Теориялық оқу материалдарын оқып үйрену
Жоспар.
Кіріспе....................................................................................................................3
І тарау. Теориялық оқу материалын оқып-үйренудің әдістері.
1.1.Тарих сабағында түсіндіру, пікір айту және салыстырудың түрлері
1.2.Оқушыларға теориялық оқу материалын оқытуды дамыту әдістерінің
ІІ тарау. Теориялық материалды оқып-үйренудегі оқушылардың әрекеті.
2.1. Тарих сабағында оқушылардың ақыл-ой тәсілдері мен дағдыларын
2.2.Теориялық оқу материалын оқып үйренуді кезеңдерге бөлу.......................................16
Қорытынды. ...............................................................................19
Пайдаланған әдебиеттер тізімі..................................................20
Кіріспе.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі қоғамның мүлдем жаңа экономикалық,
Теориялық оқу материалын үйренуге дайындықты қалыптастыру - оқу
Қоғамның қойып отырған міндеттерін орындау оқыту әдістерін қайта
Курстық жұмыстың тарихнамасы: Орта мектептердегі теориялық оқу
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі:Орта мектептердегі Тарих пәнінің теориялық
Курстық жұмыстың мақсат- міндеттері:Курстық жұмыстың негізгі мақсаты бағдарламалық
Осыдан мынадай міндеттер келіп шығады:
Теориялық терминдерге анықтама беру;
Тақырыптың өзектілігін айқындау;
Теориялық оқу материалын оқып үйренудегі қолданылатын әдістерге сараптама
Жаңа сабақты түсіндіру барысында қолданылатын әдістерге талдау жасау;
Теория мен практиканың байланысын және арақатынасын анықтау;
Курстық жұмыстың құрылымы: Курстық жұмыс Кіріспеден, негізгі мәселелер
І тарау. Теориялық оқу материалын оқып-үйренудің әдістері.
1.1.Тарих сабағында түсіндіру және пікір айту тәсілдері.
Жаңа оқу материалы өтілетін сабақ типінің қайсысында болса
Теориялық оқу материалын оқытып меңгертудегі басты міндет —
Сабақтың қиындау мәселелерінің бірін мұғалім 4-5 минут әңгімелеп
Сабақтың алғашқы күрделі мәселесінің қалған бөлігін, немесе екінші
Жаңа сабақ материалының негізгі мәселесін оқушылар сыныпта біліп
Түсіндіру — басты деректер мен теориялық материалды мазмұндаудың
Түсіндіру желісі оқушылар үшін оңай болғандықтан ол барлық
Пікір (пікір білдіре отырып мазмұндау)-- себеп-салдарлы байланыс пен
Бұл тәсілмен бірге қисынды сұлба, оқу жаднамасы, мәтіндік
Оқу материалының теориялық мазмұнын баяндағанда салыстырмалы
сипаттама беріледі. Мемлекеттік билік, шаруашылық типтері және т.б.
Ұлт-азаттық қозғалыстарын салыстыруға арналған мынадай жаднаманы қолдануға болады:
1. Ұлт-азаттық қозғалыстың себебі.
2. Қозғалыс басшысына сипаттама.
3. Қозғалысқа қатысушылар, олардың мақсаттары.
4. Қозғалыстың сипаты.
5. Қозғалыс барысы.
6. Жеңілу себептері.
7. Тарихи маңызы.
Жинақтаушы сипаттаманың мақсаты мүлдем бөлек. Ол оқылған теориялық
Жинақтаушы сипаттама күрделі тарихи құбылысты түсіндіру аяқталғанда немесе
Өзекті мәселені мазмұндау. Ойлау процесі проблемалық ситуацияға байланысты.
Өзекті мәселені оқыту элементтерін мұғалім көптеген сабақтарға енгізе
Өзекті мәселе ахуалы қалай қалыптасады? Ол оқу материалындағы
Әрине, өзекті мәселені мазмұндау барысында теориялық білімдерді игеру
Өзекті мәселені іздену әдісін дерегі мол немесе күрделі
1.2.Окушыларға теориялық оқу материалын оқытуды дамыту әдістерінің
Қазірге дейін дидактикада (оқыту теориясында) оқыту әдістері толық
1. Тарихи материалды ауызша хабарлау әдістері: бұған мұғалімнің
2. Тарихты көрнекі құралдар көмегімен оқыту әдістері: бұған
3. Тарихты оқытқанда түрлі мәтіндермен жұмыс істеу әдістері:
Оқыту теориясы саласында еңбек етіп жүрген бірқатар ғалымдар
Иллюстрациялап түсіндіру әдісі — бұл мұғалімнің ауызша баяндауын
Репродуктивті әдіс — оқушыларға қажетті біліктерді қалыптастыруды көздейді.
Проблемалық оқыту әдісі — мұның мәнісі мұғалім жаңа
Ішінара іздену немесе эвристикалық әдіс — оқушыларды бірте-бірте
Зерттеу әдісі — шығармашылықпен жұмыс істеу тәсілін және
Информациялы-рецептивті (дайын рецеппен) (I) — әдіс әңгіме, лекция,
Репродуктивті (қайта еске түсіру) (2) — әдіс тарихты
Ал, қазақ мектептері тарихшыларының тәжірибесінде көбіне иллюстрациялап-түсіндіру немесе
ІІ тарау. Теориялық материалды оқып-үйренудегі оқушылардың әрекеті.
2.1. Тарих сабағында оқушылардың ақыл-ой тәсілдері мен дағдыларын
Ақыл-ой әрекетінің тәсілдері оқу жұмысы тәсілдерінің тасасында, елеусіз
Теориялық материалды оқып-үйренуге сөздік-ұғымдық ойлау тәсілдері де
Оқушылардың дағдылары сыныптан сыныпқа өткен сайын күрделене бастайды.
5 сынып –жеке оқиғаларды салыстыра алу, деректерді суреттеу
6 сынып - тарихи деректерді жинақтап, талдап, қарапайым
7-сынып — қоғамның әлеуметтік топтарының басты белгілерін анықтау;
8 сынып — құбылыстар мен оқиғалардың маңызын бағалау;
9 сынып — теориялық ережелерге сүйсініп, тарихи деректерді
Әдістерді шеру қысқа немесе ұзақ мерзімге созылуы мүмкін.
Талдау және жинақтау. Тұтас ұғымды ойынға бөлшектеу тәсілі
Отандық тарихты оқытуға қарапайым талдау тәсілдерін енгізуге болады.
Салыстыру - ортақ және әртүрлі белгілерді анықтау. Психолог
Оқушылар Түркістан мен Тараз қаласы, Аңырақай шайқасы мен
Салыстыру дағдысын қалыптастыру үшін мынадай жаднаманы қолдануға болады.
1. Оқып үйренетін құбылысты қандай бірізділікпен салыстыру керектігін
2. Олардың маңызды ортақ белгілерін анықта.
3. Олардың арасындағы маңызды айырмашылықтарын анықта.
4. Салыстыруларға сәйкес қорытынды жаса.
Мұғалім салыстыруға байланысты мынадай тапсырмалар береді:
1. Ежелгі Шығыс пен Ежелгі Греция
2. "Тәуелді шаруа мен ерікті
Әрбір дағдылар тобын игеру жоспарластыруды қажет етеді. Қандай
Дәлелдеу тәсілі ұғымның мәнін түсіндіруде қолданылады. Тезис түрінде
Дәлелдеу дағдысын игеруде мына жаднамамен жұмыс жүргізуге болады.
1. Дәлелдеуді қажет ететін ойды қисынға келтір.
2. Ол ойды нығайтатын қорытынды жаса және түсіндір.
3. Дәлелдеуді аяқтайтын қорытынды жаса.
Жаднама төменгі сынып оқушыларының дәлелдеудің өзіне анықтама беруіне
Таблица,қисынды сұлба,мақсат, түрлі жоспар,теориялық материалдарды оқып-үйренуде кеңінен қолданылады.
Жоспар оқулықтың пункттері бойынша құрылып, рим сандарымен нөмірленеді.
Күрделі жоспар түзуге үйретуде мұғалім жинақтап жүгінеді. Жаднама
1. Мәтінмен мұқияттанып, оны дербес бөліктерге бол.
2. Әрбір бөлікке басты ойы негізінде атау
3. Әр бөліктің ең бастысын айқындайтын талаптарды анықта,
4. Әрбір атаудың мазмұнға қаншалықты сай келетіндігін
Кейбір сабақтарда оқушылар оқулық мәтінін талдап, параграфқа өзі
Сыныпта күрделі жоспар құруға үйрету мұғалімнің жетекшілігімен іске
Кейде оқушылардың түзген жоспарында тақырыпта атауы сәтсіз таңдалып,
Белгілі бір таным бойынша атқарылатын жұмыстарға бағыт беретін
Тарихты оқытуда қолданылатын тапсырмалар бірнеше мақсатты көздейді: оқушылардың
Оқушылардың оқу жұмыстарының тиімділігі мен нәтижелігін арттыру үшін
Оқу материалын саналы түрде игеру үшін оқушылардың дербес
Жалпы дағдыларды төрт топқа болуге болады.
Оқу-ұйымдастыру дағдысы (әрекетті жоспарластыру, тапсырманы тиімді орындау,
Сөздік дағдылар (ауызша және жазбаша) (сұраққа жауап беру,
Оқу-ақпарттық дағдылар (кітаппен (оқулық, хрестоматия) анықтама. библиография, каталогпен
Оқу ақыл-ой дағдылары (әрекетті дәлелдеу, ақпаратты қисындық тұрғыдан
Тарихты оқу барысында оқушылардың бойында оқу еңбегінің, соның
Оқу дағдыларының ендігі бір тобы арнайы тарихи материалды
Осы сияқты окушылар оқиғалар мен құбылыстарды кеңестік шеңберінде
Тарихты оқыту барысында оқушылардың игеретін дағдыларының бір тобы
Тарихты оқу барысында оқушылар тарихи процестің жекелеген кезеңдерін
Бұл дағдыларды қалыптастыру мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі де ол
Жалпы алғанда, оқу жұмысының тәсілдері мынадай тиісті ақыл-ой
Тарихты оқытуда жоғарыда аталған дағдыларды қалыптастыру үшін мұғалімнің
2.2.Теориялық оқу материалын оқып үйренуді кезеңдерге бөлу.
Мұғалімнің жаңа сабақты ауызша баяндауы тарихты оқытуда жетекші
Мұғалімнің оқушыларға ауызша айтқан әңгімесі анық, түсінікті, нақты
Кезекті сабақта оқытылатын тарихи материалдың негізгі мәселелерінен олардың
Жаңа сабақты ауызша баяндаған кезде осы тәсілдер бірімен-бірі
Мұғалімнің әңгімесі: терең ғылымилығы, жүйелілігі, байлығы (мазмұны жағынан
Жаңа сабақтың күрделі, қиындау мәселелерін мұғалім түсіндіріп айтады.
Белгілі тарихи шайқастарды, соғыстың басталуын баяндағанда, соғыс болған
Ал тарихи қүбылыстардың ерекше белгілерін баяндағанда сипаттап айту
Тарих сабақтарында жиі қолданылатын әдістердің бірі — әңгімелесу.
Тарих әдістемесінде әңгімелесудің өзі — кіріспе әңгімелесу, бақылау
Оқушылардың білімді меңгеруіндегі басты мәселе ойлау арқылы іс
Перспективапық дайындық туралы оның түсінігі мынаған саяды: бағдарламалық
Мұғалім қиын тақырыпты үш кезеңге бөледі.
1-кезең - перспективалық дайындық. Басқаша айтқанда, біртіндеп ұғындырылатын
2-кезең - оқулықпен жұмыс кезеңі. Бұл кезде түсініктер
3-кезең - үнемделген уақыттарды пайдаланып жұмыс істеу арқылы
Мұғалімдердің осы саладағы біліктілігі мен оқушылардың теориялық
Теориялық оқу материалын, жаңа материалдарды оқушылардың оқып үйренуге
Қорытынды.
Бүгінгі таңдағы ғылым мен білім беру жүйесі
Қоғамда болып жатқан түрлі өзгерістерге байланысты орта жалпы
Республика Президенті Н.Ә. Назарбаев тарихтың танымдық-тәрбиелік маңызын жоғары
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Тұрлығұл Т.Т.Қазақстан тарихын оқытудың әдістері.Мектепте Қазақстан тарихын оқытудың
Тұрсын Хазретәлі.Теориялық оқу материалдарын оқып үйрену.Мектепте тарихты оқыту
Көрсетілген еңбек.-53-58 б.
Жанысбекова Г. Тарихты оқыту әдістемесі. Ш.,2004 ж,
Тұрлығұл Т.Т.Қазақстан тарихын оқытудың әдістері.Мектепте Қазақстан тарихын оқытудың
Көрсетілген еңбек.-133 б.
Тұрсын Хазретәлі.Теориялық оқу материалдарын оқып үйрену.Мектепте тарихты оқыту
Аманжолова К.Қазақ КСР тарихын оқытуда көркем әдебиетті пайдалану.
Кревер Г.А.Изучение теоритического содержание курсов истории в5-9.
Тұрсын Хазретәлі.Теориялық оқу материалдарын оқып үйрену.Мектепте тарихты оқыту
Грицевский И.М. Работа учителя с учебником при подготовке
Көрсетілген еңбек.35-39 б.
Полторак Д.И. Методика использование средств обучения в предподавание
Тыныбаева Б.Материалдарды оқып үйренуге дайындау жұмыстарын сараптаудың тиімділігі.//Қазақстан
Абдугулова Б.Жалпы білім беретін мектептерде Қазақстан тарихын оқытудың
2
Теориялық оқу материалын оқып-үйренудің әдістері
Электрондық оқыту құралдарының функционалдық сипаттамалары
Бастауыш сыныпта дүниетану пәнінде өлкетану материалдарын оқыту. Мектеп өлкетануының тарихы
Теориялық сабақтарда оқушылардың белсенділігін арттыру формалары мен әдістері
Электронды оқу құралдарын дайындау мәселелері
Мектепте алгебралық және геометриялық материалдарды қабылдау мен меңгеру ерекшеліктері
Delphi программалау ортасында Қазақстан туралы мәліметтер қорын даярлау
Visual Basic және Delphi тілінде жасалған электрондық оқулықтар
Оқыту процесін компьютерлендіру проблемалары және перспективалары
Ms access-ті үйренуде компьютерді пайдаланудың алғышарттары