Жоспардың алтыншы бөлімінде маңызды орынды сатуды жүзеге асыру
Жоспардың жетінші бөлімі кәсіпорынның өндірістік бағдарламасын жасап шығару
Бұл бөлімде өндірістік қуат пен нарық конъюктурасының барлық
Керек болған жағдайда кәсіпорынның өндірістік қуатын арттыруға деген
Сату көлемін анықтауда тауардың болжамды бағасы маркетингтік зерттеу
Жоспар сегізінші бөліммен – қаржылық жоспарды жасап шығарумен
Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижелерін болжау бұрын жасалған есепке
Қосымша инвестицияларға деген қажеттілікті қаржыландыру көзі болып акционерлік
Және де проектті іске асыру басында (бұл кезеңді
Нольдік кезеңдегі ақша қаражаттарының көлемі ағымдағы құнды көрсетеді.
Кәсіпорын жоспарының сегізінші бөлімінде алынған қаржылық нәтиже болжамынан
Жоспардың сегізінші бөлімінде табыстың ішкі нормасының коэфицентінің есебі
Қаржылық жоспарды жасау жоспарланып отырған периодтағы жылдар бойынша
Оңалту рәсімін қолдану антикризистік басқарудың элименттерінің бірі болып
Оңалтуды басқарушының дағдарыстан шығуға бағытталған алғашқы қадамы –
Кәсіпорын қызметін тез арада қалыпқа келтіру, әдетте, басқару
кәсіпорынның қызметін жүргізудегі бұрын қолданған стратегиядан бас тарту,
табысты ұлғайтуды жеделдету мақсатындағы шаралар жүйесін жасап шығару
шығындарды азайту бойынша қажетті әрекеттердің (шаралардың) жиынтығын жасау
кәсіпорынның қызмет етуіне қажетті айналым қаражаттарын толықтыру үшін
Қалыптасқан жағдайды талдау арқылы белгілі болған басқа да
Кәсіпорын қызметінің ағымдағы стратегиясын трансформациялау. Кәсіпорын даму
бәсекелестермен күресу саясатын өзгерту;
тәжірибеге жаңа бағыттарды жасап енгізу;
бәсекелестік қабілеті аз тауар санын және клиенттер шеңберін
Жоғарыда айтылған шаралар саладағы жағдайдың, негізгі бәсекелестердің жағдайының,
Табыс көлемінің өсуі. Әдетте оңалтуды басқарушының негізгі әрекеттері
Сонымен қатар тәжірибе кәсіпорвынды дағдарыстан шығаруда кәсіпорынның шығындарын
Шығындарды шектеу. Әдетте, қазақстандық дәрменсіз кәсіпорындарға шектен тыс
Активтердің бір бөлігін сату. Активтердің белгілі бір бөлігін
Әдетте, кризистік жағдайдағы кәсіпорындар өз активтерін жүргізілетін бизнес-операциялар
Қаржылық жағынан дәрменсіз кәсіпорындар көп жағдайда өзінің төлем
Дәрменсіз кәсіпорындардың проблемаларын шешу, негізінен, компанияны қаржылық сауықтандыру
менеджментті ауыстыру және дәрменсіз кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрылымының трансформациясы,
бақылау-жоспарлау функцияларын орталықтандыру және шығындарға өте қатаң бақылау
тиімді кадрлық менеджмент (персоналды қайта даярлау, мотивацияны күшейту,
нарыққа шығарылатын өнім мен қызмет номенклатурасын қысқарту;
жеделдетілген маркетинг.
Дағдарыстан шығудың кейбір тактикалық шараларын қарастырып өтейік. Әдетте,
Әрі қарай өндірісті және оның ұйымдастырылуын оптимизациялау негізгі
Содан кейінгі мәселе – қарыздар жүйесін жою. Тәжірибеде
Сонымен қатар қосымша ақша қаражаттарын акцияларды эмиссиялау арқылы
Ал дәрменсіз кәсіпорындар үшін қарызды акцияларға немесе жарғы
Бизнесті тұрақтандыруда өнімнің өзіндік құнын (өндіріс шығындарын) азайту
Өзіндік құнға негізгі материалдардың тозуын, сонымен қатар аз
Мұндай жағдайда оңалтуды басқарушының міндеті – шаруашылықтың тоқтап
Маңызды шара – материалдық шығындарды азайту. Мұндай шығындарды
Ресурстарды экономдау, әсіресе, энергоресурстарды ынталандыруды күшейту қажет.
Еңбекке төленетін ақша шығындарын тиімді қолдану өте маңызды
Сонымен қатар дәрменсіз кәсіпорын жағдайында міндетті түрде тұтыну
Шығарылған өнімге икемді баға белгілеу мүмкіндіктерін қолдану да
Қорытынды
Сонымен, қорытындылай келе, банкроттық нарықтық қатынастардың мәнісімен тікелей
Бұл жағымсыз әсерлер капитал пайдалылығының азаюына және қолма-қол
Сонымен банкроттық нарық экономикасы жағдайындағы ролі өте үлкен.
Бұл функциялар:
• экономикадағы құндық қатынастарды қолдау;
• экономикада бәсекелестік ортаны қалыптастыру;
• тиімді қызмет пен бәсекелестік деңгейін көтеруге кәсіпкердің
Қазіргі кезде банкроттықты анықтаудағы екі бағытты бөліп көрсетуге
Бүгінгі таңда көп жағдайда банкроттықты түсіндіруде әсіресе құқықтық
Сонымен банкроттық туралы әдебиеттерде бүгінгі таңда оны анықтауда
Қазақстанда, жалпы ТМД мемлекеттерінде әлі де болса құқықтық
Кәсіпорынды қаржылық сауықтандыру, яғни оның төлем қабілеттілігін қалпына
Қаржылық оңалту жоспары кешенді және сәйкестендірілген (унификацияланған) сипатқа
Оңалту рәсімін қолдану антикризистік басқарудың элименттерінің бірі болып
Кәсіпорын қызметін тез арада қалыпқа келтіру, әдетте, басқару
кәсіпорынның қызметін жүргізудегі бұрын қолданған стратегиядан бас тарту,
табысты ұлғайтуды жеделдету мақсатындағы шаралар жүйесін жасап шығару
шығындарды азайту бойынша қажетті әрекеттердің (шаралардың) жиынтығын жасау
кәсіпорынның қызмет етуіне қажетті айналым қаражаттарын толықтыру үшін
Қалыптасқан жағдайды талдау арқылы белгілі болған басқа да
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
«Банкроттық туралы» Қазақстан Республикасының заңы (Алматы, 1997 жылғы
Мухамбетов Т.И., Нукушев А.Г. Банкротство и антикризисное управление
Алтайбаева Ш., Кунанбаев А. Теоретические основы банкротства Финансы
Алпыспаева, Мушн Становление института банкротства Вестник КазНУ(серия экономика)
Дюсембаев К.Ш. Анализ вероятности банкротства предприятия // Экономические
О банкротстве в Республике Казахстан. Сборник нормативных правовых
19
Стратегияны жүзеге
асыру
Стратегия дағдарысы
Қызмет стратегиясының дағдарысы
Жою дағдарысы
Банк роттыққ
Жоғары нүкте
Даму
Құлдырау
Құрылуы
Пайда болуы
Дағдарысқа қарсы процесс:
- қайта құру прцедурасы;
- жою процедуралары
Кәсіпорынды қаржылық сауықтандыру
Өндірістік кәсіпорындардың банкроттыққа ұшырау мүмкіндігін төмендету жолдары
Қазақстан Республикасындағы кластерлік жүйе
Деректер базасына сұраныс құру
Сабақта оқытуды қамтамасыз ететін оқыту әдістерін қолдану
Бөлшектердің сызбасын орындаудың тәжірибелік жұмыстары
Қазiргi кездегi несиелеу жүйесiнiң негізгі мәселелері
Жады элементтері, триггерлік сызбалар туралы ақпарат
Тарихты оқыту әдістемесі
Тіршілік қауіпсіздігі сабағындағы ақпараттық технологиялар