Коммерциялық банктердің операциялары

Мазмұны
Кіріспе.......................................................................................................................3
1. Коммерциялық банктердің негізі мен құрылымы.
1.1. Коммерциялық банктер қаржы делдалдары ретінде.....................................6
1.2. Коммерциялық банктің басқару және функционалдық құрылымы............8
2 . Коммерциялық банктердің қызметтері мен операциялары.
2.1. Коммерциялық банктердің қызметтері........................................................15
2.2. Коммерциялық банктердің операциялары...................................................20
2.3. «БанкТуранАлем» АҚ-ның активті және пассивті операцияларын
3. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің қызметтерін жетілдіру жолдары.
3.1. Ресурстарды тартудың жаңарту жолдары....................................................33
3.2. Қаржы секторын тұрақтандыру....................................................................38
Қорытынды............................................................................................................43
Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................................45
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстан–2030» атты халыққа
Қазақстанның алдыңғы қатарлы коммерциялық банктері өзінің табыс базасын
Коммерциялық банктер өз клиенттерінің ақшаларын сақтауға қолайлы әртүрлі
Банк операцияларының тиімді, икемді жүйесі кең ауқымды клиенттерімен
Қазіргі дамып жатқан ақпараттық технологиялар заманында өз шаруашылығын
Жаңа қызметтерге пластикалық карточкалар, банкаралық электрондық есеп-айырысулар, элемдік
Біздің еліміздегі қазіргі банктік институттар аталған жаңа қызметтерді
Халыққа қызмет көрсетіп жүрген банктер ролін жандандырудың мәні
Жоғарыда аталған көптеген мәселелердің шешу жолдарын табу үшін
Курстық жұмыстың басты мақсаты: ҚР-сының коммерциялық банктің функцияларын
Коммерциялық банктің мәнін ашу;
Коммерциялық банктердің фукнцияларын талдау;
Банктің активті және пассивті операцияларын қарастыру;
Банктің фукнцияларынның және операцияларының дамуын талдау;
Коммерциялық банктердің қызметтерін жетілдіру жолдарын қарасытыру.
Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан және
1. Коммерциялық банктердің негізі мен құрылымы.
1.1.Коммерциялық банктер қаржы делдалдары ретінде.
Несиелік жүйенің төменгі буыны халық шаруашылығына тікелей қызмет
«Коммерциялық банк» термині банк ісінің ертеректегі даму кезеңінде,
Бүгінгі коммерциялық банктер өз клиенттеріне 200 – ге
Бір операциялардан болған зиян, екінші бір операциялардан түсетін
Депозиттік-қарыздық операцияларды жүзеге асыра отырып коммерциялық банктер қаржы
Коммерциялық банктер өз клиенттерінің ақшаларын сақтауға қолайлы әртүрлі
Банктік несие - ең қолайлы және көптеген жағдайда
Коммерциялық банктердің мынадай бастапқы қызметтері бар: депозиттер қабылдау,
1.2. Коммерциялық банктердің басқару және функционалдық құрылымы.
Банк жүйесін ұйымдастыру белгілеріне қарай филиалсыз банктерге, бөлімшелері
Ұлттық банктің рұқсатымен банктер Қазақстан Республикасы аумағында және
Банк филиалы – бұл бас банктің берген құқықтары
Банк өкілдігі – депозит тартудан басқа бір
Еншілес банк – жарғылық қордың 50% - нан
Қазақстан бұрынғы КСРО – ның монополиялық банктік жүйесін
Әлемдік банктік тәжірибеге қарағанда, бөлімшелері бар банктердің артықшылығы
Бірақ, жоғарыда аталған мамандандырылған банктердің күрделі иерархиялық
Шетелде банк филиалдары заңды тұлға болуға және дербес
Қазақстандағы соңғы уақыттарда құрылған барлық коммерциялық банктер филиалсыз,
Банктің ұйымдастырылуы құрылымы және соған сәйкес операциялары орталықсыздандыру
Банктің ұйымдастырылуы құрылымы басты екі әдіспен анықталады –
Басқару органын тағайындаудың мақсаты – банктің негізгі қызметін
Банктің ұйымдастырылуына, ондағы жетекші мен бағыныштыларының қарым –
Банкті басқарудың құрылымын анықтау, басқару органдарын бөліп қарауды,
Коммерциялық банктің басқару құрылымына оның жарғылық қорының қалай
Қазіргі уақытта коммерциялық банктер көбіне акционерлік қоғам формасында
Басқарма (банк кеңесі) – банк иелерінің, оның акционерлерінің
Жетекші орынға адам таңдау. Осы заманғы банк –
Комитет құру. Ірі банктерде шешім қабылдау үшін мынадай
Қарыздық және инвестициялық операцияларға бақылау жасау. Басқарма заңды
Банк қызметінің мерзімді тексеру. Басқарма мүшелері банктің операцияларына
Кеңес коммерциялық банктегі акционерлер жиналысының нұсқауына сәйкес тәжірибелік
Директорлар кеңесі іс - тәжірибелік операцияларды жүзеге асыру
жоғарғы менеджерлер;
администраторлар;
қадағалау және ревизиялық функциялар берілген тұлғалар.
Жоғарғы менеджерлер - бөлімдер мен службалардың қызметтерін
Администраторлар - бөлімше жетекшілері. Олардың басты мақсаты -
Үшінші деңгейдегі қызметкерлерге – қадағалаушылар жатады. Бұл қатардағы
Бақылаушы – бухгалтерлік және статистикалық бөлімінің жұмысын басқарады,
Банктің құрылымы, бөлімдерінің саны, қызметтердің мамандануы, жетекшілердің құрамы,
Функционалдық ұйымдастырушылық құрылымы банк қызметінің жекелей бөліктерге бөлінуі,
Дивизионалдық ұйымдастырушылық құрылымы үнемі өзгеріп отыратын нарық жағдайында,
Банк өзнімінің әр түрлі түрлерін көрсетуге бейімделген құрылымдар
Операциялардың нақты түрін көрсетуге маманданған бөлімшелердің жетекшілері жоғары
Тұтынушылардың әр түрлі топтарына бейімделген құрылым. Мұндай принциптер
Аймақтық ұйымдастырушылық құрылымы. Банктер үлкен географиялық ауданды қамтып
Қазіргі кезде республикада банк қызметтерінің сан алуан түрін
Банктің жалпы ұйымдастырушылық құрылымында бөлімдердің екі типін бөліп
Желілік бөлімдер тікелей операциондық жұмыспен айналысады: салымдық, несиелік,
Штабтық бөлімдер – желілік бөлімдерге қызмет көрсетумен айналысады.
Депозиттік операцияларды басқару банктің меншіктік капиталымен тартылған қаражаттарды
Несиелік басқарма қарыз алушыларды несиелендіру сұрақтарымен айналысады. Ол
Банктің филиалдарын басқару филиалдардың қызметіне жетекшілік етумен, бақылаумен,
Есеп-кассалық операциялар басқармасы – клиенттнрге шот ашумен, кассалық
Валюталық басқарма валютамен операцияларды жүргізуге арналған.
Статистикалық және талдау бөлімі статистикалық ақпараттарды талдау, жинаумен
2. Коммерциялық банктердің қызметтері мен операциялары.
2.1. Коммерциялық банктердің қызметтері.
Коммерциялық банктердің екінші дәстүрлі-базалық қызметі-экономиканы және халықты несиелендіру.
Трасталық қызметтер үшін комиссиондық төлемақыны әрбір операцияға дифференциалды
Инвестиция дегеніміз – бұл халық шаруашылығына мемлекет ішінде
Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметінің мақсаты - қаражаттардың
Бағалы қағаздар – бұл арнайы түрде рәсімделген қаржылық
Қордық бағалы қағаздар, әдетте эмиссияның массалық сипатымен ерекшеленеді,
Олар негізгі және көмекші болып бөлінеді. Негізгі қорлық
Мәлімдеуші бағалы қағаздар – бұл мәлімдеуші чектер, акциялар,
Бағалы қағаздармен операциялар жүргізуге коммерциялық банктерде мынадай құрылымдар
Бағалы қағаздар нарығы – бұл қаржылық нарықтың анағұрлым
Коммерциялық банктер пайда табу үшін басқа эмитентердің бағалы
Кеңес беру қызметі. Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне банктік
Ақпараттық қызмет көрсету. Қазіргі кездегі телекоммуникациялар, компьютерлік байланыстарды
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау – коммерциялық банктердің
Басқа кәсіпорындармен салыстырғанда барлық міндеттемелер коммерциялық банктерге меншікті
Дәстүрлі түрде осы қаражаттардың негізгі бөлігін депозиттер құрайды.
Талап еткенге дейінгі депозиттер белгісіз уақытта салымшылардың ағымдағы,
Депозиттердің екінші тобын мерзімді салымдар құрайды. Терминнің өзінен
Депозиттердің үшінші түрі – жинақ салымдары. Олардың кеңірек
Коммерциялық банктер негізінен өз клиенттерінің шауашылық қызметтеріне
2.2. Коммерциялық банктердің операциялары.
Несиелік операциялар – бұл несие беруші мен қарыз
Коммерциялық банктің несиелік операцияларын әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге
Банктердің несиелік операциялары, банктердің және клиенттің өзара қатынастары,
Лизингтік операциялар. «Лизинг» ағылшын тілінен аударғанда жалға беру
Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға
1. Жедел лизинг анағұрлым қысқа мерзімге беріледі. Оның
2. Қаржылық лизинг анағұрлым ұзақ мерзімге беріледі. Ол
Қалдық құны бойынша лизинг пайдалануда болған құрал жабдықтарды
Факторингтік операциялар – клиентпен төленбеген қарыздық талаптар бойынша
Халықаралық факторинг туралы Конвенцияға сәйкес, келесідей төрт белгі
- қарыздық талаптарды алдын ала төлеу формасында несиелеудің
- жабдықтаушымен бухгалтерлік есеп жүргізу мен өткізу есебінен;
- жабдықтаушы қарызын инкассалау;
- несиелік тәуекелден жабдықтаушыны сақтандыру;
Факторингтік келісімнің бірнеше типі бар. Толық қызмет ету
Регистік құқы бар толық қызмет етудің алдыңғысынан айырмашылығы
Трасталық операциялар. Коммерциялық банктер өздеріне сенімді тұлғаның қызметтерін
Коммерциялық банктер трасталық операциялармен қасымша табыс алу үшін
«Қазақстан Республикасындағы банктер мен банктік қызметтер туралы» Заңға
- ақылы негізде депозиттерді тарату;
- клиенттер мен банк корреспонденттердің шоттарын жүргізу және
- қайтарымдылық, мерзімдік және төлемділік шарттарымен заңды және
- инвестицияланатын қаражаттар иелерінің немесе иемденушілердің тапсырмалары бойынша
- заңда көрсетілген тәртіппен өз бағалы қағаздарын шығару
- төлем құжаттарын сатып алу, сату және сақтандыру,
- банктік операциялар бойынша брокерлік қызметтерді көрсету, клиенттердің
- клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды қарау
- банктік қызметпен байланысты кеңес беру қызметін көрсету;
- лизинтік операцияларды жүзеге асыру.
Ұлттық банктің арнайы лицензиялары бар болса, банктер басқа
2.3. «БанкТуранАлем» АҚ-ның активті және пассивті операцияларын талдау.
2005 жылдың 1 наурызына қарай банктік сектордың жиынтық
Банктердің ссудалық портфелі (банкаралық заемдарды ескере отырып) 1
Заңды және жеке тұлғалардан тартылған салымдардың жалпы сомасы
Екінші деңгейдегі банктер табыстарының жалпы сомасы 2005 жылдың
Есеп беру кезеңінде 14 банк мәжбүрлі тарату процесінде
Жалпы банк жүйесіндегі
Ал енді «БанкТуранАлемтің» шаруашылық қызметінің көрсеткіштеріне сипаттама берейік.
"БанкТуранАлемі" АҚ қызметінің басты бағыттарының бірі заңды тұлғаларды
«БанкТуранАлем» соңғы жылдары қарқынды даму үстінде. Валюта балансы
Коммерциялық ссудалардың өсім қарқыны баяулады (2005ж. – 59,7%,
Халықаралық қаржы институттарымен ынтымақтастықтың шеңберінде банктердің және қаржы
2005 жылдың басында банк 2007 жылда өтеу мерзімімен
1-сурет. Жылдар бойынша активтер өсімінің динамикасы (мың. тг.)
Клиенттерге ұсынылған ссуда бойынша сыйақы 2006 жылда банк
2003 жылы ЕБРР Банкпен акционерлік капиталға қатысу жөнінде
Банк стратегиясы өзіне көшбасшы банк позициясын және қаржылық
Осы стратегияны жүзеге асыру үшін банк мыналарға жұмылдырылмақ:
Банктік қызметтерді кеңейту.
Сондай-ақ, банк өз қызметтерінің ауқымын кеңейтуге көңіл бөледі.
Ақпараттық басқару жүйесі мен операциялық тиімділікті жақсарту.
Банк операциялық тиімділікті адамзат ресурстары мен ақпараттық технологияларға
Талдау банк қызметін толық бағалау үшін жасалынады. Талдаудың
Өзіндік және тартылған құралдар банктік құралдардың ресерстарына
Банктің экономикалық қызметі өте кең, сондықтан
- Құралдардың жалпы қордың әдісі
Активтерді тарату және құралдарды конверсиялау
Ғылыми басқару;
Пассивтерді басқару кең мағынада салымшылардың және басқа несие
Несиелік ресурстар нарығында Ұлттық Банк Өкіметке
Макроэкономикалық деңгейде қазір бар маңызды мәселелер
Сонымен, нарықтық жағдайда банкті тиімді басқару үшін
Талдау қадамдардың ең маңыздысы өтімділікті талдау болып
Енді «БанкТуранАлем» АҚ-ның балансын талдауға көшейік. Басқа банктерде
Кө=__АӨ_
М
Кө=_224981______= 0,9
1663574000
1.07.2005 жылға
Кө=___320047000______= 0,32
166357400
2-сурет. Клиенттер санының динамикасы
«БанкТуранАлем» АҚ-да ағымды өтімділікте өтімділі активтердің және
Банктік жағдайды толық бағалау үшін
Каө= __Аө_
Об. М
Каө =__224981+258448+497005____=____980434_____=0,5
1669209+0287761 1956970
Каө =____220047+661015+772768____= ___1653930___= 0,84
1663574+0+289989 1953563
Осы жердегі мағына мынандай болып отыр:
Бұл ұзақмерзімді коэфицент жоғары еместігін көрсетеді, яғни
Бұл Қазақстан экономикасының кризистік жағдаймен шартталған;
Осы берілгендерге сүйене отырып, мынандай қорытынды жасауға
ұлттық банк алдында қарыз үлесі төмен.
Осыны қорытындылай келсек коммерциялық банктердің өтімділіктің талдаудың
«БанкТуранАлем» АҚ Ұлттық Банкке өзінің қызметі
жаңа жылдың бірінші күніне жылдық баланс;
АҚ «БанкТуранАлем» резервтік қор – 6999.
- тәуекелді имитирлеу, бір займшыға
К=___2453193____=0,38
79422596
Жеке баланстық есеплердің құрамын анықтау:
Кварталдық баланс
Валюталық операциялар бойынша есеп
Шығарылған есептеулер бойынша «ТұарнӘлемБанк» АҚ өтімділі болғаны
Өзіндік құралдарды талдаған кезде статистикада
3-Сурет. Жарғылық капиталдың динамикасы
У-жарғылық капиталдың өлшемі (мың теңге)
Х-жылдар (кезеңдер)
Берілгендерді талдау капиталдың жылдан жылға өсіп
3. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің қызметтерін жетілдіру
3.1. Ресурстарды тартудың жаңарту жолдары
Азаматтардың тұрғын үй проблемаларын шешу және Астана мен
Екінші деңгейдегі банктер мен тұрғын үйді әділ бағасы
Жылжымайтын мүлік рыногындағы ахуалды тұрақтандыру жөніндегі бағдарламаның
“Самұрық – Қазына ” қоры екінші деңгейдегі банктерде
Қаражаттың бір бөлігі жаңа қарыз алушылар үшін түпкілікті
Екінші деңгейдегі банктер бұған дейінгі кезеңдерде алаңы 120
Өз кезегінде мемлекет ұлттық компаниялардың және мемлекет қатысатын
Үкімет, сондай ақ тұрғын үйге қолжетімділікті қамтамассыз
Әкімдіктерге жеке құрылыс салушылардан пәтерлерді құрылыс аяқталған және
Азаматтарды тұрғын үймен қамтамасыз етуді ұлғайту мақсатында арендалық
Мемлекеттік бағдарлама шеңберінде салынған барлық обектілер тұрғын үй
Үлескерлердің құқықтарын қорғауды арттыру мақсатында Үкімет үлестік құрылыс
Экономиканы отандық қаржы институттары тарапынан қаржыландырудың қысқаруы жағдайында
Біріншіден, осы мақсаттарға “Самұрық - Қазына ” қоры
Екінші деңгейдегі банктер шағын және орта бизнеске кредит
Үкімет “Самұрық-Қазына” қорымен бірлесіп шағын және орта бизнес
“Даму” кәсіпкерлікті дамыту қоры шағын және орта бизнеске
Екіншіден,”Самұрық-Қазына”қоры ауылдық жерде шағын кредит берудің, оның ішінде
Үшіншіден, шағын және орта бизнес субъектілерін тұрақты тапсырыстармен
Жер қойнауын пайдаланумен және сервистік компаниялармен қазақстандық қатысуды
Төртіншіден, Үкімет кәсіпкерлікті дамыту үшін әкімшілік кедергілерді төмендету
Агроөнеркәсіптік кешенді дамуға ерекше назар аударылатын болды.Агроөнеркәсіп секторын
Агроөнеркәсіптік кешен жұмыспен халықтың жалпы санының ын
Ауыл шаруашылығы өнімдеріне сұраныс жағымсыз экономикалық үрдістің әсеріне
Агроөнеркәсіптік кешен елдің азық түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Республикалық бюджеттен агроөнеркәсіп кешенін дамытуға бөлінетін шығыстар 2009-2011
Инвестициялар, ең алдымен, астық секторы, ет және сүт
Қаржы секторын тұрақтандыру.
Отандық банк жүйесін қолдау қажеттілігі оның елдің экономикалық
Отандық банктерге қолдау жасай отырып, мемлекет олардың ішкі
Мемлекеттің мақсаты - жалпы жүйе тұрақтылығын қолдау және
Мемлекет банктің борыштары бойынша ешқандай міндеттемелер алмайтыны сияқты
Қаржы секторын тұрақтандыру үшін мынадай шаралар қабылданатын болады:
Біріншіден, ол қарапайым және ерекше артықшылығы бар акцияларды
Қазіргі таңда банктер берген қарыздардың 35.6%-ы құны айтарлықтай
Банктерді қосымша капиталдандырудың жалпы сомасы кемінде 4 млрд.
1 млрд. АҚШ доллары (120млрд. теңге) төрт жүйе
3 млрд. АҚШ доллары (385 млрд. теңге) реттелген
Берілген қаражатты банктер резервтердің барабар деңгейін қалыптастыруға және
Мемлекет банктер капиталындағы бақылау пакетін сатып алмайды. Құны
Мемлекет капиталданған банктердің ұзақ мерзімді қатысушысы болып қалмайды.
Екіншіден, Стресті активтер қоры құрылды. Оның қызметі қазақстандық
Банктерден мұндай қарыздарды сатып алу банктердің балансын өтімділігі
2008 жылы республикалық бюджеттен Стресті активтер қорын капиталдандыруға
Үшіншіден, банктердің міндеттемелеріне уақтылы қызмет көрсетуді қамтамасыз ету
Төртіншіден, қаржы секторында мемлекеттік реттеу жетілдірелетін болады. Қаржы
Таңдаулы халықаралық практика негізінде банктердің капиталдандыру есебінің
Тәуекелді басқару жүйесіне және банктердегі ішкі бақылауға
Бесіншіден, жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жаңа жағдайлардағы жұмыс істеу
Халықтың зейнетақы қорларына барлық салымдарын мемлекет зейнетақы жинақтарын
Қорытынды
Қазақстанның банктік нарығы жетілмеген бәсеке нарығы болып табылады.
Бұндай жағдайларда банктер жарнаманың әр түрлі әдістері арқылы
Олар біздің республикамызға өтіп жатқан әр түрлі маңызды
Банктік қызметтерді талдау оның табыстылығын банктер басшылығымен берілген
ҚР Үкіметінің, ҚР Ұлттық Банкінің және ҚР Қаржы
Ұлттық қор қаражаты – 1 200 млрд. теңге;
Ұлттық Банк шаралары – 350 млрд. теңге;
Жаға салық кодексін қолдану шеңберінде салықтың жүктемені төмендету
Стресті активтер қорын құру 122 млрд. теңге.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» Қазақстан Республикасының заңы.
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
Банковское дело Под ред. О.И. Лаврушина. Москва
Көшенова Б. «Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары», Алматы,2000
Н. Назарбаев Қазақстан-2030: Ел Президенттінің Қазақстан халқына
Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы – 2001
Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы -2002
Кушербаев Б.П. «Банктер және несие алушылар қарым –
Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар қызметі
Банки Казахстана. №12, 1. -2003Банки Казахстана №1 «Отекущей
Банки Казахстан №8,2005ж. « Қаржы нарығы мен қаржы
Банки Казахстана. №1, 11. -2004
Сейітқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы- 2006
Газеттер: 1. Егемен
2. Егемен Қазақстан. Астана: 29.11.2008 ж.
3. Егемен Қазақстан. Астана: 19. 11. 2008 ж.
2

Ұқсас жұмыстар

Коммерциялық банктердің жіктелуі

Коммерциялық банктер. Коммерциялық банк туралы ұғым және оның типтері

Коммерциялық банктер операциялары-қоғамдық экономикалық дамуында негізгі факторы

Коммерциялық банктердің экономикалық мәні

Активті және пассивті операциялардың ерекшеліктерін анықтау

Коммерциялық банктердің пассивті операциялары туралы

Қазақстан Республикасының коммерциялық банктері туралы

Коммерциялық банктердің актив және пассив операциялары

Банктердің дамуы