Мерзімді баспасөз жариялым атауларының қызметі және сипаттамасы
МА З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ .................................................................................................................3
БІРІНШІ ТАРАУ.
Мерзімді баспасөз жариялым атауы дегеніміз және атау ұғымының тақырыптан
Жариялым атауларының тілдік – стильдік ерекшеліктері мен жанрларда көрініс
1.3. Жариялым атауларын қоюдың негізгі талаптары.......................25
ЕКІНШІ ТАРАУ
2.1. Тіл біліміндегі стандарттық ұғымның жариялым
ретінде көрініс табуы....................................................................35
Атаулардың фразеологиялану ерекшеліктері........................43
Атаулардағы логоэпистемалық трансформациялану. Газет атауларының жарнамалық қызыметінің
ҚОРЫТЫНДЫ......................................................................................................56
Сілтемелер тізімі.............…………………………………………………..........60
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ………………………………………….......62
Қосымша материалдар …………………………………………………….........65
КІРІСПЕ
Мерзімді баспсөз жариялым аттарының тілдік стильдік ерекшеліктері мен кемшіліктері
Тақырыптың өзектілігі. Баспасөз қай заманда болса да, қай
Бітіру жұмысының мақсаты. Негізінде баспасөз жариялымының мазмұнын атауы, тақырыбы
Баспасөздегі ақпараттық атаулар бірінші типті оқырманға қоғамда болып жатқан
Жұмыстың міндеті. Бұл жұмысты жаза отырып, мен өз алдыма
- Атау деген не? Оның қандай түрлері бар? Тақырыптың
- Атаудың атқаратын қызметі мен сипаттамасы;
- Баспасөз жариялым атауларының тілдік ерекшеліктері мен стильдік ерекшеліктері
- Жариялым атауларындағы кемшіліктер? Осыған нақты мысалдармен жауап беру;
- Тілдік тұрғыда стандарт бірліктердің атауға айналуы;
- Тұрақты тіркестердің «дайын құрылыс материалы» ретінде атауға
- Мақал-мәтел, қанатты сөздер мен өлең жолдарының, шығарма атауларының
- Жариялым атауын қоюдың негізгі талаптары;
- Мерзімді басылым беттерінің атаулары мен айдар аттарының берілуіндегі
- Жарилым атауының жарнамалық қыры;
Аталған міндеттерді алға тартып, бітіру жұмысының тақырыбы мен атауын
Бітіру жұмысының нысаны. Жұмыстың нысаны ретінде мерзімді баспасөздер жариялым
Бітіру жұмысының ғылыми-әдістемелік негізі. Баспасөз жариялым атаулары туралы жекеленген
Жұмыс барысында мынадай журналист-қаламгерлердің естеліктері мен еңбектері пайдаланылды:
«Тақырыпты тауып қой» Кәкімжан Қазыбаевтың ғылыми мақаласы;
Қ. А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ – түрік университетінің оқытушысы
Профессор Т.Амандосовтың еңбектері;
Ләззат Дүйсембекованың еңбектері;
Қажым Жұмалиевтың зерттеу мақалалары;
Төлеубай Ыдырысовтың «Шеберлік бастауы» еңбегінен;
Рабиға Сыздықованың еңбектері;
Д. Әшімханұлының еңбегі;
Г.Ихсангалиева дисертациясы;
Бағдан Момынова «Газет лексикасы жүйесі мен құрылымы»;
Бітіру жұмысының жаңалығы. Біз мерзімді баспасөз жариялым атаулары туралы
Жариялым атаулары туралы бұның алдында ешқандай зерттеу жазылмағандықтан, тарих
Жұмыстың тәжірибелік құндылығы. Өзім облыстық, аудандық газеттерде 4 жылдан
Жұмыс барысында баспасөз беттерінен деректер мен дәлелдер, мысалдар келтіріледі.
Жұмысты арнайы зерттеумен айналысып жүрген студенттер көмекші құрал ретінде
Зерттелуі және зерттеу әдісі. Баспасөз жариялым атауы жайында тарихи,
Жұмыс барысында ақпарат жинаудың сұрау салу, сұхбат және сауалнама
Бітіру жұмысының құрылымы. Жұмыс кіріспе, екі тараудан – негізгі
БІРІНШІ ТАРАУ
1.1. Мерзімді баспасөз жариялым атауы дегеніміз және атау ұғымының
Мерзімді баспасөз – тұрақты атауы, ағымдағы нөмірі бар және
Жариялым – баспасөз бетінде көрініс тауып жүрген әр түрлі
Атау – шығармаға арқау болар тақырыптың тоқсан ауыз сөзін
Әдебиет теориясының зерттелуіне алғаш қадам басқан ғалым Ахмет Байтұрсынов
« ...материалдың мазмұны өз алдына, сіздің алғаш көзіңізді тоқтатып,
Қазақ ұғымында « тақырып » деген сөздің екі мәні
Осы орайда К. Қазыбаев тақырып туралы сөз ете отыра
Атау сөзін дәлелдеу үшін бізге осындай тұжырымды ой қажет
Атау яғни заттың аты, адамның аты, баспасөз аты, оның
Ат әр адамға, әр затқа арналып қойылады. Және үнемі
Аттың өзі – тіл мен стиль. Себебі әр адамды
Баспасөз жариялым атауларының қызметін 1- кестеден көуге болады.
Мерзімді баспасөз жариялым атауларының қызметі және сипаттамасы
1- кесте
Р/ с: Қызметі Сипаты
1.
Ақпараттық
Ақпарат – қоғамда болып жатырған жаңалық немесе елге қызықты
- Мәтін туралы белгілі бір деңгейдегі ақпарат жариялым атауы
- Баспасөз жариялымынан алар ақпаратты атаудан түйін ретінде
2.
Жарнамалық
Жарнама – нарықта кез келген тауардың өтімін арттыру, сапасын
- Белгілі бір баспасөз жариялым атауы оқырманын орағытып алып
- Кез – келген келісті қойылған атау жақсы
3.
Көзқарастық
Көзқарас – белгілі бір құбылысқа жеке пікір беріп, өз
- Әр атау әр автордың журналистің көзқарасы болып табылады;
- Көзқарас көрініс табатын атау көкейге қонымды болған кезде
4.
Прагматикалық
Прагматика – қабылдауға байланысты қатынас.
- Адманың баспасөз жариялым атауынан алатын әсері;
- Атаудың өзінен біршама әсер алу осы қызметте атқарылады
¹ кесте, Мерзімді баспасөз жариялым атауларының қызметі және сипаттамасын
1.2. Жариялым атауларының тілдік – стильдік ерекшеліктері мен жанрларда
Баспасөз тілі – жазба тіл. Қай дәуірде болмасын, мерзімді
Стиль сөзіне тоқталар болсақ, әр адам баласына тән табиғи
Шығыстың ұлы ғұламасы Жаллаладдин мынадай пікір келтірген: " Құраннан
Т. Амандосов: " Көркем жазу – тек сылдыр сөздердің
Бұрын бас тақырып деп алынып, қарастырылып келген ұғымды жоғарыда
Ақпараттық
Жарнамалық
Бас атау – мәтіннің құрамдас бөлігі. Ол мәтінмен тығыз
² схема. Бас атаудың қызметтерін қарастырады
Газет тәжірибесінде атауды негізінде үш жүйеге бөледі. Біріншісі -
Екіншісі - атау. Бұл газет бетіндегі әр материалдың аты,
Үшіншісі - жанама атау. Атаудан кейін соның мазмұнын айқындай
ТӘУЕЛСІЗДЕНДІРУ ҚАЖЕТ немесе дүбәра әліпбимен қашанғы жүреміз?» деген атауды
«Газет бетіне орналасатын материалдарға бас тақырыпты ( бас
Атауларар жан- жақты жоспарлануы керек . Атаулық беттер ,
Газет, журнал беттерінің атаулары мен айдарларына тоқаталар болсақ жариялым
Кәсіпкер келбеті;
" Ел іші - өнер кеніші ";
Ұрпақ қамы – ұлт мүддесі;
Ел тынысы;
Замандас;
Жапырақ жайған бәйтерек;
Мезгіл мінбері;
Осы журналда «Ана тілі» басылымының Сабыржан Шүкірұлы жүргізетін «Сөзстан»
«Ана тілі» ұлт газетінің айдарларына тоқаталар болсақ:
Айтылмаса сөз өледі;
Көкейкесті мәселе;
Тың туынды;
Халықта бар небір сөз;
Көңілден шыққан көрікті сөз;
Жатыпатар;
Ауылдың айтқыштары;
Ата салт;
Қайнайды қаның;
Заманхат;
Жазылған жайдың жалғасы;
Осы басылымның бет атауларына тоқталып өтсек:
«Ана тілінің» ақпараттар айнасы;
Айтылмаса сөз өледі;
Елбасы және ел мұраты;
Демографиялық байып;
Өзекжарды өткір сөз;
Жеріңнің аты – бабаңның хаты;
Тағылым;
Көзіңнің қарашығындай;
Біз күткен хат;
Тіл мінбері;
Ең сәтті айдар атаулары деп, мына мысалдарды келтіруге болады:
«Публицист алдына қойған осы міндеттеріне сай, алған тақырыбының
( атау, М.Е.) маңызы мен аумағына қарай В.И.Ленин айқындаған
Шығарманың тақырыбы ( атау, М.Е.) ұнамды, мазмұны тартымды
Тақырып таңдалынып алынған соң, журналистің зердесінде өзінің ойлағанындай болып
Атаудың тууы мен пайда болуы әрбір журналистің өмірді жете
Таңдалған тақырыптың аты мазмұнды болып, оқушыға ұнамды болуы оны
Атау автордың ғана көзқарасы емес, сондықтан ол бұқараның талабынан
Атауды дамыту дегеннің өзі – көңілде жүрген көп ой
«Тіл стилі неғұрлым қарапайым болған сайын, соғұрлым бейнелі де,
Жариялым атауына, құрылысы, баяндау тәсілі мен тілі, стилі басқа
Баспасөздегі жариялым атауларының стильдік ерекшеліктерінің бірі бүгінде сандарды сөйлете
Бүгінде баспасөз бетінде көптеп көрініс табатын публицистикалық жариялым жанрларының
Идея түйіні – тақырып. Ал публицистиканың негізгі желісі –
Алынған атау қатесіз беріліп, түсінікті де тартымды болуы үшін
Профессор Т. Амандосов мақала жанрын үшке бөледі: насихаттық, публицистикалық,
Проблемалық мақала атауы мәселені меңзеп, көптің көңілін аударады «
«Арай» журналының №5, 2005 жылғы санында «Желіккендік пе, еріккендік
Ал көркем публицистика топтамасынан очерк жанрын алып қарасақ, Публицистиканың
Жол- сапар очерктерінің атауы көбіне сапар жасалған географиялық аймақтың
Портреттік очерктің атаулары еңбек озаты, ардагер, ардақты азаматтар есімімен
Очерктің тақырыбы мен атауына шек қойылмайды. Адам өміріндегі ауыл
Тілдік қатынастардың қай түрі болмасын мәтін арқылы жүзеге асады
Кез келген мәтінді стилистикалық талдаудың методологиялық негізі – мазмұн
1.3. Жариялым атауларын қоюдың негізгі талаптары
Газет, журнал, жалпы баспасөз үлкен трибуна. Егер сіз, әдетте
Бірақ бұдан тек атауға ғана назар аударып, бар күшті
Кейбір баспасөзде атауды айқайлатып беріп, әйтеуір назар аудартамыз деген
Мерзімді баспасөзде көптеген жылдар бойғы тәжірибеде қалыптасқан, сіңіскен жариялым
Тартымдылық. Қандай атаулар тартымды болады? Ойы бар, көркемдігі бар
"Құрыққа берме ырықты " атты «Ана тілі» басылымында Балнұр
Тағы « Жас Алаш» газетінен Есей Жеңісұлының "Адамның көңілі"
Тартымдылық жөнінде көптеп мысалдар келтіруге болар еді. Өйткені баспасөз
Кәкімжан Қазыбаев өзінің «Тақырыпты тауып қой» атты мақаласында дәл
Болмаса "Жастықпен алты ғасыр бірге" деген мақаланың тақырыбына (атау,
Бір сөзбен айтқанда жариялым атауын қоярда оның барлық бояуын
Нақтылық, өткірлік. Тартымды болумен бірге газет, журнал материалдарының атауы
Міне, сіздің алдыңызда газет. Бірнеше жақсы жарилым атауларын көріп,
Автор осындай-осындай пікірлер қозғайды. Және бипаздап, жай ғана айтпайды,
Кейде журналистер арасында сын мақалалардың тақырыбын аса ашулы қоймау
«"Салтанат үшін емес, сабақ алу үшін!" осындай тақырыпты тағы
Қандай мәнді мәселе. Біз тегінде кемшіліктен де, жетістіктен де
Уақыт демекші осы газет 1965 жылы "Директордың уақыты" деген
Біз директордың жұмыс стилі, адамгершілігі, іскерлігі жайлы материалдарды оқып
Қысқалық. Атауға үшінші бір қойылатын талап - қысқа болуы,
«Ана тілі» ұлт газетін парақтап отырып, біздің көзімізге мынадай
Соңғы кезде баспасөз бетінде атауды қысқа берудің жаңа бір
"Абайла! Алдыңда адам тағдыры". Бұл да ұзақ атау емес,
Ал атауды қысқа етіп беру де оқушыға осылайша қызмет
Ұстамдылық. Бұл жалпы баспасөздің табиғатына ажар беретін принцип. Мәселені
Мақаланың да, корреспонденцияның да және т.б. тақырыптардың ұстамды болуы
Дегенмен кейбір тілшілер иә бір қуаныштың, иә бір реніштің
Кейде мынадай жағдай болады: адамның өз ойы өзіне қатты
Ұстанымдылық - қандай тақырыпқа арналған болса да қойылатын басты
Сауаттылық. Біздің бұл жерде айтпағымыз стиль сауаттылығы жайлы. Кейде
Немесе мына бір тақырыптағы сөз тіркестеріне зер салайық: "Сыр
Кейде ел аралап жүргенде "тура газеттегіше сөйлейді екенсің" деген
Орынсыз қысқартпау. Баспасөз бетінде жариялым атауларынан кететін тағы бір
Талаптарына тоқталып өтер болсақ:
Қысқа да нұсқа болуы тиіс
Ұтқыр да өткір болуы керек
Мейлінше ұйқасты болуы керек
Анықтылығы
Жоғарыда айтылған талаптар атаулардың осы түрлерінің бәріне бірдей қойылады.
2.1. Тіл біліміндегі стандарттық ұғымның жариялым атаулары ретінде көрініс
Жалпы алғанда адамзат өмірі дара, әр адам жеке дара
Зерттеуші Г. Л. Пермяков стандарт тілдік бірліктерге идиомалық тіркестерді,
Газет тілін зерттеуші В.Г. Костомаров стандарт пен штамптың газет
Тіл білімінде стереотип ретінде танылып жүрген тілдік құбылыс ғалымдар
Бұл құбылыстың лингвистикадағы терминдік қолданысы да бір ізді емес.
Г. А. Золотова дайын күйінде қолданылатын тілдік бірлік ұғымын
Стандарт тілдік бірліктер мәселесі, жанама түрде қарастырылған ғылыми әдебиеттерге
Тілдегі стандарт бірліктердің пайда болуы стереотип ұғымымен тығыз
Жиі қайталанып отыратын біртектес жағдайлар мен ұғымдарға ми өз
Фунционалдық стильдерді саралап көрсетуші ғалымдардың көпшілігі жариялым атауларына публицистикада
Стандарт тілдік бірліктерді ақпараттық, қажеттілік сипаты бар коммуникативтік мақсатқа
Қолданысқа дайын;
Уақыт тарапынан үнемділік;
Үйреншіктілік;
Түсінуге қолайлы таныс тақырыпқа тартымды атау;
Танымдылық қасиет,
Ізденуге де жол ашады;
Кез келген стандарт тілдік бірлік қазақ тілінде бір күнде
Баспасөзде кездесетін өкілеттік құжаттардың негізгі мақсатын көрсетіп, халыққа заңнамалық
Адамзат қоғамда түрлі қарым – қатынасқа түскенде заңға жүгінеді,
құрамының тұрақтылығы;
үнемділігі;
дыбысталуының үйреншіктілігі;
мазмұнының көпшілікке түсініктілігі;
қолданысқа икемділігі;
дайын тілдік бірлік ретінде атауларға қолданылуы;
еркін сөз тіркестері сияқты семантикалық мүшеленуі;
заңнамалық түсінікті сауаттылыққа жеткізу.
Баспасөз тіліндегі стандарт тілдік бірліктердің бойында мұндай фразеологизмдерге де
Атаулардың фразеологиялану ерекшеліктері
Баспасөз тіліндегі қолданылатын стандарт тілдік бірліктердің ауқымды бір тобы
Жалпы фразеологизмдердің ішінде кейбір сөздер семантикалық жағынан ерекшеленіп, фразеологизмдер
Бұқаралық ақпарат құралдарының құрамдас бөлігі болып табылатын баспасөз жариялымдарының
Қазіргі тіл білімінде фразеология термині екі түрлі мағынада қолданылады.
Ерекше тілдік бірлік болып табылатын тұрақты тіркестердің фразеологиялану құбылысы
Атаулар табиғаты, соның ішінде баспасөз бетінде қолданылатын тұрақты тіркесті
бұқаралық ақпарат құралдарының негізгі өзегі болып табылатын баспасөз бетіндегі
баспасөздегі атау ретінде қолданыс тапқан мақал – мәтелдердің атқаратын
тұрақты тіркесті атаулардың баспасөз бетіндегі қолданылу ерекшелігін және прогматикалық
фразеологиялану үрдісі негізінде қалыптасқан мақала атауларының экстралингвистикалық факторларын анықтау;
сарказм және юмор жанрларының бір сөзбен айтқанда сатиралық
белгілі бір аймақтың тұрақты тіркесті атауларының ерекшеліктерін баспасөз құралдары
Тұрақты тіркесті атаулар мерзімді баспасөз бетінің айнасы. Газет бетінде
Газет мәтіні көркем шығарма немесе ғылыми жұмыстарға қарағанда
Баспасөз бетінде тұрақты тіркестермен берілген тыныс белгілерінің де өзіндік
Тырнақша күйінде берілген атауларда қызығарлық. Автор осы жағдайда тырнақшаны
Көп нүкте (...) мағынаға байланысты қойылатын тыныс белгісі. Көп
Кейде, үндеместік қалыпты көп нүктемен білдіретін үздік сигналдар пайдаланылуы
Екіншіден, еліміздегі көптеген ауылды жерлерде бір кездегі арнайы кітап
Дәл осы жоғарыдағыдай аяқталмаған көп нүктелі сөйлемді тұрақты тіркесті
ойлар сағатынан туындаған атау.
«Парасат» журналының №12 2005 жылғы санында «Ғұмырдария» айдарымен «Ақтық
2.3. Атаулардағы логоэпистемалық трансформациялану. Газет атауының жарнамалық қызметінің
Атаулардағы логоэпистемалық трансформацилауға тоқталмас бұрын логоэпистема сөзіне түсіндірмелі анықтама
Трансформацилану - өзгеру, икемделу. Мағынасына қарай сөздің басқа
Газет бетіндегі мақаланың берілу формасының құндылығы – оның графикалық
Мақал – мәтелдер мен фразеологизмдердің, халыққа кеңінен танымал көркем
Атау – ұлттық мәдени ақпараттың қайнар көзі және мәтін
Атаудың беретін мағынасы ұғынықты берілуі қажет. Атау – мәтіннің
Басқа түркі тілдеріндегідей, қазақ тілінде де сөйлемдегі сөздердің тәртібі
«Сақшы» басылымында «Қылмыс. Хроника» айдарымен «Ұрлық істесең қорықпай, тояды
«Ана тілі» №26, 30 – шілде 6 – ы
«Жас Қазақ» газетінің «Кино» бетінде «Түйткіл» айдарымен №39(91) 2006
Есімдері елге белгілі жазушылар Шехан Мұртаза мен Камал Смайыловтың
«Кірпіш болып қаланар кетігің қайсы?» атты жұмыссыздықты білімі жоқ
Көркем шығарма атаулары жариялым аттарының қызметін атқаратын Әзілхан Нұршайықовтың
Газет атауының жарнамалық қызметінің қыры, жарнама атаулары
Газет атауының жарнама қызметінің қырын зерттеген ғалым Р. Будагов
Бове Аренс «Современная реклама» деген кітабының III бөлім «Жарнама
Атаудың мәтіндік негізі; Нені қалай жеткізіп айтасыз.
Көркемдік негізі; Атауды баспаөзде қалай ұсынасыз, көркемдейсіз.
Техникалық негізі; Қалай өндіресіз.
Жақсы атау құрудағы мақсатта мынадай іс жүргізу керек:
Назар аудару. Нәтиже болу үшін, оқырманға атау ұнау үшін
Қызығу. Жариялым атауы мен жарнама атауының екінші қадамы қызығушылықты
Сенім. Келесі қадам сенім ұялату. Қазіргі заманның адамдары қиын.
Қалау. Әр жаңа нәрсені адам қалап тұрады. Мәселен жариялым
Әрекетті атау. Оқырманды ояту, келістіру. Әсіресе жарнама хабарландыруының атауына
Мерзімді баспасөзің алғашқы бетінде «Бүгінгі нөмірде:», «Бүгінгі саннан оқи
Жарнама атауы – жарнама хабарландыруларының басында тұрып қана қоймайды,
Жарнама атауларының 6 қызметі:
Назар аудартуы қажет.
Жарнама атауы өз оқырмандарын таңдауы керек. Мысалы: «Қалталыларға қаратпа
Атау оқырманды мәтіннің негізгі бөлігін оқуға жетелеу керек.
Атауда толықтай коммерциялық идея жатуы керек. Мәселен «Сұлтан» фирмасының
Атау тұтынушыға таурдың пайдасын негіз етуі керек.
Атауда тауарға қатысты жаңалық айтылуы тиіс.
Мәселен жариялым атауларын сұраулы етіп қойып оқырман назарын аударып,
Девид Огилви: « Атауды оқитын оқырмандар, бес есе негізгі
ҚОРЫТЫНДЫ
Ең алғашқы баспаөзді қолға алысымызбен жариялым атауымен танысамыз.. ХІХ
Оқушы ертең келетін газеттен бүгінгіден де жаңа, қызықты, пайдалы
Менің таңдап, өзім зерттеуге қалап алған дипломдық жұмысыма іздену
Зерттеуде баспасөз бетіндегі тұрақты тіркесті атаулардың газет. Журналда қолданылу
Бүгінгі баспасөз аралық қызу бәсекелестікті ескерсек, өз оқырманын жоғалтып
Ал кез келген, қолына газет алған көзі қарақты оқырман
Бұл айтылғандардан баспасөзге, демек, оның қызметкерлеріне , журналистерге үлкен
"Оңайдан тапқан - оңғақ, қиыннан тапқан - қымбат" дегендей,
Атау – тілші шығармасының ең түп тамыры, темір қазығы.
Көріп отырғанымыздай Қазақстанның сыртында ақпарттық бәсеке ел ішіндегіге қарағанда
Тағы бір мәселе – Қазақстанның ақпарат нарығы әлі де
Ең бірінші тарихты білуіміз керек. Осы жолдағы болған тарихи
Алдымен дипломдық атауымның ашылуы тілік қыр- сырды терең білуде
Сонымен, мен бітіру жұмысымды жазу барысында қойған міндеттерімді орындай
- Атау деген не? Атаудың тақырыптан айырмашылығы қандай?
- Тілдік бірліктердің атауларда кездесуі, стандарттар ? Атауды тақырыппен
- Жариялым атауын қоюдағы жауапкершілік деген не? Бұл сауалға
- Сәтті қойылған атаулардан газет бетінен нақты мысалдар
- Жекеленген мақалалар мен сұхбаттардың атауларының берілу формасына, тіліне
- Жастарға жариялым атауларының берілу әдіс тәсілдері туралы
- Жариялым атауларының жарнамалық қыры жақсы ашылды;
- Сандарды атуаларда сөйлету;
Дипломдық жұмысымды қорыта келе, түйіндей төмендегідей тұжырымдар жасалады:
Бүгінге дейін тақырып деп, бас тақырып деп беріліп келген
Тұрақты тіркестер дайын қалпында қолданылатын «құрылыс материялдары» третінде мақала
Газет атауларының негізгі өзегін құрайтын атау арқауы – мақалдар,
Жақсы жариялым атауы автор тарапынан ұсынылған, оқырман сезіміне әсер
Жалпы, бітіру жұмысымда көзделген мақсаттар мен міндеттерді қанағаттандырарлық дәрежеде
Сілтемелер
Ахмет Байтұрсынов. «Әдебиет танытқыш» зерттеу мен өлеңдер. Алматы, «Атамұра»
«Журналист және өмір» Құрастырушы Т.Амандосов, «Қазақстан» Баспасы, Алматы1967. 173
Қ. Жұмалиев «Стиль - өнер еркшелігі» ( әдеби –
Жұмалиев Қ. Стиль - өнер ерекшелігі. Алматы, Жазушы, 1966
Совет журналистикасының теориясы мен практикасы. Т. С. Амандосов. «
Совет журналистикасының теориясы менпрактикасы. Т. С. Амандосов. « Мектеп»
Н.К. Крупская. Ленин – редактор и организатор партиной печати.
М. Горький. О печати. Госполитиздат, 1962, стр. 168.
М.И.Калинин. Тілшілер және корреспонденциялар туралы, 222- бет.
Совет журналистикасының теориясы мен практикасы. Т. С. Амандосов.
«Журналист – және өмір» жинақ
«Журналист – және өмір» жинақ
«Журналист – және өмір» жинақ
Саурықова К. Д., Қарымсақова Р. Д., Омарова Б. А.
Ресми іс қағаздар тілін оқыту. – Алматы: Қазақ университеті,
Премяков Г. Л. От поговорки до сказки. М.:
Костомаров В. Г. Русский язык на газетной полосе. –
Поспелова Г. М. О панятии « клише » в
Вестник Масковского университета. Серия журналистики. – М., 1978.
Кеңесбаев І., Қазақ тіл білімі туралы зерттеулер. Исследования по
19. Қожахметова Х. Қ., Жайсақова Р. Е., Қожахметова Ш.
орысша фразеологиялық сөздік. – Алматы: Мектеп,1988.
20. Томанов. М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы.- Алматы: Мектеп.,
1988.
21. Томанов. М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы.- Алматы: Мектеп.,
1988.
22. Томанов. М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы.- Алматы: Мектеп.,
1988.
23.Томанов. М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы.- Алматы: Мектеп.,
1988.
24. Л. Дүйсембекова. Қазақ ресми іс қағаздары. – «Ана
2005.
25.Будагов Р. Проблемы развития языка.- Москва ,1965.
26. Бове / Арене "Современная реклама " изд: "
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Амандосов Т.С. Совет журналистикасының теориясы мен практикасы.
- А.: Мектеп, 1978
Амандосов Т. Публицистика – дәуір үні. – Алматы, 1974.
“БАҚ туралы” ҚР Заңы. Дөңгелек үстел материалдары. - Астана,
Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш. – Алматы «Атамұра», 2003
Бекниязов Т. Демократиялық қоғам және баспасөз. - А.: Қазақ
Бекниязов Т. Журналистің шығармашылық шеберлігі. - А.: Қазақ университеті,
Бекниязов Т. Халықаралық журналистиканың дамуы. - А.: Қазақ университеті,
Бекхожин Х.Н., Козыбаев С.К., Матвиенко С.С. Очерки истории журналистики
Баялиевва Д. Қазіргі қазақ баспасөзіндегі ұлттық мәдениет, салт –
Ворошилов В.В. Введение в журналистику. - Спб.: 2000.
Жақып Б. Қазақ публицистикасының қалыптасу, даму жолдары. - А.:
Жақсылықбаева Р.С. Шерхан Мұртаза – публицист, редактор. «Қазақ Университеті»
Журналист және өмір. Құрастырушы Амандосов Т. – Алматы, 1967.
Қазақстан Республикасының Конституциясы.
Қазақстандағы ПР мен БАҚ. /Ғылыми еңбектер жинағы/ - А.:
«Қазақстан Республикасының ақпараттық кеңістігінің дамуы: онжылдық тәжірибе» Тәуелсіздіктің 10
«Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдары: ақпарат алу еркіндігі» ғылыми-тәжірибелік семинардың
Қожабекова Р. Баспасөз бетіндегі тақырыптардың фразеологиялану ерекшелігі (1991-2002ж.ж.). –
Қожакеев Т. Көк сеңгірлер. – Алматы1992.
Қабдолов З. Сөз өнері. – Алматы, «Мектеп» 1982.
Карпов А.В. Менеджмент психологиясы. - М.: Гардарики, 1999
Қарағұлов Ә. Баспасөз және уақыт тынысы. –Алматы. 1976.
Котлер Ф. Маркетинг негіздері. - М.: Прогресс, 1992
Жапбаров А. Қазақ тілі стилистикасын оқыту методикасының негіздері. -1991.
Мелюхин И.С. Информационное общество: истоки, проблемы, тенденции развития. -
Момынова Б. Газет лексикасы.- Алматы, «Арыс» баспасы,1999.
Омашев Н. Жол үстінде – журналист. –Алматы, «Атамұра» баспасы,
Прохоров Е.П. Введение в теорию журналистики. - М.: 1998.
Прохоров Е.П. Журналистика, государство, общество. - М.: 2001.
Соколов А. П. Введение в журналистику - М.: 1999
Соколов Н.Я. Профессиональное сознание журналистов. - М.: 2001.
Спивак В.А. Корпоративная культура. – СПб: Питер, 2001
Справочник журналиста Казахстана. - А.: 2002.
Сыздықова Р. Сөз құдыреті. – Алматы, 1997.
Тіл тарихы және сөз табиғаты. – Алматы , «Ғалым»,1997.
Тіл мәдениеті және баспасөз. – Алматы, 1972.
Дүйсембекова Л. Қазақ ресми іс қағаздарыны. – «Ана тілі»,
Ш.Мұртаза, К. Смайлов «Елім саған айтам, Ел басы сен
Шамақайұлы Қ. Журналист шеберлігінің негіздері. – 2001.
Ыдырысов Ә. Газетті безендіру сыры. – Алматы,1973.
Ыдырысов Т. Шеберлік бастауы. – Алматы, 1994.
Ыдырысов Т. Баспасөз - өмір айнасы. – Алматы, 1997.
Қолданылған мерзімді басылымдар
«Айқын» газеті, 2006 - 2007 жыл аралығындағы тігіндісі;
«Ана тілі» газеті, 1998-2007 жыл аралығындағы тігіндісі;
«Арай» журналы, 2006 жылғы № 1,4,5,11 сандары;
«Парасат» журналы, 2005-2007 жылдар аралығындағы сандары;
«Жас Алаш» газеті,1998-2006 жылдар аралығындағы сандары;
«Жас Қазақ» газеті, 2006-2007 жылдар аралығындағы сандары;
«Егемен Қазақстан» газеті, 2005-2007 жылдар аралығындағы сандары;
«Маңғыстау» облыстық газет, жалпы шолу;
Аудандық «Ақкетік арайы» газеті, жалпы шолу.
ҚОСЫМША МАТЕРИАЛДАР
« Бекітемін »
Түпқараған аудандық ішкі саясат
бөлімінің жетекшісі
_____________ О.Жарылғапова
Түпқараған аудандық « Ақкетік арайы» газетінде Қазақстан Республикасының президенті
МЕДИА – ЖОСПАРЫ
№
Жарияланым аты
Шығатын күні
Авторы
1
Жасампаздық жолдауға – халық қолдауы
06.03.07.
№ 11.12.13
Ж.Мұқанов
(Аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы)
2
Жасампаздық жолдауға – халық қолдауы
06.03.07.
№ 11.12.13
К. Өсербаева
( Аудандық Е. Өмірбаев мектебінің директоры)
3
Жолдауды қолдау
20.03.07.
№ 14
К. Қарабалаев
( Ардагер )
4
" Тәртіпке бас иген құл болмайды, тәртіпсіз ел болмайды
27.03.07
№15
Р. Омарова
( ІІБ жасөспірімдер инспекторы),
Г. Ыбыраева
( Аудандық білім бөлімінің жетекшісі)
5
Білім мен білік сай болсын
( мақала )
03.04.07.
№16
А. Ордабаева
(Жас маман )
6
Жаңа жалпықазақстандық отансүйгіштікті жастардан бастайық
( сауалнама жүргізу)
10.04.07.
№17
Қ. Нұраханов
(Жастардың мәдени – спорт орталығының директоры )
Қ. Сүйеубаев
( Қорғаныс істер жөніндегі бөлім бастығы)
7
Еңбек пен қамту елге көмек (Қоғамдық жұмыстағы адамдардан
17.04.07.
№18
А. Жұмашева
( Қоғамдық жұмыскер )
8
Тілдің үштұғырлығы – ұлт қолында
( мақала )
24.04.07.
№19
Г. Ромашева
Г. Құрманқұлова
( Мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі)
9
Шағын бизнесті қолдау қажет
( Тұрғындар арасында шағын бизнесті қолдау туралы сауалнама
01.05.07.
№20
А. Шамдықұл
( Кәсіпкер )
10
Мемлекеттік қызмет – абыройлы міндет
( мемлекеттік қызметкерлер арасында саулнама жүргізу)
08.05.07
№21
Қ. Маңғыбаев
Ж. Раева
( Мемлекеттік қызметкерлер )
11
Басты байлық – денсаулық
( Дәрігер мен емделушінің пікірін беру)
15.05.07.
№ 22
Е. Мусин
( Дәрігер )
12
Ауданда тұрғын үймен көмек көрсетілуде
( мақала)
22.05.07.
№23
Қ. Ақыбаев
( Жергілікті тұрғын)
13
Мәдениет мәйегі – « Мәдени мұра »
( мақала )
29.05.07.
№24
Е.Ельмұханбетов
( Мәдениет бөлімінің бастығы)
14
Ана мен баланы әлеуметтік қорғау, демографияны қолдау.
( сұқбат )
05.06.07.
№25 Ж. Бозақарова
( Көп балалы ана)
Г. Шалабаева
(Аудандық емхананың бас дәрігері )
П. Дощимова
( Жас ана)
15
Экономикалық өсу, өнумен тең
( мақала )
12.06.07
№26
С. Қани
( Қаржы бөлімі)
16
Біз Қазақстандықпыз!
( Өзге ұлт өкілерінің пікірін білу )
19.06.07.
№27
Я.Садридинова
В.Курлова
Р. Абдрахманова
( жергілікті жердегі өзге ұлттар)
17
Зейнетақы жүйесі – еңбегіңнің жемісі
26.06.07.
№28
Ы.Ақшолақов
( Зейнеткер )
18
Саяси жүйедегі жаңа бағыт
( мақала)
03.07.07.
№29
О.Жарылғапова
М. Қаниева
Б. Таңғұлов
(Саяси ұйымдар жетекшісі)
Аудандық « Ақкетік арайы » газетінің бас редакторының міндетін
68
Құрамы жағынан
Құрамдас бас атау
Қатынасты бас атау
Атау
Адманың баспасөз жариялым атауынан алатын әсері
Баспасөз жарияланым аттарының тілдік – стильдік ерекшеліктері
Тауар өткізуді жоспарлау
Маркетинг жүйесіндегі фирманың тауарлық саясаты
Газет бетіндегі атаулардың синтаксисі
Мектепті басқаруды автоматтандыру
Жарнамадағы түс: психолингвистикалық зерттеу
Жанрлар
Қазақ журналдарының тарихы
Кәсіпорындағы маркетинг